Tại sao tắm hơi có thể gây chết người? pdf

Tại sao tắm hơi có thể gây
chết người?

Với một số sự cố gần đây trong phòng xông hơi, các
chuyên gia cho rằng cơ thể người không thể chịu nổi
sức nóng quá dữ dội kết hợp với độ ẩm cao.
Đối với những người mê xông hơi,
ngồi trong phòng kín nghi ngút hơi
nước là phương pháp số 1 để thư
giãn, đó là chưa kể khía cạnh tâm
linh mà một số người cho rằng tắm
hơi có thể mang lại. Còn với hơn
100 người tham gia cuộc thi nhà vô
địch tắm hơi thế giới tại Phần Lan
mới đây, xông hơi là một “môn thể thao” đích thực và
chẳng có gì nguy hiểm. Tuy nhiên, đến lúc một thí sinh
ngã quỵ và chết trong tình trạng toàn thân bỏng nặng,

Cu
ộc thi đấu tử thần,
người b
ên trái là
Ladyzhensky đ
ã
thiệt mạng sau đó -

Ảnh: AFP
“môn thể thao” này đã thu hút sự quan tâm rộng rãi của
dư luận trên toàn cầu. Làm thế nào xông hơi có thể gây
chết người như vậy? Liệu chuyện tắm hơi bình thường có
tác động tích cực như người ta vẫn tưởng hay không?

Giới chuyên gia cho rằng đã đến lúc kiểm tra tính xác thực
về các tuyên bố như tắm hơi có thể kéo dài tuổi thọ và
chữa trị bệnh tật.
Khái niệm tạo nên một không gian nóng bức khiến con
người tuôn mồ hôi như suối đã tồn tại hàng trăm năm và
thậm chí hàng ngàn năm trước trong nhiều nền văn hóa
khác nhau. Có thể kể đến lều xông hơi tẩy rửa tinh thần
của người da đỏ Mỹ, nhà tắm hơi hamam kiểu Thổ, nhà
tắm hơi banya kiểu Nga, phòng tắm hơi của người Hy Lạp
cổ đại và kiểu tắm hơi từ thuở sơ sinh của người Phần
Lan. Tất cả đều có chung ý kiến là việc đổ mồ hôi có lợi
cho cơ thể và mang lại lợi ích cho sức khỏe con người,
không ít thì nhiều.
Vào những năm 1990, một nhóm người ở nam Phần Lan,
cụ thể là thị trấn Heinola, nghĩ đến chuyện thi thố trong
phòng xông hơi, xem ai có thể chịu đựng lâu nhất trong
điều kiện cực kỳ nóng bức. Đến năm 1999, theo website
của Heinola, chuyện thi tài này trở thành sự kiện chính
thức, thu hút các thí sinh quốc tế đến từ Hà Lan và Đức.
Và từ đó đến nay, số thí sinh tăng liên tục mỗi năm và
khiến giới truyền thông chú ý ngày càng nhiều. Luật lệ khá
đơn giản: trong phòng xông hơi với nhiệt độ 110
0
C, những
người tham gia cố gắng ngồi càng lâu càng tốt. Cứ mỗi 30
giây, người ta bỏ thêm nửa lít nước vào nồi nung. Ngôi vô
địch luôn thuộc về quốc gia chủ nhà. Kỷ lục thế giới cũng
do một người Phần Lan tên là Timo Kaukonen lập nên với
16 phút vào năm 2003.
Tuy nhiên, chỉ sau khoảng 6 phút trong vòng chung kết

năm nay, Kaukonen và thí sinh người Nga Vladimir
Ladyzhensky ngã quỵ. Cả hai bị bỏng nghiêm trọng và
Ladyzhensky thiệt mạng. Trong khi cảnh sát vẫn tiếp tục
điều tra, giới chuyên gia cho rằng bi kịch trên có thể là kết
quả do sức nóng dữ dội kết hợp với hơi ẩm trong phòng
xông hơi gây ra. Theo chuyên gia Chris Minson của Đại
học Oregon (Mỹ), thông thường cơ thể người phản ứng lại
sức nóng bằng cách giãn rộng các mạch máu, từ đó cung
cấp nhiều máu hơn cho da khi da tỏa nhiệt. Đổi lại, mồ hôi
bốc ra làm cơ thể mát lại, và việc này chỉ xảy ra khi nhiệt
độ máu tăng khoảng 1
0
C. Cùng lúc, huyết áp tụt, nhịp tim
tăng và quả tim bơm một lượng máu nhiều gấp 3 lần bình
thường. Hệ thống này thường hoạt động hiệu quả, cho
đến khi một bộ phận gặp trục trặc.
Sau khi ngồi quá lâu trong phòng xông hơi, cơ thể mất
quá nhiều nước, cản trở khả năng đổ mồ hôi của da cũng
như ảnh hưởng đến hoạt động tim. Khi hơi nước trong
phòng tiếp tục tăng, mồ hôi không bốc hơi được nữa, loại
bỏ luôn khả năng làm mát cơ thể. Kết hợp với việc tụt
huyết áp, mất nước và mệt mỏi dữ dội do quá nóng, con
người sẽ bị ngất xỉu. Khi thí sinh ngất, da tiếp xúc với các
bề mặt nóng gây bỏng toàn thân. Cơn đau tim cũng có thể
đến liền sau đó. Và các protein có thể biến chất, gây nên
tình trạng suy thận hoặc suy các cơ quan nội tạng khác.
Bên cạnh đó, bộ não cũng rất nhạy cảm với nhiệt độ cao,
khiến con người không còn minh mẫn.
Đây có thể là trường hợp tử vong đầu tiên trong khi thi
đấu xông hơi, nhưng cũng có người chết trong tình trạng

tương tự. Hồi năm ngoái có đến 3 người qua đời khi đang
tắm hơi tại Arizona (Mỹ). Con người thỉnh thoảng cũng
chết tại phòng tắm hơi, đặc biệt khi đã uống bia rượu,
hoặc phòng xông không đảm bảo an toàn và bộ phận
thông khí không hoạt động, theo chuyên gia Richard
Livingston của Đại học Arkansas. Để an toàn, giới chuyên
gia khuyên nên đến những phòng xông hơi có chất lượng
tốt với nhiệt độ không quá 90
0
C, khi tắm nên nghỉ ngơi,
uống nước và rời khỏi phòng xông khi cảm thấy không
khỏe. Những người được khuyên nên tránh xa phòng
xông hơi là người già, trẻ em, thai phụ, người có tiền sử
không chịu được nhiệt độ cao hoặc bị bất cứ căn bệnh
nào có thể ảnh hưởng đến tim, như tiểu đường chẳng
hạn.