Quy luật lượng chất và chuyển đổi Kinh tế kế hoạch hóa sang kinh tế thị trường ở Việt Nam - 2 pot

7

Cũng có thể nói phân phối theo lao độnglà ai làm nhiều hưởng nhiều, ai làm ít
hưởng ít. Có sức lao động không làm không hưởng .
Phân phối theo lao động là cần thiết .
Khi người lao động được giải phóng khỏi áp bức bóc lột trở thành người làm
chủ về kinh tế thì việc phân phối phải vì quyền lợi người lao động
Ngay cả dưới chủ nghĩa x• hội lao dộng vừa là nghĩa vụ vừa là quyền lợi. Địa vị
và quyền lợi của mỗi người là do kết quả lao động giải quýêt. Do đó phải phân phối
theo lao động .
Trong thời kỳ quá độ và ngay cả chủ nghĩa x• hội vẫn còn có sự khác nhau giữa
lao động giảm đơn và lao động phức tạp, giữa lao động trí tuệ và lao động cơ bắp.
Và còn khác nhau về trình độ quan điểm lao động. Do đó x• hội phải kiểm tra, kiểm
soát mức độ lao động và hưởng thụ lao động của mỗi người. Theo LêNin phải thực
hiện một chân lí giảm đơn nhưng lại đảm bảo cho trật tự x• hội mới (x• hội chủ
nghĩa ) chân lí dó là “kẻ lào không làm thì không ăn “ .
Tóm lại phân phối theo lao động là phù hợp với quan hệ x• hội chủ nghĩa và trình
độ phát triển của lực lượng sản xuất. Nó trở thành một tất yếu phổ biến
-do đó là một đặc thù của x• hội chủ nghĩa .
Phân phối theo lao động là một nội dung của công bằng x• hội .
Ngoài phân phối theo lao động còn các hình thức phân phối khác như phân phối
ngoài thù lao lao động nhằm sửa chữa những khuyết tật của phân phối theo lao
động. Và phân phối theo nguồn lực đóng góp nhằm thúc đẩy quan hệ tín dụng phát
triển .

8

3.4 Sự tăng trưởng, phát triển kinh tế gắn liền với công bằng x• hội, với việc phát
triển văn hoá giáo dục để nâng cao dân trí, đào tạo nguồn lực xây dựng một nền văn
hoá tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.

3.5 Kinh tế thị trường ởViệt Nam phát triển theo hướng mở rộng quan hệ hợp tác
kinh tế với nước.ngoài. Đó là là tất yếu vì sản xuất hàng hoá và trao đổi hàng hoá
tất yếu vượt khỏi phạm vi quốc gia mang tính chất quốc tế, đồng thời đó cũng là tất
yếu của sự phát triển nhu cầu .
Thông qua mở rộng quan hệ kinh tế với nước ngoài để biến nguồn lực bên
ngoài thành nguồn lực bên trong tạo điều kiện cho phát triển phát triển rút ngắn .
Mởi rộng quan hệ dưới nhiều hình thức như hợp tác, liên doanh, liên kết nhưng
phải dựa trên nguyên tắc giữ vững độc lập và tự chủ hai bên cùng có lợi .
3.6 Nền kinh tế hàng hoá nước ta vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lí
của nhà nước .Đó là sự kết hợp cả sự điều tiết của cả bàn tay vô hình lẫn bàn tay
hữu hình nhằm tận dụng được ưu điểm của cả hai sự điều tiết . Đồng thời khắc
phục được hạn chế của cả hai mô hình điều tiết .
* Nền kinh tế hàng hoá vận động theo cơ chế thị trường .
Trước đây chúng ta vận động theo cơ chế tập trung quan liêu bao cấp. Đặc
trưng của cơ chế tập trung quan liêu bao cấp là: nhà nước giao kế hoạch cho các
doanh nghiệp với một hệ thống chỉ tiêu mang tính pháp lệnh, nhà nước cấp phát vật
tư, tiền vốn theo chỉ tiêu. Như vậy, nhà nước cho phép phân bổ nguồn lao động theo
kế hoạch. Các cơ quan cấp trên quảnlý chỉ đạo kinh doanh nhưng không chịu trách
nhiệm về các khuyết điểm của mình. Cấp phát giao nộp theo quản lý, l•i nhà nước
thu, lỗ nhà nước bù. Nhà nước thực hiện bao cấp qua giá và phân phối nền kinh tế
bằng hiện vật hoá, tức là quan hệ hàng hoá, tiền tệ bị xem thường, bộ máyquản lý

9

cồng kềnh kém hiệu quả. Tóm lại, nền kinh tế theo cơ chế này làm cho nền kinh tế
phát triển trì trệ, là nguyên nhân cho chủ nghĩa x• hội lâm vào khủng hoảng. Vì thế
phải xoá bỏ cơ chế quan liêu bao cấp, sử dụng cơ chế thị trường có sự quản lí vĩ mô
của nhà nước .
Cơ chế thị trường là tổng thể các nhân tố các mối quan hệ , các quy luật kinh
tế, môi trường và động lực nó chi phối sự vận động của kinh tế hàng hoá .

Các nhân tố hàng hoá và dịch vụ,đằng sau là người lao động, người sản xuất,
người tiêu dùng từ đó hình thành các mối quan hệ
Các mối quan hệ: quan hệ hàng hoá- tiền tệ ,quan hệ mua bán biểu hiện trên
thị trường là quan hệ cung- cầu liên quan đến giá cả
Các quy luật vốn có của kinh tế hàng hoá mà chúng ta đ• nghiên cứu đó là quy
luật cạnh tranh, quy luật cung cầu, quy luật giá trị ,quy luật lưu thông tiền tệ. Nó tác
động và chi phôi sự vận động của kính tế hàng hoá
Môi trường cạnh tranh: ở Việt Nam chúng ta chủ trương cạnh tranh lành mạnh
, không sử dụng những biện pháp cạnh tranh dẫn đến sự phá sản
Động lực phát triển đó là là lợi nhuận. Trong cơ chế thị trường nó cuốn hút
các doanh nghiệp vào những ngành , những lĩnh vực có l•i cao , thúc đẩy các doanh
nghiệp cải tiến kỹ thuật ,nâng cao năng suất lao động, lợi ích người tiêu dùng được
đề cao .
Cơ chế thị trường có vai trò to lớn .
Là một cơ chế tự điều tiết nền kinh tế, thông qua biến động của cung – cầu –
giá cả thị trường, một cơ chế tinh vi phân phối không tự giác giữa người sản xuất và
người tiêu dùng nó có vai trò to lớn trực tiếp dẫn dắt các đơn vị kinh tế chọn lĩnh
vực và hình thức kinh doanh .

10

Cơ chế thị trường thúc đẩy, tăng trưởng kinh tế sự gia tăng thu nhập quốc dân,
quốc nội thời kỳ sau, năm sau so với thời kỳ trước năm trước phát triển kinh tế
chính là tăng trưởng kinh tế và thay đôỉ cơ cấu kinh tế và mức sống tăng lên.
* Sự quản lý của nhà nước.
Nhà nước điều tiết thị trường thực hiện chức năng quản lí vĩ mô niền kinh tế cần
phải: Tôn trọng tính khách quan của cơ chế thị trường và coi trọng tính tự chủ về
kinh tế cua các chủ thể kinh tế ,sự hình thành của giá cả thị trường .
Nhà nước quản lý vĩ mô đó là một sự cần thiết vì cơ chế thị trường ngoài những
ưu điểm còn có những khuyết điểm sự quản lý của nhà nước nhằm phát huy những

mặt tích cực của kinh tế thị trường và khắc phục những mặt trái của nó. Đây là mục
tiêu của nhà nước.
Vai trò quản lý của nhà nước rất quan trọng được thể hiện ở các chức năng.
Chức năng định hướng cho kinh tế thị trường phát triển theo định hướng x• hội
chủ nghĩa. Việc định hướng này thông qua các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát
triển. Đâù tư các dự án để nền kinh tế phát triển đúng định hướng.
ổn định kinh tế vĩ mô vì thị trường hay bị khủng hoảng gây thất nghiệp và lạm
phát.
Nhà nước phải sửa chữa những thất bại của kinh tế thị trường và khắc phục nó .
Nhà nước phải đứng ra phân phối và phân phối lại thu nhập quốc dân.
Quản lí tài sản quốc gia như đất đai, rừng, biển … nhằm khai thác nó hợp lí .
Nhà nước phải thực hiện chức năng xây dựng hệ thống pháp luật để tạo ra môi
trường pháp lý cho các thành phần kinh tế hoạt động .
Để thực hiện các chức năng trên thì nhà nước phải sử dụng một hệ thống các
công cụ như :

11

Sử dụmg pháp luật để quản lí kinh tế- x• hội ,kiểm tra việc
thi hành luật
Sử dụng hế hoạch hoá nền kinh tế
Sử dụng chính sách tài chính, chính sách tiền tệ. Coi đó là
hai công cụ quản lý vĩ mô mạnh mẽ .
3.6 Kinh tế thị trường nước ta từ một trình độ kinh tế kém phát triển .
Nước ta đi nên chủ nghĩa bỏ qua sự phát triển của chủ nghĩa tư bản , có nghĩa là
bỏ qua một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại, từ một nước nửa thuộc địa phong kiến
lại bị ảnh hưởng của chiến tranh kéo dài .
.
III. Thực trạng và giải pháp cơ bản để phát triển kinh tế thị trường định hướng x•
hội chủ nghĩa .

1 .> Thực trạng nền kinh tế nước ta hiện nay .
Kinh tế thị trường ở nước ta hiện nay còn kém phát triển thể hiện trên nhiều
mặt, Sự phân công lao động chưa phát triển , các loại thị trường chưa hình thành
đồng bộ, cơ sở vật chất kỹ thuật còn lạc hậu, cơ sở hạ tầng còn yếu kém , sức cạnh
tranh hàng hoá còn yếu .
2 .> Mục tiêu phấn đấu .
* Mục tiêu phấn đấu đến 2010. Theo văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
9 nêu ra mục tiêu phấn đấu như sau .
Mục tiêu tổng quát đến 2010 : Đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát
triển.Phát triển nguồn lực con người , năng lực khoa học và công nghệ, nâng cao kết
cấu hạ tầng và phát triển tiềm lực kinh tế.
Mục tiêu cụ thể năm 2010

12

Đưa GĐP năm 2010 lên ít nhất gấp đôi năm 2000
Năng lực nội sinh về khoa học và công nghệ đủ khả năng ứng dụng các
công nghệ hiện đại tiếp cận trình độ của thế giới và sự phát triển trên một số lĩnh
vực nhất là công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới – công
nghệ tự động hoá .
Xây dựng kết cấu hạ tầng đủ đáp ứng nhu cầu phát triển của kinh tế
Nâng cao vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước cùng các thành phần kinh tế
khác phát triển lành mạnh và lâu dài .
* Mục tiêuphấn đấu năm 2005.
Suy từ kế hoạch phát triển kinh tế đến năm 2010 . Đảng ta đ• xây dựng kế
hoạch phát triển kinh tế đến năm 2005 như sau :
Tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững, chuyển dịch mạnh cơ cấu kinh tế,
cơ cấu lao động theo hướng công nghiệp hoá - hiện đại hóa. Nâng cao rõ rệt hiệu
quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Mở rộng kinh tế đối ngoại, đẩy mạnh giáo
dục, đào tạo, khoa học và công nghệ. Tăng cường xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế

giữ vững ổn định chính trị và độc lập dân tộc
Cụ thể hoá là :
Phấn đấu đạt nhịp độ tăng trưởng kinh tế bình quân hàng năm cao hơn 5
năm trước và có bước chuẩn bị cho năm năm tiếp theo .
Phát triển kinh tế nhiều thành phần trong đó kinh tế nhà nước giữ vai trò
chủ đaọ, củng cố kinh tế tập thể, hình thành một bước quan trọng thể chế kinh tế thị
trường định hướng x• hội chủ nghĩa. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động
theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ, tăng nhanh hàm lượng công nghệ
trong sản phẩm .