Chảy máu chất xám ở các nước đang phát triển pptx

Chảy máu chất xám ở các
Chảy máu chất xám ở các
nước đang phát triển
nước đang phát triển
I.
I.
Khái niệm
Khái niệm
II.
II.
Thực trạng
Thực trạng
III.
III.
Nguyên nhân
Nguyên nhân
IV.
IV.
Hậu quả
Hậu quả
V.
V.
Giải pháp
Giải pháp

Khái niệm
Khái niệm


" Chất xám " ở đây:
" Chất xám " ở đây:
được hiểu là đội ngũ
được hiểu là đội ngũ
những nhà trí thức có
những nhà trí thức có
trình độ cao ( như các
trình độ cao ( như các
Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ,
Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ,
Kĩ sư Sinh viên tài
Kĩ sư Sinh viên tài
năng trong tất cả các
năng trong tất cả các
chuyên nghành KHKT -
chuyên nghành KHKT -
cũng như KHXH)
cũng như KHXH)

Do vậy "chảy máu chất
Do vậy "chảy máu chất
xám" có thể được hiểu
xám" có thể được hiểu
như sau:
như sau:


Xét ở phạm vi nhỏ: chảy máu chất xám là hiện
Xét ở phạm vi nhỏ: chảy máu chất xám là hiện

tượng nhân viên giỏi đã được đào tạo ở một
tượng nhân viên giỏi đã được đào tạo ở một
công ty này quyết định chuyển sang một doanh
công ty này quyết định chuyển sang một doanh
nghiệp khác để làm việc
nghiệp khác để làm việc

Xét ở phạm vi rộng hơn chảy máu chất xám là
Xét ở phạm vi rộng hơn chảy máu chất xám là
hiện tượng các nhân tài từ quốc gia này qua
hiện tượng các nhân tài từ quốc gia này qua
quốc gia khác làm việc, đặc biệt là các du học
quốc gia khác làm việc, đặc biệt là các du học
sinh, họ thường có mong muốn ở lại quốc gia
sinh, họ thường có mong muốn ở lại quốc gia
mà họ đã học tập hơn là quay về quê nhà
mà họ đã học tập hơn là quay về quê nhà

Thực trạng chảy máu chất xám ở
Thực trạng chảy máu chất xám ở
các nước trên thế giới
các nước trên thế giới

Hiện nay hiện tượng chảy máu chất xám là vấn đề nhức nhối ở
Hiện nay hiện tượng chảy máu chất xám là vấn đề nhức nhối ở
các nước nghèo và các nước đang phát triển như Việt Nam,
các nước nghèo và các nước đang phát triển như Việt Nam,
Malaysia, Haiti ,Granada , Venezuela,và đặc biệt là ở Châu phi
Malaysia, Haiti ,Granada , Venezuela,và đặc biệt là ở Châu phi
có tỷ lệ chảy máu chất xám rất cao điển hình là:

có tỷ lệ chảy máu chất xám rất cao điển hình là:
•
Đất nước Tây Phi Sierra Leone là 53%, Gambia 63% và
Đất nước Tây Phi Sierra Leone là 53%, Gambia 63% và
Cape Verde là 67%.
Cape Verde là 67%.
•
Ở Venezuela ước tính, khoảng 1 triệu người Venezuela đã
Ở Venezuela ước tính, khoảng 1 triệu người Venezuela đã
ra nước ngoài chỉ trong vòng 10 năm qua từ sau cuộc cách
ra nước ngoài chỉ trong vòng 10 năm qua từ sau cuộc cách
mạng Bolivar, hàng chục nghìn giáo sư Venezuela đã lao
mạng Bolivar, hàng chục nghìn giáo sư Venezuela đã lao
vào vòng xoáy khốn đốn. Các nghệ sĩ, luật sư, bác sĩ, nhà
vào vòng xoáy khốn đốn. Các nghệ sĩ, luật sư, bác sĩ, nhà
quản lý và kỹ sư đang lần lượt rời bỏ đất nước này. Còn
quản lý và kỹ sư đang lần lượt rời bỏ đất nước này. Còn
những ai đã ra nước ngoài thì không có ý định quay trở về.
những ai đã ra nước ngoài thì không có ý định quay trở về.




Tình trạng để mất người tài đặc biệt đáng lo ngại trong
Tình trạng để mất người tài đặc biệt đáng lo ngại trong
những năm gần đây ở Malaysia. Từ đầu năm 2008 đến
những năm gần đây ở Malaysia. Từ đầu năm 2008 đến
khoảng giữa năm 2009, số công dân Malaysia xuất
khoảng giữa năm 2009, số công dân Malaysia xuất
ngoại lập nghiệp là hơn 300.000 người, tăng cao so với

ngoại lập nghiệp là hơn 300.000 người, tăng cao so với
con số 140.000 người năm 2007. Lực lượng này lại làm
con số 140.000 người năm 2007. Lực lượng này lại làm
việc trong các ngành trọng yếu như tài chính, kỹ thuật và
việc trong các ngành trọng yếu như tài chính, kỹ thuật và
công nghệ.
công nghệ.

Hiện tại Việt Nam đang dấy lên quan ngại về vấn đề
Hiện tại Việt Nam đang dấy lên quan ngại về vấn đề
chảy máu chất xám. Những số liệu cho thấy khoảng
chảy máu chất xám. Những số liệu cho thấy khoảng
70% sinh viên du học không trở về nước sau khi tốt
70% sinh viên du học không trở về nước sau khi tốt
nghiệp. Tuy nhiên một số chuyên gia cho rằng tình hình
nghiệp. Tuy nhiên một số chuyên gia cho rằng tình hình
này chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và tin tưởng rằng
này chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và tin tưởng rằng
ngày càng nhiều sinh viên sẽ trở về quê hương.
ngày càng nhiều sinh viên sẽ trở về quê hương.
Điển
Điển
hình là Tiến sĩ Nguyễn Cúc là một giảng viên tại Đại học
hình là Tiến sĩ Nguyễn Cúc là một giảng viên tại Đại học
Melbourne. Bà rời Việt Nam tới Úc cách đây 12 năm để
Melbourne. Bà rời Việt Nam tới Úc cách đây 12 năm để
thực hiện khóa Cao học và sau đó là chương trình Tiến
thực hiện khóa Cao học và sau đó là chương trình Tiến
sĩ. Với nhiều người như bà, việc thiếu cơ hội tại quê
sĩ. Với nhiều người như bà, việc thiếu cơ hội tại quê

hương đã khiến bà quyết định ở lại Úc.
hương đã khiến bà quyết định ở lại Úc.


Thực trạng chảy máu chất xám không chỉ diễn ra ở các
Thực trạng chảy máu chất xám không chỉ diễn ra ở các
nước nghèo hay các nước đang phát triển mà con diễn
nước nghèo hay các nước đang phát triển mà con diễn
ra ở các nước phát triển điển hình như:
ra ở các nước phát triển điển hình như:

Cắt giảm biên chế khiến hàng nghìn kỹ sư Nhật lành nghề
Cắt giảm biên chế khiến hàng nghìn kỹ sư Nhật lành nghề
đã phải ra nước ngoài tìm việc ở Đài Loan, Hàn Quốc và
đã phải ra nước ngoài tìm việc ở Đài Loan, Hàn Quốc và
Trung Quốc. Ước tính có ít nhất 2.500 kỹ sư Nhật trong
Trung Quốc. Ước tính có ít nhất 2.500 kỹ sư Nhật trong
ngành kỹ thuật công nghiệp làm việc tại Đài Loan.
ngành kỹ thuật công nghiệp làm việc tại Đài Loan.

"Đằng sau những tòa nhà chọc trời gắn kính lấp lánh của
"Đằng sau những tòa nhà chọc trời gắn kính lấp lánh của
Trung Quốc là sự thiết hụt tài năng nghiêm trọng, và đây là
Trung Quốc là sự thiết hụt tài năng nghiêm trọng, và đây là
điều đáng tiếc“ - nhà sinh học phân tử Shi Yigong . Từ
điều đáng tiếc“ - nhà sinh học phân tử Shi Yigong . Từ
năm 1978 đến 2009, khoảng 1,62 triệu người Trung Quốc
năm 1978 đến 2009, khoảng 1,62 triệu người Trung Quốc
ra nước ngoài học nhưng chỉ gần 460.000 người trở về
ra nước ngoài học nhưng chỉ gần 460.000 người trở về


Hơn 25 ngàn nhà khoa học của Nga đã ra nước ngoài
Hơn 25 ngàn nhà khoa học của Nga đã ra nước ngoài
sinh sống và làm việc trong suốt 15 năm qua. Khoảng 30
sinh sống và làm việc trong suốt 15 năm qua. Khoảng 30
ngàn người nữa làm việc ở nhiều nước khác theo hợp
ngàn người nữa làm việc ở nhiều nước khác theo hợp
đồng hằng năm. Mặc dù con số thống kê trên chỉ chiếm 5 -
đồng hằng năm. Mặc dù con số thống kê trên chỉ chiếm 5 -
6% tiềm lực khoa học của Nga nhưng cũng đã làm mất cả
6% tiềm lực khoa học của Nga nhưng cũng đã làm mất cả
các chuyên gia tên tuổi lẫn các trợ lý nghiên cứu trẻ tuổi
các chuyên gia tên tuổi lẫn các trợ lý nghiên cứu trẻ tuổi
đầy tiềm năng.
đầy tiềm năng.

Nguyên nhân
Nguyên nhân
●
●
Do lương bổng và chính
Do lương bổng và chính
sách đãi ngộ chưa thỏa đáng
sách đãi ngộ chưa thỏa đáng
mà nhân viên giỏi thường
mà nhân viên giỏi thường
chuyển tới công ty khác có
chuyển tới công ty khác có
mức lương cao hơn để làm
mức lương cao hơn để làm

việc.
việc.
●
●
Do trình độ khoa học kĩ thuật
Do trình độ khoa học kĩ thuật
ở các nước phát triển
ở các nước phát triển
thường tiên tiến hơn mà các
thường tiên tiến hơn mà các
du học sinh không muốn trở
du học sinh không muốn trở
lại nước nhà để làm việc
lại nước nhà để làm việc


Môi trường học tập và làm
Môi trường học tập và làm
việc ở các nước phát triển
việc ở các nước phát triển
thường tốt hơn, tạo điều
thường tốt hơn, tạo điều
kiện cho các nhân tài có cơ
kiện cho các nhân tài có cơ
hội thăng tiến, áp dụng
hội thăng tiến, áp dụng
những gì mình học vào thực
những gì mình học vào thực
tế
tế


Cũng có người ra đi vì lý do
Cũng có người ra đi vì lý do
chính trị, tìm một cuộc sống
chính trị, tìm một cuộc sống
tự do hơn, an toàn hơn
tự do hơn, an toàn hơn

Do thuế thu nhập ở trong
Do thuế thu nhập ở trong
nước quá cao khiến những
nước quá cao khiến những
người tài rời bỏ đất nước
người tài rời bỏ đất nước
video
video


Nguyên nhân
Nguyên nhân

Tóm lại, nguyên nhân chính của hiện tượng
Tóm lại, nguyên nhân chính của hiện tượng
chảy máu chất xám đến từ những yếu tố nội tại
chảy máu chất xám đến từ những yếu tố nội tại
của một quốc gia nghèo đói , lạc hậu, không có
của một quốc gia nghèo đói , lạc hậu, không có
công ăn việc làm và cơ hội để người tài được
công ăn việc làm và cơ hội để người tài được
phát huy khả năng của mình, một hệ thống

phát huy khả năng của mình, một hệ thống
chính trị hà khắc, độc tài và vi phạm nhân
chính trị hà khắc, độc tài và vi phạm nhân
quyền. Cạnh đó còn các yếu tố bên ngoài mang
quyền. Cạnh đó còn các yếu tố bên ngoài mang
tính chất phụ hơn yếu tố nội tại như ảnh hưởng
tính chất phụ hơn yếu tố nội tại như ảnh hưởng
của toàn cầu hóa và các chính sách chiêu dụ
của toàn cầu hóa và các chính sách chiêu dụ
người tài từ các quốc gia tân tiến.
người tài từ các quốc gia tân tiến.



Hậu quả
Hậu quả

Chảy máu chất xám vừa có những
Chảy máu chất xám vừa có những
hậu qủa tốt vừa có những hậu qủa
hậu qủa tốt vừa có những hậu qủa
xấu
xấu

Hậu quả tốt: Người dân làm việc và
Hậu quả tốt: Người dân làm việc và
thành công ở hải ngoại thường gởi
thành công ở hải ngoại thường gởi
những số tiền rất lớn về cho thân
những số tiền rất lớn về cho thân

nhân của mình ở quê nhà, giúp cho
nhân của mình ở quê nhà, giúp cho
quốc gia có một số vốn lớn để đầu tư
quốc gia có một số vốn lớn để đầu tư
và chi dùng
và chi dùng

Người dân sống ở hải ngoại cũng là
Người dân sống ở hải ngoại cũng là
những nhịp cầu cho các thương vụ
những nhịp cầu cho các thương vụ
và đầu tư giữa người ngoại quốc và
và đầu tư giữa người ngoại quốc và
bản xứ, họ cũng là thành phần đầu
bản xứ, họ cũng là thành phần đầu
tư và giúp cho sự học hỏi ở trong
tư và giúp cho sự học hỏi ở trong
nước hay chuyên chở các kiến thức,
nước hay chuyên chở các kiến thức,
kiến năng từ hải ngoại.
kiến năng từ hải ngoại.



Hậu quả xấu:
Hậu quả xấu:
•


Đối với quốc gia:

Đối với quốc gia:


-
-
Mất nhân tài, mất một nguồn
Mất nhân tài, mất một nguồn
vốn nhân lực phục vụ cho sự phát
vốn nhân lực phục vụ cho sự phát
triển đất nước
triển đất nước
-
Mất vốn đầu tư vào việc giáo
Mất vốn đầu tư vào việc giáo
dục
dục
-
Gia tăng khoảng cách phát triển,
Gia tăng khoảng cách phát triển,
tạo sự chênh lệch giữa các
tạo sự chênh lệch giữa các
nước giàu và các quốc gia
nước giàu và các quốc gia
nghèo, đang phát triển.
nghèo, đang phát triển.
-
Mức độ thua kém của quốc gia
Mức độ thua kém của quốc gia
về mọi phương diện phát triển
về mọi phương diện phát triển

(xã hội, kỹ thuật, đồng lương và
(xã hội, kỹ thuật, đồng lương và
năng xuất) càng ngày càng tăng
năng xuất) càng ngày càng tăng
so với thế giới đẫn đến mức độ
so với thế giới đẫn đến mức độ
cạnh tranh lại càng khó hơn
cạnh tranh lại càng khó hơn





Đối với doanh nghiệp:
Đối với doanh nghiệp:

Chảy máu chất xám làm ta mất đi
Chảy máu chất xám làm ta mất đi
nhân tài hoạt động trong một bộ
nhân tài hoạt động trong một bộ
phận nhất định của doanh nghiệp
phận nhất định của doanh nghiệp
dẫn tới sự trì trệ của bộ phận đó
dẫn tới sự trì trệ của bộ phận đó
trong thời gian ngắn.
trong thời gian ngắn.

Trong doanh nghiệp thông thường
Trong doanh nghiệp thông thường
sự ra đi của nhân tài cũng đồng

sự ra đi của nhân tài cũng đồng
thời kèm theo với công nghệ mà
thời kèm theo với công nghệ mà
người đó nắm giữ, hay nói cá
người đó nắm giữ, hay nói cá
khác nhân tài ra đi cũng đồng
khác nhân tài ra đi cũng đồng
nghĩa với việc doanh nghiệp mất
nghĩa với việc doanh nghiệp mất
đí công nghệ (người dó năm giữ)
đí công nghệ (người dó năm giữ)


Trong trường hợp nhân tài do
Trong trường hợp nhân tài do
doanh nghiệp đào tạo thì sự ra đi
doanh nghiệp đào tạo thì sự ra đi
của nhân tài sẽ là thiệt hại rất lớn
của nhân tài sẽ là thiệt hại rất lớn
cho doanh nghiệp vì chi phí đào
cho doanh nghiệp vì chi phí đào
tạo nhân tài trở thành số 0 và còn
tạo nhân tài trở thành số 0 và còn
tạo thành một trợ lực cho đối thủ.
tạo thành một trợ lực cho đối thủ.

Và vấn nạn chảy máu chất xám
Và vấn nạn chảy máu chất xám
này sẽ tác động xấu tới tâm lý của
này sẽ tác động xấu tới tâm lý của

doanh nghiệp khiến cho quá trình
doanh nghiệp khiến cho quá trình
hợp tác giữa nhân tài và doanh
hợp tác giữa nhân tài và doanh
nghiệp trở nên gặp nhiều khó khăn
nghiệp trở nên gặp nhiều khó khăn
hơn.
hơn.

Hậu quả
Hậu quả
Tóm lại, hậu quả tiêu cực của chảy máu chất xám khiến các quốc
Tóm lại, hậu quả tiêu cực của chảy máu chất xám khiến các quốc
gia nghèo và lạc hậu không thể tiến triển nhanh để bắt kịp đà
gia nghèo và lạc hậu không thể tiến triển nhanh để bắt kịp đà
văn minh của nhân loại, vì thế càng ngày càng tụt hậu và đang
văn minh của nhân loại, vì thế càng ngày càng tụt hậu và đang
là một vấn đề quan tâm của toàn thế giới vì chính những khu
là một vấn đề quan tâm của toàn thế giới vì chính những khu
vực đói nghèo, lạc hậu này là nguyên nhân của sự bất ổn có thể
vực đói nghèo, lạc hậu này là nguyên nhân của sự bất ổn có thể
lan tràn ảnh hưởng lên toàn cầu.
lan tràn ảnh hưởng lên toàn cầu.



Giải pháp
Giải pháp



Đối với nhà nước
Đối với nhà nước

Đầu tư giáo dục táo bạo: xây dựng “thành phố
Đầu tư giáo dục táo bạo: xây dựng “thành phố
giáo dục toàn cầu”
giáo dục toàn cầu”

Ban hành quy định mới xác định sáu loại đối
Ban hành quy định mới xác định sáu loại đối
tượng không được phép ra làm việc ở nước
tượng không được phép ra làm việc ở nước
ngoài nếu không được sự đồng ý của cơ quan
ngoài nếu không được sự đồng ý của cơ quan
có thẩm quyền
có thẩm quyền

Xây dựng mô hình tập trung nghiên cứu cấp cao
Xây dựng mô hình tập trung nghiên cứu cấp cao
để thu hút sự quan tâm của những đứa con xa
để thu hút sự quan tâm của những đứa con xa
tổ quốc
tổ quốc


Xây dựng đề án về trợ cấp, hỗ trợ cho cán bộ, nhân viên có trình
Xây dựng đề án về trợ cấp, hỗ trợ cho cán bộ, nhân viên có trình
độ cao.

độ cao.

Áp dụng biện pháp “hoàn lại tiền đào tạo” nếu sinh viên bỏ nước
Áp dụng biện pháp “hoàn lại tiền đào tạo” nếu sinh viên bỏ nước
mà đi
mà đi




Đối với doanh nghiệp
Đối với doanh nghiệp

Cần có những tiêu chí định tính và định lượng giúp doanh
Cần có những tiêu chí định tính và định lượng giúp doanh
nghiệp nhận diện ra nhân viên giỏi cần giữ
nghiệp nhận diện ra nhân viên giỏi cần giữ


Doanh nghiệp phải tìm ra được những yếu tố quyết định để giữ
Doanh nghiệp phải tìm ra được những yếu tố quyết định để giữ
nhân viên giỏi.
nhân viên giỏi.

Cải thiện môi trường làm việc và đảm bảo cơ hội thăng tiến cho
Cải thiện môi trường làm việc và đảm bảo cơ hội thăng tiến cho
những cán bộ trẻ có năng lực. Không thể trả lương theo kiểu
những cán bộ trẻ có năng lực. Không thể trả lương theo kiểu
“cào bằng” mà cần xây dựng một cơ chế lương bổng theo năng
“cào bằng” mà cần xây dựng một cơ chế lương bổng theo năng

lực
lực

Video ( giải pháp của cty Nguyên Giáp)
Video ( giải pháp của cty Nguyên Giáp)


The End
Cảm ơn thầy và các
bạn đã theo dõi
Danh sách nhóm 10 :
1. Nguyễn Khoa Đăng
2. Nguyễn Thị Tuyết
3. Mai Đình Hoàng
4. Phạm Thị Mỹ Hạnh
5. Nguyễn Tấn Lợi
6. Hà Xuân Phi
7. Đặng Văn Thắng