skkn sử dụng đồ dùng dạy học mỹ thuật lớp 6,7 trong trường thcs

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN YÊN MỸ
TRƯỜNG THCS TÂN VIỆT

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI: “SỬ DỤNG ĐỒ DÙNG TRỰC QUAN TRONG DẠY HỌC
MÔN MĨ THUẬT LỚP 9”

Môn/lĩnh vực : Mỹ thuật
Họ và tên : Đỗ Thu Hương
Chức vụ : Giáo viên
Trường : THCS Tân Việt
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
Năm học 2013-2014
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
2
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
“SỬ DỤNG ĐỒ DÙNG TRỰC QUAN TRONG
DẠY HỌC MÔN MĨ THUẬT LỚP 9”

A PHẦN MỞ ĐẦU
Chúng ta biết Mỹ thuật là một trong những môn học đặc thù, giữ vai trò quan
trọng trong giáo dục thẫm mỹ ở trường phổ thông hiện nay. Đó là môn học về cái
đẹp, khơi dậy tư duy sáng tạo trong tâm hồn trong sáng, thơ ngây và đáng yêu của
lứa tuổi thiếu nhi. Dạy nghệ thuật nói chung và dạy mỹ thuật nói riêng, không phải
là đưa ra một công thức cứng nhắc để làm, để vẽ mà điều cốt lõi quan trọng là lối
tư duy, tạo điều kiện cho sự phát triển tưởng tượng, khả năng sáng tạo của học
sinh.
Nhu cầu thẩm mỹ ngày càng cao cùng với sự phát triễn của kinh tế xã hội, cho
nên việc nhìn nhận và thưởng thức cái đẹp của đại bộ phận nhân dân là vấn đề tất
yếu khách quan, không chỉ đối với người lớn, tầng lớp trí thức mà là tất cả mọi đối
tượng, mọi tầng lớp trong xã hội. Mỗi lứa tuổi lại có những cách cảm nhận, suy

nghĩ và lí giải về cái đẹp khác nhau. Người lớn có cách cảm nhận lôgic, còn trẻ em
thì có cái nhìn vô tư, trong sáng, nhìn sự vật qua lăng kính màu hồng, không vướng
bận những nguyên tắc, trăn trở mà tập trung tình cảm, sự yêu thích của mình vào
mỗi bài vẽ.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Lí do chọn đề tài
Hiện nay việc đổi mới phương pháp dạy học vẫn là một vấn đề được nhiều
nhà nghiên cứu giáo dục quan tâm bàn bạc thống nhất. Cụ thể biện pháp nhằm cải
tiến phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá quá trình dạy học, tăng cường
khả năng tư duy của học sinh ở qúa trình lĩnh hội tri thức, phát huy tính độc lập,
tính tích cực của học sinh được làm việc dưới nhiều hình thức và gây được hứng
thú trong giờ học. Một trong những phương pháp dạy học phát huy được tính tích
cực của học sinh, tính độc lập sáng tạo, độc lập tư duy là biện pháp “sử dụng đồ
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
3
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
dùng trực quan”. Việc giảng dạy môn Mĩ thuật ở trường THCS cũng như những
môn học khác, đồ dùng trực quan đóng một vai trò quan trọng trong giờ giảng. Bởi
vì đồ dùng trực quan khi sử dụng có hiệu quả trong tiết giảng sẽ giúp học sinh tìm
hiểu, so sánh, nhận xét, phỏng đoán và ghi nhận sự vật dễ dàng hiểu sự vật qua con
mắt quan sát bằng nét vẽ, hình vẽ, màu sắc một cách nhanh chóng, nhớ sự vật lâu
hơn.
Vì thế mà tôi muốn đề cập đến phương pháp “sử dụng đồ dùng trực quan
trong giảng dạy môn Mĩ thuật lớp 9” ở trường THCS sao cho bài giảng đạt kết quả
cao nhất từ đồ dùng trực quan và mạnh dạn xây dựng đề tài sáng kiến kinh nghiệm
này:
II. ĐỐI TƯỢNG,THỜI GIAN VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU:
1. Đối tượng nghiên cứu:
Học sinh khối 9 trường trung học cơ sở Tân Việt.
2. Thời gian nghiên cứu:

Năm học 2012 – 2013 và học kì I năm học 2013 – 2014.
3. Phạm vi nghiên cứu:
Là giáo viên bộ môn mĩ thuật của trường THCS Tân Việt tôi xin đề cập
một vài kinh nghiệm của bản thân trong việc “Sử dụng đồ dùng trực quan trong
dạy học môn mĩ thuật lớp 9” tại trường THCS Tân Việt Huyện Yên Mĩ Tỉnh Hưng
Yên.
III. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
1. Phương pháp nghiên cứu:
Để tìm hiểu thành công đề tài với kết quả áp dụng được hiệu quả thì phương
pháp nghiên cứu góp một phần chủ yếu quan trọng. Đồng thời cần có sự kết hợp
hài hòa giữa các phương pháp sau:
- Phương pháp trực quan, quan sát sư phạm, minh họa.
- Phương pháp điều tra, có phiếu điều tra.
- Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia.
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
4
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
- Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp gợi trí tò mò cho học sinh.
- Phương pháp đặt vấn đề và giao nhiệm vụ.
- Phương pháp hoạt động nhóm.
Tùy theo nội dung từng bài học mà có sự kết hợp phương pháp dạy học phù
hợp để mang lại hiệu quả tốt cho quá tŕnh dạy và học.
2. Mục đích nghiên cứu:
“Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuật lớp 9”
- Nhằm tạo hứng thú cho học sinh tích cực tìm hiểu học tập môn mĩ thuật.
- Rèn luyện óc sáng tạo cho học sinh.
B. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lý luận :
Do đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi là từ "trực quan sinh động đến tư duy

trìu tượng" vì vậy tầm quan trọng của đồ dùng trực quan trong các môn học là rất
lớn. Với môn mĩ thuật đòi hỏi càng cần thiết hơn. Nó kích thích hứng thú học tập
của học sinh làm cho học sinh say mê, lôi cuốn học sinh hấp dẫn học sinh tham
gia vào việc sáng tạo ra cái đẹp, là tiền đề cho giờ học đạt hiệu quả cao .
Tóm lại, việc sử dụng đồ dùng trực quan trong môn mĩ thuật ngoài việc học
sinh lĩnh hội được tri thức, nó còn có tác dụng lớn đến xúc cảm thấm mĩ, đến đạo
đức, tình cảm và trí tuệ của học sinh.
Dạy mĩ thuật cho học sinh không khác nào dạy văn miêu tả. Nếu trong văn
miêu tả chúng ta dùng ngôn từ, ngữ pháp để diễn đạt thì trong môn mĩ thuật lại
dùng hình ảnh, đường nét, hình mảng, bố cục, màu sắc để thể hiện nội dung định
miêu tả. Do đặc thù lứa tuổi cần phải nhìn thấy để cảm nhận, gợi mở nên môn mĩ
thuật rất cần đồ dùng dạy học để minh hoạ kích thích sự tìm tòi, sáng tạo nhất.
Tuy nhiên với tầm quan trọng của đồ dùng dạy học như vậy thì người giáo
viên phải biết sử dụng đồ dùng dạy học như thế nào để phát huy hết tính năng của
đồ dùng dạy học lại là điều không kém phần quan trọng.
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
5
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
Ví dụ
Cùng là một đề tài phong cảnh nhưng có nhiều chủ đề về phong cảnh miền
núi, nông thôn, thành phố, biển… Do vậy đồ dùng dạy học phải bao hàm những
nét cơ bản nhất hàm xúc nhất, học sinh lấy đó làm cơ sở phát huy gợi mở, sáng tạo
cái đẹp.
Có thể nói: Trong giảng dạy mĩ thuật người giáo viên tìm được đồ dùng dạy
học thích hợp và biết sử dụng nó để có hiệu quả thì người giáo viên đó đã nắm
được nội dung bài dạy để đi tới sự thành công.
2. Cơ sở thực tiễn :
Học sinh lớp 9 ở giai đoạn cuối trung học cơ sở nên việc dẫn dắt gợi mở
một phương pháp vẽ cho học sinh là vô cùng quan trọng. Trong quá trình giảng
dạy tôi thấy rõ một điều là ở lớp 6, 7 các em vẽ tự nhiên ngây thơ, không đắn đo,

không chần chừ, không sợ sai nhưng lên lớp 9 nét vẽ trở nên ngập ngừng, hình vẽ
khô cứng đơn điệu hay thắc mắc, so sánh với thực tế cuộc sống. Sự hồn nhiên ngây
thơ, chiều sâu của nét vẽ không nhiều cảm xúc.
Chính vì vậy người giáo viên phải nắm bắt được tâm lý của trẻ và nắm bắt
được cách nhìn nhận của trẻ… từ đó tìm ra phương pháp dẫn dắt trẻ đi vào con
đường sáng tạo nghệ thuật một cách tự nhiên hơn. Muốn làm được điều đó thì việc
sử dụng đồ dùng khi dạy mĩ thuật là không thể thiếu. Chính điều này đã thôi thúc
tôi đến với đề tài này .
I. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ:
Trong thực tế của ngành giáo dục, giáo viên của bộ môn mĩ thuật trong
những năm gần đây đã được chuyên biệt hóa cao. Tức là đã tương đối đủ chỉ tiêu
giáo viên chuyên dạy môn mĩ thuật trong trường THCS. Như vậy, ở các trường
THCS học sinh đã được học môn mĩ thuật do giáo viên chuyên phụ trách trước kia
giáo viên thường vẫn dạy theo nối truyền đạt cũ là thày nói trò ghi chép vì thế mà
hiệu quả của việc dạy và học chưa cao, khiến cho học sinh tiếp thu một cách thụ
động, qua loa, chiếu lệ, có thái độ không cần thiết. Một số giáo viên vẫn còn coi
môn mĩ thuật là môn phụ, môn có cũng được, không có cũng không sao, dạy thế
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
6
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
nào cũng xong, khiến cho việc khích lệ học sinh còn hạn chế. Phương pháp giảng
dạy bộ môn mĩ thuật, cái khó là rất khó nếu như người đóng vai trò gợi mở cho học
sinh không biết cách tìm tòi, sáng tạo và kích thích sự tư duy của học sinh.
1. Tình trạng thực tế khi chưa thực hiện đề tài:
Số liệu khảo sát:
Khảo sát học sinh khối 9 trước khi áp dụng phương pháp sử dụng đồ dùng
trong dạy học được kết quả như sau:
Tổng số học
sinh khối 9
Giỏi Khá Trung bình Yếu Kém

94 2 2.1% 18 20.8% 64 62.6% 10 10.4% 4 4.2%
Nhận xét:
Qua số liệu khảo sát cho ta thấy tỉ lệ học sinh đạt giỏi còn quá ít. Số lượng
học sinh trung bình chiếm tỉ lệ cao nhất. Nguyên nhân dẫn đến số điểm của các em
không cao là do các em học thuộc lòng theo cách học vẹt, không chú ý đến ý nghĩa
của bài học, không chuẩn bị đồ dùng học tập chu đáo và đặc biệt không hứng thú
trong học tập.
2. Thuận lợi và khó khăn
Thuận lợi:
* Đối với giáo viên:
Đa số giáo viên đều có lòng yêu nghề, mến trẻ, tận tụy với công tác giảng
dạy, chăm lo quan tâm đến học sinh.
* Đối với học sinh:
Học sinh được học môn mĩ thuật từ các lớp tiểu học.
Gia đình, nhà trường và xã hội luôn khuyến khích, động viên các em học tập
các môn học nói chung và môn mĩ thuật nói riêng.
Khó khăn:
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
7
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
- Phương pháp giảng dạy chưa thực sự phù hợp với một bộ phận không nhỏ học
sinh yếu kém dẫn đến chất lượng chưa cao.
- Do điều kiện khách quan nên việc sử dụng đồ dùng dạy học, phương pháp trực
quan vào tiết học hạn chế, ảnh hưởng đến chất lượng tiếp thu bài của học sinh.
- Một số giáo viên chưa thực sự tâm huyết với nghề, chưa khơi gợi được mạch
nguồn cảm xúc ẩn sau mỗi trái tim người học.
+ Nặng sức ì, chưa khai thác hết tác dụng của đồ dùng dạy học.
Sức ì của một thời “dạy chay” vẫn tồn tại trong không ít giáo viên. Nhiều
khi giáo viên cò tâm lý lo sợ sẽ không thành công, sợ mất nhiều thời gian chuẩn bị
dẫn đến việc ngại sử dụng hoặc chỉ sử dụng thiết bị dạy học đối phó khi cần.

+ Chất lượng thiết bị dạy học còn kém cũng dẫn đến tình hình sử dụng thiết bị dạy
không thành công
- Sử dụng thiết bị dạy học còn lúng túng là do giáo viên chưa có trình độ chuẩn về
sử dụng thiết bị, các kỹ năng hầu hết là do giáo viên tự mày mò nghiên cứu, giáo
viên chỉ được hướng dẫn qua loa, không được đào tạo một cách bài bản và kỹ
lưỡng nên rất lúng túng khi kết hợp giảng bài và hướng dẫn học sinh làm bài.
- Một số học sinh vì lười học, chán học mải chơi, hổng kiến thức nên không chuẩn
bị tốt tâm thế cho giờ học.
- Địa phương xã Tân Việt thuộc vùng kinh tế còn khó khăn, hầu hết phụ huynh đều
đi làm ăn xa, ít có thời gian quan tâm kèm cặp con em mình. Bản thân các em còn
phải phụ giúp gia đình ngoài giờ lên lớp, không có thời gian học.
- Đời sống văn hóa tinh thần ngày một nâng cao, một số nhu cầu giải trí như xem ti
vi, chơi game…ngày càng nhiều làm cho một số em chưa có ý thức học, bị lôi
cuốn, sao nhãng việc học tập.
3. Những vấn đề cần giải quyết:
Trước thực trạng khó khăn, điều kiện dạy học chưa đầu đủ và đồng bộ,
phương pháp giáo dục chưa phát huy mạnh được vai trò của học sinh, để môn mĩ
thuật thực sự trở thành niềm thích thú của học sinh. Đồng thời bổ sung kỹ năng vẽ
cho các phân môn. Nhất thiết cần tìm ra nhiều hướng, nhiều phương pháp dạy học
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
8
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
mới gây sự chú ý và thích thú cho học sinh. Để làm được điều này giáo viên cần
chú ý một số điểm sau:
+ Công tác chuẩn bị của giáo viên thật chu đáo cho bài giảng.
+ Hướng dẫn học sinh khái thác chuẩn bị bài.
+ Hướng dẫn học sinh chuẩn bị đồ dùng học tập.
Vấn đề này được giải quyết tốt thì hiệu quả sẽ đem lại một bài giảng thành
công cho bộ môn mĩ thuật.
II. CÁC GIẢI PHÁP:

Khái niệm về đồ dùng dạy học:
Đồ dùng dạy học là những hình ảnh, dụng cụ, đồ vật phục vụ cho việc dạy
và học mà học sinh có thể nhìn thấy được đặc biệt là được sử dụng trong công tác
giảng dạy.
Đối với bộ môn mĩ thuật ở trường trung học cơ sở:
Đồ dùng dạy học không thể thiếu đối với người thầy khi lên lớp và đối với
học sinh khi nghiên cứu vấn đề. Vì thế đồ dùng dạy học chính là điều kiện, phương
tiện để dạy và học môn mĩ thuật ở các lớp trong trường trung học cơ sở.
Rõ ràng qua thực tế giảng dạy, bản thân tôi đã thấy được tầm quan trọng
của đồ dùng dạy, nhất là trong việc hình thành cho các em thao tác thực hành, đem
hình ảnh sống động vào thực tế và có thể nói đồ dùng dạy học là nhịp cầu bắt qua
ngôn ngữ, giúp học sinh các lớp trung học cơ sở cảm thấy gần gũi và yêu thích bộ
môn hơn. Tóm lại nội dung kiến thức của bộ môn mĩ thuật bao giờ cũng đặt quan
sát, phân tích và tiến hành thực hành lên hàng đầu, do đó đồ dùng dạy học là không
thể thiếu đối với hoạt động dạy và học môn mĩ thuật.
Sử dụng các đồ dùng dạy học trong các tiết học lí thuyết và làm thực hành
sẽ giúp học sinh rèn luyện kĩ năng thao tác với các đồ dùng dạy, là một trong
những biện pháp quan trọng để thu thập thông tin từ thực tế. Thông qua đồ dùng
dạy.
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
9
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
Các đồ dùng dạy hiện đại có sự trợ giúp của đồ dùng dạy như máy tính, máy
chiếu projector, máy chiếu hắt, tivi, loa, giúp các nội dung kiến thức được làm rõ,
giờ học trở nên sinh động, hấp dẫn hơn. Có thể nói đồ dùng dạy học với việc sử
dụng có hiệu quả đồ dùng, thiết bị dạy học là một trong những yếu tố quyết định
thành công của giờ dạy. Như vậy có thể khẳng định: muốn nâng cao được chất
lượng và hiệu quả dạy cho môn học, giáo viên cần phải sử dụng tích cực và phát
huy tối đa những chức năng của đồ dùng dạy học.
Việc sử dụng đồ dùng dạy học ở trường hiện nay có các hình thức sau:

* Phiếu học tập (cá nhân hoặc nhóm) kết hợp với bảng phụ hoặc máy chiếu. Có
thể sử dụng trong các tiết lý thuyết hay thường thức mĩ thuật.
* Tranh, ảnh, mô hình ( Tranh phiên bản của các họa sĩ trong nước và thế giới, bài
vẽ của học sinh, tranh vẽ và cách hướng dẫn của giáo viên, đồ vật thật…)
* Các phương tiện nghe nhìn: Máy chiếu projector, đầu video, băng hình, máy
tính…
Để một tiết dạy mĩ thuật đạt kết quả cao tôi luôn ý thức cho mình phải có sự
chuẩn bị chu đáo và thực hiện trọn vẹn những vấn đề sau :
- Sử dụng thiết bị dạy học phải phù hợp với mục tiêu bài học.
- Chuẩn bị đồ dùng dạy học chu đáo, khoa học và có hiệu quả.
- Sử dụng đồ dùng dạy học đúng lúc đúng chỗ.
- Khai thác đồ dùng dạy học hết tính năng và tác dụng của nó.
- Không lạm dụng đồ dùng dạy học .
1. Sử dụng thiết bị dạy học phải phù hợp với mục tiêu bài học:
Đồ dùng dạy học có nhiều loại như tranh phiên bản của họa sĩ trong nước và
thế giới, tranh vẽ của họa sĩ và học sinh, mẫu vật thực, máy chiếu đa năng, máy
tính Vì thế khi sử dụng giáo viên phải lựa chọn đồ dùng trực quan phù hợp với
mục đích, yêu cầu bài học, đi theo một trình tự nhất định thì mới đạt được hiệu quả
bài dạy.
Giáo viên phải khéo léo đưa ra những câu hỏi vừa sức với học sinh, tránh
những câu hỏi thách đố để các em rơi vào thế bí điều đó chỉ làm mất thời gian tiết
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
10
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
dạy. Giáo viên phải biết kết hợp nhiều phương pháp khác nhau như miêu tả, tường
thuật, phân tích, hướng dẫn nhằm huy động tối đa kỹ năng làm việc của học sinh:
tai nghe, mắt thấy, biết phân tích suy luận vấn đề.
2 Chuẩn bị đồ dùng dạy học chu đáo, khoa học và có hiệu qủa :
Muốn tiết dạy hiệu quả, thầy truyền đạt được hết kiến thức cần thiết, trò tiếp
thu tốt, lĩnh hội được yêu cầu bài thì việc chuẩn bị đồ dùng dạy học là rất quan

trọng, để gây được hứng thú và niềm say mê học vẽ cho học sinh thì :
+ Giáo viên cần chuẩn bị: Tranh ảnh, tư liệu, bài vẽ…
+ Học sinh: Đồ dùng học tập đủ bộ ( giấy A4, bút chì, màu, tẩy, tranh ảnh sưu
tầm, vở, SGK )
Do đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh rất hiếu động, tò mò, dễ thích ứng
nhưng cũng rất dễ chán nản. Vì vậy đồ dùng phải có tính sư phạm phù hợp với nội
dung bài dạy. Tranh ảnh phải rõ ràng, chuẩn mực có tính gợi mở đảm bảo tính
thẩm mĩ, tính khoa học và tính giáo dục cao. Tránh tình trạng đồ dùng đơn điệu,
không trọng tâm, cẩu thả tuỳ tiện, thiếu thẩm mĩ điều đó sẽ dẫn tới không phát hiện
được óc thẩm mĩ và tư duy sáng tạo của học sinh.
Đồ dùng phải rõ cho toàn bộ học sinh bao quát được, quan sát dễ dàng nếu
không sẽ ảnh hưởng đến quá trình giảng dạy .
Ví dụ : Tiết 10 - Bài 10 Vẽ tranh: Đề tài Lễ hội
Tôi chuẩn bị 1 số bài vẽ trên khổ A3 vẽ về các lễ hội khác nhau, các hình
ảnh về lễ hội cũng khác nhau như tranh vẽ về Lễ hội đấu vật, đua thuyền, hát quan
họ, trọi gà, đi chơi hội đầu xuân… Học sinh quan sát rõ có thể tìm nhiều cách thể
hiện. Nếu như sử dụng các bài vẽ vào giấy A4 thì hơi nhỏ học sinh khó quan sát và
sẽ rối mắt, các hình ảnh sẽ không rõ ràng như bài vẽ ở khổ A3. Tuy nhiên tôi cũng
sử dụng những bài chưa đẹp về cả hình, bố cục và màu sắc để học sinh rút kinh
nghiệm cho bài vẽ của mình. Ngoài những đồ dùng do thầy trò tự tạo ra thì đồ
dùng thiên nhiên là một trong những đồ dùng sống động nhất đối với đôi mắt trẻ
thơ. Chính vì vậy trước khi học bài này tôi đã hướng dẫn các em tự quan sát các lễ
hội ở quê mình đặc biệt là lễ hội Tứ thôn ở xã Tân Việt trong nhiều khía cạnh.
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
11
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
Ví dụ: Tiết 4 – Bài 4 Vẽ trang trí: Tạo dáng và trang trí túi xách
Giáo viên chuẩn bị ba loại đồ dùng:
- Tranh vẽ của giáo viên và học sinh về các loại túi xách phong phú về kiểu dáng,
màu sắc, họa tiết trang trí.

- Ảnh chụp về các loại túi xách
- Một số chiếc túi xách thật ( lưu ý giáo viên chuẩn bị những chiếc túi có nhiều
kích thước, màu sắc, chất liệu, họa tiết trang trí khác nhau) để học sinh được tận
mắt nhìn và sờ vào chiếc túi.
Tranh vẽ: tôi chọn 1 số tranh vẽ của học sinh vẽ theo cách nghĩ cách cảm
nhận và sự quan sát được của các em.
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
12
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
Trong các bài vẽ mẫu cho học sinh tham khảo tôi cũng đưa ra một số bài vẽ
chưa đẹp để học sinh rút kinh nghiệm về cách sắp xếp bố cục, cách tạo dáng và
trang trí khi vẽ :
+ Bài vẽ 1: cái túi xách nhỏ ở giữa tờ giấy.
+ Bài vẽ 2: cái túi xách to chiếm hết tờ giấy.
+ Bài vẽ 3: cái túi xách vừa không quá to hay quá nhỏ đặt ở chính giữa tờ giấy.
Qua quan sát tranh học sinh gợi mở được nhiều điều trong khi vẽ phải chú ý :
bố cục (cách sắp xếp). Ngoài đồ dùng gợi về kiểu dáng và họa tiết tranh trí cho học
sinh thì giáo viên phải chuẩn bị đồ dùng về bố cục, màu sắc và cách tô màu .
Giáo viên đưa ra những câu hỏi:
? Theo em túi xách thường có dạng hình gì ?
? Dáng như thế nào ?
? Túi xách thường làm bằng những chất liệu gì ?
? Màu sắc túi xách như thế nào ?
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
13
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
? Những họa tiết nào được đưa vào trang trí túi xách ?
? Túi xách có vai trò gì ?
Sau khi đưa ra những câu hỏi giáo viên lần lượt giới thiệu những bức tranh
ảnh về các loại túi xách.

Giới thiệu tranh, ảnh xong giáo viên đưa ra những chiếc túi thật và giới thiệu
cho học sinh có thể gọi học sinh lên để tận tay sờ và cảm nhận.
Sau phần hướng dẫn cách tạo dáng và trang trí giáo viên giới thiệu những bài
vẽ của học sinh khóa trước.
3 Sử dụng đồ dùng đúng lúc, đúng chỗ :
Chuẩn bị tốt đồ dùng rất cần thiết nhưng chưa đủ. Sử dụng đồ dùng đúng
lúc, đúng chỗ mới là điều kiện để đồ dùng phát huy hiệu quả. Thông thường đồ
dùng tôi thường cho các em quan sát ở hai phần đó là hướng dẫn quan sát và nhận
xét, hướng dẫn cách vẽ. Khi học sinh đã thực hành tôi cất đi để các em không sao
chép. Thời gian treo đồ dùng cũng tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố khác. Nếu như là các
tiết đầu tôi thường đưa ra các câu hỏi vấn đáp trước sau đó mới treo tranh. Thông
qua các câu trả lời và quan sát thấy các em đã hình thành được nội dung bài và
cách thể hiện riêng của mình. Tuy nhiên các tiết học cuối buổi học sinh uể oải mệt
mỏi thiếu tập trung thì ngay từ đầu tôi đã treo đồ dùng để gây sự chú ý của học
sinh hướng học sinh vào sự tò mò, dẫn dắt học sinh vào khám phá nội dung bài
học.
Khi treo tranh phải để học sinh nhận xét, nhìn nhận ra vấn đề thông qua các
câu hỏi của giáo viên, tránh tình trạng treo tranh ra mà không phân tích giảng giải
hay vừa treo lại cất đi ngay.
Để tạo sự lôi cuốn học sinh tham gia vào giờ học đôi khi người giáo viên
phải biết kết hợp minh họa nhanh trên bảng kết hợp với đồ dùng làm sẵn tạo chiều
sâu của tiết học có chất lựợng.
Tuỳ theo đối tượng học sinh mà phần củng cố có thể treo để học sinh củng
cố lại hoặc có thể lấy luôn bài vẽ đẹp và chưa đẹp của học sinh để học sinh củng cố
nhận xét và hoàn thiện bài ở nhà .
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
14
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
Ví dụ Tiết 15 – bài 15: Vẽ trang trí: Tạo dáng và trang trí thời trang
Trước khi cho học sinh quan sát tranh tôi đưa ra một hệ thống câu hỏi trước

sau đó mới cho học sinh quan sát và nhận xét tranh .
Hệ thống câu hỏi :
Em hay quan sát một số bộ trang phục do cô chuẩn bị hãy cho biết
? Đây là những bộ trang phục gì ?
GV giới thiệu một số trang phục đã chuẩn bị về hình dáng, kiểu cách, chất liệu,
mục đích sử dụng.
- GV giới thiệu một số hình ảnh qua máy chiếu đa năng và đặt câu hỏi
? Thời trang là gì ?
GV giới thiệu: Sự thay đổi thời trang xưa  nay (Thời trang là thước đo của xã
hội, kinh tế, văn hóa vì xã hôi, kinh tế phát triển thời trang cũng thay đổi theo sự
phát triển đó)
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
15
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
- GV giới thiệu hình ảnh qua máy chiếu đa năng
? Thời trang giữa các vùng miền có khác nhau không ? vì sao ?
- GV giới thiệu hình ảnh qua máy chiếu đa năng
? Em có nhận xét gì về các mẫu thời tranh và màu sắc ?
? Theo em như thế nào là trang phục đẹp ?
- GV giới thiệu đưa ra ví dụ trang phục đẹp cần phù hợp theo tuổi tác, theo mùa,
giới tính, văn hóa dân tộc, hoàn cảnh( đặc biệt về trang phục học đường,…thông
qua hình ảnh).
- GV giới thiệu hình ảnh qua máy chiếu đa năng
? Ngoài thời trang quần áo còn có các vật dụng đi kèm gì ?
- GV giới thiệu hình ảnh qua máy chiếu đa năng
? Thời trang có ý nghĩa như thế nào với cuộc sống ?
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
16
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
Sau khi đưa ra một hệ thống câu hỏi như trên, trên máy chiếu đa năng và cho

học sinh nêu nhận xét.
Khi học sinh đã nhận xét tôi đưa ra một số bức tranh vẽ màu đẹp và chưa
đẹp và đưa ra câu hỏi cho học sinh nhận xét về màu .
* Sang phần cách vẽ: Giáo viên thị phạm trên bảng theo từng bước cụ thể, trang
phục nam đến trang phục nữ.
Trước khi đến phần thực hành tôi cho học sinh quan sát một số bài tiêu biểu
về cả nội dung và hình thức thể hiện các mẫu trang phục của học sinh khóa trước,
tôi nhận xét qua và cất tranh đi .
Phần thực hành hoàn toàn do mỗi em phát huy khả năng sáng tạo của bản
thân trên cơ sở đã được quan sát gơị ý và sự hướng dẫn của giáo viên cùng với cảm
nhận và sự hiểu của mình.
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
17
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
4 Khai thác hết tính năng, tác dụng của đồ dùng :
Giáo viên phải biết khai thác triệt để tính năng của đồ dùng thì giờ học mới
sôi nổi hấp dẫn. Muốn như vậy giáo viên phải chuẩn bị hệ thống câu hỏi kèm theo
để khai thác hết kiến thức. Tức là giáo viên phải kết hợp cùng lúc 3 phương pháp:
trực quan - quan sát nhận xét - hỏi đáp học sinh tiến tới sự liên tưởng, hình thành
khả năng nhớ lại các hình ảnh đã được quan sát, nhìn nhận, phát huy óc sáng tạo
khi vẽ bài .
Ví dụ 1: Tiết 5 – Bài 5 Vẽ tranh: Đề tài phong cảnh quê hương
Tôi đưa đồ dùng ra theo 4 loại bài vẽ phong cảnh chính :
+ Phong cảnh nông thôn
+ Phong cảnh miền núi.
+ Phong cảnh miền biển .
+ Phong cảnh thành phố .
Đưa ra hệ thống câu hỏi :
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
18

Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
+ Thế nào là tranh phong cảnh ?
(Là tranh vẽ về cảnh vật thiên nhiên ….)
+ Tranh phong cảnh thường có những loại nào ? ( 4 loại )
+ Em có nhận xét gì về từng loại tranh phong cảnh .
+ Em hãy so sánh các loại tranh phong cảnh đó ?
+ Em có nhận xét gì về cách tô màu và màu sắc trong tranh ?
+ Em yêu quý tranh nào ? Tại sao ?
Ví dụ 2: Tiết 14 – Bài 13: Vẽ theo mẫu: Tập vẽ dáng người
Giáo viên giới thiệu một số hình ảnh, yêu cầu học sinh quan sát và đưa ra câu
hỏi:
? Hình này vẽ những hoạt động gì ?
? Các em có nhận ra tư thế của đầu, tay, chân, thân ? người khi đứng, cúi ngồi
quỳ… như thế nào ?
Qua hình ảnh đó gợi ý học sinh tìm ra tỉ lệ các bộ phận và chỉ ra cho học sinh
thấy được trục của từng bộ phận cơ thể người, dáng người ở tư thế đứng, đi, chạy,
nhảy, ngồi, quỳ…
Giáo viên cho học sinh xem tranh vẽ những hoạt động khác nhau của các nhân vật.
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
19
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
5. Không lạm dụng đồ dùng dạy học :
Học sinh trung học cơ sở thích những cái mới, cái lạ để bắt chước theo, thích
ghi nhận nhiều nhưng lại ít có khả năng chọn lọc. Vì vậy giáo viên phải thường
xuyên đổi mới đồ dùng và không nên lạm dụng đồ dùng nếu không sẽ phản tác
dụng dẫn đến nhàm chán.
Ví dụ Tiết 18 – bài 18: Vẽ tranh: Đề tài tự chọn
Tôi thấy ở bài này nhiều giáo viên chưa biết chọn lọc để giảng bài vẽ tự chọn
cho hiệu qủa. Có giáo viên đưa ra rất nhiều tranh vẽ mà vẫn cảm thấy thiếu, chưa
đủ, chưa nói được hết những gì bài yêu cầu và khả năng học sinh chưa đạt được sự

thoả mãn .
Nhiều giáo viên còn chưa xác định được "thế nào là vẽ tranh đề tài tự
chọn". Có giáo viên đưa cả vẽ trang trí, vẽ theo mẫu vào đồ dùng. Chính vì vậy mà
bài giảng lan man không tập trung. Ở bài này tôi chọn mỗi chủ đề một tranh :
- Tranh phong cảnh: + Phong cảnh nông thôn.
+ Phong cảnh miền núi.
+ Phong cảnh miền biển .
+ Phong cảnh thành phố .
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
20
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
- Tranh sinh hoạt : + Lao động
+ Học tập
+ Thể thao, văn nghệ…
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
21
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
Tôi tập trung vào mỗi loại 1 tranh để gợi mở đề tài cho học sinh tự lựa chọn
chủ đề để vẽ . Vì thế bài vẽ của học sinh vừa phong phú về đề tài vừa đảm bảo thời
gian thực hành của học sinh và khả năng sáng tạo của học sinh sẽ cao hơn .
6. Những kết quả đạt được
a. Đối với giáo viên:
- Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức về việc sử dụng đồ dùng dạy –
học vào giảng dạy.
- 100% giáo viên đã đăng ký sử dụng thiết bị phù hợp với mục tiêu, yêu cầu của
bài dạy, giáo viên đã sử dụng giáo án điện tử.
- Mặc dù cũng gặp rất nhiều khó khăn, nhưng nhiều giáo viên đã đầu tư mua
máy tính xách tay để phục vụ cho giảng dạy. Điều đó thể hiện sự yêu nghề, tâm
huyết với nghề, khát khao học hỏi để nâng cao hiệu quả cách dạy của giáo viên
và cách học của học sinh.

b. Đối với học sinh:
- Tích cực, tự giác và chủ động hơn trong việc tiếp thu kiến thức.
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
22
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
- Trong các tiết dạy có sử dụng thiết bị dạy hoc, ứng dụng công nghệ thông tin
học sinh học sôi nổi, hứng thú hơn.
- Đa số học sinh đã vận dụng được lý thuyết vào thực hành, nhớ và khắc sâu
được kiến thức.
Việc sử dụng đồ dùng dạy học kết hợp với các phương pháp sư phạm đã tạo
hiệu quả cao. Bằng chứng sinh động nhất chính là sự say mê học mĩ thuật, sự đón
chờ háo hức đến giờ học mĩ thuật. Nhiều học sinh mong chờ đến tiết học vẽ để thể
hiện tài năng cũng như thể hiện mình qua bài vẽ. Lớp học sôi nôi hứng thú ý thức
học tốt hơn thúc đẩy các môn học khác. Nhiều em mạnh dạn hơn, biết vận dụng
môn học vào cuộc sống một cách có ý thức thẩm mĩ.
Sau mỗi tiết học đều có nhận xét đánh giá. Đặc biệt qua quá trình thu thập kết
quả tôi thấy rất khả quan.
Kết quả
Kết quả sau khi áp dụng đưa phương pháp sử dụng đồ dùng dạy học vào dạy
học. Qua thời gian giảng dạy được áp dụng, với sáng tạo của thày và hoạt động
tích cực của học sinh cùng với một số phượng pháp tổ chức hợp lý, bản thân tôi
thấy kết quả đạt được một cách tích cực với tỉ lệ học sinh hứng thú và đạt giỏi với
những yêu cầu cụ thể, chứng tỏ thành tích đạt được qua trải nghiệm hoàn toàn có
sức thuyết phục. Những con số biểu hiện trong bảng thống kê dưới đây đã nói rất
rõ điều đó, cho tới hết học kỳ I năm học 2013 -1014 cụ thể như sau:
Tổng số học
sinh khối 6
Giỏi Khá Trung bình Yếu Kém
94 10 8.3% 50 52.1% 34 39.6% 0 0% 0 0%
Với kết quả như trên tôi thấy việc dạy học mĩ thuật muốn có kết quả giảng

dạy cao thì người thày phải không ngừng tìm tòi và đổi mới phương pháp dạy học
để tạo được cách dạy lấy học sinh làm trung tâm cho bài dạy, giáo viên chỉ là
người hướng dẫn, gợi mở, dẫn đường thì ngoài việc sử dụng một số phương pháp
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
23
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
dạy học truyền thống cũng cần kết hợp nhiều phương pháp để tiết học sinh động
hơn. Với kết quả này mỗi chúng ta cũng không lấy đó làm bằng lòng để rồi dừng ở
đó mà theo tôi là giáo viên học hỏi, tìm tòi và sáng tạo trong cách dạy là một
nhiệm vụ mỗi ngày của người thày, hoạt động đó phải được diễn ra thường xuyên
có như vậy mới đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao đối với tri thức.
MỘT SỐ GIÁO ÁN MẪU MÔN MĨ THUẬT LỚP 9
Tiết 15. Bài 15. Vẽ trang trí
Tạo dáng và trang trí thời trang
(tiết 1 )
I. Mục tiêu bài học :
- HS hiểu về nội dung và sự cần thiết của thiết kế thời trang trong cuộc sống.
- HS biết tạo dáng một số mẫu thời trang theo ý thích.
- HS coi trọng những sản phẩm thời trang mang bản sắc dân tộc.
II. Chuẩn bị :
1. Giáo viên :
- Máy chiếu đa năng
- Hình phóng to một số mẫu thời trang.
- ảnh trang phục truyền thống và hiện đại,…
- Sưu tầm một số mẫu thời trang trong cuộc sống.
- Bài vẽ của học sinh khóa trước.
2. Học sinh :
- Đồ dùng học tập đủ bộ.
- Sưu tầm tranh, ảnh về thời trang.
3. Phương pháp dạy - học :

- Phương pháp trực quan.
- Phương pháp gợi mở.
- Phương pháp vấn đáp.
- Phương pháp hoạt động nhóm
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
24
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuât lớp 9
- Kết hợp một số phương pháp khác.
III. Tiến trình dạy học :
1. ổn định lớp học : 1 phút.
- Kiểm tra sĩ số
- ổn định trật tự.
2. Kiểm tra bài cũ : 1 phút.
- Kiểm tra đồ dùng học tập của học sinh.
3. Bài mới : “tạo dáng và trang trí thời trang ”: 38 phút.
Giới thiệu bài:
Thời trang làm cho cuộc sống con người thêm đẹp và văn minh. Thời trang là
lĩnh vực rất rộng, bao gồm cách ăn mặc, cách trang điểm, kết hợp với các vật dụng,
phương tiện đi kèm như đồng hồ, túi xách, xe máy, ô tô,
Mỗi dân tộc trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đều có trang phục
khác nhau, mang bản sắc văn hoá và vẻ đẹp riêng
Trên đất nước Việt Nam có 54 dân tộc anh em sinh sống, mỗi dân tộc có phong
tục tập quán riêng về trang phục cũng có vẻ đẹp khác nhau như áo tứ thân, áo dài
của phụ nữ miền xuôi. trang phục của phụ nữ các dân tộc miền núi.
Vậy để hiểu thêm về thời trang đặc biệt là thời trang quần áo và làm thế nào tạo
ra được các bộ quần áo theo ý thích hôm nay chúng ta cùng học bài “Tạo dáng và
trang trí thời trang”
- GV nêu yêu cầu bài : bài này thực hiện trong hai tiết, tiết 1 tạo dáng áo, quần hay
váy, tiết 2 trang trí và tô màu.
Hoạt động 1

Hướng dẫn học sinh quan sát nhận xét
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi bảng
Giáo viên: Đỗ Thu Hương Trường THCS Tân Việt
25