Sử kiện Joseph Balestier - Phái Viên Ngoại Giao và Sứ Đoàn Sang Việt Nam năm 1850_2 ppt

Sử kiện Joseph Balestier - Phái
Viên Ngoại Giao và Sứ Đoàn Sang
Việt Nam năm 1850
Khi nghe báo cáo về việc này, Quốc Vương trở nên tức giận và từ
chối trao trả vị giám mục theo một thủ tục như thế. Quốc Vương còn
xem xét cả việc phái một hạm đội nhỏ để tấn công chiến thuyền,
nhưng một cơn bão làm các chiếc tàu của Nhà Vua bị tán loạn. Muốn
tránh một cuộc giao chiến, thuyền trưởng Hoa Kỳ đã quyết định
phóng thích con tin, là những kẻ lại bị cầm tù lần thứ nhì theo lệnh
của Quốc Vương vì tội để mình bi bắt. (7)
Sự tường thuật này cho hay là chiến thuyền Hoa Kỳ tức khắc rời đi,
sau khi để lại các lời đe dọa.
Nay chúng ta có lời khai của chính Thuyền Trưởng John Percival, là
người, theo văn thư trao đổi của chính ông ta, đã cho tàu USS
Constitution cặp bến tại Vịnh Đà Nẵng để tái tiếp tế. Vào ngày 21
tháng Sáu 1845, sau khi chiếc thuyền Constitution đến Đảo
Whampoa ngoài khơi Trung Hoa, Percival đã báo cáo “sự việc xảy ra”
trong một lá thư gửi Bộ Trưởng Hải Quân. Lá thư của ông ta, chính
yếu là một biện minh trạng cho hành động của mình, đính kèm một
văn kiện trình bày về chính biến cố mà ông đã gửi cho vị đô đốc Pháp
trong vùng. Bức thư viện dẫn sự hiểu biết của Percival về sự trợ giúp
của nước Pháp dành cho Hoa Kỳ trong buổi lập quốc của nó cũng
như sự tin tưởng rằng các chính phủ phải đối xử với sự kính trọng
các ngoại kiều mà họ cho phép được sống trong lãnh thổ của họ. Tuy
nhiên, nó cũng cho thấy sự lo ngại của Percival rằng các thượng cấp
của ông có thể xem là ông đã vượt quá các chỉ thị đã giao cho ông,
nhằm yêu cầu ông mang lại mọi sự bảo vệ cần thiết cho các công dân
Hoa Kỳ và cho nền thương mại Hoa Kỳ, nhưng không nói gì về các
công dân ngay của các nước thân hữu nhất.
Văn kiện Percival gửi cho [đô đốc] Pháp mô tả biến cố với một vài
chi tiết, nhưng mơ hồ về việc là có bất kỳ cuộc nổ súng nào đã xảy ra

hay không.
Cùng lúc tôi đã bắt giữ ba viên quan lại và giải họ lên tàu làm con tin
[cho] sự an toàn của sinh mạng vị Giám Mục. Ngày sau đó tôi tịch thu
ba chiếc thuyền buồm của Nhà Vua, và di chuyển chiến thuyền của
tôi đến sát bờ hơn để có thể vươn tới các Đồn Phòng Thủ và [nhiều
từ không đọc được] với pháo đội của tôi, hy vọng rằng một cuộc biểu
dương, chứng tỏ một cuộc bày binh bố trận sẵn sàng giao tranh sẽ
bảo đảm được một cách hữu hiệu hơn sự an toàn của ngài Giám
Mục.” (8)
Trong phần cuối văn kiện này, Percival ám chỉ một cách rõ ràng rằng
ông ta đã không tham gia vào các sự giao chiến. bởi chúng sẽ vi
phạm vào các chỉ thị dành cho ông. Đúng như điều là Percival lo sợ,
Bộ Hải Quân đã không chấp nhận. Lá thư của ông tại Văn Khố Hải
Quân có mang bút phê: “Trả lời tức thời. Bộ Hải Quân không chấp
thuận hành động của Thuyền Trưởng Percival vì không được phép
hoặc do có lời yêu cầu của vị Giám Mục hay bởi luật lệ của các quốc
gia.”

Một tháng sau đo, giả định trước khi ông ta có thể hay biết về phản
ứng tiêu cực từ Bộ sở quan của mình, Percival mau chóng gửi lên Bộ
Trưởng Hải Quân bản sao các phản ứng thuận lợi của cả viên Đô Đốc
Pháp và Sứ Thần Pháp tại Trung Hoa, cùng với tin tức cho hay vị
Giám Mục đã được trả tự do ít ngày sau khi Percival rời khỏi hiện
trường. Lá thư của Percival gửi Bộ Trưởng Hải Quân toát ra niềm tin
tưởng rằng sự giải thoát vị Giám Mục xảy ra phần lớn là nhờ hành
động quyết đoán và hợp thời của ông ta (Percival) và rằng, nếu ông
ta có thể lưu lại đó lâu hơn một chút, vị Giám Muc chắc sẽ được trao
trả trực tiếp vào tay ông ta.(10) Sau hết, như được biểu tỏ dưới đây,
khi Hoa Kỳ cố gắng đưa ra các sự đền bù cho biến cố, phía Cochin
China đã bác khước rằng nó đã từng xảy ra!

Trong bất kỳ trường hợp nào, bất luận lời tường thuật biến cố nào là
chính xác, sự trần thuật gây tổn hạI nhất cho Percival chính là câu
chuyện đã được chuyển đến Balestier, mà Balestier đã chuyển về
Hoa Thịnh Đốn, và theo đó Hoa Thịnh Đốn đã ra tay hành động. (11)
Tổng Thống Zachary Taylor đã quyết định phái Balestier làm đặc
phái viên ngoại giao để thực hiện các sự hàn gắn với Quốc Vương xứ
Cochin China và, nhân đó, thực hiện một nỗ lực khác để thương thảo
một hiệp ước thương mại với Cochin China; ông cũng sẽ cố gắng
thuyết phục nước Xiêm La thi hành đúng với các điều khoản của
hiệp ước mà Edmund Roberts đã thương thảo năm 1833 và thực
hiện các cuộc thăm viếng thiện chí và thương thảo các hiệp ước với
nhiều vương quốc thuộc các đảo vùng Đông Ấn Độ.” (12)
Toàn thể phái bộ công tác của Balestier gặp trục trặc vì các sự trì
hoãn và vì sự căng thẳng và bất đồng ý kiến với viên chỉ huy con tàu.
Phái bộ của ông sang Cochinchina đã thất bại vì phần lớn cùng các lý
do mà hai chuyến công tác của ông Roberts đã gặp – hai nền văn hóa
xa lạ chỉ nói về phần mình mà không cần nghe kẻ đối thoại, và tầm
quan trọng của mỗi bên với bên kia không lớn đủ để khắc phục các
rào cản. Balestier, cũng giống như Roberts trước ông, đã không thể
thuyết phục được người Cochinchina rằng Hoa Kỳ thì khác biệt với
các dân tộc Âu Châu và rằng nó chỉ quan tâm đến công cuộc mậu
dịch thành thật và hai bên cùng có lợi, chứ không quan tâm đến việc
chinh phục hay đặt đồn trú quân ỏ hải ngoại. Về phần mình, bên
Cochinchina đơn giản kể người Hoa Kỳ gộp chung với tất cả các
ngườii Tây Phương đi cướp phá, và họ không sẵn lòng hay không có
thể cố gắng sử dụng Hoa Kỳ (hay người Hòa Lan hay Bồ Đào Nha) để
bảo vệ họ chống lại các áp lực và sự dòm ngó ngày càng gia tăng của
Pháp.
Bộ Trưởng Ngoại Giao John Clayton đã trao cho Balestier, “Đặc Phái
Viên của Hoa Kỳ sang Cochinchina và các nơi khác trong vùng Đông

Nam Á” các chỉ thị vào ngày 16 tháng Tám 1849, ngay trước khi
Balestier trương buồm rời Boston lên đường thi hành nhiệm vu.:
Tổng Thống … đã chỉ định ông làm Đặc Phái Viên của Hoa Kỳ để tiến
hành, một cách tức thời, sang Cochinchina …và sau đó sang các phần
khác của vùng Đông Nam Á Châu, với các chủ đích và mục tiêu sẽ
được trình bày trong các chỉ thị theo đây. Một vài nhiệm vụ, sẽ được
giao phó cho ông có tính chất tế nhị, và tất cả các nhiệm vụ dều có
mang tầm quan trọng. Sự cư trú chính thức lâu dài của ông tại
phương Đông, trong đó các trách vụ của ông đã được hoàn tất với sự
trung tín và thành công rõ rệt; và sự quen thuộc thân thiết với cung
cách và các tập quán cùng nền mậu. dịch và thương mại của các xứ
sở đông phương, đã đưa đến sự bổ nhiệm ông ngày nay, và đem lại
sự bảo đảm rằng các nhiệm vụ sẽ được chấp hành một cách thỏa
đáng.
Tôi có chuyển, kèm theo đây, một lá thư của Tổng Thống gửi Quốc
Vương Anam (Cochinchina) … Mục tiêu của nó là để phủ nhận một
cách chính thức một cuộc xâm kích bị cáo giác, được tường thuật đã
phạm phải, trên lãnh thổ của Nhà Vua, và trên các thần dân của Ngài,
bởi Thuyền Trưởng John Percival, trong khi chỉ huy Chiến Thuyền
Constitution của Hoa Kỳ, trong năm 1845, trong tình huống đã được
thông báo cùng Chính Phủ này bởi chính ông, và là tình huống, cũng
vì lý do đó, thật là dư thừa để tôi phải lập lại trong các chỉ thị này.
Ông sẽ khởi hành ngay khi có thể đi được, … đến trạm nơi ông sẽ tìm
thấy Hạm Đội Đông Ấn Độ của chúng ta, và trao cho vị Tư Lệnh, thư
đính kèm, từ ông Bộ Trưởng Hải Quân chỉ thị viên tư lệnh để ông lên
tàu và chuyên chở ông đến một hay nhiều hải cảng như thế, tại
Cochin China, như ông có thể chỉ định; và sau đó đến các nơi khác
như thế, trong vùng Đông Nam Á, mà các chỉ thị dành cho ông sẽ yêu
cầu ông đến thăm viếng.
Sau khi lên tàu chiếc soái hạm của Hạm Đội, ông sẽ đến hải cảng gần

nhất của Huế, Kinh Đô của Cochin China, và khi đến nơi đó ông tự
tìm cách tiếp xúc với các giới chức có thẩm quyền thích hợp, và loan
báo mục tiêu cuộc thăm viếng của ông là, để đích thân, trao đến Nhà
Vua, một bức thư hữu nghị và hòa giải, của Tổng Thống Hợp Chúng
Quốc về một hành vi đối nghịch được nói là đã gây ra, bởi một
Thuyền Trưởng hải quân Hoa Kỳ, nhiều năm trước đây, nhưng mới
chỉ được thông báo lên Tổng Thống mới đây; Cần bổ túc rằng, sau
khi nghe được bản báo cáo này, Tổng Thống giờ đây, đã tức thời phái
ông sang, để thực hiện mọi sự giải thích khả hữu và thích đáng, và
xin làm lành.
Nếu ông nhận thấy không thể khắc phục được ác cảm nổi tiếng của
vị Chúa Tể để chấp thuận cho một cuộc tiếp chuyện cá nhân, và hội
kiến, khi đó ông sẽ theo đuổi cùng đường lối, với các quan chức tại
triều đình của Nhà Vua, các viên chức mà Nhà Vua có thể chỉ định để
hội họp với ông, sao cho, theo ý kiến của ông, sẽ là phương thức
được tính toán tốt nhất không chỉ ảnh hưởng đến mục tiêu chính yếu
trong nhiệm vụ của ông; mà còn, nhằm phát huy một mục tiêu khác
rất quan trọng, mục tiêu mà Tổng Thống nóng lòng muốn có, nghĩa
là, sự thương thảo và kết thúc một Hiệp Ước Hữu Nghị và Thương
Mại, theo đó sinh mạng và tài sản của các công dân của chúng ta có
thể sẽ được bảo vệ tại Cochin China; và các thương thuyền của
chúng ta sẽ được phép để mậu dịch, tại nhiều hải cảng khác nhau tại
Đế Quốctheo những điều khoản được quy định bởi một quan thuế
biểu cố định, công bằng và cởi mở. Và trong bất kỳ cuộc thương thảo
nào mà ông có thể tiến tới, với các mục tiêu này, sẽ cần đặc biệt lưu
tâm đến việc vạch ra, và để giải thích, đường lối vô cùng cởi mở
trong chính sách được theo đuổi bởi chính Chính Phủ của ông mà,
theo các Hiệp Ước hỗ tương, sẽ tự do đón tiếp các chiếc thuyền của
họ, cập bến mọi hải cảng của chúng ta trên cùng một căn bản dành
cho các tàu thuyền hải hành dưới quốc kỳ của chính chúng ta. Một ủy

nhiệm thư, và giấy ủy toàn quyền được chuyển kèm theo đây.