Bài giảng bệnh lý học thú y : Rối loạn chuyển hóa các chất part 5 pot

III: Rối loạn chuyển hoá lipitIII: Rối loạn chuyển hoá lipit
3.1. 3.1. ĐĐại cơngại cơng
3.1.1. Vai trò của lipit trong cơ thể3.1.1. Vai trò của lipit trong cơ thể
Lipit là nguồn dự trLipit là nguồn dự trữữ nnăăng lợng lớn nhất của cơ ng lợng lớn nhất của cơ
thể. Tuỳ theo loài động vật mà tỷ lệ mỡ khác thể. Tuỳ theo loài động vật mà tỷ lệ mỡ khác
nhau (ở lợn là 40%).nhau (ở lợn là 40%).

Lipit tham gia cấu trúc tế bào (màng tế bào, bào Lipit tham gia cấu trúc tế bào (màng tế bào, bào
tơng).tơng).
Lipit là dung môi hoà tan các vitamin A.D.E.K. Lipit là dung môi hoà tan các vitamin A.D.E.K.
Là lớp đệm giLà lớp đệm giữữ nhiệt, là nguồn cung cấp nớc nhiệt, là nguồn cung cấp nớc
cho cơ thể (oxy hoá 100gr mỡ cho 107 gr cho cơ thể (oxy hoá 100gr mỡ cho 107 gr
nớc).nớc).
Mô mỡ luôn luôn đổi mới, thời gian bán huỷ Mô mỡ luôn luôn đổi mới, thời gian bán huỷ
trung btrung bìình khoảng 5 nh khoảng 5 6 ngày.6 ngày.

3.2. Rối loạn chuyển hoá lipit3.2. Rối loạn chuyển hoá lipit
3.2.1. Rối loạn cân bằng lipit3.2.1. Rối loạn cân bằng lipit
BéoBéo: do : do ăăn quá nhiều, tn quá nhiều, tăăng tổng hợp mỡ từ gluxit, kém ng tổng hợp mỡ từ gluxit, kém
huy động do ít vận động cơ bắp; gặp trong thực tế huy động do ít vận động cơ bắp; gặp trong thực tế
chchăăn nuôi, vn nuôi, vìì muốn tmuốn tăăng trọng nhanh, sử dụng nhiều ng trọng nhanh, sử dụng nhiều
loại chất kích thích tloại chất kích thích tăăng trọng, con vật ng trọng, con vật ăăn nhiều, ngủ n nhiều, ngủ
nhiều, ít vận động thờng tnhiều, ít vận động thờng tăăng tỷ lệ mỡ. Khi quá béo, ng tỷ lệ mỡ. Khi quá béo,
con vật kém linh hoạt, sức đề kháng chung kém.con vật kém linh hoạt, sức đề kháng chung kém.
GầyGầy: Gầy thờng do rối loạn hoạt động của thần kinh : Gầy thờng do rối loạn hoạt động của thần kinh
và nội tiết; khi thần kinh cvà nội tiết; khi thần kinh căăng thẳng, luôn luôn bị kích ng thẳng, luôn luôn bị kích
thích gây tâm lý sợ sệt, lo lắng, bồn chồn, mất ngủ, thích gây tâm lý sợ sệt, lo lắng, bồn chồn, mất ngủ,
con vật tiêu hao quá mức, chán con vật tiêu hao quá mức, chán ăăn dẫn tới gầy. Các n dẫn tới gầy. Các
trờng hợp u ntrờng hợp u năăng tuyến giáp, thiểu nng tuyến giáp, thiểu năăng tuyến tiền ng tuyến tiền
yên đều làm cho con vật gầy. Gầy còn gặp trong các yên đều làm cho con vật gầy. Gầy còn gặp trong các

bệnh mãn tính gây suy mòn toàn thân, nh: lao, nhiễm bệnh mãn tính gây suy mòn toàn thân, nh: lao, nhiễm
khuẩn kéo dài, sốt cao kéo dài, ỉa chảy, ký sinh khuẩn kéo dài, sốt cao kéo dài, ỉa chảy, ký sinh
trùng trùng
3.2.2. T3.2.2. Tăăng lipit huyếtng lipit huyết
Khi hàm lợng lipit trung tính vợt quá ngỡng gọi là tKhi hàm lợng lipit trung tính vợt quá ngỡng gọi là tăăng lipít ng lipít
huyết; thờng gặp trong các thuyết; thờng gặp trong các tìình trạng sau:nh trạng sau:
Sau khi Sau khi ăăn khoảng 2 giờ thn khoảng 2 giờ thìì lipít huyết tlipít huyết tăăng và đạt tối đa sau 4ng và đạt tối đa sau 4
5 giờ, trở lại b5 giờ, trở lại bìình thờng sau 6 nh thờng sau 6 9 giờ. 9 giờ.
Tuy nhiên sự tTuy nhiên sự tăăng này còn phụ thuộc vào loài động vật và khẩu ng này còn phụ thuộc vào loài động vật và khẩu
phần phần ăăn. ở động vật n. ở động vật ăăn cỏ tn cỏ tăăng chậm nhng kéo dài.ng chậm nhng kéo dài.
Lipit huyết còn tLipit huyết còn tăăng do tng do tăăng huy động mỡ từ nơi dự trng huy động mỡ từ nơi dự trữữ, gặp , gặp
khi đói kéo dài, bệnh đái tháo đờng tuỵ, hng phấn thần kinh khi đói kéo dài, bệnh đái tháo đờng tuỵ, hng phấn thần kinh
quá mức gây cờng giao cảm; tquá mức gây cờng giao cảm; tăăng tổng hợp từ gluxit, vợt quá ng tổng hợp từ gluxit, vợt quá
khả nkhả năăng sử dụng của các mô.ng sử dụng của các mô.
TTăăng lipít huyết do giảm chuyển vận hay giảm sử dụng, khi ng lipít huyết do giảm chuyển vận hay giảm sử dụng, khi
men lipaza bị ức chế, hoặc trong các trờng hợp bệnh gan, men lipaza bị ức chế, hoặc trong các trờng hợp bệnh gan,
viêm gan, tắc mật, ngộ độc rợu, CClviêm gan, tắc mật, ngộ độc rợu, CCl
44

Khi bị h thận nhiễm mỡ do mất albumin, nên mỡ đợc huy Khi bị h thận nhiễm mỡ do mất albumin, nên mỡ đợc huy
động vào máu để duy trđộng vào máu để duy trìì áp lực keo cũng gây táp lực keo cũng gây tăăng lipít huyết.ng lipít huyết.
3.2.3. Rối loạn chuyển hoá cholesterol 3.2.3. Rối loạn chuyển hoá cholesterol
Trong cơ thể có 2 loại cholesterol là cholesterol Trong cơ thể có 2 loại cholesterol là cholesterol
tự do và cholesterol este hoá, tỷ lệ gitự do và cholesterol este hoá, tỷ lệ giữữa chúng a chúng
là 1/3. Gan là nơi thực hiện phản ứng este hoá là 1/3. Gan là nơi thực hiện phản ứng este hoá
vvìì vậy sự có mặt của cholesterol este hoá biểu vậy sự có mặt của cholesterol este hoá biểu
hiện chức nhiện chức năăng gan. ng gan.
ở động vật ở động vật ăăn cỏ cholesterol đợc tổng hợp n cỏ cholesterol đợc tổng hợp
trong cơ thể; còn ở động vật trong cơ thể; còn ở động vật ăăn thịt ngoài lợng n thịt ngoài lợng

cholesterol tổng hợp trong cơ thể còn có cholesterol tổng hợp trong cơ thể còn có
cholesterol cholesterol ăăn vào theo thức n vào theo thức ăăn. Cholesterol n. Cholesterol
tham gia vào quá trtham gia vào quá trìình hnh hìình thành steroit và axit nh thành steroit và axit
mật.mật.