GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC TRONG GIA ĐÌNH VIỆT NAM HIỆN NAY


TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN



HÀ THỊ BẮC




GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC TRONG GIA ĐÌNH
VIỆT NAM HIỆN NAY


Chuyên ngành: CNDVBC & CNDVLS
Mã số : 62 22 80 05



TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ TRIẾT HỌC





HÀ NỘI- 2014



- 

GS. TS. HOÀNG CHÍ BẢO

















1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài luận án


đầu
tiên quyết định 




 







    
cơ sở


x
              

 



 



- sinh

2
               

           




, 
  em 

“Giáo dục
đạo đức trong gia đình Việt Nam hiện nay” 

  



2. Mục đích và nhiệm vụ của luận án
- Mục đích nghiên cứu:

              
 

- Nhiệm vụ nghiên cứu:
            

";

             





        

3



3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án
Đối tượng nghiên cứu:
rong gia

Phạm vi nghiên cứu:
  
  
             
Tro
cha mẹ đối với trẻ em 


4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
 
-


 - 


5. Đóng góp mới của luận án



- 


-  
 

-  

4

6. Ý nghĩa của luận án

 


,  , 
  

7. Kết cấu luận án
 

2 
Chương 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
1.1. Những nghiên cứu về gia đình
 

Gia đình Việt Nam trong bối cảnh đất nước đổi mới; Sự tương đồng
và khác biệt trong quan niệm về hôn nhân gia đình giữa các thế hệ

người Viêt Nam hiện nay; Cuộc sống và biến động của hôn nhân, gia
đình Việt Nam; Xây dựng gia đình văn hoá trong sự nghiệp đổi mới
- ; Thực trạng và những
vấn đề đặt ra đối với gia đình Việt Nam hiện nay: Phân tích các tài
liệu nghiên cứu và điều tra về gia đình Việt Nam được tiến hành 15
năm gần đây (1990-2004); Gia đình
học - ; Quản lý nhà
nước về gia đình, lý luận và thực tiễn    ; Những
nghiên cứu xã hội học về gia đình Việt Nam 
; Xã hội học gia đình ; L
 Gia đình trong quá trình đô thị hoá ở Thành phố Hồ Chí
Minh    , v.v.     

5
chu


    



 


1.2. Những nghiên cứu về đạo đức và giáo dục đạo đức

           
 Nho giáo và gia đình  Vai
trò của gia đình trong việc xây dựng nhân cách con người Việt Nam
 Mấy vấn đề đạo đức trong điều kiện kinh tế thị

trường     -     
 Đạo đức xã hội ở nước ta hiện nay - Vấn đề và giải pháp,
     Chuẩn mực đạo đức con người Việt
Nam hiện nay Ý thức đạo đức trong
điều kiện kinh tế thị truờng ở Việt Nam hiện nay  ;
Xây dựng đạo đức gia đình ở nước ta hiện nay;
Giáo dục đạo đức đối với sự hình thành và
phát triển nhân cách sinh viên Việt Nam trong giai đoạn hiện nay 
; Vai trò của đạo đức với sự hình
thành nhân cách con người Việt Nam trong điều kiện đổi mới hiện
nay ; Giáo dục đạo đức cho
học sinh trường trung học cơ sở tại thành phố Hồ Chí Minh trong
điều kiện đổi mới hiện nay ; 
Quan hệ biện chứng giữa truyền thống và hiện đại trong giáo
dục đạo đức cho thanh niên Việt Nam hiện nay   
; v.v.

6
 
   
Nam
 
    


- 



   

 
 
 




1.3. Những nghiên cứu về giáo dục và giáo dục đạo đức trong
gia đình

  Trong

   .
Dạy con yêu lao động
 --sec-ni--va; Giáo dục các con trong gia đình 
--an; Nói chuyện về giáo dục gia đình-ca-ren-



 
Khoa học giáo dục con em trong gia đình 

7
 ; 
Gia đình và vấn đề giáo dục gia đình 
; Gia đình Việt Nam với chức năng xã
hội hóa ; Biến đổi chức năng của gia
đình và giáo dục trẻ em hiện nay     ; Mối
quan hệ gắn bó giữa cha mẹ và con cái trong giáo dục gia đình
, v.v

  


Vai trò của gia đình trong việc giáo dục
thế hệ trẻ ở nước ta hiện nay ; 
Đổi mới việc thực hiện chức năng giáo dục gia đình đối với
thế hệ trẻ trong gia đình nông dân Việt nam hiện nay  
;  Vai trò của gia đình đối
với việc giáo dục trẻ em hư ở thành phố: Qua nghiên cứu ở Hà Nội
(2003)  ; Vai trò của
gia đình trong việc giáo dục đạo đức cho trẻ em lứa tuổi trung học cơ
sở ở Hà Nội hiện nay  , v.v 

ng   
 


trong 
 
1.4. Những vấn đề đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu trong luận
án
            
Giáo dục đạo đức trong gia đình Việt Nam hiện nay 

Thứ nhất,  chung 


8
   




 

Thứ hai,  

 


cho 
 

Thứ ba

, 

 
 
.
Thứ tư

Giáo dục đạo đức trong gia đình Việt Nam
hiện nay, 



1. L
   

    



9

 

 
 

“Giáo dục đạo đức trong
gia đình Việt Nam hiện nay” 
, 
 


Chương 2
GIA ĐÌNH VÀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC TRONG GIA ĐÌNH -
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG
2.1. Khái niệm gia đình, đạo đức và giáo dục đạo đức
2.1.1. Khái niệm gia đình
 
 ra 
  
, 
             


  

 


2.1.2. Khái niệm đạo đức và giáo dục đạo đức
*Khái niệm đạo đức




10
i. 

y,



*Khái niệm giáo dục đạo đức
   

             


2.2. Giáo dục đạo đức trong gia đình
2.2.1. Khái niệm giáo dục đạo đức trong gia đình
G
             
 
, 
             


2.2.2. Vai trò của giáo dục đạo đức trong gia đình



Thứ nhất


 

Thứ hai


.

11
Thứ ba, 

 


Thư tư, 
 trong gia
Trong 
 em.
2.2.2. Nội dung giáo dục đạo đức trong gia đình
N         n nay bao gm
nhng chun mn sau: c s 
hiu tho v; c; c tinh
th; c tinh thn hc t
ng; n; c truyn thng gia
, v.v M  ng
i s bii ci sng kinh t - ng chun

mc   truyn thn
t th h  h c 
trng, gi 
2.2.3. Phương pháp giáo dục đạo đức trong gia đình

           


 phương pháp
phân tích, giảng giải, phương pháp nêu gương, phương pháp rèn
luyện thói quen, phương pháp khen thưởng và phương pháp trách
phạt. 

      

.

12
Chương 3
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC TRONG GIA ĐÌNH VIỆT NAM HIỆN
NAY - THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA
3.1. Đặc điểm và một số yếu tố ảnh hưởng đến giáo dục đạo
đức trong gia đình Việt Nam hiện nay
3.1.1. Đặc điểm của giáo dục đạo đức trong gia đình Việt Nam
hiện nay
Thứ nhất, giáo dục đạo đức trong gia đình Việt Nam vẫn là một
loại hình giáo dục đặc biệt diễn ra trong phạm vi gia đình. 

 
cho  


.
Thứ hai, giáo dục đạo đức trong gia đình Việt Nam hiện nay là sự
kết hợp giữa giáo dục đạo đức truyền thống và hiện đại. 


 

.
Thứ ba, môi trường giáo dục đạo đức trong gia đình và xã hội
đang có những biến đổi to lớn ảnh hưởng trực tiếp đến sự hình thành
phẩm chất đạo đức và nhân cách của trẻ em. 

 
 
. 



3.1.2. Một số yếu tố ảnh hưởng đến giáo dục đạo đức trong gia
đình Việt Nam hiện nay

13
Thứ nhất, sự nghiệp đổi mới toàn diện các lĩnh vực đời sống kinh
tế - xã hội ở Việt Nam  
chung v 
  

  
 



Thứ hai, toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế 



  
Thứ ba, đạo đức truyền thống, phong tục, tập quán, tín ngưỡng
gắn liền với nền kinh tế nông nghiệp, xã hội nông nghiệp 
 
 


         
trong gi
Thứ tư, ảnh hưởng của Nho giáo và tôn giáo
*Ảnh hưởng của Nho giáo: 
 , khi Nho

            



*Ảnh hưởng của tôn giáo:        

 em 

14

  

 



3.2. Thực trạng giáo dục đạo đức trong gia đình Việt Nam
hiện nay
3.2.1. Nhận thức của cha mẹ về vai trò của giáo dục đạo đức
trong gia đình Việt Nam hiện nay
           

 


 trong  
               

   
. 

3.2.2. Nội dung giáo dục đạo đức trong gia đình Việt Nam hiện
nay


 

tC

              
 


   

15


T
  ;
g c; g  ;
g
; g, v.v. 
.
3.2.3. Phương pháp giáo dục đạo đức trong gia đình Việt Nam
hiện nay

        
          

 ; p   ; p    
; p 

. 


             


 




3.3. Một số vấn đề đặt ra đối với việc giáo dục đạo đức trong
gia đình Việt Nam hiện nay
3.3.1. Hạn chế về nhận thức, bất cập về nội dung và phương
pháp giáo dục đạo đức trong gia đình
- Hạn chế về nhận thức của các bậc cha mẹ đối với vị trí vai trò
của giáo dục đạo đức trong gia đình. P

16
 
.
 




 


- Sự bất cập về nội dung và phương pháp giáo dục đạo đức trong
gia đình: 
, k

i 

 . 
 
 

        
    

. 




  cho con


 

    

17



  
,
c 

3.3.2. Tính thụ động trong quá trình giáo dục đạo đức của trẻ
em
G



           
 
 T
  

              
 

 
v.v ,  
,  
3.3.3. Tác động tiêu cực của môi trường xã hội đến giáo dục
đạo đức trong gia đình




ang
 gi 
. 
T 

18

 v.v. . 



 
.
Chương 4
MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM NÂNG CAO
HIỆU QUẢ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC TRONG
GIA ĐÌNH VIỆT NAM HIỆN NAY
4.1. Nâng cao nhận thức, đổi mới nội dung và phương pháp

giáo dục đạo đức cho trẻ em trong gia đình
4.1.1. Nâng cao nhận thức của cha mẹ về vai trò của giáo dục
đạo đức trong gia đình
 
 
 
 nghệ thuật giáo dục 
N       

,  

     
 
 





.
4.1.2. Đổi mới nội dung và phương pháp giáo dục đạo đức trong

19
gia đình
*Đổi mới nội dung giáo dục đạo đức trong gia đình
 

   

.


  





*Đổi mới phương pháp giáo dục đạo đức trong gia đình
 
 
 
  h 

làm gương 

              
“nghiêm và từ”          
      
“khuyến” và
“khích”thưởng phạt 
- -
  
  
g, u 


20
4.2. Giáo dục ý thức tự giác trong rèn luyện và tu dưỡng đạo
đức của trẻ em
4.2.1. Chú trọng rèn luyện và nêu gương đạo đức trong việc

giáo dục đạo đức cho trẻ em


 





4.2.2. Rèn luyện thói quen tốt cho trẻ em thông qua việc tổ chức
đời sống gia đình

            

Ch   
, 
             
,   
  

4.3. Xây dựng môi trường giáo dục đạo đức trong sạch, lành
mạnh trong gia đình, nhà trường và xã hội
4.3.1. Xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ và hạnh phúc
 



em.
  


21

;  k
 
          
 
.
4.3.2. Tăng cường phối hợp giữa gia đình với nhà trường và xã
hội


 



             
t , 

 

 - 



            
 
4.3.3. Tăng cường sự quản lý của Nhà nước và sự điều tiết của
pháp luật trong xây dựng môi trường giáo dục đạo đức lành mạnh
* Tăng cường vai trò quản lý của nhà đối với nền kinh tế thị

trường thông qua 

 



22
 
.   
 
  tình cảm đạo đức, ý thức công dân,
nghĩa vụ đạo đức, lương tâm, 
     ,        
 cho 

*Tăng cường sự điều tiết của pháp luật

 



  , 




nay.
KẾT LUẬN
  





        
a
    





23
  




          
 

- 

          






            





 
             





          

