Đề tài: Các giải pháp chủ yếu để góp phần đẩy mạnh công tác tiêu thụ sản phẩm và tăng doanh thu tại công ty Điện Cơ Thống Nhất pdf

Đề tài:
Các giải pháp chủ
yếu để góp phần đẩy
mạnh công tác tiêu
thụ sản phẩm và
tăng doanh thu tại
công ty Điện Cơ
Thống Nhất
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
M C L CỤ Ụ
L I M Đ UỜ Ở Ầ 1
CH NG 1:ƯƠ Nh ng v n đ lý lu n chung v tiêu th s n ph m vàữ ấ ề ậ ề ụ ả ẩ
doanh th tiêu th s n ph m c a doanh nghi p trong n n kinh t thụ ụ ả ẩ ủ ệ ề ế ị
tr ngườ 3
I/ Tiêu th s n ph m và doanh thu tiêu th s n ph m c a doanh nghi pụ ả ẩ ụ ả ẩ ủ ệ 3
1. Tiêu th s n ph mụ ả ẩ 3
2. Doanh thu tiêu th s n ph m hàng hóa, d ch v c a doanh nghi pụ ả ẩ ị ụ ủ ệ 5
II/ T m quan tr ng c a vi c đ y m nh tiêu th s n ph m tăng doanh thuầ ọ ủ ệ ẩ ạ ụ ả ẩ
đ i v i doanh nghi pố ớ ệ 7
III/ Ph ng h ng, bi n pháp đ y m nh tiêu th s n ph m tăng doanh thuươ ướ ệ ẩ ạ ụ ả ẩ
c a doanh nghi pủ ệ 9
1. Các nhân t nh h ng đ n v n đ tiêu th s n ph m và doanh thu c aố ả ưở ế ấ ề ụ ả ẩ ủ
doanh nghi pệ 9
1.1. Nhóm nhân t thu c v môi tr ng kinh doanhố ộ ề ườ 9
1.2. Nhóm nhân t thu c v doanh nghi pố ộ ề ệ 11
2. Vai trò c a TCDN trong vi c thúc đ y tiêu th s n ph m, tăng doanh thuủ ệ ẩ ụ ả ẩ
tiêu thụ 15
3. M t s bi n pháp ch y u nh m thúc đ y tiêu th s n ph m tăng doanhộ ố ệ ủ ế ằ ẩ ụ ả ẩ
thu c a doanh nghi pủ ệ 16

3.1. Tăng c ng đ u t cho công tác kh o sát, đi u tra, nhiên c u thườ ầ ư ả ề ứ ị
tr ngườ 16
3.2. Chú tr ng nâng cao ch t l ng s n ph m hàng hóaọ ấ ượ ả ẩ 17
3.3. Xây d ng chính sách giá c phù h pự ả ợ 17
3.4. Chú tr ng đ u t th c hi n đa d ng hóa s n ph m, không ng ng c iọ ầ ư ự ệ ạ ả ẩ ừ ả
ti n m u mã s n ph mế ẫ ả ẩ 18
3,5, T ch c t t công tác bán hàng và d ch v bán hàngổ ứ ố ị ụ 18
3.6.Đ y m nh ho t đ ng qu ng cáo, gi i thi u s n ph m, hàng hóa và ápẩ ạ ạ ộ ả ớ ệ ả ẩ
d ng các đòn b y tài chính thúc đ y tiêu thụ ẩ ẩ ụ 20
3.7. Các bi n pháph tr c a nhà n cệ ỗ ợ ủ ướ 20
Ch ng II:Th c tr ng v công tác tiêu th s n ph m và doanh thuươ ự ạ ề ụ ả ẩ
tiêu th s n ph m c a công ty Đi n c Th ng Nh tụ ả ẩ ủ ệ ơ ố ấ 21
I/ M t s nét khái quát tình hình ho t đ ng c a công tyộ ố ạ ộ ủ 21
1
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
1. Quá trình hình thành và phát tri n c a công ty Đi n c Th ng Nh t 21ể ủ ệ ơ ố ấ
2. Ch c năng, nhi m v s n xu t kinh doanh c a công tyứ ệ ụ ả ấ ủ 22
3. T ch c qu n lý và ho t đ ng c a công tyổ ứ ả ạ ộ ủ 22
3.1. Đ c đi m b máy qu n lýặ ể ộ ả 22
3.2. Đ c đi m t ch c s n xu t c a công tyặ ể ổ ứ ả ấ ủ 24
3.3. Đ c đi m quy trình snr xu tặ ể ấ 25
4. C s v t ch t k thu t c a công tyơ ở ậ ấ ỹ ậ ủ 26
5. K t qu ho t đ ng kinh doanh và tình hình tài chính ch y u c a công tyế ả ạ ộ ủ ế ủ
27
5.1. K t qu ho t đ ng kinh doanh ch y u c a công tyế ả ạ ộ ủ ế ủ 27
5.2. Tình hình tài chính ch y u c a công tyủ ế ủ 28
II/ Th c tr ng tiêu th s n ph m và doanh thu tiêu th s n ph m c a côngự ạ ụ ả ẩ ụ ả ẩ ủ
ty Đi n c Th ng Nh tệ ơ ố ấ 29
1. M t s đ c đi m chi ph i đ n công tác tiêu th s n ph m c a công tyộ ố ặ ể ố ế ụ ả ẩ ủ 29
2. Nh ng thu n l i và khó khăn trong s n xu t kinh doanh c a công ty nhữ ậ ợ ả ấ ủ ả

h ng t i công tác tiêu th s n ph mưở ớ ụ ả ẩ 30
2.1. Thu n l iậ ợ 30
2.2. Khó khăn 31
3. Công tác l p k ho ch tiêu th s n ph m công ty Đi n c Th ng Nh tậ ế ạ ụ ả ẩ ở ệ ơ ố ấ
32
4. Th c tr ng tiêu th s n ph m và doanh thu tieu th s n ph m c a côngự ạ ụ ả ẩ ụ ả ẩ ủ
ty năm 2004 34
4.1 K t qu tiêu th s n ph m và doanh thu tiêu th s n ph m c a công tyế ả ụ ả ẩ ụ ả ẩ ủ
năm 2004 34
4.2. Đánh giá tình hình tiêu th s n ph m c a công ty trong nh ng năm g nụ ả ẩ ủ ữ ầ
đây 35
4.3. Nh ng bi n pháp mà công ty đã th c hi n đ đ y m nh tiêu thữ ệ ự ệ ể ẩ ạ ụ 37
5. Đánh giá chung v tình hình tiêu th s n ph m c a công ty Đi n cề ụ ả ẩ ủ ệ ơ
Th ng Nh tố ấ 46
5.1. Nh ng thành tích đ t đ cữ ạ ượ 46
5.2. Nh ng v n đ đ t ra trong công tác tiêu th s n ph m tăng doanh thuữ ấ ề ặ ụ ả ẩ
bán hàng công ty Đi n c Th ng Nh tở ệ ơ ố ấ 46
2
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
Ch ng III: M t s bi n pháp ch y u góp ph n đ y m nh công tácươ ộ ố ệ ủ ế ầ ẩ ạ
tiêu th s n ph m và tăng doanh thu tiêu th s n ph m c a công tyụ ả ẩ ụ ả ẩ ủ
Đi n c Th ng Nh tệ ơ ố ấ 48
I/ Đ nh h ng phát tri n c a công ty trong th i gian t iị ướ ể ủ ờ ớ 48
II/ M t s bi n pháp ch y u góp ph n đ y m nh tiêu th s n ph m ộ ố ệ ủ ế ầ ẩ ạ ụ ả ẩ ở
công ty Đi n c Th ng Nh tệ ơ ố ấ 49
1. Tăng c ng h n n a các ho t đ ng đ u t nghiên c u th tr ng và dườ ơ ữ ạ ộ ầ ư ứ ị ườ ự
báo th tr ng, t o đi u ki n v ng ch c cho ho ch đ nh tiêu th s n ph mị ườ ạ ề ệ ữ ắ ạ ị ụ ả ẩ
49
2. Không ng ng đ u t đ i m i máy móc thi t b nh m nâng cao ch từ ầ ư ổ ớ ế ị ằ ấ
l ng, h giá thành s n ph m tăng kh năg c nh tranhượ ạ ả ẩ ả ạ 51

3. Đ u t đ i m i m u mã nh m đa d ng hóa s n ph mầ ư ổ ớ ẫ ằ ạ ả ẩ 52
4. Tăng c ng bi n pháp qu n lý ch t l ngươ ệ ả ấ ượ 53
5. Tăng c ng vai trò ki m tra giám sát vi c qu n lý chi phí nh m h giáườ ể ệ ả ằ ạ
thành làm c s đ h giá bán s n ph mơ ở ể ạ ả ẩ 53
5.1. S d ng h p lý ti t ki m chi phí nguyên v t li uử ụ ợ ế ệ ậ ệ 53
5.2. S d ng h p lý và có hi u qu chi phí ti n l ng, ti n th ng trongử ụ ợ ệ ả ề ươ ề ưở
s n xu t kinh doanhả ấ 54
6. Xây d ng chính sách giá linh ho tự ạ 55
7. Đa d ng hóa hình th c thanh toán đông th i tăng k lu t thanh toánạ ứ ờ ỷ ậ 56
8. Hoàn thi n t t công tác t ch c tiêu th s n ph mệ ố ổ ứ ụ ả ẩ 56
8.1. T ch c t t công tác l p k ho ch tiêu th s n ph mổ ứ ố ậ ế ạ ụ ả ẩ 56
8.2. T ch c và qu n lý có hi u qu m ng l i tiêu thổ ứ ả ệ ả ạ ướ ụ 57
8.3. Xây d ng và áp d ng chính sách chi t kh u h p lý và hi u quự ụ ế ấ ợ ệ ả 57
8.4. Nâng cao ch t l ng d ch v v n chuy n, gi m phí v n chuy n choấ ượ ị ụ ậ ể ả ậ ể
khách hàng mua s n ph m c a công ty v i kh i l ng l nả ẩ ủ ớ ố ượ ớ 58
8.5. Xây d ng chi n l c qu ng cáo và gi i thi u s n ph m ti t ki m,ự ế ượ ả ớ ệ ả ẩ ế ệ
hi u quệ ả 58
K T LU NẾ Ậ 60
DANH M C TÀI LI U THAM KH OỤ Ệ Ả

3
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
L I M Đ UỜ Ở Ầ
Tr c đây, trong c ch t p trung quan liêu bao c p, Nhà n c v iướ ơ ế ậ ấ ướ ớ
vai trò nh m t ư ộ “bà đ ”ỡ đ nâng đ các doanh nghi p và giúp h t khâuể ỡ ệ ọ ừ
s n xu t đ n khâu tiêu th s n ph m. Còn hi n nay, khi chuy n sang cả ấ ế ụ ả ẩ ệ ể ơ
ch kinh t th tr ng, Nhà n c ch gi vai trò t o hành lang pháp lý đế ế ị ườ ướ ỉ ữ ạ ể
các doanh nghi p ho t đ ng. Mu n đ ng v ng và t n t i đ c trong xuệ ạ ộ ố ứ ữ ồ ạ ượ
h ng h i nh p, m c a n n kinh t và có s c nh tranh gay g t, thì m iướ ộ ậ ở ử ề ế ự ạ ắ ỗ
doanh nghi p c n ph i kh ng đ nh đ c r ngệ ầ ả ẳ ị ượ ằ : Mu n t n t i và phát tri nố ồ ạ ể

b t bu c doanh nghi p ph i t h ch toán c đ u vào, đ u ra, t s n xu tắ ộ ệ ả ự ạ ả ầ ầ ự ả ấ
s n ph m và quan tr ng h n là ph i t tìm ki m th tr ng đ tiêu th s nả ẩ ọ ơ ả ự ế ị ườ ể ụ ả
ph m c a mình s n xu tẩ ủ ả ấ . T t c nh ng đi u đó đã t o ra nh ng c h i toấ ả ữ ề ạ ữ ơ ộ
l n, đ ng th i cũng là nh ng thách th c đáng k đ i v i m i doanh nghi p.ớ ồ ờ ữ ứ ể ố ớ ỗ ệ
Đ đ t t i m c tiêu cu i cùng là l i nhu n và siêu l i nhu n thì cácể ạ ớ ụ ố ợ ậ ợ ậ
doanh nghi p không còn cách nào khác là ph i luôn đ ra nh ng gi i phápệ ả ề ữ ả
h u hi u đ đ y m nh công tác tiêu th s n ph m. S t n t i và phát tri nữ ệ ể ẩ ạ ụ ả ẩ ự ồ ạ ể
c a doanh nghi p ph thu c r t l n vào vi c doanh nghi p có tiêu thủ ệ ụ ộ ấ ớ ệ ệ ụ
đ c s n ph m hay không? Tiêu th không nh ng là m u ch t quy t đ nhượ ả ẩ ụ ữ ấ ố ế ị
s tăng tr ng mà còn quy t đ nh đ n c kh năng c nh tranh c a doanhự ưở ế ị ế ả ả ạ ủ
nghi p. Ch khi nào công tác tiêu th s n ph m đ c th c hi n t t thì khiệ ỉ ụ ả ẩ ượ ự ệ ố
đó doanh nghi p m i có doanh thu, có đi u ki n đ tái s n xu t, tăngệ ớ ề ệ ể ả ấ
ngu n tích lũy cho b n thân doanh nghi p và cho toàn xã h i. Có th kh ngồ ả ệ ộ ể ẳ
đ nh r ng m t doanh nghi p kinh doanh có hi u qu ph i là m t doanhị ằ ộ ệ ệ ả ả ộ
nghi p bi t gi i quy t t t khâu tiêu th s n ph m và ngày càng m r ngệ ế ả ế ố ụ ả ẩ ở ộ
đ c th tr ng.ượ ị ườ
Nh n th c đ c vai trò quan tr ng c a công tác tiêu th s n ph m,ậ ứ ượ ọ ủ ụ ả ẩ
cùng v i mong mu n đ c rèn luy n b n thân qua quá trình nghiên c uớ ố ượ ệ ả ứ
th c t , trong th i gian th c t p t i Công ty Đi n c Th ng Nh t, em đã cự ế ờ ự ậ ạ ệ ơ ố ấ ố
g ng nghiên c u, tìm hi u công tác tiêu th s n ph m c a công ty trên gócắ ứ ể ụ ả ẩ ủ
đ c a Tài chính doanh nghi p. Đ c s giúp đ ch b o t n tình c a côộ ủ ệ ượ ự ỡ ỉ ả ậ ủ
giáo h ng d n là Th c s Vũ Th Hoa và t phía công ty, em đã m nh d nướ ẫ ạ ỹ ị ừ ạ ạ
ch n đ tài: ọ ề “ Các gi i pháp ch y u đ góp ph n đ y m nh công tácả ủ ế ể ầ ẩ ạ
4
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
tiêu th s n ph m và tăng doanh thu t i công ty Đi n C Th ngụ ả ẩ ạ ệ ơ ố
Nh t”ấ
N i dung đ tài g m 3 ch ng:ộ ề ồ ươ
Ch ng I: ươ Nh ng v n đ lí lu n chung v tiêu th s n ph m và doanhữ ấ ề ậ ề ụ ả ẩ
th tiêu th s n ph m c a doanh nghi p trong n n kinh t th tr ng.ụ ụ ả ẩ ủ ệ ề ế ị ườ

Ch ng II: ươ Th c tr ng v công tác tiêu th s n ph m và doanh thu tiêuự ạ ề ụ ả ẩ
th s n ph m c a Công ty Đi n c Th ng Nh t.ụ ả ẩ ủ ệ ơ ố ấ
Ch ng IIIươ : M t s bi n pháp ch y u góp ph n đ y m nh công tác tiêuộ ố ệ ủ ế ầ ẩ ạ
th s n ph m và tăng doanh thu tiêu th s n ph m c a ụ ả ẩ ụ ả ẩ ủ Công ty Đi n cệ ơ
Th ngố
Nh t.ấ
M c dù đã có s c g ng, song v i kho ng th i gian th c t p khôngặ ự ố ắ ớ ả ờ ự ậ
nhi u, ki n th c th c t v n còn có nh ng h n ch nh t đ nh nên lu n vănề ế ứ ự ế ẫ ữ ạ ế ấ ị ậ
này ch c ch n s không tránh kh i nh ng thi u sót. Em r t mong nh nắ ắ ẽ ỏ ữ ế ấ ậ
đ c s ch b o, góp ý c a các th y cô giáo h ng d n, các cô, các chúượ ự ỉ ả ủ ầ ướ ẫ
trong phòng Tài v c a công ty đ cu n lu n văn đ c hoàn thi n h n .ụ ủ ể ố ậ ượ ệ ơ
Em xin chân thành c m n! ả ơ
Hà N i, tháng 5 năm 2005ộ
Sinh viên th c hi nự ệ
Lê Thùy Linh

5
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
CH NG IƯƠ
NH NG V N Đ LÍ LU N CHUNG V TIÊU TH S N PH MỮ Ấ Ề Ậ Ề Ụ Ả Ẩ
VÀ DOANH TH TIÊU TH S N PH M C A DOANH NGHI PỤ Ụ Ả Ẩ Ủ Ệ
TRONG N N KINH T TH TR NGỀ Ế Ị ƯỜ
I/ Tiêu th s n ph m và doanh thu tiêu th s n ph m c a doanhụ ả ẩ ụ ả ẩ ủ
nghi pệ
Doanh nghi p là m t t ch c kinh t tham gia vào các ho t đ ng s nệ ộ ổ ứ ế ạ ộ ả
xu t kinh doanh nh m cung c p các s n ph m, hàng hóa, d ch v nh mấ ằ ấ ả ẩ ị ụ ằ
th a mãn nhu c u th tr ng và thu v cho mình m t kho n ti n nh t đ nh.ỏ ầ ị ườ ề ộ ả ề ấ ị
Ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p đ c hi u là vi c th cạ ộ ả ấ ủ ệ ượ ể ệ ự
hi n m t, m t s hay t t c các công đo n t s n xu t đ n tiêu th s nệ ộ ộ ố ấ ả ạ ừ ả ấ ế ụ ả
ph m, hàng hóa, d ch v trên th tr ng nh m m c tiêu sinh l i thông quaẩ ị ụ ị ườ ằ ụ ờ

vi c đáp ng nhu c u c a xã h i.ệ ứ ầ ủ ộ
Trong n n kinh t th tr ng, tiêu th sàn ph m và doanh thu ti u thề ế ị ườ ụ ẩ ề ụ
s n ph m là v n đ s ng còn đ i v i m i doanh nghi p. Ch khi nào s nả ẩ ấ ề ố ố ớ ỗ ệ ỉ ả
ph m, hàng hóa, d ch v đó đ c tiêu th , có doanh thu thì các chi phí m iẩ ị ụ ượ ụ ớ
đ c bù đ p, doanh nghi p m i có l i nhu n, t đó duy trì và m r ngượ ắ ệ ớ ợ ậ ừ ở ộ
ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a mình. V y tiêu th s n ph m và doanhạ ộ ả ấ ủ ậ ụ ả ẩ
thu tiêu th s n ph m là gì?ụ ả ẩ
1. Tiêu th s n ph mụ ả ẩ
Theo nghĩa r ng đó là quá trình kinh t bao g m nhi u khâu t nghiênộ ế ồ ề ừ
c u th tr ng, xác đ nh nhu c u, t ch c s n xu t, th c hi n các nghi pứ ị ườ ị ầ ổ ứ ả ấ ự ệ ệ
v tiêu th s n ph m đ n xúc ti n bán hàng và d ch v sau bán hàng nh mụ ụ ả ẩ ế ế ị ụ ằ
đ t hi u qu cao nh t.ạ ệ ả ấ
Theo nghĩa h p, tiêu th s n ph m là quá trình chuy n giao s n ph mẹ ụ ả ẩ ể ả ẩ
c a doanh nghi p cho khách hàng và nh n ti n t h . Ng i mua va ng iủ ệ ậ ề ừ ọ ườ ườ
bán g p nhau, th ng l ng v đi u ki n mua, giá c , th i gian… Khi haiặ ươ ượ ề ề ệ ả ờ
bên th ng nh t v i nhau, có s chuy n giao quy n s h u và s d ng hàngố ấ ơ ự ể ề ở ữ ử ụ
6
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
hóa, ti n t thì quá trình tiêu th ch m d t. Hay nói cách khác, tiêu th s nề ệ ụ ấ ứ ụ ả
ph m là quá trình đ n v bán, xu t giao s n ph m, hàng hóa, d ch v choẩ ơ ị ấ ả ẩ ị ụ
đ n v mua và đ n v mua thanh toán ti n hàng ho c ch p nh n thanh toánơ ị ơ ị ề ặ ấ ậ
ti n hàng theo giá đã th a thu n. Ch qua tiêu th , tính ch t h u ích c a s nề ỏ ậ ỉ ụ ấ ữ ủ ả
ph m xu t ra m i đ c th c hi n, hay nói cách khác, s n ph m tiêu thẩ ấ ớ ượ ự ệ ả ẩ ụ
xong m i đ c xem là có giá tr s d ng hoàn toàn. Th c ch t c a ho tớ ượ ị ử ụ ự ấ ủ ạ
đ ng tiêu th s n ph m là quá trình th c hi n giá tr trong quá trình s nộ ụ ả ẩ ự ệ ị ả
xu t kinh doanh.ấ
Xét trên góc đ s h u thì tiêu th s n ph m là s chuy n giao quy nộ ở ữ ụ ả ẩ ự ề ề
s h u gi a ng i s n xu t và ng i tiêu dùng.ở ữ ữ ườ ả ấ ườ
Xét trên góc đ kinh doanh thì tiêu th s n ph m là khâu cu i cùngộ ụ ả ẩ ố
c a ho t đ ng s n xu t kinh doanh.ủ ạ ộ ả ấ

Trên góc đ luân chuy n v n thì tiêu th s n ph m là quá trìnhộ ể ố ụ ả ẩ
chuy n hóa t hình thái v t ch t sang hình thái ti n t , làm cho v n tr l iể ừ ậ ấ ề ệ ố ở ạ
tr ng thái ban đ u khi nó b c vào m i giai đo n s n xu t m i. Quá trìnhạ ầ ướ ỗ ạ ả ấ ớ
luân chuy n v n đ c th c hi n theo s đ sau:ể ố ượ ự ệ ơ ồ
T li u lao đ ngư ệ ộ
T – H Đ i t ng lao đ ng …. S n xu t …. H’ – T’ố ượ ộ ả ấ
S c lao đ ng ứ ộ
B t đ u m i chu kỳ s n xu t, v n đ c các nhà s n xu t đ a vàoắ ầ ỗ ả ấ ố ượ ả ấ ư
l u thông mua các y u t đ u vào c a quá trình s n xu t nh : công c laoư ế ố ầ ủ ả ấ ư ụ
đ ng, đ i t ng lao đ ng và s c lao đ ng. giai đo n này, v n b ng ti nộ ố ượ ộ ứ ộ Ở ạ ố ằ ề
đ c chuy n hóa thành v n d i hình th c v t ch t (T - H), nh ng v tượ ể ố ướ ứ ậ ấ ữ ậ
ch t này t o ra s n ph m thông qua giai đo n s n xu t, s n ph m hàng hóaấ ạ ả ẩ ạ ả ấ ả ẩ
đ c đ a ra tiêu th và k t thúc qúa trình tiêu th là doanh nghi p s thuượ ư ụ ế ụ ệ ẽ
đ c ti n v . Qua các giai đo n khác nhau đ ng v n ban đ u c a doanhượ ề ề ạ ồ ố ầ ủ
nghi p tr v hình thái v n c a nó (hình thái ti n t ). K t thúc chu kỳ này,ệ ở ề ố ủ ề ệ ế
v n c a doanh nghi p l i chuy n sang chu kỳ m i, m t vòng tu n hoànố ủ ệ ạ ể ớ ộ ầ
m i theo đúng các giai đo n mà nó tr i qua.ớ ạ ả
V y tiêu th s n ph m là khâu cu i cùng c a quá trình s n xu t kinhậ ụ ả ẩ ố ủ ả ấ
doanh, quá trình luân chuy n v n. Vi c th c hi n giá tr và giá tr s d ngể ố ệ ự ệ ị ị ử ụ
7
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
c a hàng hóa thông qua hai hành vi: Doanh nghi p cung c p s n ph m d chủ ệ ấ ả ẩ ị
v cho khách hàng và đ c khách hàng thanh toán hay ch p nh n thanhụ ượ ấ ậ
toán.
Th i đi m k t thúc tiêu th s n ph m là khi doanh nghi p thu đ cờ ể ế ụ ả ẩ ệ ượ
ti n bán hàng ho c nh n đ c gi y báo ch p nh n thanh toán ti n hàngề ặ ậ ượ ấ ấ ậ ề
theo giá đã th a thu n. Hàng đ c coi là đã tiêu th khi thõa mãn đ ng th iỏ ậ ượ ụ ồ ờ
c hai đi u ki nả ề ệ
+ Hàng đã chuy n cho ng i muaể ườ
+ Ng i mua đã tr ti n hay ch p nh n tr ti n.ườ ả ề ấ ậ ả ề

Vi c xác đ nh đúng th i đi m tiêu th có ý nghĩa quan tr ng đ i v iệ ị ờ ể ụ ọ ố ớ
doanh nghi p, giúp doanh nghi p nhìn nh n đúng th c tr ng tình hình tiêuệ ệ ậ ự ạ
th s n ph m, đ t đó tìm cách h n ch y u t tiêu c c, phát huy nhân tụ ả ẩ ể ừ ạ ế ế ố ự ố
tích c c trong qu n lý ho t đ ng tiêu th … Là c s đánh giá tình hình sự ả ạ ộ ụ ơ ở ử
d ng nguyên v t li u, v n s n xu t, đ đánh giá k t qu s n xu t kinhụ ậ ệ ố ả ấ ể ế ả ả ấ
doanh m t cách chính xác trong kỳ.ộ
Trong c ch qu n lý kinh t t p trung, v n đ tiêu th s n ph mơ ế ả ế ậ ấ ề ụ ả ẩ
đ c hi u r t đ n thu n: Nhà n c c p ch tiêu cung ng v t t cho cácượ ể ấ ơ ầ ướ ấ ỉ ứ ậ ư
đ n v s n xu t theo l ng đ nh, đ ng th i ch u trách nhi m đ u ra cho s nơ ị ả ấ ượ ị ồ ờ ị ệ ầ ả
ph m. V i c ch này, các đ n v không có trách nhi m c th đ i v iẩ ớ ơ ế ơ ị ệ ụ ể ố ớ
ho t đ ng s n xu t, có tâm lý l i, kém năng đ ng. Vì v y, giá c hàngạ ộ ả ấ ỷ ạ ộ ậ ả
hóa không ph n ánh giá tr th c t c a nó nên s n xu t m t hàng nào, ch tả ị ự ế ủ ả ấ ặ ấ
l ng ra sao cũng có ng i mua và có “lãi”. Do không có môi tr ng c nhượ ườ ườ ạ
tranh lành m nh d n đ n ch t l ng s n ph m hàng hóa ngày càng gi mạ ẫ ế ấ ượ ả ẩ ả
sút, m u mã nghèo nàn, đ n đi u, kinh doanh kém hi u qu và t t h u làẫ ơ ệ ệ ả ụ ậ
đi u không th tránh kh i c a n n kinh t . ề ể ỏ ủ ề ế
Trong n n kinh t th tr ng, tiêu th là m c đích c b n. Ph ngề ế ị ườ ụ ụ ơ ả ươ
châm th ng tr c c a doanh nghi p là: “ườ ự ủ ệ Không s n xu t cái không đ cả ấ ượ
bán và cái không bán đ cượ ”. Các doanh nghi p ch ti n hành đ u t , s nệ ỉ ế ầ ư ả
xu t kinh doanh khi đ m b o ch c ch n r ng bán đ c hàng hay nói cáchấ ả ả ắ ắ ằ ượ
khác: Ti ng nói c a th tr ng đã đ c chú y l ng nghe. Tiêu th s nế ủ ị ườ ượ ắ ụ ả
ph m xu t phát t nhu c u c a ng i tiêu dùng đ ng th i giúp ng i s nẩ ấ ừ ầ ủ ườ ồ ờ ườ ả
xu t hi u rõ h n v s n ph m c a mình đ có bi n pháp hoàn thi n h nấ ể ơ ề ả ẩ ủ ể ệ ệ ơ
n a nh m th a mãn t i đa nhu c u c a xã h i. Có th nói, s n xu t ra đãữ ằ ỏ ố ầ ủ ộ ể ả ấ
8
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
khó nh ng tiêu th s n ph m còn khó h n nhi u, vi c đ m b o trang tr iư ụ ả ẩ ơ ề ệ ả ả ả
chi phí, có lãi là v n đ không đ n gi n.ấ ề ơ ả
Tóm l i: Tiêu th s n ph m đ c ví nh là “ ạ ụ ả ẩ ượ ư ch t keo dínhấ ”, g nắ
ch t doanh nghi p v i th tr ng, t o c s đ hòa nh p, ch p nh n l nặ ệ ớ ị ườ ạ ơ ở ể ậ ấ ậ ẫ

nhau, đ có nh ng ti n đ gi i quy t cái g i là môi tr ng kinh doanh c aể ữ ề ề ả ế ọ ườ ủ
doanh nghi p các giai đo n sau. Nh v y, tiêu th s n ph m tr thànhệ ở ạ ư ậ ụ ả ẩ ở
v n đ có ý nghĩa quy t đ nh t i s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p.ấ ề ế ị ớ ự ồ ạ ể ủ ệ
2. Doanh thu tiêu th s n ph m hàng hóa, d ch v c a doanhụ ả ẩ ị ụ ủ
nghi pệ
Doanh thu tiêu th s n ph m hàng hóa, d ch v (hay còn g i là doanhụ ả ẩ ị ụ ọ
thu t ho t đ ng s n xu t kinh doanh) là toàn b s ti n bán s n ph m,ừ ạ ộ ả ấ ộ ố ề ả ẩ
hàng hóa, cung ng d ch v đã thu đ c ho c s thu đ c t vi c hoànứ ị ụ ượ ặ ẽ ượ ừ ệ
thành cung c p s n ph m, hàng hóa d ch v cho khách hàng trong m t th iấ ả ẩ ị ụ ộ ờ
kỳ nh t đ nh. Trong doanh thu tiêu th s n ph m bao g m c ph n tr c p,ấ ị ụ ả ẩ ồ ả ầ ợ ấ
tr giá doanh nghi p đ c h ng khi th c hi n cung c p hàng hóa, d ch vợ ệ ượ ưở ự ệ ấ ị ụ
theo yêu c u c a Nhà n c và tr giá s n ph m hàng hóa, d ch v tiêu thầ ủ ướ ị ả ẩ ị ụ ụ
n i b và đem làm quà t ng, quà bi u cho các đ n v ộ ộ ặ ế ơ ị
DT =
∑
=
n
i
gtSti
1
)*(
Trong đó:
DT: Doanh thu tiêu th s n ph m trong kỳ.ụ ả ẩ
Sti: S l ng s n ph m lo i i tiêu th trong kỳ.ố ượ ả ẩ ạ ụ
gt: Giá bán đ n v s n ph mơ ị ả ẩ
i: Lo i s n ph m tiêu th .ạ ả ẩ ụ
Doanh thu thu n tiêu th hàng hóa là toàn b ti n bán s n ph m hàngầ ụ ộ ề ả ẩ
hóa, cung ng d ch v trên th tr ng sau khi tr đi các kho n gi m tr vàứ ị ụ ị ườ ừ ả ả ừ
thu gián thu (không g m VAT đ u ra c a doanh nghi p n p VAT theoế ồ ầ ủ ệ ộ
ph ng pháp kh u trươ ấ ừ

Trong đó:
Các kho n gi m tr g m:ả ả ừ ồ
9
Doanh thu thu n = Doanh thu – Các kho n gi m tr – Thu gián thuầ ả ả ừ ế
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
+ Chi t kh u th ng m i:ế ấ ươ ạ Ph n đã gi m tr , ho c đã thanh toán choầ ả ừ ặ
ng i mua hàng (s n ph m, hàng hóa, d ch v ) v i kh i l ng l n theoườ ả ẩ ị ụ ớ ố ượ ớ
th a thu n đã ghi trên h p đ ng kinh t ho c cam k t mua, bán hàng.ỏ ậ ợ ồ ế ặ ế
+ Gi m giá hàng bán:ả Kho n gi m tr cho ng i mua do không đ mả ả ừ ườ ả
b o các đi u ki n v hàng hóa trên h p đ ng.ả ề ệ ề ợ ồ
+ Hàng bán b tr l i:ị ả ạ Tr giá hàng hóa b tr l i do hàng kém, m tị ị ả ạ ấ
ph m ch t ho c giao hàng không đúng h p đ ng b bên mua t ch i thanhẩ ấ ặ ợ ồ ị ừ ố
toán.
Thu gián thu g mế ồ : Thu GTGT theo ph ng pháp tr c ti p, thuế ươ ự ế ế
xu t kh u, thu tiêu th đ c bi t…ấ ẩ ế ụ ặ ệ
Trong th c t do s c nh tranhh trên th tr ng các doanh nghi p đãự ế ự ạ ị ườ ệ
áp d ng nhi u hình th c bán hàng khác nhau đ có th dành đ c l i thụ ề ứ ể ể ượ ợ ế
v khách hàng nên có nhi u ề ề tr ng h p xác đ nh doanh thu tiêu th s nườ ợ ị ụ ả
ph mẩ
+ Tr ng h p 1ườ ợ : Doanh nghi p bán hàng đ c khách hàng thanhệ ượ
toán ngay. Khi đó l ng hàng hóa đ c xác đ nh là tiêu th , đ ng th iượ ượ ị ụ ồ ờ
doanh thu bán hàng đ c xác đ nh (doanh thu tiêu th s n ph m trùng v iượ ị ụ ả ẩ ớ
ti n bán hàng v th i đi m th c hi n).ề ề ờ ể ự ệ
+ Tr ng h p 2ườ ợ : Doanh ngh p xu t giao hàng hóa đ c khách hàngệ ấ ượ
ch p nh n thanh toán nh ng ch a tr ti n ngay. Lúc này doanh thu tiêu thấ ậ ư ư ả ề ụ
s n ph m đã đ c xác đ nh nh ng ti n bán hàng ch a thu v đ c.ả ẩ ượ ị ư ề ư ề ượ
+ Tr ng h p 3ườ ợ : Doanh nghi p bán hàng theo ph ng th c tr gópệ ươ ứ ả
thì doanh thu tiêu th s n ph m cũng đ c xác đ nh theo giá tr ngayụ ả ẩ ượ ị ả
nh ng ti n bán hàng m i ch thu đ c m t ph n, ph n còn l i tính theoư ề ớ ỉ ượ ộ ầ ầ ạ
th i kỳ (lãi tính trên kho n tr ch m đ c ghi nh n vào doanh thu ho tờ ả ả ậ ượ ậ ạ

đ ng tài chính).ộ
+ Tr ng h p 4ườ ợ : Doanh nghi p đã xu t giao đ hàng cho khách hàngệ ấ ủ
theo s ti n mà khách hàng đã tr tr c. Khi đó, đ ng th i v i vi c xu tố ề ả ướ ồ ờ ớ ệ ấ
hàng cho khách, ti n ng tr c tr thành ti n thu bán hàng c a công ty.ề ứ ướ ở ề ủ
Doanh thu tiêu th cũng đ c xác đ nh t i th i đi m này.ụ ượ ị ạ ờ ể
+ Tr ng h p 5:ườ ợ Doanh nghi p thu đ c ti n hàng ho c đ c ch pệ ượ ề ặ ượ ấ
nh n thanh toán s hàng đã g i đi bán ho c giao cho đ i lý. Tr ng h pậ ố ử ặ ạ ườ ợ
này hành vi xu t giao hàng và thanh toán ti n hàng cách nhau khá xa nênấ ề
10
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
vi c xác đ nh s n ph m là đã tiêu th hay ch a th ng hay b nh m l n doệ ị ả ẩ ụ ư ườ ị ẫ ẫ
đó có th nh m l n doanh thu gi a kỳ h ch toán này và kỳ h ch toán tr cể ầ ẫ ữ ạ ạ ướ
c n ph i đ ý: ầ ả ể Doanh thu tiêu th s n ph m ch đ c xác đ nh khi doanhụ ả ẩ ỉ ượ ị
nghi p xu t giao hàng hóa, s n ph m đ ng th i đ c thanh toán ho cệ ấ ả ẩ ồ ờ ượ ặ
ch p nh n thanh toán.ấ ậ
Nh v y, thanh toán ti n hàng là m t quá trình ph c t p nh ng quanư ậ ề ộ ứ ạ ư
tr ng góp ph n quy t đ nh s thành công hay th t b i, hi u qu hay khôngọ ầ ế ị ự ấ ạ ệ ả
hi u qu c a công tác tiêu th s n ph m.ệ ả ủ ụ ả ẩ
II/ T m quan tr ng c a vi c đ y m nh tiêu th s n ph m tăng doanhầ ọ ủ ệ ẩ ạ ụ ả ẩ
thu đ i v i doanh nghi p.ố ớ ệ
Tiêu th s n ph m là giai đo n cu i cùng k t thúc m t chu kỳ s nụ ả ẩ ạ ố ế ộ ả
xu t và m đ u cho m t chu kỳ ti p theo. Ch có thông qua tiêu th s nấ ở ầ ộ ế ỉ ụ ả
ph m, v n c a doanh nghi p m i đ c quay vòng và sinh l i. V i s ti nẩ ố ủ ệ ớ ượ ờ ớ ố ề
thu đ c sau khi bán hàng doanh nghi p có th trang tr i các chi phí nguyênượ ệ ể ả
v t li u, máy móc thi t b , tr ti n l ng cho công nhân… Có nh v y quáậ ệ ế ị ả ề ươ ư ậ
trình tái s n xu t kỳ sau m i đ c ti p t c th c hi n m t cách th ngả ấ ớ ượ ế ụ ự ệ ộ ườ
xuyên và liên t c.ụ
Doanh thu tiêu th s n ph m ph n ánh quy mô quá trình tái s n xu tụ ả ẩ ả ả ấ
c a doanh nghi p, ph n ánh trình đ ch đ o s n xu t kinh doanh, t ch củ ệ ả ộ ỉ ạ ả ấ ổ ứ
công tác thanh toán. Nó là ngu n tài chính quan tr ng đ doanh nghi p trangồ ọ ể ệ

tr i các kho n chi phí v công c lao đ ng, đ i t ng lao đ ng đã hao phíả ả ề ụ ộ ố ượ ộ
trong quá trình s n xu t kinh doanh; có ti n đ thanh toán ti n l ng, ti nả ấ ề ể ề ươ ề
công, ti n th ng cho ng i lao đ ng, trích BHXH, BHYT, KPCĐ; làmề ưở ườ ộ
nghĩa v đ i v i Nhà n c nh n p các kho n thu theo lu t đ nh.ụ ố ớ ướ ư ộ ả ế ậ ị
M c đích s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p là s n xu t ra cácụ ả ấ ủ ệ ả ấ
s n ph m đem ra tiêu th bên ngoài th tr ng đáp ng nhu c u tiêu dùngả ẩ ụ ị ườ ứ ầ
c a xã h i ch không ph i là tiêu dùng trong doanh nghi p. Qua tiêu thủ ộ ứ ả ệ ụ
s n ph m doanh nghi p m i có th t n t i và phát tri n đ c.ả ẩ ệ ớ ể ồ ạ ể ượ
Đ y m nh tiêu th s n ph m, th c hi n doanh thu bán hàng đ y đẩ ạ ụ ả ẩ ự ệ ầ ủ
và k p th i góp ph n làm tăng t c đ luân chuy n v n, rút ng n kỳ thu ti nị ờ ầ ố ộ ể ố ắ ề
trung bình, gi m l ng t n kho, tăng kh năng sinh l i c a đ ng v n, làả ượ ồ ả ờ ủ ồ ố
đi u ki n đ doanh nghi p th c hi n tái s n xu t, đ u t đ i m i dâyề ệ ể ệ ự ệ ả ấ ầ ư ổ ớ
chuy n công ngh , m r ng quy mô s n xu t, t o ngu n tài chính ti mề ệ ở ộ ả ấ ạ ồ ề
11
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
năng cho doanh nghi p đ bù đ p chi phí và đ th c hi n nghĩa v tài chínhệ ể ắ ể ự ệ ụ
v i nhà n c, đ m b o tình hình tài chính c a công ty lành m nh, v ngớ ướ ả ả ủ ạ ữ
ch c đ ng th i làm tăng uy tín cho công ty trên th tr ng.ắ ồ ờ ị ườ
Tiêu th là khâu cu i cùng đ đ ng v n quay v hình thái giá tr banụ ố ể ồ ố ề ị
đ u. Tiêu th s n ph m nhanh chóng, k p th i góp ph n ti t ki m cácầ ụ ả ẩ ị ờ ầ ế ệ
kho n chi phí bán hàng, chi phí kho bãi, b o qu n… góp ph n gi m giáả ả ả ầ ả
thành s n ph m, tăng l i nhu n. Ng c l i, n u công tác tiêu th s nả ẩ ợ ậ ượ ạ ế ụ ả
ph m di n ra ch m ch p, y u kém s kéo dài chu kỳ s n xu t làm cho vi cẩ ễ ậ ạ ế ẽ ả ấ ệ
s d ng v n kém hi u qu và gây ra nh ng thi t h i to l n nh : m t th iử ụ ố ệ ả ữ ệ ạ ớ ư ấ ờ
c , c h i kinh doanh… th m chí làm toàn b quá trình đ u t s n xu t trơ ơ ộ ậ ộ ầ ư ả ấ ở
nên vô ích, lãng phí. Trong “T b n ” quy n 2 t p 1- NXB S th t nămư ả ể ậ ự ậ
1961, C. Mác đã nói: “N u ngay trong giai đo n cu i cùng Hế ạ ố
’
– T
’

hàng hóa
b ch t đ ng không bán đ c s làm t c ngh n l u thông…”ị ấ ố ượ ẽ ắ ẽ ư
S n ph m đ c tiêu th nghĩa là doanh nghi p đã đi đúng h ng,ả ẩ ượ ụ ệ ướ
t ng b c th c hi n đ c m c tiêu c a mình, ch ng t s n ph m s nừ ướ ự ệ ượ ụ ủ ứ ỏ ả ẩ ả
xu t và tiêu th v m t kh i l ng, ch t l ng, giá tr s d ng, giá c đãấ ụ ề ặ ố ượ ấ ượ ị ử ụ ả
phù h p v i nhu c u th tr ng. T đó, doanh nghi p có th thâm nh p vàoợ ớ ầ ị ườ ừ ệ ể ậ
th tr ng, n m b t nhu c u, th hi u c a ng i tiêu dùng, t ng b c c nhị ườ ắ ắ ầ ị ế ủ ườ ừ ướ ạ
tranh đ th y và kh ng đ nh chính mình, qua đó ho ch đ nh chi n l c,ể ấ ẳ ị ạ ị ế ượ
phát tri n s n xu t kinh doanh v i nh ng b c đi sáng t o.ể ả ấ ớ ữ ướ ạ
T ch c quá trình tiêu th s n ph m là r t quan tr ng đ i v i vi cổ ứ ụ ả ẩ ấ ọ ố ớ ệ
xây d ng, th c hi n k ho ch l u chuy n hàng hóa đ t đó đ ra nh ngự ự ệ ế ạ ư ể ể ừ ề ữ
bi n pháp có hi u qu nh m th c hi n k ho ch tài chính và các k ho chệ ệ ả ằ ự ệ ế ạ ế ạ
khác. Trong quá trình này tính ch đ ng sáng t o c a doanh nghi p ngàyủ ộ ạ ủ ệ
m t nâng cao, nó g n v i vi c tính toán th i gian, m c s n l ng c n cungộ ắ ớ ệ ờ ứ ả ượ ầ
ng v i s ti n b ra trong kinh doanh c a doanh nghi p và s nh y c mứ ớ ố ề ỏ ủ ệ ự ạ ả
c a khách hàng.ủ
III/ Ph ng h ng, bi n pháp đ y m nh tiêu th s n ph m tăngươ ướ ệ ẩ ạ ụ ả ẩ
doanh thu c a doanh nghi pủ ệ
1. Các nhân t nh h ng đ n v n đ tiêu th s n ph m vàố ả ưở ế ấ ề ụ ả ẩ
doanh thu tiêu th s n ph m c a doanh nghi p.ụ ả ẩ ủ ệ
12
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
Trong môi tr ng bi n đ ng nh hi n nay, quá trình tiêu th s nườ ế ộ ư ệ ụ ả
ph m và doanh thu tiêu th cũng ch u nh h ng c a nhi u nhân t c chẩ ụ ị ả ưở ủ ề ố ả ủ
quan l n khách quan. Trong nh ng nhân t đó có nh ng nhân t chínhẫ ữ ố ữ ố
th ng xuyên tác đ ng mà m i khi t ch c công tác tiêu th s n ph mườ ộ ỗ ổ ứ ụ ả ẩ
doanh nghi p ph i xem xét và đ c bi t quan tâm.ệ ả ặ ệ
1.1. Nhóm nhân t thu c v môi tr ng kinh doanhố ộ ề ườ
Các nhân t thu c môi tr ng kinh doanh là các y u t khách quanố ộ ườ ế ố
mà doanh nghi p không th ki m soát đ c, nghiên c u các nhân t nàyệ ể ể ượ ứ ố

không ph i đ đi u khi n nó theo ý mu n c a doanh nghi p mà nh m t oả ể ề ể ố ủ ệ ằ ạ
ra kh năng thích ng t t nh t v i xu h ng v n đ ng c a nó.ả ứ ố ấ ớ ướ ậ ộ ủ
Môi tr ng kinh doanh tác đ ng liên t c đ n ho t đ ng c a doanhườ ộ ụ ế ạ ộ ủ
nghi p theo nh ng xu h ng t t và x u khác nhau, v a t o ra c h i, v aệ ữ ướ ố ấ ừ ạ ơ ộ ừ
h n ch kh năng th c hi n m c tiêu kinh doanh.ạ ế ả ự ệ ụ
+ Các chính sách kinh t xã h i c a Nhà n c.ế ộ ủ ướ
Tùy vào t ng th i đi m khác nhau mà Nhà n c có nh ng chính sáchừ ờ ể ướ ữ
phát tri n kinh t - xã h i khác nhau, đi u này nh h ng l n đ n kh năngể ế ộ ề ả ưở ớ ế ả
tiêu th s n ph m c a doanh nghi p. M t m t có tác đ ng tích c c, thúcụ ả ẩ ủ ệ ộ ặ ộ ự
đ y phát tri n, m t khác l i có tính kìm hãm, đôi khi còn làm ch m ho cẩ ể ặ ạ ậ ặ
th m chí có khi ng ng l i quá trình tiêu th nh : chính sách thu , chínhậ ừ ạ ụ ư ế
sách ti n t , chính sách giá c …Do v y, c n thi t ph i bám sát các chínhề ệ ả ậ ầ ế ả
sách phát tri n kinh t – xã h i c a Nhà n c, đ t đó có nh ng h ng điể ế ộ ủ ướ ể ừ ữ ướ
hay, nh ng đ xu t có hi u qu giúp cho quá trình tiêu th phát tri n lâuữ ề ấ ệ ả ụ ể
dài.
+ Môi tr ng công nghườ ệ
S phát tri n c a khoa h c công ngh di n ra trên th gi i đang làự ể ủ ọ ệ ễ ế ớ
m t thách th c l n, đ ng th i cũng là m t c h i t t đ ng d ng nh ngộ ứ ớ ồ ờ ộ ơ ộ ố ể ứ ụ ữ
công ngh tiên ti n nh t trong s n xu t nh m t o ra nh ng s n ph m cóệ ế ấ ả ấ ằ ạ ữ ả ẩ
ch t l ng cao, giá thành th p, đây là nh ng “vũ khí” đ s d ng trongấ ượ ấ ữ ể ử ụ
c nh tranh, nâng cao kh năng tiêu th s n ph m. Tuy nhiên, tính hai m tạ ả ụ ả ẩ ặ
này c a công ngh s ph n tác d ng n u nh doanh nghi p không bi t sủ ệ ẽ ả ụ ế ư ệ ế ử
d ng nó m t cách h p lụ ộ ợ ýý gây ra tình tr ng lãng phí, không s d ng h tạ ử ụ ế
công su t c a máy móc, thi t b làm cho giá thành cao, s n ph m s n xu tấ ủ ế ị ả ẩ ả ấ
ra khó tiêu th .ụ
13
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
+ Môi tr ng c nh tranh ườ ạ
Cùng v i s phát tri n c a n n kinh t th tr ng v n đ c nh tranhớ ự ể ủ ề ế ị ườ ấ ề ạ
đ c xác đ nh là đ ng l c thúc đ y s phát tri n c a n n kinh t v iượ ị ộ ự ẩ ự ể ủ ề ế ớ

nguyên t c: Ai hoàn thi n h n, th a mãn nhu c u t t h n và hi u qu h n,ắ ệ ơ ỏ ầ ố ơ ệ ả ơ
ng i đó s th ng, s t n t i và phát tri n. Do đó, m i doanh nghi p c nườ ẽ ắ ẽ ồ ạ ể ỗ ệ ầ
ph i xác đ nh đ c v trí đ tranh đua, kh ng đ nh mình nh m nâng cao vaiả ị ượ ị ể ẳ ị ằ
trò c a mình trên th ng tr ng. Uy tín c a doanh nghi p càng cao thì khủ ươ ườ ủ ệ ả
năng tiêu th s n ph m c ng l n. Ng c l i, doanh nghi p nào không cóụ ả ẩ ả ớ ượ ạ ệ
kh năng c nh tranh b ng s n ph m c a mình, không t o đ c l i th trênả ạ ằ ả ẩ ủ ạ ượ ợ ế
th tr ng thì kh năng tiêu th s n ph m s kém đi đ nh ng ch choị ườ ả ụ ả ẩ ẽ ể ườ ỗ
các s n ph m có uy tín h n, kh năng c nh tranh cao h n.ả ẩ ơ ả ạ ơ
+ Nhu c u th tr ngầ ị ườ
Th tr ng v a là n i di n ra các ho t đ ng tiêu th s n ph m (muaị ườ ừ ơ ễ ạ ộ ụ ả ẩ
và bán s n ph m) v a là n i cung c p các thông tin kinh t k p th i, chínhả ẩ ừ ơ ấ ế ị ờ
xác và đ y đ nh t cho doanh nghi p v tình hình tiêu th s n ph m, đ iầ ủ ấ ệ ề ụ ả ẩ ố
th c nh tranh.Th tr ng t n t i m t cách khách quan không m t doanhủ ạ ị ườ ồ ạ ộ ộ
nghi p nào có th tác đ ng vào làm thay đ i đ c. Th tr ng s quy đ nhệ ể ộ ổ ượ ị ườ ẽ ị
doanh nghi p s s n xu t cái gì? S n xu t cho ai? Và s n xu t nh thệ ẽ ả ấ ả ấ ả ấ ư ế
nào? Doanh nghi p nào n m b t đ c th tr ng m t cách đ y đ , chínhệ ắ ắ ượ ị ườ ộ ầ ủ
xác đ có nh ng s n ph m đáp ng k p th i thì kh năng tiêu th s nể ữ ả ẩ ứ ị ờ ả ụ ả
ph m s cao. Ng c l i, doanh nghi p nào không có đ thông tin c a thẩ ẽ ượ ạ ệ ủ ủ ị
tr ng, vi c n m b t nhu c u th tr ng thi u chính xác và ch m tr thìườ ệ ắ ắ ầ ị ườ ế ậ ễ
s n ph m s n xu t ra s r t khó tiêu th vì có th đó là s n ph m b l iả ẩ ả ấ ẽ ấ ụ ể ả ẩ ị ỗ
th i, không đáp ng đ c nhu c u c a ng i tiêu dùng.ờ ứ ượ ầ ủ ườ
M t khác, các doanh nghi p cũng c n ph i bi t phân bi t đ c thặ ệ ầ ả ế ệ ượ ị
tr ng nào là th tr ng ch y u, th tr ng nào là th tr ng th y u đườ ị ườ ủ ế ị ườ ị ườ ứ ế ể
có m t chi n l c tiêu th s n ph m hi u qu nh t.ộ ế ượ ụ ả ẩ ệ ả ấ
1.2. Nhóm nhân t thu c v doanh nghi p.ố ộ ề ệ
Đây là các nhân t ch quan mà b n thân doanh nghi p có th làmố ủ ả ệ ể
ch đ c tình hình, có th ki m soát đ c theo ý mu n c a mình sao choủ ượ ể ể ượ ố ủ
h p lý và hi u qu nh t.ợ ệ ả ấ
+ Đ c đi m s n xu t kinh doanh c a t ng ngành ngh ặ ể ả ấ ủ ừ ề
14

Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
M i ngành ngh có đ c đi m s n xu t kinh doanh khác nhau nênỗ ề ặ ể ả ấ
vi c tiêu th s n ph m c a doanh nghi p trong ngành ngh đó cũng khácệ ụ ả ẩ ủ ệ ề
nhau, tùy theo t ng ngành ngh mà có nh ng đ c tr ng riêng bi t v tiêuừ ề ữ ặ ư ệ ề
th s n ph m. ụ ả ẩ Ví dụ:Trong ngành nông nghi p do đ c đi m s n xu t kinhệ ặ ể ả ấ
doanh mang tính th i v nên vi c tiêu th s n ph m cũng mang tính th iờ ụ ệ ụ ả ẩ ờ
v , đ a đ n doanh thu tiêu th s n ph m trong năm cũng th ng t p trungụ ư ế ụ ả ẩ ườ ậ
vào v thu ho ch.ụ ạ
Trong ngành d ch v công c ng, doanh thu tiêu th ph thu c vàoị ụ ộ ụ ụ ộ
t ng th i đi m và tính ch t ph c v (nh các tour du l ch phát tri n m nhừ ờ ể ấ ụ ụ ư ị ể ạ
vào mùa hè vì th d ch v v n chuy n du l ch cũng tăng theo).ế ị ụ ậ ể ị
Ngành công nghi p do tính ch t s n ph m đa d ng, công ngh hi nệ ấ ả ẩ ạ ệ ệ
đ i, vi c s n xu t ít ph thu c vào thiên nhiên và th i v nên di n ra quanhạ ệ ả ấ ụ ộ ờ ụ ễ
năm vì v y s n ph m s n xu t ra đ c tiêu th nhanh h n, do đó ti n thuậ ả ẩ ả ấ ượ ụ ơ ề
bán hàng cũng nhanh và th ng xuyên h n.ườ ơ
+ Kh i l ng s n ph m s n xu t, tiêu thố ượ ả ẩ ả ấ ụ
Kh i l ng s n ph m s n xu t ra có nh h ng tr c ti p đ n kh iố ượ ả ẩ ả ấ ả ưở ự ế ế ố
l ng s n ph m tiêu th và t đó nh h ng t i doanh thu tiêu th . Kh iượ ả ẩ ụ ừ ả ưở ớ ụ ố
l ng s n ph m tiêu th là kh i l ng hàng hóa đem bán trên th tr ng.ượ ả ẩ ụ ố ượ ị ườ
Khi s n ph m tiêu th càng nhi u thì kh năng v doanh thu s càng l n.ả ẩ ụ ề ả ề ẽ ớ
Nh ng đi u c n l u ý là doanh nghi p c n ph i nghiên c u, xem xét kư ề ầ ư ệ ầ ả ứ ỹ
l ng tình hình nhu c u th tr ng. Vì n u s l ng hàng hóa đem ra tiêuưỡ ầ ị ườ ế ố ượ
th quá l n, v t quá nhu c u th tr ng s gây nên tình tr ng bão hòa, làmụ ớ ượ ầ ị ườ ẽ ạ
cho giá c hàng hóa gi m, nh h ng đ n tình hình s n xu t kinh doanh,ả ả ả ưở ế ả ấ
tình hình tài chính c a doanh nghi p. Còn n u kh i l ng s n ph m đ a raủ ệ ế ố ượ ả ẩ ư
th tr ng tiêu th nh h n so v i nhu c u th tr ng (trong khi ch a t nị ườ ụ ỏ ơ ớ ầ ị ườ ư ậ
d ng h t kh năng s n xu t c a doanh nghi p) s t o nên c n s t hàngụ ế ả ả ấ ủ ệ ẽ ạ ơ ố
hóa, giá c tăng nh ng s l ng tiêu th gi m, làm cho doanh thu và l iả ư ố ượ ụ ả ợ
nhu n c a doanh nghi p s gi m theo. M t khác, m t b ph n khách hàngậ ủ ệ ẽ ả ặ ộ ộ ậ
không đ c đáp ng nhu c u s tìm đ n các s n ph m cùng lo i c a cácượ ứ ầ ẽ ế ả ẩ ạ ủ

doanh nghi p khác trên th tr ng. Do đó, công ty s m t đi m t b ph nệ ị ườ ẽ ấ ộ ộ ậ
khách hàng và th ph n c a doanh nghi p s b thu h p. Vì v y, trong côngị ầ ủ ệ ẽ ị ẹ ậ
tác tiêu th s n ph m các nhà qu n lý doanh nghi p c n ph i đánh giáụ ả ẩ ả ệ ầ ả
chính xác nhu c u c a th tr ng và năng l c s n xu t c a doanh nghi pầ ủ ị ườ ự ả ấ ủ ệ
15
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
mình đ chu n b kh i l ng s n ph m đ a ra tiêu th m t cách h p lý vàể ẩ ị ố ượ ả ẩ ư ụ ộ ợ
hi u qu nh t.ệ ả ấ
+ Ch t l ng s n ph m hàng hóa và d ch v tiêu thấ ượ ả ẩ ị ụ ụ
Ng i Đ c có câu: ườ ứ “Ch t l ng là s quay tr l i c a khách hàng”ấ ượ ự ở ạ ủ .
Ngày nay, trong các doanh nghi p s n xu t, vi c s n xu t luôn đ c g nệ ả ấ ệ ả ấ ượ ắ
li n v i vi c đ m b o và nâng cao ch t l ng s n ph m. Ch t l ng s nề ớ ệ ả ả ấ ượ ả ẩ ấ ượ ả
ph m nh h ng hai l n t i doanh thu tiêu th s n ph m. C th : Ch tẩ ả ưở ầ ớ ụ ả ẩ ụ ể ấ
l ng nh h ng t i giá c s n ph m do đó nh h ng tr c ti p t i doanhượ ả ưở ớ ả ả ẩ ả ưở ự ế ớ
thu( s n ph m có ph m c p cao giá bán s cao h n) vì v y, ch t l ng làả ẩ ẩ ấ ẽ ơ ậ ấ ượ
giá tr đ c t o thêm. M t khác, ch t l ng s n ph m là m t vũ khí c nhị ượ ạ ặ ấ ượ ả ẩ ộ ạ
tranh s c bén, d dàng đè b p m i đ i th , nh đó kh i l ng s n ph mắ ễ ẹ ọ ố ủ ờ ố ượ ả ẩ
tiêu th đ c s tăng lên.ụ ượ ẽ
Ch t l ng s n ph m không ph i hoàn toàn do ng i s n xu t quy tấ ượ ả ẩ ả ườ ả ấ ế
đ nh mà còn do ng i tiêu dùng ki m nghi m. Đó là h th ng đ c tính n iị ườ ể ệ ệ ố ặ ộ
t i c a s n ph m đã đ c xác đ nh b ng nh ng thông s có th đo ho c soạ ủ ả ẩ ượ ị ằ ữ ố ể ặ
sánh phù h p v i đi u ki n hi n t i và th a mãn nhu c u xã h i. Ch tợ ớ ề ệ ệ ạ ỏ ầ ộ ấ
l ng s n ph m hàng hóa không nh t thi t đ c th c hi n b ng trangượ ả ẩ ấ ế ượ ự ệ ằ
thi t b máy móc nên khi xem xét v n đ này ta c n ph i l u ý t i m i quanế ị ấ ề ầ ả ư ớ ố
h v i nh ng đ c tính khác trong cùng m t h th ng s n xu t ra s nệ ớ ữ ặ ộ ệ ố ả ấ ả
ph m, nó đ c hình thành t khi thi t k , quá trình ch t o, đ c kh ngẩ ượ ừ ế ế ế ạ ượ ẳ
đ nh qua ki m tra k thu t và đem ra s d ng.ị ể ỹ ậ ử ụ
Tóm l i, ch t l ng s n ph m có ý nghĩa h t s c quan tr ng đ i v iạ ấ ượ ả ẩ ế ứ ọ ố ớ
vi c t o uy tín c a doanh nghi p v i khách hàng. nó là s i dây vô hình k tệ ạ ủ ệ ớ ợ ế
n i doanh nghi p v i khách hàng t o đi u ki n cho vi c tiêu th s n ph mố ệ ớ ạ ề ệ ệ ụ ả ẩ

đ c d dàng, nhanh chóng và thu n l i.ượ ễ ậ ợ
+ Giá c s n ph m.ả ả ẩ
N u ta c đ nh các nhân t khác l i thì giá bán s n ph m nh h ngế ố ị ố ạ ả ẩ ả ưở
tr c ti p t i doanh thu. Trong c ch th tr ng hi n nay, giá c đ c hìnhự ế ớ ơ ế ị ườ ệ ả ượ
thành t phát trên th tr ng theo s th a thu n gi a ng i mua và ng iự ị ườ ự ỏ ậ ữ ườ ườ
bán. Do đó, doanh nghi p có th s d ng giá c nh m t công c h u hi uệ ể ử ụ ả ư ộ ụ ữ ệ
đ đ y m nh tiêu th s n ph m và tăng doanh thu cho doanh nghi p. Hi nể ẩ ạ ụ ả ẩ ệ ệ
nay, giá c các s n ph m s n xu t ra ngoài m t s lo i có tính ch t chi nả ả ẩ ả ấ ộ ố ạ ấ ế
l c do Nhà n c b o h và đ nh giá (nh đi n, n c, xăng, d u…) cònượ ướ ả ộ ị ư ệ ướ ầ
16
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
l i đ i b ph n giá c các s n ph m hoàn toàn ph thu c vào vi c th aạ ạ ộ ậ ả ả ẩ ụ ộ ệ ỏ
thu n ký k t h p đ ng v i ng i đ t hàng, tùy thu c vào c ch th tr ngậ ế ợ ồ ớ ườ ặ ộ ơ ế ị ườ
và quan h cung c u trên th tr ng. Do đó, doanh nghi p ph i t tính toánệ ầ ị ườ ệ ả ự
đ cân nh c và đ nh giá sao cho giá bán bù đ p đ c chi phí đã b ra vàể ắ ị ắ ượ ỏ
đ ng th i có đ c l i nhu n đ th c hi n tái s n xu t gi n đ n và tái s nồ ờ ượ ợ ậ ể ự ệ ả ấ ả ơ ả
xu t m r ng. Tùy thu c vào th tr ng mà doanh nghi p s r i vào m tấ ở ộ ộ ị ườ ệ ẽ ơ ộ
trong ba tr ng thái sau: lãi, l hay hòa v n. Đi u đó ph n ánh r t th c ch tạ ỗ ố ề ả ấ ự ấ
c ch giá trong c nh tranh, hoàn toàn khác c ch giá áp đ t hành chính.ơ ế ạ ơ ế ặ
+ K t c u s n ph m.ế ấ ả ẩ
K t c u s n ph m tiêu th là t tr ng theo doanh thu c a t ng m tế ấ ả ẩ ụ ỷ ọ ủ ừ ặ
hàng so v i t ng doanh thu tiêu th s n ph m c a doanh nghi p vì m i m tớ ổ ụ ả ẩ ủ ệ ỗ ặ
hàng có m t công d ng kinh t nh t đ nh hay vi c th a mãn c a nó choộ ụ ế ấ ị ệ ỏ ủ
m t nhu c u tiêu dùng là khác nhau. Đ t i đa hóa l i nhu n, doanh nghi pộ ầ ể ố ợ ậ ệ
luôn tìm cách thay đ i các m t hàng s n xu t v i nhi u lo i s n ph m đaổ ặ ả ấ ớ ề ạ ả ẩ
d ng và phong phú h n nh m đáp ng nhu c u tiêu dùng c a đa b ph nạ ơ ằ ứ ầ ủ ị ộ ậ
khách hàng m t cách t t nh t. Nh ng không ph i m t hàng nào đ a ra cũngộ ố ấ ư ả ặ ư
có nhu c u nh nhau, có m t hàng đ c r t nhi u ng i tiêu dùng aầ ư ặ ượ ấ ề ườ ư
chu ng, nh ng cũng có m t hàng l i không đ c ng i tiêu dùng l a ch nộ ư ặ ạ ượ ườ ự ọ
ho c ít có nhu c u. Chính vì v y, k t c u s n ph m có nh h ng l n đ nặ ầ ậ ế ấ ả ẩ ả ưở ớ ế

quá trình tiêu th , n u k t c u s n ph m đ a ra th tr ng m t cách h p lýụ ế ế ấ ả ẩ ư ị ườ ộ ợ
s đ y nhanh quá trình tiêu th s n ph m, ng c l i s không đáp ngẽ ẩ ụ ả ẩ ượ ạ ẽ ứ
đ c nhu c u c a khách hàng d n đ n hàng hóa b đ ng, th m chí cònượ ầ ủ ẫ ế ị ứ ọ ậ
ph i gi m giá bán gây tình tr ng x u cho doanh nghi p. Đ tránh đ c tìnhả ả ạ ấ ệ ể ượ
hình này yêu c u doanh nghi p luôn ph i nghiên c u đ đ a ra nh ng k tầ ệ ả ứ ể ư ữ ế
c u s n ph m m i u vi t h n k t c u s n ph m cũ , nh m đáp ng đ cấ ả ẩ ớ ư ệ ơ ế ấ ả ẩ ằ ứ ượ
nhu c u th tr ng t t nh t.ầ ị ườ ố ấ
+ Công tác t ch c bán hàng c a doanh nghi p.ổ ứ ủ ệ
Đây là y u t r t quan tr ng nh h ng đ n công tác tiêu th s nế ố ấ ọ ả ưở ế ụ ả
ph m và doanh thu c a doanh nghi p, công tác t ch c bán hàng bao g mẩ ủ ệ ổ ứ ồ
các n i dung sau:ộ
Hình th c bán hàng:ứ Đ m r ng và chi m lĩnh th tr ng, các doanhể ở ộ ế ị ườ
nghi p c n t ch c m ng l i phân ph i s n ph m phù h p. Do đó, m tệ ầ ổ ứ ạ ướ ố ả ẩ ợ ộ
doanh nghi p n u áp d ng t ng h p các hình th c bán buôn, bán l , bánệ ế ụ ổ ợ ứ ẻ
17
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
hàng t i kho, t i c a hàng, bán tr góp… t t nhiên s tiêu th đ c nhi uạ ạ ử ả ấ ẽ ụ ượ ề
s n ph m h n so v i doanh nghi p ch áp d ng đ n thu n m t hình th cả ẩ ơ ớ ệ ỉ ụ ơ ầ ộ ứ
bán hàng nh t đ nh nào đó. Các doanh nghi p cũng nên ấ ị ệ linh ho tạ trong các
hình th c bán hàng nh m t o m i thu n l i cho ng i mua hàng đ thúcứ ằ ạ ọ ậ ợ ườ ể
đ y quá trình tiêu th nhanh h n.ẩ ụ ơ
Công tác t ch c thanh toán:ổ ứ Vi c áp d ng nhi u hình th c thanhệ ụ ề ứ
toán nh : thanh toán hàng đ i hàng, thanh toán b ng ti n m t, thanh toánư ổ ằ ề ặ
b ng chuy n kho n, thanh toán ngay, tr ch m, bán ch u… s làm choằ ể ả ả ậ ị ẽ
khách hàng c m th y tho i mái, t do, có c h i l a ch n ph ng th cả ấ ả ự ơ ộ ự ọ ươ ứ
thanh toán thu n l i nh t, do đó có th thu hút đ c nhi u khách hàng đ nậ ợ ấ ể ượ ề ế
v i doanh nghi p làm cho quá trình tiêu th di n ra nhanh, g n.ớ ệ ụ ễ ọ
Ng c l i, n u ch áp d ng m t ho c m t s hình th c thanh toánượ ạ ế ỉ ụ ộ ặ ộ ố ứ
b t bu c nào đó có th thích h p v i khách hàng này nh ng l i không phùắ ộ ể ợ ớ ư ạ
h p v i khách hàng khác, t đó s h n ch s l ng s n ph m tiêu th ,ợ ớ ừ ẽ ạ ế ố ượ ả ẩ ụ

nh h ng đ n doanh thu tiêu th s n ph m c a doanh nghi p.ả ưở ế ụ ả ẩ ủ ệ
Các d ch v kèm theo khi tiêu thị ụ ụ: Doanh nghi p mu n t o đi u ki nệ ố ạ ề ệ
thu n l i cho khách hàng, tăng s c m nh c nh tranh trong công tác tiêu thậ ợ ứ ạ ạ ụ
s n ph m, th ng h có t ch c d ch v kèm theo nh v n chuy n, b oả ẩ ườ ọ ổ ứ ị ụ ư ậ ể ả
hành, h ng d n cách s d ng, gi i thi u kèm theo… đ t o ra tâm lýướ ẫ ử ụ ớ ệ ể ạ
tho i mái, yên tâm cho khách hàng khi mua s n ph m, đ ng th i cũngả ả ẩ ồ ờ
khuy n khích khách hàng tiêu th s n ph m nhi u h n.ế ụ ả ẩ ề ơ
+ Qu ng cáo, gi i thi u s n ph m.ả ớ ệ ả ẩ
Qu ng cáo là công c Marketting và là ph ng ti n thúc đ y bán r tả ụ ươ ệ ẩ ấ
quan tr ng đ i v i m i doanh nghi p.ọ ố ớ ỗ ệ
M c đích c a qu ng cáo là ph i đ a ra nh ng thông tin đ n ng iụ ủ ả ả ư ữ ế ườ
tiêu dùng v m t m t hàng nào dó, gi i thích đ c l i ích c a m t hàngề ộ ặ ả ượ ợ ủ ặ
này và so sánh u th c a nó v i m t hàng t ng t .ư ế ủ ớ ặ ươ ự
Đ i v i nh ng s n ph m m i, qu ng cáo s giúp cho khách hàng làmố ớ ữ ả ẩ ớ ả ẽ
quen v i s n ph m, th y đ c tính u vi t c a nó, t đó kh i d y nhu c uớ ả ẩ ấ ượ ư ệ ủ ừ ơ ậ ầ
m i đ khách hàng tìm đ n v i doanh nghi p.Do v y, qu ng cáo cũng gópớ ể ế ớ ệ ậ ả
ph n không nh trong quá trình thúc đ y tiêu th s n ph m.ầ ỏ ẩ ụ ả ẩ
Trong đi u ki n n n kinh t th tr ng đang di n ra sôi đ ng nhề ệ ề ế ị ườ ễ ộ ư
hi n nay v a là đi u ki n thu n l i, v a t o ra bao khó khăn, thách th c,ệ ừ ề ệ ậ ợ ừ ạ ứ
18
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
đòi h i các doanh nghi p ph i t t o cho mình l i th kinh doanh đ t nỏ ệ ả ự ạ ợ ế ể ồ
t i thì v n đ tiêu th s n ph m ngày càng th hi n vai trò mang tínhạ ấ ề ụ ả ẩ ể ệ
quy t đ nh đ i v i s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p. Đ có doanhế ị ố ớ ự ồ ạ ể ủ ệ ể
thu tiêu th , doanh nghi p ph i tr i qua m t quá trình r t dài và r t nhi uụ ệ ả ả ộ ấ ấ ề
nhân t nh h ng, m c đ tác đ ng đó nhi u hay ít tùy thu c vào nh ngố ả ưở ứ ộ ộ ề ộ ữ
đi u ki n khác nhau trong t ng lai. Vì v y, m i doanh nghi p ph i có m tề ệ ươ ậ ỗ ệ ả ộ
cách nhìn t ng th đ i v i t t c nh ng nhân t này và n m rõ đ c sổ ể ố ớ ấ ả ữ ố ắ ượ ự
bi n đ ng c a t ng nhân t đ t đó có nh ng k ho ch, quy t đ nh đúngế ộ ủ ừ ố ể ừ ữ ế ạ ế ị
đ n, chính xác trong vi c đ y m nh tiêu th s n ph m và tăng doanh thu.ắ ệ ẩ ạ ụ ả ẩ

2. Vai trò c a TCDN trong vi c thúc đ y tiêu th s n ph m, tăngủ ệ ẩ ụ ả ẩ
doanh thu tiêu th .ụ
Xét v m t tài chính, tiêu th s n ph m nh h ng l n đ n tình hìnhề ặ ụ ả ẩ ả ưở ớ ế
tài chính c a doanh nghi p. Nh ng ng c l i, tài chính doanh nghi p cũngủ ệ ư ượ ạ ệ
tác đ ng không nh t i tiêu th s n ph m. Gi a chúng có m i quan h tácộ ỏ ớ ụ ả ẩ ữ ố ệ
đ ng qua l i l n nhau h t s c ch t ch , th ng xuyên và liên t c.ộ ạ ẫ ế ứ ặ ẽ ườ ụ
Trong n n kinh t k ho ch hóa t p trung, các quan h hàng hóa, ti nề ế ế ạ ậ ệ ề
t b thu h p, h n ch và đ c thay th b ng hi n v t. Tiêu th s n ph mệ ị ẹ ạ ế ượ ế ằ ệ ậ ụ ả ẩ
c a doanh nghi p là m t ch tiêu đã đ c đ nh s n. H n ch này đã làm choủ ệ ộ ỉ ượ ị ẵ ạ ế
quan h tích c c gi a tài chính doanh nghi p và công tác tiêu th b lu m .ệ ự ữ ệ ụ ị ờ
Tài chính doanh nghi p trên th c t ch đ c s d ng m t cách th đ ngệ ự ế ỉ ượ ử ụ ộ ụ ộ
nh m t công c đ phân ph i l i k t qu đ t đ c trong quá trình s nư ộ ụ ể ố ạ ế ả ạ ượ ả
xu t kinh doanh c a doanh nghi p theo nh ng ch tiêu hi n v t do Nhàấ ủ ệ ữ ỉ ệ ậ
n c quy đ nh.ướ ị
Tài chính doanh nghi p xét v b n ch t là các m i quan h phân ph iệ ề ả ấ ố ệ ố
d i hình th c giá tr g n li n v i vi c t o l p ho c s d ng các qu ti nướ ứ ị ắ ề ớ ệ ạ ậ ặ ử ụ ỹ ề
t c a doanh nghi p trong quá trình s n xu t kinh doanh.ệ ủ ệ ả ấ
Xét v hình th c tài chính doanh nghi p ph n ánh s v n đ ng vàề ứ ệ ả ự ậ ộ
chuy n hóa c a các ngu n tài chính trong quá trình phân ph i đ t o l pể ủ ồ ố ể ạ ậ
ho c s d ng qu ti n t c a doanh nghi p.ặ ử ụ ỹ ề ệ ủ ệ
Tài chính doanh nghi p tham gia vào vi c xác đ nh chi n l c phátệ ệ ị ế ượ
tri n, chi n l c s n xu t, l p ra k ho ch s n xu t kinh doanh, trong đóể ế ượ ả ấ ậ ế ạ ả ấ
có k ho ch doanh thu tiêu th s n ph m. K ho ch này khoa h c, chínhế ạ ụ ả ẩ ế ạ ọ
xác bao nhiêu thì tiêu th s n ph m nhanh chóng, thu n l i b y nhiêu.ụ ả ẩ ậ ợ ấ
19
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
Ng c l i, k ho ch doanh thu tiêu th có tính khoa h c th p, tính sát th cượ ạ ế ạ ụ ọ ấ ự
ch a cao s d n đ n s n ph m s n xu t ra không đáp ng đ c nhu c uư ẽ ẫ ế ả ẩ ả ấ ứ ượ ầ
th tr ng, tiêu th s n ph m s g p nhi u khó khăn, hàng hóa t n đ ngị ườ ụ ả ẩ ẽ ặ ề ồ ọ
ho c s n xu t không đ hàng hóa cung c p cho th tr ng s gây thi t h iặ ả ấ ủ ấ ị ườ ẽ ệ ạ

r t l n cho doanh nghi p.ấ ớ ệ
Tài chính doanh nghi p có ch c năng huy đ ng, phân ph i các ngu nệ ứ ộ ố ồ
l c tài chính, đ m b o đáp ng nhu c u v n cho s n xu t kinh doanh k pự ả ả ứ ầ ố ả ấ ị
th i, thúc đ y s n xu t phát tri n. Khi s n xu t đi đúng h ng c a TCDNờ ẩ ả ấ ể ả ấ ướ ủ
thì t nó s t o ra m t l ng s n ph m có ch t l ng cao, m u mã phongự ẽ ạ ộ ượ ả ẩ ấ ượ ẫ
phú, đáp ng đúng nhu c u khách hàng và các đ n v đ t hàng, t đó s thúcứ ầ ơ ị ặ ừ ẽ
đ y tiêu th s n ph m nhanh h n.ẩ ụ ả ẩ ơ
B ng công c tài chính nh ki m tra, giám sát trong quá trình s nằ ụ ư ể ả
xu t kinh doanh s làm cho hi u qu c a vi c s d ng v n ti t ki m và điấ ẽ ệ ả ủ ệ ử ụ ố ế ệ
đúng m c đích, t đó góp ph n gi m giá thành s n ph m, nâng cao khụ ừ ầ ả ả ẩ ả
năng c nh tranh trên th tr ng.ạ ị ườ
Đ c bi t TCDN còn s d ng các công c tài chính s c bén c a mìnhặ ệ ử ụ ụ ắ ủ
nh ti n l ng, ti n th ng, chi t kh u… đ kích thích s n xu t, thu hútư ề ươ ề ưở ế ấ ể ả ấ
khách hàng, đ y nhanh tiêu th s n ph m.ẩ ụ ả ẩ
Tài chính doanh nghi p có vai trò, ý nghĩa đ c bi t quan tr ng trongệ ặ ệ ọ
công tác tiêu th c a doanh nghi p, vài trò c a nó ngày càng đ c kh ngụ ủ ệ ủ ượ ẳ
đ nh rõ r t trong n n kinh t th tr ng hi n nay.ị ệ ề ế ị ườ ệ
3.M t s bi n pháp ch y u nh m thúc đ y tiêu th s n ph mộ ố ệ ủ ế ằ ẩ ụ ả ẩ
tăng doanh thu c a doanh nghi pủ ệ
Tùy thu c vào tình hình th c t c a mình mà doanh nghi p có thộ ự ế ủ ệ ể
l a ch n các bi n pháp khác nhau ho c s d ng đ ng b nhi u bi n phápự ọ ệ ặ ử ụ ồ ộ ề ệ
đ quá trình tiêu th s n ph m có hi u qu cao nh t.ể ụ ả ẩ ệ ả ấ
Làm t t công tác này còn ph thu c vào tài năng, trình đ chuyên mônố ụ ộ ộ
c a các nhà qu n tr tài chính trong doanh nghi p. Sau đây là m t s gi iủ ả ị ệ ộ ố ả
pháp mà các nhà tài chính th ng s d ng trong công tác tiêu th s n ph m.ườ ử ụ ụ ả ẩ
3.1. Tăng c ng đ u t cho công tác kh o sát, đi u tra,nghiên c u thườ ầ ư ả ề ứ ị
tr ng.ườ
Đ s n ph m s n xu t ra đ c tiêu th nhanh, đòi h i doanh nghi pể ả ẩ ả ấ ượ ụ ỏ ệ
ph i có công tác kh o sát, đi u tra, nghiên c u th tr ng m t cách nhanhả ả ề ứ ị ườ ộ
20

Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
nh y, chính xác, phù h p v i th c t . Do đó, tài chính c a doanh nghi pạ ợ ớ ự ế ủ ệ
ph i h tr b ph n Marketing ti p th th c hi n vi c nghiên c u tìm hi uả ỗ ợ ộ ậ ế ị ự ệ ệ ứ ể
th tr ng ph c v vi c tiêu th s n ph m.ị ườ ụ ụ ệ ụ ả ẩ
Các doanh nghi p tr c khi ti n hành s n xu t, mu n tiêu th s nệ ướ ế ả ấ ố ụ ả
ph m m t cách nhanh chóng, có doanh thu k p th i, ph i ti n hành nghiênẩ ộ ị ờ ả ế
c u, kh o sát, đi u tra tình hình th tr ng hi n t i và trong t ng lai đ tứ ả ề ị ườ ệ ạ ươ ể ừ
đó l p k ho ch d ki n s phát tri n, ti m năng c a th tr ng, đ a ra cácậ ế ạ ự ế ự ể ề ủ ị ườ ư
bi n pháp nh m m r ng hay thu h p m t hàng s n xu t và tiêu th . Bênệ ằ ở ộ ẹ ặ ả ấ ụ
c nh đó cũng giúp doanh nghi p có nh ng bi n pháp thích h p duy trì thạ ệ ữ ệ ợ ị
tr ng cũ, đ ng th i kích thích nhu c u đ t o l p, xúc ti n và m r ng thườ ồ ờ ầ ể ạ ậ ế ở ộ ị
tr ng m i.ườ ớ
3.2. Chú tr ng nâng cao ch t l ng s n ph m hàng hóa.ọ ấ ượ ả ẩ
Ph ng châm s n xu t c a doanh nghi p là ph i h ng ra thươ ả ấ ủ ệ ả ướ ị
tr ng và do th tr ng quy t đ nh. Ch t l ng s n ph m là y u t quy tườ ị ườ ế ị ấ ượ ả ẩ ế ố ế
đ nh đ u tiên trong quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Ch tị ầ ả ấ ủ ệ ấ
l ng s n ph m có t t thì doanh nghi p m i t o đ c uy tín trên thượ ả ẩ ố ệ ớ ạ ượ ị
tr ng trong và ngoài n c.ườ ướ
Ch t l ng s n ph m hàng hóa đ c nâng cao s nh h ng đ n giáấ ượ ả ẩ ượ ẽ ả ưở ế
bán s n ph m, làm tăng kh i l ng s n ph m tiêu th , tác đ ng l n đ nả ẩ ố ượ ả ẩ ụ ộ ớ ế
doanh thu. Ng c l i, n u ch t l ng s n ph m kém s khó gi đ c uyượ ạ ế ấ ượ ả ẩ ẽ ữ ượ
tín c a doanh nghi p, đ ng th i còn làm gi m kh năng tiêu th , nhủ ệ ồ ờ ả ả ụ ả
h ng tiêu c c t i doanh thu tiêu th s n ph m. Vì v y, TCDN c n phátưở ự ớ ụ ả ẩ ậ ầ
huy vai trò c a mình vào vi c ki m tra, giám sát ch t ch ngu n nguyên v tủ ệ ể ặ ẽ ồ ậ
li u, huy đ ng v n đ t p trung mua s m máy móc thi t b hi n đ i, s nệ ộ ố ể ậ ắ ế ị ệ ạ ả
xu t ra nh ng s n ph m có ch t l ng cao, m u mã đ p phù h p v i thấ ữ ả ẩ ấ ượ ẫ ẹ ợ ớ ị
hi u c a ng i tiêu dùng. Y u t lao đ ng cũng ph i đ c l u tâm vì đâyế ủ ườ ế ố ộ ả ượ ư
là nhân t tác đ ng tr c ti p đ n vi c đi u khi n máy móc thi t b , số ộ ự ế ế ệ ề ể ế ị ử
d ng nguyên v t li u, đ ng th i doanh nghi p c n quan tâm đ u t vàoụ ậ ệ ồ ờ ệ ầ ầ ư
công tác ki m tra ch t l ng s n ph m tr c khi nh p kho, b o qu n đóngể ấ ượ ả ẩ ướ ậ ả ả

gói đ s n ph m không b m t giá tr .ể ả ẩ ị ấ ị
3.3. Xây d ng chính sách giá c phù h p.ự ả ợ
Xây d ng chính sách giá c s n ph m linh ho t, h p lý có ý nghĩa r tự ả ả ẩ ạ ợ ấ
quan tr ng đ i v i doanh nghi p. Nó góp ph n thúc đ y tiêu th , thu hútọ ố ớ ệ ầ ẩ ụ
21
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
khách hàng, m r ng th tr ng, tăng uy tín và kh năng c nh tranh trên thở ộ ị ườ ả ạ ị
tr ng.ườ
Khi m t s n ph m m i tung ra th tr ng, thu hút đ c s chú ý c aộ ả ẩ ớ ị ườ ượ ự ủ
ng i tiêu dùng là lúc doanh nghi p đ nh ra giá bán cao đ tăng doanh thu.ườ ệ ị ể
Lúc này giá cao h n m t chút cũng không c n tr khách hàng đ n v i s nơ ộ ả ở ế ớ ả
ph m c a doanh nghi p. Nh ng m t khi s n ph m đã b c vào giai đo nẩ ủ ệ ư ộ ả ẩ ướ ạ
bão hòa, doanh nghi p ph i h giá xu ng m c trung bình, đ n khi s nệ ả ạ ố ứ ế ả
ph m l i th i thì doanh nghi p có th bán v i giá th p h n đ đ y m nhẩ ỗ ờ ệ ể ớ ấ ơ ể ẩ ạ
tiêu th , thu h i v n nhanh. Chính sách giá c a doanh nghi p ph i luôn linhụ ồ ố ủ ệ ả
ho t phù h p theo tình hình th tr ng thì m i gây đ c s b t ng choạ ợ ị ườ ớ ượ ự ấ ờ
khách hàng và đ y m nh đ c quá trình tiêu th s n ph m. Bên c nh đó,ẩ ạ ượ ụ ả ẩ ạ
cũng ph i đ ng th i áp d ng các ph ng th c thanh toán m t cách đaả ồ ờ ụ ươ ứ ộ
d ng, phong phú, phù h p v i m i đ i t ng khách hàng nh m t o tâm lýạ ợ ớ ọ ố ượ ằ ạ
tho i mái đ i v i ng i mua.ả ố ớ ườ
3.4. Chú tr ng đ u t th c hi n đa d ng hóa, không ng ng c i ti nọ ầ ư ự ệ ạ ừ ả ế
m u mã s n ph m:ẫ ả ẩ
Trong c ch th tr ng hi n nay vi c đa d ng hóa ch ng lo i s nơ ế ị ườ ệ ệ ạ ủ ạ ả
ph m và c i ti n m u mà là m t trong nh ng y u t quan tr ng đ thu hútẩ ả ế ẫ ộ ữ ế ố ọ ể
khách hàng, khuy n khích tiêu th .ế ụ
Tr c đây, m u mã s n ph m th ng đ c coi là y u t th y uướ ẫ ả ẩ ườ ượ ế ố ứ ế
trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Các doanh nghi pạ ộ ả ấ ủ ệ ệ
s n xu t ch chú ý đ u t cho ch t l ng s n ph m và t p chung s n xu tả ấ ỉ ầ ư ấ ượ ả ẩ ậ ả ấ
cho các s n ph m truy n th ng c a doanh nghi p mà coi nh m u mã vàả ẩ ề ố ủ ệ ẹ ẫ
ch ng lo i s n ph m nên công tác tiêu th s n ph m g p nh ng tr ng iủ ạ ả ẩ ụ ả ẩ ặ ữ ở ạ

khó khăn nh t đ nh và đ c bi t là không th c nh tranh đ c v i các s nấ ị ặ ệ ể ạ ượ ớ ả
ph m nh p ngo i.ẩ ậ ạ
Th c hi n đa d ng hóa, c i ti n m u mã s n ph m có ý nghĩa s ngự ệ ạ ả ế ẫ ả ẩ ố
còn đ i v i các doanh nghi p, quy t đ nh t i s t n t i và phát tri n c aố ớ ệ ế ị ớ ự ồ ạ ể ủ
m i doanh nghi p nói chung. S c nh tranh gay g t và năng đ ng trong h uỗ ệ ự ạ ắ ộ ầ
h t các th tr ng, s thay đ i nhanh chóng th hi u c a ng i tiêu dùng vàế ị ườ ự ổ ị ế ủ ườ
s phát tri n c a khoa h c k thu t là nh ng lý do chính d doanh nghi pự ể ủ ọ ỹ ậ ư ể ệ
ph i phát tri n s n ph m m i và không ng ng c i ti n nh ng s n ph mả ể ả ẩ ớ ừ ả ế ữ ả ẩ
hi n có c a mình. M t khác th c hi n đa d ng hóa các ch ng lo i s nệ ủ ặ ự ệ ạ ủ ạ ả
22
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
ph m và c i ti n m u mã s giúp cho doanh nghi p tăng kh năng đáp ngẩ ả ế ẫ ẽ ệ ả ứ
nhu c u th tr ng và gi m b t r i ro trong kinh doanh. ầ ị ườ ả ớ ủ
3.5. T ch c t t công tác bán hàng và d ch v bán hàngổ ứ ố ị ụ .
- Bi n pháp tác đ ng vào nhân viên bán hàng: Trong công tác tiêu thệ ộ ụ
s n ph m vai trò c a b ph n bán hàng h t s c quan tr ng. Đ khuy nả ẩ ủ ộ ậ ế ứ ọ ể ế
khích nhân viên bán hàng năng đ ng h n, có thái đ ph c v khách hàngộ ơ ộ ụ ụ
t n tình, chu đáo và g n gũi v i khách hàng. Doanh nghi p nên s d ng chậ ầ ớ ệ ử ụ ế
đ th ng, ph t và ch đ khoán. Căn c vào ch đ đó nhân viên sộ ưở ạ ế ộ ứ ế ộ ẽ
đ c khuy n khích b ng chính sách th ng, ph t theo t l % c a doanhượ ế ằ ưở ạ ỷ ệ ủ
thu v t khoán, đó chính là đòn b y kích thích h tích c c đi tìm ki mượ ẩ ọ ự ế
nh ng khách hàng mua v i kh i l ng l n.ữ ớ ố ượ ớ
- Bi n pháp tác đ ng vào khách hàng: Ngoài vi c đáp ng nhu c uệ ộ ệ ứ ầ
tiêu dùng c a khách hàng, doanh nghi p ph i s d ng m t s bi n phápủ ệ ả ử ụ ộ ố ệ
làm đ ng l c khuy n khích khách hàng mua ho c mua thêm s n ph m c aộ ự ế ặ ả ẩ ủ
mình b ng m t s gi i pháp nh :ằ ộ ố ả ư
+ Chính sách chi t kh u: Có hai lo i chi t kh u:ế ấ ạ ế ấ
* Chi t kh u th ng m i: Là vi c doanh nghi p kh u tr cho kháchế ấ ươ ạ ệ ệ ấ ừ
hàng mua nhi u m t s ti n t ng ng v i t l (%) nh t đ nh trên giá trề ộ ố ề ươ ứ ớ ỷ ệ ấ ị ị
hàng đã mua. Ho t đ ng này nh m khuy n khích khách hàng mua v i sạ ộ ằ ế ớ ố

l ng l n.ượ ớ
* Chi t kh u thanh toán: Áp d ng cho khách hàng thanh toán ti nế ấ ụ ề
hàng nhanh: thanh toán ngay thì đ c h ng t l chi t kh u cao h n soượ ưở ỷ ệ ế ấ ơ
v i thanh toán sau, th i gian thanh toán càng ng n thì t l đ c chi t kh uớ ờ ắ ỷ ệ ượ ế ấ
càng cao
Hi n nay, công c chi t kh u đ c s d ng ph bi n trong cácệ ụ ế ấ ượ ử ụ ổ ế
doanh nghi p vì công c này đã kích thích đ c tâm lý c a ng i mua,ệ ụ ượ ủ ườ
đ ng th i đây cũng là m t công c tài chính đ c l c giúp cho vi c đ yồ ờ ộ ụ ắ ự ệ ẩ
m nh tiêu th s n ph m c a doanh nghi p.ạ ụ ả ẩ ủ ệ
+ C c phí v n chuy n: H u h t các doanh nghi p đ u đ m b oướ ậ ể ầ ế ệ ề ả ả
đ a s n ph m đ n t n tay ng i tiêu dùng, có th là mi n phí hay kháchư ả ẩ ế ậ ườ ể ễ
hàng ph i tr m t ph n ho c toàn b .ả ả ộ ầ ặ ộ
+ Các hình th c khác: ứ
23
Lu n văn t t nghi pậ ố ệ H c vi n Tài chính ọ ệ
* T l hoa h ng: là t l % trên doanh thu bán hàng mà doanhỷ ệ ồ ỷ ệ
nghi p cho các đ i lệ ạ ýý tiêu th s n ph m c a mình.ụ ả ẩ ủ
* Ho t đ ng khuy n m i: Ho t đ ng này th ng ti n hành trong th iạ ộ ế ạ ạ ộ ườ ế ờ
gian ng n, t o nên m t đ t tiêu th m nh, đ ng th i thu hút thêm đ cắ ạ ộ ợ ụ ạ ồ ờ ượ
nhi u khách hàng m i. Khuy n m i có th là gi m giá bán ho c kèm theoề ớ ế ạ ể ả ặ
quà t ng có phi u d th ng…ặ ế ự ưở
Doanh nghi p ph i s d ng các bi n pháp tài chính này m t cáchệ ả ử ụ ệ ộ
chính xác, hi u qu và phù h p v i tình hình th c t c a mình, n u khôngệ ả ợ ớ ự ế ủ ế
nó s là con dao hai l i ph n tác d ng trong tiêu th s n ph m làm choẽ ưỡ ả ụ ụ ả ẩ
khách hàng không nh ng không tin t ng mà còn có suy nghĩ không t t vữ ưở ố ề
s n ph m c a doanh nghi p. Vì v y, các nhà qu n lý tài chính ph i luônả ẩ ủ ệ ậ ả ả
chú ý t i vi c nghiên c u, đi u tra tâm lý ng i tiêu dùng đ có chính sáchớ ệ ứ ề ườ ể
kích thích tiêu th đúng đ n và hi u qu nh t.ụ ắ ệ ả ấ
3.6. Đ y m nh ho t đ ng qu ng cáo, gi i thi u s n ph m, hàng hóaẩ ạ ạ ộ ả ớ ệ ả ẩ
và áp d ng các đòn b y tài chính thúc đ y tiêu th .ụ ẩ ẩ ụ

Ho t đ ng qu ng cáo và gi i thi u s n ph m s giúp cho khách hàngạ ộ ả ớ ệ ả ẩ ẽ
bi t và hi u rõ h n v doanh nghi p cũng nh các s n ph m mà doanhế ể ơ ề ệ ư ả ẩ
nghi p đó s n xu t ra. Ho t đ ng qu ng cáo có th th c hi n b ng nhi uệ ả ấ ạ ộ ả ể ự ệ ằ ề
hình th c: Qua các ph ng ti n thông tin đ i chúng nh : Truy n hình, báo,ứ ươ ệ ạ ư ề
đài, pa nô, áp phích, t r i… s n ph m cũng có th đ c gi i thi u t iờ ơ ả ẩ ể ượ ớ ệ ạ
chính các c a hàng, đ i lý bán các s n ph m c a công ty ho c thông quaử ạ ả ẩ ủ ặ
các h i ngh ti p xúc khách hàng, tri n lãm, h i ch …ộ ị ế ễ ộ ợ
3.7. Các bi n pháp h tr c a nhà n c:ệ ỗ ợ ủ ướ
Ngoài s ch đ ng c a doanh nghi p tr c tình hình thay đ i nhuự ủ ộ ủ ệ ướ ổ
c u th tr ng, ho t đ ng c a doanh nghi p còn ch u nh h ng b i cácầ ị ườ ạ ộ ủ ệ ị ả ưở ở
nhân t t m vĩ mô nh tác đ ng c a Nhà n c v các chính sách thu ,ố ở ầ ư ộ ủ ướ ề ế
chính sách giá c , chính sách ngành ngh kinh doanh… Nh ng chính sáchả ề ữ
này cũng nh h ng l n đ n tiêu th s n ph m và tăng doanh thu c aả ưở ớ ế ụ ả ẩ ủ
doanh nghi p. Đòi h i các doanh nghi p ph i ch đ ng có nh ng ki nệ ỏ ệ ả ủ ộ ữ ế
ngh v i các c quan Nhà n c có th m quy n khi tiêu th s n ph m g pị ớ ơ ướ ẩ ề ụ ả ẩ ặ
khó khăn ( ví d : Khi tình tr ng hàng l u, hàng gi , hàng nhái tràn lan, đụ ạ ậ ả ể
b o v uy tín cu mình doanh nghiêp ph i k p th i ki n ngh v i các cả ệ ả ả ị ờ ế ị ớ ơ
quan ch c năng đ s m có gi i pháp ngăn ch n k p th i nh m đ m b oứ ể ớ ả ặ ị ờ ằ ả ả
24