Các dấu hiệu suy thận mãn tính pptx

Các dấu hiệu suy thận mãn tính


Ăn không ngon, mệt bất thường, đi tiểu nhiều, uống nhiều nước, tiểu khó,
tiểu máu, tiểu đục, đau bụng, đau dọc theo vùng cột sống thắt lưng, cao
huyết áp, phù nề hay bị chuột rút
1/3 bệnh nhân là thanh niên
Khoa Thận tiết niệu (Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội) có 50 giường bệnh
nhưng thường quá tải với số bệnh nhân gấp đôi số giường.
Hơn 20% trong số đó là bệnh nhân bị suy thận mãn tính (STMT). Đáng nói
là có tới 1/3 số bệnh nhân điều trị nội trú tại khoa do STMT là thanh niên, từ
18-30 tuổi.
Những bệnh nhân này gồm nhiều thành phần trong xã hội như công nhân,
sinh viên, nông dân Không ít trường hợp đi khám sức khỏe để chuẩn bị đi
nước ngoài lao động, học tập mới phát hiện bị STMT.
Mới đây khoa Thận Tiết niệu tiếp nhận bệnh nhân N.M.T. sinh viên năm thứ
4 trong tình trạng da xanh nhợt, mệt mỏi, nhức đầu. Do chủ quan nên khi có
dấu hiệu mệt mỏi T. đã không đi khám.
Đến khi sức khỏe giảm sút, T. phải vào viện. Kết quả xét nghiệm cho hay T.
bị viêm cầu thận dẫn tới suy thận mãn độ 3B (bệnh nặng) cần phải lọc máu
thường xuyên.
Cùng phòng với T. còn có bệnh nhân được chuyển từ Bệnh viện Chợ Rẫy
(TP.HCM) ra Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) sau khi đã được chạy thận nhân
tạo để qua giai đoạn nguy hiểm. Lao động quá sức, không có chế độ ăn uống
hợp lý là nguyên nhân khiến bệnh nhân này bị suy thận.
Do không có tiền khám bệnh nên bệnh nhân không phát hiện bị bệnh ở giai
đoạn đầu, đến khi quá nặng mới đến cấp cứu tại Bệnh viện Chợ Rẫy.
GS. Trần Văn Chất – Khoa Thận Tiết niệu (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết,
có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh thận, trong đó có nguyên nhân bẩm
sinh, độc chất, chế độ ăn uống, dùng thuốc chống viêm
Ngoài ra, một số bệnh lý khác cũng có khả năng dẫn đến suy thận như nhiễm

trùng đường niệu, bệnh tiểu đường, cao huyết áp, bệnh về mạch máu
Kết quả khảo sát mới đây của Bệnh viện Bạch Mai cho thấy, số bệnh nhân bị
dị ứng do lạm dụng thuốc, đặc biệt là kháng sinh không theo chỉ dẫn của bác
sĩ đang gia tăng từ 7-8 lần trong vòng 15 năm qua.
Điều này cũng tỷ lệ thuận với việc gia tăng bệnh nhân bị STMT. GS Chất
cho biết thêm, khi uống thuốc chống viêm, thuốc kháng sinh phải có chỉ
dẫn của bác sĩ.
Tùy tiện dùng thuốc chống viêm sẽ hạn chế khả năng lọc của thận gây suy
thận cấp hay mãn tính. Riêng đối với thuốc kháng sinh, nếu uống không
đúng liều, uống dài hạn, uống không theo chỉ dẫn của bác sĩ thì sẽ dễ làm tổn
thương thận, gây suy thận
Điều quan trọng nhất trong phòng chống bệnh STMT là phát hiện sớm các
dấu hiệu của bệnh như ăn không ngon, mệt bất thường, đi tiểu nhiều, uống
nhiều nước, tiểu khó, tiểu máu, tiểu đục, đau bụng, đau dọc theo vùng cột
sống thắt lưng, cao huyết áp, phù nề hay bị chuột rút
PGS.TS Nguyễn Thanh Liêm – Giám đốc Bệnh viện Nhi T.Ư cho biết, đối
với một số yếu tố bẩm sinh mà có thể dẫn đến STMT như hẹp niệu đạo bẩm
sinh, hẹp miệng niệu đạo, hẹp bao quy đầu thì vẫn có thể phòng tránh được
bằng cách phẫu thuật sớm.
Phẫu thuật sớm sẽ tránh được ứ đọng nước tiểu gây nhiễm trùng đường tiểu,
viêm bàng quang dẫn đến viêm thận.
Ăn uống hợp lý, giảm nguy cơ mắc bệnh
Theo các chuyên gia về thận tiết niệu, chế độ ăn uống giúp hạn chế tối đa
nguy cơ mắc bệnh STMT. Theo đó, không nên ăn quá nhiều những thức ăn
chứa nhiều canxi như nghêu, sò, tôm, cua vì canxi có thể kết tinh thành sỏi
thận.
Những thức ăn có nhiều acid oxalic cũng nên hạn chế (chất này có trong rau
dền, rau muống, cải bó xôi ).
Đặc biệt, ăn mặn sẽ dẫn tới cơ thể hấp thu nhiều muối làm rối loạn cân bằng
nước trong cơ thể. Đối với những người cao huyết áp, lại càng không nên ăn

quá mặn. Bởi huyết áp cao sẽ làm tổn thương các mạch máu, ngăn cản mạch
máu loại trừ các chất cặn bã.
Hơn nữa huyết áp cao là nguyên nhân gây STMT. Hiện nay việc lạm dụng
các thực phẩm có chứa hàn the, phẩm màu công nghiệp là yếu tố khiến gia
tăng người mắc bệnh STMT vì những chất này rất độc với thận.
Uống nhiều nước là biện pháp hiệu quả để giúp thận lọc chất độc, cặn bã có
thể tạo thành sỏi thận ra ngoài tốt hơn. Bác sĩ cũng khuyến cáo, không nên
thấy khát mới uống nước, mỗi ngày một người nên uống ít nhất từ 1,5 - 2 lít
nước đã được nấu chín. Ngoài ra, không nên dùng nhiều thức uống lợi tiểu
như trà, cà phê vì có nguy cơ làm mệt thận, tạo sỏi thận.
Do bất cứ nguyên nhân gì, bệnh nhân STMT cũng phải lọc máu để loại bỏ
các chất thải độc hại tích tụ trong máu. Máy chạy thận nhân tạo sẽ hút máu
từ tĩnh mạch để lọc và sau đó trả lại cho cơ thể. Mỗi lần lọc máu mất 6-8
giờ, phải tiến hành nhiều lần mỗi tuần.
Khi bị mắc STMT, người bệnh phải tuân thủ chế độ ăn đặc biệt theo chỉ dẫn
của bác sĩ để giảm gánh nặng cho thận. Nếu nguyên nhân gây bệnh là tăng
huyết áp hoặc đái tháo đường, phải khống chế các bệnh này bằng cách điều
chỉnh lối sống và dùng thuốc để làm chậm tiến triển của suy thận.
Thái Hà
Theo thống kê của Bệnh viện Nhi T.Ư, mỗi năm có hàng trăm ngàn trẻ em
và vị thành niên mắc các bệnh liên quan đến thận - tiết niệu cần lọc máu và
có nhu cầu ghép thận.
Bên cạnh đó một số lượng lớn những người trưởng thành cũng có nhu cầu
này. Tuy nhiên, kinh phí để ghép thận rất lớn và nguồn thận để ghép cũng
khó kiếm nên phương pháp lọc máu (chạy thận nhân tạo) dù rất tốn kém vẫn
được nhiều bệnh nhân áp dụng.
Cảnh giác với những dấu hiệu suy thận sớm
Các bệnh viêm cầu thận cấp, viêm ống thận cấp, viêm cầu thận mạn đều có
thể tiến triển đến suy thận.
Vì vậy, bệnh nhân bị bệnh thận cần biết rõ những dấu hiệu suy giảm chức

năng thận để kịp thời khám và điều trị nhằm cải thiện thời gian và chất
lượng cuộc sống.
Suy thận có hai loại suy thận cấp và mạn tính. Suy thận cấp là sự suy giảm
chức năng thận diễn ra nhanh chóng trong vài ngày. Suy thận cấp thường do:
nhiễm khuẩn, chấn thương, sốc, suy tim, ngộ độc hoặc dùng thuốc quá liều.
Việc điều trị bao gồm điều chỉnh lại các chức năng thận, chạy thận nhân tạo.
Suy thận mạn tính diễn ra thời gian dài hơn, gây ra bởi các bệnh mạn tính
như tăng huyết áp kéo dài, dị tật bẩm sinh ở thận. Nếu các nguyên nhân
được chẩn đoán và điều trị sớm có thể làm giảm tình trạng suy thận, tuy
không thể hồi phục lại được chức năng thận đã bị suy yếu. Suy thận dẫn đến
tình trạng nhiễm độc cho cơ thể bởi các chất thải trong máu không được loại
trừ ra ngoài.
Những dấu hiệu suy thận thường rất mơ hồ

Suy thận cấp có hoại tử ống thận.
Đa số các triệu chứng suy thận là không rõ rệt, thường gặp là mất cảm giác
ngon miệng, choáng váng và nôn. Những triệu chứng này có thể xuất hiện
khi mắc các bệnh: cảm cúm, ngộ độc thức ăn, thức ăn không hợp khẩu vị,
thiếu chất đạm hay bị nhược cơ. Người cao tuổi, bị tiểu đường, tăng huyết áp
hoặc gia đình có người bị bệnh thận là những yếu tố dễ bị suy thận.
Dấu hiệu toàn thân: mệt mỏi (thường xuyên mệt hoặc chỉ mệt khi hoạt
động thể lực), khó tập trung, giảm trí nhớ và mất ngủ có thể do thiếu máu,
do chức năng thận suy giảm nên không loại bỏ được các chất độc. Những
triệu chứng này cũng xuất hiện vì các nguyên nhân khác, do đó cần thăm
khám tỉ mỉ và làm các xét nghiệm.
Suy thận có thể do sự tích tụ các chất độc hại trong cơ thể: Có vị tanh
trong miệng hoặc hơi thở hôi, choáng váng, buồn nôn, mất cảm giác ngon
miệng, sợ ăn thịt, khó tập trung, bị ngứa.
Suy thận do tích tụ nước trong cơ thể: phù ở mặt, chân hoặc tay, khó thở,
hụt hơi (do có nước ở trong phổi). Giữ nước biểu hiện bằng các triệu chứng:

phù, tăng huyết áp và khó thở. Phù trắng, mềm, ấn lõm, đôi khi chỉ nặng hai
mi mắt hoặc nặng hơn là phù to toàn thân, tăng cân nhanh chóng. Tăng
huyết áp cả số tối đa và số tối thiểu. Sự mất cân bằng giữa lượng muối và
nước uống, có thể làm nước tích tụ. Vì vậy, ở giai đoạn đầu, bệnh nhân phải
ăn nhạt và dùng thuốc lợi tiểu. Nhưng liệu pháp này có thể không kéo dài
được lâu và bệnh nhân phải lọc máu. Do đó bệnh nhân suy thận, khi thấy
những triệu chứng trên cần phải đến khám để được điều trị phù hợp, kịp
thời.
Suy thận có thể do thận bị tổn thương: đi tiểu nhiều hoặc ít hơn bình
thường, nước tiểu có bọt hoặc bong bóng, đi tiểu ra máu.
Suy thận có thể do thiếu máu: mệt mỏi, yếu sức, luôn thấy lạnh, khó thở, lú
lẫn
Ngoài ra còn nhiều dấu hiệu xuất hiện ở bệnh nhân suy thận như: ngứa ngoài
da, có thể là do hàm lượng phospho và canxi trong máu cao. Nhưng có một
số bệnh nhân, mặc dù đã điều chỉnh hàm lượng phospho và canxi máu
nhưng triệu chứng ngứa vẫn còn, có lẽ do kích thích thần kinh trong da, do
sự tích tụ các độc tố bởi thận không có khả năng lọc. Đối với trường hợp
này, phải tiến hành chạy thận nhân tạo để điều trị. Bệnh nhân có thể thấy đau
ở chân tay, nếu xác định bệnh nhân bị đau dây thần kinh do thận thì cần phải
lọc máu.
Làm gì để phát hiện và điều trị suy thận sớm?
- Bệnh nhân cần đi khám và kiểm tra để xác định chính xác suy thận khi các
triệu chứng xuất hiện, vì các dấu hiệu của suy thận không rõ rệt và đặc thù.
Nhiều trường hợp, việc điều trị chỉ dùng thuốc hoặc các biện pháp can thiệp
khác mà không phải chạy thận nhân tạo. Chỉ định chạy thận nhân tạo phải
dựa vào kết quả xét nghiệm và các triệu chứng bệnh. Nếu có kết quả xét
nghiệm dương tính bệnh nhân phải được điều trị sớm mới có hiệu quả cao và
tránh các biến chứng nặng có thể xảy ra.
- Bệnh suy thận thường không có nhiều dấu hiệu, bệnh nhân nên ghi lại
các dấu hiệu của mình, theo dõi và báo cho bác sĩ khám bệnh biết.

- Cần tìm hiểu nhiều thông tin hơn để loại trừ bệnh và nếu có bị bệnh, khi
được phát hiện sớm, có thể thực hiện các cách làm chậm tiến trình phát triển
bệnh. Một phương pháp để làm chậm tiến trình phát triển bệnh hay ngăn
chặn không thể xảy ra suy thận mạn, đặc biệt là khi bệnh mới bị ở giai đoạn
đầu là kiểm soát huyết áp. Nên điều trị tích cực để giữ huyết áp ở mức trung
bình (120/80mmHg) hoặc thấp hơn nếu bạn bị tiểu đường và/hoặc có protein
trong nước tiểu