Phẫu Thuật Và Hóa Trị-Liệu Pháp Hữu Hiệu
Trong Điều Trị Ung Thư Đại Tràng
Ung thư đại tràng là căn bệnh phổ biến, đứng hàng đầu trong các loại ung
thư đường tiêu hóa tại các nước Châu Âu và Mỹ. Tại Việt Nam và các nước
Châu Á, ung thư đại tràng đứng thứ hai sau ung thư dạ dày.
Tại Việt Nam theo thống kê của BV Chợ Rẫy thì ung thư đại tràng chiếm khoảng
10% ung thư đường tiêu hóa. Theo Hội Ung Thư Tp. Hồ Chí Minh thì ung thư đại
tràng là 1 trong 5 bệnh ung thư thương gặp nhất, xếp thứ 4 ở nam giới (sau ung
thư gan, phổi, dạ dày) và thứ 3 ở nữ (sau ung thư cổ tử cung và vú). Tuổi thường
gặp nhất là từ 40 đến 60 tuổi. Tỷ lệ nam/nữ là 1,1/1,3
1. Nguyên nhân gây ung thư đại tràng
Hiên nay y học chưa biết chính xác nguyên nhân gây bệnh, tuy nhiên có các yếu tố
thuận lợi gây bệnh như sau:
+ Chế độ ăn : ăn nhiều chất mỡ và ít chất xơ nguồn gốc thực vật, ít vận động, béo
phì, uống nhiều rượu và hút nhiều thuốc lá…
+ Những tổn thương tiền ung thư: đơn polyp, những polyp có đường kính ≥2cm dễ
bị ung thư hóa, số lượng càng nhiều polýp thì tỷ lệ ung thư càng cao, polyp không
cuống dễ ung thư hơn, nhưng polyp có độ dị sản càng cao thì càng dễ ung thư hóa.
+ Bệnh đa polyp đại trực tràng: Đây là bệnh lý có tính chất gia đình, thường xảy ra
ở bệnh nhân trẻ ≤ 30 tuổi và tỷ lệ ung thư hóa khá cao.
+ Bệnh viêm loét đại trực tràng xuất huyết
+ Bệnh Crohn: thường ung thư hóa sau 5 năm
2. Triệu chứng khi mắc bệnh
Giai đoạn sớm thường triệu chứng mơ hồ, có thể có các biểu hiện sau:
- Tiêu chảy kéo dài và được điều trị như bệnh lý viêm đại tràng nhưng không khỏi.
- Táo bón: Thường gặp ở bệnh nhân có u ở đại tràng (T) . đôi khi xen kẽ những
đợt tiêu chảy như hội chứng lỵ, hay có cảm giác đi không hết phân.
- Đi cầu ra máu: đỏ hay đen tùy thuộc vào vị trí, ung thư đại tràng (P) thường chảy
máu rỉ rả rất khó thấy bằng mắt thường.
- Đau bụng: 75%trường hợp ung thư đại tràng có triệu chứng đau bụng, đau khu
trú theo vị trí khối u hay đau dọc khung đại tràng, muộn hơn khi có biểu hiện bán
tắc hay tắc ruột thì đau bụng nhiều hơn, đau từng cơn, dữ dội và có thể thấy nổi gồ
trên thành bụng. Muộn hơn có thể sờ thấy khối ở trong bụng.
Người bệnnh sụt cân nhanh, chán ăn , mệt mỏi, da xanh do thiếu máu, đôi khi có
hiện tượng sốt.
3. Các giai đoạn Ung thư Đại tràng
Theo Dukes (1932) ung thư đại tràng được chia lam 4 giai đoạn như sau
A : Tổn thương khu trú ở niêm mạc và dưới niêm mạc đại tràng
B : Tổn thương cơ và thanh mạc, chưa di căn hạch vùng
C : Di căn hạch vùng
D : Di căn xa
4. Phương tiện chẩn đoán bệnh
Với sự phát triển của hình ảnh học lâm sàng, ngày nay y học đã có nhiều phương
tiện để chân đoán như Xquang đại tràng với thuốc cản quang; Nội soi đại tràng và
sinh thiết; Siêu âm bụng; Chụp cắt lớp điện toán; Kháng nguyên ung thư phôi…
Tuy nhiên nội soi đại tràng và sinh thiết tế bào chẩn đoán là phương pháp giúp
phát hiện bệnh sớm và tương đối chính xác. Ngoài ra còn có MSCT nhiều lát cắt
có thể dựng hình lại sau khi chụp, cho hình ảnh giống như khi soi đại tràng (nội
soi ảo). PETCT cũng là phương tiện mới để tâm soát bệnh khá tốt.
5. Phương pháp điều trị Ung thư đại tràng tối ưu
Hiện nay điều trị tối ưu nhất cho loại ung thư này là điều trị đa mô thức (nghĩa là
phối hợp phẫu thuật và hóa trị). Biện pháp phẫu thuật cắt bỏ khối u trước và sau
đó áp dụng liệu pháp hóa trị. Phẫu thuật cắt bỏ rộng sang thương, nạo vét hạch, tùy
vào vị trí u mà cắt bỏ đoạn đại tràng tương ứng đồng thời lấy bỏ hạch tương ứng
rồi tiến hành Hóa trị với thuốc 5FU truyền tĩnh mạch, ngày nay đã có chế phẩm
uống).
6. Kết quả và Tiên lượng
- Kết quả và tiên lượng lâu dài tùy thuộc vào giai đoạn bệnh, nếu phát hiện khi
bệnh ở giai đoạn sớm thì điềi trị hiệu quả hơn
- Tiên lương sống sau 5 năm theo Tác giả Francois Yves 1991 là
+ Giai đoạn A : 70%-85% .
+ Giai đoạn B: 50%-60%.
+ Giai đoạn C: 25%-45%.
+ Giai đoạn D : 0-6%
TÓM LẠI:
1. Ung thư đại tràng là bệnh lý khá thường gặp, tiên lượng sống của người bệnh
tùy thuộc vào giai đoạn bệnh. Do đó tầm soát phát hiện sớm để điều tri kịp thời
được xem là cách thức phòng bệnh tốt nhất
2. Ung thư đại tràng là căn bệnh có những triệu chứng ban đầu không rõ ràng, có
thể khởi phát ở bất cứ vị trí nào trên đại tràng, từ lớp trong cùng của thành ruột
(niêm mạc đại – trực tràng), sau đó xâm lấn ra phía ngoài qua các lớp khác của
thành ruột. Ung thư ở mỗi vị trí trên đại tràng sẽ có biểu hiện triệu chứng khác.
Trong đại đa số các trường hợp, ung thư đại tràng phát triển âm thầm trong nhiều
năm.
3. Phẫu thuật và hóa trị là liệu pháp hữu hiệu nhất trong điều trị ung thư đại tràng
BS. NGUYỄN THANH THOẠI