Bắc cung hoàng hậu LÊ NGỌC HÂN doc

Bắc cung hoàng hậu



LÊ NGỌC HÂN

Ngày xưa các vua chúa thường có rất nhiều vợ, không rõ Quang Trung
có bao nhiêu vợ khi làm chủ từ Bắc Hà đến cõi Nam. Theo tài liệu để
lại, có thể nói đến hai Hoàng hậu của vua. Chính cung Hoàng hậu và
Bắc cung Hoàng hậu, bà Chính cung Hoàng hậu họ Phạm, người phủ
Quy Nhơn, là chị cùng mẹ khác cha với Hình bộ thượng thư Bùi Văn
Nhất và Thái sư Bùi Đắc Tuyên. Khi Quang Trung đăng quang năm Kỷ
Dậu ( 1789) thì bà cũng được lập làm Chính cung Hoàng hậu, bà sinh
được 3 con trai, hai con gái. Nguyễn Quang Toàn là con đầu, được làm
Thái tử, con thứ là Nguyễn Quang thùy được phong làm Khanh công
lĩnh Bắc thành tiết chết thủy bộ chư quân. Con trai thứ ba là Nguyễn
Quang Bàn được phong làm Tuyên công lĩnh thanh Hoa đốc trấn tổng
lý dân sự.

Đại Nam thực lục, biên niên sử của triều Nguyễn còn chép những
người con khác của Nguyễn Huệ, tháng 5 năm Tân Hợi ( 1801) khi
kinh đô Phú Xuân thất thủ cho đến khi Nguyễn Ánh lấy được cả Bắc
Hà, quân Nguyễn Ánh còn bắt được anh em Quang Toản có tên là.
Quang Cương, Quang Tự, Quang Điện, Thất Quang Duy…

Song, trong số các bà vợ, người được Nguyễn Huệ yêu quý nhất là
Bắc cung Hoàng hậu Lê Ngọc Hân. Nàng được phong Bắc cung Hoàng
hậu vào dịp Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế, khi mới 18 tuổi, hai năm
sau đám cưới được tổ chức linh đình tại Thăng Long. Lúc đầu chỉ là sự
sắp đặt theo mưu đồ chính trị, theo lối “ Mỹ nhân kế” mà Nguyễn Hữu
Chỉnh là người bày đặt, nhưng về sau, cuộc tình của họ lại rất tốt đẹp,

trai anh hùng gặp gái thuyền quyên.

Với thế mạnh như chẻ tre, năm Bính Ngọ ( 1786), Long Nhương tướng
quân tiết chế Nguyễn Huệ xuất hiện ở thành Thăng Long trong hào
quang chiến thắng. Quân Trịnh thua chạy tan tác, vua Lê thì ở tuổi “
cổ lai hy” vốn an phận với cương vị bù nhìn mặc cho các chúa Trịnh
tác oai tác phúc. Ông tướng trẻ mới 34 tuổi xuất hiện làm cho kinh
thành xao động. Nguyễn Huệ muốn gì? Lấy ngai vàng của vua Lê đối
với Huệ không phải là khó ! Song Huệ đã làm đúng như lời tuyên bố
ban đầu, diệt Trịnh phò Lê. Vua Lê nghĩ đến việc ban cho Huệ chức
tước vào bậc cao nhất trong triều. Nguyên súy Uy quốc công, vậy thì
còn gì để vừa lòng một viên tướng chiến thắng nếu không phải là
ngọc ngà châu báu hay một bóng giai nhân. Đón biết suy nghĩ của
chủ tướng, Nguyễn Hữu Cảnh đã giả ý vua Lê “ muốn gả một công
chúa cho chủ súy Tây Sơn để lấy chỗ dựa lúc tuổi già”. Nguyễn Huệ
với giọng hăng hái đầy tự nhiên nói.

Xưa nay những kẻ chinh phục xa nhà, tình khuê phòng rất cần thiết.
Hoàng thượng cũng xét đến chỗ ấy kia à? Ừ ! Em vua nước Tây làm rể
vua nước Nam “ mô đăng hộ đối” như thế, tưởng cũng không mấy
người có được.

Biết Nguyễn Huệ đã bằng lòng, Nguyễn Hữu Chỉnh liền vào cung tâu
hết với vua Lê. Lúc đó nhà vua đã 70 tuổi vẫn còn 5, 6 người con gái
chưa lấy chồng. Trong số các nàng công chúa, chỉ có nàng Ngọc Hân
là đẹp và nết na hơn cả. Vua Lê cưng chiều nàng và cho học hành đủ
cả cầm kỳ thi họa. Nhà vua vẫn thường tự nhủ.

Con bé này ngày sau nên gả làm Vương phi, không nên gả cho hạng
phò mã tầm thường.

Nghe Chỉnh nói đến việc dùng kế mỹ nhân, vua Lê đã nghĩ ngay đến
cô con gái cưng, nhưng vẫn cẩn thận bảo với Nguyễn Hữu Chỉnh.

Con gái chưa chồng trẫm còn nhiều, nhưng chỉ có mình Ngọc Hân là
có chút nhan sắc. Tuy nhiên, thói thương yêu con vẫn là thiên lệnh,
chưa biết ở mắt người ngoài thì sao. Ngươi hãy ở đây, để trẫm cho đòi
cả ra cho mà coi qua, rồi tùy người lựa người nào xứng đáng thì giúp
cho thành việc đi. Khi đã nhìn thấy các công chúa. Chỉnh cũng nhất trí
với nhà vua, chọn nàng Ngọc Hân gả cho Nguyễn Huệ với niềm tin
rằng Huệ khó có thể cầm lòng được khi đã gặp nàng.

Khi nghe Chỉnh nói về nàng công chúa Ngọc Hân tuổi vừa đôi tám,
xinh đẹp tuyệt trần, xin cho được nương bóng nhà sau hầu hạ lược
khăn cho người dũng tướng, thì Nguyễn Huệ rất vui và thật thà nói.

Vì dẹp loạn mà ra, để rồi lấy vợ mà về, bọn trẻ nó cười cho thì sao.
Tuy nhiên, ta mới chỉ quen gái Nam Hà, chưa biết gái Bắc Hà, nay
cũng xin thử một chuyến xem có tốt không.

Rồi Huệ lại nói giọng đầy nghiêm túc và cảm động.

Tôi xin kính lạy dưới bệ Hoàng thượng vạn tuế? Ở khe núi hẻo lánh xa
xôi tới đây, há dám đường đột như vậy? Bây giờ may sao lại được
bám vào lá ngọc cành vàng, thật là mối duyên kỳ ngộ ngàn năm mới
có. Kẻ có khe núi này xiết bao mừng rỡ.

Thế rồi đám cưới của chủ súy Tây Sơn với nàng công chúa đất Bắc
được tổ chức trọng thể tại Thăng Long thành.

Công chúa Ngọc Hân lúc mới về với Nguyễn Huệ còn e thẹn, sau rồi
cũng quen. Hôm vào làm lễ yết các vị tiên đế ở nhà thái miếu,
Nguyễn Huệ và công chúa Ngọc Hân gióng kiệu cùng đi, lễ xong lại
gióng kiệu cùng về. Nguyễn Huệ lấy làm hãnh diện mà hỏi công chúa.

Con trai con gái nhà vua, đã có mấy người được vẻ vang như nàng?

Nhà vua ít lộc, các con trai con gái cũng thanh bạch nghèo khó, chỉ
riêng thiếp có duyên, lấy được lệnh công, ví như hạt mưa, bụi ngọc
bay ở giữa trời được sa vào chốn lâu đài như thế này, là sự may mắn
của thiếp mà thôi.

Nguyễn Huệ nghe nàng nói, rất hài lòng và càng yêu quý nàng hơn.

Thế rồi ngày Nguyễn Huệ phải về Nam đã đến, nàng công chúa lần
đầu tiên đi xa phải từ biệt người thân và hoàng gia cùng kinh thành
Thăng Long, theo chồng vào Phú Xuân. Bà sinh được hai người con,
một trai là Nguyễn Văn Đức và một gái là Nguyễn Thị Ngọc. Vua
Quang Trung yêu quý Ngọc Hân không chỉ vì sắc đẹp, nết na mà coi
trọng nàng ở tài văn chương nhạc họa và cả những kiến thức về thời
cuộc của quốc gia. Tình yêu của họ ngày càng nồng thắm, người dân
kinh thành Thăng Long cứ mỗi mùa xuân đến ngắm hoa đào đỏ thắm
lại nhớ đến cành đào xuân năm Kỷ Dậu, vua Quang Trung áo bào còn
vương mùi thuốc súng vội cho ngựa trạm đem cành đào Nhật Tân vào
Phú Xuân tặng người vợ yêu quý báo tin chiến thắng.

Họ chỉ sống hạnh phúc được trọn 6 năm, vua băng hà lúc tuổi còn
nhiều hứa hẹn…Ngọc Hân đau xé lòng khóc chồng bằng bài “ Ai tư
vãn”

Buồn thay nhẽ ! Sương rơi gió lọt
Cảnh đìu hiu thánh thót sâu sa!
Tưởng lời di chúc thiết tha,
Khóc nào nên tiếng, thức mà cũng mệ.

Buồn thay nhẽ! Xuân về hoa nở!
Mối sầu riêng ai gỡ cho xong?
Quyết liều mạng vẹn chữ tòng,
Trên rường nào ngại giữ lòng nào e!

Con trứng nước thương vì đôi chút
Chữ tình thân chưa thoát được đi
Vậy nên nấn ná đợi khi…
Hình thì tuy ở phách thì đã theo…

Nguyễn Quang Toàn lên nối ngôi, họ ngại chuyên quyền, nội bộ triều
Tây Sơn lục đục rồi mất. Ngọc Hân và hai con phải đổi tính danh sống
lẫn vào đời với dân chúng ở Quảng Nam. Không lâu sau, bị phát hiện
và bị bắt, Ngọc Hân uống thuốc độc quyên sinh, hai con bị thắt cổ
chết, đó là năm Kỷ Mùi ( 1799) khi bà mới 29 tuổi ( Theo Phan Phúc
Trực trong Quốc sử di biến đến năm Giáp Tý ( 1804) Lê Ngọc Hân mới
mất tại quê mẹ ở làng Phù Ninh ( Làng Nành) huyện Đông Ngạn ( Bắc
Ninh). Người Quảng Nam lấy trộm được xác con và hai cháu ngoại
đem về mai táng tại làng rồi cho dựng miếu thờ. Gần 50 năm sau,
dưới thời thiệu Thị nhà Nguyễn, miếu bị đổ nát. Một tú ông người làng
Nành nhớ công lao của Chiêu Nghi họ Nguyễn đối với dân làng đã
quyên tiền tu sửa ngôi miếu. Không ngờ, có tên phó tổng cùng làng
vốn thù riêng với ông tú, đã cất công vào Huế tâu vua về việc thờ “
ngụy Huệ”. Triều đình Huế liền hạ lệnh triệt phá ngôi miếu, quật ba
ngôi mộ, vứt hài cốt xuống sông. Ông tú kia bị trọng tội, Tổng đốc

Bắc Ninh Nguyễn Đăng Giang cũng bị giáng chức.