PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG VÀ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG SÀI GÒN CÔNG THƯƠNG CHI NHÁNH CẦN THƠ
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (777.84 KB, 83 trang )
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG VÀ ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
CỦA NGÂN HÀNG SÀI GỊN CƠNG THƯƠNG
CHI NHÁNH CẦN THƠ
Giáo viên hướng dẫn:
Ths. NGUYỄN HỮU ĐẶNG
Sinh viên thực hiện:
TRẦN THẢO NGUYÊN
MSSV: 4043250
Lớp: Kế Toán 02 – K30
Cần Thơ 2008
L I CAM OAN
Em cam oan r ng
th p và k t qu phân tích trong
tài này là do chính em th c hi n, các s li u thu
tài là trung th c,
tài không trùng v i b t kỳ
tài nghiên c u khoa h c nào.
Ngày …. tháng …. năm …
Sinh viên th c hi n
i
L IC MT
Qua 4 năm h c t p t i trư ng
i H c C n Thơ em ã
c truy n
t nh ng
ki n th c chuyên ngành và ki n th c xã h i quý báu.
Em xin chân thành c m ơn quý Th y Cô Khoa Kinh T - QTKD trư ng
H c C n Thơ.
c bi t
i v i Th y Nguy n H u
i
ng ã nhi t tình gi ng d y,
hư ng d n em hoàn thành lu n văn này.
Em xin c m ơn Ban Giám
c, t t c cô chú anh ch t i Ngân hàng sài Gịn
Cơng Thương ã t o i u ki n cho em ti p c n th c t , cũng như cung c p nh ng tài
li u c n thi t
em hoàn thành
tài này.
Cu i l i em xin chúc t t c quý Th y Cô luôn ư c nhi u s c kh e và hồn
thành t t cơng vi c.
Sinh viên th c hi n
ii
NH N XÉT C A CƠ QUAN TH C T P
iii
B N NH N XÉT LU N VĂN T T NGHI P
•
•
•
•
IH C
H và tên ngư i hư ng d n: ................................................................................
H c v :..................................................................................................................
Chun ngành: .....................................................................................................
Cơ quan cơng tác:.................................................................................................
• Tên h c viên:........................................................................................................
• Mã s sinh viên: ...................................................................................................
• Chuyên ngành: .....................................................................................................
• Tên tài:.............................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
N I DUNG NH N XÉT
1. Tính phù h p c a
tài v i chuyên ngành ào t o:
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
2. V hình th c:
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
3. Ý nghĩa khoa h c, th c ti n và tính c p thi t c a tài:
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
4.
tin c y c a s li u và tính hi n i c a lu n văn:
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
5. N i dung và các k t qu
t ư c (theo m c tiêu nghiên c u,…)
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
6. Các nh n xét khác:
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
7. K t lu n (c n ghi rõ m c
ng ý hay không ng ý n i dung tài và các các
yêu c u ch nh s a,…)
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
C n Thơ, ngày….. tháng….. năm 200…
NGƯ I NH N XÉT
iv
M CL C
CHƯƠNG 1: GI I THI U...................................................................................... 1
1.1.
tv n
nghiên c u ......................................................................................... 1
1.2. M c tiêu nghiên c u ............................................................................................ 2
1.2.1. M c tiêu chung ............................................................................................. 2
1.2.2. M c tiêu c th ............................................................................................... 3
1.3. Câu h i nghiên c u .............................................................................................. 3
1.4. Ph m vi nghiên c u ............................................................................................. 3
1.4.1.Không gian...................................................................................................... 3
1.4.2.Th i gian ......................................................................................................... 3
1.4.3.
i tư ng nghiên c u ................................................................................... 3
1.5. Lư c kh o tài li u ................................................................................................ 4
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LU N VÀ
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U ........................................................................... 6
2.1. Phương pháp lu n ................................................................................................ 6
2.1.1. M t s phương pháp lu n v phân tích hi u qu ho t
ng kinh doanh c a
ngân hàng .................................................................................................................... 6
2.1.2. T ng quan v Ngân hàng thương m i............................................................ 7
2.1.3. Nghi p v huy
ng v n................................................................................ 8
2.1.4. Nghi p v cho vay ....................................................................................... 10
2.1.5. Các ho t
ng d ch v
................................................................................ 16
2.1.6. Các ch tiêu phân tích................................................................................... 17
2.1.7. Hi u qu ho t
ng kinh doanh c a Ngân hàng thương m i....................... 19
2.2. Phương pháp nghiên c u .................................................................................. 21
2.2.1. Phương pháp thu th p thông tin................................................................... 21
2.2.2. Phương pháp phân tích ánh giá.................................................................. 21
CHƯƠNG 3: GI I THI U T NG QUAN V NGÂN HÀNG SÀI GÒN CƠNG
THƯƠNG ................................................................................................................ 22
3.1. L ch s hình thành và phát tri n ..................................................................... 23
v
3.2 .Cơ c u t ch c b máy Ngân hàng Sài Gịn Cơng Thương ........................... 23
3.3. Ch c năng c a các phòng, ban ....................................................................... 24
3.4. Các d ch v cung c p ...................................................................................... 26
CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH K T QU HO T
NG KINH DOANH C A
NGÂN HÀNG SÀI GỊN CƠNG THƯƠNG – CHI NHÁNH C N THƠ ......... 28
4.1. Phân tích tình hình huy
ng v n ...................................................................... 28
4.2. Phân tích tình hình cho vay v n ........................................................................ 33
4.3. Ho t
ng d ch v ngân hàng ........................................................................... 40
4.3.1. D ch v thanh toán ...................................................................................... 40
4.3.2. Ho t
ng th ............................................................................................... 41
4.4. Phân tích k t qu ho t
ng kinh doanh............................................................ 42
4.4.1. Phân tích thu nh p........................................................................................ 42
4.4.2. Phân tích chi phí........................................................................................... 45
4.4.3. Phân tích l i nhu n ...................................................................................... 47
4.4.4. Phân tích các t s sinh l i .......................................................................... 49
4.5. Các thu n l i/ l i th và khó khăn/ h n ch c a ngân hàng .............................. 54
4.5.1. Các thu n l i/ l i th ................................................................................... 54
4.5.2. Các khó khăn/ h n ch ................................................................................. 55
CHƯƠNG 5: M T S
5.1. V huy
GI I PHÁP ..................................................................... 56
ng v n................................................................................................56
5.2. V tín d ng, ch t lư ng tín d ng .......................................................................58
5.2.1. V tín d ng...................................................................................................58
5.2.2. V ch t lư ng tín d ng.................................................................................59
5.2.3. V cơng tác thu n .......................................................................................60
5.2.4. V dư n , n quá h n..................................................................................60
5.3. V phát tri n s n ph m d ch v , công ngh thông tin .......................................61
5.4. V thu nh p........................................................................................................62
5.5. V chi phí...........................................................................................................62
5.6. V l i nhu n....................................................................................................... 63
5.7. V su t sinh l i c a tài s n (ROA) ................................................................... 64
vi
CHƯƠNG 6: K T LU N VÀ KI N NGH ......................................................... 66
6.1. K t lu n.............................................................................................................. 66
6.2. Ki n ngh ............................................................................................................ 67
vii
DANH SÁCH B NG
B ng 4.1. Tình hình ngu n v n huy
ng t i Ngân hàng năm 2005 – 2007........... 28
B ng 4.2. Tình hình cho vay v n.............................................................................. 34
B ng 4.3.1. Tình hình thanh tốn ............................................................................. 41
B ng 4.3.2. Ho t
ng th ATM .............................................................................. 42
B ng 4.4.1. Thu nh p c a ngân hàng qua ba năm .................................................... 43
B ng 4.4.2. Chi phí c a ngân hàng qua 3 năm ......................................................... 46
B ng 4.4.3. L i nhu n sau thu c a ngân hàng ........................................................ 48
B ng 4.4.4. Phân tích các t s sinh l i.................................................................... 50
viii
CHƯƠNG 1
GI I THI U
1.1.
TV N
Khi n n kinh t
NGHIÊN C U
ã phát tri n, các m i quan h kinh t n y sinh trong quá trình
s n xu t kinh doanh ngày càng tr nên a d ng và ph c t p.
i u ó, ịi h i vi c
thu nh p và x lý thông tin ngày càng nâng cao c v s lư ng l n ch t lư ng. Có
như v y, m i áp ng ư c vi c nâng cao ch t lư ng qu n tr doanh nghi p trong
n n kinh t th trư ng.
t ư c k t qu cao nh t trong s n xu t kinh doanh, các
doanh nghi p c n ph i xác
nh phương hư ng, m c tiêu trong
u tư, bi n pháp s
d ng các i u ki n v n có v các ngu n nhân tài, v t l c. Mu n v y, các doanh
nghi p c n n m ư c các nhân t
t ng nhân t
nh hư ng, m c
n k t qu kinh doanh.
và xu hư ng tác
ng c a
i u này ch th c hi n ư c trên cơ s c a
phân tích kinh doanh.
Phân tích kinh doanh là vi c phân chia các hi n tư ng, các quá trình và các k t
qu kinh doanh thành nhi u b ph n c u thành. Trên cơ s
pháp liên h , so sánh,
ó, b ng các phương
i chi u và t ng h p l i nh m rút ra tính quy lu t và xu
hư ng phát tri n c a các hi n tư ng nghiên c u. Phân tích kinh doanh g n li n v i
m i ho t
ng s n xu t kinh doanh c a con ngư i. Tuy nhiên, trong i u ki n s n
xu t kinh doanh chưa phát tri n, yêu c u thông tin cho qu n lý doanh nghi p chưa
nhi u, chưa ph c t p, cơng vi c phân tích cũng ư c ti n hành ch là nh ng phép
tính c ng tr
ơn gi n. Khi n n kinh t càng phát tri n, nh ng òi h i v qu n lý
n n kinh t qu c dân không ng ng tăng lên.
áp ng nhu c u qu n lý kinh doanh
ngày càng cao và ph c t p, phân tích kinh doanh ư c hình thành và ngày càng
ư c hoàn thi n v i h th ng lý lu n
c l p.
Phân tích kinh doanh cịn là m c tiêu c a các nhà kinh doanh, các nhà
u tư.
K t qu kinh doanh và kh năng sinh l i c a doanh nghi p là m t ch tiêu kinh t
t ng h p ph n ánh ch t lư ng c a ho t
ng kinh doanh, trình
t ch c, s d ng
các y u t c a quá trình s n xu t. K t qu kinh doanh thông qua t ng l i nhu n thu
v quy t
nh
n vi c phân chia thu nh p,
1
i s ng c a cán b công nhân viên
ch c, do v y c n ph i phân tích ch tiêu này m t cách thư ng xuyên. Kh năng sinh
l i th hi n trình
s d ng v n hi u qu
m c
nào.
Ngân hàng cũng là m t doanh nghi p kinh doanh như bao doanh nghi p khác,
nhưng ho t
ng kinh doanh c a ngân hàng là m t lo i hình kinh doanh
c bi t -
không tr c ti p tham gia s n xu t và lưu thơng hàng hố, nhưng nó góp ph n phát
tri n n n kinh t xã h i thơng qua vi c cung c p v n tín d ng cho n n kinh t , th c
hi n ch c năng trung gian tài chính và d ch v ngân hàng. Nhìn chung, các ngân
hàng thương m i ã làm t t vai trị c a mình – là c u n i g n k t các ch th trong
xã h i, góp ph n phân b h p lý các ngu n l c gi a các vùng trong qu c gia, t o
i u ki n phát tri n cân
kinh doanh ư c ho t
i n n kinh t – nh m
m b o cho các ơn v s n xu t
ng liên t c. Và m t trong nh ng ngân hàng th c hi n
y
các m t nghi p v c a ngân hàng ph c v các thành ph n kinh t , có quan h h p
tác ch t ch v i các doanh nghi p, t ng công ty,
ng th i là ngân hàng ch l c th c
thi chính sách ti n t qu c gia ó là Ngân hàng Sài Gịn Cơng Thương – Chi nhánh
C n Thơ.
tài “Phân tích ho t
ng tín d ng và ánh giá k t qu ho t
ng kinh
doanh c a Ngân hàng Sài Gịn Cơng Thương – Chi nhánh C n Thơ” s cho th y
rõ hơn tình hình ho t
ng kinh doanh cũng như nh ng nhân t nào tác
ti p, gián ti p nh hư ng
n l i nhu n c a ngân hàng, t
ng tr c
ó ưa ra m t s gi i pháp
nh m giúp Sài Gòn Công Thương nâng cao hi u qu ho t
ng kinh doanh,
ng
th i phát huy ư c th m nh s n có c a mình trong tương lai.
1.2. M C TIÊU NGHIÊN C U
1.2.1. M c tiêu chung
M c tiêu c a
tài là phân tích ánh giá hi u qu ho t
ó, th y ư c nh ng thu n l i và khó khăn c n kh c ph c.
các gi i pháp nh m nâng cao hi u qu ho t
2
ng kinh doanh.
ng kinh doanh. Qua
r it
ó
xu t ra
1.2.2. M c tiêu c th
th y ư c hi u qu ho t
- Phân tích tình hình ho t
ng kinh doanh thì m c tiêu c th như sau:
ng tín d ng và các ho t
ng kinh doanh khác
c a Ngân hàng.
- Phân tích k t qu ho t
ng kinh doanh.
- ánh giá các thu n l i và khó khăn.
-
xu t các gi i pháp nâng cao hi u qu ho t
ng kinh doanh.
1.3. CÂU H I NGHIÊN C U
- Các y u t nào ã tác
ng
n tình hình ho t
ng tín d ng và các ho t
ng
kinh doanh khác c a Ngân hàng?
- Các y u t nào ã nh hư ng
n k t qu ho t
ng kinh doanh c a ngân
hàng trong các năm 2005, 2006, 2007?
- Nh ng thu n l i và khó khăn mà ngân hàng g p ph i?
- C n có nh ng gi i pháp gì
nâng cao hi u qu ho t
ng kinh doanh cho
Ngân hàng Sài Gịn Cơng Thương – Chi nhánh C n Thơ?
1.4. PH M VI NGHIÊN C U
1.4.1. Không gian
tài này ư c nghiên c u t i Ngân hàng Sài Gịn Cơng Thương – Chi
nhánh C n Thơ. S 11 ư ng Lý T Tr ng, Qu n Ninh Ki u, Thành ph C n Thơ.
1.4.2. Th i gian
Nh m
mb o
tài mang tính th c t khi phân tích, các s li u ư c l y
trong 3 năm g n nh t (2005 – 2006 – 2007).
1.4.3.
i tư ng nghiên c u
i tư ng nghiên c u là doanh s cho vay và huy
chính, các ho t
ng kinh doanh d ch v c a Ngân hàng.
3
ng v n, các ch s tài
1.5. LƯ C KH O TÀI LI U
Qua tìm hi u v các tài li u có liên quan
ng kinh doanh”
n “Phân tích ánh giá hi u qu ho t
thư vi n, Trung tâm h c li u, em ã tìm ư c m t s bài vi t có
n i dung tương t như sau:
1) Phân tích ho t
ng kinh doanh t i công ty giày C n Thơ – SVTH: Nguy n
Ng c i p – Ngo i thương K27 – GVHD: H a Thanh Xuân
– Phân tích tình hình tiêu th c a Cty trong 3 năm 2002 – 2003 – 2004
+ Phân tích tình hình tiêu th theo cơ c u hàng hóa.
+ Phân tích tình hình tiêu th theo th trư ng xu t kh u.
+ Phân tích nh ng nguyên nhân nh hư ng
n tình hình tiêu th
cơng ty.
– Phân tích tình hình th c hi n chi phí.
– Phân tích tình hình l i nhu n, m i quan h C – V – P
– M t s bi n pháp nh m nâng cao hi u qu ho t
Bài vi t cho th y n i dung ho t
Công ty.
ng kinh doanh.
ng c a công ty:
– Không ng ng phát tri n vi c nghiên c u thi t k , ch t o, s n xu t và kinh
doanh các lo i giày v i, dép x p Eva.
áp ng ngày càng cao yêu c u th hi u tiêu
dùng c a khách hàng trong nư c và nư c ngoài.
–B o
m vi c ký k t và th c hi n các ơn
kh u thông qua h p
t hàng ngày càng tăng
xu t
ng bao tiêu s n ph m v i các khách hàng t nư c ngoài nh m
gi i quy t t t hơn nhu c u
u ra mang l i nhi u l i nhu n cho cơng ty.
Tuy nhiên qua phân tích cho th y cơng ty giày C n Thơ ho t
ng không
hi u qu . Nguyên nhân chính là do s n ph m c a cơng ty khơng có l i th c nh
tranh và g p ph i s c nh tranh gay g t t phía hàng hóa Trung Qu c d n
n tình
hình tiêu th s n ph m c a công ty gi m.
2) Gi i pháp nâng cao hi u qu ho t
– Lu n Văn Th c sĩ kinh t c a
ng kinh doanh ngo i t t i Vietcombank
Tr ng Phát do PGS.TS. Nguy n
ăng D n,
TPHCM hư ng d n.
–M ts v n
v ngo i h i và cơ ch qu n lý ngo i h i
– Th trư ng ngo i h i,
Vi t Nam.
c i m, vai trò nghi p v trên th trư ng ngo i h i.
– T giá h i oái.
4
– Nh ng r i ro trong ho t
– Tính hình ho t
ng kinh doanh.
ng kinh doanh ngo i t .
– Gi i pháp nâng cao hi u qu ngo i h i và
y m nh ho t
ng kinh
doanh ngo i t .
3) Bi n pháp nâng cao hi u qu ho t
th h i nh p trên
ng c a ngân hàng thương m i trong xu
a bàn Tp C n Thơ – Lu n văn Th c sĩ Kinh t Nguy n Th Ánh
H ng – Ngư i hư ng d n khoa h c PGS.TS Tr n Hoàng Ngân, TPHCM
– Ngân hàng thương m i trong n n kinh t th trư ng và nh ng quy lu t kinh
t cơ b n trong n n kinh t .
– Nghi p v ch y u c a ngân hàng thương m i:
+ Nghi p v t o v n – Nghi p v
n
+ Nghi p v s d ng v n – Nghi p v có
+ Nghi p v trung gian, nghi p v kinh doanh d ch v ngân hàng
– H i nh p qu c t và khu v c trong lĩnh v c ngân hàng
+ Cơ h i
i v i ngân hàng Vi t Nam trong xu th h i nh p
+ Nh ng thách th c
i v i ngân hàng thương m i Vi t Nam trong xu th
h i nh p.
–
ánh giá s c c nh tranh c a ngân hàng thương m i Vi t Nam trong xu th
h i nh p.
– Các nguyên t c – yêu c u h i nh p.
– Phân tích th c tr ng ho t
ng c a ngân hàng trên
a bàn Thành ph C n
Thơ.
– Bi n pháp nâng cao hi u qu ho t
4) Phân tích tình hình ho t
ng c a ngân hàng.
ng kinh doanh và phương th c nâng cao hi u qu
xu t kh u t i Công ty TNHH Ch bi n Th y s n UT – XI Sóc Trăng.
Do i u ki n th c t khách quan nên vi c tìm ki m nh ng tài li u phân tích
hi u qu ho t
ng kinh doanh c a ngân hàng nói chung r t khó, a ph n là nh ng
tài phân tích v tình hình tín d ng, tình hình huy
th …
5
ng v n, kinh doanh ngo i t ,
CHƯƠNG 2
PHƯƠNG PHÁP LU N VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U
2.1. PHƯƠNG PHÁP LU N
2.1.1. M t s phương pháp lu n v phân tích hi u qu ho t
ng kinh
doanh c a Ngân hàng
2.1.1.1. Khái ni m phân tích hi u qu ho t
ng kinh doanh c a Ngân
hàng
Hi u qu theo ý nghĩa chung nh t ư c hi u là các l i ích kinh t , xã h i
t ư c t quá trình ho t
ng kinh doanh mang l i. Hi u qu kinh doanh bao g m
hai m t là hi u qu kinh t (ph n ánh trình
c a doanh nghi p ho c c a xã h i
s d ng các ngu n nhân tài, v t l c
t k t qu cao nh t v i chi phí th p nh t) và
t ư c t quá trình ho t
hi u qu xã h i (ph n ánh nh ng l i ích v m t xã h i
ng kinh doanh), trong ó hi u qu kinh t có ý nghĩa quy t
giá hi u qu ho t
ng kinh doanh là quá trình nghiên c u,
trình và k t qu ho t
nh. Phân tích ánh
ánh giá tồn b q
ng kinh doanh t i Ngân hàng, nh m làm rõ ch t lư ng ho t
ng kinh doanh và các ngu n ti m năng c n ư c khai thác, trên cơ s
phương án và gi i pháp nâng cao hi u qu ho t
ng kinh doanh
2.1.1.2. Ý nghĩa phân tích hi u qu ho t
ó
ra các
Ngân hàng.
ng kinh doanh c a ngân
hàng
Phân tích hi u qu ho t
ng kinh doanh c a ngân hàng nh m:
- Ki m tra ánh giá k t qu ho t
kinh t mà mình ã
ng kinh doanh thông qua nh ng ch tiêu
ra.
- Phát hi n kh năng ti m tàng c a Ngân hàng.
- Giúp ngân hàng nhìn nh n úng kh năng, s c m nh và th y h n ch c a
mình.
- Là cơng c quan tr ng cung c p thông tin
doanh cho các nhà qu n tr
ngân hàng m t cách hi u qu .
- Phòng ng a r i ro.
6
i u hành ho t
ng kinh
- Phân tích h u d ng cho c trong và ngồi ngân hàng.
2.1.1.3. N i dung
Phân tích hi u qu ho t
ng kinh doanh c a ngân hàng bao g m các n i
dung sau:
ánh giá quá trình hư ng
th là k t qu kinh doanh ã
t ư c ho c k t qu c a các m c tiêu trong tương lai
t ư c v i s tác
c n ph i
n k t qu kinh doanh, k t qu kinh doanh có
ng c a các y u t
nh hư ng và ư c bi u hi n qua
các ch tiêu kinh t .
Phân tích k t qu kinh doanh không ch d ng l i
ánh giá bi n
ng c a
k t qu kinh doanh thông qua các ch tiêu kinh t mà còn i sâu xem xét các nhân t
nh hư ng tác
ng
n s bi n
ng c a ch tiêu.
2.1.1.4. Nhi m v
Phân tích hi u qu ho t
ng kinh doanh c a ngân hàng bao g m các nhi m
v sau:
- Ki m tra, ánh giá m t cách chính xác, tồn di n và khách quan tình hình
th c hi n các ch tiêu k ho ch kinh doanh ã xây d ng c a Ngân hàng.
- Xác
nên các m c
-
nh các nhân t
nh hư ng c a các ch tiêu và tìm nguyên nhân gây
nh hư ng ó.
xu t các gi i pháp nh m khai thác kh năng ti m tàng, kh c ph c
nh ng t n t i y u kém c a Ngân hàng, góp ph n mang l i hi u qu kinh t cho
a
phương.
2.1.2. T ng quan v ngân hàng thương m i
2.1.2.1. Khái ni m v ngân hàng thương m i
Ngân hàng thương m i ra
hóa, nó kinh doanh lo i hàng hóa r t
i và phát tri n g n li n v i n n s n xu t hàng
c bi t ó là “ti n t ”. Th c t các ngân hàng
thương m i kinh doanh “quy n s d ng v n ti n t ”. Nghĩa là ngân hàng thương m i
nh n ti n g i c a công chúng, c a các t ch c kinh t , xã h i và s d ng s ti n ó
7
cho vay và làm phương ti n thanh toán v i nh ng i u ki n ràng bu c là ph i
hoàn tr l i v n g c và lãi nh t
nh theo th i h n ã s d ng.
áp ng nhu c u v n cho s phát tri n chung c a n n kinh t thì vi c t o
l p v n cho ngân hàng là v n
quan tr ng hàng
u trong ho t
ng kinh doanh
c a các ngân hàng thương m i. V n không nh ng giúp cho ngân hàng t ch c ư c
m i ho t
ng kinh doanh, mà cịn góp ph n quan tr ng trong vi c
u tư phát tri n
s n xu t kinh doanh c a m i doanh nghi p nói riêng cũng như s phát tri n c a toàn
b n n kinh t qu c dân nói chung.
2.1.2.2. Ch c năng c a ngân hàng thương m i
- Ngân hàng thương m i là t ch c trung gian tài chính.
- Ngân hàng thương m i là th qu c a các doanh nghi p.
- Ngân hàng thương m i t o ra bút t .
2.1.3. Nghi p v huy
Huy
ng v n
ng v n là m t trong nh ng ho t
thương m i, chính
ng h t s c
c thù c a ngân hàng
c thù này ã giúp cho các ngân hàng thương m i có vai trị
quan tr ng trong n n kinh t . Th c t cho th y n n kinh t phát tri n n
v ng khi ngu n ti n
nh và b n
u tư ch y u ph i là t ti t ki m c a dân chúng, ti t ki m
c a n n kinh t .
Nghi p v huy
ng v n c a ngân hàng thương m i ư c th c hi n thông
qua hành vi m tài kho n
các lo i ti n g i
th c hi n thanh toán cho khách hàng, ho c huy
nh kỳ có lãi.
ây là ngu n g c cơ b n
ng
các ngân hàng thương
m i c p tín d ng vào n n kinh t , cịn ph n v n t có c a các ngân hàng thương
m i tham gia vào ngu n v n
cho vay này chi m t l r t th p. V n t có c a
ngân hàng ch y u là ph c v cho vi c xây d ng cơ s v t ch t, k thu t, mua s m
máy móc thi t b . Như v y, có th nói ngân hàng thương m i kinh doanh b ng v n
huy
ng là ch y u.
V n huy
ng bao g m:
V n ti n g i
- Ti n g i c a các t ch c kinh t .
8
Ti n g i c a các t ch c kinh t là s ti n t m th i nhàn r i phát sinh trong
quá trình s n xu t kinh doanh c a h
ư c g i t i Ngân hàng. Nó bao g m m t b
ph n v n ti n t m th i nhàn r i ư c gi i phóng ra kh i q trình ln chuy n v n
nhưng chưa có nhu c u s d ng ho c s d ng cho nh ng m c tiêu
th i i m nh t
nh (các qu , qu
nh s n vào m t
u tư phát tri n, qu d phịng tài chính, qu
phúc l i, khen thư ng...).
Các t ch c kinh t thư ng g i ti n vào ngân hàng dư i các hình th c sau:
+ Ti n g i khơng kỳ h n (ti n g i thanh tốn)
+ Ti n g i có kỳ h n (ti n g i c a dân cư)
- Ti n g i c a dân cư là m t b ph n thu nh p b ng ti n c a dân cư g i t i
Ngân hàng. Ti n g i c a dân cư bao g m:
+ Ti n g i ti t ki m.
+ Tài kho n ti n g i cá nhân.
- Ti n g i khác: ngoài hai lo i ti n g i trên, t i các ngân hàng thương m i
cịn có các kho n ti n g i như sau:
+ Ti n g i v n chuyên dùng.
+ Ti n g i c a các t ch c tín d ng khác.
+ Ti n g i c a các kho b c Nhà nư c.
...
V n huy
ng thơng qua các ch ng t có giá
Gi y t có giá là ch ng nh n c a t ch c tín d ng phát hành
huy
ng v n
trong ó xác nh n nghĩa v tr n m t kho n ti n trong m t th i gian nh t
nh, i u
ki n tr lãi và các i u kho n cam k t gi a t ch c tín d ng và ngư i mua.
ây chính là vi c các ngân hàng thương m i phát hành các ch ng t như: kì
phi u ngân hàng có m c ích, trái phi u Ngân hàng, và ch ng ch ti n g i
huy
ng v n ng n h n và dài h n vào Ngân hàng.
Trong nh ng hình th c huy
ng này, ngân hàng ch
ng
ng ra thu gom
v n trong xã h i b ng vi c phát hành các ch ng t có giá nh m b sung ngu n v n
kinh doanh c a ngân hàng. Vi c phát hành các ch ng t có giá
ư c th c hi n sau khi ã ti n hành lên cân
9
huy
ng v n ch
i toàn b h th ng ngân hàng gi a
ngu n v n và s d ng v n. Khi kh năng ngu n v n c a toàn h th ng không áp
nhu c u s d ng v n c a c h th ng, n u ư c Th ng
ng
c Ngân hàng Nhà
nư c ch p thu n thì các ngân hàng thương m i m i ư c phép phát hành các ch ng
t có giá
huy
ng v n.
Các hình th c huy
ng v n truy n th ng:
Nh n ti n g i
Cho vay ư c coi là ho t
m i cách
huy
ng sinh l i cao, do ó các ngân hàng ã tìm ki m
ng ngu n v n cho vay. M t trong nh ng ngu n v n quan tr ng
là các kho n ti n g i ti t ki m g i ti t ki m c a khách hàng. Trong l ch s
ã có
nh ng k l c v lãi su t, ch ng h n các ngân hàng Hy L p ã tr lãi su t 16% m t
năm
thu hút các kho n ti t ki m nh m m c ích cho vay
i v i các ch tàu
a Trung H i v i lãi su t g p ôi hay g p ba lãi su t ti t ki m.
B o qu n v t có giá tr
Ngay t th i Trung C , các ngân hàng ã b t
u th c hi n vi c lưu gi vàng
và các v t có giá khác cho khách hàng trong kho b o qu n. M t i u h p h n là các
gi y ch ng nh n do ngân hàng ký phát cho khách hàng (ghi nh n v các tài s n ang
ư c lưu gi ) có th
ư c lưu hành như ti n – ó là hình th c
u tiên c a séc và
th tín d ng. Ngày nay, nghi p v b o qu n v t có giá tr cho khách hàng thư ng do
phòng “B o qu n” c a ngân hàng th c hi n.
2.1.4. Nghi p v cho vay
Khi huy
ng ư c ngu n v n trong tay,
có th t o ra l i nhu n, ngân
hàng thương m i ph i ti n hành kinh doanh dư i hình th c s d ng v n huy
ng
ư c, mà ch y u là c p tín d ng. Các ngân hàng thương m i có th s d ng ngu n
v n ó
kinh doanh dư i d ng
u tư khác: kinh doanh ngo i t ,
u tư tr c ti p
vào các doanh nghi p dư i d ng góp v n, thành l p các cơng ty,... Bên c nh ó ngân
hàng thương m i cũng có th t o ra doanh thu cho mình b ng vi c th c hi n các
d ch v
ư c phép như thanh toán h , chuy n ti n, tư v n khách hàng, qu n lý h tài
s n cho khách hàng...
Các hình th c tín d ng truy n th ng:
Chi t kh u thương phi u và cho vay thương m i
10
Ngay
cho vay
th i kỳ
u, các ngân hàng ã chi t kh u thương phi u mà th c t là
i v i các doanh nhân
a phương nh ng ngư i bán các kho n n (kho n
ph i thu) c a khách hàng cho ngân hàng
l y ti n m t.
chi t kh u thương phi u sang cho vay tr c ti p
v n
ó là bư c chuy n ti p t
i v i các khách hàng, giúp h có
mua hàng d tr ho c xây d ng văn phòng và thi t b s n xu t.
Tài tr các ho t
ng c a Chính ph
Trong th i kỳ Trung C và vào nh ng năm
năng huy
u cách m ng Công nghi p, kh
ng và cho vay v i kh i lư ng l n c a ngân hàng ã tr thành tr ng tâm
chú ý c a các Chính ph Âu – M . Thơng thư ng, ngân hàng ư c c p gi y phép
thành l p v i i u ki n là h ph i mua trái phi u Chính ph theo m t t l nh t
trên t ng lư ng ti n g i mà ngân hàng huy
nh
ng ư c. Các ngân hàng ã cam k t
cho Chính ph M vay trong th i kỳ chi n tranh. Ngân hàng Bank of North America
ư c Qu c h i cho phép thành l p năm 1781, ngân hàng này ư c thành l p
tr cho cu c
u tranh xóa b s
tài
ơ h c a nư c Anh và ưa M tr thành qu c gia
có ch quy n. Cũng như v y, trong th i kỳ n i chi n, Qu c h i ã l p ra m t h
th ng ngân hàng liên bang m i, ch p nh n các ngân hàng qu c gia
m i ti u bang
mi n là các ngân hàng này ph i l p Qu ph c v chi n tranh.
Nh ng d ch v ngân hàng m i phát tri n g n ây:
Cho vay tiêu dùng
Trong l ch s , h u h t các ngân hàng khơng tích c c cho vay
i v i cá nhân
và h gia ình b i vì h tin r ng các kho n cho vay tiêu dùng nói chung có quy mơ
r t nh v i r i ro v n tương
l i th p.
khách hàng
i cao và do ó làm cho chúng tr nên có m c sinh
u th k này, các ngân hàng b t
u d a nhi u hơn vào ti n g i c a
tài tr cho nh ng món vay thương m i l n. Và r i s c nh tranh kh c
li t trong vi c giành gi t ti n g i và cho vay ã bu c các ngân hàng ph i hư ng t i
ngư i tiêu dùng như là m t khách hàng trung thành ti m năng. Cho t i nh ng năm
1920 và 1930, nhi u ngân hàng l n do Citicorp và Bank of America d n
u ã
thành l p nh ng phịng tín d ng tiêu dùng l n m nh. Sau chi n tranh th gi i th
hai, tín d ng tiêu dùng ã tr thành m t trong nh ng lo i hình tín d ng có m c tăng
trư ng nhanh nh t. M c d u v y, t c
tăng trư ng này g n ây ã ch m l i do
11
c nh tranh v tín d ng tiêu dùng ngày càng tr nên gay g t trong khi n n kinh t
ã
phát tri n ch m l i. Tuy nhiên, ngư i tiêu dùng v n ti p t c là ngu n v n ch y u
c a ngân hàng và t o ra m t trong s nh ng ngu n thu quan tr ng nh t.
Tư v n tài chính
Các ngân hàng t lâu ã ư c khách hàng yêu c u th c hi n ho t
tài chính,
c bi t là v ti t ki m và
ng tư v n
u tư. Ngân hàng ngày nay cung c p nhi u
d ch v tư v n tài chính a d ng, t chu n b v thu và k ho ch tài chính cho các
cá nhân
n tư nhân v các cơ h i th trư ng trong nư c và ngoài nư c cho các
khách hàng kinh doanh c a h .
Qu n lý ti n m t
Qua nhi u năm, các ngân hàng ã phát hi n ra r ng m t s d ch v mà h làm
cho b n thân mình cũng có ích
i v i các khách hàng. M t trong nh ng ví d n i
b t nh t là d ch v qu n lý ti n m t, trong ó ngân hàng
chi cho m t công ty kinh doanh và ti n hành
u tư ph n th ng dư ti n m t t m th i
vào các ch ng kho n sinh l i và tín d ng ng n h n cho
m t
ng ý qu n lý vi c thu và
n khi khách hàng c n ti n
thanh tốn.
Trong khi các ngân hàng có khuynh hư ng chun mơn hóa vào d ch v qu n
lý ti n m t cho các t ch c, hi n nay có m t xu hư ng ang gia tăng v vi c cung
c p các d ch v tương t cho ngư i tiêu dùng. S dĩ khuynh hư ng này ang lan
r ng là do các công ty môi gi i ch ng khốn, các t p ồn tài chính khác cũng c p
cho ngư i tiêu dùng tài kho n môi gi i v i hàng lo t d ch v tài chính liên quan.
M t ví d là tài kho n qu n lý ti n m t c a Merrill Lynch, cho phép khách hàng c a
nó mua và bán ch ng khốn, di chuy n v n trong nhi u quĩ tương h , vi t séc, và
s d ng th tín d ng cho kho n vay t c th i.
D ch v thuê mua thi t b
R t nhi u ngân hàng tích c c cho khách hàng kinh doanh quy n l a ch n
mua các thi t b , máy móc c n thi t thông qua h p
hàng mua thi t b và cho khách hàng thuê. Ban
ng thuê mua, trong ó ngân
u các qui
nh yêu c u khách hàng
s d ng d ch v thuê mua thi t b ph i tr ti n thuê (mà cu i cùng s
chi phí mua thi t b )
trang tr i
ng th i ph i ch u chi phí s a ch a và thu . Năm 1987, qu c
12
h iM
ã b phi u cho phép ngân hàng qu c gia s h u ít nh t m t s tài s n cho
thuê sau khi h p
ng thuê mua ã h t h n.
i u ó có l i cho các ngân hàng cũng
như khách hàng b i vì v i tư cách là m t ngư i ch th c s c a tài s n cho thuê,
ngân hàng có th kh u hao chúng nh m làm tăng l i ích v thu .
Cho vay tài tr d án
Các ngân hàng ngày càng tr nên năng
d ng nhà máy m i
ng trong vi c tài tr cho chi phí xây
c bi t là trong các ngành cơng ngh cao. Do r i ro trong lo i
hình tín d ng này nói chung là cao nên chúng thư ng ư c th c hi n qua m t công
ty
u tư, cùng v i s tham gia c a các nhà th u, là thành viên c a công ty s h u
ngân hàng, cùng v i s tham gia c a các nhà
d n i b t v lo i hình cơng ty
u tư khác
chia s r i ro. Nh ng ví
u tư này là Bankers Trust Venture Capital, Citicorp
Venture,Inc.
Bán các d ch v b o hi m
T nhi u năm nay, các ngân hàng ã bán b o hi m tín d ng cho khách hàng,
i u ób o
m vi c hồn tr trong trư ng h p khách hàng vay v n b ch t hay b
tàn ph . Trong khi các quy
nh
M c m ngân hàng thương m i tr c ti p bán các
d ch v b o hi m, nhi u ngân hàng hy v ng có th
nhân thơng thư ng và h p
ưa ra các h p
ng b o hi m cá
ng b o hi m t n th t tài s n như ôtô hay nhà c a trong
tương lai. Hi n nay, ngân hàng thư ng b o hi m cho khách hàng thông qua các liên
doanh ho c các th a thu n
hi m
ng ý
i lý kinh doanh
t m t văn phịng
c quy n theo ó m t công ty b o
i lý t i hành lang c a ngân hàng và ngân hàng s
nh n m t ph n thu nh p t các d ch v
ó. M t s bang như Delawake và South
Dakota ã cho phép ngân hàng cung c p các d ch v b o hi m ư c quy
toàn qu c. Nh ng ngân hàng ho t
nh trên
ng trên toàn qu c n u ư c phép s có th cung
c p các d ch v v b o hi m thông qua các chi nhánh riêng bi t, nh ng quy mơ
tư c a nó ch
ư c gi i h n
u
m c 10% t ng s v n ch s h u. G n ây, Citicorp
ã thông báo k ho ch sáp nh p v i công ty b o hi m Travelers tromg m t s n l c
nh m ưa ra các d ch v b o hi m a d ng hơn.
Cung c p các k ho ch hưu trí
13
Phòng y thác ngân hàng r t năng
ng trong vi c qu n lý k ho ch hưu trí
mà h u h t các doanh nghi p l p cho ngư i lao
ng,
u tư v n và phát lương hưu
cho nh ng ngư i ã ngh hưu ho c tàn ph . Ngân hàng cũng bán các k ho ch ti n
g i hưu trí ( ư c bi t như IRAS và Keogle) cho các cá nhân và gi ngu n ti n g i
cho
n khi ngư i s h u các k ho ch này c n
Cung c p các d ch v môi gi i
n.
u tư ch ng khốn
Trên th trư ng tài chính hi n nay, nhi u ngân hàng ang ph n
thành m t “bách hóa tài chính” th c s , cung c p
khách hàng th a mãn m i nhu c u t i m t
chính khi n các ngân hàng b t
u
tr
các d ch v tài chính cho phép
a i m.
ây là m t trong nh ng lý do
u bán các d ch v mơi gi i ch ng khốn, cung c p
cho khách hàng cơ h i mua c phi u, trái phi u và các ch ng khoán khác mà khơng
ph i nh
n ngư i kinh doanh ch ng khốn. Trong m t vài trư ng h p, các ngân
hàng mua l i m t công ty môi gi i ang ho t
ng (ví d Bank of America mua
Robertson Stephens Co.) ho c thành l p các liên doanh v i m t công ty môi gi i.
Cung c p d ch v qu tương h và tr c p
Do ngân hàng cung c p các tài kho n ti n g i truy n th ng v i lãi su t quá
th p, nhi u khách hàng ã hư ng t i vi c s
(investment products)
d ng cái g i là s n ph m
c bi t là các tài kho n c a qu tương h và h p
u tư
ng tr
c p, nh ng lo i hình cung c p tri n v ng thu nh p cao hơn tài kho n ti n g i dài h n
cam k t thanh toán m t kho n ti n m t hàng năm cho khách hàng b t
ngày nh t
ut m t
nh trong tương lai (ch ng h n ngày ngh hưu). Ngư c l i, qu tương h
bao g m các chương trình
u tư ư c qu n lý m t cách chuyên nghi p nh m vào
vi c mua c phi u, trái phi u và các ch ng khoán phù h p v i m c tiêu c a qu (ví
d : T i a hóa thu nh p hay
t ư c s tăng giá tr v n). Trong khi quá trình phát
tri n c a các k ho ch tr c p di n ra khá ch m do nh ng v ki n t ng b i các
i
th c nh tranh ch ng l i s m r ng c a ngân hàng sang lĩnh v c d ch v m i này
thì vi c cung c p c phi u trong qu v n ngân hàng qu n lý chi m 15% t ng giá tr
tài s n c a qu tương h trong nh ng năm 90. M t vài ngân hàng ã t ch c nh ng
chi nhánh
c bi t
th c hi n nhi m v này (ví d : Citicorp’s Investment Services)
ho c liên doanh v i các nhà kinh doanh và mơi gi i ch ng khốn. G n ây, ho t
14
ng cung c p nghi p v qu tương h c a ngân hàng ã có nhi u gi m sút do m c
thu nh p khơng cịn cao như trư c, do nh ng qui
do s thay
i trong quan i m
nh nghiêm ng t hơn và
u tư c a công chúng.
Cung c p d ch v Ngân hàng
u tư và ngân hàng bán buôn
Ngân hàng ngày nay ang theo chân các t ch c tài chính hàng
vi c cung c p d ch v ngân hàng
ng th i
u trong
u tư và d ch v ngân hàng bán buôn cho các t p
oàn l n. Nh ng d ch v này bao g m xác
nh m c tiêu h p nh t, tài tr mua l i
công ty, mua bán ch ng khốn cho khách hàng (ví d : b o lãnh phát hành ch ng
khốn), cung c p cơng c Marketing chi n lư c, các d ch v h n ch r i ro
v khách hàng. Các ngân hàng cũng d n sâu vào th trư ng b o
kho n n do chính ph và cơng ty phát hành
b o
m, h tr các
nh ng khách hàng này có th vay
v n v i chi phí th p nh t t th trư ng t do hay t các t ch c cho vay khác.
M , các d ch v ngân hàng
u tư (như b o lãnh phát hành ch ng khoán)
liên quan t i vi c mua bán c phi u m i và n do ngân hàng thương m i th c hi n
thay m t cho các công ty ã b c m sau khi Qu c h i thông qua các
o lu t Glass-
Steagall năm 1933. Tuy nhiên, trư c áp l c l n t các công ty ngân hàng trong nư c
hàng
u, và do thành công c a các
80, C c d tr liên bang ã b t
i th c nh tranh nư c ngoài, vào nh ng năm
u n i l ng các quy
nh
i v i vi c ngân hàng
kinh doanh ch ng khoán do khách hàng c a chúng phát hành. Thông qua nghi p v
b o lãnh phát hành, ngân hàng ã t o cho các công ty m t kênh huy
ng v n m i
bên c nh hình th c cho vay v n truy n th ng. Nhi u công ty ã ánh giá r t cao
nghi p v này c a ngân hàng, hơn c hình th c cho vay truy n th ng b i vì nó cung
c p cho h m t ngu n v n dài h n v i chi phí th p hơn. Cho t i cu i nh ng năm 90,
C c d tr Liên bang M
ã c p cho hơn 40 ngân hàng
c quy n cung c p d ch v
b o lãnh phát hành ch ng khoán. Trên th c t , i u này cho phép nhân viên tín d ng
ngân hàng c ng tác ch t ch v i gi i kinh doanh ch ng khoán trong quá trình tìm
ngu n tài tr cho khách hàng. Năm 1996, C c qu n lý ti n t M ra quy
cho phép các ngân hàng có gi y phép ho t
nh m i
ng trên tồn qu c có th cung c p d ch
v b o lãnh phát hành n u như d ch v này ư c th c hi n thông qua các công ty
con, v i i u ki n ngân hàng không ư c
15
u tư quá 10% v n c ph n vào m t công
ty. M t s n i l ng hơn n a trong lĩnh v c kinh doanh ch ng khoán và như v y,
ngân hàng có th cung c p toàn b d ch v tài tr và tư v n qu n lý
i v i ho t
ng kinh doanh ch ng khốn. M t ví v g n ây là s ki n Ngân hàng NationBank
mua Mortgetary Security Inc., Bank America mua công ty Robertson Stephens và
Ngân hàng Banker Trust of New York mua công ty Alex Brow.
2.1.5. Các ho t
ng d ch v
D ch v là lo i hình d ch v tài chính quan tr ng và phát tri n s m nh t, a
d ng nh t trên th trư ng d ch v tài chính Vi t Nam cho
ch
o trong ho t
n nay,
m nhi m vai trị
ng ln chuy n các ngu n tài chính. Bên c nh m t s lo i hình
d ch v truy n th ng (nh n ti n g i, cung c p các tài kho n giao d ch, qu n lý ti n
m t, trao
i ngo i t (d ch v ngo i h i), d ch v v tín d ng, d ch v
y thác, cho
thuê tài chính, tư v n tài chính, bán các d ch v b o hi m…), các d ch v tài chính
khác ch m i hình thành và phát tri n trong nh ng năm cu i c a th k XX, c th
bao g m: d ch v
ti t ki m, d ch v
thanh toán (b ng séc, chuy n kho n và m t s
d ch v thanh tốn khơng dùng ti n m t m i ư c ưa vào th c hi n gi a nh ng
năm 1990 như b ng th tín d ng, th thanh toán, tài kho n cá nhân…).
Cung c p các tài kho n giao d ch
Cu c cách m ng công nghi p
nh ng ho t
Châu Âu và Châu M
ã ánh d u s ra
i
ng và d ch v ngân hàng m i. M t d ch v m i, quan tr ng nh t ư c
phát tri n trong th i kỳ này là tài kho n ti n g i giao d ch (demand deposit) – m t
tài kho n ti n g i cho phép ngư i g i ti n vi t séc thanh toán cho vi c mua hàng
hóa và d ch v . Vi c ưa ra lo i tài kho n ti n g i m i này ư c xem là m t trong
nh ng bư c i quan tr ng nh t trong cơng nghi p ngân hàng b i vì nó c i thi n áng
k hi u qu c a q trình thanh tốn, làm cho các giao d ch kinh doanh tr nên d
dàng hơn, nhanh chóng hơn và an toàn hơn.
Cung c p d ch v
y thác
T nhi u năm nay, các ngân hàng ã th c hi n vi c qu n lý tài s n và qu n lý
ho t
ng tài chính cho cá nhân và doanh nghi p thương m i. Theo ó ngân hàng s
thu phí trên cơ s giá tr c a tài s n hay quy mô h qu n lý. Ch c năng qu n lý tài
s n này ư c g i là d ch v
y thác (trust service). H u h t các ngân hàng
16
u cung
