Dị ứng thuốc điều trị các bệnh lý cơ xương khớp ppsx

Dị ứng thuốc điều trị các bệnh lý
cơ xương khớp

Tất cả các loại thuốc chữa bệnh đều có thể có những
phản ứng không mong muốn và một trong các phản
ứng không mong muốn đó là dị ứng thuốc. Dị ứng
thuốc là những phản ứng, hội chứng, bệnh lý xuất
hiện trong hoặc sau khi dùng thuốc với những mức
độ khác nhau, từ nhẹ (ngứa, mệt mỏi và nổi mẩn da),
đến vừa (sốt, nổi ban lan rộng, thay đổi chức năng
gan, thận) và nặng (co thắt cơ hô hấp, hoại tử thượng
bì nhiễm độc, suy chức năng gan, suy thận ) thậm
chí rất nặng và có thể gây tử vong cho người bệnh.
Các bệnh lý cơ xương khớp (còn
gọi các bệnh thấp khớp) là một
trong những nhóm bệnh rất
thường gặp ở nước ta cũng như
các nước trên thế giới, được coi là nhóm bệnh mang tính
xã hội vì nhiều người mắc, bệnh thường diễn tiến kéo dài

Viêm khớp gối.
ảnh hưởng tới cuộc sống và sinh hoạt của nhiều người,
một số bệnh có thể gây tàn phế, giảm tuổi thọ và mất khả
năng lao động của con người. Có gần 200 bệnh của hệ
thống vận động (hệ cơ - xương - khớp). Nhóm bệnh này
rất khác nhau, đa dạng và phức tạp, có diễn biến, tiên
lượng và điều trị hoàn toàn khác nhau. Mỗi bệnh đều cần
thiết được chẩn đoán xác định càng sớm càng tốt, được
theo dõi điều trị một cách toàn diện và hệ thống tại các cơ
sở y tế chuyên khoa. Vì tính đa dạng, phức tạp và diễn
biến kéo dài, nên các bệnh lý này cũng cần có nhiều

nhóm thuốc tương ứng để điều trị như: các thuốc giảm
đau, các thuốc kháng viêm, các thuốc có thể làm thay đổi
diễn tiến của bệnh viêm khớp dạng thấp, các thuốc điều
hòa hoặc ức chế miễn dịch, các thuốc làm thay đổi cấu
trúc của sụn khớp, các thuốc chống hủy xương và các
thuốc tăng tạo xương để điều trị loãng xương, các thuốc
làm tăng thải acid uric và các thuốc chống tổng hợp acid
để làm giảm acid uric máu trong điều trị bệnh Gout, các
thuốc kháng lao và kháng sinh để điều trị lao khớp và các
bệnh lý viêm khớp do vi trùng
Dị ứng thuốc liên quan tới 3 vấn đề chính:
- Thuốc được sử dụng bao gồm các yếu tố liên quan đến
hoạt chất thuốc, tá dược, cách dùng, đường dùng của
thuốc.
Cơ địa người bệnh, các bệnh lý hay tình trạng đặc biệt
của cơ thể người bệnh (trẻ em, người có tuổi, người có
nhiều bệnh mạn tính, phụ nữ có thai hay đang cho con
bú ).
- Tương tác với các thuốc khác hoặc các thức ăn người
bệnh đang dùng đồng thời. Đây là vấn đề rất quan trọng
và là yếu tố thúc đẩy làm tăng nguy cơ của tất cả các loại
phản ứng không mong muốn của thuốc, đặc biệt là dị ứng
thuốc.
Nghiên cứu tình hình dị ứng thuốc những năm gần đây,
các chuyên gia cho biết: danh sách các thuốc gây dị ứng
ngày càng dài hơn, số người bị dị ứng thuốc ngày càng
tăng và mức độ dị ứng cũng có xu hướng nặng hơn vì
chúng ta ngày càng có thêm nhiều thuốc mới, nhu cầu
dùng thuốc để phòng và chữa bệnh của con người cũng
ngày càng tăng, một người bệnh, đặc biệt là người có

tuổi, thường phải sử dụng cùng lúc nhiều loại thuốc để
điều trị nhiều chứng bệnh mạn tính liên quan tới tuổi như:
tăng huyết áp, bệnh cơ tim thiếu máu cục bộ, đái tháo
đường, rối loạn lipid máu, bệnh lý dạ dày, thoái hóa khớp,
loãng xương, viêm khớp Chính vì vậy, người bệnh có
tuổi thường phải chịu hậu quả của các phản ứng không
mong muốn của thuốc, đặc biệt là dị ứng thuốc.
Dị ứng một số thuốc thường dùng trong các bệnh lý
cơ xương khớp
Dị ứng các thuốc kháng viêm không (chứa) steroid
(KVKS):
Các thuốc kháng viêm không
steroid là một nhóm gồm nhiều
loại thuốc, không đồng nhất và
thường không liên quan với nhau
về mặt hóa học, nhưng có cùng
tác dụng điều trị, tác dụng kháng
viêm, giảm đau và hạ sốt, vì đều
có tác động ức chế prostagrandin thông qua ức chế men
cyclooxygenase - (COX). Chính vì vậy, nhóm thuốc này
đã được sử dụng rất rộng rãi, được coi như các thuốc chủ


Nổi ban trên da do d
ị
ứng thuốc.
lực để điều trị các triệu chứng đau và viêm của rất nhiều
trạng thái bệnh lý, đặc biệt các bệnh lý cơ xương khớp.
Nhóm thuốc này cũng là nhóm thuốc thường gây dị ứng,
theo thống kê, khả năng gây dị ứng chung của nhóm

thuốc này đứng thứ 2, chỉ sau nhóm kháng sinh. Như vậy,
khi sử dụng các thuốc KVKS, chúng ta phải chấp nhận cả
các khả năng gây dị ứng, các tác dụng phụ và phản ứng
có hại của chúng (trên đường tiêu hóa, hệ tim mạch, hệ
gan mật, hệ niệu vì khả năng gây dị ứng, các tác dụng
có lợi và bất lợi của thuốc cùng tồn tại trong bản chất của
thuốc, liên quan tới chính cơ chế tác dụng của thuốc.
Dưới đây là các thuốc kháng viêm không steroid chính:
- Đầu tiên là aspirin, một thuốc kháng viêm giảm đau đầu
tiên, được đưa ra thị trường từ năm 1899.
- Tiếp theo là một loạt thuốc có tác dụng kháng viêm,
giảm đau được lần lượt đưa ra thị trường như:
phenylbutazone (butazolidin), indomethacin (indocid),
ibuprofen (motrin, advil), fenoprofen (nalfon), ketoprofen
(profenid), naproxen (apranax), acid tiaprofenic (surgam),
diclofenac (voltarene), sulidac (clinoril), diflunisal (dolobid),
piroxicam (feldene), nimesulid (nexen), acemetacin
(Emflex), tenoxicam (tilcotil), meloxicam (mobic), celecoxib
(celebrex), rofecoxib (vioxx), valdecoxib (bextra),
parecoxib (dynastat), etoricoxib (arcoxia), lumiracoxib
(prexige)
Các thuốc này đều có thể gây hiện tượng dị ứng như nổi
mẩn ngứa, đỏ da, đỏ mắt, phù mặt hiện tượng này
thường nhẹ và hồi phục nhanh khi ngưng thuốc. Tuy
nhiên cũng có thể có phản ứng nặng, thậm chí chết người
như: phù mạch, co thắt khí phế quản, hồng ban đa dạng,
hoại tử thượng bì nhiễm độc, hội chứng Stevens Johnson,
hội chứng Lyell Khi người bệnh đã bị dị ứng một loại
thuốc kháng viêm không steroid, nhiều khả năng sẽ bị dị
ứng chéo với các thuốc kháng viêm khác vì vậy cần rất

thận trọng, cho liều thấp, theo dõi thật sát khi buộc phải
dùng nhóm thuốc này cho người bệnh.
Dị ứng Allopurinol:
Allopurinol là một chất ức chế men xanthine oxydase, có
tác dụng chống tổng hợp acid uric được sử dụng để điều
trị bệnh gút.
Hiện tượng dị ứng có thể gặp ở khoảng 5 % bệnh nhân
sử dụng allopurinol, đây được coi là một điều không may
cho các bệnh nhân gút vì allopurinol được coi là loại thuốc
rất quan trọng trong điều trị bệnh gút.
Hiện tượng dị ứng có thể nhẹ như ngứa, mẩn đỏ hoặc
nặng hơn nổi ban đỏ, nổi bóng nước, sốt, tăng men gan,
hoại tử thượng bì thường phải ngưng thuốc.
Làm gì khi b
ị dị ứng hoặc nghi ngờ dị ứng thuốc?

Tất cả các biểu hiện bất thư
ờng sau khi sử dụng thuốc
đều cần được quan tâm.
Khi bị dị ứng hoặc nghi nhờ dị ứng thuốc n
ên ngưng
thuốc và liên h
ệ hoặc gặp lại bác sĩ ngay. Các bác sĩ sẽ
hỏi và khám bệnh, tìm hiểu các thuốc cùng dùng, tìm hi
ểu
các bệnh lý tiềm ẩn hay li
ên quan, cho làm các xét
nghiệm cần thiết để xác định tình trạng và m
ức độ dị
ứng.

Tùy mức độ dị ứng, việc điều trị thích hợp sẽ đư
ợc tiến
hành thu
ốc chống dị ứng, thuốc ức chế phản ứng miễn
dịch, nước và điện giải, kháng sinh phòng và ch
ống bội
nhi
ễm, hỗ trợ hô hấp, tim mạch, gan, thận, thải trừ thuốc,
chống choáng phản vệ
Dị ứng thuốc là m
ột loại phản ứng của hệ miễn dịch của
cơ thể người bệnh với thuốc, tùy thuộc vào b
ản chất của
thuốc, cơ địa người bệnh và tương tác c
ủa các loại thuốc
cùng dùng. Tuy không hoàn toàn tránh được hiện tư
ợng
này nhưng với trình độ và kinh nghiệm của m
ình, các
thầy thuốc có thể làm giảm tới mức thấp nhất hiện tư
ợng
này bằng cách: sử dụng thuốc an toàn, h
ợp lý, hiệu quả,
tìm hiểu kỹ cơ địa và đặc điểm riêng biệt của từng ngư
ời
bệnh, kiểm soát các thuốc cùng dùng và tránh
các tương
tác bất lợi của thuốc.