Jorma Ollila & Nokia Đưa Thế Giới đến gần nhau hơn - Phần 4 pps

ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 8584 JORMA OLLILA & NOKIA
ÚÃ Phêìn Lan, ngûúâi ta xem Nokia nhû lâ mưåt
niïìm tûå hâo qëc gia vâ ngâi ch tõch Ollila lâ bao
gưìm Bill Gates, Bill Clinton vâ Jack Welch cưång lẩi.
Fortune 31.10.2005
Thưng qua viïåc cho phếp nhên viïn mua cưí
phêìn, cưng ty àậ bùỉt àêìu thay àưíi cấch suy nghơ
ca ngûúâi Phêìn Lan vïì ch nghơa tû bẫn.
The Time - Digital Europe 12.2000
Ưng àậ xêy dûång Nokia thânh mưåt cưng ty vâ
mưåt thûúng hiïåu úã àùèng cêëp qëc tïë. Sûå xët sùỉc
ca ưng kếo dâi hún 30 nùm qua vâ ẫnh hûúãng
àïën hâng triïåu cåc sưëng nhûäng ngûúâi sûã dng
cưng nghïå khưng dêy tûâ trong gia àònh, núi lâm
viïåc cho àïën trïn àûúâng phưë. Jorma Ollila àậ biïën
Nokia thânh mưåt loẩi quy àõnh nhûäng chín mûåc
cho ngânh viïỵn thưng di àưång.
Àấnh giấ ca CTIA Wireless, qua phất biïíu
ca àẩi diïån Largent, tẩi lïỵ trao giẫi thânh tûåu trổn àúâi cho
Ollila. Thưng cấo CTIA Wireless, 4.5.2006
Ollila àûúåc tùång Hn chûúng Cưng trẩng ca
Cưång hôa Bulgari - 1996; nhêån Hn chûúng Chûä
thêåp Danh dûå dânh cho tû lïånh ca Cưång hôa Ba
Lan - 1999.
Chûúng 2.
TẤI CÊËU TRC
ÀÏÍ TOÂN CÊÌU HỐA
Võ CEO vúái tđnh nhêỵn nẩi Nordic (ngûúâi chêu Êu thìn Scandinavi)
kiïn quët vâ sấng sët, àậ lâm tùng danh mc liïn kïët àêìu
tû ngay trong khng hoẫng kinh tïë ca Phêìn Lan, àïí àûa Nokia
lïn võ trđ dêỵn àêìu trong mưåt thõ trûúâng ngây câng cẩnh tranh,

tûâ àố tẩo cưng viïåc dâi hẩn vâ k thåt cao trong mưåt àêët
nûúác mâ tâi sẫn ch ëu lâ con ngûúâi.
Ngûúâi tiïn phong trong cưng nghïå àậ lậnh àẩo vâ khưng ngûâng
khúi ngìn cho nhên viïn ca mònh àûa ra nhûäng tiïu chín
múái vïì phất triïín, thiïët kïë vâ ûáng dng thên thiïån, vâ lâ ngûúâi
mâ, bùçng cấch liïn kïët àiïån thoẩi di àưång vúái Internet àậ gip
cho nùng lûåc th lơnh ca chêu Êu tûå lâm múái bẫn thên, àïí
tiïëp tc àûáng trïn àónh sống àưíi múái.
Max Schmidheiny Foundation Max Schmidheiny Foundation
Max Schmidheiny Foundation Max Schmidheiny Foundation
Max Schmidheiny Foundation ca Àẩi hổc St. Gallen, Thy S,
trao giẫi thûúãng Tûå do nùm 2000 cho Jorma Ollila.
Tûåa àïì ca nhêån àõnh “hân lêm” trđch trïn àêy cố tïn:
Over Strandberg – Trïn cẫ sûác mẩnh
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 8786 JORMA OLLILA & NOKIA
OLLILA THUËT PHC
CHIÏËN LÛÚÅC TÊÅP TRUNG HƯÌNG KƯNG
New Dehli, th àư ÊËn Àưå, mưåt ngây thấng
2.2000. Àẩi sẫnh Shhjiahan ca khấch sẩn Taj
Palace àưåt nhiïn ưìn âo khi cố tin: Jorma Ollila àậ
àïën. Hưåi nghõ cưng nghïå thưng tin chêu Ấ chín
bõ khai mẩc. Sûå cố mùåt ca Ollila àïën tûâ Phêìn Lan
xa xưi khiïën cho Manoj Gairola vâ Sharad Goel, hai
phống viïn ca Times of Indian, miïu tẫ: “Sûå nưíi
tiïëng ca ưng lâ quấ rộ râng. Àưëi vúái mưåt ngûúâi àậ
biïën àưíi Nokia tûâ mưåt têåp àoân Phêìn Lan 133 tíi
dưåt thânh mưåt hậng àiïån thoẩi nùng àưång nhêët
thïë giúái, vúái mûác vưën 200 tó àưla M, võ CEO 49
tíi nây dûúâng nhû lẩi rêët dïỵ gêìn”. Sau àố, hai
nhâ bấo nây khưng khố àïí thûåc hiïån bâi phỗng

vêën võ CEO huìn thoẩi, àùng trïn Times of Indian
9.2.2000.
Hỗi: Ưng cố thïí cho chng tưi biïët bùçng cấch nâo
ưng biïën mưåt têåp àoân 133 tíi thânh mưåt cưng
ty viïỵn thưng chun nghiïåp chó trong nùm nùm?
Ollila: Nokia biïën tûâ mưåt têåp àoân thânh mưåt
cưng ty cưng nghïå rưìi sau àố lâ mưåt cưng ty viïỵn
thưng, mưåt phêìn lâ do nhu cêìu. Cưng ty àậ phất
triïín trong quấ nhiïìu lơnh vûåc mâ ngây câng khố
quẫn l. Thûá hai lâ, cấc râo cẫn thûúng mẩi qëc
tïë àang àûúåc thấo bỗ vâ thûúng mẩi àang trúã nïn
toân cêìu. Khưng thïí thânh cưng trïn thõ trûúâng
toân cêìu vúái quấ nhiïìu lơnh vûåc mâ chng tưi cố
cng mưåt lc khi àố. Vò vêåy sûå àưíi múái nây àûúåc
coi lâ cêìn thiïët. Nhûng cng do mưåt thûåc tïë lâ
chng tưi cẫm thêëy mònh cố nhûäng bđ quët àưåc
nhêët vư nhõ trong lơnh vûåc truìn thưng di àưång –
cẫ vïì cú súã hẩ têìng vâ sẫn xët àiïån thoẩi di àưång
– àiïìu mang lẩi cho chng tưi cú hưåi cố thïí gêy
ẫnh hûúãng lïn toân cêìu. Hai àiïìu nây xët hiïån
vâo nhûäng nùm 1990 vâ chng tưi nghơ rùçng sệ
húåp l khi chng tưi trt bỗ búát nhûäng ngânh kinh
doanh cưìng kïình vâ àêìu tû mẩnh vâo truìn
thưng di àưång. Tưi nghơ àiïìu nây àậ mang lẩi kïët
quẫ rêët tưët. Nhûng sûå àưíi múái àậ phẫi trẫi qua rêët
nhiïìu gian nan vâ cng hïët sûác xc àưång.
Thïë giúái chó thûåc sûå bùỉt àêìu ch àïën tïn tíi
mưåt CEO ngûúâi Phêìn Lan lâ Jorma Ollila bùỉt àêìu
tûâ nùm 1998. Àêy lâ thúâi àiïím Ollila àûa Nokia
vûúåt qua hậng Motorola lúán nhêët hânh tinh vïì

àiïån thoẩi di àưång. Nhûäng nùm thấng trûúác àố,
ưng chûa phẫi lâ ngưi sao sấng trïn bêìu trúâi kinh
doanh toân cêìu. Vâ ngûúâi Viïåt Nam côn chûa biïët
nhiïìu vïì àiïån thoẩi di àưång Nokia. Nhûng àố cố lệ
lâ nhûäng nùm thấng mïåt nhổc nhêët ca nhên vêåt
nây. Cåc tấi cêëu trc têåp àoân khưíng lưì lâ thúâi k
gieo trưìng vư danh, àïí rưìi sau àố mưåt thûúng hiïåu
mâ Haig Matt mïånh danh lâ “thûúng hiïåu têåp
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 8988 JORMA OLLILA & NOKIA
trung” trúã thânh ma bưåi thu cố mưåt khưng hai
trïn thïë giúái.
Tẩi Hưìng Kưng, 1994, Ollila cố mưåt ngây àïí trònh
bây vâ thuët phc ban lậnh àẩo têåp àoân, trong
cåc hổp ngây 12.5.1994, vïì chiïën lûúåc têåp trung
vâo àiïån thoẩi ca mònh. Àêy lâ lêìn àêìu tiïn Ollila
trònh chiïëu mưåt lõch trònh chi tiïët cho nhûäng bûúác
ài ca têåp àoân. Nhûäng bẫn slide thiïët kïë cưng
phu giúâ àêy khưng côn lâ nhûäng nết àẩi cûúng. Cûã
tổa ca ưng vêỵn lâ nhûäng gûúng mùåt tûâng àûa ưng
lïn vúái nhiïìu k vổng: ch tõch hưåi àưìng quẫn trõ
Casimir Ehrnrooth (ch tõch ca Kymmene Oy, cưí
àưng lúán nhêët), phố ch tõch hưåi àưìng quẫn trõ
Yrjo Niskanen (CEO ca cưí àưng Pohjola Group -
hậng bẫo hiïím) vâ phố ca ưng nây tẩi hậng bẫo
hiïím, thânh viïn hưåi àưìng quẫn trõ Nokia, ưng
Pirkko Alitalo. Vâ cấc thânh viïn khấc: Edward
Andesson (giấo sû ca Àẩi hổc Helsinki, Ahti
Hirvonen (ch tõch Unitas Oy) ài cng vúái CEO ca
mònh lâ Vesa Vainio vâ CEO ca Sampo Group,
Jouko Leskinen.

Ngûúâi ta thêëy Ollila àïën àêy vúái “cấnh tay phẫi”
ca ưng lâ CFO (giấm àưëc tâi chđnh) Olli Pekka
Kallasvuo. Nhâ tâi chđnh xët thên låt sû cố biïåt
danh OPK nây lâ ngûúâi cng Ollila bân thẫo vúái
nhau vïì con àûúâng dâi ngây mai, khi Ollila vûâa
ngưìi vâo chiïëc ghïë rêët “nống” CEO. Ngoâi nhâ tâi
chđnh cố tíi àúâi vâ “tíi Nokia” àïìu nhiïìu hún
ưng, Ollila chó mang theo hai nhên vêåt àûáng àêìu
hai bưå phêån mâ ưng mën lao vâo àố. Àố lâ ch
tõch viïỵn thưng, Matti Alahuhta vâ ch tõch Àiïån
thoẩi Di àưång, Pakka Ala Pietila. Harry Collin lâm
thû k.
Ngûúâi àân ưng 44 tíi, trấn cao, cố ấnh nhòn
mẩnh mệ trònh bây mưåt kïë hoẩch vơ àẩi, tûâ bỗ
quët liïåt nhûäng ngânh kinh doanh hâng trùm
nùm, lõch trònh bấn nhû sau:
- Cấp: 1994-1995
- Cấc nhâ mấy sẫn xët cấp: 1994-1996
- Giêëy, cao su: 1994-1995
- Àiïån tûã cưng nghiïåp: 1994-1996
- Nùng lûúång: 1995-1997
- Àiïån tûã tiïu dng: 1996-1997
“Kinh ngẩc” lâ têm trẩng ca cûã tổa. Nhiïìu
ngûúâi àậ ng hưå chiïën lûúåc têåp trung vâo viïỵn
thưng vâ àiïån thoẩi di àưång nhûng àiïìu àố khưng
cố nghơa lâ gẩt bỗ têët cẫ. Lêìn àêìu tiïn Nokia àûáng
trûúác viïåc “mêët dêëu vïët” lõch sûã hún 100 nùm ca
nố.
Cấc nhâ lậnh àẩo, vâ lâ cấc cưí àưng tỗ ra cêín
trổng trûúác nhûäng gò hổ nhòn thêëy trïn mân hònh

àûúåc phất ra tûâ mấy phống. Dû êm ca àúåt suy
thoấi nghiïm trổng trong bưå phêån àiïån tûã tiïu
dng vêỵn côn àêu àêy. Lc àố, àiïån tûã cng ra
mùỉt mưåt cấch hoânh trấng vúái tû cấch lâ trổng
têm ca Nokia, thûåc hiïån sûá mïånh chinh phc
chêu Êu. Nhûng rưìi nố àậ rúi vâ chòm theo àúåt suy
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 9190 JORMA OLLILA & NOKIA
thoấi ca nïìn kinh tïë khng hoẫng, sau sp àưí
Liïn Xư. Vâ nïìn kinh tïë ngay lc Ollila àang trònh
bây mưåt cåc àẩi cấch mẩng múái vêỵn àang trong
vông suy thoấi àố. Liïåu nhûäng c tûúác bỗ mẩnh
mệ ca Ollila cố phẫi lâ lêìn trònh diïỵn hoânh trấng
nhûng sệ ngùỉn ngi tiïëp theo? Khưng cố gò àẫm
bẫo thânh cưng. Cấc quan chûác trong khấn phông
nối vïì nhûäng khố khùn trong thõ trûúâng qëc tïë.
Nhûäng gò ưng giûä lẩi, sùỉp àùåt lẩi cho gổn gâng chó
côn liïn quan àïën àiïån thoẩi di àưång, viïỵn thưng:
1. Nokia Mobile Phone: sẫn xët àiïån thoẩi di
àưång.
2. Nokia Networks: cung cêëp cú súã hẩ têìng mẩng
di àưång, bùng thưng rưång, IP vâ cấc dõch v liïn
quan.
3. Nokia Venture Organization: nhêån diïån vâ phất
triïín tûúãng kinh doanh múái ngoâi nhûäng mưëi
quan têm hiïån nay.
Nokia Research Center khưng phẫi lâ doanh
nghiïåp kinh doanh nhûng lâ trung têm nghiïn cûáu
tẩo ra sûác mẩnh cẩnh tranh ca Nokia, trong cấc
lơnh vûåc cưng nghïå thiïët ëu cho thânh cưng vâ
cho tûúng lai.

Nhûng Ollila khưng trònh bây mưåt kïë hoẩch mâ
khưng chín bõ chu àấo. Vâo sấu thấng trûúác khi
ài hổp cåc hổp lõch sûã, ưng àậ gùåp vâ chia sễ têìm
nhòn ca cấ nhên mònh vúái hai cưí àưng, vâ cng
lâ hai nhên vêåt quan trổng nhêët ca hưåi àưìng. Võ
ch tõch vâ phố ch tõch hưåi àưìng quẫn trõ rêët quan
têm àïën tûúãng biïën Nokia trúã thânh nhâ vư àõch
toân cêìu trong lơnh vûåc àiïån thoẩi di àưång. Cấch
thûác ca Ollila lâ phẫi trúã thânh nhâ tiïn phong
àïí nùỉm lúåi thïë ngûúâi ài trûúác.
Àiïìu nây, Phêìn Lan chûa cố tiïìn lïå vâ cẫ chêu
Êu vêỵn chûa lâ sưë mưåt trïn toân thïë giúái trong lơnh
vûåc nây. Àïí khưng phẩm phẫi liïìu lơnh, hổ àậ tòm
àïën nhâ tû vêën àưåc lêåp McKinsey & Co.
Nhâ tû vêën nây cố cng cấch nhòn nhû Ollila.
Tuy vêåy, khi Ollila àûáng bïn cẩnh mân hònh vúái
nhûäng bẫn slide tấo bẩo thò khưng khđ cêín trổng
vêỵn bao trm. Àiïìu nây khấc vúái ma xn ca
hai nùm trûúác. Lc àố, thúâi àiïím múái nhêåm chûác,
khi Ollila trònh bây phûúng hûúáng tấi trổng têm
vâo viïỵn thưng vâ àiïån thoẩi di àưång, ưng àậ
“nhòn thêëy nhûäng gûúng mùåt ngúâi lïn”. Nhûng khi
àố, khưng ai nghơ Nokia sệ gẩt bỗ têët cẫ vâ chó côn
mưåt lơnh vûåc mâ thưi.
Bỗ têët cẫ ca trùm nùm, chó sau ba nùm nùỉm
quìn. Chuån nây cng giưëng nhû àấnh cûúåc vúái
sưë mïånh. Vâ nố khưng thïí lâ cẫm giấc quen thåc
hay dïỵ thđch nghi.
Nhûäng gò ưng àang nối úã Hưìng Kưng lâ ài quấ xa
nhûäng gò Ollila vưën àậ gêy mưåt ngẩc nhiïn lúán hưìi

nùm 1992: Mưåt tìn trûúác khi àûúåc bưí nhiïåm, ưng
àậ trònh bây mưåt lưå trònh khấc cho tûúng lai ca
Nokia vúái hai thânh viïn quan trổng nhêët trong hưåi
àưìng quẫn trõ - Casimir Ehrnroot vâ Yrjo Niskanen.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 9392 JORMA OLLILA & NOKIA
Theo àố, Ollila côn giûä lẩi khấ nhiïìu thûá trong cấc
ngânh kinh doanh ca Nokia:
 Àiïån tûã tiïu dng
 Cấp vâ cấc nhâ mấy
 Viïỵn thưng (ngânh trổng àiïím)
 Àiïån thoẩi di àưång (ngânh trổng àiïím)
 Cưng nghiïåp cú bẫn (vêỵn côn giêëy vâ cao su)
Hưåi àưìng quẫn trõ tẩi Hưìng Kưng àậ u cêìu
Ollila chín bõ mưåt phiïn bẫn kïë hoẩch chi tiïët
hún cho cåc hổp vâo hai thấng túái, tûác lâ thấng
6.1994. Àïí an toân, Ollila thêåm chđ àûúåc u cêìu
lâm mưåt kïë hoẩch khấc àïí cố thïm lûåa chổn.
Thïë nhûng, nhû àậ àûúåc viïët trong Nokia - The
Inside Story, vâ nhû àûúåc kiïím nghiïåm ngây nay,
nhûäng bẫn slide vúái nïìn trùỉng nhậ mâ Ollila hay
dng vúái nhûäng àưì hổa tưëi giẫn, àậ trúã thânh lõch
sûã sau àố.
Nhû vêåy, phẫi sau sấu nùm àiïìu hânh, Jorma
Ollila múái hoân têët cưng cåc tưí chûác lẩi cêëu trc
kinh doanh ca têåp àoân. C ra xun thïë k trúã
nïn nhể nhâng hún, têåp trung hún vâ sùén sâng
cho cåc àua toân cêìu.
Trûúác tiïn, Ollila cêìn tưí chûác lẩi têåp àoân Nokia
gưìm 11 ngânh kinh doanh. Hâng ngân chưỵ lâm bõ
cùỉt giẫm vâ Ollila nối àố lâ quët àõnh khố khùn

lúán nhêët àưëi vúái ưng. Nhiïìu nùm sau, sưë nhên viïn
lẩi tùng lïn côn nhiïìu hún trûúác khi giẫm.
HỔC TÛÂ DI SẪN
Sau nây khi àậ àûa Nokia thânh cưng àïën võ trđ
dêỵn àêìu thïë giúái, nùm 1998, Stephen Baker ca
Business Week àậ hỗi Ollila l do chổn lûåa ngânh
àiïån thoẩi di àưång cho Nokia, loẩi bỗ têët cẫ nhûäng
ngânh khấc.
Baker: Tẩi sao Nokia thânh cưng, thûa ưng?
Ollila: Chng tưi àậ cẫi tưí dûát khoất vâo àêìu
nhûäng nùm 90. Chng tưi àậ súám chín bõ cho
cưng nghïå k thåt sưë vâ àûúåc hûúãng lúåi đch tûâ
cåc cấch mẩng àiïån thoẩi di àưång. Hún nûäa, chng
tưi cố mưåt cú súã hẩ têìng k thåt ài trûúác 25 nùm.
Àiïìu nây cho phếp chng tưi cố nhûäng bđ quët k
thåt mâ chó vâi cưng ty múái cố. Tưi khưng phẫi lâ
mưåt nhâ k thåt. Nhûng khi tưi àûa mổi ngûúâi
cẩnh tranh vúái cấc àưëi th, tưi nghơ chng tưi cố thïí
àấnh bẩi bêët cûá ai, trong kinh doanh.
Trấi vúái nhiïìu ấm ẫnh cho rùçng Ollila khai sinh
ra àiïån thoẩi di àưång cho Nokia. Nhûng trong trẫ
lúâi ca ưng nïu trïn, rộ râng Nokia àậ thûâa hûúãng
25 nùm tđch ly bđ quët trong quấ khûá ca cưng
ty. Khi nối “chng tưi cẫi tưí dûát khoất vâo nhûäng
nùm 90” thò “chng tưi” àố lâ Nokia trong thúâi k
ca Ollila. Trong khi “chng tưi cố mưåt cú súã hẩ
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 9594 JORMA OLLILA & NOKIA
têìng k thåt 25 nùm trûúác”, thò “chng tưi” àố lâ
cẫ lõch sûã dâi ca cưng ty. Vêën àïì ca ưng lâ can
àẫm chổn cấi tưët nhêët, nhiïìu khẫ nùng nhêët mâ

cấc tiïìn bưëi àïí lẩi, rưìi mâi sùỉc nố tiïën vâo tûúng
lai. Nhûng àố chó múái lâ bẫo bưëi k thåt thưi.
Ollila cêìn hổc nhiïìu tẩi “trûúâng Àẩi hổc Nokia” –
nhû lúâi ưng nối – tûâ di sẫn àïí lẩi. Di sẫn àố lâ gò?
Têët cẫ nhûäng gò Ollila àẩt àûúåc trong cåc sưëng
tûâ chđnh trõ, quẫn trõ, kinh doanh vâ lậnh àẩo àïìu
cố gưëc tûâ sûå hổc chđnh quy. Giưëng nhû bao ngûúâi
Phêìn Lan khấc trong bưëi cẫnh lõch sûã mâ àêët nûúác
ln bõ o ếp, bẫn thên Ollila cng nhû gia àònh
ca ưng biïët rùçng, viïåc hổc sệ àem àïën nhûäng
thay àưíi lúán.
Chó riïng lõch sûã Nokia cng àậ cho thêëy vai trô
ca cấc trđ thûác lâ rêët quan trổng trong àúâi sưëng
kinh tïë ca nûúác nây. Tûâ Idestam sấng lêåp Nokia
giêëy vâ gưỵ àïën cấc nhâ sấng lêåp ca sẫn phêím cao
su vâ dêy cấp àïìu lâ nhûäng k sû. Vâ nhûäng nhâ
cưng nghiïåp tiïn phong ngay trong chiïën tranh
nây ln ra nûúác ngoâi, núi cố nïìn k thåt cao àïí
hổc hỗi. Àiïím thûá ba lâ cấc nhâ doanh nghiïåp ln
cố nhûäng mưëi quan hïå mêåt thiïët vúái giúái chđnh trõ.
Àố gêìn nhû lâ mư hònh ca nhûäng ngûúâi cố uy tđn
vâ quìn lûåc trong xậ hưåi, bïn cẩnh viïåc xem
trổng giấo dc ca Phêìn Lan.
Kari Kairamo, nhâ chiïën lûúåc àậ lâm cåc cấch
mẩng àùåt lẩi trổng têm cho têåp àoân Nokia lâ mưåt
“mư hònh” nhû vêåy. Tuy vêåy, l lõch Kairamo khấc
Ollila úã chưỵ ưng xët thên trong mưåt gia àònh giâu
cố. Ưng lâ ngûúâi àùåt ra têìm nhòn biïën Nokia thânh
mưåt cưng ty chêu Êu, múã àêìu giêëc mú biïën mưåt
cưng ty Phêìn Lan trúã thânh “Nhêåt Bẫn ca chêu

Êu” vïì cưng nghïå, thõ trûúâng vâ kinh tïë. Nhûng
ưng cng sệ àïí lẩi hêåu quẫ ca quët sấch trổng
têm àiïån tûã mâ thûåc tïë khưng theo mong àúåi.
Nùm 1970, Nokia lc bêëy giúâ lâ cưng ty tû nhên
lúán nhêët Phêìn Lan, múâi Kairamo giûä vai trô phố
ch tõch thûá nhêët àưëi ngoẩi qëc tïë. Mưåt vđ trđ tûúng
tûå mâ sau nây chđnh Ollila cng àẫm nhêån khi lêìn
àêìu tiïn gia nhêåp Nokia, sau nhiïìu nùm “chinh
chiïën” úã nûúác ngoâi vâ lâm viïåc trong ngên hâng
toân cêìu. Kaimaro nhêån ra ngay rùçng, d lâ cưng
ty tû nhên Phêìn Lan, nhûng búãi thõ trûúâng nưåi àõa
quấ nhỗ nïn Nokia sệ gùåp thõ trûúâng bậo hôa trong
tûúng lai gêìn thưi. Mc tiïu vûún ra chêu Êu vâ
toân cêìu ca ưng dânh cho Nokia xët hiïån tûâ
àêy. Vâ àố gêìn nhû lâ toân bưå têm trđ ca cåc
àúâi ưng. Nhûäng bûúác ài vâ cấch thûác quẫn trõ
ca Kairamo sệ àïí lẩi nhiïìu di sẫn cho Ollila.
Kairamo àậ cên bùçng lûúång hâng xët khêíu
sang hai khưëi: 50% sang thõ trûúâng Xư viïët, 50%
sang phđa Têy tû bẫn. Ưng nối vúái cấc nhên viïn
àêy lâ lc tiïën vïì phđa Têy. Ưng nối vúái nhên viïn
rùçng, Phêìn Lan cố mưåt vai trô quan trổng trong
cưång àưìng chêu Êu vâ toân thïë giúái, àiïìu nây cố
vễ lẩ lng vúái ngûúâi nghe nhûng bùỉt àêìu nhen
nhốm nhûäng hy vổng tđch cûåc.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 9796 JORMA OLLILA & NOKIA
Mưåt nhâ lậnh àẩo giỗi thò ln cố khẫ nùng
truìn nhiïåt huët àïën nhên viïn, vò kinh nghiïåm
cho thêëy àố mưåt loẩi àưång lûåc quan trổng àïí phất
triïín. Kairamo àậ lâm mưåt viïåc bêët thûúâng, theo

cấch nhòn àûúng thúâi, lâ khuën khđch nhên viïn
ra nûúác ngoâi lâm viïåc. Mưåt cưng viïåc mâ sau nây
Ollila sệ phẫi thûåc hiïån trong hïå thưëng nhên sûå
toân cêìu lïn àïën 50.000 ngûúâi, trong àố “tinh
thêìn Phêìn Lan” vâ khưëi côn lẩi ln hâi hôa trong
àa dẩng bẫn sùỉc.
Kairamo cố nhûäng mưëi quan hïå vúái giúái chđnh trõ,
mưåt truìn thưëng ca gia àònh vâ vúái ẫnh hûúãng
lïn nïìn ngoẩi thûúng, ưng àậ ln cưë gùỉng lâm cho
cưng chng cẫm nhêån àûúåc tònh thïë múái ca àêët
nûúác. Àố lâ, ưng ln nối, “àậ àïën lc àêìu tû vâo
con ngûúâi thay cho àêìu tû vâo rûâng”. Àêy lâ thúâi
k cấc nhâ nghiïn cûáu gổi lâ thúâi k kinh tïë dûåa
vâo àêìu tû thay cho dûåa vâo khai thấc tâi ngun
thiïn nhiïn. Cấc nhâ doanh nghiïåp gùỉn chùåt vúái
cấc giẫng àûúâng àẩi hổc. Nokia àậ lêìn àêìu tiïn xc
tiïën dûå ấn Àẩi hổc Nokia, tiïëp theo chiïën lûúåc quan
hïå mêåt thiïët vúái cấc àẩi hổc hâng àêìu nhû Helsinki
vâ Olulu. Dûúái thúâi k àiïìu hânh ca mònh, Kairmo
– àûúåc bêìu lâm giấm àưëc àiïìu hânh nùm 1977 vâ
sau àố lâ tưíng giấm àưëc nùm 1986 – ưng àậ àêíy
sưë lûúång nhên cưng tûâ 12.400 lïn àïën gêëp àưi nhû
vêåy, tûác 25.500 ngûúâi. Doanh sưë cng tùng bưën
lêìn, tûác tûâ hún 1 tó lïn 4,5 tó fim, trûúác khi nố
xëng dưëc vâo cëi nhûäng nùm 1980. Tûâ nùm
1986 àïën nùm 1988, tûác chó trong hai nùm,
Kairamo àêíy cấc con sưë tùng lïn nûäa: nhên cưng
tùng gêëp àưi (44.600 ngûúâi).
Nhûäng gò Kairamo àïí lẩi trong cêëu trc ca tưí
chûác lâ mưåt Nokia àa ngânh, àưì sưå nhûng khưng

nhiïìu tiïìm nùng tiïën vâo tûúng lai. Nghơa lâ nố
dêåm chên tẩi chưỵ, thiïëu bïìn vûäng. Vâ mưåt bưå mấy
àiïìu hânh nùång nïì khưng tûúng thđch vúái chđnh
thânh tûåu chiïëm lơnh chêu Êu ca chđnh nố. ÚÃ
khđa cẩnh nây, ưng àậ nhòn thêëy nhûng khưng thïí
hoân têët. Àố lâ, ưng nối: “Nïìn cưng nghiïåp chêu
Êu, cêëu trc giấ àậ dûåa ngây câng nhiïìu vïì tri
thûác”. Khấm phấ vïì kinh tïë tri thûác nây àûúåc xem
lâ tiïn phong tẩi chêu lc. Nokia bûúác vâo thúâi k
àâo tẩo liïn tc vúái tinh thêìn hổc hỗi liïn tc.
Mưång ûúác ca ưng khưng thânh nhûng nhûäng gò
Ollila hoân têët sau àố mưåt cấch ngoẩn mc, trïn
quy mư toân cêìu xët phất tûâ nïìn mống àố.
Ngay sau khi nùỉm quìn CEO, Kairamo múâi
ngay Ollila vïì Nokia tûâ Citibank. Nhûäng gò nhâ tâi
chđnh trễ tíi Ollila àậ trẫi qua vûâa vùån vúái kiïíu
mêỵu mâ Kairamo tòm kiïëm: Khất vổng Phêìn Lan,
hổc vêën vâ kinh nghiïåm úã têìm vốc qëc tïë. Nhûng
nhûäng gò Kairamo àau àêìu lâ tâi chđnh vâ cåc
chiïën quìn lûåc nưåi bưå. Mư hònh súã hûäu ca ngên
hâng nhâ nûúác vâ quan àiïím kinh doanh vò lúåi
nhån trûúác mùỉt ca cấc cưí àưng nây lâm cẫn trúã
vâ bấo trûúác bûúác phấ sẫn ca Kairamo. Nhâ tâi
chđnh Ollila lâ niïìm hy vổng ca ưng.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 9998 JORMA OLLILA & NOKIA
Cưng bưë nhûäng lc àc nưåi bưå khưng phẫi lâ thối
quen ca ngûúâi Phêìn Lan, mưåt àêët nûúác chó cố 5
triïåu dên nïn têm l “ai cng biïët ai” lâ mưåt phêìn
l do ca tđnh cấch nây. Nhûng sûã gia Martti
Hokkio àûúåc phếp tham khẫo têët cẫ cấc tâi liïåu,

hưì sú lûu trûä. Viïåc nây chó xẫy ra trong thúâi k
ca Ollila – ngûúâi mâ Business Week mư tẫ lâ rêët
Têy vâ gêìn nhû khưng côn cht nâo Phêìn Lan.
Àố lâ Business thêëy vêåy, dûåa trïn àiïåu bưå ca
Ollila trong cấc bíi tiïëp xc nhûäng nùm Ollila bùỉt
àêìu nưíi tiïëng. Côn bẩn vâ chng tưi cố thïí tin
tûúãng theo cấch khấc, dûåa vâo cấi nhòn hïå thưëng
nhûäng gò ưng lâm. Nhâ nghiïn cûáu sûã doanh
nghiïåp viïët Nokia - The Inside Story thò khấm phấ
ra cåc tranh giânh quìn lûåc côn chng ta thò cố
thïí khấm phấ ra cấch suy nghơ ca Ollila – ngûúâi
àậ cho phếp tiïën hânh àiïìu àố. Nghiïn cûáu lõch
sûã khấch quan mưåt cấch thđch húåp, sệ àem àïën
nhûäng bâi hổc cho tûúng lai. Cố thïí, quët àõnh
nây ca Ollila àậ gốp phêìn gip ưng hoân thânh
mưåt trong nhûäng bâi toấn khố nhêët àố lâ biïën
nhốm quẫn trõ cao cêëp trúã thânh mưåt Dream
Team – àưåi hònh trong mú.
Ollila àậ khấm phấ ra mưåt trổng têm khấc vúái
Kairamo. Àố chđnh lâ àiïån thoẩi di àưång – àang
trong thúâi k sú khai, khưng rộ râng.
Ollila khưng gùåp may mùỉn vâo nùm thûá nhêët
àiïìu hânh cưng ty àiïån thoẩi di àưång Nokia – mưåt
cưng ty con trong khưëi viïỵn thưng. Ollila thêëy mònh
thiïëu vưën. Ngay ngây àêìu tiïn bûúác chên vâo cưng
xûúãng gùåp gúä nhên viïn, ưng àậ lïn dêy cốt cho
mổi ngûúâi bùçng cấch têåp trung vâo bưå phêìn
nghiïn cûáu vâ phất triïín (R&D). Nhâ tâi chđnh tûå
nhêån “khưng biïët nưëi hïå thưëng ưëng nûúác trong
nhâ” mën biïët chuån gò àang xẫy ra trong cưng

xûúãng vâ thõ trûúâng cưng nghïå cao. Lâ mưåt ngûúâi
tưn trổng cấc ngun tùỉc khoa hổc vâ sûác mẩnh
ca giấo dc, nhû Business Week nhêån xết, ưng
mën biïët cêu trẫ lúâi tûâ cưng c R&D. Lâm R&D cố
nghơa lâ cêìn tiïìn, thêåm chđ lâ rêët nhiïìu tiïìn. Sûå
hiïíu biïët khưng bao giúâ cố giấ rễ. Nhûng ngìn
vưën àang chẩy theo cấch nhû thïë nây: Nokia Data
àûúåc bấn ài àïí lêëy vưën cho ICL – mưåt cưng ty
dõch v cưng nghïå thưng tin ca Nokia. Vâ Nokia
mua thïm cưng ty àiïån thoẩi di àưång Technophone
ca Anh – mưåt àưëi th lúán ca Nokia. Nghơa lâ
Ollila àûúåc bưí sung thïm mưåt cưng ty múái mua vïì,
cố thïm cưng nghïå qu nhûng àố khưng phẫi lâ
tiïìn àïí lâm R&D. Ollila chûa thïí lêëy lẩi phong àưå
cho cưng ty con nây tûâ tinh thêìn nhên viïn vâ lïì
lưëi lâm viïåc nhiïìu chấn nẫn.
Trong cåc tấi cêëu trc têåp àoân sau nây, ưng
àậ bỗ têët cẫ cấc ngânh kinh doanh trong hún mưåt
thïë k ca têåp àoân. Àưìng thúâi ưng giûä lẩi kinh
nghiïåm kinh doanh àiïån thoẩi di àưång ca cưng
ty, tinh thêìn tiïn phong ca cấc nhâ sấng lêåp, tinh
thêìn sisu ca ngûúâi Phêìn Lan, thấi àưå trổng hổc
têåp ca lõch sûã têåp àoân vâ gêìn nhêët lâ khất vổng
qëc tïë ca Kairamo.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 101100 JORMA OLLILA & NOKIA
*
Nhûng nïëu chó nối viïåc Ollila hổc tûâ quấ khûá vïì
quẫn trõ hay tâi chđnh ca cưng ty, vïì cêëu trc tưí
chûác hay tònh hònh thõ trûúâng qëc tïë sệ khưng
phẫn ấnh à vïì ưng. Mưåt trong nhûäng têìm nhòn

lúán nhêët ca Ollila lâ dûå bấo vïì nhu cêìu ca con
ngûúâi vúái cưng nghïå. Sau 10 nùm lậnh àẩo xët
sùỉc Nokia, Ollila “nhòn lẩi” khi nối vúái tẩp chđ
Gurus (Nhâ tû tûúãng), sưë thấng 8.2002.
Jorge Nasimetro: Tẩi sao Nokia lẩi têåp trung vâo
lơnh vûåc múái mâ khưng phẫi lâ nhûäng lơnh vûåc
truìn thưëng vưën cố ca Phêìn Lan?
Jorma Ollila: Cố nhiïìu ëu tưë àùçng sau quët
àõnh chiïën lûúåc nây. Nokia cố nïìn mống viïỵn thưng
tûâ nhûäng nùm 1960. Vò thïë, chng tưi hoân toân
khưng phẫi lâ nhûäng ngûúâi múái trong lơnh vûåc
nây. Vẫ lẩi, do cấc quy àõnh cng múã ra nhûäng
cẩnh tranh trong lơnh vûåc viïỵn thưng – trûúác kia
àûúåc kiïím soất búãi cấc cưng ty àưåc quìn. Thûá ba
lâ, cấc cưng nghïå viïỵn thưng ài dêìn àïën cưng nghïå
k thåt sưë, cho phếp tưíng àâi cung cêëp nhûäng
dõch v múái vâ múã ra thõ trûúâng rưång lúán. Cëi
cng, hïå thưëng GSM ca Liïn minh chêu Êu ra
mùỉt nùm 1991 àậ phất triïín nhanh chống cẫ trong
àõa l cng nhû dõch v.
Ollila àậ nhòn thêëy àiïím chung giûäa tûúng lai lêỵn
quấ khûá ca têåp àoân Nokia. Ưng àậ kïë thûâa tinh
thêìn tiïn phong ca cấc nhâ sấng lêåp hâng trùm
nùm trûúác, tiïëp tc khất vổng chinh phc qëc tïë
ca Kairamo bùçng mưåt trổng têm nâo àố, vâ kïë tc
cưng viïåc tấi cêëu trc dang dúã ca Vuoriehto. Vêën
àïì lâ ưng nùỉm lêëy cú hưåi vâ lâm hưìi sinh mưåt têåp
àoân giâ nua, thua lưỵ, trûúác khi àûa nố vâo võ trđ
hâng àêìu thïë giúái.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 103102 JORMA OLLILA & NOKIA

Ollila vâ nhốm ca ưng êëy àậ nùỉm bùỉt cú hưåi
cấch mẩng hốa àiïån thoẩi di àưång vâ theo àíi
mc tiïu nây àïën cng. Khưng ai biïët liïåu Nokia
sệ duy trò võ trđ thưëng lơnh bao lêu khi mâ thúâi àẩi
cho phếp àiïån thoẩi di àưång tđch húåp vúái truìn
hònh, camera vâ mấy àơa. Nhûng cho d àiïìu gò
xẫy ra thò k ngun Ollila sệ àûúåc xem lâ mư
hònh chín vïì sûå phất triïín cưng ty mưåt cấch ưn
hôa.
Guardian, 3.8.2005
Thưng qua viïåc cho phếp nhên viïn mua cưí
phêìn, cưng ty àậ bùỉt àêìu thay àưíi cấch suy nghơ
ca ngûúâi Phêìn Lan vïì ch nghơa tû bẫn.
The Time - Digital Europe 12.2000
Vúái danh tiïëng ca mưåt nhâ chiïën lûúåc, mưåt lậnh
àẩo doanh nghiïåp tâi ba àûúåc qëc tïë cưng nhêån,
Jorma àậ biïën Nokia thânh mưåt àưëi th cố sûác
cẩnh tranh mau lể, mưåt nhâ tiïn phong trong
cưng nghïå khưng dêy vâ Internet, ưng sệ lâ mưåt
tâi sẫn qu ca Ford Motor.
13.1.2000, William Clay Ford (Bill Ford),
ch tõch hưåi àưìng quẫn trõ Ford Motor cưng bưë
bêìu Jorma Ollila vâo Ban giấm àưëc ca Ford,
vâ bêìu cûåu Bưå trûúãng Bưå Tâi chđnh M
vâo ban quẫn trõ. Guardian 5.8.2005
Ollila chûáng tỗ rùçng ngûúâi chêu Êu cố thïí dêỵn
àêìu thïë giúái trong lơnh vûåc àiïån tûã tiïu dng.
The Time - Digital Europe 12.2000
Jorma Ollila lâm viïåc trong ban quẫn trõ ca cấc
tưí chûác: têåp àoân Motor Ford, Otava Books &

Magazines Group, UPM - têåp àoân Kymmene. Ưng
cng lâ ch tõch ca ban àiïìu hânh vâ cưë vêën diïỵn
àân “Chđnh sấch kinh tïë Phêìn Lan” cng nhû
Viïån Nghiïn cûáu Kinh tïë Phêìn Lan. Ollila lâ thânh
viïn ca Bân trôn Cưng nghiïåp chêu Êu, nhốm Cú
àưång vïì Cưng nghïå Thưng tin vâ Viïỵn thưng ca
Liïn Hiïåp qëc.
CTIA Wireless 5.4.2006
Ollila àûúåc tùång Hn chûúng Ngưi sao Trùỉng
ca Estonia - 1995; nhêån Hn chûúng Cưng
trẩng ca Cưång hôa Liïn bang Àûác -1997.