Từ cuộc tiến công Đà Nẵng năm 1845 của chiến hạm Hoa Kỳ pptx

Từ cuộc tiến công Đà Nẵng
năm 1845 của chiến hạm Hoa Kỳ










Trong các báo cáo gửi Bộ Trưởng Ngoại Giao Clayton về phái bộ
của mình sang Cochinchina, Balestier đã viết rằng một vài viên chức
Cochinchina cấp thấp hơn có nhìn nhận một cách riêng tư với ông
rằng chiếc thuyền của Thuyền Trưởng Percival đã giết chết một số
người Cochinchina, nhưng các thẩm quyền ở Huế đã ra lệnh rằng sự
kiện đó bị phủ nhận cùng với việc từ chối lá thư của Tổng Thống.
Balestier đã phân tích các lý do cho sự thất bại và biện hộ cho việc đối
phó với phía Cochinchina bằng vũ lực.

Sự tin tưởng vững chắc của tôi là, bằng cách từ chối sự phủ nhận của
Tổng Thống về hành vi xúc phạm, họ xem là họ sẽ được tự do để trút
sự trả thù trên các công dân của chúng ta chẳng may rơi vào tay họ
như thế, với việc không hứa hẹn với chúng ta một đường lối thân
thiện. Tôi bắt buộc phải cảm thấy, như hơn một lần tôi đã có hân
hạnh được quan sát Ngài khi đối thoạI, rằng thật là vô vọng cho việc
nỗ lục để thương thảo nghiêm chỉnh với một dân tộc không thực tế
như thế, nếu không có một sức mạnh kiềm chế trong tay. Giả sử tôi
đã đi cùng một hạm đội có ba chiếc thuyền thay vì một chiếc thuyền
duy nhất, và đã đi tới cửa con sông, chỉ còn cách kinh đô vài dặm, sau

khi các cố gắng của tôi đã thất bại trong cuộc thương thuyết tại
Turong (Đà Nẵng), tôi chắc không còn nghi ngờ về cung cách mà tôi
sẽ được đón tiếp, và sự tôn trọng đối vớI lá thư của Tổng Thống. Tôi
xin phép Ngài để nhận xét rằng người Cochinchina giống như mọi dân
tộc bị cô lập và không hiểu biết khác, mang đầy những tham vọng cá
nhân hão huyền và tính tự phụ trẻ con tự hạ mình làm nô lệ và
phục tùng một cách hèn hạ trước vị chúa tể và các thượng cấp, họ đã
hoàn toàn không đếm xỉa đến các quyền và cảm nghĩ của các kẻ
khác, và, trong khái niệm không giới hạn về tính vĩ đại của chính họ,
họ lấy làm hài lòng để nghĩ rằng phía các người Âu Châu phải bày tỏ
một sự tôn kính cao xa đối với họ trong mọi nỗ lực tiến tới các sự
quan hệ thân thiện với ho.

Tôi muốn kính trình với Ngài rằng đương biên duyên hải chạy dài tại
vùng biển Trung Hoa nằm dưới quyền cai trị của dân tộc này, mà sự
chuyên chỏ bằng tàu của chúng ta, cùng vớI công cuộc hảv vận của
các dân tộc khác, bắt buộc phải tiếp cận với hảl lộ này khi vãng lai
vùng biển Trung Hoa, tại bất kỳ phần đất nào trong đó sinh mạng của
các công dân của chúng ta có thể bị phát lộ và phải chịu hy sinh, hay
những người bị cầm tù; và để bảo vệ chống lại các lề lối như thế, điều
tuyệt đối cần thiết để có sự an ninh là một sự biểu tỏ trực tiếp về sự
đối xử thân thiện về phía họ. Để đạt được sự an toàn mong muốn
này, tôi nghĩ cần phải đưa ra một yêu cầu chính thức với Huế, cùng
với một lực lượng vũ trang có khả năng cưỡng hành yêu cầu này.
Nhưng, trong ý kiến của tôi, nhiều phần không cần đến một hành vi
thù nghịch nào về phía chúng ta, với việc tin tưởng rằng sự xuất hiện
của ba chiến thuyền trong các hải phận đó sẽ đủ để đạt được mọi điều
có thể được yêu cầu một cách hợp lý nơi họ. (17)

Trong một lá thư gửi thẳng lên Tổng Thống đề ngày 15 tháng Mười

Hai, 1851, trong đó Balestier biện luận cho lời xác định xin bồi hoàn
các chi phí của mình đã chi tiêu trong phái bộ không thành công của
ông, ông đã lượng giá một cách khập khiễng các lý do của sự thất bại
của ông tại Cochinchina:

Về kết quả của cuộc thăm viếng của tôi tại Cochin China, Xiêm la &
Borneo, tôi xin được nói thêm rằng sự thất bại của tôi về việc [đạt]
một hiệp ước với Cochin China nảy sinh từ một sự quyết tâm đã xác
định trước của Chính Phủ của xứ đó là không chịu thương thảo, về
ngoại giao hay thương mại, với các nước Âu Châu bởi có các xúc
phạm sau đó đi cùng với việc chuyên chở bằng tàu và thương mại của
họ (các nước Âu Châu).”/

PHỤ LỤC:

Ngoài các Phụ Lục nguyên thủy, người dịch có bổ túc thêm hai tài liệu
để tiện việc tham khảo.

Phụ Lục 1: Thư gửi Bộ Trưởng Hải Quân từ Thuyền Trưởng John
Percival

Trên Chiến Thuyền U.S.S. Frigate Constitution
Ngoài khơi đảo Whampoa Island (Trung Hoa)
Ngày 21 tháng Sáu, 1845

Thưa Ngài Bộ Trưởng,

Trong văn thư của tôi gửi về Bộ đề ngày 10th inst. [trong nguyên văn,
không rõ nghĩa, chú của người dịch], tôi đã tự nhủ một cách nghiêm
ngặt rằng tôi phải, ngay vào lúc có cơ hội thích đáng đầu tiên, viết

một báo cáo đặc biệt về một sự việc đã xảy ra tại vịnh Touron (Đà
Nẵng), thuộc xứ Cochinchina [Việt Nam ngày nay, chú của người
dịch]. Sự vụ diễn ra như sau.

Vào ngày 14 tháng Năm, bốn ngày sau ngày cập bến của tôi tại hải
cảng đó, một loạt chào với sáu khẩu súng đã được trao đổi, tôi đã tiếp
đón một cuộc thăm viếng của các giới chức thẩm quyền của thành
phố Touron (Đà Nẵng). Họ có biểu diễn một vài đám rước nhỏ như
thường được cử hành bởi những quan chức này trong những dịp như
thế, đã được đón nhận với phép lịch sự và được đối xử một cách tử tế
và ân cần. Sau khi ở lại trong boong tàu một lúc, họ tỏ ý muốn được
khảo sát các sự sắp xếp v.v… của con thuyền, và một sĩ quan đã được
chỉ định để đi với họ.

Một vài phút trôi qua, một người trọng họ quay lại, và với nhiều sự lo
sợ đã trao cho tôi một lá thư mở ngỏ, ra các dấu hiệu rằng nếu bí
khám phá ông ta sẽ mất đầu. Sau khi phái đoàn đã rời khỏi con tàu,
lá thư đã được phiên dịch (thư được viết bằng tiếng Pháp) và được
nhận ra là để gửi cho vị Đô Đốc người Pha’p. (Xem bản sao đính kèm
đánh dấu chữ D).