Jorma Ollila & Nokia Đưa Thế Giới đến gần nhau hơn - Phần 5 potx

ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 105104 JORMA OLLILA & NOKIA
hêìn II.
KINH DOANH
KHƯNG BIÏN GIÚÁI
TRONG XẬ HƯÅI
TOÂN CÊÌU
“Giẫi thûúãng nây cưng nhêån sûå nghiïåp ca mưåt
ngûúâi mâ sûå phất triïín hay thânh tûåu ca cưng
ty ưng lậnh àẩo àậ àẩt àûúåc. Nố phẫn ấnh chđnh
thânh tûåu vâ phất triïín ca lõch sûã GSM – khen
thûúãng cho mưåt têìm nhòn rưång vïì ngânh viïỵn thưng
khưng biïn giúái mùåc cho nhûäng râo cẫn vïì tûå
nhiïn, qëc gia, kinh tïë hay xậ hưåi”.
Phất biïíu ca ch tõch hưåi GSM thïë giúái,
trong lïỵ trao giẫi thûúãng Vinh danh thưng tin liïn lẩc
khưng biïn giúái cho Jorma Ollila, thấng 6.2006.
Fortune tâi trúå cho giẫi thûúãng nây, àûúåc sấng lêåp nùm 1995
Con ngûúâi cố khẫ nùng thđch nghi.
Jorma OllilaJorma Ollila
Jorma OllilaJorma Ollila
Jorma Ollila
P
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 107106 JORMA OLLILA & NOKIA
Chûúng 1.
KÏËT NƯËI MỔI NGÛÚÂI
Nhâ truìn thưng cố têìm nhòn xa trưng rưång nây àậ nhanh hún
hïët thẫy àïí nhêån ra rùçng “kïët nưëi mổi ngûúâi” (conecting people)
àấp ûáng nhu cêìu cú bẫn ca con ngûúâi vâ kïët quẫ lâ, khưng
chó tẩo ra nhûäng cú hưåi thõ trûúâng to lúán mâ côn àống gốp
vâo bưå mùåt múái ca thiïn niïn k thûá ba, àïí cung cêëp àûúâng
àïën dûä liïåu vâ thưng tin cho mổi ngûúâi, mổi núi vâ tẩo ra mưåt

xậ hưåi ham hổc hỗi.
Max Schmidheiny FoundationMax Schmidheiny Foundation
Max Schmidheiny FoundationMax Schmidheiny Foundation
Max Schmidheiny Foundation ca Àẩi hổc St. Gallen, Thy S,
trao giẫi thûúãng Tûå do nùm 2000 cho Jorma Ollila. Tûåa àïì ca nhêån
àõnh cố tïn: Over Strandberg - Trïn cẫ sûác mẩnh
Àêy chó lâ mưåt bẫn nhẩc nhỗ ca mưåt gậ tđ hon. Mẩng vâ nïìn
kinh tïë múái cho gậ tđ hon cú hưåi àïí cêët cao tiïëng hất vâ àûúåc
ngûúâi khấc nghe túái.
Jorma OllilaJorma Ollila
Jorma OllilaJorma Ollila
Jorma Ollila
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 109108 JORMA OLLILA & NOKIA
THÛÚNG HIÏÅU “NHÊN BẪN”
Cûá mûúâi ngûúâi Viïåt Nam dng àiïån thoẩi di àưång
thò cố sấu ngûúâi dng Nokia. Vò sao Nokia àûúåc ûa
chång nhû vêåy?
Cûá ba ngûúâi trïn thïë giúái dng àiïån thoẩi di àưång
thò cố mưåt ngûúâi chổn Nokia? Lâm thïë nâo mâ
Nokia cố thïí ẫnh hûúãng tđch cûåc lïn hâng tó ngûúâi
nhû vêåy?
Jorma Ollila àậ lâm ra mưåt thûúng hiïåu Nokia à
phưí biïën àïí thc àêíy thïë giúái tiïën lïn trïn con
àûúâng vùn minh liïn lẩc.
Giấo sû kinh tïë hổc Tưn Thêët Nguỵn Thiïm àậ
diïỵn giẫi “thûúng hiïåu: tiïën trònh hònh thânh ca
mưåt tấc nhên múái trong hoẩt àưång kinh tïë - xậ
hưåi”
(*)
. Cng vêåy, mưåt tó àiïån thoẩi cố thûúng hiïåu

lâ Nokia, khưng àún thìn lâ mưåt mốn hâng, mâ
lâ mưåt sûå kiïån hay mưåt giấ trõ “kinh tïë xậ hưåi”.
Nïëu thûúng hiïåu phẫi lâ mưåt “tấc nhên múái” thò
Nokia chđnh lâ mưåt tấc nhên múái.
Cấc chun gia sệ giẫi thđch vâ bònh lån hâng
pho sấch nhûng ngûúâi chổn Nokia chó nối àún giẫn
“Tưi thđch Nokia”. “Thđch” lâ cưët lội ca thûúng
hiïåu. L thuët “chiïëm lơnh têm trđ khấch hâng” cố
thïí khưng hoân toân à àưëi vúái Nokia, búãi vò
dûúâng nhû Nokia chiïëm lơnh tònh cẫm ca ngûúâi ta
nhiïìu hún. Cng lẩi cấc nhâ l thuët marketing
sệ gổi àố lâ “tiïëp thõ cẫm xc”. Ngûúâi tiïu dng
Viïåt Nam tûâng nối vúái nhau “Nokia thò bïìn”, vúái
vông kim loẩi bao quanh thânh khung. Cấc nhốm
bẩn trễ côn ngưìi “tấm” vúái nhau úã quấn câ phï
rùçng Nokia thò nhêån sống mẩnh hún. Ngûúâi khấc
nối rùçng, giao diïån ca Nokia dïỵ sûã dng. Vâ àïí
k ngûúâi ta nhêån ra rùçng cấch sùỉp xïëp cấc thû mc
ca Nokia dïỵ theo dội hún nhiïìu nhận hiïåu khấc,
vâo thúâi k àêìu ca nố. Mưåt vâi nhận hiïåu khấc thò
trung thânh vúái l thuët cưí àiïín trong thiïët kïë giao
diïån vâ thay vò dng chûä, hổ àậ dng cấc hònh vệ
(cố lệ vò hònh vệ thò àûúåc nhúá lêu hún). Nhûng vêën
àïì khưng phẫi lâ nhúá mâ lâ dïỵ sûã dng. Thûåc tïë
mấch bẫo rùçng thûúng hiïåu Nokia thêåt ra lâ mưåt
phûác húåp tưíng thïí nhiïìu ëu tưë, giûäa thiïët kïë k
thåt, vễ àểp thúâi trang, sau àố múái lâ cưng nghïå.
Thûúng hiïåu Nokia vúái tû cấch lâ mưåt sûå kiïån
kinh tïë xậ hưåi múái, àiïìu àố chó múái nối àïën quy
mư ca nố. Côn vïì “trổng lûåc thûúng hiïåu” – sûác

mẩnh võ thïë ca nố – nối nhû giấo sû Thiïm lâ
“mưåt sûå kiïån xậ hưåi - kinh tïë - vùn hốa vâ têm l
tưíng thïí”. Vò vêåy, thûúng hiïåu Nokia khưng àún
thìn lâ mưåt sûå kiïån kinh tïë - xậ hưåi mâ côn lâ mưåt
tưíng thïí vúái giấ trõ vùn hốa - têm l. Vêåy tinh thêìn
______________
* Dêëu êën thûúng hiïåu: Tâi sẫn vâ giấ trõ, Tưn Thêët Nguỵn Thiïm, NXB
Trễ, 2006. Tiïën sơ xậ hưåi hổc - kinh tïë Tưn Thêët Nguỵn Thiïm ngun
lâ giấo sû vïì Kinh tïë Phất triïín vâ Chiïën lûúåc Ngoẩi thûúng tẩi Àẩi hổc
Bruxelles, Bó.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 111110 JORMA OLLILA & NOKIA
cưët lội khùỉc sêu vâo têm khẫm ngûúâi dng trong
thûúng hiïåu Nokia lâ gò?
Bẩn khưng cêìn lâm nhûäng nghiïn cûáu àưì sưå vò
Nokia àậ nghiïn cûáu àiïìu àố vâ tûå mònh cưng bưë.
Àố lâ: Conecting People.
Vúái chó hai chûä tiïëng Anh àố, Ollila bùỉt àêìu viïët
nïn huìn thoẩi Nokia trong àúâi mònh, mâ chûúng
àêìu tiïn bùỉt àêìu bùçng vư danh. Nhûäng chûúng
tiïëp theo àûúåc viïët rêët nhanh vâ nố trúã nïn nưíi
tiïëng trïn toân thïë giúái, vúái tû cấch mưåt cưng c
phc v cho nhu cêìu tiïën bưå ca con ngûúâi. Vâ
bùçng nhûäng cưëng hiïën vïì k thåt gip àiïån thoẩi
di àưång nưëi vúái Internet, Nokia ca Ollila àậ gip
con ngûúâi tiïën bưå hún trong cấch tòm kiïëm vâ trao
àưíi thưng tin.
Sau khi nhêån chûác CEO vâo ma xn nùm
1992, Ollila dânh mưåt nùm àïí ưín àõnh tònh hònh.
Chó mưåt nùm sau, ưng bùỉt tay vâo con àûúâng xêy
dûång thûúng hiïåu toân cêìu, tûác nùm 1993.

Nối lâm “thûúng hiïåu toân cêìu” lâ vò thêåt ra
trûúác àố vêën àïì thûúng hiïåu ca Nokia cng àậ cố,
trong phẩm vi qëc gia hóåc mưåt vâi núi khấc.
Vêën àïì tïn gổi ca têåp àoân thêåt ra àậ àûúåc àïì
cêåp vâo àêìu thïë k XX, khi liïn minh tay ba, gưìm
ba cưng ty: Giêëy, cao su vâ Cấp sất nhêåp vúái
nhau. Sau àố, cấi tïn Nokia àûúåc dng chung àïí
gổi têåp àoân. Trûúác thúâi k ca Ollila, Nokia vúái rêët
nhiïìu phên nhấnh, nhiïìu sẫn phêím khấc nhau thïë
nïn mưỵi sẫn phêím cố mưåt nhận hiïåu vâ chiïën lûúåc
thûúng hiïåu riïng. Tuy vêåy, chng chûa bao giúâ lâ
thûúng hiïåu cố giấ trõ phưí biïën toân cêìu. Cho àïën
khi Ollila àïën Solo lơnh nhiïåm v àiïìu hânh phên
nhấnh àiïån thoẩi di àưång, cng vúái phất hiïån cêìn
mưåt cêëu trc khấc cho têåp àoân, thûúng hiïåu cng
nùçm trong trùn trúã àố. Nố cêìn mưåt chiïën lûúåc toân
cêìu.
Àiïìu th võ lâ nùm 1991, ngay khi chûa nùỉm
toân quìn àiïìu hânh têåp àoân, Ollila àậ bùỉt àêìu
lâm thûúng hiïåu cho riïng phên nhấnh àiïån thoẩi
di àưång riïng. Chđnh nùm àố, ưng àậ múâi Anssi
Vanjoki thûåc hiïån bưå nhêån diïån thûúng hiïåu àiïån
thoẩi di àưång Nokia (bïn cẩnh hâng chc ngânh
kinh doanh khấc mâ lc àố ưng chûa quẫn l).
Vanjoki, sau nây trúã thânh phố ch tõch têåp àoân,
lâ ngûúâi àậ thânh danh vúái thûúng hiïåu 3M – núi
ưng àang lâm viïåc vâ nhûäng tïn tíi àa qëc gia
khưíng lưì khấc nhû Nike, Philips Morris, Daimler
Benz.
Chín hốa thûúng hiïåu cho Nokia lâ cưng viïåc

Ollila àậ lâm trûúác khi nhêån chûác CEO, vúái mc
tiïu rộ râng nố phẫi lâ tïn tíi àa qëc gia, thđch
ûáng vúái nhiïìu nïìn vùn hốa trïn thïë giúái. Àiïìu nây
gêìn nhû lâ mưåt viïåc bùỉt båc chûá khưng hùèn lâ
mưåt kiïíu lêåp cưng gò cho “àúâi biïët tïn”. Nhûng khi
àố, nhûäng gò Ollila lâm cố lệ lâ cho riïng mẫng
àiïån thoẩi di àưång, côn tïn tíi cho toân Nokia,
vúái hâng chc thûá khấc, lâ àiïìu chó dûâng lẩi trong
suy nghơ ca ưng mâ thưi. Vò ưng chûa nùỉm toân
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 113112 JORMA OLLILA & NOKIA
quìn Nokia. Nhû vêåy, cố thïí nhêån ra rùçng, viïåc
lâm thûúng hiïåu cho riïng àiïån thoẩi cng lâ mưåt
trong nhûäng l do mâ ưng lổt vâo mùỉt xanh ca
cấc “ưng ch” – cưí àưng vâ àưìng thúâi lâ thânh viïn
hưåi àưìng quẫn trõ.
Cho àïën khi ưng àûúåc bêìu vâo chûác CEO vâ sau
àố àưìng thúâi lâ ch tõch Nokia, ưng thûåc sûå cẫi tưí
thûúng hiïåu cho toân têåp àoân Nokia (vêỵn côn
giêëy, cấp, cao su vâ nùng lûúång). Mưåt ngây àêìu
nùm 1993, Ollila nối vúái Vanjoki rùçng hậy tưí chûác
mưåt “brand afternoon”. Vanjoki sệ phẫi lâm sưëng
lẩi nhûäng cấi tïn ca nhûäng mốn hâng àậ úã tíi
xïë chiïìu, sau hâng trùm nùm nố àậ trẫi qua, àïí nố
cố thïí bûúác vâo thúâi àẩi tiïn phong vâ toân cêìu.
Nhâ thiïët kïë nhận hiïåu nhiïìu kinh nghiïåm qëc
tïë Vanjoki ban àêìu àậ ghi vâo sưí tay vâi khêíu hiïåu
(slogan) nhû “Nokia - The Eurotechnology group”
hóåc lâ “The future is looking good”. Chng khưng
à cho chiïën lûúåc toân cêìu ca Ollila. Mưåt tû tûúãng
khấc àûúåc ưng àûa ra: “High technology with hu-

man touch”. Nố bùỉt àêìu chẩm àïën con ngûúâi hún
lâ nhêën mẩnh tđnh cưng nghïå. Nhûng cng chđnh
Vanjoki lo lùỉng vò Nokia Data, mưåt phên nhấnh
sau àố àûúåc bấn ài, cng cố mưåt thưng àiïåp giưëng
nhû anh em sinh àưi: “High tech with human
touch”. Chđnh ưng àậ dng nố trong chiïën dõch
quẫng cấo vâo nùm 1991.
Thấng 6.1992, sau vâi thấng Ollila giûä chûác CEO
toân Nokia, ưng àiïìu khiïín cåc hổp ban giấm àưëc
vâ u cêìu chđnh hổ àêìu tû hún nûäa vâo nhận
hiïåu. Vâ Ollila vêỵn tiïëp tc u cêìu thûåc hiïån tiïëp
tc chiïën lûúåc thûúng hiïåu do Vanjoki àûa ra nùm
1991 – hổ àậ êëp tûâ lêu vâ bêy giúâ lâ lc lâm cho
nố trúã thânh sûå thûåc.
Mưåt nùm sau àố, 1993, mưåt slogan viïët bùçng
tiïëng Anh àûúåc chêëp thån. Àố lâ: “Connecting
People”. Mưåt thưng àiïåp thêåt húåp thúâi, nïëu àùåt nố
trong bưëi cẫnh lõch sûã Phêìn Lan lc àố – mưåt núi
kểt giûäa hai thõ trûúâng mâ chiïën tranh lẩnh tẩo ra.
Thưng àiïåp “kïët nưëi con ngûúâi” lâm biïën mêët tđnh
“cưng nghïå cao” vâ dïỵ chõu hún nhûäng tûâ àao to
ba lúán nhû “human” – nhên loẩi. Nhûng nhûäng
khất vổng vơ àẩi àố vêỵn êín bïn dûúái cêu chûä mưåt
cấch kđn àấo, khiïm tưën àng vúái tđnh cấch khưng
phư trûúng ca ngûúâi Phêìn Lan. Nhûng bẫn thên
cêu nối lẩi vêỵn giûä àûúåc tinh thêìn sisu ca ngûúâi
Phêìn Lan – khất vổng, chđ, quët têm lâm àiïìu
k diïåu úã têìm vốc nhên loẩi.
Thưng àiïåp giẫn dõ (trong cấch nối), cố tû tûúãng
lúán (trong nưåi dung) cëi cng àậ àûúåc thûã thấch

qua thúâi gian, tẩi nhiïìu vng vùn hốa trïn trấi àêët.
Nùm 1995, mưåt cåc àiïìu tra nhùçm thûåc hiïån kïë
hoẩch “nêng cao nhận hiïåu tẩi cấc qëc gia xët
khêíu nhùçm àêíy mẩnh hiïåu quẫ xët khêíu”, lêìn
àêìu tiïn Nokia biïët rùçng tïn tíi ca hổ àậ vûúåt
qua – phưí biïën hún – Motorola tẩi Àûác vâ Thy S.
Nhûng tẩi M, trong khi cấi tïn Nokia chó àûúåc
10% sưë ngûúâi biïët àïën thò Motorola lẩi chiïëm àïën
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 115114 JORMA OLLILA & NOKIA
60%. Àố lâ mưåt thânh quẫ lúán vâo nhûäng nùm
thấng khố khùn àố, 1995, khi Ollila àang dưëc sûác
cho cåc cấch mẩng tấi cêëu trc – mâ ưng chó vûâa
àûúåc chêëp thån mưåt nùm trûúác àố tẩi Hưìng Kưng.
Vïì sau, M sệ lâ “chiïën trûúâng” ch lûåc ca nhûäng
chiïëc àiïån thoẩi Phêìn Lan.
Ollila àûa Nokia vâo chiïën dõch vûúåt mổi biïn
giúái qëc gia, mổi biïn giúái vùn hốa vâo cëi
nhûäng nùm 1990. Vúái cưåt mưëc lõch sûã thûá hai nây,
Nokia vûúåt qua Motorola vïì t lïå lúåi nhån khiïën
ngûúâi khưíng lưì sưë mưåt ca thïë giúái giêåt mònh vâo
nùm 1998. Mổi chuån hoân têët chó trong ba nùm
kïí tûâ cåc àiïìu tra. Hai nùm sau àố, cåc àiïìu tra
uy tđn nhêët ca thïë giúái vïì thûúng hiïåu ca
Interbrand
(*)
àậ ghi tïn Nokia, vúái triïët l kinh
doanh kïët nưëi con ngûúâi, vâo mưåt trong mûúâi
thûúng hiïåu “giấ trõ hâng àêìu thïë giúái”. Chđn tïn
tíi khấc lâ ca ngûúâi M, duy nhêët chó cố Nokia
ca Phêìn Lan lâ phêìn côn lẩi ca thïë giúái. Vâ

Nokia khưng chen chên àïí lổt vâo cëi bẫng danh
giấ mâ chen ngang úã hâng sưë nùm.
19991999
19991999
1999
20002000
20002000
2000
20012001
20012001
2001
1. Coca-Cola M 83.8 72.5 68.9
2. Mucrosoft - 56.7 79.2 65.9
3. IBM - 43.8 53.2 52.8
4. General Electric - 33.5 38.1 42.4
5.
NokiaNokia
NokiaNokia
Nokia Phêìn Lan 20.7 38.5 35.0
6. Intel M 30.0 39.0 34.7
7. Disney - 32.8 33.6 32.6
8. Ford - 33.2 36.4 30.1
9. McDonald’s - 26.2 27.9 25.3
10. AT&T - 24.9 25.5 22.8
Àố lâ mưåt con àûúâng rêët dâi vâ quấ mïåt mỗi ca
con ngûúâi xûá Bùỉc Êu. Àiïån thoẩi ca Nokia sët
nhûäng nùm 70 vâ 80 ca thïë k XX àậ tûâng “np”
dûúái nhiïìu cấi tïn khấc, trong mưåt nưỵ lûåc chêåt vêåt
liïn kïët vúái Technophone ca ngûúâi Anh vâ Tendy
ca ngûúâi M. Tòm chưỵ àûáng trong têm trđ toân

cêìu thêåt lâ àiïìu khố khùn. Cêu chuån tïn tíi ca
Nokia lâm ngûúâi ta ngûúäng mưå nhûäng doanh nhên
tâi nùng vâ ngûúâi ta xc àưång vúái chđ qåt cûúâng
ca hổ. Khi ngûúâi Phêìn Lan quët “trẫ lẩi tïn cho
em” bùçng cấi tïn Mobira-Nokia vâo nhûäng nùm
1980, ngay sau cåc khng hoẫng dêìu hỗa lâm
thay àưíi hùèn cấi nhòn vïì tâi ngun, cho thêëy rùçng
“khất vổng”, “tinh thêìn dên tưåc” lâ mưåt thûá “tâi
ngun” mẩnh hún têët cẫ.
ÚÃ Phêìn Lan, ngâi Ollila àûúåc kđnh trổng khưng
chó vò ưng lâ nhâ doanh nghiïåp vơ àẩi, nố hún nhû
vêåy rêët nhiïìu. Búãi chđnh con ngûúâi khiïm tưën, lõch
lậm, lâ ngûúâi lêìn àêìu tiïn khiïën thïë giúái biïët àïën
Phêìn Lan nhû mưåt àónh cao trong cấc àónh cao.
Cho àïën têån ngây nay, Nokia lâ tïn tíi àa qëc
gia duy nhêët ca Phêìn Lan, lâ niïìm tûå hâo ca bấn
àẫo Scandinavia, lâ “danh dûå” ca chêu Êu khi
hổ ln tûå phẫi so sấnh mònh vúái nïìn cưng nghïå
vâ kinh tïë ca siïu cûúâng M.
___________
* Nhûäng nhận hiïåu cố giấ trõ nhêët thïë giúái 1999-2001
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 117116 JORMA OLLILA & NOKIA
Àậ cố lêìn, tïn tíi Nokia àûáng trûúác nguy cú lem
lëc. Motorola àậ kiïån Nokia ra tôa theo chûúng
337 vïì mậ bđ mêåt thûúng mẩi ca nûúác nây (US
Commercial Code). Nïëu bõ thua trong mưåt v kiïån
bẫn quìn, bẩn sệ bõ khùỉc sêu mưåt cấi nhận “ùn
cùỉp”. Vâ trong tònh cẫnh non ëu trïn thõ trûúâng
qëc tïë, ngûúâi ta thûúâng ngậ gc rêët lêu sau mưåt
v nhû thïë nây. Cåc tranh chêëp kếo dâi trong

nhiïìu nùm vâ Nokia àûáng trûúác nguy cú bõ cêëm
vêån bn bấn tẩi M - núi mâ Nokia khưng thïí
khưng cố mùåt trong cåc àua cưng nghïå cao úã quy
mư toân cêìu. Nokia chûa nhiïìu kinh nghiïåm ca
cåc chúi toân cêìu, vâ àïí bẫo vïå nïìn cưng nghiïåp
non trễ ca mònh, hổ àậ phẫi tiïën hânh àâm phấn
bïn ngoâi tôa ấn. Nokia àậ phẫi trẫ “hổc phđ” vúái
giấ àùỉt, bùçng viïåc trẫ 20 triïåu àưla M cho
Motorola nhû lâ tiïìn bưìi thûúâng thiïåt hẩi, àïí cố
quìn bn bấn tẩi M trong ba nùm. Trong sët
thúâi gian àố, Nokia phẫi thay nhâ cung cêëp linh
kiïån (bưå phêån trong àiïån thoẩi) dêỵn àïën v kiïån.
Nùm 1993, dûúái thúâi k ca Ollila, Nokia àậ thay
àưíi cc diïån bùçng cấch k kïët vúái chđnh Motorola
mưåt thỗa thån trao àưíi giêëy phếp (cross licens-
ing). Kïí tûâ àố, Nokia ch trổng bưå sûu têåp bẫn
quìn ca mònh. Thêåm chđ, nố trúã thânh chđnh
sấch khuën khđch phất minh, thiïët kïë trong cưng
ty. Theo Dan Steinback, chđnh sấch nây gốp phêìn
àem àïën thânh cưng cho Nokia, khi mâ sẫn phêím
cố vông àúâi chó tđnh bùçng thấng thò kiïíu dấng phẫi
àûúåc àùng k súã hûäu liïn tc. Nhûng sau v nây,
Nokia quët têm chuín hûúáng sang liïn minh
hún lâ àưëi àêìu. Àïën qëc gia nâo, vúái hïå tiïu chín
viïỵn thưng riïng úã àố, Nokia liïn minh àïí cố thïí
kïët nưëi àûúåc. Àố lâ cấch Nokia àïën M vâ Nhêåt
Bẫn, Hân Qëc.
Nhûng thûúng hiïåu khưng chó bao gưìm mưåt cấi
tïn, mưåt logo vúái mưåt slogan. Nố phẫi lâ mưåt sûå
thêåt. Khi mưåt sẫn phêím sët ngây phất trïn ti-vi

rùçng “liïn kïët” thò nố phẫi thûåc sûå cố khẫ nùng
cưng nghïå vâ thiïët kïë dïỵ sûã dng. Khi nố nhên
danh “con ngûúâi” mâ nïu l do cố mùåt ca nố thò
sẫn phêím àố phẫi thûåc sûå vò ngûúâi tiïu dng, vâ
ngûúâi tiïu dng àố lâ nhên loẩi úã khùỉp mổi núi vúái
nhûäng khấc biïåt vư cng. Àïí trúã thânh mưåt doanh
nghiïåp àa qëc gia – mưåt cưng trònh k vơ – nhiïìu
têåp àoân phẫi trẫ giấ hâng mêëy chc nùm, thêåm
chđ cẫ thïë k. Lâm thïë nâo àïí ài nhanh hún? Àố
khưng chó lâ thấch thûác cho mưåt cấ nhên thiïn tâi,
mưåt khất vổng ca mưåt dên tưåc mâ thêåt ra lâ ûúác
mën phấ k lc ca chung mổi ngûúâi. Ollila nối
rùçng: “lơnh vûåc cưng nghïå cao cho phếp bẩn lâm
àiïìu àố”. Nïëu khưng phẫi cưng nghïå cao thò sao?
Cố thïí phẫi xem xết lẩi. Song, Ollila đt khi nối “nïëu”
mâ ưng ln lûåa chổn cấi àang cố, cấi cố thïí. Thúâi
àẩi cưng nghïå cao àậ quấ à àïí vđ d rùçng con
ngûúâi cố thïí rt ngùỉn quấ trònh lâm thânh danh
mưåt thûúng hiïåu toân cêìu. Nhûäng cấi tïn vơ àẩi tûâ
Google, Yahoo cho àïën Samsung cho thêëy àiïìu àố.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 119118 JORMA OLLILA & NOKIA
Nhûng riïng Nokia, àố lâ bâi hổc cho nhûäng nûúác
nhỗ. Àiïím giưëng nhau ca nhûäng tïn tíi k diïåu
nây lâ ln nhên danh vâ lâm thêåt tònh vúái triïët l
kinh doanh vò con ngûúâi, khưng phên biïåt qëc
gia hay phe phấi. ÚÃ Viïåt Nam, Nokia nối mònh lâ
“cưng nghïå nhên bẫn”. Cố thïí nâo mưåt thïë hïå
doanh nhên àang àõnh nghơa lẩi giấ trõ ca cưng
nghïå - phc v nhên loẩi? Rêët cố thïí, vò trong
nhiïìu giai àoẩn, cưng nghïå àậ tûâng phc v cho

nhûäng nhu cêìu cc bưå.
Ollila cố dõp nối vïì triïët l kinh doanh vúái Steve
Silberman ca Wired (7.9.1999).
Silberman àậ hỗi rùçng: Cấc chín múã trong cấc
dõch v 3G sệ mang lẩi àiïìu gò?
Ollila nối: Vúái cấc chín múã, sệ cố rêët nhiïìu cưng
ty vúái nhiïìu cú hưåi àïí tẩo ra cấc ûáng dng vâ giẫi
phấp, trïn cấc hïå àiïìu hânh phưí biïën hoân toân
múã. Nố sệ gip cho mổi ngûúâi cẫm thêëy thoẫi mấi
hún. Chng tưi mën phất triïín cấc cưng nghïå cho
phếp dïỵ dâng sûã dng vâ khiïën mổi ngûúâi cẫm
thêëy thoẫi mấi.
Silberman viïët tiïëp: Tưi chúåt nghơ mưåt cưng viïåc
kinh doanh cẩnh tranh toân cêìu vưën gay gùỉt nhû
thïë mâ chó cêìn “vò sûå thoẫi mấi ca ngûúâi khấc”
thò àiïìu àố lâ mưåt àùåc trûng rêët Phêìn Lan. Nokia
àậ “kïët nưëi” ngay cẫ trong cẩnh tranh hún lâ àưëi
àêìu vúái vư sưë àưëi th mẩnh hún nhiïìu vïì tâi
chđnh.
Nhâ nghiïn cûáu thûúng hiïåu Matt Haig viïët rùçng:
“Thûúng hiïåu cố mưåt ẫnh hûúãng nhû tưn giấo”.
Bẩn cố thïí chó cêìn ch cấch so sấnh ca ưng vâ
tẩm bỗ qua nhûäng xc cẫm khấc. Búãi vò, ưng chó
nối mưåt cấch “k thåt” rùçng nhûäng thûúng hiïåu
lúán thò cố nhûäng tđnh chêët nhû cấc tưí chûác tưn
giấo. Àố lâ nố tẩo ra àûúåc: Niïìm tin, lông nhên ấi,
hiïån diïån khùỉp mổi núi, tđnh thìn khiïët, àiïím
“tưn thúâ”, hònh tûúång, phếp mâu (hûáa hển àiïìu k
diïåu) vâ nhâ quẫn l chđnh lâ nhâ hiïìn triïët.
Vúái tïn tíi Nokia, Haig cho rùçng àố lâ “thûúng

hiïåu thu hểp”. Cố hai bùçng chûáng àûúåc ưng àûa ra
àïí chûáng minh nhêån àõnh àố vâ xem lâ bđ quët
thânh cưng ca Nokia: Têìm mûác – thu hểp têåp
àoân àïí dưìn sûác àẩt têìm mûác bùçng sưë lûúång lúán
vâo khoẫng nûãa triïåu mấy mưỵi ngây, hai lâ tđnh thu
hểp – têåp trung vâo mưåt thõ trûúâng duy nhêët mưåt
cấch can àẫm àïí giânh võ thïë hâng àêìu. Cấch tiïëp
cêån tûâ lõch sûã àïën mc tiïu ca tấc giẫ nây gip
nhêån àõnh ca ưng àûáng vûäng nhûng nố chûa chó
ra tđnh chêët “nhû tưn giấo” trong thûúng hiïåu
Nokia – theo chđnh tiïu chđ ca ưng. Vúái ngûúâi
dng Nokia trïn khùỉp thïë giúái, “cåc chiïën trong
têm trđ” ca hổ sệ àún giẫn hún nhiïìu: vúái Nokia
tưi cố thïí liïn kïët vúái mổi ngûúâi. Nố lâ mưåt tònh
cẫm phi lõch sûã - khưng cêìn biïët Nokia àậ tûâng lâ
tậ giêëy hay bấnh xe cao su, khưng cêìn biïët nố àậ
tûâng àûúåc thu hểp.
Ollila àậ bấn têët cẫ (cấc bưå phêån kinh doanh ca
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 121120 JORMA OLLILA & NOKIA
Nokia) àïí thu hểp lâ mưåt cấch thûác hún lâ mưåt triïët
l. Vâ cåc tấi cêëu trc ca ưng sệ vư danh nïëu
ưng khưng hoân thânh mc tiïu toân cêìu. Thu
hểp, do àố, chó lâ mưåt bûúác. Chđnh nưỵ lûåc toân cêìu
hốa ca Nokia múái lâm ra mưåt huìn thoẩi vâ lâm
cho mổi ngûúâi àûúåc hûúãng giấ trõ thûúng hiïåu ca
nố. Chòa khốa ca quấ trònh àố, nhû mổi ngûúâi cố
thïí thêëy, lâ giânh võ trđ tiïn phong. Song ûu thïë
tiïn phong cng chó lâ mưåt cấch thûác can àẫm ca
“kễ ài sau” hún lâ tinh thêìn cưët lội ca kinh
doanh. Tinh thêìn àố àûúåc Nokia trong thúâi àẩi ca

Ollila nối rưìi: vò con ngûúâi cố nhu cêìu kïët nưëi vúái
nhau. Àêy lâ chưỵ nố cố mâu sùỉc “ẫnh hûúãng nhû
tưn giấo” mâ Haig àậ nối. Nokia lâ thûúng hiïåu
“nhên bẫn”.
Vúái cam kïët “kïët nưëi con ngûúâi” vâ thûåc thi cam
kïët “nhên bẫn” àố, Nokia àậ àûúåc u mïën tûâ Ấ
sang Êu, tûâ c àïën chêu Phi, tûâ hẫi àẫo àïën àêët
liïìn vâ ngay trïn cấi nưi cưng nghïå lâ nûúác M.
Silberman hỗi: Ưng cẫm thêëy viïåc thay àưíi cấch
thûác chng ta liïn lẩc thò cố vai trô lúán lao nhû thïë
nâo?
Ollila nối: Nố cố nghơa lâ mưỵi cấ nhên, mưỵi mưåt
nïìn vùn hốa, mưỵi qëc gia sệ cố cú hưåi trúã thânh
mưåt àiïím sấng trong têåp thïí, búãi vò phẫi thưng
qua phûúng tiïån truìn thưng múái cố thïí lâm nïn
chuån.
Ollila dûâng lẩi mưåt lc rưìi nối thïm: Àêy chó lâ
mưåt bẫn nhẩc nhỗ ca mưåt gậ tđ hon. Anh hiïíu
tưi chûá? Mẩng vâ nïìn kinh tïë múái cho gậ tđ hon cú
hưåi àïí cêët cao tiïëng hất vâ àûúåc ngûúâi khấc nghe
túái. Anh sệ nối, bêy giúâ àậ khưng côn biïn giúái nûäa
rưìi, bêy giúâ qëc gia nây cng cố thïí biïën mêët lùỉm
chûá, nhûng tưi nghơ nố sệ cho chng ta mưåt diïån
mẩo khấc. Tiïëp cêån thưng tin àậ cho anh nhêån
thûác àûúåc nhûäng chuån àang diïỵn ra khùỉp hang
cng ngộ hễm trïn thïë giúái, cng nhû úã mưåt àêët
nûúác cư àưåc nhû úã àêy. Nhû vêåy àậ lâ rêët tưët so
vúái ngây trûúác. Bêy giúâ chng ta àang úã àêy,
chng ta àang lâ mưåt bưå phêån ca mẩng.
THIÏËT KÏË: CẤ NHÊN HỐA

BBC ngây 12.2.2004 viïët rùçng, “vùn hốa di àưång
àậ tiïën triïín trong vông hai thêåp niïn qua vâ nố
khưng hoân toân khưng liïn quan àïën mưåt cưng ty:
Nokia”. Sau cêu mâo àêìu nhû vêåy, BBC mën biïët
mưëi quan têm hâng àêìu ca tấc giẫ Ollila – ngûúâi
àậ gêy ẫnh hûúãng lïn àúâi sưëng giao tiïëp ca hâng
tó
(*)
ngûúâi trïn trấi àêët.
Ollila: “Hai àiïìu mâ chng tưi quan têm hâng
àêìu, thûá nhêët lâ kiïíu dấng sẫn phêím – chng tưi
àùåc biïåt quan têm àïën xu hûúáng ca thúâi àẩi, tûác
lâ vêën àïì thúâi trang. Thûá hai lâ cưng nùng ca sẫn
phêím, tûác lâ cấch sûã dng cấc ûáng dng mưåt cấch
dïỵ dâng. Hêìu hïët mổi ngûúâi àïìu khưng cêìm trong
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 123122 JORMA OLLILA & NOKIA
tay mònh mưåt cën hûúáng dêỵn sûã dng àiïån thoẩi.
Bẩn – ngûúâi sûã dng – cêìn biïët àiïìu khiïín chiïëc
àiïån thoẩi theo trûåc giấc ca mònh, thêåm chđ ngay
cẫ vúái nhûäng ûáng dng khố sûã dng nhêët.
Nối thò dïỵ. Nhûng thûåc tïë cho thêëy, àïí lâm àûúåc
àiïìu nây Nokia phẫi viïët ra àiïìu rùn thûá nhêët cho
mònh – mưåt trong bưën giấ trõ chia sễ. Àố lâ: sûå hâi
lông ca khấch hâng.
Ollila nối tiïëp: “Vâ àiïìu (tûác kiïíu dấng vâ thiïët kïë
dïỵ sûã dng - NV) nây àang trúã nïn vư cng thûã
thấch nhûng tưi nghơ rùçng àố phẫi lâ àiïìu ûu tiïn
hâng àêìu ca cưng ty chng tưi trong thêåp niïn
90, khi mâ chng tưi tẩo ra àûúåc thânh cưng.
Kiïíu dấng sẫn phêím thûåc sûå lâ con àûúâng kïët

nưëi súã thđch ca ngûúâi dng vúái Nokia. Nïìn tẫng
ca nố lâ tû tûúãng “tưn trổng cấ nhên” – àiïìu rùn
thûá hai. ÚÃ mưỵi phên khc thõ trûúâng, Nokia cố
mưåt hûúáng thiïët kïë thđch húåp. Tuy nhiïn, vâo sau
nùm 2002, Nokia àậ nhêån ra chưỵ húã sûúân ca
mònh lâ qụn mêët phên khc bònh dên. Motorola
sau khi bònh phc, chinh phc cưng nghïå sưë àậ
nhanh chống àấnh vâo àiïím nây. Cấc nhận hiïåu
chêu Ấ cng gia tùng sûác cẩnh tranh ca mònh
dûåa trïn kiïíu dấng.
Ollila àậ múâi ai thûåc hiïån sûá mẩng kiïíu dấng
nhùçm cấ nhên hốa tđnh cấch ngûúâi dng Nokia?
Gurus, sưë thấng 8.2002, hỗi chuån Ollila.
Jorge Nascimetro: Chùỉc chùỉn bẩn àổc M sệ thêëy
th võ khi biïët rùçng Trung têm Thiïët kïë Nokia àûúåc
thânh lêåp nùm 1995 tẩi Los Angeles vâ àûúåc dêỵn
dùỉt búãi Frank Nouvo, mưåt nhâ thiïët kïë àïën tûâ
Monterry (M). Nhûng trong tònh hònh hiïån tẩi, cố
mưåt lân sống ẫnh hûúãng mẩnh àïën cưng nghiïåp
viïỵn thưng (thõ trûúâng àêìu cú chûáng khoấn, sûå sp
àưí ca cấc cưng ty lúán, hay núå nêìn chưìng chêët ca
cấc nhâ àiïìu hânh) vâ sûå lïn ngưi ca cưng nghïå
tiïu chín DoCoMo ca Nhêåt Bẫn, thò lâm sao
Nokia thêëy àûúåc triïín vổng ca mònh?
Jorma Ollila: Sûå cẩnh tranh lc nâo cng khùỉc
nghiïåt, hưm nay cng nhû ngây mai. Nhûng
chng tưi ln ln cên nhùỉc k trong tûâng chi phđ
bỗ ra. Vâ trong khi sûå cẩnh tranh àậ cố nhûäng
ẫnh hûúãng khưng thïí trấnh khỗi lïn dông sẫn
phêím dêỵn àêìu ca chng tưi, thò chng tưi tiïëp tc

chuín nhûäng ûu thïë sûác mẩnh thûúng hiïåu, hoẩt
àưång kinh doanh xët sùỉc vâ nhûäng sẫn phêím cố
tđnh thuët phc thânh hiïåu quẫ lúåi nhån vâ tâi
chđnh ưín àõnh.
Sau àố, ưng nối thïm: “chng tưi cẫm thêëy àang
àùåt mònh vâo võ trđ hïët sûác nùng àưång àïí dêỵn dùỉt
nïìn cưng nghiïåp ài vâo giai àoẩn phất triïín cưng
nghïå viïỵn thưng di àưång múái”.
Thiïët kïë, tûâ àêìu lâ mưåt chiïën lûúåc quan trổng
ca thûúng hiïåu Nokia àïí giûä võ trđ thưëng lơnh.
Ollila, mưåt ngûúâi Phêìn Lan àậ thụ ngay mưåt ngûúâi
M àïí chinh phc chđnh ngûúâi M - thõ trûúâng àêìu
tiïn vâ quan trổng nhêët ca Nokia. Trûúác Ollila,
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 125124 JORMA OLLILA & NOKIA
vêën àïì thiïët kïë chûa bao giúâ lâ mưåt khđa cẩnh
quan trổng trong marketing ca Nokia. Àố lâ thúâi
k chinh phc bùçng cưng nùng.
Frank Nouvo, mưåt ngûúâi M biïët rộ giấ trõ vâ sûác
mẩnh tiïëp thõ ca thiïët kïë, vïì sau tiïëp tc lậnh
àẩo phông thiïët kïë àïí àưëi thoẩi bùçng kiïíu dấng vúái
cấc nïìn vùn hốa tiïu dng tûâ Ấ, sang c vâ Phi.
Àïën giûäa thêåp niïn àêìu ca k ngun múái, Nokia
cố 400 mêỵu mậ khấc nhau cng thưëng nhêët mưåt
phong cấch “cấ nhên hốa” vâ “dïỵ sûã dng”.
R&D VÂ CẤCH ÀƯËI THOẨI VÚÁI THÚÂI ÀẨI
Mổi nghiïn cûáu vïì hiïån tûúång Nokia trong nhûäng
nùm àêìu ca thïë k XXI, àïìu cho thêëy mưåt trong
nhûäng l do thânh cưng ca Ollila chđnh lâ sûã
dng Nghiïn cûáu vâ Phất triïín (R&D).
Nhûäng bâi bấo àêìu tiïn ca Business Week khi

chẩm vâo bđ mêåt Nokia àậ nhêån thêëy ngay tûâ àêìu
Ollila àậ tưn trổng giấo dc vâ khoa hổc. Ollila
khưng lâm gò mâ khưng dûåa trïn tinh thêìn khoa
hổc. Khi lân sống doanh nghiïåp cưng nghïå cao,
bao gưìm cẫ àiïån tûã, lan trân khùỉp chêu Êu, ẫnh
hûúãng tûâ nhûäng v bng nưí trïn àêët M, thò Ollila
lùång lệ ài vïì vânh àai Bùỉc Cûåc lẩnh giấ nhêån chûác
giấm àưëc cưng ty àiïån thoẩi di àưång. Cưng viïåc
àêìu tiïn ca ưng lâ “kđch hoẩt” bưå phêån Nghiïn
cûáu vâ Phất triïín àïí biïët àiïìu gò àang diïỵn ra vâ
dûå àoấn tûúng lai cưng nghïå, tûúng lai têåp àoân
vâ cấch thûác mâ xậ hưåi tûúng lai sệ sưëng. Tûâ àêy,
ưng bùỉt àêìu ch àưång tẩo ra cấc mưëi quan hïå
qëc tïë trong ngânh àiïån thoẩi di àưång, kïí cẫ trïn
àêët M - thấnh àõa cưng nghïå cao.
Tûâ cấch tiïëp cêån nây, Ollila lûåa chổn con àûúâng
dêỵn àêìu thïë giúái. Àêy lâ lêìn àêìu tiïn ngûúâi Phêìn
Lan àùåt mònh vâo võ trđ ài trûúác cưång àưìng qëc tïë.
Côn trûúác àố, cấc cưng cåc cẫi tưí Nokia vêỵn chó
lâ nïìn kinh tïë àêìu tû vâo nhûäng lơnh vûåc phất
triïín mẩnh. Nghơa lâ, hổ tûâng khất khao qëc tïë
hốa nhûng phẫi chẩy theo thïë giúái, trïn nhûäng
con àûúâng àậ biïët. Vúái Ollila, àiïån thoẩi di àưång lâ
con àûúâng mâ thïë giúái chûa biïët, ngûúâi Phêìn Lan
chûa biïët.
Tẩi sao khưng lûåa chổn võ trđ tiïn phong? Tẩi sao
phẫi tûå ti nghơ rùçng mưåt nûúác nhỗ thò khưng thïí
dêỵn àêìu thïë giúái?
Nhûäng “tra vêën” ca Ollila lâm ngûúâi ta giêåt
mònh nhûng àưìng thúâi hy vổng. Ưng khưng thïí

àùåt cêu hỗi mâ khưng cố cú súã.
Ollila cho bấo giúái biïët, chi phđ dânh cho R&D
chiïëm khoẫng 1/3 chi phđ ca Nokia. Vâo nùm
1999, trong cao trâo chinh phc thõ trûúâng toân
cêìu, chi phđ dânh cho R&D ca Nokia chiïëm àïën
35% trong tưíng chi phđ R&D ca cẫ nûúác Phêìn Lan.
Con sưë nây rêët cố nghơa khi biïët rùçng, Phêìn Lan
àậ chổn R&D nhû lâ mưåt qëc sấch chûá khưng
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 127126 JORMA OLLILA & NOKIA
phẫi mẩnh ai nêëy lâm. Nghơa lâ ngûúâi Phêìn Lan
thûåc sûå mën bỗ tiïìn vâo cưng viïåc khoa hổc nây
chûá khưng phẫi nối cho cố, nhùçm hiïíu biïët chđnh
mònh vâ hiïíu biïët thïë giúái.
Ollila àậ àùåt cấc nhâ nghiïn cûáu vâ phất triïín
vâo trung têm ca cåc cấch mẩng Nokia. Nối
cấch khấc, R&D lâ quẫ tïn lûãa ca phi thuìn
Nokia. Chêët xấm ca giúái trđ thûác lâ àêìu tâu trong
quy trònh ca doanh nghiïåp. Trong sët thêåp niïn
1990, nhûäng hoẩt àưång nghiïn cûáu vâ triïín khai
àậ tùng trûúãng liïn tc, cho àïën khi nố “àẩt
ngûúäng” chiïëm 1/3 chi phđ ca têåp àoân. Vâo nùm
2000, trong 55.000 nhên viïn toân cêìu ca Nokia
thò cố àïën 17.000 ngûúâi lâm viïåc trong bưå phêån
R&D, chiïëm khoẫng 1/3 tưíng sưë nhên viïn. Trong
sưë nây, chó cố 1.000 ngûúâi lâm viïåc tẩi “bưå nậo”
NRC àùåt tẩi Phêìn Lan, con sưë khưíng lưì côn lẩi thò
lâm viïåc tẩi 14 trung têm nghiïn cûáu vâ phất triïín
àùåt tẩi sấu qëc gia. Nùm 2006, trong 60.000
nhên viïn, Nokia cố àïën trïn 30% nhên viïn lâm
viïåc trong lơnh vûåc nây. Nhû vêåy, à thêëy, “chêët

xấm ca cẫ thïë giúái” àậ àûúåc Ollila àûa vâo cưng
cåc toân cêìu hốa têåp àoân nhû thïë nâo.
Nùm 2000, Ollila àậ àûa ra lúâi kïu gổi àưëi vúái
ngûúâi Phêìn Lan: “Kiïën thûác vâ k nùng chun
sêu àậ trúã thânh nhûäng ëu tưë quët àõnh trong
sûå phất triïín kinh tïë xậ hưåi”. Vúái Nokia, Ollila àậ
dng cưng c R&D àïí giẫi quët khố khùn vïì cưng
nghïå GSM, múã ra con àûúâng nùỉm giûä võ trđ tiïn
phong vúái cấc ûu thïë ài trûúác ca võ trđ nây. Cng
chđnh R&D gip giẫm thiïíu mùåt thûá hai ca võ trđ
tiïn phong lâ tđnh ri ro rêët cao. R&D cng dêỵn
dùỉt Nokia ài tûâ khấi niïåm àiïån thoẩi di àưång àïën
viïåc tđch húåp àiïån thoẩi di àưång vúái cưng nghïå
Internet. Cấc quấ trònh nghiïn cûáu àậ lâm bưåc lưå
rộ khấi niïåm “xậ hưåi thưng tin di àưång” úã Phêìn Lan
vâ nhòn thêëy rộ nhûäng thay àưíi trong cấch con
ngûúâi liïn lẩc vúái nhau.
NRC – Nokia Research Center, bưå thêìn kinh trung
ûúng ca Nokia khưng phẫi do Ollila lêåp ra. Àêy
lâ àiïìu cấc nhâ “sng bấi ch nghơa cấ nhên
Ollila” thûúâng qụn hóåc bỗ qua. Thêåt ra, nhûäng
nùm 1980, Kairamo àậ àïí têm àïën R&D nhûng cố
lệ bẫn chêët ca viïåc “chẩy theo” cấc àónh cao qëc
tïë (àiïån tûã chùèng hẩn), cng vúái mưåt cêëu trc tưí
chûác “thiïëu gùỉn bố” nhû Ollila nhòn thêëy, vâ vúái
nhûäng “giúái hẩn ca thúâi àẩi”, nïn bưå phêån nây
chûa phất huy àûúåc thïë mẩnh ca nố. Cho àïën khi
Ollila lâm cho tưí chûác tinh gổn lẩi, thò R&D trúã
thânh mưåt bưå phêån trong toân chỵi cú hûäu ca
doanh nghiïåp. Cố thïí thêëy àiïìu nây qua chi phđ

àêìu tû vâo R&D. Nùm 1983, Nokia rốt 267 triïåu
fim vâo nghiïn cûáu nhûng àïën thúâi Ollila nhûäng
nùm àêìu 1990, ưng tùng nố lïn gêëp 5 lêìn, tûác 1,2
tó fim. Dûúái thúâi Kairamo, tiïìn dânh cho R&D chûa
bao giúâ vûúåt quấ 5% lúåi nhån. Trong khi àố, Ollila
vúái cam kïët àêìu tiïn lâ à quìn àïí hânh àưång, àậ
tùng tûâ 6%, 7% rưìi àïën 8%, 9% vâo giûäa thêåp niïn
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 129128 JORMA OLLILA & NOKIA
1990 – tûác nhiïåm k àêìu tiïn ca Ollila. L do mâ
ai cng chêëp nhêån àố lâ nố cho thêëy hiïåu quẫ vïì
cưng nghïå, gip Ollila thûåc hiïån àng cam kïët
“àõnh hûúáng viïỵn thưng” ca mònh, sẫn phêím bấn
àûúåc vúái tưëc àưå nhanh trong bưëi cẫnh cẫi tưí mar-
keting – lêëy khấch hâng lâm trung têm. Vâ àïën
cëi nhûäng nùm 1990, khi Nokia qua mùåt
Motorola, Nokia àậ hưìi sinh, trẫ hïët núå nêìn, thânh
cưng trong mc tiïu “gia tùng giấ trõ cưng ty” mâ
ưng àùåt bt viïët thânh chûä thûá tû trong nhiïåm k
àêìu tiïn: “Têåp trung, toân cêìu, àõnh hûúáng viïỵn
thưng vâ gia tùng giấ trõ cưng ty”. Mc tiïu toân
cêìu, nhúâ R&D, àậ múã ra. Vâ sau àố, nố ài mưåt
mẩch àïën mc tiïu têåp àoân àa qëc gia chó trong
khoẫng 10 nùm.
Nokia nhòn tûâ hưm nay, ngûúâi ta thêëy rùçng àố lâ
trûúâng húåp thc àêíy Phêìn Lan nhêån thûác vâ thûåc
hânh R&D trïn con àûúâng àêìu tû vâo tâi ngun
chêët xấm. Nhûng thêåt ra, theo cấch “hổc tûâ quấ
khûá” ca Ollila, cố thïí nhêån ra rùçng Ollila àậ chưåp
lêëy chđnh xấc thúâi cú Phêìn Lan bùỉt àêìu dưëc sûác
vâo nghiïn cûáu. Sûå thêåt lâ Phêìn Lan àậ múã ra

nhûäng chđnh sấch cưng nghïå bùçng nghõ quët hùèn
hoi, vâo àêìu nhûäng nùm 1980, khi cấc nhâ chiïën
lûúåc quët têm chuín tûâ rûâng sang con ngûúâi.
Mưåt nùm sau Ollila gia nhêåp Nokia, nùm 1986,
Phêìn Lan àậ àẩt thỗa thån khung vúái EU vïì
nghiïn cûáu. Nùm 1982, y ban Cưng nghïå Qëc
gia Phêìn Lan (TEKES) àậ quët àõnh tùng gêëp àưi
tâi trúå nghiïn cûáu lïn àïën 2,2% GNP – tưíng sẫn
phêím qëc nưåi – chó trong 10 nùm. Mưåt nhên vêåt
ch chưët trong kïë hoẩch nây lâ Juhani Kuusi nhêån
xết: “Àố gêìn nhû lâ àiïìu khưng thïí vâo thúâi àiïím
àố nhûng chng tưi vêỵn quët têm vâ àậ thûåc
hiïån àûúåc”. Trong cấc khoẫn àêìu tû phất triïín nây
Phêìn Lan àậ nêng niu hïå thưëng giấo dc, nhêët lâ
àẩi hổc vâ cấc viïån nghiïn cûáu, ngay trong thúâi k
bùng giấ khng hoẫng nhûäng nùm 1980 vâ 1990
vâ ngây nay khưng ai khưng nhòn thêëy vai trô ca
chiïën lûúåc giấo dc àậ gốp phêìn quët àõnh thânh
cưng cho Phêìn Lan.
Ollila àậ lûåa chổn nhûäng trđ thûác ûu t nhêët àïí
ph trấch bưå nậo R&D ca Phêìn Lan. Kuusi tûâng
lâ giấm àưëc ca TEKES cho àïën giûäa nùm 1995, àậ
giûä trổng trấch chõu trấch nhiïåm vïì trung têm
nghiïn cûáu (NRC) ca Nokia. Ưng cố hai nùm àïí
“nhòn thêëy” tûúng lai. Kaj Linden lâ giấm àưëc
nghiïn cûáu cưng nghïå cho toân Nokia. Vâ àêy lâ
ngûúâi bấo cấo trûåc tiïëp vúái Ollila, theo kiïíu quẫn
l đt têìng nêëc. Trong khi àố, mưåt thânh viïn ban
giấm àưëc lâ Yrjo Neuvo, giûä vai trô chõu trấch
nhiïåm phất triïín sẫn phêím ca cưng ty trổng têm

Nokia Mobile Phone. Neuvo sệ bấo cấo trûåc tiïëp vúái
Martti Alahuhta. Neuvo àậ xët sùỉc hoân thânh
nhûäng cåc thûúng thẫo vúái cấc liïn minh qëc tïë
nhùçm thưëng nhêët àûa ra chín 3G toân cêìu.
Vâo thấng 4.1999, khi Nokia àậ nưíi tiïëng vâ
ngûúâi tiïu dng Viïåt Nam àậ biïët àïën àiïån thoẩi
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 131130 JORMA OLLILA & NOKIA
Nokia, Ollila khúãi xûúáng khấi niïåm múái “xậ hưåi
thưng tin di àưång”, thïë nïn Erkki Ormala àậ àûúåc
chổn àïí lậnh àẩo cấc chđnh sấch cưng nghïå cho
têåp àoân. Ngûúâi nây àậ gốp phêìn vâo viïåc khai
tûã thåt ngûä àiïån thoẩi di àưång vâ thay vâo àố
lâ mấy tđnh àa phûúng tiïån. Nùm 2006, Nokia
tun bưë nhên viïn khưng sûã dng àiïån thoẩi di
àưång nûäa. Nhâ lậnh àẩo chđnh sấch cưng nghïå
Ormala àậ lâm viïåc vúái cấc nhốm tiïu chín k
thåt trong EU vâ OECD nhùçm tđch húåp vúái hïå
thưëng cẫi cấch ca qëc gia. Ưng thûåc sûå lâ nhâ
quẫn trõ tri thûác vâ cưng nghïå thưng tin.
R&D theo cấch ca Ollila
Hai thânh quẫ bêët ngúâ nhêët vâ lúán nhêët ca R&D
trong Nokia lâ àậ gốp phêìn quët àõnh: Biïën
Motorola trúã thânh ngûúâi àïën sau trong cưng nghïå
GSM vâ thêåt ngẩc nhiïn lâ R&D ca Nokia àậ dng
chi phđ thêëp hún cấc àẩi gia. Hậy vđ d ngay vúái
Ericsson, gậ khưíng lưì chêu Êu vâ àûáng thûá hai
trïn thïë giúái, sau Motorola vâo trûúác khi Nokia
chiïëm võ trđ dêỵn àêìu.
Khi Ollila lâm cho tïn tíi Nokia thûác giêëc trïn
v àâi thûúng mẩi thïë giúái, vâo khoẫng 1995 àïën

1997, thò chi phđ ca Nokia dânh cho R&D cao
lùỉm cng chó bùçng mưåt nûãa ca Ericsson – so sấnh
t lïå R&D/lậi rông chûá khưng phẫi so vïì sưë tiïìn bỗ
ra. Tûác lâ Ericsson àậ chi àïën 16% trong khi Nokia
chó dng 7% cng thúâi àiïím. So sấnh nây cố thïí
khưng àêìy à búãi vò nhiïåm v R&D ca mưỵi núi
mưỵi khấc, trong àố R&D ca Ericsson lâm nhiïìu
viïåc hún. Tuy nhiïn, R&D vïì cú bẫn vêỵn lâ phất
triïín sẫn phêím trïn nïìn tẫng dûå bấo cưng nghïå,
xu hûúáng tûúng lai.
Tẩi sao cố hiïån tûúång trếo ngoe nhû vêåy? Vò sao
ngûúâi bỗ nhiïìu tiïìn nghiïn cûáu hún lẩi thua kễ bỗ
ra đt chi phđ hún? Cêu hỗi nây dêỵn chng ta trúã
ngûúåc lẩi cấch nghơ khưn ngoan ca “con nhâ
nghêo”. Àố lâ dng nhiïìu tiïìn khưng hiïåu quẫ
bùçng dng àưìng tiïìn àố vâo àêu vâ dng nhû thïë
nâo. Vâ àiïìu nây lẩi dêỵn àïën nhûäng trẫi nghiïåm
ca bêët cûá tưí chûác nâo, àố lâ nố ph thåc vâo
nhâ chó huy cấch dng tiïìn.
Ollila àậ àêíy R&D vâo chưỵ thấch thûác chûa tûâng
thêëy, àố lâ tûå múã con àûúâng vâo GSM – núi chûa
ai àùåt chên túái. Lûåa chổn nây lâ mêëu chưët ca hiïån
tûúång Nokia.
Thûá nhêët, Nokia àậ biïën bưå phêån R&D trúã thânh
trung têm nghiïn cûáu tinh vi vâ àûúåc àêìu tû tưët.
Chđnh bưå phêån nây àậ giẫi mậ khấch hâng vâ gêìn
nhû àõnh hònh toân bưå hâng trùm kiïíu dấng vâ
chûác nùng ca chiïëc àiïån thoẩi. Sau àố lâ chó ra
cấc bûúác ài ca cưng nghïå trong tûúng lai. Cấc
nghiïn cûáu úã àêy àậ chó ra cho Ollila biïët rùçng

kiïíu dấng lâ mưåt chiïën lûúåc – àiïìu bõ lậng qụn
vâo thúâi k àố. Nố chuín nhêån thûác tûâ “hâng hốa
chûác nùng” sang “sẫn phêím tinh thêìn” (mâ vúái
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 133132 JORMA OLLILA & NOKIA
Nokia lâ “sẫn phêím cấ nhên hốa”). Nố chuín
“bẫn ngậ” ca khấch hâng vâo võ trđ trung têm ca
chỵi giấ trõ sẫn phêím thay chưỵ cho khẫ nùng k
thåt ca mốn hâng. Bưå phêån phất triïín sẫn phêím
nây sệ àống vai trô lúán trong viïåc lâm nïn thûúng
hiïåu Nokia – àûáng thûá nùm trïn thïë giúái vâ thûá hai
tẩi chêu Ấ – bùçng chđnh khẫ nùng hâng bấn chẩy
trïn khùỉp àõa cêìu. Mùåt hâng bấn chẩy àïën mûác
mâ nùm 1995, Nokia àậ rúi vâo sai lêìm lúán nhêët
àûúåc gổi tïn lâ khng hoẫng giao vêån (logistic). Lệ
dơ nhiïn lâ cố nhiïìu ngun do, nhêët lâ l do thõ
trûúâng phất triïín quấ nhanh, cấc cûãa hâng trûúng
bẫng hiïåu Nokia mổc lïn khùỉp cấc chêu Êu,
nhûng chđnh nố àậ tẩo ra cún sưët àố. Ollila àậ
phẫi mêët nhiïìu cưng sûác àïí hổc tûâ thêët bẩi, cên
bùçng lẩi khẫ nùng cung cêëp, vêån chuín vâ àiïìu
tiïët trïn toân cêìu so vúái nhu cêìu ca thõ trûúâng.
Trong àố, nhiïìu nhâ mấy àậ àûúåc xêy dûång tẩi
nhiïìu qëc gia.
Thûá hai, kïët nưëi thò tưët hún chiïën tranh. Rêët
nhiïìu bưå phêån nghiïn cûáu àûúåc ch àõnh àùåt gêìn
cấc trûúâng àẩi hổc. Vâ nố lâm nhûäng dûå ấn
nghiïn cûáu vúái cấc trûúâng àẩi hổc vâ cấc viïån
nghiïn cûáu. Ollila tiïëp tc kïë thûâa di sẫn cấc thïë
hïå trûúác àïí lẩi àố chđnh lâ cấc mưëi quan hïå sêu sùỉc
vúái cấc àẩi hổc úã Helsinki, Tampere vâ Olulu. Cấc

nhâ phất triïín cưng nghïå àậ hiïån thûåc hốa mc
tiïu toân cêìu ca Ollila bùçng cấch chổn cưng nghïå
cố thïí thđch nghi vúái mổi chín ca thïë giúái hún
lâ phất minh àưåc quìn. Ài àïën àêu, Nokia cng
múã rưång thïë giúái ca mònh bùçng cấch àâm phấn
vúái cấc nhốm chõu trấch nhiïåm vïì chín k thåt
àõa phûúng hay vng. Àêy chđnh lâ chiïën lûúåc liïn
minh hún lâ chiïën tranh ca Ollila. Vò vêåy, Nokia
cố mùåt tûâ M àïën Nhêåt Bẫn, Hân Qëc nhûäng núi
ch trổng cấc chín viïỵn thưng di àưång khấc
nhau. Àiïìu nây giẫi thđch vò sao cấc nhâ cưng nghïå
ca Ollila têåp trung tâi trđ ca mònh vâo phất triïín
phêìn mïìm, vúái hai l do: L do àêìu tiïn, phêìn
mïìm lâ nïìn tẫng gip thđch nghi vúái cấc chín tûâ
GSM àïën CDMA vâ cẫ viïåc tûúng thđch vúái Internet;
l do thûá hai, phêìn mïìm lâ thânh phêìn ch chưët
nhùçm tẩo ra giấ trõ ca mưåt sẫn phêím cưng nghïå
cao. Bùçng cấch viïët cấc phêìn mïìm khấc nhau,
Nokia gip cấc nhâ kinh doanh chiïëm lơnh tûâng
phên khc khấc nhau, tûâng àưëi tûúång tiïu dng
khấc nhau.
Tuy nhiïn, cấc nhâ thûúng mẩi ca Nokia tûâng
sai lêìm khi ban àêìu quấ ch trổng vâo khấch hâng
cao cêëp. Chó khi Motorola qua cún choấng vấng àậ
hưìi phc vâ phẫn cưng vâo phên khc “bònh dên”
thò Ollila phẫi trẫ giấ. Chuån nây sệ côn kếo dâi
àïën khi Ollila tûâ nhiïåm mâ khưng úã àónh cao vinh
quang. Ngûúâi Phêìn Lan cố cêu: “Ngay cẫ nhûäng
tay àua nhâ nghïì cng cố khi chổn nhêìm ngûåa
àua”. Ollila cng nhêìm nhiïìu lêìn trong sûå nghiïåp

thưng minh ca mònh.
Nokia ca Ollila cng thûúâng xun khúãi xûúáng
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 135134 JORMA OLLILA & NOKIA
cấc liïn minh cưng nghïå trong sẫn xët sẫn phêím.
Nghơa lâ thay vò sẫn xët toân bưå cấc thânh phêìn
ca chiïëc àiïån thoẩi, Ollila àậ àõnh hûúáng húåp tấc
tûâng phêìn, trûâ phêìn mïìm. Vâo thúâi k àêìu, àêy lâ
khấc biïåt lúán ca Ollila so vúái cấc àưëi th. Vïì sau,
Motorola vâ Ericsson cng lâm nhû vêåy. Danh
sấch cấc nhâ cung cêëp vâ àưëi tấc ca Nokia rêët dâi
vúái nhûäng tïn tíi quen thåc trong thïë giúái cưng
nghïå cao nhû Intel, IBM vâ cẫ Google nûäa. Àêy
chđnh lâ cấch dng tiïìn khưn ngoan ca “con nhâ
nghêo”. Cấc nhâ nghiïn cûáu ca Nokia sệ khưng
phẫi hao tưín chêët xấm àïí lâm ra nhûäng thûá mâ
cấc nhâ cung cêëp lâm àûúåc vâ lâm giỗi hún. Nokia
khưng àïí mêët tiïìn vâo cấc nghiïn cûáu bấn dêỵn
mâ têåp trung tâi chđnh cho cưng nghïå phêìn mïìm,
tiïu chín hốa vâ liïn minh cưng nghïå. Bâi giẫi
mâ cấc nhâ nghiïn cûáu gổi lâ “àưíi múái hûúáng
xëng” (downstream) nây gip Ollila thûåc hiïån
àng mc tiïu àem lúåi nhån lẩi ngay cho têåp
àoân – vưën àậ tûâng hỗi ưng “bấn hay giûä lẩi
Nokia”. Tûâ àố, nố giûä tinh thêìn ca nhên viïn
ln sung mận trong cưng cåc toân cêìu cam go
vâ nhiïìu ri ro.
Chiïën lûúåc liïn minh cưng nghïå nây thûúâng bõ
hiïíu nhêìm lâ tẩo ra cấc cåc chiïën tranh. Khi
Nokia lûåa chổn Linux – mưåt kiïåt tấc khấc ca Phêìn
Lan – àïí phưëi húåp phất triïín thò nố àûúåc bấo giúái

giêåt tđt lâ chưëng lẩi nhâ phêìn mïìm hâng àêìu thïë
giúái: Microsoft. Nùm 2004, trong nưỵ lûåc thûåc hiïån
têìm nhòn “àem thïë giúái Internet vâo ti mổi ngûúâi”
ca Ollila, Nokia tiïëp tc cng Google thûåc hiïån
phêìn mïìm GoogleTalk, cho phếp truy cêåp Internet
vâ thoẩi trïn nïìn Internet tûâ àiïån thoẩi di àưång.
Thûá ba, cêëu trc R&D ca Nokia trïn toân cêìu cố
nhiïìu cẫi tiïën so vúái truìn thưëng. Thêåt ra, àêy lâ
mưåt bđ mêåt chiïën lûúåc khưng àûúåc tiïët lưå. Tuy
nhiïn cấc nhâ phên tđch cố thïí àoấn àûúåc thânh
cưng ca mẩng lûúái R&D toân cêìu ca Nokia, dûåa
trïn quan sất. Dan Steinbock trong Nokia Revolu-
tion, phên tđch rùçng Nokia àậ tẩo ra ngoẩi lïå khi
àùåt hai dẩng trung têm nghiïn cûáu khấc nhau
trïn khùỉp thïë giúái. Àïën nùm 2000, Nokia cố àïën
52 trung têm (mưåt con sưë khưíng lưì) àùåt tẩi 14 qëc
gia. Cấc trung têm lúán thûúâng nùçm tẩi cấc thõ
trûúâng lúán ngay cẩnh cấc nhâ mấy sẫn xët ca
Nokia. Àố lâ cấc trung têm lúán úã chêu M (M,
Canada), chêu Ấ (Trung Qëc, Nhêåt Bẫn, vïì sau cố
thïm trung têm R&D tẩi ÊËn Àưå trûúác khi xêy dûång
nhâ mấy tẩi àêy), chêu Àẩi dûúng (tẩi c), chêu Êu
(Àûác, Anh) vâ trung têm ph trấch Phêìn Lan vâ
Bùỉc Êu àùåt tẩi Thy Àiïín vâ Àan Mẩch. NRC tẩi
Phêìn Lan lâ bưå phêån trung ûúng. Steinbock cho
rùçng cấc trung têm lúán nây liïn lẩc vúái nhau nhùçm
chia sễ thưng tin liïn quan àïën thõ trûúâng vâ nhiïìu
vêën àïì khấc, trong khi àố chng lẩi chia sễ vúái
trung ûúng NRC úã Phêìn Lan ch ëu lâ vêën àïì
cưng nghïå. Loẩi thûá hai thò tấc giẫ Steinbock cho

rùçng chng lâ cấc trung têm nghiïn cûáu múã rưång
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 137136 JORMA OLLILA & NOKIA
nhùçm àấp ûáng nhu cêìu ca chđnh cấc nhâ mấy
sẫn xët vâ cưng viïåc kinh doanh tẩi chưỵ.
Khi àûúåc hỗi vïì bđ quët thânh cưng ca Nokia
trong toân bưå lõch sûã hún 100 nùm ca nố, nhâ
viïët sûã Haikio àậ rt ra mưåt chûä duy nhêët lâ “uín
chuín” (flexibility). Nố ln thđch nghi vúái mổi
hoân cẫnh vâ vúái chđnh khẫ nùng ca nố. Vâo thúâi
ca Ollila, kinh nghiïåm linh àưång mưåt lêìn nûäa thïí
hiïån úã khùỉp mổi núi tûâ tấi cêëu trc tưí chûác àïën tấi
trổng têm thõ trûúâng. Vâ bêy giúâ nố thïí hiïån ngay
trong cấch cêëu tẩo cấc nhốm R&D.
Trong khi Philips vâ Siemens têåp trung R&D vïì
nhûäng trung têm khưíng lưì úã Eindhoven vâ Munich
thò sïëp R&D ca Nokia, ưng Kaj Linden – ngûúâi
bấo cấo trûåc tiïëp vúái Ollila – lẩi àûa ra mư hònh
nhûäng nhốm nhỗ. Nhûäng “nhốm nhỗ” khưng chó
thïí hiïån úã chưỵ nố cố mùåt tẩi nhiïìu qëc gia mâ côn
thïí hiïån úã sưë lûúång thânh viïn ca mưỵi nhốm. Ưng
l lån: “Têåp trung 50 ngûúâi vâo mưåt chưỵ thò tưët
hún lâ 1.000 ngûúâi” vâ “khi 1.000 ngûúâi têåp trung
vâo mưåt chưỵ thõ tïå quan liïu xët hiïån vâ thêåm chđ
phẫi àiïìu chónh viïåc xem ai lâm viïåc ai nghó trûa”.
Tuy nhiïn, ưng à khiïm tưën àïí khưng phẫn bấc
mư hònh 1.000 ngûúâi: “Àưå lúán chó thđch húåp khi
cấc àiïìu kiïån àậ tưëi ûu hốa”.
Theo thưng lïå, chùèng hẩn nhû cấc bẫn tin trïn
bấo chđ, sûác mẩnh ca R&D thûúâng àûúåc ào lûúâng
bùçng sưë tiïìn mâ ngûúâi ta cêëp cho nố. Cấch àấnh

giấ nây trúã nïn lưỵi thúâi, chûá khưng hùèn lâ sai lêìm,
vâo cëi nhûäng nùm 1990. Nokia àậ ài song hânh
vúái cấc àưíi múái trong R&D ca cấc cấc cưng ty úã
M. CEO Ollila, mưåt ngûúâi vư danh úã vng Bùỉc Cûåc,
vưën àûúåc àâo tẩo theo kiïíu phûúng Têy vâ vúái
kinh nghiïåm qëc tïë, àậ chó ra cấch thûåc hiïån
R&D kiïíu múái. Theo àố, cưng c cûåc k quan trổng
nây, trong quẫn trõ hiïån àẩi, àậ ch trổng àïën tđnh
thđch húåp giûäa chûác nùng ca R&D vâ mc tiïu
ca tưí chûác, cng vúái khẫ nùng thûåc tïë ca cưng
ty – vûâa vúái ti tiïìn ca mònh mâ vêỵn hiïåu quẫ.
Sûác mẩnh sưë mưåt ca R&D tẩi Nokia trong thúâi
k ca Ollila lâ chuín hốa thêåt nhanh nhûäng
nghiïn cûáu thânh sẫn phêím. Vâ sẫn phêím àố phẫi
xët phất tûâ tû tûúãng lùỉng nghe khấch hâng. Viïåc
sùỉp xïëp trong tưí chûác R&D ca Nokia cng gúåi
nhiïìu kinh nghiïåm, àố lâ nố khûúác tûâ thối tû duy
l thuët vâ cấc lưëi môn àïí tûå nhòn vâo chđnh khẫ
nùng ca nố. Vâ àiïìu àố cho phếp sấng tẩo ra
nhûäng mư hònh múái. Mâ sấng tẩo, tûâ nhiïìu nùm
qua, àậ àûúåc nhòn nhêån lâ mưåt trong nhûäng àưång
lûåc phất triïín. Vâ lâ phûúng cấch “sinh tưìn”, theo
cấch nối ca Ollila.
Cëi cng thò bđ mêåt R&D ca Nokia trong thúâi
k Ollila cng àûúåc hiïíu mưåt phêìn. Àố lâ tđnh linh
hoẩt, theo sất nhu cêìu ca tûâng vng thõ trûúâng
nhûng nố nhêët quấn trong cấch truìn thưng vâ
lâm viïåc vúái nhau. Cấc bấo cấo hâng tìn àûúåc
chuín liïn tc tûâ cấc trung têm trïn khùỉp thïë
giúái. Mûúâi bẫy nghòn con ngûúâi lâm viïåc trong lơnh

ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 139138 JORMA OLLILA & NOKIA
vûåc R&D trïn khùỉp hânh tinh mưåt cấch trún tru vâ
hiïåu quẫ àïí hiïån thûåc hốa tûâng bûúác ài chiïën lûúåc
ca Ollila, tûâ khi “hậy tiïën vâo GSM”, rưìi “3G” cho
àïën “àem Internet vâo ti mưỵi ngûúâi”. Trong mổi
thúâi àiïím ca têìm nhòn Ollila, cấc nhâ nghiïn cûáu
vâ phất triïín ln àûúåc àùåt trûúác thấch thûác tiïn
phong vâo cưng nghïå àïí ln ln dêỵn àêìu.
R&D cng chó lâ mưåt cưng c. Hiïåu quẫ nhû thïë
nâo rộ râng lâ ty vâo cấch ngûúâi sûã dng cưng c
àố. Cấch thûác ca Ollila àậ chûáng minh rùçng: Đt
tiïìn hún ngûúâi khấc vêỵn cố thïí thânh cưng hún
ngûúâi khấc. Mưåt kïët quẫ nhû vêåy cố sûác lâm thay
àưíi nhûäng quan niïåm àưí thûâa “thiïëu tiïìn” hóåc đt
ra, nố cng lâm thay àưíi cấch ào lûúâng hiïåu quẫ
ca R&D. Ollila, trong vêën àïì nây, dûúâng nhû suy
tû vïì khẫ nùng lâm viïåc ca cấc nhâ nghiïn cûáu
trong mưåt mư hònh nâo àố hún lâ àêìu tû vâo vêën
àïì cêìn lâm sấng tỗ. Àố cng lâ mưåt dẩng àêìu tû
vâo con ngûúâi.
Àiïìu nây lâm nhúá lẩi Thomas Watson, cha àễ
ca IBM, àậ nối: “Suy cho cng, nhên lûåc – lâ
nhûäng cấ nhên – lâm ra têët cẫ”. Theo cấch ca
Ollila, tû tûúãng àố àậ àûúåc bưí sung thïm nhû sau:
“Suy cho cng, nhên lûåc – lâ nhûäng cấ nhên àûúåc
àùåt trong cấc mư hònh quan hïå thđch húåp – lâm ra
têët cẫ”.
TÛÂ ÀIÏÅN THOẨI DI ÀƯÅNG
ÀÏËN MẤY TĐNH ÀA PHÛÚNG TIÏÅN
Nokia ca Ollila phất triïín cẫ vïì lậnh thưí (toân

cêìu) lêỵn chêët lûúång (cấc cưåt mưëc lõch sûã truìn
thưng di àưång).
Mưåt trong nhûäng cưåt mưëc lúán nhêët ca Nokia lâ
tđch húåp àiïån thoẩi di àưång vúái cưng nghïå Internet.
Khi Ollila àùåt ra têìm nhòn “hậy àem Internet vâo
ti mưỵi ngûúâi” thò àiïån thoẩi di àưång àậ àûúåc àưíi
múái trong khấi niïåm. Nố khưng chó côn lâ mưåt
phûúng tiïån “a lư” àún thìn. Cåc cấch mẩng
tiïëp cêån kho tâng Internet bùçng Internet àậ múã ra
trong khi ngûúâi ta vêỵn di chuín. Àố lâ mưåt tû
tûúãng nhên vùn, vò sûå phất triïín cấch thûác giao
tiïëp vâ lâm thay àưíi cấch lâm viïåc ca mổi ngûúâi.
Ollila mưåt lêìn nûäa nùỉm giûä võ trđ tiïn phong trong
sûá mïånh kïët nưëi mổi ngûúâi. Àïí lâm àûúåc àiïìu àố,
ưng ln àùåt cấc nhâ khoa hổc ca mònh trong tònh
trẩng khất khao giẫi quët cấc thấch thûác. Vâ toân
bưå hïå thưëng tûå chẩy trïn cú súã ngun tùỉc ûáng xûã.
Lâm thïë nâo àïí toân bưå hïå thưëng 60.000 nhên
viïn, nùm 2006, thêëu hiïíu tû tûúãng ca têåp àoân,
do ban lậnh àẩo àûa ra? Nokia àậ lâm mưåt
chuån “cûåc àoan” lâ ban hânh quy àõnh trong nưåi
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 141140 JORMA OLLILA & NOKIA
bưå nhên viïn khưng àûúåc dng tûâ “mobile phone”
mâ phẫi thay bùçng “multimedia computers”.
Khi Jorma Ollila nhêån chûác CEO, thu nhêåp rông
ca têåp àoân Nokia lâ êm. Mưåt cưí àưng bấn cưí
phiïëu cho Ericsson nhûng bõ chï. Mêu thỵn nưåi
bưå vâ xung àưåt quan àiïím ca cấc cưí àưng lúán lâ
cấc ngên hâng àang diïỵn ra. Àố lâ dêëu hiïåu ca
khng hoẫng chiïën lûúåc, mêët trổng têm vâ thiïëu

têåp trung. Ngûúâi tiïìn nhiïåm ca ưng, Vuorilehto,
gêìn nhû cng tuåt vổng. Ưng nây nối vâo ngây
ra ài: “Tưi àậ chín bõ mưåt chiïëc thuìn bìm”. Vâ
Ollila tiïëp nhêån mưåt di sẫn núå nêìn. Nhûng trong
àưëng núå nêìn àố, ưng hổc àûúåc nhûäng tinh thêìn
xun sët lõch sûã ca mưåt trong nhûäng têåp àoân
lúán ca àêët nûúác.
Sau khi ưín àõnh vêën àïì quìn lûåc tâi chđnh ca
cưí àưng, ưng tiïëp tc thânh cưng trong viïåc lïn
dêy cốt tinh thêìn cho hún 40.000 nhên viïn,
nhûäng nùm àêìu 1990, bùçng cấch lâm cho hổ tin
tûúãng vâo tûúng lai viïỵn thưng vâ ao ûúác chuån
toân cêìu. Bûúác tiïëp theo sệ lâ tưí chûác lẩi c ra àưì
sưå vúái 133 nùm tíi.
Cho àïën ngây nay, vúái tïn tíi toân cêìu ca
Nokia, bẩn khưng côn nhòn thêëy dêëu vïët giêëy, gưỵ
ca Idestam, khưng nhòn thêëy ng cao su vâ lưëp
xe hay dêy cấp tûâ 100 nùm trûúác nûäa. Vúái thûúng
hiïåu Nokia ngây nay, khưng ai cố thïí côn nhúá
nhûäng sẫn phêím ti-vi ca thúâi k Kairamo nûäa.
Bêët cûá nhên viïn nâo ca Nokia cng cố thïí tûå
hâo vò àậ gốp phêìn vâo viïåc xốa bỗ khấi niïåm
“àiïån thoẩi di àưång”, àûa ngûúâi sûã dng tiïën lïn
mưåt bûúác cao hún lâ “mấy tđnh àa phûúng àiïån”.
Khúãi àêìu, Ollila àậ tûúãng tûúång rùçng mổi thûá cố
trïn Internet – giổng nối, hònh ẫnh, phim, êm nhẩc
– àïìu cố thïí cố trong mưåt thiïët bõ cúä nhỗ nưëi àûúåc
vúái Internet. Hún 10 nùm sau, 18.2.2004, Ollila nối
trïn BBC trong chûúng trònh ClickOnline:
- Wifi lâ mưåt cưng nghïå bưí sung rêët quan trổng

cho àiïån thoẩi di àưång vâ sệ kïët húåp hâi hôa vúái
Internet.
Àố lâ thúâi àiïím Nokia tiïën vâo thïë hïå 3G – nhûäng
“mấy tđnh àa phûúng tiïån” ca Nokia cho phếp
bẩn cố nhiïìu tûå do hún àïí trao àưíi: Nïëu úã nhûäng
àiïím cố wifi bẩn cố thïí lûúát Internet, nïëu àang di
chuín trïn xe húi hay úã núi khưng cố wifi thò bẩn
trúã lẩi vúái kïët nưëi àiïån thoẩi di àưång. Ngûúâi dng
giưëng nhû cố hai cấi mấy vêåy.
Khai tûã tûâ àiïån thoẩi di àưång àïí khùèng àõnh sûá
mïånh kïët nưëi con ngûúâi lâ mưåt thânh quẫ, mưåt
cưëng hiïën ca Nokia. Seatle Times, mưåt túâ bấo vïì
cưng nghïå ca M, nhên sûå kiïån Nokia cêëm dng
tûâ àiïån thoẩi, àậ giêåt tit: “Àiïån thoẩi tûúng lai: Sûã
dng àïí vêån hânh cåc sưëng ca bẩn”.
Tricia Duryee, tấc giẫ ca bâi bấo nây àậ àïën
Espoo, núi àùåt tưíng hânh dinh toân cêìu ca Nokia,
àïí xem thûåc hû. Duryee gùåp ngay Harry
Santamaki phố giấm àưëc phất triïín chiïën lûúåc kinh
doanh àa phûúng tiïån. Võ quan chûác rêët cố thêím
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 143142 JORMA OLLILA & NOKIA
quìn trong chiïën lûúåc khai tûã tûâ àiïån thoẩi di
àưång nây, chó mưåt lổ dêìu trïn bân vâ diïỵn tẫ vúái
Duryee.
Santamaki nối: Tưi thïì sệ ëng mưåt ngm dêìu
chïë tûâ gan cấ moruy (giâu vitamin A vâ D dng
lâm thëc, võ khố chõu) àùåt trïn bân nây nïëu mâ
tưi cố thưët ra tûâ àố (“phone”).
Santamaki nối tiïëp: Chng tưi bõ cêëm dng tûâ
nây, thay vâo àố lâ mấy tđnh àa phûúng tiïån.

Duryee nhêån àõnh vïì sûå kiïån nùm 2006 nây:
Låt cêëm nây cho thêëy têìm nhòn chiïën lûúåc trong
tûúng lai ca hậng Nokia. Àố thêåt ra lâ thiïët bõ
quẫn l nhu cêìu thưng tin, liïn lẩc vâ giẫi trđ ca
bẩn, vâ lâ mưåt thiïët bõ àiïìu khiïín tûâ xa nhûäng viïåc
lùåt vùåt trong cåc sưëng ca bẩn – vưën mang àêìy
mâu sùỉc àiïån tûã.
Khưng àúåi àïën nhêån àõnh vâo nùm 2006 ca
Duryee múái nhêån ra àûúåc têìm nhòn ca Nokia,
chùèng phẫi Ollila àậ chổn “kïët nưëi mổi ngûúâi” tûâ
15 nùm trûúác rưìi àố sao! Àïën àêy, 15 nùm sau
ngûúâi ta múái thêëu hiïíu, Ollila khưng àún thìn tẩo
ra nhûäng cấi mấy chó àïí kïët nưëi giổng nối con
ngûúâi vúái nhau, qua mẩng GSM toân cêìu. Ưng àậ
mú giêëc mú kïët nưëi con ngûúâi vúái nhau vúái mổi
khẫ nùng cố thïí. Vâ ngây nay, Nokia àậ ài xa hún
cẫ GSM mâ tiïën vâo mổi chín khấc vâ àùåc biïåt lâ
tiïën vâo thïë giúái Internet gêìn nhû vư têån.
Chûä “Nokia” ngây nay cố nghơa lâ àiïån thoẩi di
àưång vâ thêåm chđ, àưëi vúái khoẫng 60.000 nhên
viïn trïn khùỉp hânh tinh bïn trong Nokia, cåc àúâi
nây khưng cố àiïån thoẩi di àưång mâ lâ mấy tđnh
liïn lẩc di àưång.
Àố lâ mưåt quët àõnh tấo bẩo mâ ngûúâi chúi chó
àûúåc chúi khi cấc ưng ch cho phếp.
Àố lâ hânh àưång “àûúåc ùn cẫ ngậ vïì khưng” mâ
ngûúâi thûåc hiïån chó dấm chúi khi à têìm nhòn vâ
cấch thûác.
Àố lâ cấch chúi ca ngûúâi chúi cêìu mong võ trđ
tiïn phong. Vâ àïí chúi úã võ trđ dêỵn àêìu thïë giúái,

ngûúâi chúi phẫi à tâi àậ àânh mâ côn phẫi cố cấi
gan à lúán àïí nhêån trấch nhiïåm. Vâ trïn hïët, nhâ
tiïn phong àố, khi xốa bỗ nhûäng vûúáng bêån ca
lõch sûã phẫi cố tinh thêìn dên tưåc à lúán àûa tïn
tíi àêët nûúác mònh lïn v àâi thïë giúái.
Àố lâ cấch thûác ca ngûúâi hiïíu tònh trẩng qëc
tïë hốa vâ khất vổng qụ hûúng cố thïí lâ chûa à
mâ côn cêìn àïën cẫm nhêån liïn kïët con ngûúâi.
Àố lâ mưåt bûúác tiïën múái ca vùn minh truìn
thưng di àưång, gip con ngûúâi kïët nưëi vúái nhau
ngây câng dïỵ dâng hún.
Xốa bỗ tûâ àiïån thoẩi di àưång chó lâ mưåt trô chúi
nhỗ trong nưåi bưå. ÊÍn sau àố lâ thưng àiïåp lúán hún
nhiïìu: Àậ àïën lc thûåc hiïån sûá mïånh kïët nưëi mổi
ngûúâi mưåt cấch àêìy à, toân diïån – Nokia khưng
chó lâ àiïån thoẩi mâ lâ mưåt cưng nghïå - “Chng tưi
gổi àố lâ cưng nghïå nhên bẫn”. Khưng cố gò gêy
xc àưång hún hònh ẫnh mưåt bân tay phẫi ca
ngûúâi cha chòa ra àïí chín bõ nùỉm lêëy bân tay
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 145144 JORMA OLLILA & NOKIA
trấi ca con trễ, nhû nhûäng thûúác phim quẫng cấo
ca Nokia vâ flash bïn trong mấy Nokia.
Thêåt th võ khi úã Phêìn Lan, theo phất hiïån ca
Steve Silbermn ca Business Week, nhûäng àûáa trễ
nhùỉn tin vâ gổi liïn tc cho bẩn bê àậ gổi chiïëc
àiïån thoẩi di àưång ca mònh bùçng tiïëng lống lâ
kannykka, cố nghơa lâ dang rưång vông tay. Bẫn
thên tû thïë kannykka àậ lâ sùén sâng kïët nưëi vúái
ngûúâi khấc.
Sệ khưng ngoa cht nâo khi nối rùçng àêy lâ thúâi

àẩi ca khao khất kïët nưëi con ngûúâi. Vúái tû cấch
mưåt thûúng hiïåu, Nokia khưng mën chó lâ mưåt cấi
àiïån thoẩi, vâ nố trúã thânh mưåt dêëu êën xậ hưåi,
phẫn ấnh têm trẩng ca thúâi àẩi toân cêìu hốa vâ
cưng nghïå thưng tin.
“NOKIA WAY”
ÀÛÚÂNG ÀÏËN ÀĨNH CAO THÏË GIÚÁI
Nhûäng nùm àêìu tiïn àiïìu hânh Nokia, Ollila tûâ
tûâ giúái thiïåu phong cấch quẫn trõ ca mònh. Nùm
1993, mưåt nùm sau nhêån chûác CEO, Ollila àûa ra
khấi niïåm Nokia way trong tâi liïåu ca cưng ty cố
tïn lâ Nokia way – The common core of Nokia
Managemant and Leadership Approach – giúái
thiïåu tưíng quan vïì vùn hốa doanh nghiïåp. Nùm
1994, nố àûúåc Ollila bưí sung cấc mc tiïu: Àấp
ûáng mong mën ca khấch hâng, hoẩt àưång hiïåu
quẫ vâ àêìu tû vâo con ngûúâi.
Ma xn nùm 1998, Ollila àêíy Nokia vâo qu
àẩo kïët nưëi Internet vúái àiïån thoẩi di àưång. Ưng
phất biïíu têìm nhòn nây mưåt cấch dïỵ hiïíu: “àem
Internet vâo ti mưỵi ngûúâi”. Vâ àêy lâ bưín phêån
ca Nokia àûúåc ghi trong sưí tay The Nokia way
dânh cho nhên viïn:
Nokia, nhên danh chđnh nố, xấc nhêån trấch
nhiïåm ca chđnh tưí chûác, cấc nhâ àiïìu hânh ca
nố, cấc nhên viïn, cấc nhâ quẫn l vâ nhên cưng,
rùçng nay cam kïët lâ cưng dên tưët, mưåt àẩo l
kinh doanh lânh mẩnh, vâ lâ mưåt nhâ cưí v
mẩnh mệ cho vai trô ca låt phấp úã nhûäng núi
nố kinh doanh.

Nokia àậ vẩch ra tûúng lai lêu dâi ca nố. Ollia
àûúåc nhòn nhêån nhû lâ nhâ quẫn l nưíi danh ca
Nokia vâ giûä vai trô trấch nhiïåm vâ vùn hốa ca
têåp àoân trïn phẩm vi toân cêìu. Ưng thêëy sûå ca
tng cấ nhên àố lâ mưåt sûå nguy hiïím. Tuy nhiïn,
hònh ẫnh ca ưng vêỵn xët hiïån trïn trang bòa ca
nhûäng tẩp chđ hâng àêìu thïë giúái, tûâ Forbes, For-
tune cho àïën Business Week. Vùn hốa doanh
nghiïåp Nokia, àẩo l vâ trấch nhiïåm xậ hưåi ca nố
àûúåc àùåt trïn bưën nïìn tẫng àûúåc phất biïíu vâo
àêìu nhûäng nùm 1990 vâ àûúåc thûåc thi mưỵi ngây.
Vâ cấc giấ trõ nây àõnh hûúáng mổi hânh àưång ca
nhên viïn trong cấc mưëi quan hïå vúái khấch hâng,
àưìng nghiïåp, cêëp trïn vâ vúái xậ hưåi. Thấng 4.1999,
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 147146 JORMA OLLILA & NOKIA
Ban Giấm àưëc Nokia phï chín “Nhûäng ngun
tùỉc cú bẫn vâ quy tùỉc hûúáng àẩo” ca Nokia. Têåp
àoân nây lêåp ra chûúng trònh cố tïn “tẩo mưåt kïët
nưëi” (make a connection) nhùçm hưỵ trúå thanh niïn
trïn khùỉp thïë giúái vâ àùåt tïn cho nố lâ chûúng
trònh trấch nhiïåm xậ hưåi toân cêìu ca Nokia.
Nhên viïn Nokia bùỉt àêìu cưng cåc toân cêìu
hốa khi nâo? Cố lệ nùm 1994 lâ cêu trẫ lúâi thđch
húåp. Ban Giấm àưëc bùỉt àêìu thónh thoẫng chuín
sang dng tiïëng Anh. Cng vúái viïåc niïm ët trïn
thõ trûúâng chûáng khoấn New York ca nûúác M,
àem vïì gêìn 500 triïåu àưla M, têët cẫ àậ kđch thđch
nhên viïn nghơ àïën chuån trân ra thïë giúái. Khi
nhên viïn bùỉt àêìu dng tiïëng Anh nhiïìu hún,
Ollila chđnh thûác khuën khđch dng vâ hổc tiïëng

Anh mổi cấch cố thïí. Ngûúâi àân ưng trêìm tđnh nây
vêỵn thûúâng hay dng “nhûäng mểo nhỗ” àïí gûãi ài
nhûäng thưng àiïåp lúán hûúáng vïì tûúng lai. Àố lâ
cấch mâ phu nhên ca ưng, cng lâ mưåt chđnh
khấch trong Bưå y tïë, Liisa Annikki nối rùçng: “ưng
êëy àưët chấy mổi ngûúâi xung quanh”. Nùm 1998,
àónh àiïím toân cêìu hốa ca Nokia, lêìn àêìu tiïn
trong Ban giấm àưëc xët hiïån hai ngûúâi nûúác
ngoâi. Àố lâ Paul Collin vâ Robert Oord. Vâ ngưn
ngûä chđnh thûác trong cấc cåc hổp ca ban giấm
àưëc àûúåc quët àõnh dng hùèn tiïëng Anh. Giấo sû
Haikio gổi àố lâ “mưåt quët àõnh nhỗ nhûng lâ
mưåt biïíu tûúång lúán”.
Cho àïën nay Nokia way – phong cấch Nokia – lâ
“bưën àiïìu rùn” cho nhên viïn têåp àoân àûúåc phất
biïíu, dûåa trïn bưën giấ trõ Nokia (Nokia’s Values)
nhû sau:
 Sûå hâi lông ca khấch hâng: Chng tưi tưn
trổng vâ chùm lo cho khấch hâng, lâm viïåc vúái
hổ trong tinh thêìn húåp tấc àïí àấp ûáng nhu cêìu
vâ àem lẩi cho khấch hâng giấ trõ dõch v tưët
nhêët cố thïí àûúåc.
 Tưn trổng cấ nhên: Chng tưi quan niïåm con
ngûúâi nhû nhûäng cấ nhên cho d hổ lâ nhên
viïn, khấch hâng hay àưëi tấc kinh doanh. Àiïìu
nây cố nghơa lâ sûå tin tûúãng, cúãi múã, sûå cưng
bùçng, sûå tiïëp nhêån vâ cẫ sûå ng hưå tđnh àa
dẩng lâ nhûäng àiïìu hiïín nhiïn.
 Thânh tûåu: Chng tưi àẩt àïën kïët quẫ kinh
doanh ngây nay vò nhên viïn Nokia àậ quen

thåc vúái cấc mc tiïu cấ nhên àûúåc xấc àõnh
rộ râng cng vúái mc tiïu ca cưng ty. Võ trđ
dêỵn àêìu ngânh ca chng tưi xët phất tûâ lông
can àẫm, tđnh sấng tẩo vâ mong mën hổc hỗi
khưng ngûâng ca tûâng cấ nhên.
 Hổc hỗi khưng ngûâng: Cho phếp mổi ngûúâi úã
Nokia ln tûå mònh phất triïín vâ tòm ra nhûäng
phûúng phấp nêng cao nùng lûåc hoẩt àưång ca
mònh. Vâ nhûäng gò àng vúái tûâng cấ nhên thò
àng vúái toân bưå cưng ty. Chng tưi nhêån thûác
rộ cẩm bêỵy ca thối tûå mận vâ cam kïët giûä cho
têm trđ ca mònh cúãi múã vâ hổc hỗi nhûäng tiïën
bưå múái - úã bêët cûá núi àêu.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 149148 JORMA OLLILA & NOKIA
Gêìn nhû “giấo l”! Vâ nố gip mưỵi cấ nhên tûå thi
hânh “ngun tùỉc ûáng xûã ca mònh”. Tẩo ra mưåt
cú chïë “tûå xết mònh” thò nïìn tẫng hún “nưåi quy cú
quan” – vưën cố tđnh “rùn àe”. Cấc têåp àoân àa
qëc gia, trong cêëu trc khưíng lưì vâ àa vùn hốa
ln cêìn nhûäng cú chïë tûå giấc nhû vêåy, úã mưỵi cấ
nhên. Ollila khưng phẫi lâ ngûúâi àêìu tiïn lâm nhû
vêåy, nhûng ưng àậ hổc hỗi mưåt cấch xët sùỉc
quẫn trõ hiïån àẩi. Àïën lûúåt mònh, ưng àống gốp
phêìn kinh nghiïåm ca mònh vâo kho tâng kinh
nghiïåm chung, cng vúái cấc àưìng nghiïåp CEO
qëc tïë nhûäng nùm cëi thêåp niïn 1990 vâ àêìu
2000.
Giưëng nhû CEO Lou Gerstner ca IBM, Ollila
cng tiïëp nhêån mưåt têåp àoân lúán xëng dưëc. Vâ
cưng viïåc àêìu tiïn ca cấc ưng lâ “chúá cố kiïu

ngẩo”, vâ àïí trấnh àiïìu àố thò hậy “hổc hỗi khưng
ngûâng”. Bẩn àổc Viïåt Nam cố thïí gùåp vêën àïë mêëu
chưët úã àêy: Nhûäng cưng ty nhỗ cố cêìn lâm nhû
vêåy khưng (vò nhâ àiïìu hânh cố thïí kiïím soất
nhên viïn thay cho sûå tûå nguån)? Cêu trẫ lúâi ca
Jeffrey Krames, tấc giẫ cën Nhûäng bâi hổc ca
bẫy CEO thânh cưng nhêët nûúác M, lâ “cố”. Búãi vò,
úã àêu cố hai ngûúâi trúã lïn, úã àố cêìn quy tùỉc ûáng
xûã. Do vêåy, tưí chûác nâo cng cêìn nïìn vùn hốa ca
nố. Mưåt cấ nhên cng vêåy. Búãi nïëu khưng cố
nhûäng cam kïët ûáng xûã, bẩn khố cố thïí giûä mổi thûá
thùng bùçng trïn súåi dêy tûå nguån.
Vùn hốa di àưång àậ tiïën triïín trong vông hai
thêåp niïn qua vâ nố khưng hoân toân khưng liïn
quan àïën mưåt cưng ty: Nokia.
BBC 12.2.2004
Tưi chúåt nghơ mưåt cưng viïåc kinh doanh cẩnh
tranh toân cêìu vưën gay gùỉt nhû thïë mâ chó cêìn
“vò sûå thoẫi mấi ca ngûúâi khấc” thò àiïìu àố lâ
mưåt àùåc trûng rêët Phêìn Lan.
Steve Silberman, Wired 7.9.1999
Khđa cẩnh quan trổng giûä cho Nokia ài àng
hûúáng lâ cấch lâm rêët àng àùỉn: Cåc hổp Nokia
way hâng nùm.
Fortune 1.5.2000
Thûåc sûå thò, mẩng àiïån thoẩi di àưång thïë giúái
ngây nay àậ mang hûúng võ Phêìn Lan.
E-Business Week 29.9.2003,
trong bâi bấo Ollila - Innovator
Ollila àûáng thûá 20 trong danh sấch nhûäng nhâ

doanh nghiïåp àấng kđnh hâng àêìu ca hânh tinh.
Àiïìu tra ca Finacial Times
vâ PriceWaterhouse Coopers - 2002.
Trong àiïìu tra nây, Nokia xïëp thûá 29
trong danh sấch cấc cưng ty
àûúåc trổng vổng nhêët thïë giúái