Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
Tng hp các câu hi t lun
Edit by James
1. Phân tích các chc nng ca tin t (quan im ca Mark). Trong quá trình t chc và qun lý nn kinh t
Vit nam, các chc nng ó ã c nhn thc và vn dng th nào?
-Khái quát s ra i ca tin t: tin t ch ra i khi có nhu cu v trao i hàng hóa.Nghiên cu s ra
i ca tin t chính là nghiên cu các hình thái biu hin ca giá tr, gm có(ch nói s s thôi, không
cn nói k nh di)
+Hình thái giá tr gin n hay ngu nhiên:là hình thái giá tr u tiên, vi c trng là giá ca
hàng hóa này ch có th biu hin bng mt hàng hóa khác
+Hình thái giá tr y hay m rng: do nhu cu trao i, buôn bán hàng hóa c m rng
hn, phc tp hn; c trng là giá mt hàng hóa c biu hin bng nhiu hàng hóa khác nhau
+Hình thái giá tr chung:trong quá trình trao i xy ra nhiu khó khn, phc tp òi hi phi
dùng mt hàng hóa trung gian;c trng: giá ca nhiu hàng hóa c biu hin thông qua hàng hóa trung
gian.
+Hình thái tin t: vic trao i gia các vùng min khác nhau gp khó khn do mi vùng dùng 1
hàng hóa trung gian, thun tin hn cn phi tìm ra mt hàng hóa trung gian c chp nhn
chung,him,d bo qun,d chia nh,gp li,không b hao mòn.Hàng hóa c chn ó gi là tin t
-Các chc nng
+Thc o giá tr:ây là chc nng c bn nht ca tin t,nó giúp xác nh giá tr các hàng hóa
trên th trng.Gi s trên th trng có n hàng hóa,nu không dùng tin t thì 1 hàng hóa s có n-1 giá
vi các hàng hóa còn li, trên th trng s có n(n-1)/2 giá;nu dùng tin t thì ch cn n giá.Nh vy rõ
ràng là quá trình trao i s d dàng, thun tin và gim c chi phí hn.
+Trung gian thanh toán:khi s vn ng ca tin t tách ri s vn ng ca hàng hóa trong quan
h mua bán hàng hóa,tr n.Nó khuyn khích vic không dùng tin mt, do ó gim chi phí lu thông;
hn na còn thúc y s phát trin ca tín dng,tng hiu qu s dng vn.
+Phng tin lu thông: thc hin chc nng này ta phi có tin mt,chc nng này c th
hin qua công thc H-T-H.Nó giúp tit kim thi gian, gim chi phí giao dch do nu trao i trc tip thì
cn phi có s phù hp nhu cu gia ngi bán và ngi mua;nó làm cho hành vi bán và mua có th tách
ri nhau,thúc y quá trình chuyên môn hóa, phân công lao ng xã hi.Khi thc hin chc nng này tin
ch óng vai trò trong chc lát, tng trng vì ngi ta ly hàng i tin ri li dùng tin này mua hàng
mình cn, nên tin không cn giá tr ca nó,thc t này là nguyên nhân ra i ca tin giy.
+Phng tin ct tr giá tr: tc là vic tin c rút khi lu thông, i vào ct tr,s d tin có
chc nng này là vì tin là biu hin cho ca ci ca XH,ct tr tin là ct tr ca ci; thc hin chc
nng này, tin phi có giá tr thc, nó cho phép tách ri 2 giai on thu nhp và tiêu dùng, là ni cha sc
mua hàng hóa trong mt thi gian nht nh.Chc nng này rt quan trng vì không ngi nào mun chi
tiêu ht s thu nhp ca mình mà luôn có xu hng ct tr mt phn.
+Tin t th gii:giúp vic trao i, buôn bán m rng trên phm vi th gii, thc hin chc
nng này tin phi là tin vàng
Hin nay, nhà nc ta ã nhn thc y v 5 chc nng ca tin t t ó ã có nhiu chính sách phù
hp nhm n nh và nâng cao giá tr ng tin,thúc y tng trng kinh t.
V thc o giá tr nc ta ang xây dng mt nên kinh t th trng mà giá c c xác nh nh cung
cu trên th trng, di s qun lí, iu tit ca nhà nc.n nh giá c, n nh giá tr ng tin nhm
a giá c ca hàng hóa trên th trng v úng vi giá tr thc ca nó.
V trung gian thanh toán hin nay các loi hình tín dng khác nhau ã xut hin và ngày càng phát trin:
-Tín dng thng mi:các DN da trên s tin tng ln nhau, ví d mt doanh nghip sn xut ra
hàng hóa bán nhng doanh nghip mua li cha có tin tr ngay bây gi, doanh nghip ó có th cho
bn hàng n và hoàn tr li nó sau mt thi gian vi mc phí nht nh.Công c chính ca tín dng
thng mi là thng phiu(bao gm hi phiu và lnh phiu)Nh tín dng thng mi mà vic s dng
vn hiu qu hn, y nhanh lu thông hàng hóa do gim chi phí, thun tin.Tuy nhiên nó cng bc l
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
nhng hn ch là ch gia 2 doanh nghip có nhu cu phù hp vi nhau, ch là tín dng hàng hóa, quy mô
hn ch trong kh nng ca doanh nghip và ch yu là ngn hn.
-Tín dng ngân hàng: ây là kênh huy ng vn ln nht ca doanh nghip vi nhiu kì hn khác
nhau, nhiu khi lng khác nhau m bo nhua cu vn cho m rng sn xut kinh doanh ca doanh
nghip.Tuy nhiên nó li có nhng ri ro do s la chn i nghch hay ri ro o c; và khi mt ngân
hàng b nguy c phá sn s dn ti nguy c các v hong lon h thng ngân hàng, tác ng dây chuyn
n các thành phn khác ca nn kinh t.
-Tín dng nhà nc là vic nhà nc i vay bù p thâm ht ngân sách, duy trì các khon
chi cn thit. ây là cách bù p thâm ht NS có chi phí c hi thp nht do không phi tng cung
tin(nguy c lm phát cao) hay gim d tr ngoi t.Công c ch yu là phát hành trái phiu chính ph.
Vit Nam hin nay có các loi hình TP là tín phiu kho bc, trái phiu kho bc, trái phiu u t,trái phiu
chính ph quc t.
-Tín dng quc t:vic m rng quan h, tng cng hi nhp kinh t quc t ã góp phân thúc
y tín dng quc t.iu này góp phn tn dng ngun lc bên ngoài thông qua vic thu hút u t trc
tip t nc ngoài vào VN FDI không ngng tng,VN cng nhn c nhiu khon vin tr t nc
ngoài
Ngoài ra còn có tín dng tiêu dùng, tín dng thuê mua cng ã hình thành và có bc phát trin nht nh.
V phng tin lu thông nhà nc ã tin hành các cuc ci cách tin t, phát hành tin giy
V phng tin ct tr NHT iu tit lng tin trên th trng nhm n nh giá tr ng tin.Tuy
nhiên, tình hình lm phát VN khá cao cng vi tâm lí ca ngi dân nên ch yu là ct tr di dng
vàng hay ngoi t mnh(USD)
V tin t th gii tin VN cha phi là mt ng tin mnh, do ó khi thanh toán trên th trng th gii
luôn phi i sang ngoi t mnh.iu này làm cho nn kinh t nhy cm,ph thuc vào tình hình kinh t
th gii.
2. Trình bày ngun Thu ca NSNN. Phân tích thc trng ngun thu t Thu ca NSNN Vit Nam. Các bin
pháp nhm tng Thu NSNN
-NSNN là tng các khon thu chi ca nhà nc trong d toán, c các c quan có thm quyn phê duyt
và c thc hin trong mt nm nhm thc hin các chc nng và nhim v ca nhà nc.
-Thu NS là quan h ny sinh trong quá trình nhà nc dùng quyn lc ca mình tp hp mt phn tng
sn phm quc dân thành mt qu tin t và dùng nó áp ng các nhu cu chi tiêu ca nhà nc.
-Các ngun thu ca NS là (thu NS c hình thành t nhiu ngun khác nhau)
+Thu: là ngun thu chính ca NS trên c s ng viên bt buc mt phn thu nhp ca các ch
th trong nn kinh t.c im ca thu là mang tính bt buc, không mang tính hoàn tr trc tip và là
công c ca qun lí, iu tit kinh t v mô.
+Phí: là 1 khon thu ca NS nhm bù p mt phn chi phí ca các c quan s nghip công cng
+L phí là 1 khon thu ca NS nhm bù p mt phn chi phí trong quá trình hot ng ca các
c quan qun lí
+Thu t các hot ng kinh t ca nhà nc: ó là ngun thu t vic bán,cho thuê các tài sn
thuc s hu NN: t, vùng tri, vùng bin, nhà ca ;hay t vic u t vn ca nhà nc vào các doanh
nghip bng góp vn liên doanh, góp vn c phn
+Thu t i vay trong và ngoài nc.Vay trong nc ch yu là ngi dân và các t chc bng
cách phát hành trái phiu, tín phiu kho bc Vay t nc ngoài qua phát hành trái phiu trên th trng
tài chính quc t, vay các t chc tài chính quc t (vay ODA, vai u ãi,vay thng mi)
+Thu khác: là các khon thu kt chuyn t nm trc, thu do óng góp t nguyn ca các t chc
cá nhân.
Thc trng thu t thu ca NSNN
Trong nhiu nm qua nhà nc ã không ngng ci cách h thng pháp lut v thu, nâng cao nghip v
cho ngành thu nhm gia tng ngun thu t thu nhng vn m bo li ích cho các thành phn kinh t
khác.Kt qu là thu NSNN ã tng áng k trong nhng nm gn ây c bit là s óng góp áng k ca
ngun thu t thu.
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
-V c cu: thu t thu luôn chim phn ln thu NS (luôn trên 80%)c tính nm 2010 là 459 568 t
ng, d toán nm 2011 là 526 329 t ng (ngun:trang web b tài chính)
-Tình hình hin ti:
+Nng lc thuê thp, tht thu còn ln; còn nhiu bt cp và tiêu cc
+Do tác ng ca khng hong tài chính khuyn cho hot ng xut nhp khu gim nh hng
ti ngun thu t thu xut nhp khu
+Theo l trình gia nhp WTO, nhà nc s gim bo h bng cách gim hàng rào thu quan.S
thu nhp khu, thu tiêu th c bit gim do thc hin các cam kt hi nhp kinh t quc t và khu vc
v vic ct gim thu quan theo các hip nh ã kí.
+S ra i ca thu thu nhp cá nhân là mt trong nhng khon thu t thu ca NS nhm phân
phi thu nhp, thc hin công bng XH
+Tuy nhiên, vic tht thu thu vn còn xy ra nh hng n ngun thu NS do ó cn có bin
pháp kim tra, giám sát, tng thu NS
+Nhm phn u tng thu NS 7-8% so vi d toán thu NS 2011 theo NQ 11/NQ-CP, Tng cc
thu ã giao ch tiêu thu ngân sách cho tng cc, phòng, chi cc thu, rà soát li các ngun thu;y mnh
thanh tra, kim tra thu.
Các bin pháp nhm tng thu NS
Trc tình hình thâm ht NSNN và kt qu thu NS cha cao do nhiu bt cp,mt s bin pháp sau ây
có tác dng tng thu NS
-m bo i tng np thu phi chp hành nghiêm chnh, óng thu y , không trn thu, dây da
np thu.
-Tuyên truyn ph bin lut thu cho mi ngi dân
-Hoàn thin h thng pháp lut v thu nhm không gian ln thu, tht thu thu, m bo công bng,
thng nht, không trng chéo
-Tng cng nng lc ca i ng cán b thu c v phm cht ln trình
-Tng cng nng lc b máy ngành thu, gim th tc phin hà, chuyn t tin kim sang hu
kim,thanh tra ngành thu.
-ôn c, giám sát vic kê khai thu, kim tra giám sát ngi np thu.
-Phân cp thu NS hp lí,có s iu hành t trên xung và tham ma t di lên
3. Ni dung chi tiêu và ánh giá v thc trng chi tiêu ngân sách Vit Nam. Bin pháp nhm nâng cao
hiu qu chi tiêu NSNN
-NSNN là tng các khon thu chi ca NS c d toán và phê chun ca c quan nhà nc có thm
quyn và c thc hin trong mt nm nhm thc hin các nhim v, chc nng ca nhà nc.
-Chi NS: là vic phân b s dng qu NS theo nhng nguyên tc nht nh cho vic thc hin các nhim
v, chc nng ca nhà nc.
-Chi NS bao gm:
+Chi thng xuyên: là chi cho các hot ng mang tính cht thng xuyên nh chi giáo dc- ào
to, chi vn hóa- xã hi, chi an ninh quc phòng, chi hot ng b máy công,chi cho y t, chi cho qun lí
nhà nc, chi s nghip
+Chi u t là chi làm tng tài sn quc gia nh chi tu b, xây dng mi, chi thành lp DNNN,
góp vn, chi u t liên quan tài tr ca NN
+Chi khác gm có chi tr n, chi vin tr, chi d phòng
Thc trng chi tiêu ngân sách nc ta
-NS chi cho các hot ng ngày càng tng k c chi thng xuyên và chi u t.iu này ã có nhng tác
ng áng k n i sng nhân dân và s phát trin ca nn kinh t.
-S la chn i nghch, u t còn dàn tri, thiu kim soát, không hiu qu, ri ngân chm
-Tiêu cc tham nhng, rút rut công trình là trình trng ph bin hu ht các d án
Các bin pháp nhm tng hiu qu chi tiêu
-Có c ch qun lí các khon chi
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
-Xây dng h thng pháp lut hoàn chnh quy nh chi tiêu NS
-Tng cng công tác kim tra,qun lí chi tiêu
-Không u t dn tri, mà cn u t có trng im
-Chng tham ô, tham nhng
-Nâng cao hiu qu b máy công quyn,t ó gim cng knh cho b máy nhà nc.
4. Thâm ht NSNN là gì? Nguyên nhân và tác ng ca thâm ht NSNN ti nn kinh t. Liên h vi tình
trng thâm ht NSNN VN thi gian qua
Thâm ht NS là tình trng tng các khon chi NS ln hn tng các khon thu NS trong cân i(không
mang tính hoàn tr, vd:các khon vay n)
Thâm ht NS có th do nhiu nguyên nhân
-Nguyên nhân khách quan
+Khng hong kinh t
+Thiên tai, chin tranh, dch bnh
-Nguyên nhân ch quan
+Tht thu thu vì thu là khon thu chính ca NS nên khi b tht thu thu s nh hng rt ln ti
NS.Do h thng lut pháp cha hoàn thin, s qun lí cha cht ch, h thng ngành thu cha hoàn
chnh to iu kin cho nhiu cá nhân, doanh nghip trn thu, dây da np thu gây tht thu cho ngành
thu áng k; hn na là chính sách min thu, gim thu, giãn thu ca nhà nc cng làm cho ngun
thu t thu gim
+u t công kém hiu qu: ó là vic u t dàn tri gây lãng phí, tin thi công chm,thiu
s thanh tra qun lí, kèm vi tình trng tham ô, tham nhng khin cho các khon chi u t không mang
li hiu qu
+Nhà nc huy ng vn kích cu bng cách tng chi tiêu chính ph, gim thu theo ui
mc tiêu tng trng
+Ch chú trng mi quan h gia chi thng xuyên và chi u t: chính iu này ã gây cng
thng v NS(c bit là NS a phng) ;theo phân cp thu chi NS khi a phng vay vn u t s phi
m bo các khon chi thng xuyên vn hành công trình i vào hot ng, duy tu, bo dng; có
ngun kinh phí hoc là i vay hoc là xin cp trên phân b xung, c 2 trng hp u to áp lc thâm
ht NS
+Quy mô chi tiêu CP quá ln: CP tng chi tiêu kích cu thúc y tng trng kinh t, tuy
nhiên vic chi tiêu quá niu khin NS thâm ht ln s tim n nguy c lm phát cao, khng hong; hn
th các nhà kinh t u cho rng chi tiêu CP vt qua 1 ngng nào ó s gây nên phân b ngun lc
không hiu qu, làm thâm ht NS, lm phát gia tng.
-Tác ng ca thâm ht ngân sách
+Tích cc: S thâm ht ngân sách trong nhng nm qua c s dng nh là mt công c ca chính sách
tài khóa tng trng kinh t.
+Tiêu cc:
Vic gia tng thâm ht ngân sách s có th dn n gim tit kim ni a, gim u t t nhân, hay gia
tng thâm ht cán cân tài khon vãng lai, gim tng trng trong dài hn.
Thâm ht ngân sách cao và kéo dài còn làm xói mòn nim tin i vi nng lc iu hành v mô ca
chính ph. Nó cng làm tng mc lm phát k vng ca ngi dân và ca các nhà u t vì h cho rng
Chính ph trc sau gì cng s phi in thêm tin tài tr thâm ht.
Thâm ht ngân sách cao và lâu dài tt yu dn ti vic nhà nc buc phi phát hành thêm tin tài tr
thâm ht, và iu này n lt nó dn ti lm phát.
Gia tng thâm ht ngân sách s làm tng n quc gia, khin s tng trng ca sn lng tim nng
chm li.
Thâm ht còn làm cho các nhà hot ng chính sách không th hoc không sn sàng s dng các gói
kích thích tài chính úng thi im.
bù li các khon thâm ht chính ph buc phi tng thu hoc vay n thông qua phát hành trái phiu.
Thu làm méo mó nn kinh t, gây ra tn tht vô ích v phúc li xã hi và các doanh nghip phi chu chi
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
phí ln hn, làm gim ng lc sn xut và kh nng cnh tranh. ng thi mc tiêu dùng cng gim-
>gim tng cu.
Tóm li: Thâm ht ngân sách cao, kéo dài e da s n nh v mô.
Tình trng thâm ht NS VN thi gian qua
Nhn xét
-T nm 2000 n nay tng thu luôn bé hn tng chi,luôn xy ra tình trng thâm ht NS
-Xu hng thâm ht NS tng nhanh trong các nm trc và nhng nm gn ây co xu hng gim nh
Tác ng
-Tích cc: là chính sách tài khóa m rng ca nc ta nhm thúc y tng trng kinh t
-Tiêu cc:
Vic gia tng thâm ht ngân sách s có th dn n gim tit kim ni a, gim u t t nhân, hay gia
tng thâm ht cán cân tài khon vãng lai, gim tng trng trong dài hn.
Thâm ht ngân sách cao và kéo dài còn làm xói mòn nim tin i vi nng lc iu hành v mô ca
chính ph. Nó cng làm tng mc lm phát k vng ca ngi dân và ca các nhà u t vì h cho rng
Chính ph trc sau gì cng s phi in thêm tin tài tr thâm ht.
Thâm ht ngân sách cao và lâu dài tt yu dn ti vic nhà nc buc phi phát hành thêm tin tài tr
thâm ht, và iu này n lt nó dn ti lm phát.
Gia tng thâm ht ngân sách s làm tng n quc gia, khin s tng trng ca sn lng tim nng
chm li.
Thâm ht còn làm cho các nhà hot ng chính sách không th hoc không sn sàng s dng các gói
kích thích tài chính úng thi im.
bù li các khon thâm ht chính ph buc phi tng thu hoc vay n thông qua phát hành trái phiu.
Thu làm méo mó nn kinh t, gây ra tn tht vô ích v phúc li xã hi và các doanh nghip phi chu chi
phí ln hn, làm gim ng lc sn xut và kh nng cnh tranh. ng thi mc tiêu dùng cng gim-
>gim tng cu.
Bin pháp:
Thay i c ch u t công
+ Qun lý u t công (vd:nhng d án kém hiu qu nh chng trình 5 triu tn ng hay ánh bt xa
b b loi b ngay t u)
+ m bo d án c tin hành úng tin và không b tht thoát
+ Thành lp mt hi ng thSm nh u t công c lp
Minh bch hot ng các tp oàn kinh t nhà nc
+Công b rõ ràng thu, chi, lãi, l
+m bo tính trung thc, chính xác các hot ng thanh tra (không b nh
hng bi nhà nc)
Chính sách tài khóa
+K lut tài khóa là iu kin quan trng nht(gim chi tiêu công)
+Tht cht và nâng cao hiu qu ca chi tiêu công
Các gii pháp tng thu ngân sách nhà nc
+Vay nc ngoài
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
D toán
2011
TNG THU
90749
103888
123860
152274
190928
228287
279472
315915
416783
468795
528100
595000
TNG CHI
108961
129773
148208
181183
214176
262697
308058
399402
494600
584695
578210
676360
THÂM HT
-18212
-25885
-24348
-28909
-23248
-34410
-28586
-83487
-77817
-115900
-50110
-81360
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
+Phát hành trái phiu chính ph ra công chúng
+Vay tin t ngân hàng trung ng (in tin tài tr thâm ht,bin pháp này d
gây ra lam phát
+iu chnh chính sách thu(chính sách thu phi va huy ng c ngun thu cho ngân sách nhà nc,
va khuyn khích tích t vn cho doanh nghip và dân c.)
+Chính sách tit kim(huy ng nhân dân, tinh gim b máy nhà nc)
Tóm lai: Trong nhng nhim v và gii pháp ch yu cho nm sau, Chính ph ã nhn mnh các gii
pháp tng cng n nh kinh t v mô, bo m các cân i ln ca nn kinh t. Tip tc ci thin môi
trng và nâng cao hiu qu u t, thúc y phát trin sn xut kinh doanh gn vi tái cu trúc nn kinh
t.
5. Vai trò ca NSNN i vi s phát trin kinh t - xã hi. NSNN Vit Nam ã thc hin vai trò này nh th
nào?
-NSNN là tng các khon thu chi ca NS c d toán và phê duyt ca c quan có thm quyn và c
thc hin trong mt nm nhm thc hin các chc nng và hot ng ca b máy nhà nc.
-Vai trò ca NSNN c th hin 3 mt chính:
+iu tit kinh t: nó tác ng n c cu kinh t, c cu ngành, lnh vc kinh t qua chính sách thu.
Bng cách min thu, gim thu nhà nc mun khuyn khích ngành ó phát trin và ngc li áp t
mc thu cao vi nhng ngành không khuyn khích phát trin.
+iu tit xã hi:qua các khon chi thng xuyên và chi u t, nhà nc ã có nhng tác ng tích cc
n i sng dân sinh, m bo công bng XH qua các dch v côn cng nh giáo dc, vn hóa, y
t m bo an ninh quc phòng
+iu tit trong lnh vc th trng: n n giá c, kim ch lm phát qua chính sách thu, cân i thu
chi
Trong thi gian qua NSNN ã thc hin t vai trò ca mình
-Chi cho u t phát trin tng nhanh, chim khong 20% tng chi
-Theo k hoch nm 2011 s phát hành 45 000 t ng trái phiu CP nhm xây dng c s h tng giao
thông, bn vin, trng hc
-Chi iu chnh tin lng: iu chnh mc tin lng ti thiu là 730 000 ng/tháng
-Chi tr giá cho các mt hàng thit yu
-Chi tr lng hu và phúc li xã hi tng
-Chi qun lí hành chính
Tn ti:
Chi tiêu ca ngân sách cha hiu qu, lãng phí và cha hp lý gia c cu, t l cho các ngành các lnh
vc ca i sng xã hi và kinh t.
Còn nhiu biu hin tiêu cc trong chi tiêu, tht thoát tài sn, th hin qun lý kém hiu qu; ct gim
tu tin.
Chi tiêu cha công bng, cha th hin bn tính u vit và do vy mà công chúng cha thy thit thc,
có n tng mnh trong nhn thc
Thu ngân sách b tht thu quá ln và kém hiu qu
Thu ngân sách vn cha có chính sách và qui tc iu chnh (mc, t l thu nhp và tr cp).
Khc phc:
Giáo dc nâng cao trình cán b tài chính, nâng cao nhn thc ca cán b Tài chính và các tng lp
công chúng.
K hoch hoá và la chn mc tiêu các hot ng tài chính mt cách hiu qu, áp dng mô hình qun lý
tiên tin.
Nâng cao cht lng thm nh ánh giá d án u t cng nh nhng chng trình chi tiêu tài chính.
Ci tin chính sách thu nhp và phân phi. Xây dng c ch iu tit thng nht và khoa hc. áp ng
các nhu cu iu tit (tng gim) mt cách úng n công bng và hp lý.
Chú trng các chng trình giáo dc, y t và phúc li
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
Hoàn thin h thng lut pháp nhm loi tr tiêu cc trong các hot ng thu nhp và chi tiêu ngân sách
Nhà nc.
6. Phân tích các nhân t nh hng ti lãi sut tín dng. Rút ra nhng kt lun cn thit cho vic iu hành
lãi sut tín dng ngân hàng.
Có rt nhiu yu t nh hng ti lãi sut tín dng
1. T.ng ca cung cu vn TD
- LS bin ng ngc chiu vi cung TD, cùng chiu vi cu TD
- LS c hiu là giá c ca TD, vì vy bt kì s thay i nào ca cung, cu hoc c cung và cu TD ko
cùng mt t l u s làm thay i mc LS trên tt, tuy mc bin ng ca LS cng ít nhiu ph thuc
vào các quy nh ca CP và NHTW, song a s các nn kt tt u da vào nguyên lý này xác nh LS
NX:
- có th tác ng vào cung cu trên tt vn TD thay i LS trong nn kt cho phù hp vi mc tiêu
chin lc trong tng thi k (chng hn nh thay i c cu vn u t, tp trung vn u t cho các d
án trng im)
- mun duy trì s n nh ca LS thì s n nh ca tt vn TD phi c m bo vng chc
2. Tác ng ca LP k vng:
+ Khi mc LP c d oán s tng lên trong mt thi kì nào ó, LS s có xu hng tng
+ iu này có th gii thích = c 2 hng tip cn :
- Th nht: ir = in - ii
T ó nhn thy: khi LP tng, duy trì LS thc ko i thì òi hi LS danh ngha phi tng lên tng
ng
- Th hai, công chúng d oán LP tng, s dành phn tit kim ca mình cho vic d tr hh hoc nhng
dng TS phi TC khác nh vàng, ngoi t mnh, hoc u t vn ra nc ngoài nu có th àm gim
cung qu cho vay c tng LS ca các nhà bng cng nh trên tt
+ thy ý ngha và tm quan trng ca vic khc phc tâm lý lm phát i vi vic n nh LS, s n nh
và tng trng kt.
3. Tác ng ca bi chi NS:
- Trc tiên, bi chi NS TW và a phg trc tip làm cho cu ca qu cho vay tng, làm tng LS.
- Sau na, bi chi NS tác ng n tâm lý công chúng v tng mc LP, gây áp lc tng LS
- Khi bi chi NS, CP thng gia tng phát hành trái phiu bù p >lng cung trái phiu tng >giá trái
phiu có xu hng gim > u t vào trái phiu có xu hng tng > cung TD gim > LS tt tng lên
Hn na, TS có ca các NHTM cng gia tng khon mc trái phiu CP > d tr vt quá gim >LS
NH cng s tng
- Nu NN bù p trc tip bng tin => LP tng => LS tng.
4. Tác ng ca mc ri ro:
- S gia tng ri ro mt vn khi cho vay tng lên => vic cho vay tr nên kém hp dn hn => cung vn
vay gim => LS có xu hng tng lên
- 1 s gia tng ri ro ca các loi TS khác => vic cho vay vn li hp dn hn => cung vn vay tng =>
LS có xu hng gim i
5. Tác ng ca kì hn TD:
- Kì hn TD càng dài ng vi vic use vn sinh li nhiu hn và cng tim n nhiu ri ro hn (ri ro
thanh khon, ri ro LP ) n mi tha áng
- Ngc li, kì hn TD ngn
6. nh hng ca tâm lý công chúng:
- Khi tâm lý công chúng n nh => LS cng n nh, ko tng.
- Khi tâm lý công chúng hoang mang => LS bt n, thng tng.
7. Tác ng ca các chính sách và s can thip ca NN:
- S can thip ca NN càng sâu sc và rõ nét thì LS càng n nh
Còn khi NN ko can thip sâu vào nn kt thì LS vn ng theo c ch tt nên s bin ng hn.
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
- Các chính sách ca NN (thu, thu nhp, giá c, tin t, t giá ) cng làm nh hng ti LS
VD: chính sách TT tht cht thông qua vic NHTW tng LS tái chit khu > gim bt khi lng TD
ca các NHTM > NHTM phi tng LS cho vay > LS trên tt có xu hng tng lên.
Hay nh chính sách v thu. Khi thu tng thì LS có xu hng tng và ngc li (LS là giá c ca
khon TD)
8. Tác ng ca t sut li nhun bình quân:
H ca các DN là nn tng ca h TD. Do ó t sut li nhun bình quân ca nn kt là c s xác nh
LS TD hp lý (khi t sut li nhun bình quân tng thì LS cng tng).
Thông thng mc lãi sut TD nh hn t sut li nhun bình quân, ó là hài hòa li ích ca ngi cho
vay và ngi i vay.
9. Tác ng ca tt TC quc t:
- tt TC VN là b phn ca TC quc t, vì vy LS trong và ngoài nc cng có s tác ng qua li ln
nhau. Khi LS bên ngoài cao, mà LS trong nc thp => vn trong nc c chuyn ra nc ngoài =>
cung TD trong nc gim => LS trong nc tng
- Khi tt TC quc t có bin ng (khng hong TC tt )cng nh hng n s thay i ca LS
- tt TC quc t ngày nay có s giúp ca công ngh hin i, c bit là công ngh thông tin ã góp
phn gim chi phí qun lý, giao dchkéo theo LS có xu hng gim xung.
Nh vy có nhiu yu t nh hng n lãi sut tín dng ngân hàng. Trong iu hành lãi sut tín dng
NH cn xem xét mt cách tng quan,chi tit các nhân t nh hng có chính sách phù hp, m bo s
n nh, tng trng ca th trng.Cn có chính sách lãi sut linh hot, mm do; trong ó nhà nc vn
gi vai trò qun lí, iu tit ch o.
7. Phân bit lãi sut thc và lãi sut danh ngha. Cho ví d minh ha. Rút ra nhng kt lun cn thit cho
iu hành hot ng tín dng.
Lãi sut danh ngha là lãi sut ghi trên các hp ng kinh t, c niêm yt ti các NH và c công b
trên các phng tin thông tin(bn cht là s tng lên ca tin t)
Lãi sut thc là lãi sut danh ngha sau khi ã loi tr yu t lm phát (bn cht là s tng lên v hin vt)
Trong thc tin, phân bit lãi sut thc và lãi sut danh ngha có ý ngha quan trng vì lãi sut thc phn
ánh chi phí thc ca khon vn cay, do ó có th là mt công c ch bo tt v ý mun i vay hay cho
vay. Thông thng, lãi sut thc càng thp thì ngi i vay càng có li và ngi cho vay càng bt li. Vì
vy, khi lãi sut tc thp s có nhiu ý muôn i vay hn và có ít ý mun cho vay hn. Ngoài ra, nó còn là
mt công c ch dn tt hn v nhng tác ng i vi ngi dân trên th trng tín dng
Hin nay các loi hình tín dng ã c bn hình thành, to nên mt th trng tín dng a dng,tim nng
phát trin.
Trong nn kinh t VN, vic iu hành hot ng tín dng vn còn nhiu bt cp
-Lãi sut cha thc s mm do, linh hot vi th trng mà còn mang nng quy nh ca nhà nc
-Cha xây dng c c ch iu hành chù ng, có cn c khoa hc
-Lãi sut cha th hin rõ là lãi sut th trng
-Tim n nhiu nguy c v u c tài chính, khng hong
-Tín dng thng mi còn hn ch v quy mô, phm vi
-Tín dng NH ã c bn phát trin tuy nhiên tình trng n xu vn còn nhiu,chính sách thu hút vn t
nhân dân cha hiu qu nên lãng phí nhiêu ngun lc
-Tín dng nhà nc còn kém do lm phát nc ta quá cao, tâm lí ngi dân ngi cho CP vay, mt phn
cng do tình trng thu chi cha hiu qu ca NS gây thâm tht NS trong giai on dài.
-Tín dng quc t ã có nhng thành công nht nh c bit là sau khi VN thc hin chính sách m
ca,VN ln lt gia nhp nhiu t chc quc t và mi ây là WTO.Ngun thu t vin tr không hoàn
li,thu t vay u ãi tng nhanh qua các nm, thu hút FDI,FII tng.
Do ó, cn có nhng bin pháp cn thit phát trin th trng tín dng Vit Nam
-Tng cng c ch qun lí, iu hành ca nhà nc, NHT
-Áp dng lãi sut tha thun, theo c ch th trng
8. Phân bit lãi sut và t sut li tc. Cho VD và rút ra nhn xét
Lãi sut là t l % ca tin lãi trên tng ngun vn
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
T sut li tc là t l % ca tng thu nhp trên tng ngun vn(thu nhp= tin lãi + thu nhp khác)
vd1: xác nh t sut li nhun nu nhà u t u nm mua c phiu REE vi giá 50.000 cui nm d
kin bán i giá 60.000 và trong nm ó công ty d kin tr c tc 10%
lãi sut là 10%
t sut li tc là (60-50+50*0.1)/50=30%
vd2: NH cho vay vi LS 16%/nm.NH thu các khon phí liên quan n món vay: 2%. Vy, thu nhp ca
NH t món vay là 18%; do ó, t sut li tc ca món vay là 18%/nm
Nh vy bn cht ca t sut li tc và lãi sut là khác nhau, t sut li tc luôn ln hn lãi sut.Các ch
th trong nn kinh t luôn mun có nhiu li nhun hn, ó là nguyên nhân ra i các th trng tài chính
th cp nhm mua i bán li các giy t có giá; tuy nhiên cn xác nh úng xu hng th trng, xác
nh úng thi im mua, bán thì mi thu c li nhun cao c.Trong vic mua bán, trao i, giao
dich trên th trng luôn có mt mc phí nht nh, có khi là hoa hng.iu này gii thích ti sao t sut
li tc và lãi sut luôn khác nhau.ng thi khi xem xét u t, nhà u t cn quan tâm n t sut li
tc thay vì lãi sut vì t sut li tc mi phn ánh y thu nhp kì vng ca mình.
9. Chc nng , vai trò ca th trng tài chính. Thc trng và các gii pháp phát trin th trng tài chính
Vit Nam hin nay
TTTC là b phn quan trng bc nht, chi phi toàn b h ca nn kt hh, TTTC pt góp phn thúc y
mnh m s pt kt XH ca 1 quc gia. TTTC có 3 chc nng c bn:
-Chc nng dn vn
TTTC óng vai trò nòng ct trong quá trình luân chuyn ng vn t nhà u t n nhà sx. Dòng vn t
ng cho vay n ng vay qua 2 con ng:
+ TC trc tip: ng i vay vay vn trc tip t ng cho vay = cách bán CK
+TC gián tip: vn c chuyn t ng cho vay ti ng vay thông qua trung gian TC
Thông thng tt TC pt h thng các trung gian TC a dng làm nhân t thúc y quá trình luân chuyn
vn và cung cp các công c TC a dng cho ng u t và use vn. Các trung gian TC làm li cho nhng
ng gi tin tit kim, nó cng to ra nhiu c hi hn cho nhng ng i vay có c vn u t cho h sx
KD, và nó cng kim li cho chính mình nh s chênh lch gia LS cho vay và LS huy ng vn
ch﹃c nng dn v ̄n c﹁a tt TC em li l︿i ích cho các ch﹁ th kt
-Chc nng tit kim
tt TC cung cp im sinh li cho tit kim. Vì ng có khon tit kim thng ko phi cng là ng sn sàng
có c hi u t sinh li, nu h im thì tin tit kim ó ko gia tng gtr, nhng vi vic dn vn qua tt
TC, h có k use tin tit kim u t kim li
- Ch﹃c nng thanh khon
Qua tt TC, các TS có th d dàng chuyn hóa thành tin, gia tng tính thanh khon
3 chc nng trên có qh cht ch vi nhau:
+nu thanh khon tt thì kích thích dn vn và tit kim.
+ngc li nu làm tt khâu dn vn thì s làm tng tính thanh khon
Vai trò ca TTTC
-Thúc y vic tích ly và tp trung vn
-Nâng cao hiu qu s dng vn
-Là môi trng thc hin các chính sách kinh t v mô
-Xác nh giá c và tng tính thanh khon cho các tài sn tài chính
V thc trng phát trin th trng tin t
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
Tham gia là thành viên ca các dng th trng tin t có 5 Ngân hàng thng mi Nhà nc, Ngân hàng
chính sách xã hi, 36 Ngân hàng thng mi c phn, 4 Ngân hàng liên doanh, 27 chi nhánh Ngân hàng
nc ngoài, Qy tín dng TW, 900 Qu tín dng nhân dân c s, mt s công ty bo him và tái bo
him, Qu u t Tuy nhiên tham gia là thành viên ca th trng liên ngân hàng, th trng u thu
tín phiu Kho bc nhà nc, th trng m thì không phi tt c các t chc trên, hu nh ch có các
NHTM NN, NHTM c phn ô th, ngân hàng liên doanh, chi nhánh Ngân hàng nc ngoài, mt s công
ty bo him
V c ch tác ng và can thip trên th trng tin t, c th hin tp trung các công c iu hành
chính sách tin t và nghip v Ngân hàng Trung ng. Hàng tháng Ngân hàng Nhà nc công b lãi sut
c bn, vn quy nh lãi sut tái cp vn, lãi sut tái chit khu; cùng vi lãi sut nghip v hoán i
ngoi t Swap, lãi sut th trng m, lãi sut th trng u thu tín phiu kho bc nhà nc tác ng
vào lãi sut th trng, lãi sut huy ng vn và lãi sut cho vay ca các T chc tín dng.
Tác ng vào lãi sut còn có công c d tr bt buc. Khi Ngân hàng Nhà nc iu chnh tng t l d
tr bt buc, có tác ng làm tng chi phí u vào ca các TCTD. Do ó hoc là các TCTD gi nguyên
lãi sut huy ng vn thì phi tng lãi sut cho vay; hoc là ng thi va phi tng lãi sut cho vay, va
phi tng lãi sut huy ng vn.
Công c iu hành t giá cng có tác ng vào lãi sut ca các TCTD trên th trng tin t, nhng không
rõ nét.
Vi s phát trin ca các t chc trung gian tài chính, c bit là các TCTD, vi c ch iu hành chính
sách tin t và nghip v Ngân hàng Trung ng tin dn ti phù hp vi thông l quc t, các Ngân hàng
thng mi và T chc tín dng c ch ng trong các hot ng huy ng vn và cho vay ca mình,
tham gia tích cc, nng ng và cnh tranh mnh m vi nhau trên th trng tin t, theo ó, nó cng có
iu kin thúc y th trng tin t phát trin.
V thc trng phát trin th trng tin gi và huy ng vn:
ây là th trng có s cnh tranh mnh m nht và sôi ng nht gia các t chc trung gian tài chính
trong vic thu hút tin nhàn ri trong dân c. Trong thi gian gn ây, các T chc tín dng a ra các
hình thc sau:
- Cnh tranh khuyn khích khách hàng m tài khon cá nhân, tài khon s dng th - Cnh tranh thu hút
tin gi không k hn ca các t chc kinh t - xã hi. Gia các TCTD cnh tranh thu hút tin gi ca
Kho bc nhà nc, bo him xã hi Vit Nam, Bo Vit, các công ty bo him nhân th, bu chính vin
thông, in lc
- Cnh tranh thu hút tin gi tit kim vi nhiu kì hn mc lãi sut linh hot
- Phát hành các chng ch tin gi, k phiu, trái phiu ch yu là huy ng vn có thi hn t 6 tháng
tr lên, lãi sut hp dn.
Trong nhng nm gn ây, ã có s cnh tranh sôi ng trên th trng thu hút tin gi và th trng huy
ng vn, c bit là các t chc trung gian tài chính thc hin rt a dng và phong phú các sn phm và
dch v thu hút tin gi, huy ng vn.
Tuy nhiên trong vic phát trin th trng này, có th thy mt tn ti ln là cha thu hút c ti a tin
gi không k hn, tin nhàn ri trong dân c vào h thng ngân hàng, trên c s ó la chn các dch v
thanh toán qua ngân hàng hay rút tin mt ra chi tiêu bt c lc nào có nhu cu. ây là ngun vn rt ln
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
và rt quan trng, to à cho phát trin th trng tin t, bi vì nó gia tng ngun tin gi không k hn,
gia tng vn kh dng cho các TCTD.
V quá trình xây dng và phát trin th trng chng khoán:
Sau mt thi gian xây dng và phát trin, n nay ã có trên 100 công ty niêm yt c phiu và mt s
loi trái phiu c niêm yt trên trung tâm giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh. Trong lnh
vc này, h thng ngân hàng tip tc óng vai trò tích cc trong phát trin th trng chng khoán, vi
hu ht trong s gn 50 công ty kinh doanh chng khoán ang hot ng là trc thuc các ngân hàng
thng mi, vi a dng các nghip v: môi gii, t vn u t, lu ký chng khoán, cho vay thanh toán
chng khoán Hu ht các công ty này u kinh doanh có hiu qu. Mt s công ty ã t chc i lý u
thu c phiu ca mt s NHTM c phn phát hành mi tng thêm vn iu l.
NHNN cng ã ban hành quy nh tm thi v vic niêm yt c phiu ca NHTM c phn trên Trung tâm
giao dch chng khoán. Hin nay nhiu NHTM c phn ã sn sàng niêm yt c phiu trên Trung tâm
giao dch chng khoán. c bit hin nay NHTM c phn Sài Gòn Thng Tín ã có n và h s
ngh Ngân hàng Nhà nc cho phép vn này.
Tuy cha chính thc niêm yt giao dch trên Trung tâm giao dch chng khoán, nhng thi gian qua, c
phiu ca nhiu NHTM c phn ã giao dch n l, không chính thc trên th trng phi tp trung OTC.
Mnh giá c phiu ca nhiu NHTM c phn c giao dch cao gp 1,1 ln n 2,5 ln so vi mnh giá
ban u. Uy tín trong và ngoài nc ca nhiu ngân hàng thng mi c phn ngày càng tng lên. Nhiu
t chc tài chính quc t và ngân hàng nc ngoài ã và ang mua c phn, chuyn giao công ngh ngân
hàng hin i, h tr v tài chính cho các ngân hàng thng mi c phn.
Vi khi lng giá tr c phiu ln nh vy nu c giao dch và niêm yt trên hai Trung tâm giao dch
chng khoán, thì chng khoán giao dch ch yu ca hai Trung tâm này s là c phiu ca Ngân hàng
Ngoi thng Vit Nam. Tip theo ó s là Ngân hàng phát trin Nhà ng bng sông Cu Long và Ngân
hàng u t-phát trin Vit Nam cng ngh c c phn hóa. Khi ó chc chn hot ng ca hai
Trung tâm giao dch chng khoán s sôi ng hn lên, to nn tng mi cho s phát trin th trng
chng khoán Vit Nam.
Mt s ánh giá v thc trng phát trin th trng tài chính nc ta
-V th trng vn ngn hn hay còn gi là th trng tin t. Nhìn chung th trng này cha phát trin
và Ngân hàng Nhà nc NHTW, cha thc s óng vai trò can thip có hiu qu vào th trng này. Các
loi lãi sut ca NHTW: lãi sut c bn, lãi sut tái cp vn, lãi sut chit khu, lãi sut nghip v th
trng m, lãi sut u thu tín phiu kho bc nhà nc có tác ng rõ nét n th trng. Các công c
iu hành chính sách tin t, c bit là công c d tr bt buc thiu linh hot. Các NHTM và T chc
tín dng cnh tranh vi nhau tng lãi sut huy ng vn mt cách mt chiu, to nguy c tim n ri ro
cho chính các NHTM.
-V th trng chng khoán. s lng c phiu niêm yt còn ít, cha hp dn nhà u t.Tình hình th
trng din bin phc tp ,tim n nhiu ri ro do hot ng u c,nh hng mnh bi khng hong
kinh t.Tính thanh khon ca th trng cha cao. Thông tin cha tht s minh bch.
Nguyên nhân ca tình trng trên:
Ngân hàng TW cha thc s mnh, nng lc iu hành chính sách tin t và vn hành nghip v NHTW
còn hn ch. Hat ng dch v ca các NHTM và TCTD cha phát trin. Tin trình c cu li các
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
NHTM cha t c các kt qu nh d kin, c bit là x lý n xu ang có xu hng gia tng tr li.
Vic tng vn iu l m bo t l an toàn theo thông l quc t.
Tin trình c phn hóa DNNN nói chung, c phn hóa NHTM Nhà nc nói riêng còn rt chm, ây cng
là lc cn cho s phát trin th trng chng khoán Vit Nam. Bên cnh ó, vic Hi ng qun tr các
NHTM c phn có t tng chn ch, chm a c phiu ca các NHTM c phn ca mình niêm yt trên
Trung tâm giao dch chng khoán, cng làm chm tin trình nói trên.
Gii pháp và kin ngh cho phát trin th trng tài chính nc ta trong thi gian ti:
Vit Nam không th y quá nhanh vic xây dng th trng tài chính, cng nh th trng chng khoán
vt lên trên s phát trin chung ca nn kinh t, tc là phi phát trin ng b, tt nhiên là phi có s u
tiên xây dng các tin , c s h tng nào ó. Chúng ta không th nôn nóng, cng nh không th ngi
ch cho iu kin c. Th trng tin t và th trng chng khoán có mi liên h mt thit vi
nhau.
- Tích cc hi nhp kinh t quc t, m rng hp tác song phng, a phng nhm tn dng tt nguông
lc bên ngoài.
-C phn hóa các doanh nghip nhà nc
-Thu chi NS hp lí, hiu qu, gim c ch xin cho.
-n nh kinh t xã hi
-D báo tt nn kinh t và có chính sách trong dài hn
-ào to i ng nhân lc, có trình chuyên môn, phm cht tt
-S dng vn và qun lí vn vay hiu qu ca các t chc tc trung gian
-Xây dng b máy nhà nc tt, hot ng hiu qu.
-Hoàn thin h thng pháp lut, c ch qun lí linh hot trên th trng
- Thc hin chính sách lãi sut mm do tin ti lãi sut tha thun di s iu hành qun lí ca nhà
nc
- Bn thân các T chc trung gian tài chính cn phi nhanh chóng a dng hóa các nghip v kinh doanh
ca mình, nht là nghip v kinh doanh trên th trng tin t theo thông l quc t. Các NHTM mnh
dn u t hn na cho các nghip v kinh doanh chng khoán và thu hút tin gi không k hn, dch v
thanh toán cho khách hàng. ây cng chính là các nhà u t cá nhân trên th trng chng khoán trong
thi gian ti, cng nh là khách hàng tim nng ca nghip v kinh doanh chng khoán mà Ngân hàng
thng mi cn nhm ti thu hút.
-Tng uy tín ca chính ph và các t chc tài chính trung gian nhm hn ch vn tâm lí ngi dân
10. Trình bày các công c ca Th trng tài chính. Thc trng và gii pháp phát trin các công c này Vit
Nam hin nay
I. Các công c ca tt TT
Do có k hn thanh toán ngn, nhng công c vay n c mua bán trên tt TT chu mc dao ng giá ti
thiu và do ó nó là loi u t ít ri ro nht
1. Tín phiu kho bc
- Là công c vay n ngn hn ca CP phát hành vi k hn thanh toán 3, 6 và 12 tháng. Chúng c tr lãi
vi mc LS c nh và c hoàn tr vn khi n hn thanh toán hoc chúng c thanh toán lãi do vic bán
ln u có gim giá
-Do chính ph phát hành( Vit Nam là B tài chinh), là loi tín phiu chit khu (c bán vi giá thp
hn mnh giá và c thanh toán bng mnh giá khi áo hn
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
- Là loi lng nht trong tt c các công c trên tt TT, do vy, chúng c mua bán nhiu nht
- cng là loi công c an toàn nht trong tt c các loi công c trên tt TT, vì CP luôn áp ng c các món
n phi tr = cách tng thu hoc phát hành giy bc
- ch yu do các NH nm gi
2. Giy chng nhn tin gi (CDs) ca NH
- Là 1 công c vay n do NHTM bán cho ng gi. Ng gi c thanh toán lãi hàng nm theo 1 t l nht nh
và khi n kì hn thanh toán, thì hoàn tr gc theo giá mua ban u
- Hin nay, công c này c hu ht các NHTM ln phát hành và thu c thành công to ln. Chúng là ngun
vn c bit quan trng mà nhng NHTM thu hút c
3. Thng phiu
-Bao gm hi phiu và lnh phiu
+Lnh phiu là chng ch có giá do ngi mua lp (ngi kí phát lp)cam kt thanh toán không iu kin
mt khon tin nht nh trong mt thi gian nht nh hoc khi có yêu cu cho ngi th hng
+Hi phiu là chng ch có giá do ngi bán lp (ngi phát hành lp yêu cu ngi b kí phi thanh toán
không iu kin mt s tin nht nh vào mt thi gian nht nh hoc khi có yêu cu cho ngi th
hng
-Nó có 3 c im
+Tính tru tng:trên thng phiu không ghi nguyên nhân phát sinh khon n
+Tính lu thông:thng phiu có th c mua bán li trên th trng, có th chuyn thành tiên mt bng
pp chit khu
+Tính bt buc:ó là yêu cu phi thanh toán không iu kin khi n hn ghi trên thng phiu và c
pháp lut bo v
4. Hi phiu c NH chp nhn
- Hi phiu c NH chp nhn là 1 hi phiu NH, do 1 cty phát hành, c thanh toán trong thi hn sp ti
và c NH m bo = cách óng du ã chp nhn lên hi phiu. Cty phát hành hi phiu phi tr l phí
và gi món tin buc vào TK ca mình ti NH tr cho hi phiu . Nu cty ko có kh nng thanh
toán thì NH phi thanh toán thay
- Cty phát hành hi phiu có thêm kh nng c chp nhn khi mua hh nc ngoài, vì nhà XK ngoi
quc bit rng ngay c khi cty ã phá sn thì hi phiu vn c NH thanh toán y
- các hi phiu ã chp nhn này thng c bán li tt cp 2 nó có tác dng tng t nh tín phiu
kho bc
II. Các công c trên tt vn
Các công c trên tt vn là các công c n và c phiu, vi k hn trên 1 nm hay vô hn
Có lch tiêu chun ln hn nhiu so vi các công c trên tt n, do vy mc ri ro ln và li tc
thng cao
1. C phiu
Là trái quyn v vn i vi thu nhp ròng và TS ca 1 cty, tc là nó chng thc quyn s hu 1 phn
TS ca cty và quyn c chia c tc
Có th chia làm 2 loi:
+ C phiu thông thng:
- có thu nhp ko c nh, li tc bin ng tùy theo s bin ng li nhun ca cty
- th giá c phiu thông thng rt nhy cm trên tt, ko ch ph thuc vào li nhun cty mà còn ph thuc
rt nhiu nhân t khác nhau (ph thuc vào tng trng kt, bin ng ca LS trái phiu CP, các công c
vay n dài hn, LS c nh và LS huy ng tin gi ca NH)
-Nó không th chuyn thành c phiu u ãi,trao i d dàng trên th trng
+ C phiu u ãi
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
- có quyn nhn c thu nhp c nh theo 1 t l LS nht nh, ko ph thuc vào li nhun cty
- tuy nhiên, th giá ca c phiu u ãi ph thuc vào s thay i LS trái phiu kho bc và tình hình TC
ca cty
-mun chuyn thành cp thng và trao i trên tt phi m bo nhng iu kin nht nh
Nhn xét:
- vic u t vào c phiu ko ch n gin là nhn dc c tc, mà quan trng hn chính là giá c phiu c
mua bán trên tt dao ng mang li li nhun nhiu hn s c tc thu c
- 1 nhà u t CK ko ch gii trong xác nh thi im mua bán, mà còn phi bit trung hòa ri ro = cách
XD c danh mc CK có các mc ri ro khác nhau hoc chu k dao ng chênh lch nhau
2. Vay th chp
- là nhng món tin cho các cá nhân hoc các cty KD vay u t vào các công trình kin trúc, nhà, t
ai c dùng làm vt th chp cho các món vay. Hình thc này chim 1 phn ln trong ngun tài tr ca
các cty.
- NH và các t chc tit kim là ng cho vay hàng u trong lnh vc này. Nhng t chc này cung cp
vn cho tt vay th chp = cách bán trái khoán và dùng tin mua các món th chp
3. Trái khoán cty
- là loi trái khoán dài hn, do các cty phát hành vi LS cao, giúp cty huy ng khi lng vn ln trong
1 time ngn
- có kh nng chuyn i và 1 s loi có th chuyn thành c phiu. Do vy, nó là 1 công c c lu hành
rng rãi trên tt vn
4. Chng khoán Chính ph
là các công c vay n do CP phát hành nh: trái phiu kho bc NN, tín phiu kho bc NN, công trái quc
gia
Thc trng: hin nay các công c này trên th trng tài chính Vn ã có nhng bc phát trin nht
nh.Tuy nhiên bên cnh ó vn còn nhng tn ti
-Tín phiu kho bc cha thu hút nhà u t do tình trang lm phát cao, bi chi NS ngày cao và tâm lí
ngi dân
-Thng phiu c s dng ngày càng nhiu nhm tng nhanh tc luân chuyn hàng hóa cng nh
tin t.S phát trin ca các nghip v chit khu ca NH cng góp phn gia tng hot ng mua bán n
qua thng phiu.
-Th trng chng khoán ra i là ni mua bán các loi chng khoán. Tuy nhiên th trng chng khoán
Vn còn cha hoàn chnh khin th trng b méo mó và chm phát trin
-S lng các c phiu c niêm yt tng nhanh v c s lng và cht lng
-Nhiu doanh nghip tài tr vn bng cách phát hành trái phiu và bc u t hiu qu
-Chng khoán CP còn kém phát trin do uy tín cha cao,cha hp dn nhà u t.
11. Trình bày cu trúc ca Th trng tài chính. Liên h vi th trng tài chính Vit Nam
I. Theo t/c ca các công c TC (theo phng thc huy ng vn)
1. tt n (tt trái phiu)
- Phg pháp chung nht mà các cty use vay vn trên tt TC là a ra 1 công c vay n (VD nh trái khoán hay 1
món vay th chp)
- Công c vay n là s tha thun có t/c hp ng, trong ó ng i vay thanh toán cho ng nm gi công c n 1
khon tin lãi c nh (thng c tha thun trc) và hoàn tr tin vn vào cui kì hn. Công c n là các công c
chuyn nhng tm thi quyn use vn)
- tt n là tt din ra vic muc bán các công c n
- hình thành mi quan h tín dng
-: bit trc thi hn,thu nhp, ri ro thp
2. tt vn c phn (tt c phiu)
+ Phg pháp th 2 thu hút vn là các cty phát hành c phiu
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
+ Ng nm gi c phiu s hu 1 phn TS ca cty, có quyn c chia li nhun t thu nhp ròng ca cty (sau khi tr
chi phí và thu)
+ S hu c phiu khác vi s hu công c n (trái phiu cty):
- công c n có thi hn xác nh còn c phiu là vô thi hn
- Ng s hu c phiu ch nhn c tin lãi sau khi cty ã thanh toán cho ng s hu công c n
- Nhng vic nm gi các c phn vn có li ích là: c ông có quyn v TS, c hng li trc tip t li nhun do
gtr TS ca cty tng lên, còn ng nm gi công c n ko nhn c gì t khon li nhun này
-hìnhthành mqh ng s hu, li nhun cha bit trc, ri ro cao
3. tt các công c dn xut
- c.c dn xut là nhng CK phái sinh: quyn mua, bán, hoán i
- Ng phát hành ra CK này có trách nhim thc hin. Ng mua có th ko thc hin, hy chúng i
II. Theo quá trình phát hành & lu thông các công c TC(2)
1. tt cp 1 (tt s cp)
- là tt TC trong ó din ra vic mua bán các công c TC phát hành ln u (CK mi)
- Giao dch trên tt này làm tng dung lng vn cho nhà phát hành
- tt này thng là ni giao dch gia các nhà phát hành vi các t chc TC trung gian
2. tt cp 2 (tt th cp)
+ là tt mua bán li nhng công c TC ã phát hành (CK c), nó làm thay i ch th s hu ca CK, ch th nhn
li tc t CK
+ giao dch trên tt này ko làm tng dung lng vn cho nhà phát hành mà nó ch làm thay i li nhun ca nhng
ng mua, bán
+ vic mua bán tt cp 2 thng c thc hin thông qua các cty môi gii
+ tt cp 2 thc hin 2 chc nng
- to k d dàng bán nhng công c TC nhm thu tin mt, tc là nó làm tng tính lng cho các công c TC ã
phát hành, làm d dàng hn cho cty phát hành bán chúng tt cp 1
- xác nh giá ca CK mà cty phát hành bán tt cp 1. Nhng hãng mua các CK tt cp 1 ch thanh toán cho cty
phát hành vi giá mà h cho rng tt cp 2 s chp nhn nó. Giá CK tt cp 2 càng cao giá cty phát hành s nhn
c do phát hành CK tt cp 1 s càng cao cty phát hành nhn c tng vn u t cao hn
+ tt cp 2 có th chia thành:
a. tt tp trung/ tt s giao dch/ tt có t chc
- có a im giao dch c th
- có time óng m ca rõ ràng
- giá c ca tt c niêm yt và u giá công khai
- h có s qlý ca các CQ NN
b. tt phi tp trung/ tt ngoài s giao dch
- ko có a im c nh, ko có time h rõ ràng
- giá c c thc hin = phg thc tha thun trc tip
- ko có s qlý ca NN
c. tt dành cho các giao dch v CK ích danh và các giao dch khi
d. tt Private
tt dành cho vic trao i c phiu ca các cty c phn ni b. C phiu ca chúng có tính thanh khon kém, giao
dch thng din ra gia các c ông trong ni b cty
III. Theo thi hn chuyn giao vn (2 loi)
1. tt tin t
- là ni chuyên môn hóa bi nhng giao dch v quyn use vn ngn hn (k hn thanh toán < 1 nm)
- CK ca tt TT thng c mua bán rng rãi hn CK dài hn => có xu hng lng hn
- CK ngn hn có dao ng gtr < CK dài hn => CK ngn hn là nhng khon u t an toàn hn
- Hàng hóa ch yu là tín phiu kho bc, chng ch tin gi NH( CDs), thng phiu vi c im có an toàn
cao, li nhun thp, tính thanh khon cao nhm áp ng nhu cu ngn hn
2. tt vn
+ là ni chuyên môn hóa bi nhng giao dch v quyn use vn > 1 nm
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
+Hàng hóa ch yu là c phiu, trái phiu,tín dng trung và dài hn vi c im ri ro cao, li nhun
cao, tính thanh khon thp nhm áp ng nhu cu vn trung và dài hn
12. Các phng thc huy ng vn ca doanh nghip. Liên h vi vic huy ng vn ca các doanh nghip
Vit Nam hin nay
-Huy ng vn bng cách tng vn ch s hu:
Vn tích ly t li nhun ko chia:
+ Trong quá trình h KD, các DN có th làm tng ngun vn s hu = cách t tài tr t ngun li nhun.
Tuy vy, ngun vn này l thuc nhiu vào quy mô li nhun kim c trong quá trình KD ca DN
+ ây là con ng tài tr vn ch yu ca DN
+ Tuy nhiên, i vi các cty c phn thì khi li 1 phn li nhun tái u t thì cn quan tâm n
chính sách c tc cho phù hp
c. Phát hành c phiu mi
- Ch áp dng cho các DN c phn, li nhun ca c ông ko chia chuyn thành c phiu mi, qua ó có
thêm vn t các nhà u t mi, giúp DN m rng quy mô KD.
- Tuy nhiên, phg pháp tài tr theo ngun vn này s dn n tình trng là các nhà u t c phi phân chia
li quyn kim soát DN và li ích kt cho các nhà u t mi.
Ngun vn ch s hu có ý ngha to ln i vi DN. Khi use ngun vn ch s hu, DN ch ng
c trong h u t lâu dài, ko b áp lc v time use. Vn ch s hu to ra nng lc TC mang li s an
toàn, uy tín cho DN và là ngun lc quan trng to ra kh nng huy ng các ngun vn khác cho
h KD
-Huy ng vn bng cách tng vn vay:
a. Tín dng ngân hàng
+ Phù hp cho tt c các loi hình DN
+ Là 1 trong nhng ngun vn quan trng nht ca DN. Do s luân chuyn vn trong KD luôn to ra s
ko n khp v time và quy mô gia nhu cu vn và kh nng tài tr, d dn n tình trng thiu ht vn
DN. Phn thiu ht ó có th gii quyt kp thi bng ngun vn vay NH
+ u im
- Vn c huy ng nhanh chóng, áp ng y , kp thi nhu cu ca DN
- LS TD NH c hch toán vào chi phí KD, nên có s chia s v li ích kt gia các nhà u t và NN
(thu thu nhp DN)
- use ngun vn TD NH, các DN ko b các NH chi phi trc tip trong qlý và iu hành KD, vì vy ch
ng hn trong các h ca mình.
+ hn ch:
- NH yêu cu DN phi có TS m bo cho s tin vay, phi tr n úng hn => s tin vay và thi hn
vay b hn ch.
- Quy mô vn vay ph thuc vào tín nhim ca ngi i vay.
b. Tín dng thng mi
+ Ngun vn này hình thành trong quan h mua bán chu gia các DN vi nhau
+ u im
- Là 1 loi hình TD ngn hn, r, tin dng và linh hot trong KD
- To kh nng m rng các qh hp tác KD lâu bn
- mm mng hn khi i vay NH, bi có th thng lng c
+ Hn ch
Có t/c ri ro khi quy mô tài tr vt quá gii hn an toàn
c. Phát hành trái phiu DN
- DN có th phát hành trái phiu (giy ghi n) huy ng vn
- Nhng ko phi trái phiu nào cng hp dn công chúng. Ch khi DN có uy tín, KD có hiu qu thì mi
có kh nng huy ng c vn thông qua kênh này
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
13. Các loi hình tín dng trong nn kinh t th trng. Thc trng các loi hình tín dng này VN hin nay.
Loi hình tín dng nào là phù hp vi s phát trin kinh t VN? (Câu hi dành cho sinh viên chuyên
ngành NH-TC)
1 TD thng mi
a Khái nim
Là qh vay mn gia các DN = hin vt, hh, vt t, ko có s tham gia ca h thng NH. Hình thc ph
bin nht là mua chu hh
b c im
- Vn cho vay = hin vt (nguyên liu, vt liu, sp d dang, máy móc thit b), vn hoàn tr = hin vt
hoc tin
- Ch th tham gia vào TD thng mi là nhng ng sx KD thuc mi loi hình s hu, mi ngành ngh
Trên thc t, qh TD thng mi c phát sinh gia hai loi ch th ch yu là ng bán chu và ng mua
chu
- Công c ca TD thng mi là thng phiu (thng phiu gm hi phiu và lnh phiu)
c u im
- tin li và linh hot trong h KD, vn TD áp ng nhu cu sx KD ca DN 1 cách kp thi
- Giúp DN m bo chu k KD c liên tc, y nhanh tc tiêu th sp và vòng quay ca vn, tit kim
chi phí lu thông
- gim s l thuc v vn vào NN và các trung gian TC ca các DN, to kh nng m rng các qh hp
tác KD lâu bn
d Hn ch
- Quy mô ca TD b hn ch vì nó ph thuc vào kh nng ca ng cho vay
- Vn TD thng c use ngn hn vì ó ch là vn tm thi tha ca ng cho vay
- Nhu cu vay và kh nng cho vay có th ko ng thi
- Ch cho vay c 1 chiu gia các DN trong cùng 1 lnh vc hoc các DN trong cùng 1 chui sp có liên
quan. Phm vi h ca TD thng mi cng hp hn các hình thc TD khác
- Hiu qu ca TD chu nh hng ca yu t giá: gia thi im vay và hoàn tr, s chênh lch mc giá
có th là 1 ri ro cho ng i vay hoc ng cho vay
2 TD NH
a Khái nim
TD NH là hình thc TD gia 1 bên là các NH, các t chc TD và 1 bên là các ch th kt
b c im
- Vn cho vay và vn hoàn tr u = tin
- Trong TD NH, các NH óng vai trò là t chc trung gian trong quá trình huy ng vn và cho vay vn
c u im
- h trong phm vi rng hn do mng li chi nhánh a dng
- linh hot hn các hình thc TD khác vì i tng vay mn ây là tin ch ko phi vt t, hh
- Time use vn a dng (ngn hn, trung hn, dài hn)
- Có th khai thác mi ngun vn nh l, phân tán và áp ng mi nhu cu use vn a dng
- to k duy trì pt loi hình TD khác = s tham gia rng rãi ca TD NH thông qua các nghip v chit
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
khu, cm c, tái chit khu, tái cm c các giy t có giá
- c bit vic cho vay i vi NN làm TD NH có vai trò tích cc trong thc hin các chính sách TC TT
ca NN
d Hn ch
- có ri ro cao (la chn i nghch hay ri ro o c)
- Hiu qu ca TD chu nh hng ca các yu t: lm phát, t giá, LS
- Chu s tác ng ca chính sách TT trong mi thi kì
3 TD NN
a Khái nim
TD NN là các qh TD gia NN vi các ch th kt m bo thc hin chc nng, nhim v ca NN
trong qlý kt - XH
b c im
- NN va là ng i vay, va là ng cho vay, trong ó NN là ng i vay là ch yu
- i tng ca TD NN là TT tm thi nhàn ri trong XH
- Mc ích ca khon TD này là bù p thiu ht NS tm thi hoc lâu dài, hoc là u t
- Công c
* NN vay các khon TD = tin vi các t chc TD trong và ngoài nc
* Phát hành trái phiu CP, tín phiu kho bc hay công trái
c u im
- là ngun bù p thiu ht NS quan trng
- Vn TD c use cho mc ích chung ca quc gia => em li li ích cho toàn dân
- có mc an toàn cao và các công c huy ng vn có thanh khon cao
- to k pt thng mi, hp tác quc t
- to k pt TD NH, vì các giy t có giá ca TD NN là 1 loi i tng quan trng chit khu, cm
c, tái chit khu, tái cm c ti NH
d Hn ch
- Nu mc huy ng vn ko hp lý thì có th dn n tình trng chèn ln u t ca t nhân (do CP
phát hành trái phiu LS tng u t gim)
- Gây ra gánh nng n cho quc gia, có th dn n tình trng thâm ht NS có tính chu kì
- ôi khi vic vay vn ko c nh ý mun hoc phi chp nhn nhng k mà bên cho vay a ra
4 TD thuê mua (Thuê TC Leasing):
a Khái nim
TD thuê mua là các qh TD ny sinh gia Cty cho thuê TC vi nhng ng sx, KD di hình thc cho thuê
TS
b c im
- i tng ca TD thuê mua là các TS c nh có gtr ln, time use lâu dài, mà ng thuê thng ko th
u t cùng lúc
- Ch th ca TD thuê mua là các cty cho thuê TC và nhng ng sx KD
- Ng thuê và ng cho thuê giao kt vi nhau = hp ng thuê TS
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
- Có 3 hình thc TD thuê mua: thuê vn hành, thuê TC, bán và tái thuê
c u im
- Vn TD áp ng c nhu cu ca ng thuê (có TS use) mà h ko cn phi u t 1 s vn ln ngay lúc
ó
- tng tính trách nhim khi use TS có mc ích mua
- Ng cho thuê có th cho thuê c nhiu ln và khai thác hiu sut use TS tt và nhanh chóng thu hi vn
d Hn ch
- có phm vi h hp hn so vi TD NH do i tng ca TD thuê mua là TS
- Ng cho thuê phi u t vào nhiu loi TS => vn b phân tán
- Tình trng use thiu trách nhim ca ng thuê cng có th dn n s suy gim kh nng h ca TS
5 TD tiêu dùng:
a Khái nim
TD tiêu dùng là các qh TD gia Cty TC vi NTD áp ng nhu cu tiêu dùng khi NTD cha có kh
nng
b c im
- i tng ca TD tiêu dùng là hh dùng cho mc ích tiêu dùng nh: ti vi, xe máy, nhà ca
- Ng cp TD là các DN hay t chc TD, cho vay mua TS di hình thc tr góp
- Ng vay là các cá nhân
c. u im
- áp ng c nhu cu tiêu dùng ca cá nhân khi mà thu nhp hin ti cha tha mãn, góp phn ci thin
và nâng cao mc sng dân c
- i vi DN, nó góp phn ko nh vào vic thúc y sx KD pt thông qua vic kích thích tiêu th sp
- i vi NH và các t chc TD, nó làm tng kh nng huy ng và kh nng cho vay
- Khuyn khích tit kim
d. Hn ch
- làm tng chi phí qlý ca DN vì DN phi theo dõi các khon n phi thu
- Vn ca DN và NH b phân tán, thu hi chm
- Ng vay ch nhn c nhng sp do ng vay cung cp mà ko c t do chn la nhng sp mình mong mun
(nhng th bn tr góp thng là hàng bán chm, sc tiêu thu ko cao)
- Hình thc TD này d gây tâm lý tiêu dùng quá mc trong dân chúng
6 TD quc t:
a Khái nim
TD quc t là tng th các qua h kt phát sinh gia các ch th ca 1 nc vi các ch th ca nc
khác, và vi các t chc quc t khi cho vay và tr n tin vay theo nhng nguyên tc ca TD
b c im
- i tng TD quc t là hh (dây chuyn sx, thit b), cng có th là TT
- Ch th tham gia có th là CP, các CQ NN, các NH nc ngoài, NH quc t, các t chc quc t, DN,
các cá nhân
c.u im
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
- TD quc t có kh nng áp ng c nhu cu vn cho pt kt XH khi mà ngun vn trong nc còn hn
hp
- Góp phn nâng cao trình khoa hc k thut và kin thc chuyên môn ca ng L
d. Hn ch
- Ngun vn này thng b ng do ph thuc bi các yu t t bên ngoài
- Ngoài nhng ri ro v TD nói chung, TD quc t còn b nh hng bi ri ro t giá
Các loi hình phù hp vi Vit Nam: Xut phát t nhu cu phát trin và c im kinh t, xã hi nc
ta, các loi hình tín dng sau ây cn c nghiên cu cng c và phát trin:
1Tín dng ngân hàng.
2Tín dng Nhà nc.
3Thuê mua, hay còn gi là thuê tài chính.
4Tín dng Quc t.
14. Trình bày các hot ng ca NHTM trong nn kinh t. Liên h vi các NHTM Vit Nam
1. H ngun vn (h vn):
a. Nhn tin gi
+ Nhn tin gi ca các t chc và cá nhân, cng nh ca các t chc TD khác, ko kì hn, ngn, trung
hn hay dài hn
- tin gi giao dch: c phát sec, ch yu dùng cho các h thanh toán, chi tr, LS thp
- tin gi phi giao dch: ko c phát sec, gi thu li nhun, có LS cao hn
+ chính sách thu hút tin gi
- use các công c LS: có th thu hút KH d dàng, nhng LS huy ng ca NHTM b gii hn n 1 mc
nào ó
- có th use chính sách thu hút nh DV, c may trúng thng
b. Phát hành các chng ch tin gi, trái phiu, kì phiu hoc các giy t có giá khác
c. Vay vn ca các t chc TD ang h trên lãnh th VN
- vay trong tt liên NH: các NH cho nhau vay vn có s iu hành ca NHT tng i n nh, LS c
kim soát
- vay thng mi: ging nh mi t chc khác vay NH
d. vay vn ngn hn NHT (tái cp vn)
e. các hình thc huy ng khác theo quy nh ca PL
- NHTM c phn: phát hành c phiu
- NHTM quc doanh: vay di s m bo ca NN
2. H use vn
a. NHTM s to lp và thay i tin d tr ca NH
+ 2 loi tin d tr:
- Tin d tr bt buc: chim t l 0-20% trong vn huy ng c, do NHT quy nh, tùy theo loi tin
gi, loi hình NHTM, thi hnTin này gi vào NHT
- Tin d tr thanh toán (d tr vt quá): c gi vì chúng là lng nht trong s mi TS có mà NH có th
use thanh toán khi có tin rút ra. Mc d tr vt quá do lãnh o NH t ra da vào mc giao dch
ca NH ó
+ vai trò ca tin d tr trong qlý dòng tin rút ra
- gim chi phí khi có dòng tin rút ra (NH hn ch c vic thu v hoc bán các khon tin cho vay, bán
các CK, vay NHT, vay các NHTM, các t chc TD khác)
- ngn nga s v n ca NH:
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
V n NH thng xy ra khi NH ko th áp ng c trách nhim thanh toán cho ng gi tin và ko có tin
d tr theo yêu cu
Tt c các NHTM cn duy trì các khon d tr quá mc, d trc cp 2 và vn t có bi vì các khon tin
này s phòng cho NH tránh c tình trng v n NH do dòng tin rút ra gây nên
b. Gi tin các NHTM khác thc hin các DV nh: thanh toán, giao dch ngoi t và giúp mua CK.
Khon tin này có th giúp NHTM hng lãi, phân tán ri ro, chp c hi KD
Nói chung, tin d tr, tin mt trong quá trình thu tin và gi trong các NH khác c coi nh nhng
khon tin mt
c. u t CK
- u t vào các CK ngn hn, có tính thanh khon cao tác dng: hng lãi, có th sn sàng
chuyn thành tin khi cn
- có th use vn u t vào các CK dài hn, c phiu hoc các d án u t bt ng sn
d. Hot ng TD
có th cp TD cho các t chc và cá nhân di nhiu hình thc
+ cách ph bin nht là cho vay ngn hn, trung hn và dài hn vì mc ích sx KD hoc tiêu dùng
+ chit khu thng phiu hoc các giy t có giá: NHTM mua các giy t có giá cha áo hn vi giá
thp hn mnh giá (vi 1 t l chit khu) và NHTM k vng s thu c gtr cao hn khi chúng n hn
thanh toán
u im:
- KH có tin ngay use
- i vi NH
* là nghip v TD có bo m
* NH có li nhun vì LS chit khu thng cao hn LS danh ngha ca các giy t có giá ó
* c coi nh 1 loi tin d tr of NHTM vì khi cn tin, NHTM có th em nhng giy t có giá cha
áo hn này i chit khu hoc tái chit khu ti NHT
+ Bo lãnh NH: NHTM có th ng ra bo lãnh v mt TC cho 1 t chc hoc DN theo 1 hp ng bo
lãnh (bo lãnh vay vn, thanh toán, d thu )
+ tái chit khu hoc cm c thng phiu hay giy t có giá
+ Cho thuê TC: NHTM b vn u t vào TS c nh và cho các DN, t chc thuê tin hành sx KD
khi mà h cha vn u t ng b các TS ó cho sx
+ TD ng tài tr: là cùng u t hay tài tr cho 1 d án
+ Bao thanh toán: là vic NHTM ng trc 1 khon tin ri thu n h ng bán thông qua 1 hp ng bao
thanh toán vi các khon phí
+ Các h TD khác
- Thu chi: KH c phép use s tin vt quá s d TK (phi có cam kt s tin thu chi bao nhiêu?, trong
time bao lâu?)
- TD tr góp
- TD tài tr XNK
- TD cho vay vi các chng trình (VD: cho h dân vay tiêu dùng, vay mua ôtô)
3. H cung cp DV
a. DV thanh toán và ngân qu
+ em li li ích cho KH, giao dch ca h c thc hin thun li, nhanh chóng, góp phn gim lng tin
mt trong lu thông
+ ND h
- m TK giao dch vi mi cá nhân, t chc c trong và ngoài nc
- cung ng các phg tin thanh toán: nhng sec cho khách, y nhim thu chi, các loi th
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
- thc hin các DV thanh toán trong nc và quc t
- DV thu h, chi h, chuyn tin
- các DV ngân qu: thu phát tin mt; kim m, phân loi, bo qun, vn chuyn; tham gia h thng
thanh toán bù tr trong nc và quc t
b. các h DV khác
- hùn vn liên doanh, LK (u t hoc góp vn mua c phn ca các DN, các t chc TD khác)
- DV mua bán các giy t có giá
- KD ngoi hi, kiu hi
- KD DV bo him
- DV cm , cho thuê két, qlý TS
- DV NH in t
- nghip v y thác và i lý
Thc trng:
t ng trình thp v nghip v, chuyên môn n iu hình thc huy ng và cho vay
a áp ng nhu cu v vn, mâu thun c bn gia hin tng tha vn ngân hàng và thiu vn
ca nn kinh t ( các doanh nghip).
ng hn ch và tiêu cc.
u hot ng trung gian tài chính và cung cp dch v tin ích.
Gii pháp:
n i hóa c s vt cht và thit b phc v cho hot ng cung cp thông tin và dch v
NHTMNN.
- Hoàn thin t chc b máy t hi s chính n các chi nhánh theo hng khn trng quy hoch, sp
xp li i ôi vi tip tc m rng hp lý mng li chi nhánh, im giao dch và các kênh phân phi
khác ca NHTM, chú trng a dng hóa các kênh phân phi t xa và các kênh phân phi in t, t ng.
Phát trin các c s chp nhn th và các phng tin thanh toán không dùng tin mt qua ngân hàng.
-
- Nâng cao sc cnh tranh ca dch v ngân hàng do các NHTM Vit Nam cung cp, nâng cao nng lc
qun tr ri ro và minh bch hoá hot ng ngân hàng.
- Thúc y th trng tài chính, to nên mi liên kt hu c gia các phân on và loi hình th trng tài
chính, gim thiu nh hng tiêu cc n kh nng phát trin sn xut kinh doanh ca các doanh nghip
trong nc trc tình hình bt n v giá nguyên liu thô trên th trng th gii và áp lc lm phát trong
nc. Trong ó, cn coi trng phát trin th trng chng khoán theo hng xây dng môi trng pháp lý
thông thoáng hn v kinh doanh chng khoán, có kh nng huy ng trc tip ngun vn t công chúng
cho phát trin doanh nghip, qua ó gim áp lc lên vn ngân hàng và vn ngân sách nhà nc, góp phn
gim lãi sut cho vay ang có xu hng tng cao hin nay. ây là tin quan trng kt ni th trng
chng khoán Vit Nam vi các th trng chng khoán khu vc, nó cng có tác dng h tr phát trin th
trng trái phiu trong nc sm tham gia th trng trái phiu quc t và khu vc.
ng tính t ch và c lp, t chu trách nhim ca các NHTM
p vào nn kinh t sâu hn na
i tin và a dng hóa các hot ng cho vay và thu n cng nh thu hút ngun vn
ình nghip v và phm cht ngh nghip ca cán b nhân viên ngân hàng
i vic hoàn thin pháp lnh ngân hàng, các ngân hàng thng mi nên y mnh các hình
thc tín chp. Xây dng quan h lâu dài vi khách hàng, cng c uy tín vi khách hàng.
y mnh vic ng dng k thut và công ngh tiên tin phù hp vi trình phát trin ca h thng
ngân hàng Vit Nam và tuân th các chun mc quc t, phát trin h thng giao dch trc tuyn và tng
bc m rng mô hình giao dch mt ca. Phát trin mng din rng và h thng công ngh thông tin vi
các gii pháp k thut và phng tin truyn thông thích hp.
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
- Hoàn thin và chun hóa quy trình tác nghip và qun lý nghip v ngân hàng, nht là nhng nghip v
ngân hàng c bn theo hng t ng hóa, u tiên các nghip v thanh toán, tín dng, k toán, qun lý ri
ro và h thng thông tin qun lý.
- Phát trin h thng thanh toán in t và hin i hóa h thng thanh toán in t liên ngân hàng trên
phm vi toàn quc nhm hình thành h thng thanh toán quc gia thng nht và an toàn, tin ti t ng
hóa hoàn toàn h thng thanh toán ngân hàng.
15. Trình bày các chc nng ca NHTM. Các NHTM Vit Nam thc hin các chc nng này nh th nào?
1- Khái nim ngân hàng thng mi.
M: NHTM là 1 công ty kinh doanh chuyên cung cp các dch v tài chính và hoat ng trong
nghành dch v tài chính .
Pháp: NHTM là nhng xí nghip hay c s nào thng xuyên nhn tin ca công chúng di hình
thúc kí thác hay hình thc khác s tin mà h dùng cho chính h vào nghip v chit khu tín dng hay
dch v chit khu tài chính.
Nht: NHTM là các c s nhn tin kí gi cho vay hay tài tr và u t.
Vit Nam: Pháp lnh ngân hàng ngày 23-5-1990 ca hi ng ngân hàng VIt Nam xác nh:
" NHTM là t chc kinh doanh tin t mà hot ng ch yu và thng xuyên là nhn tin kí gi t khách
hàng vi trách nhim hoàn tr và s dng s tin ó cho vay, thc hiên nhim v chit khu và làm
phng tin thanh toán."
2- Các chc nng ca ngân hàng thng mi
-Chc nng trung gian tín dng:
Th nht, NH huy ng các khon tin nhàn ri ca các ch th kinh t trong xã hi, t các doanh nghip,
h gia ình, cá nhân , c quan nhà nc, NHTW, NHTM và các t chc tín dng khác hình thành
ngun vn cho vay.
Th hai, NHTM dùng ngun vn ã huy ng c cho vay i vi ch th kinh doanh thiu vn, có
nhu cu b sung vn hoc NHTM gi vào tài khon d tr bt buc, tài khon thanh toán ti NHTW,
NHTM khác
Nh vy hot ng ca NHTM là i vay cho vay, là cu ni gia ngi có vn d tha và ngi có
nhu cu v vn. Hn na, NHTM là t chc kinh doanh tin t-tín dng, có kh nng nm bt tình hình
cung cu tín dng, gii quyt mi quan h gia cung và cu tín dng c v khi lng vn cho vay và thi
hn cho vay.
-Chc nng trung gian thanh toán:
NHTM làm trung gian thanh toán trên c s nhng hot ng i vay cho vay. Khi làm trung gian thanh
toán, NHTM m tài khon tin gi, nhn vn tin gi vào tài khon và thanh toán theo yêu cu khách
hàng. Vic nhn tin gi và theo dõi các khon chi trên tài sn ca khách hàng là tin NH thc hin
chc nng này. NH trích tin t tài khon tin gi ca khách hàng thanh toán tin hàng hoá, dch v và
nhp vào tài khon tin gi, tin thu bán hàng và các khon thu khác theo yêu cu khách hàng.
Chc nng thanh toán có ý ngha quan trng i vi hot ng kinh t:
+ Khi làm trung gian thanh toán, ngân hàng to ra nhng công c lu thông và c quyn qun lý các
công c ó (sec, giy chuyn ngân, th thanh toán ) nh vy mi công vic thanh toán ca xã hi tp
trung vào NH, nên vic thanh toán tin hàng hoá, dch v tr nên thun tin, nhanh chóng an toàn và tit
kim chi phí, do ó góp phn tng tc lu thông hàng hoá, luân chuyn vn và tái sn xut XH.
+ Do thc hin chc nng này, NH có iu kin huy ng tin gi cho khách hàng ti mc ti a, m
rng cho vay và u t, y mnh hot ng ca NH, ng thi NH còn góp phn giám sát k lut hp
ng kinh t, tài chính và thanh toán theo úng quy nh ca pháp lut.
- Chc nng to tin:
Vi chc nng trung gian tín dng và trung gian thanh toán, Ngân hàng thng mi có kh nng to ra
tin gi thanh toán. Thông qua chc nng làm trung gian tín dng, NH s dng s tin vn huy ng
c cho vay, s tin cho vay li c khách hàng s dng thanh toán chuyn khon cho khách
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
hàng NH khác và ch thc hin nghip v cho vay NH mi bt u to tin. Vy là t mt tài khon tin
gi ban u, thông qua cho vay bng chuyn khon trong h thng NHTM, s tin gi ã tng lên gp bi
so vi lng tin ban u.
Khi lng tin do NHTM to ra có ý ngha ln, to ra nhng iu kin thun li cho s phát trin ca
quá trình sn xut kinh doanh áp ng nhu cu s dng tin ca xã hi.
3- Thc trng v hot ng ngân hàng thng mi Vit Nam
Thách thc ln nht i vi các NHTM nm ni lc ca chính các ngân hàng, vi quy mô vn nh,
ngun nhân lc hn ch, trình công ngh còn chm tin so vi các nc trong khu vc.
Các chc nng c bn: ã thc hin tuy cha c phát huy y .
Hot ng bó hp trong các chc nng và nghip v n gin: Còn trong tình trng c canh tín dng
Công ngh n gin.
H thng thanh toán cha phát trin.
Mc dù vn iu l ca các ngân hàng ã tng mnh so vi trc ây nhng còn nh bé so vi th gii
và trong khu vc
im hn ch th 2 ca các ngân hàng trong nc là h thng dch v ngân hàng trong nc còn n
iu, cht lng cha cao, cha nh hng theo yêu cu ca khách hàng, và nng v dch v ngân hàng
truyn thng.
Nhng bên cnh ó thì NHTM ca nc ta cng ã có nhng bc phát trin vt bc.
Th nht h thng ngân hàng ã huy ng và cung cp 1 lng vn khá ln cho nn kinh t, c tính
hàng nm chim t 16-18% GDP và 50% u t xã hi.
H thng ngân hàng ã có cuc i mi toàn din.
Th 3 chính sách tin t c i mi và hoàn thành theo nguyên tc th trng và phù hp vi thông l
quc t.
Th 4 là h thng ngân hàng ã c c cu li tài chính, tng vn iu l cho các ngân hàng thng
mi, x lý n xu, ào to cán b, và nâng cp h thng c s công ngh hiên i, ni mng và thanh toán
in t.
4- Các gii pháp cng c và phát trin.
Hin i hóa trang thit b và c s vt cht
Nâng cao trình cán b công nhân viên
a dng hóa các hot ng cung cp dch v
a dng hóa các hot ng - Huy ng và s dng vn.
Tng cng t ch tài chính cho các ngân hàng thng mi
16. Phân tích các khon mc c bn trong bng cân i tài sn rút gn ca NHTM. Rút ra nhn xét
Khái nim: NHTM là mt t chc kinh doanh tin t mà hot ng ch yu và thng xuyên là nhn tin
gi ca khách hàng vi trách nhim hoàn tr và s dng vn ó cho vay, thc hin các nghip v chit
khu và làm phng tin thanh toán(theo Pháp lnh Ngân hàng 1990)
Tài sn
Ngun vn
D tr: D tr bt buc
D tr vt quá
Tin gi: Giao dch
Phi giao dch
Tin mt trong quá trình thu
Các khon tin vay
Tin gi ti các ngân hàng
Vn ch s hu
Chng khoán
Thái Vn Duyên Tun Th trng chng khoán 51 NEU
Các món vay
Tài sn khác
-D tr bt buc là s tin mà các t chc tín dng hot ng ti Vit Nam phi duy trì trên tài khon tin
gi thanh toán ti Ngân hàng Nhà nc
T l d tr bt buc i vi tng loi hình t chc tín dng và tng loi tin gi, tng kì hn do Thng
c Ngân hàng Nhà nc quy nh tùy thuc vào mc tiêu chính sách tin t trong tng thi k.
-D tr vt quá (hay còn gi là các khon tin d tr thanh toán tin trong két, nó c dùng tr
cho khách hàng khi có tin gi rút ra)
-Tin mt trong quá trình thu: là khon tin mà NHTM nhn di dng séc hoc các chng t thanh toán
khác nhng s tin ó cha chuyn n ngân hàng
-Tin gi các ngân hàng khác: thc hin các dch v nh thanh toán, giao dch ngoi t,mua chng
khoán
-Chng khoán: ây là các khon u t ca NHTM và mang li thu nhp quan trong cho NHTM
-Tin cho vay: ngân hàng thu li nhn ch yu t vic cho vay
-Tài sn khác: gm có tr s, h thng trang thit b,c s vt cht
-Tin gi giao dch: là nhng khon tin gi mà ngi gi tin gi NHTM s dng thanh toán chi tr
- ây là các khon tin gi có th phát séc
-Tin gi phi giao dch: là ngun vn quan trng nht ca ngân hàng, c hng lãi nhng không c
phát séc. gm 2 loi chính: tài khon tit kim và tin gi kì hn(CD)
-Vn vay: ngoài vic huy ng vn t nhng ngi có dòng tin ri thì NH cng có th i vay ca
NHTW, NHTM khác, hoc t chc, công ty
-Vn ch s hu: khi thành lp mt ngân hàng thì iu kin là phi có vn iu l(ây là vn t có),
ngoài ra vn này còn c to ra bng cách bán c phn hay trích t các khon li nhun gi li.
Thành phn:
vn iu l: vn iu l là vn ban u c hình thành khi ngân hàng thng mi c thành lp. vn
iu l c s dng vào vic:mua sm trang thit b ban u cn thit cho hot ng NH,phát trin k
thut NH,hùn vn liên doanh,kinh doanh(cho vay)và các dch v khác ca ngân hàng
các qu(qu d phòng,qu u t phát trin,qu khen thng phúc li)
li nhun cha phân phi: là phn thu nhp ca ngân hàng c gi li trong quá trình kinh doanh thay
vì chia c tc
Vai trò: Vn ch s hu, ch chim t l nh so vi toàn b ngun vn hot ng ca NH, th nhng li
óng vai trò rt quan trng. Nó m bo an toàn cho hot ng ca NH, trích lp các qu d phòng ri
ro
Vai trò: V góc tng th vn ch s hu theo thi thi gian:
+Khi NH cha thành lp: iu kin NH c cp phép.
+ Khi NH mi thành lp: Xây dng tr s, chi nhánh, mua sm c s vt cht,
+ Khi NH i vào hot ng: Tham gia vào hot ng kinh doanh vi vai trò là ngun vn dài hn ca
ngân hàng.
V góc c th chi tit tng b phn:
+ Vn iu l: c cp giy phép thành lp. (VL > Vn pháp nh).
+ Các qu:
Qu d tr b sung vn iu l: -> Nghe tên cng có th oán ra vai trò ca nó nh!
Qu d phòng (D phòng c th và d phòng chung): Bù p tn tht khi ri ro xy ra trong quá trình
hot ng.
Qu u t phát trin nghip v: u t máy móc, c s h tng, ào to phát trin nhân viên,
+ Li nhun cha phân phi: Ch yu phc v cho mc tiêu tng vn iu l trong tng lai.
17. So sánh s khác bit gia NHTM và NHTW. T ó rút ra nhng nhn xét cn thit cho vic qun lý hot
ng ngân hàng