Bài giảng bệnh lý học thú y : Khái niệm cơ bản part 6 potx

 Đặc điểm của bệnh chính là do nguyên nhân Đặc điểm của bệnh chính là do nguyên nhân
bệnh quyết định nên dựa vào đặc điểm của bệnh quyết định nên dựa vào đặc điểm của
bệnh có thể khám phá ra nguyên nhân bệnh để bệnh có thể khám phá ra nguyên nhân bệnh để
từ đó xác định phương pháp điều trị hữu hiệu. từ đó xác định phương pháp điều trị hữu hiệu.
Song nguyên nhân bệnh chỉ có thể phát huy Song nguyên nhân bệnh chỉ có thể phát huy
tác dụng trong những điều kiện cơ thể nhất tác dụng trong những điều kiện cơ thể nhất
định, thí dụ: bệnh Tụ huyết trùng do vi khuẩn định, thí dụ: bệnh Tụ huyết trùng do vi khuẩn
Pasteurella gây ra nhưng nó chỉ phát bệnh Pasteurella gây ra nhưng nó chỉ phát bệnh
trong khi sức đề kháng của con vật bị giảm sút. trong khi sức đề kháng của con vật bị giảm sút.
Cường độ của nguyên nhân bệnh cũng là một Cường độ của nguyên nhân bệnh cũng là một
điều kiện gây bệnh.điều kiện gây bệnh.

Mối quan hệ nhân quả trong NNB học:Mối quan hệ nhân quả trong NNB học:
 Mỗi bệnh (tức là hậu quả) đều do một nguyên Mỗi bệnh (tức là hậu quả) đều do một nguyên
nhân gây ra như vậy nguyên nhân có trước hậu nhân gây ra như vậy nguyên nhân có trước hậu
quả. Nguyên nhân bệnh dù từ ngoài vào hay từ quả. Nguyên nhân bệnh dù từ ngoài vào hay từ
trong ra đều tác động lên cơ thể mà sinh ra trong ra đều tác động lên cơ thể mà sinh ra
hậu quả là bệnh. hậu quả là bệnh.
 Bất cứ bệnh nào cũng đều có nguyên nhân của Bất cứ bệnh nào cũng đều có nguyên nhân của
nó; mặc dù vậy, hiện nay còn nhiều bệnh chưa nó; mặc dù vậy, hiện nay còn nhiều bệnh chưa
tìm được nguyên nhân, song đó là do trình độ tìm được nguyên nhân, song đó là do trình độ
phát triển của khoa học còn hạn chế, chưa cho phát triển của khoa học còn hạn chế, chưa cho
phép tìm ra nhưng nguyên nhân ấy, dần dần phép tìm ra nhưng nguyên nhân ấy, dần dần
khi khoa học càng phát triển thì càng nhiều khi khoa học càng phát triển thì càng nhiều
nguyên nhân bệnh phức tạp sẽ được tìm ra.nguyên nhân bệnh phức tạp sẽ được tìm ra.
 Cùng một nguyên nhân có thể sẽ có nhiều hậu Cùng một nguyên nhân có thể sẽ có nhiều hậu
quả khác nhau tuỳ theo điều kiện phát triển quả khác nhau tuỳ theo điều kiện phát triển
của bệnh, tụ cầu khuẩn có thể gây ra các ổ của bệnh, tụ cầu khuẩn có thể gây ra các ổ
apse ở da, gây nhiễm trùng huyết khi vào máu.apse ở da, gây nhiễm trùng huyết khi vào máu.
 Mặt khác, cùng một hậu quả cũng có thể do Mặt khác, cùng một hậu quả cũng có thể do
nhiều nguyên nhân gây ra; Viêm, Sốt là những nhiều nguyên nhân gây ra; Viêm, Sốt là những

quá trình bệnh lý do rất nhiều nguyên nhân quá trình bệnh lý do rất nhiều nguyên nhân
gây ra. Chính đây là khó khăn thường gặp khi gây ra. Chính đây là khó khăn thường gặp khi
đi từ triệu chứng tới xác định nguyên nhân đi từ triệu chứng tới xác định nguyên nhân
bệnh, đòi hỏi phải có phương pháp suy luận bệnh, đòi hỏi phải có phương pháp suy luận
đúng đắn và logic để phân biệt giữa hiện tượng đúng đắn và logic để phân biệt giữa hiện tượng
và bản chấtvà bản chất
 Như vậy một quan niệm khoa học về Như vậy một quan niệm khoa học về
nguyên nhân bệnh học phải toàn diện, nhìn nguyên nhân bệnh học phải toàn diện, nhìn
nhận cả vai trò của nguyên nhân bệnh và điều nhận cả vai trò của nguyên nhân bệnh và điều
kiện gây bệnh, xác định đúng đắn tầm quan kiện gây bệnh, xác định đúng đắn tầm quan
trọng và vị trí nhất định của mỗi yếu tố trong trọng và vị trí nhất định của mỗi yếu tố trong
quá trình gây bệnh. Ngăn ngừa nguyên nhân quá trình gây bệnh. Ngăn ngừa nguyên nhân
bệnh, hạn chế tác dụng của điều kiện gây bệnh bệnh, hạn chế tác dụng của điều kiện gây bệnh
và tăng cường hoạt động tốt của thể tạng là và tăng cường hoạt động tốt của thể tạng là
phương pháp điều trị bệnh hữu hiệu, là những phương pháp điều trị bệnh hữu hiệu, là những
mặt tích cực của công tác phòng chống bệnh.mặt tích cực của công tác phòng chống bệnh.
 2.3. Phân loại nguyên nhân bệnh 2.3. Phân loại nguyên nhân bệnh

2.3.1. Yếu tố bên ngoài2.3.1. Yếu tố bên ngoài

Yếu tố cơ họcYếu tố cơ học
: Chủ yếu là do chấn thương, tai nạn : Chủ yếu là do chấn thương, tai nạn
Gây tổn thương các cơ quan, làm hư hại các tổ chức Gây tổn thương các cơ quan, làm hư hại các tổ chức
của cơ thểcủa cơ thể

Yếu tố lý học: Yếu tố lý học:
+ Nhiệt độ cao trên 50+ Nhiệt độ cao trên 50
OO
C gây tác động C gây tác động
cục bộ làm đông vón protít của tế bào, đặc biệt là phá cục bộ làm đông vón protít của tế bào, đặc biệt là phá

huỷ các men, tuỳ theo nhiệt độ cao thấp và thời gian huỷ các men, tuỳ theo nhiệt độ cao thấp và thời gian
tác động khác nhau có thể gây nên mức độ tổn tác động khác nhau có thể gây nên mức độ tổn
thương khác nhau từ ban đỏ đến bỏng, khi nhiệt độ thương khác nhau từ ban đỏ đến bỏng, khi nhiệt độ
tác động đến toàn thân có thể gây cảm nóng.tác động đến toàn thân có thể gây cảm nóng.
 + Nhiệt độ thấp dưới 0+ Nhiệt độ thấp dưới 0
oo
C cũng gây tổn thương các C cũng gây tổn thương các
men của tế bào, tác động cục bộ gây giá thương, gây men của tế bào, tác động cục bộ gây giá thương, gây
hoại tử móng, tai, đuôi tác động tới toàn thân gây hoại tử móng, tai, đuôi tác động tới toàn thân gây
cảm lạnh, thường gặp ở những động vật sống ở các cảm lạnh, thường gặp ở những động vật sống ở các
vùng giá rét hoặc trong những mùa đông lạnh giá.vùng giá rét hoặc trong những mùa đông lạnh giá.