PHÂN TÍCH SO SÁNH CÁC THỂ LOẠI KÝ BÁO CHÍ

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
KHOA BÁO CHÍ
---------------
TIỂU LUẬN
PHÂN TÍCH SO SÁNH CÁC THỂ LOẠI KÝ BÁO CHÍ

Website: Email : Tel : 0918.775.368
1. Phóng sự
Phóng sự là một thể loại báo chí có khả năng thông tin thời sự về người
thật, việc thật một cách sâu sắc trong một quá trình diễn biến. Phóng sự có cả
khả năng thông tin sự kiện, và thông tin lý lẽ, thông tin thẩm mỹ.Phóng sự có xu
hướng ngắn lại và mở rộng phạm vi phản ánh tới những sự việc, sự kiện đa dạng
hơn. Phóng sự hiện đại vẫn đang chứng tỏ rằng việc thông tin sự kiện, thông tin
thời sự có thể trình bày một cách có nghệ thuật. Ví dụ phóng sự về Sập cầu Cần
Thơ:
“ Đau đớn xóm chùa Bồ Đề”
TT-Rất nhiều người dân xóm chùa Bồ Đề (Vĩnh Long) đi làm công nhân
ở công trình cầu Cần Thơ. Tin sập cầu bay về, cả xóm lặng người...
19g, trung sĩ Trần Thanh Liêm từ tiểu đoàn đặc công bước vội lên con đò
ngang trên dòng sông Mỹ Hòa để về nhà tại chùa Bồ Đề (Rạch Tra, ấp Mỹ Hưng
II, Mỹ Hòa). Cả ngày hôm nay, Liêm như ngồi trên lửa khi thông tin dồn dập từ
bên nhà. Đầu tiên, người cậu ruột tên Nguyễn Văn Mười, 35 tuổi, bị thương
trong đống sắt chiếc cầu sập. Tiếp nữa, hai người anh họ: Nguyễn Văn Thanh
(25 tuổi) và Bùi Văn Thông (35 tuổi) bị chết trong đống sắt vụn của nhịp cầu sập.
Rồi về chiều, thông tin cuối: người chú ruột cũng không thoát khỏi tử thần.
Họ có mặt trên nhịp cầu định mệnh của cái phút giây oan nghiệt trong buổi sáng
26-9.
Con tôi đâu? Chồng tôi đâu?
Gấp những tấm áo, chiếc quần còn lành lặn của con trai, ông Lê Văn Mai
(48 tuổi, ngụ ấp Mỹ Thới 1, xã Mỹ Hòa, huyện Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long) như

chết lặng. Mới sáng nay, trước khi lên công trường, con trai ông là anh Lê Văn
Tấn (22 tuổi) còn nói: "Con làm chín ngày nữa là đủ tháng, lĩnh được lương
tháng này con sẽ mua lá về sửa lại nhà”. Vậy mà chưa lĩnh được tháng lương
đầu tiên, Tấn đã bỏ vợ chồng ông và ba đứa em ra đi mãi mãi.
Nhà ông Mai thuộc diện nghèo nhất xã, với chỉ một gian nhà lá thấp lè tè,
ẩm ướt, hai bên vách nhà nhiều chỗ trống hoác vá chằng vá đụp bằng mấy tấm
nilông. Nhà nghèo nên Tấn học võ vẽ dăm ba chữ thì nghỉ rồi theo cha đi làm
Website: Email : Tel : 0918.775.368
thuê làm mướn. Cách đây hơn tháng, Tấn và cha còn lặn lội vào tận Đồng Tháp
Mười gặt lúa mướn. Hết mùa gặt Tấn về quê, ai thuê gì làm nấy. Thế rồi hay tin
ngoài công trường xây dựng cầu Cần Thơ tuyển công nhân, từ ruộng vườn, Tấn
cùng nhiều bạn bè trong ấp đến nộp đơn xin việc. Hôm nhận thông báo được
tuyển vào làm công trường với lương tháng 1,5 triệu đồng, Tấn mừng như mở cờ
trong bụng. Không ngờ niềm vui đó hóa ra lại là nỗi buồn đau vô tận, chỉ mới
làm công nhân được 21 ngày, Tấn đã tử nạn.
Cách nhà anh Tấn độ 100m, chúng tôi ghé vào nhà chị Quỳnh Dao. Khi
chúng tôi đến cũng là lúc cán bộ xã đến nhà báo tin thi thể của anh Trần Văn
Hiền (37 tuổi), chồng chị Dao, đã được đưa về đến ủy ban xã cùng chín người tử
nạn khác. Trong khi gia đình đang cuống cuồng cho người lên nhận thi thể anh
về thì chị Dao ngất lịm, từ sáng đến giờ chị chết đi sống lại nhiều lần. Mỗi khi
tỉnh lại, chị gào thét như người mất trí, thấy ai đứng cạnh chị cũng níu tay, níu
áo hỏi như thét: "Chồng tôi đâu?". Hai đứa con bé bỏng của chị cũng ngồi khóc
rũ rượi bên mẹ. Đứa con gái lớn Trần Thị Bảo Yến mới hơn 10 tuổi đầu, vừa
khóc vừa an ủi: "Mẹ ơi, mẹ đừng khóc nữa. Cha ở bệnh viện, cha sẽ về mà”.
Chừng hay tin cha đã chết, Yến cũng ngặt nghẽo khóc theo rồi gần như lịm đi.
Tội nghiệp nhất là đứa con gái mới gần 3 tuổi đầu của anh Hiền, bé Trần
Thị Ngọc Yến. Ngồi trong lòng chị gái, dường như tâm hồn thơ dại của em vẫn
chưa cảm nhận được tai họa đã xảy ra với gia đình mình. Ở cái tuổi bập bẹ,
ngọng nghịu gọi tiếng ba chưa tròn đó, làm sao bé Ngọc Yến có thể hiểu được
rằng từ cái ngày định mệnh này, em sẽ mồ côi cha mãi mãi.

Thà tôi chết còn hơn
Khi hay tin dữ, bà Nguyễn Thị The (ở xóm chùa Bồ Đề) chết lặng người,
miệng lẩm bẩm được vài lời: "Út ơi sao con bỏ mẹ lại. Út ơi...!". Phía trong
buồng, chị Trần Thị Kim Ngọc (con dâu bà The) cũng gào lên gọi chồng, rồi ngất
đi trong tuyệt vọng. Chị Ngọc và anh Huỳnh Văn Lực mới cưới nhau được 19
ngày. Đám cưới xong chừng mười hôm thì anh Lực xin đi làm công nhân xây
dựng cầu Cần Thơ. Và rồi chiều 26-9 anh không về nữa...
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Cạnh nhà bà The, chị Huỳnh Thị Hồng cũng ngồi thẫn thờ trước hiên nhà,
trong dạ thấp thỏm bồn chồn đầy âu lo. Hễ thấy ai trong xóm đi ngang chị lại nói
nhảm: "Chồng tôi sao rồi?". Hàng xóm cho biết chồng chị - anh Lê Văn Thạnh -
mới đi làm công nhân xây dựng cầu Cần Thơ được có... hai ngày. Do gia đình
khó khăn, không có tiền đóng tiền trường cho con, trong nhà cũng chẳng có của
cải gì đáng giá, vậy là anh xin đi làm công nhân nhưng không ngờ... Đến chiều
tối vẫn chưa có thông tin về anh Thạnh, mọi người cho biết anh Thạnh còn kẹt
trong đống sắt thép đổ nát. "Lạy trời cho chồng tôi tai qua nạn khỏi. Ảnh còn
nuôi gia đình, con cái học hành nữa. Ảnh mà có mệnh hệ nào thì mẹ con tôi
chẳng biết sống ra sao!" - chị Hồng gào lên.
Cụ bà Út Năm cùng chồng dắt díu tay nhau ra tận công trường dò hỏi tin
con. Gặp anh công nhân nào cụ cũng hỏi: "Thằng Sáu đâu rồi con?". Dù không
dám nghĩ anh công nhân Đỗ Văn Sáu, con các cụ, không còn hi vọng sống sót
nhưng không ai dám trả lời. Thương hai cụ, người ta phải nói gạt rằng: "Anh Sáu
không sao, anh Sáu đang cùng mấy anh em khác cứu người trong đó”.
Cụ hỏi riết, cụ đợi riết từ sáng tới tối vẫn không thấy anh Sáu trở về, cụ
biết người ta đã nói gạt mình và rồi hai mái đầu già ôm nhau khóc nức nở. Anh
Sáu không trở về, nghĩa là từ đây căn nhà lá bên chân cầu Cần Thơ sẽ chỉ còn
hai vợ chồng già, một nàng dâu trẻ và một đứa con mồ côi cha.
Nhiều gia đình ở xã Mỹ Hòa chưa tìm được người thân cũng đang đợi chờ
trong tuyệt vọng. Dù biết khả năng sống sót của người thân là mong manh nhưng
tất cả họ đều không dám nghĩ rằng người thân mình đã chết. Ông Huỳnh Văn Hát

(50 tuổi) vừa nhận thi thể con rể là anh Đặng Văn Bảy về lại tất tả chạy ra công
trường để chờ tin đứa con trai tên Huỳnh Văn Thanh. Từ sáng đến giờ, ông đi rã
cả giò từ công trường đến bệnh viện tìm tin con nhưng gần như vô vọng. Thấy
ông gần như mất trí, nhiều người hàng xóm xúm lại an ủi: "Thằng Thanh nó vẫn
còn sống, nó kẹt trong đó, mai người ta cưa sắt kéo nó ra thôi mà!". An ủi vậy để
gieo vào lòng người cha khổ đau này chút hi vọng mong manh, bởi người ta
không dám để cho ông tuyệt vọng trong lúc đớn đau cùng cực này.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Ông Huỳnh Văn Hát cứ ngồi im rồi bật lên thành tiếng khóc lặng cả
người: "Tui như người khùng, thằng con rể chết, thằng con ruột còn nằm đâu đó
trong đống sắt vụn ngoài kia. Thà tôi chết đi còn hơn!".
Trời tối sụp nhưng tin tức về người thân sống sót ngày càng vô vọng. Xóm
chùa Bồ Đề vắng lặng, chìm trong không khí đau thương. Ông Trương Văn Lợt -
phó chủ tịch UBND xã Mỹ Hòa - cho biết do công trình nằm gần địa bàn xã nên
có rất nhiều người dân xin đi làm công nhân xây cầu Cần Thơ, đông nhất là
người dân ở xóm chùa Bồ Đề. "Số liệu những người thiệt mạng và còn trong
đống đổ nát đến bây giờ chúng tôi chưa nắm được chính xác, nhưng qua sơ bộ có
gần 20 người dân ở xóm chùa Bồ Đề chết và chưa biết tin tức" - ông Lợt nói.
(NGUYỄN VĂN TIẾN HÙNG - MINH LUẬN - TẤN THÁI)
2. Ghi nhanh
Ghi nhanh cũng có một số hạn chế như: nó chỉ có khả năng thông tin bề
mặt và chỉ có khả năng thông tin vào thời điểm ban đầu của sự kiện. Nó có thể
thỏa mãn thông tin ngay lập tức nhưng lại không thể đi sâu vào nguyên nhân,
diễn biến và kết quả của sự kiện. Ví dụ ghi nhanh về vụ Sập cầu Cần Thơ.
“ Nghẹn ngào, thất thần”
TT - 22g, nhà tang lễ Bệnh viện 121 Cần Thơ vẫn đông người. Những
khuôn mặt mệt mỏi thất thần vì mất người thân, có người hớt hải vì đến giờ này
vẫn chưa biết tung tích thân nhân của mình.
Họ đến đây nhưng vẫn ấp ủ hi vọng người thân của mình không có trong
danh sách tử. Có người mong nếu chết thì cũng nhận được thi thể. Mỗi người mỗi

hoàn cảnh nhưng lại có chung một nỗi đau đứt ruột gan: mất người thân.
Cẩn thận dò từ trên xuống dưới danh sách người chết được dán trước nhà
tang lễ, cô Lê Thị Mỹ Dung (Tam Bình, Vĩnh Long) thở dài quay đi. Từ chiều đến
giờ hai vợ chồng cô đã đi tìm tung tích người cháu Đặng Văn Sóc khắp nơi
nhưng vẫn bặt tăm. Cha anh Sóc đang trực nơi cầu bị sập, mẹ anh nuôi người em
bị thương nặng do sập cầu đang nằm tại bệnh viện đa khoa, biết trời đất gì nữa
Website: Email : Tel : 0918.775.368