Từ cuộc tiến công Đà Nẵng năm 1845 của chiến hạm Hoa Kỳ pot

Từ cuộc tiến công Đà Nẵng
năm 1845 của chiến hạm Hoa Kỳ










Hai mươi bốn giờ trôi qua và không có gì xảy ra. Percival di
chuyển chiến hạm Constitution đến gần thị trấn và một trong ba đồn
phòng thủ lân cận hơn, và bắn mười viên đại pháo để dò tọa độ. Ông
ta cũng phái các toán đổ bộ đi chiếm đoạt ba chiến thuyền buồm cách
đó một dặm rưỡi. Các thuyền này được kéo về gần “Thiết Hạm Cổ
Xưa” (Chiến Hạm Constitution) và cắm neo xuống. Sĩ quan Hải Hành
(Sailing Master) Isaac Strain được cắt cử để bảo đảm chúng ở yên vị
trí đó.

Sau ba ngày nữa mà không có tin tức gì cả, vào ngày 19 Percival di
chuyển sát gần hơn nữa Thành Phố Đà Nẵng, và lần này kéo các dây
buộc chặt dây neo để ông ta có thể giữ các khẩu pháo bên sườn phải
chiếc tàu nhắm vào bờ. Các viên chức địa phương từ chối không làm
bất kỳ điều gì cho đến khi các con tin được thả. Percival lại đột nhập
lên bờ một lần nữa, nhưng không dành đạt được gì bằng lời nói suông.
Ông đã thả các con tin ra về.

Ngày thứ ba, hôm 20, trời mới sáng có gió mạnh và biển động mạnh.
Dưới bức màn mưa có gió thổI mạnh, ba chiến thuyền buồm tháo dây

buộc và theo gió thổi chạy trốn ngươc về dòng sông chảy qua Đà
Nẵng. Một cuộc khai pháo của chín khẩu súng một bên mạn tàu từ
chiến hạm to lớn của Hoa Kỳ khiến cho một thủy thủ đoàn phải thả
neo và nhảy ra khỏi thuyền, một vài người có lẽ đã bị chết đuối. Hai
chiếc thuyền kia vượt qua cồn cát và có vẻ như một cách bình thường
sẽ trốn thoát được.

Tuy nhiên, Percival đã phóng các chiếc tàu có vũ trang truy kích
chúng, và chúng được phóng đi một cách cuồng nhiệt để truy đuổi con
mồi. Chiếc xuồng lớn và bốn chiếc xuồng nhỏ lao tới vào khoảng từ
sáu đến tám con tàu có vũ trang của phía Cochin [Việt Nam], dưới lằn
đạn của một trong các đồn phòng thủ, và không có hành động nào
khác kháng cự lại các xuồng này. Một chiếc thuyền buồm thứ nhì bị
bắt giữ trở lại và giao cho một toán nhỏ canh chừng nó.

Nhiều toán quân mặc áo đỏ được trông thấy ở cả hai bên bờ khi
mà các chiếc xuồng Hoa Kỳ vẫn tiếp tục truy kích chiếc thuyền buồm
cuối cùng. Không một hành động nào được phát ra để ngăn chặn họ,
mặc dù họ đi ngang qua các chiếc tàu chở đầy các binh sĩ có vũ trang
và ở trong tầm bắn của một trong các đồn phòng thủ. Vào khoảng
một dặm ngược dòng sông, chiếc thuyền buồm được tìm thấy đã đáp
vào bờ và bị bỏ rơi, các buồm của nó bị phá hủy. Kiểm tra nó một
cách mau chóng, các binh lính Hoa Kỳ đang sửa soạn để trục nó lên
thì thấy xuất hiện vào khoảng 150 binh lính vũ trang xếp hàng một
đứng vào vị trí cách xa khoảng hai mươi thước Anh (yard). Thủy thủ
đoàn các chiếc xuồng, đang cơn hăng máu, tức thời nhảy vào dòng
nước sâu ba bộ Anh (feet) chung quanh tàu của họ và, với các thanh
đoản kiếm trong tay, phát ra các lời hỗn độn nhắm vào các lính bản
xứ với “một lối la hét đích thực của người da trắng gốc Anglo-Saxon.”
Toán binh sĩ [Việt Nam] “đã vắt chân bỏ chạy một cách hấp tấp nhất”

và không bao giờ được trông thấy nữa. Trên con đường trở về xuồng,
các lính Thủy Quân Lục Chiến làm trò với việc thu thập các trái dừa,
được quan sát một cách im lặng bởi một người đàn ông lớn tuổi hút
thuốc qua ống điếu ngồi trước cổng nhà gần đó. Cả ba chiếc thuyền
buồm được kéo về thả neo gần chiến hạm Constitution.

Ngày 21 trời tiếp tục giông bão, và không có sự truyền tin nào với thị
trấn. Đã có một sự ngạc nhiên khó chịu chào đón các người Hoa Kỳ
buổi sáng hôm đó: ba chiếc thuyền mang “lá cờ vàng của xứ Cochin”
đã im lìm trôi đi trong đêm và giạt vào các vị trí dưới đồn phòng thủ
đóng ở trên đồi bên sườn Núi Khỉ.

Khí hậu bình lặng hơn hôm 22 cho phép Percical cố gắng đi xem xét
ba chiếc thuyền. Ông ta bị cự tuyệt [Câu này không rõ nghĩa, khi đọc
tiếp câu kế sau, chú của người dịch]. Một trong các chiếc thuyền
buồm bị bắt giữ trở lại được khám phá là bị dò thủng nặng nề, vì thế
nó được giao hoàn cho các viên chức địa phương. Không có gì được
đưa ra để cho biết tại sao hai chiếc thuyền kia lại không được giao
hoàn.

Cuối cùng, vào ngày 24, hai lá thư nhận được từ các viên chức
trên bờ. Một lá thư phủ nhận sự hay biết nào về vị giám mục người
Pháp và yêu cầu trả lại hai chiếc thuyền buồm còn lại. Lá thư kia,
ngược lại, nói rằng vị giám mục sẽ được giao trả khi các chiếc thuyền
buồm được hoàn lại. Ngoài ra, các khoản tiếp tế không còn được cung
cấp nữa. (Khá kỳ lạ, xuyên qua các ngày đối đầu, các khoản tiếp liệu
và nước uống cho chiến hạm vẫn tiếp diễn như thể các quan hệ vẫn
bình thường và thân thiện!) Percival đồng ý với các yêu cầu này.
Khoản tiếp liệu được tái lập, nhưng giám muc Lefevre không hề xuất
hiện.

Sáng hôm sau, Percival đưa ra một nỗ lực sau cùng đòi phóng thích vị
giám mục bằng cách gửi lên bờ một lá thư cho hay ông ta sẽ rời đi để
đến Thành Phố Quảng Châu, nơi ông sẽ tường trình sự việc với người
Pháp tại đó. Họ chắc chắn sẽ tìm cách trả đũa. Câu trả lời ông nhận
được cho thấy rõ ràng là sự phỉnh phờ của ông bị lật tẩy và rằng sẽ
không còn sự thông tin với bất kỳ người nào khác được cho phép.

Sau hết Percival có vẻ như đã bước đến điểm mà ông ta ngừng lại và
xem xét các hành động của mình. Nhìn quanh, ông có thể nhìn thấy
bên dưới vẻ lầm lì bề ngoài, các thẩm quyền địa phương đang chuẩn
bị để hành động hơn là nói chuyện. Có ba chiếc thuyền mới đến. Và
các chiếc thuyền buồm hoàn trả đã được sửa chữa lại. Ba chiếc tàu
khác nằm ụ cũng đang được tái trang bị như thế. Trông lên bờ, ông có
thể nhìn thấy các đồn phòng thủ được tái chỉnh trang và mở rộng, các
lối tiếp cận đến chúng được bố trí nhằm làm gây nhiều khó khăn hơn
và tầm tác xạ của chúng được khai quang. Ông đã chẳng làm được
điều gì mà chỉ làm trầm trọng hơn các quan hệ giữ Hoa Thịnh Đốn và
Huế, kinh đô của xứ Cochin.

Sau khi mặt trời lặn hôm 26 tháng Năm, năm 1845, sau mười sáu
ngày cuồng nhiệt và không hiệu quả, chiến hạm Constitution đã ra đi,
để lại nhiều sự việc như chúng đã xảy ra. “Anh Jack Điên”, trong sự
thất vọng, đã bắn sáu phát từ các khẩu pháo Paixhans bên sườn phải
của chiếc thuyền vào một hòn đảo nhỏ vô tội bên ngoài lối vào hải
cảng. Chỉ có một phát trúng mục tiêu. Trung Úy Dale vô cùng đanh
thép đã tóm tắt kinh nghiệm đầu tiên của Lực Lượng Thủy Quân Lục
Chiến - Hải Quân tại Việt Nam khi viết trong tập nhật ký của mình tối
hôm đó: “Nó có vẻ, tôi phải nói như thế, đã phô bày một thiếu sót
đáng buồn của “sự cân nhắc vững chắc”, khi khởi sự một sự việc như
thế này, không mang nó đến một kết thúc mỹ mãn.”/-