CNPM
Khoa CNTT
Chương 03
Chương
03
XÁC ĐỊNH YÊU CẦU VÀ
MÔ HÌNH HÓA YÊU CẦU
Chương 01 - 1
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
1. MỤC TIÊU
Mục tiêu: hiểurõ thế giớithực liên quan
tớiphầnmềm.
K
ết
q
uả
:
K
ết
q
uả
:
Danh sách các yêu cầuphầnmềm
Sơđồluồng dữ liệuchotừng yêu cầuphần
ề
m
ề
m.
Chương 01 - 2
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
2. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH
K
hả
o
sá
t
K
hả
o
sá
t
hiệntrạng
Lập danh sách
các yêu cầu
phầnmềm
Lậpsơđồ
l
u
ồ
n
g
d
ữ
l
i
ệ
u
l
u
ồ
n
g
d
ữ
l
i
ệ
u
Chương 01 - 3
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
3. KHẢO SÁT HIỆN TRẠNG
Mụctiêucủakhảosáthiệntrạng là tìm
hiểuvề thế giớithực liên quan đến
p
hầnmềm.
p
T
h
ế
g
i
ớ
i
t
h
ự
c
T
h
ế
g
i
ớ
i
t
h
ự
c
Phầnmềm
Chương 01 - 4
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
3.1 CÁC HIỆN TRẠNG CẦN
KHẢO SÁT
Hiệntrạng nghiệpvụ
Hiệntrạng tổ chức
Hiệnt
r
ạng tin học
Chương 01 - 5
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
3.2 CÁCH THỨC TIẾN HÀNH
KHẢO SÁT HIỆN TRẠNG
Phỏng vấn (interview)
Thu thậptàiliệu (collect)
Quan sát
Ghi âm
G
h
i
hì
n
h
G
h
i
hì
n
h
Chương 01 - 6
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
3.3 HIỆN TRẠNG TỔ CHỨC
Tìm hiểusơđồtổ chứccủa các phòng
ban, bộ phân bên trong
Đ
ặ
t
b
i
ệ
t
là
cá
c
p
hò
n
g
b
a
n
có
g
i
a
o
t
i
ế
p
Đ
ặ
t
b
i
ệ
t
là
cá
c
p
hò
n
g
b
a
n
có
g
i
a
o
t
i
ế
p
đối tác bên ngoài
Xác định mối quan hệ giữacácbộ
p
h
ậ
n
p
h
ậ
n
Chương 01 - 7
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
3.4 HIỆN TRẠNG TIN HỌC
Hệ thống phầncứng
Hệ thống phầnmềm
Con người
Chương 01 - 8
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
3.5 HIỆN TRẠNG NGHIỆP VỤ
Lập danh sách các nghiệpvụ củatừng
bộ phận (phòng, ban).
Mô
tả
và
tì
m
h
i
ể
u
c
h
i
t
i
ế
t
t
ừ
n
g
n
g
h
i
ệ
p
Mô
tả
và
tì
m
h
i
ể
u
c
h
i
t
i
ế
t
t
ừ
n
g
n
g
h
i
ệ
p
vụ cụ thể
Tên nghiệpvụ
B
i
ể
ẫ
l
iê
B
i
ể
um
ẫ
u
l
iê
n quan
Qui định liên quan
Ngườithựchiện(bộ phậnthựchiện)
Tầnsuấtthựchiện
Thời điểmthựchiện
Cá
c
h
t
h
ứ
c
t
i
ế
n
hà
n
h
Cá
c
h
t
h
ứ
c
t
i
ế
n
hà
n
h
Chương 01 - 9
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
4. LẬP DANH SÁCH
CÁC YÊU CẦU
Mục tiêu: xác định rõ các bộ phậnhỗ
trợ tin học hóa, các nghiệpvụ sẽđược
hỗ t
r
ợ và mức độ hỗ t
r
ợ
Kếtquả: Danh sách các yêu cầuphần
mềmvớicácyêucầu
Yê
u
c
ầ
u
n
g
h
i
ệ
p
vụ
Yê
u
c
ầ
u
n
g
h
i
ệ
p
vụ
Yêu cầuchấtlượng
Yêu cầuhệ thống
Chương 01 - 10
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
4.1 CÁC BƯỚC LẬP DANH
SÁCH CÁC YÊU CẦU
Yêu cầu
nghiệpvụ
Yêu cầu
chấtlượng
Yêu cầu
ố
hệ th
ố
ng
Chương 01 - 11
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
4.2 YÊU CẦU NGHIỆP VỤ
Công việc
Biểumẫu
Qui định
Công thức
Cá
c
t
h
ứ
c
t
i
ế
n
hà
n
h
Cá
c
t
h
ứ
c
t
i
ế
n
hà
n
h
Chương 01 - 12
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
4.3 YÊU CẦU CHẤT LƯỢNG
Tính tiến hóa
Tính hiệuquả
ễ
Tính d
ễ
sử dụng
Tính tương thích
Chương 01 - 13
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
4.4 YÊU CẦU HỆ THỐNG
Tính an toàn
Tính bảomật
Chương 01 - 14
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
5. MÔ HÌNH HÓA YÊU CẦU
Mục tiêu: mô hình hóa thế giớithực
vớicácyêucầu đãxácđịnh
K
ế
t
q
u
ả
K
ế
t
q
u
ả
Sơđồluồng dữ liệucủatừng công
việc
Sơ
đ
ồ
p
h
ố
i
h
ợ
p
g
i
ữ
a
cá
c
cô
n
g
i
ệ
c
Sơ
đ
ồ
p
h
ố
i
h
ợ
p
g
i
ữ
a
cá
c
cô
n
g
v
i
ệ
c
Chương 01 - 15
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
5.1 SƠ ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU
Khái niệm: Sơđồluồng dữ liệulàsơ
đồ biểuthị các thông tin liên quan đến
việcthựchiệncácn
g
hiệ
p
vụ t
r
on
g
thế
g
p
g
giớithực bên trong máy tính.
Chương 01 - 16
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
5.2 CÁC KÝ HIỆU TRONG
SƠ ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU
Ten
Nhà Chuyên Môn
Người dùng,
T
h
i
ế
t
bị
Tê
n
Cô
n
g
vi
ệ
c
K
h
ố
i
x
ử
lý
T
h
i
ế
t
bị
Tê
n
Cô
n
g
vi
ệ
c
K
h
ố
i
x
ử
lý
Tên Thông tin
Luồng dữ liệu
TÊN
Hồ sơ, sổ sáchBộ nhớ phụ
Chương 01 - 17
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
5.3 SƠ ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU
TỔNG QUÁT
Ten
D
1
D
Tên
ThiếtBị
Nhập
ThiếtBị
Xuất
D
2
D
5
D
6
D
3
D
4
D
1
T
h
ô
n
g
t
i
n
x
u
ấ
t
p
há
t
t
ừ
n
gư
ờ
i
dù
n
g
D
1
T
h
ô
n
g
t
i
n
x
u
ấ
t
p
há
t
t
ừ
n
gư
ờ
i
dù
n
g
D
2
Thông tin xuất phát từ thiếtbị nhập
D
3
Thông tin xuất phát từ bộ nhớ phụ
D
4
Thông tin đưaxuống bộ nhớ phụ
ế
ấ
D
5
Thông tin đưa
r
a thi
ế
tbị xu
ấ
t
D
6
Thông tin lại cho người dùng
Chương 01 - 18
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
5.4 SƠ ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU ĐỀ
NGHỊ CHO YÊU CẦU LƯU TRỮ
Ten
D
1
D
Tên
ThiếtBị
Nhập
ThiếtBị
Xuất
D
2
D
5
D
6
D
3
D
4
D
1
:
T
h
ô
n
g
t
i
n
c
ầ
n
lư
u
t
r
ữ
D
1
:
T
h
ô
n
g
t
i
n
c
ầ
n
lư
u
t
r
ữ
D
2
: Không có
D
3
: Thông tin thông tin về qui định
D
4
:D
1
+
D
5
:D
4
D
6
: Không có
Chương 01 - 19
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
5.5 SƠ ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU ĐỀ
NGHỊ CHO YÊU CẦU TRA CỨU
Ten
D
1
D
Tên
ThiếtBị
Nhập
ThiếtBị
Xuất
D
2
D
5
D
6
D
3
D
4
D
1
:
T
h
ô
n
g
t
i
n
v
ề
t
iê
u
c
h
u
ẩ
n
t
r
a
c
ứ
u
D
1
:
T
h
ô
n
g
t
i
n
v
ề
t
iê
u
c
h
u
ẩ
n
t
r
a
c
ứ
u
D
2
: Không có
D
3
: Thông tin về danh sách các đối
tượng thỏa mãn tiêu chuẩntracứu
D
4
: Không có
D
5
:D
3
D
6
:D
5
Chương 01 - 20
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
5.6 SƠ ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU ĐỀ
NGHỊ CHO YÊU CẦU BÁO BIỂU
Ten
D
1
D
Tên
ThiếtBị
Nhập
ThiếtBị
Xuất
D
2
D
5
D
6
D
3
D
4
D
1
:
T
h
ờ
i
g
i
a
n
(
n
gà
y
,
t
há
n
g
,
nă
m
)
D
1
:
T
h
ờ
i
g
i
a
n
(
n
gà
y
,
t
há
n
g
,
nă
m
)
D
2
: Không có
D
3
: Thông tin cầnthiếtchoviệclập
báo cáo
ề
D
4
: Thông tin v
ề
báo cáo
D
5
:D
4
D
6
:D
5
Chương 01 - 21
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
5.7 VÍ DỤ LẬP
SƠ ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU
Hãy lậpsơđồluồng dữ liệu cho yêu
cầuphầnmềmLậpthẻđộcgiả trong
đề tài
q
uảnl
ý
thư viện.
q
ý
Chương 01 - 22
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
5.7 VÍ DỤ LẬP
SƠ ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU
Người dùng
D
1
D
Mô Hình
Lập Thẻ
Độc Giả
ThiếtBị
Nhập
ThiếtBị
Xuất
D
2
D
5
D
6
D
3
D
4
D
1
: Thôn
g
tin về thẻđ
ộ
c
g
iả:H
ọ
tên
,
Lo
ạ
i
1
g
ộ
g
ọ
,
ạ
độc giả, Ngày sinh, Địachỉ, E-Mail, Ngày
LậpThẻ.
D
2
: Không có
D
3
: Danh sách các loại độc
g
iả,Tuổitối
3
g
thiểu, Tuổitối đa, Thờihạnsử dụng.
D
4
:D
1
D
5
:D
4
D
6
: Không có
Chương 01 - 23
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
CNPM
Khoa CNTT
5.7 VÍ DỤ LẬP
SƠ ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU
Thuật toán
Bước1:NhậnD
1
từ người dùng
Bước2:Kếtnốidữ liệu
Bước3:
Đ
ọcD
3
từ bộ nhớ phụ
Bước4:Kiểm tra “Loại độcgiả”(D
1
) có
thuộc “danh sách các loại độcgiả” (D
3
)
h
a
y
kh
ô
n
g
?
a
y
ô
g
Bước5:Tínhtuổi độcgiả.
Bước6:Kiểm tra qui định “Tuổitối
thiểu” (D
3
)
Bư
ớ
c
7:
K
i
ể
m
t
r
a
q
u
i
đị
n
h
“
T
u
ổ
i
t
ố
i
đa
”
Bư
ớ
c
7:
K
i
ể
m
t
r
a
q
u
i
đị
n
h
T
u
ổ
i
t
ố
i
đa
(D
3
).
Bước8:Nếu không thỏatấtcả các qui
định trên thì tớibước12
ế
ủ
ẻ
Bước 09: Tính ngày h
ế
t hạnc
ủ
ath
ẻ
.
Bước 10: LưuD
4
xuống bộ nhớ phụ
Bước 11: XuấtD
5
ra máy in
Bước 12:
Đ
ón
g
kếtnốicơ sở dữ li
ệ
u
Chương 01 - 24
GV. PHHải
ThS. NTTMKhang
g
ệ
Bước13:Kết thúc.