10 sự thật về sức khỏe tinh thần pps

10 sự thật về sức khỏe tinh thần

Từ năm 2008, ngày 10-10 hằng năm được WHO chọn là Ngày
quốc tế sức khỏe tinh thần. Sau hai năm tăng cường nhận
biết, tổ chức này kêu gọi các nước đẩy mạnh hoạt động,
tăng chi phí và quan tâm cho việc chăm sóc sức khỏe tinh
thần.
WHO đẩy mạnh hoạt động
Vấn đề là cách biệt giàu nghèo cũng đưa đến bất công trong việc
chữa chạy các chứng bệnh tinh thần. Hàng triệu người mắc bệnh
ở các nước nghèo, chính xác là 75% số bệnh nhân không hề
được điều trị hay chăm sóc, cho dù ít ỏi.
Thí dụ rõ rệt là ở châu Phi, nơi 10 người có chứng động kinh thì
tới 9 người không được điều trị, mặc dù thuốc chống co giật
không hề đắt đỏ, chỉ tốn 5 đôla/người/năm. WHO kêu gọi các
chính phủ, nhà tài trợ và các cổ đông đóng góp nhiều hơn để xóa
bỏ sự bất công này. Chương trình khi thành công sẽ đem lại cuộc
sống dễ dàng cho hàng chục triệu người mắc chứng trầm cảm,
động kinh hay tâm thần phân liệt.
Vấn đề thứ hai là nhận thức. WHO nêu khẩu hiệu No Health
Without Mental Health - Chưa phải khỏe mạnh nếu tinh thần
không khỏe mạnh.
Trên toàn thế giới, cứ 40 giây lại có một người tự sát vì khủng
hoảng tinh thần. Tiến sĩ Margaret Chan, người đứng đầu của
WHO, nói các chính phủ phải xem sức khỏe tinh thần như một
phần quan trọng trong chương trình y tế. Thật bất hợp lý khi ở
phần lớn các quốc gia, chỉ có 2% ngân sách y tế dành cho chăm
sóc sức khỏe tinh thần. Một phần ba số bệnh nhân tâm thần phân
liệt, hơn phân nửa số trầm cảm và ba phần tư số nghiện rượu
không hề nhận được những chăm sóc đơn giản và không quá
mắc mỏ.

10 sự thật về sức khỏe tinh thần
1. Khoảng phân nửa số rối loạn tinh thần bắt đầu từ sớm hơn 14
tuổi. Chừng 20% trẻ em trên thế giới có vấn đề về tinh thần, với
các dấu hiệu rối loạn giống nhau trải dài trên các nền văn hóa
khác nhau.
Khó khăn ở chỗ các nước có dân số trẻ thì lại nghèo. Hầu hết các
nước có thu nhập thấp hay trung bình chỉ có một chuyên viên tâm
lý trẻ em cho 1-4 triệu dân.
2. Trầm cảm là khi con người ta sầu dai dẳng và mất hứng thú đi
kèm với các triệu chứng về tâm lý, hành vi và thể chất. Trên toàn
thế giới nó được xem là nguyên nhân chính dẫn đến thiểu năng.
Trầm cảm
3. Trung bình mỗi năm trên thế giới có 800.000 người tự sát, 86%
số này ở các nước có thu nhập thấp và trung bình, phân nửa
nằm trong độ tuổi 15-44. Nguyên nhân chính yếu của tự sát là rối
loạn tinh thần, một chứng bệnh có thể chữa được.
4. Chiến tranh và thiên tai có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tinh
thần và tâm lý con người. Mức độ rối loạn thường tăng gấp đôi
sau các trường hợp trên.
Nỗi buồn chiến tranh
5. Rối loạn tinh thần thường dẫn đến chấn thương thể chất, cố ý
hay vô ý.
6. Mặc cảm tự thân và thành kiến gia đình, xã hội là tác nhân
ngăn cản các bệnh nhân tìm đến sự chăm sóc điều trị. Một
nghiên cứu tại Nam Phi cho thấy người dân nghĩ rằng bệnh tâm
thần là do stress hay thiếu ý chí hơn là thể chất. Sự mặc cảm
tăng lên cùng với trình độ học vấn và mức sống văn minh.
7. Ở hầu hết các nước đều có vi phạm nhân quyền đối với bệnh
nhân tinh thần, với các hành vi giam giữ, cô lập và tước đoạt các
nhu cầu cơ bản cũng như sự riêng tư. Rất ít quốc gia có ban

hành luật bảo vệ người rối loạn tinh thần.
Ngược đãi
8. Có sự chênh lệch quá lớn trong sự phân bố nhân lực chăm sóc
sức khỏe tinh thần. Các nước thu nhập thấp chỉ có 0,5 chuyên
viên tâm lý và 1,6 y tá tâm lý trên 1 triệu dân, trong khi ở các
nước thu nhập cao con số đó gấp 200 lần, kể cả số người làm
công tác xã hội.
9. Có năm rào cản phải vượt qua để phổ cập chăm sóc sức khỏe
tinh thần: đưa sức khỏe tinh thần vào nghị sự và kêu gọi đóng
góp, tổ chức các dịch vụ chăm sóc, hợp tác bên trong tổ chức,
đảm bảo nhân lực và tìm ra người lãnh đạo.
10. Các chính phủ, nhà hảo tâm và các tổ chức công tác xã hội,
bệnh nhân và thân nhân cần phối hợp với nhau để tăng chất dịch
vụ, nhất là ở các nước có thu nhập thấp và trung bình. Sự đòi hỏi
tài chính thật ra rất khiêm tốn: chỉ có 2 đôla/người/năm ở các
nước có thu nhập thấp và 3-4 đôla/người/năm cho các nước
trung bình.