Dựa vào nguyên tắc hoạt động báo chí để đánh giá hiệu quả báo chí

Nguyễn Thị Huyền Trang Ngày sinh:27/05/1992 MSSV:10031319
Đề bài:Dựa vào nguyên tắc hoạt động báo chí để đánh giá
hiệu quả báo chí
Hiệu quả (tiếng La Tinh “effectus”) có nghĩa là kết quả,tác dụng của việc làm
mang lại theo mục đich đã định.
Hiệu quả là mục tiêu mà con người phải tính đến trong hoạt động của mình.Đặc
trưng chủ yếu để phân biệt lao động của con người với hoạt động sinh tồn của các
loài sinh vật khác là luôn tính đến mục đích hoạt động của mình.Do hoạt động có
mục đích nên con người luôn tính đến hiệu quả công việc mình làm.Hoạt động báo
chí là hình thức hoạt động thông tin chính trị xã hội.Vì thế,yêu cầu về tính hiệu quả
lại càng đặt lên hàng đầu.
Dù bất cứ chế độ nào thì báo chí vẫn là công cụ của một giai cấp,trong cuộc đấu
tranh đẻ xác lập hình thái kinh tế -xã hội,bao gồm cơ sở kinh tế và kiến trúc thượng
tầng,phù hợp với lợi ích lâu dài của nó.
Hiểu theo nghĩa hẹp,hoạt động báo chí nhằm mục tiêu góp phần làm cho hệ tư
tưởng của giai cấp đang đóng vai trò quyết định chiều hướng sự phát triển của lịch
sử,trở thành hệ tư tưởng chủ đạo trong xã hội. Từ đó ta có thể hiệu được hiệu quả của
báo chí chính là : Việc vận dụng các quy luật, nguyên tắc, hình thức , phương thức
hoạt động bao chí giúp cho nó thực hiện tốt chức năng , nhiệm vụ của mình nhằm đạt
mục đích được gọi là hiệu quả báo chí.
Trong thời đại khoa học công nghệ phát triển khi trình độ dân trí đã cao,tính tự
giác của quần chũng có tác dụng như một động lực của sự phát triển xã hội,báo chí
với tư cách là vũ khí sắc bén càng có trách nhiệm nặng nề đối với sự nghiệp xây
dựng nề kinh tế xã hội theo cơ chế quản lý mới.
Vì thế khi xét đến hiệu quả báo chí phải xuất phát từ sự tồn tại của bản thân báo
chí.Phải phân biệt hiệu quả báo chí khác với hiệu quả của lao động sản xuất.Nếu hiệu
quả của lao động sản xuất là có thể lượng hóa bằng cách cân đong đo đếm qua số
lượng và chất lượng sản phẩm,hao phí lao động hoặc qua khả năng sử dụng của sản
phẩm thì hiệu qảu báo chí ít biểu hiện cụ thể khó đo lường và không phải khi nào
cũng là trực tiếp.Thông thường hiệu quả báo chí phải đi đường vòng phản ánh qua
nhiều bậc trung gian đa dạng.Mục đích cao nhất của báo chí là cung cấp nhưng thông

tin mới nhất về các hoạt động xã hội đời sống,kinh tế khoa học và công nghệ…trong
nước cũng như quốc tế,có tác dụng thuyết phục đối với quần chúng nhân dân qua
nhiều mặt.Nếu nhìn tổng quát thì sau một quá trình nhất định hiệu quả hoạt động của
báo chí thế nào cũng sẽ được biểu hiện cụ thể qua sự tác động vào nhận thức và ứng
1
sử của con người vào tâm lý xã hội đưa đến hành động có thực tiễn có tính cổ vũ
phong trào quần chúng.trên cơ sở đó hoạt động của quần chúng ở các lĩnh vực kinh tế
chính trị xã hội có thể chuyển đổi nhờ sự nhận thức cái mới và nhờ đó đạt được hiệu
quả lao động cao hơn.Như vậy có thể nói,để đạt được hiệu quả báo chí phải vận dụng
các quy tắc quy luật,nguyên tắc phương thức hoạt động đảm bảo cho báo chí thực
hiện tốt chức năng nhiệm vụ của mình và đạt mục đích đã định.nói đến hiệu quả báo
chí là nói đến mục đích mà thông tin báo chí mang đến công chúng.
Từ những điều trên ta có những yêu cầu về hiệu quả báo chí . Dù là lại báo chí
nào đi chăng nữa thì đều có một lĩnh vực hoạt động nhất định đó là lĩnh vực hoạt
động của truyền thông đại chúng. Theo quan điểm báo chí cách mạng, hoạt động báo
chí là hình thức hoạt động mang nhiều nét đặc thù. HIệu quả của báo chí được đánh
giá dựa trên nhiều mức độ báo chí thực hiện các nhiệm vụ, chức năng của mình như
thê nào. Mỗi loại báo chí lại có nhưũng đặc trưng riêng, những đối tượng phục vụ
khác nhau. Nhưng xét về tổng thể thì có các yêu cầu về nội dung và hình thức để báo
chí Việt Nam hoạt động có hiệu quả trong giai đoạn hiện nay.
Trước hết về nội dung tác phẩm báo chí phải phong phú mang lại cho công
chúng một lượng thông tin mới,phản ánh đúng hiện thực,thể hiện rõ những quan điểm
đúng,đáp ứng yêu cầu từng lúc công tác tư tưởng của Đảng
Nội dung tác phẩm báo chí phải đạt các yêu cầu:
Góp phần chỉ đạo công tác tư tưởng các lĩnh vực của Đảng,nhà nước.Nội dung
thông tin phải theo hai chiều từ trên xuống dưới và từ dưới lên.
Các sự kiện, hiện tượng quá trình, nhân vật mà báo chí thông tin đến công chúng
phải thực sự là thông tin cần thíêt, có chọn lọc, với số lượng và chất lượng thỏa
đáng , qua đó hướng dẫn dư luận, thúc đẩy hành động cách mạng của quần chúng đáp
ứng những yêu cầu theo từng giai đọan của công tác tư tưởng của Đảng.

Góp phần nâng cao năng lực hoạt động thực tiễn của mỗi đối tượng tiếp
nhận nhằm thực hiện tốt những nhiệm vụ cách mạng trong từng thời kì xây dựng đất
nước. Giáo dục ý thức xã hội, quan điểm cách mạng theo tinh thần đổi mới của Đảng,
nâng cao tính tự giác, tích cực trong việc xây dựng và cải tạo xã hội , tôn trọng pháp
luật và có lối sống lành mạnh.
Đẩy lùi hạn chế tiêu cực, tệ nạn xã hội dấu tranh chống các thế lực trong và
ngoài nước. Làm cho nhân dân thế giới hiểu biết về Việt Nam và ngược lại, thúc đẩy
quá trình hợp tác quốc tế theo xu hướng độc lập dân tộc, hòa bình, dân chủ, ổn định,
hợp tác đôi bên cùng có lợi.
2
Về mặt hình thức thì các tờ báo, tạp chí, chưong trình phát thanh, truyền
hình phải hấp dẫn, thỏa mãn nhu cầu thẩm mỹ, tác động sâu sắc đến tình cảm và suy
nghĩ của đối tượng. Tác phẩm báo chí phải được trình bày với sức thuyết phục, không
chỉ làm cho quần chúng hứng thú mà còn khơi gợi sự suy nghĩ đúng đắn và thúc đẩy
tích cưc của họ. Truyền thông đại chúng vừa tác động vào tình cảm mà còn tác động
vào lí trí của họ, vưà có tác động trước mắt, vừa có tác động lâu dài trong tư duy và ý
thức của công chúng. Có các yêu cầu mà truyền thông đại chúng phải thực hiện:
Khuôn khổ của tờ báo, tạp chí, thời lưọng phát hành cần có tính ổn định tương
đối, báo ra khuôn khổ nào , số trang bao nhiêu thời lượng một chương trình phát
thanh dài hay ngắn là cần tùy thuộc vào đièu kiện phát hành. Mỗi một cơ quan
truyền thông đại chúng cần có một phong cách riêng, một bản sắc khác biệt với các tờ
báo khác.
Yếu tố hình thức bên ngoài như trình bày báo, kết cấu và cách sử dụng ngôn
ngữ, âm thanh trong chương trình phát thanh, sử dụng âm thanh mầu sắc trong
chương trình truyền hình chính là yếu tố cần để tạo tính hấp dẫn cho tờ báo hay
chuơng trình đó. Yếu tố hình thức này cần được vận dụng trên cơ sở nội dung thông
tin phù hợp với nội dung trên.
Việc sử dụng các yếu tố đồ họa, cách phối cảnh, dựng băng, lồng tiếng động, âm
nhạc trong các chương trình truyền thông cũng cần tạo tính hấp dẫn. Việc sử dụng
nhiều chuyên mục, thể loại khác nhau để tạo sự phong phú. Các chuyên mục phải

được duy trì đều đặn , nội dung phong phú thiết thực. Kỹ thuật in ấn và phát sóng,
trang thiết bị cần kịp thời đồng bộ và hiện đại. Khâu phát hành cần phải đảm bảo
nhanh kịp thời .
Tuy nhiên mỗi cơ quan báo chí lại có đối tượng phục vụ riêng.vì thế hiệu quả
của chúng cũng có khác nhau về tính chất và mức độ.Nhưng xét một cách tổng quát
thì yêu cầu về hiệu quả báo chí vô sản phải đạt được các mặt sau:
-Phải cung cấp những thông tin cần thiết,bổ ích có chọn lọc cả về số lượng và
chất lượng,tù đó hướng dẫn định hướng dư luận thúc đẩy hoạt động cách mạng cảu
quần chúng
-Phải góp phần nâng cao năng lực hoạt động thực tiễn của mỗi đối tượng,nhằm
thực hiện tốt các nhiệm vụ cách mạng trong từng thời kỳ xây dựng và phát triển kinh
tế,xã hội của đất nước.
3
-Phải giáo dục ý thức xã hội và quan điểm cách mạng theo tinh thần đổi
mới,nâng cao cảnh giác và bảo vệ tổ quốc,hình thành tâm lý xã hội phù hợp với đặc
điểm của từng thời đại,xây dựng nền văn hóa mới và con người Việt Nam mới.
-Phải làm cho nhân dân thế giới hiểu biết và yêu mến đất nước Việt Nam,con
người Việt Nam đồng tình với đường lối chính sách phát triển kinh tế xã hội của
nước ta.
-Phải góp phần thúc đẩy tiến trình cách mạng thế giới,theo xu thế độc lập dân
tộc,dân chủ hòa bình,ổn định hợp tác cùng có lợi và tiến bộ xã hội.
Các cơ sở đánh giá hiệu quả báo chí : cần được biểu hiện ở nhiều mức độ,
tính chất khác nhau, tùy theo sự ảnh hưởng và tác dụng của nó vào đời sống xã
hội. Vì vậy để đánh gí hiệu quả báo chí cần phải :
• Dựa vào chức năng, nhiệm vụ của báo chí
• Dựa vào tác dụng và kết quả của hoặt động
• Dựa vào mục đích đạt được của hoạt động
Về hoạt động,hiệu quả báo chí phải thể hiện trên hai mặt:Thứ nhất về tinh thần
bao gồm:tri thức kiến thức tài năng tâm lý…tức là sự thay đổi trong nhận thức,cách
ứng sử của mỗi con người trong môi trường lao động,trong sinh hoạt,thời gian nhà

rỗi..những thay đổi này là do ảnh hưởng của thông tin mà họ nhận được.Kết quả này
có thể viết dưới dạng:
K=Mk-Mđ (trong đó K là kết quả;Mk là mức độ nhận thức kết thúc;Mđ là mức
độ nhận thức ban đầu).
Nhà báo không thể thờ ơ với kết quả mà họ đạt được.Vì vậy khi nói về hiệu quả
cần phải đánh giá kết quả trong mối liên hệ giữa kết quả đạt được với mục đích mà
nhà báo đặt ra.Một trong những khâu quan trọng đó là báo chí thực hiện các chức
năng của mình trong việc hình thành nhận thức và hướng dẫn hoạt động cho công
chúng.
Thứ hai biểu hiện về mặt thực tiễn,có nghĩa là báo chí làm thay đổi tính
cách,quan niệm lối sống nhân sinh quan thế giới quan,phong tục tập quán của dân
chúng.Báo chí bằng cách tác động lên dư luận,bằng nhiều hình thức,thể tài khác nhau
để từ đó có thể góp phần giúp công chúng có cách nhìn nhận đúng,thông qua những
thông tin mà họ nhận được nghe được,xem được
4
Từ mối quan hề giữa mục đích và kết quả đạt được cho ta khái niệm về cách
đánh giá hiệu quả báo chí như sau:
(mà kết quả K =Mk-Mđ) (Trong đó :H =hiệu quả;K là kết quả;M là
mục đích;Mk là mức độ nhận thức kết thúc và Mđ là mức độ nhận thức ban đầu).
Dovậy
Nếu lấy kết quả của hoạt động báo chí trong việc đánh giá hiệu quả của nó thì phải
xem xét hiệu quả trên nền mục đích mà báo chí luôn theo đuổi.Từ đó,vấn đề mục
đích cũng cần phải được xem xét kỹ lưỡng.
Muốn báo chí hoạt động có hiệu quả,ngoài những điều đã phân tích trên còn đòi
hỏi phải có những yếu tố khác:con người, đối tượng, chiến lược thông tin và phương
tiện thích hợp.
Về yếu tố con người(đội ngũ những nhà làm báo,quản lý nhân viên kĩ
thuật..)phải có phẩm chất chính trị tốt,được đào tạo bài bản,có trình độ lý luận,nghiệp
vụ chuyên môn,kiến thức văn hóa,khao học kĩ thuật,yêu nghề,trung thành với lợi ích
của dân tộc…Muốn vậy phải xây dựng một tổ chức và cơ chế chỉ đạo thoát khỏi ảnh

hưởng của lối quản lý hành chính,quan lieu nhằm khuyến khích những tài năng sáng
tạo báo chí.
Đối tượng phục vụ của báo chí rất đặc biệt,bao gồm các giai tầng,các thành phần
trong xã hội.Họ là những con người có trình độ chính trị có học vấn,đã từng trải.có
kinh nghiệm trong lao động sản xuất và cuộc sống.Vì vậy họ không dễ dàng tin bất
cứ điều gì mà ai đó muốn họ tin….Do vậy,những người làm báo cần nắm vững
nghiệp vụ đưa tin chính xác,đúng định hướng để tăng cường và phát huy hiệu quả
báo chí.
Để hoạt động báo chí có hiệu quả trước hết cần có một đường lối,quan điểm,cơ
chế đúng đắn,khoa học tiến bộ của Đảng và Nhà Nước.Nền tảng chính trị ổn định
cùng với hệ tư tưởng chính thống và kinh tế văn hóa xã hội phát triển sẽ tạo điều kiện
cho báo chí phát huy thế mạnh của mình.Nghị quyết Hội nghị thứ 5 Ban chấp hành
Trung ương Đảng khóa VIII về xây dựng và phát triển văn hóa Việt Nam tiên tiến
đậm đà bản sắc dân tộc đã đề ra phương hướng phát triển văn hóa nói chung và thông
tin nói riêng là:Phát triển đi đôi với quản lý tốt hệ thống truyền thông đại chúng.Củng
5