Jorma Ollila & Nokia Đưa Thế Giới đến gần nhau hơn - Phần 2 doc

ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 2120 JORMA OLLILA & NOKIA
hêìn I.
MANG INTERNET
VÂO TI ẤO
CA TÛÂNG NGÛÚÂI
Ma thu Phêìn Lan, tuët àậ rúi khùỉp khưng gian, à
lẩnh àïí hònh thânh lúáp bùng trïn mùåt hưì. Nhâ nghó ca
gia àònh mưåt ngûúâi àân ưng nổ lâ mưåt cấi cabin nùçm
thú mưång bïn hưì nûúác giúâ àêy cố mưåt lúáp bùng ph
trïn àố. Bêët ngúâ nhûäng ngûúâi con àûa ra mưåt thấch
thûác dânh cho ưng bưë: “Bưë cố dấm búi trong hưì nûúác
bùng giấ kia khưng?”. Ngûúâi àân ưng vûâa bûúác ra tûâ
phông xưng húi, ngûâng mưåt lất vâ lao thùèng xëng mùåt
nûúác. Mùåt hưì dúån sống lâm lay àưång nhûäng tẫng bùng
mỗng. Tuët rúi lẩnh giấ. Àố lâ Jorma Ollila.
*
Hậy tûúãng tûúång, têët cẫ thưng tin trïn thïë giúái bao gưìm
tiïëng nối ca con ngûúâi, hònh ẫnh, phim, êm nhẩc, tin
tûác vâ mổi thûá cố trïn Internet – têët cẫ àïìu cố thïí cố
àûúåc trong mưåt thiïët bõ cúä nhỗ.
Jorma Ollila Jorma Ollila
Jorma Ollila Jorma Ollila
Jorma Ollila miïu tẫ vúái phống viïn ca Business Week (10.8.1998)
nhûäng linh cẫm ca mònh vïì tûúng lai.
P
A THẽậ GII ẽậN GấèN NHAU 2322 JORMA OLLILA & NOKIA
Chỷỳng 1.
I THEO NIẽèM TIN
CUA CHẹNH MềNH
Haọy mang Internet vaõo tuỏi aỏo cuóa tỷõng ngỷỳõi.
Jorma OllilaJorma Ollila

Jorma OllilaJorma Ollila
Jorma Ollila
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 2524 JORMA OLLILA & NOKIA
GIA NHÊÅP VÛÅC THÙÈM NOKIA
Nùm 1998, Business Week hỗi Jorma Ollila vïì sûå
kiïån ưng àûúåc chổn lâm CEO cho Nokia – mưåt têåp
àoân cưìng kïình vúái 11 ngânh kinh doanh, àang
bïn búâ vûåc phấ sẫn.
Stephen Baker: Lâm thïë nâo ưng àûúåc chổn vâo
võ trđ hâng àêìu nùm 1992?
Jorma Ollila: Tưi àậ rêët ngẩc nhiïn khi àûúåc àïì
bẩt vâo võ trđ àố. Tưi àậ khưng chín bõ gò cẫ.
Stephen Baker: Vêåy thò ưng àậ lâm gò àêìu tiïn?
Jorma Ollila: Khi àố, tưi àậ vâ àang àiïìu hânh
viïåc sẫn xët (tẩi cưng ty con) àiïån thoẩi di àưång.
Nhûäng kiïën thûác kinh doanh àậ gip tưi tûå tin nối
rùçng chng tưi sệ àûa cưng ty trúã thânh doanh
nghiïåp viïỵn thưng. Tưi àậ ài àïën kïët lån, thêåm chđ
côn kïët lån cẫ trûúác khi àûúåc àïì bẩt rùçng, khi
chng ta lâm àng, thò chng ta cố thïí trúã thânh
mưåt tay chúi lúán. Tưi nhúá, tưi àậ nối sệ lâm àiïìu
nây vúái hưåi àưìng quẫn trõ, mưåt khi tưi trúã thânh
CEO. Vâ tưi nhòn thêëy nhiïìu gûúng mùåt trong sưë
hổ tỗ ra rêët cûúng quët (àưìng vúái tûúãng àố).
Ollila àậ gia nhêåp Nokia ba nùm trûúác àố, sau
khi tûâ bỗ võ trđ cao úã ngên hâng Citibank ca M
tẩi Phêìn Lan.
Thấng 9.1984, CEO àưìng thúâi lâ ch tõch hưåi
àưìng quẫn trõ Nokia, ngâi Kari Kairamo múâi nhâ
tâi chđnh Jorma Ollila ca Citibank tham dûå mưåt

cåc hổp ca cưng ty.
Vâi thấng sau, Ollila quët àõnh rt khỗi nhâ tâi
chđnh khưíng lưì Citibank ca phûúng Têy vâo nùm
1985 àïí gia nhêåp Nokia – mưåt cưng ty nưåi àõa. Sau
ba nùm tham gia lậnh àẩo Citibank tẩi Phêìn Lan
vúái vai trô thânh viïn hưåi àưìng quẫn trõ, cưång vúái
thúâi k úã Ln Àưn, Ollila àậ lâm viïåc cho Citibank
tưíng cưång gêìn 8 nùm. Gêìn trổn mưåt thêåp niïn, thúâi
gian quấ à àïí Ollila biïët cấch thûác ca thõ trûúâng
phûúng Têy.
ÚÃ Nokia, ưng chó giûä vai trô phố ch tõch mưåt bưå
phêån vïì quan hïå qëc tïë. Nïëu phẫi so bò danh
vổng vâ àõa võ thò rộ râng ưng àậ chổn phđa kếm
hún – mưåt cưng ty nưåi àõa. Dûúâng nhû chûa bao giúâ
ưng giẫi thđch cho sûå lûåa chổn nây, mưåt lûåa chổn
àậ lâm cho võ thïë qëc tïë ca cấ nhên ưng giẫm
búát. Chó cố thïí àoấn rùçng, ưng àậ chổn Nokia vò
àún giẫn rùçng àố lâ mưåt phêìn àêët nûúác ca ưng.
Lc nây, Nokia cố àïën 11 phên nhấnh àûúåc tưí
chûác thânh mưåt khưëi dưìn sûác vâo bưën lơnh vûåc
cưng nghiïåp: àiïån tûã; dêy cấp vâ thiïët bõ viïỵn
thưng; giêëy, nùng lûúång vâ hốa chêët; cao su vâ vêåt
liïåu sân nhâ.
Sau mưåt nùm lâm quan hïå qëc tïë, Ollila àûúåc
bưí nhiïåm võ trđ phố ch tõch tâi chđnh cao cêëp,
nùm 1986.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 2726 JORMA OLLILA & NOKIA
Lc nây, Nokia bùỉt àêìu cố thïm lơnh vûåc mấy
tđnh, mấy nhùỉn tin, àưì àiïån gia dng vâ àiïån thoẩi
di àưång thïë hïå sú khai nhêët. Nhâ lậnh àẩo Nokia,

Kairamo – ngûúâi mâ àïën têån ngây nay vêỵn cố mưåt
võ trđ àûúåc kđnh trổng trong lông ngûúâi Phêìn Lan
– àậ lâm viïåc cêåt lûåc nhû thïí ưng khưng chõu àûúåc
tû thïë nhỗ nhoi ca àêët nûúác ưng lc bêëy giúâ. Àïí
àẩt àûúåc con àûúâng àiïån tûã vâ àiïån thoẩi khấ múái
mễ, ưng thûåc hiïån liïn tc nhûäng cåc mua vâ bấn
cấc cưng ty, sất nhêåp vâ liïn minh.
Kairamo cng liïn doanh vúái mưåt cưng ty nhỗ
ca Phêìn Lan chùèng tiïëng tùm gò lâ Mobira chun
vïì sẫn xët ti-vi. Nùm 1979, Nokia vâ Mobira bùỉt
tay liïn doanh sẫn xët àiïån thoẩi di àưång – thư
sú, nùång 5kg dng trong xe húi.
Àêy chđnh lâ k ngun àiïån tûã ca Nokia. Àiïån
thoẩi di àưång vêỵn sú khai vâ đt àûúåc ch trong
têåp àoân. Tuy nhiïn, ngay vúái hâng àiïån tûã nhû
ti-vi chùèng hẩn, thõ trûúâng ca Nokia vêỵn chûa ra
khỗi Têy Êu, chûa phẫi lâ tiïëng nối hâng àêìu ca
chêu Êu.
Nhòn chung, Nokia khi àố lâ mưåt têåp àoân cưìng
kïình vúái 11 phên nhấnh, cố khúãi sùỉc úã cấc phên
nhấnh àiïån thoẩi, cấp vâ viïỵn thưng. Ollila gia
nhêåp Nokia vâ rúâi xa lơnh vûåc tâi chđnh àïí ph
trấch cưng viïåc quan hïå qëc tïë – núi mâ ưng àậ
tranh lån vâ cho rùçng khố khùn ca têåp àoân
àang nùçm úã àố.
Song, chûa àêìy mưåt nùm sau, tûác nùm 1986,
Ollila àûúåc bưí nhiïåm trúã lẩi lậnh àõa tâi chđnh quen
thåc, vúái vai trô giấm àưëc tâi chđnh ca Nokia -
lơnh vûåc rêët cêìn thiïët àưëi vúái Nokia lc nây. Nối rêët
cêìn thiïët lâ búãi vò, lc nây hai cưí àưng lúán nhêët

ca Nokia lâ hai ngên hâng nhâ nûúác hâng àêìu
Phêìn Lan, SYP vâ KOP, cng vúái cưng ty bẫo hiïím
lúán nhêët Phêìn Lan lâ Pohjola àang kiïím soất têåp
àoân vúái 40% tưíng sưë cưí phêìn. Mong mën ca cấc
cưí àưng nây khưng phẫi lc nâo cng àưìng thån
vúái chiïën lûúåc tấi trổng têm ca ban giấm àưëc.
Kairamo mën giẫm cấc lûåc cẫn trïn cûãa ngộ múã
ra chêu Êu ca Nokia. Àố lâ cưng viïåc thûåc sûå
khố bïn trong hưåi àưìng quẫn trõ. Nokia cêìn mưåt
ngûúâi biïët cấch, rêët biïët cấch vâ à tinh tûúâng àïí
vûúåt qua tònh thïë àố.
Jorma Ollila lâ lûåa chổn tưët nhêët vâo lc àố ca
Kairamo. Nhûäng nùm thấng du hổc vâ lâm thụ
trong nghïì tâi chđnh cao cêëp ca Ollila cố dõp thi
thưë.
Ollila àậ nhanh chống mang vïì cho Nokia ngìn
vưën 800 triïåu fim (àún võ tiïìn tïå ca Phêìn Lan),
bùçng cấch phất hânh cưí phiïëu trïn sân giao dõch
chûáng khoấn chûá khưng vay tûâ chđnh ngên hâng
nâo. Bâi toấn quët àõnh ca Kairamo àậ àûúåc giẫi.
Tấc giẫ ca àấp ấn àố lc nây àậ lâ mưåt ngûúâi giâ
dùån kinh nghiïåm vâ tûâng trẫi trong cåc sưëng, àố
lâ nùm 1988 vâ Ollila úã tíi 38. Viïåc lâm nây cố
hai giấ trõ lúán. Mưåt lâ, nố àẫm bẫo ngìn vưën àïí
Nokia thûåc hiïån nhûäng thûúng v mua lẩi Standard
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 2928 JORMA OLLILA & NOKIA
Elektrik Lorentz, Ericsson Data vâ Oceanic. Cẫ ba
cưng ty nây gip Nokia thûåc hiïån cåc bânh
trûúáng trong lơnh vûåc àiïån tûã vâ viïỵn thưng. Hai lâ,
ngìn vưën ca Nokia gêìn nhû lâ tùng gêëp àưi, búãi

trûúác khi Ollila àem vïì 800 triïåu fim, thò vâo nùm
1987 tưíng sưë vưën cưí phêìn trong Nokia cng chó
àẩt 1 tó fim. Ba lâ, lêìn àêìu tiïn Nokia xët hiïån
thânh cưng trïn sân giao dõch qëc tïë bao gưìm
Stockholm ca Thy Àiïín, New York ca M, Ln
Àưn ca Anh, Paris ca Phấp vâ sân giao dõch
chûáng khoấn Frankfurt ca Àûác. Nghơa lâ Nokia cố
mùåt tẩi nhûäng trung têm huy àưång vưën sêìm ët
nhêët ca thïë giúái tû bẫn. Cêìn nhúá lẩi mưåt cht àïí
thêëy rộ giấ trõ ca viïåc nây, lâ khi àố Nokia chûa
cố tiïëng tùm gò.
Lâm thïë nâo àïí bấn cưí phiïëu trïn chúå chûáng
khoấn thïë giúái? Khêíu hiïåu àûúåc dng cho chiïën
dõch nây lâ “Hậy trúã thânh mưåt ngûúâi súã hûäu chêu
Êu”. Chiïën dõch ca Ollila bùçng cấch bấn “súã hûäu
chêu Êu” rộ râng àậ àem lẩi hiïåu quẫ. Hiïåu quẫ
nhiïìu mùåt, tûâ thõ trûúâng àïën nưåi bưå cưng ty. Mưåt
cưng, àưi ba viïåc, nhêët lâ àẩt àûúåc niïìm tin ca
nhên viïn – nhûäng ngûúâi Phêìn Lan bùỉt àêìu khao
khất cố mưåt võ thïë cao hún trong mùỉt qëc tïë, do
Kairamo khúi gúåi.
Giûäa lc vûâa huy hoâng nhúâ vúái têìm tay àïën têån
M, Nokia lẩi phẫi nhêån mưåt àôn àau àúán: Ch
tõch kiïm CEO Kari Kairamo tûå sất tẩi nhâ riïng.
Àố lâ thấng 12.1988. Phêìn Lan im lòm trong tuët
rúi. Nhûäng con phưë Espoo trùỉng xốa. Tr súã Nokia
nùçm bïn mùåt võnh àống bùng. Cấi chïët ca võ ch
tõch tâi nùng nây dûúâng nhû khưng gêy nhiïìu
ngẩc nhiïn trong cưng ty vò nhû bẩn bê ưng àậ
thêëy trûúác àố ưng rúi vâo tònh trẩng cùng thùèng.

Nhûng àïën têån hưm nay, ngun nhên khiïën ưng
tûå kïët thc àúâi mònh vêỵn lâ mưåt bđ êín. Ngûúâi ta chó
cố thïí àoấn rùçng, ngûúâi k sû lêm nghiïåp nây àậ
têåp trung quấ mûác àïí àêíy mưåt tưí húåp kinh doanh
kïình câng vïì phđa trûúác, vúái mưåt têìm nhòn rêët xa,
àêìy khất vổng nhûng lẩi phẫi thûåc hiïån nố trong
bưëi cẫnh khng hoẫng nhiïn liïåu dêìu lûãa nống
nhû cấi phông sauna. Nokia khưng thïí ài nhanh
vâ mẩnh hún nhû ưng mën.
Jorma Ollila lc nây múái úã tíi 38, chûáng kiïën
sûå ra ài bi thẫm ca mưåt võ sïëp tâi nùng. Kinh
doanh rộ râng khưng àún thìn lâ chuån kiïëm
tiïìn, nố rộ nết nhû lông u nûúác vêåy. Dûúâng nhû,
àïí ài nhanh trïn con àûúâng xa, hoâi bậo vâ têìm
nhòn thưi chûa à, Nokia cêìn mưåt ngûúâi à khẫ
nùng àïí lêo lấi nố. Nokia vúái nhûäng c rúi nhanh
trong lơnh vûåc àiïån tûã vâ cấc ngânh cưng nghiïåp
nùång theo truìn thưëng khấc àậ khiïën cho cưng ty
rúi vâo cẫnh núå nêìn. Mưåt cưng ty bõ núå ngêåp àêìu
trïn thõ trûúâng chûáng khoấn chđnh lâ nguy cú bõ
ngûúâi khấc mua, bõ thưn tđnh.
Ngay sau cấi chïët ca Kairamo, Simo S. Vuorileto
trúã thânh ngûúâi kïë nhiïåm vâo ma xn nùm
1989. Ưng nây, tiïëp bûúác ngûúâi tiïìn nhiïåm xêëu sưë
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 3130 JORMA OLLILA & NOKIA
bùçng cấch lâm gổn têåp àoân lẩi chó côn 6 nhốm
lơnh vûåc, thay vò 11. Àố lâ àiïån tûã, dûä liïåu, àiïån
thoẩi di àưång, viïỵn thưng, dêy cấp vúái thiïët bõ vâ
cưng nghiïåp cú bẫn. Ưng tiïëp tc ài theo con
àûúâng ca ngûúâi ài trûúác lâ têåp trung vâo cưng

nghïå cao, loẩi bỗ ngânh cao su, giêëy, gưỵ sân khỗi
Nokia. Vâ ưng tiïëp tc qëc tïë hốa Nokia mẩnh
hún nûäa bùçng cấch àêíy mẩnh vưën mẩo hiïím vúái
nhiïìu cưng ty, chùèng hẩn nhû Tandy ca M vâ
Matra ca Phấp – cẫ hai àẩi gia nây cng àưìng
àïí Nokia sẫn xët àiïån thoẩi di àưång cho hai thõ
trûúâng M vâ Phấp. Cng trong nùm 1989, Ollila
àûúåc bưí nhiïåm vâo chûác v khấc cao hún: Phố
ch tõch hưåi àưìng quẫn trõ.
Ngây Vuorileto nhêåm chûác lâ ma xn êëm ấp
nhûng nhûäng bûúác ài tiïëp theo ca ưng vêỵn chó
àem lẩi mưåt ma àưng dâi ẫm àẩm trong kinh
doanh. Lậi rông ca Nokia tiïëp tc “àiïu tân”
trong sët nùm 1989 vâ tiïëp tc “rúi lẫ tẫ” nhû lấ
phong ma thu trong nùm sau àố. Nokia vâng a.
Têìm nhòn ca nhâ lậnh àẩo Kairamo àậ àûa
Nokia thânh cưng vïì phđa Têy Êu, vúái dâi ra Bùỉc
M vâ duy trò thõ trûúâng Liïn Xư nhûng kïët quẫ lẩi
ngûúåc lẩi vâ cëi cng lâ cấi chïët bđ êín. Cố vễ nhû
Nokia quấ ưm àưìm trong mưåt tònh thïë nhû vêåy. Têët
cẫ trưån lẩi vúái nhau nhû mưåt múá bông bong, vâ, nố
chúâ àúåi mưåt ai àố khưng chó nhòn xa trưng rưång
mâ nhêët àõnh phẫi à khẫ nùng gúä mưëi tú bông
bong.
OLLILA CHẨM VÂO ÀIÏÅN THOẨI DI ÀƯÅNG
Jorma Ollila miïu tẫ vúái phống viïn ca Business
Week (10.8.1998) nhûäng linh cẫm ca mònh vïì
tûúng lai:
“Hậy tûúãng tûúång, têët cẫ thưng tin trïn thïë giúái
bao gưìm tiïëng nối ca con ngûúâi, hònh ẫnh, phim,

êm nhẩc, tin tûác vâ mổi thûá cố trïn Internet – têët
cẫ àïìu cố thïí cố àûúåc trong mưåt thiïët bõ cúä nhỗ.”
Nokia àậ chinh phc toân cêìu vúái trđ tûúãng
tûúång àố ca mưåt doanh nhên chûa nưíi tiïëng. Àố
cng lâ khất vổng ca con ngûúâi trong cấch thûác
giao tiïëp vúái nhau.
Cho àïën àêìu thêåp niïn 90, nïìn kinh tïë Phêìn Lan
vêỵn ò ẩch. Kairamo àậ chïët bđ êín vúái sûå nghiïåp lúán
nhûng chûa thânh. Têåp àoân Nokia thò àang chïët
dêìn.
Mưåt ngây ma xn nùm 1990, Vuorilehto gổi
cho Ollila àïí hỗi rùçng, nhâ tâi chđnh ca Nokia cố
mën chõu trấch nhiïåm lậnh àẩo Nokia Moblie
Phone hay khưng?
Ollila trẫ lúâi qua àiïån thoẩi: “Ưng xem, àố khưng
phẫi lâ nhiïåm v dïỵ dâng nhûng tưi nghơ lâ tưi sệ
lâm viïåc àố. Àûúåc àêëy!”. Vâ Ollila “sệ lâm viïåc àố”
chó thưng qua mưåt cåc thûúng lûúång trïn àiïån
thoẩi nhû vêåy mâ thưi.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 3332 JORMA OLLILA & NOKIA
Mưåt ngây nùm 1991, khi nhâ tâi chđnh Ollila –
ngûúâi tûâng thânh cưng lúán trong sët tấm nùm úã
Citibank – àang loay hoay úã xûúãng sẫn xët àiïån
thoẩi, tiïëp tc chûáng kiïën mưåt vûåc thùèm tâi chđnh
khi têåp àoân lưỵ àïën mûác k lc, 102 triïåu àưla M.
Giûäa lc àố, Jorma Ollila àûúåc Vuorilehto gổi lïn
tûâ xûúãng àiïån thoẩi vúái chó mưåt lúâi thấch àưë khùỉc
nghiïåt:
“Anh chó cố sấu thấng àïí trẫ lúâi nïn bấn hay
giûä lẩi cưng viïåc lâm ùn ca mùåt hâng àiïån thoẩi

di àưång.”
Jorma Ollila chó mêët bưën thấng àïí àûa ra cêu trẫ
lúâi:
“Chng ta sệ khưng bấn cưng viïåc kinh doanh
nây cho ai cẫ.”
Àïën nay, khưng nghi ngúâ gò nûäa vò thûåc tïë sau
àố àậ chûáng minh, cêu nối nây àậ lâm nïn sưë
phêån ca Nokia.
Nhûng mưåt àúåt bùng giấ múái lẩi trân àïën trïn xûá
súã sauna. Àố lâ cåc khng hoẫng dêỵn àïën tan rậ
Liïn Xư, kếo theo lâ nhûäng thay àưíi chđnh trõ úã
Àưng Êu vâ biïën àưång tẩi nûúác Àûác, àêìu nhûäng
nùm 1990. Cåc khng hoẫng lúán nhêët sau chiïën
tranh lẩnh nây àậ lâm cho thõ trûúâng giưëng nhû
àúåt bùng hâ ph sët thêåp niïn cëi cng ca thïë
k XX. Phêìn Lan vâ cấc nûúác Bùỉc Êu bõ kểt trong
thõ trûúâng suy thoấi àố. Niïìm hy vổng ca Phêìn
Lan vâo Nokia vïì mư hònh àưíi múái vûâa lốe lïn àậ
gùåp ngay thûã thấch.
Àố lâ bûác tranh lẩnh ngùỉt vâo àêìu thêåp niïn 90
ca thïë k XX.
Àiïìu gò àậ xẫy ra cho Phêìn Lan vâ Nokia? Khúãi
àêìu, sûå tan rậ ca Liïn Xư àậ lâm kinh tïë Phêìn Lan
mêët gêìn 1/3 tưíng kim ngẩch xët khêíu – chđnh
xấc lâ 25%. Àiïìu nây cố nghơa lâ hâng loẩt nhâ mấy
ngûng trïå, hâng chêët àưëng trong kho chûa bấn kõp
vúái hïå thưëng thûúng mẩi bõ giấn àoẩn. Búãi vò Nokia
lâ mưåt phêìn ca nïìn kinh tïë Phêìn Lan thïë nïn àïën
lûúåt nố bõ àúåt bùng giấ bao ph. Nokia chïånh
choẩng trong hưë sêu tâi chđnh, núå nêìn.

Àêy lâ lc Ollila cố thïí nhòn thêëy, cûá trong 100
ngûúâi thò cố 13 ngûúâi mêët viïåc. Con sưë c thïí hún
sệ cho thêëy tưëc àưå thêët nghiïåp tùng àïën chống mùåt:
Àêìu nùm 1990, khi Ollila bûúác vâo xûúãng àiïån
thoẩi sưë ngûúâi mêët viïåc úã nûúác nây lâ 3%, chó bưën
nùm sau thưi con sưë thêët nghiïåp lâ 16% - gêëp nùm
lêìn. Vâ tưíng sẫn phêím cẫ nûúác lâm ra st xëng
6%. Trïn website ca Bưå Ngoẩi giao Phêìn Lan, cấc
tấc giẫ Tommi Melender vâ Eljas Repo
(*)
viïët vïì thúâi
k nây: Tưíng thu nhêåp qëc dên giẫm st, sưë
lûúång cưng ty tun bưë phấ sẫn àẩt mûác k lc vâ
toân bưå hïå thưëng ngên hâng rúi vâo tònh trẩng
khng hoẫng. Vâ rùçng “àố lâ cåc suy thoấi àùåc
biïåt nghiïm trổng trong lõch sûã thïë giúái cưng
nghiïåp hốa”. Mùåc d, nhiïìu cưng ty àûa nïìn
thûúng mẩi ca mònh vïì phđa têy – tûác thõ trûúâng
________________
* Repo lâ tưíng biïn têåp ca túâ Arvopaperi, tẩp chđ hâng àêìu ca Phêìn
Lan dânh cho cấc nhâ àêìu tû chûáng khoấn.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 3534 JORMA OLLILA & NOKIA
tû bẫn vâ tònh hònh cố àúä hún. Trong sưë àố cố
Nokia, vúái chđnh thõ trûúâng àiïån thoẩi di àưång.
Ngûúâi Phêìn Lan vâ ngûúâi ca Nokia giưëng nhû
vûâa tûâ phông sauna quấ nống ca khng hoẫng
dêìu lûãa lao thùèng xëng cấi hưì bùng giấ ca
khng hoẫng múái. Khưng cố mưåt khoẫng nghó nâo
àïí thđch nghi. Niïìm tin vïì doanh nghiïåp vûún lïn
têìm qëc tïë dïỵ dâng lung lay.

Giưëng nhû cấch ca ngûúâi lđnh àûúåc hën luån
àïí lao thùèng xëng hưì bùng giấ mâ vêỵn sinh tưìn,
Ollila lao thùèng vâo lậnh àõa mâ “tưi khưng phẫi lâ
chun gia k thåt”. Fortune 1.5.2000 cho biïët,
khi Ollila tiïëp quẫn cưng ty con bế nhỗ chun vïì
àiïån thoẩi, nố àang rïåu rậ. Chó chûa àêìy mưåt giúâ
sau khi nhêån nhiïåm v múái, Ollila àậ rúâi tưíng
hânh dinh àïí àïën thùèng cưng xûúãng tẩi thõ trêën
Salo. Viïåc àêìu tiïn lâ ưng lùỉng nghe nhên viïn nối.
Sûå xëng cêëp ca toân têåp àoân vâ bêìu khưng khđ
ẫm àẩm ca nïìn kinh tïë àê nùång lïn nhên viïn.
Ngay lêåp tûác, võ giấm àưëc múái toanh nhêån thêëy àố
lâ vêën àïì then chưët. Cưng viïåc àêìu tiïn ca ưng lâ
thưíi vâo mưåt lìng sinh khđ múái. Nhên viïn nhêån
thêëy võ giấm àưëc 39 tíi ca hổ cố phong cấch rêët
khấc nhûäng nhâ quẫn trõ Phêìn Lan. Ưng cố cấi vễ
nhể nhâng lõch lậm, mâ Justin Fox ca Fortune gổi
lâ vễ sang trổng ca vng trung Biïín Bùỉc, tấc
phong hûúáng ngoẩi vâ khưng cố vễ gò lâ Phêìn Lan
khiïën ưng khưng giưëng cấc àưìng nghiïåp trong têåp
àoân. Nhûng nhên viïn ngẩc nhiïn vò ưng khưng
cố vễ gò lâ ẫm àẩm nhû sûå ẫm àẩm vêy quanh nïìn
kinh tïë mâ ngûúåc lẩi, ưng thưíi vâo bưå phêån nghiïn
cûáu mưåt lìng khưng khđ múái, vúái quët àõnh “hậy
lao vâo hïå tiïu chín k thåt sưë vûâa ra àúâi tẩi
chêu Êu, gổi lâ GSM”. Mưåt cấch thûác mẩnh mệ nhû
vêåy lâm nhiïìu nhên viïn thoất khỗi vông r vâ
tin vâo tûúng lai. Fortune gổi àố lâ “dêëu êën nghïì
nghiïåp” ca Ollila. Côn bẫn thên ưng, ngûúâi nùỉm
trong tay nhûäng têëm bùçng danh giấ lẩi nối rùçng:

“Nokia lâ trûúâng àẩi hổc ca tưi”. Mûúâi nùm sau,
ngûúâi ta sệ chûáng kiïën cêu nối nây ca ưng cẫ
trong nghơa àen ca nố – khi Ollila àûúåc trao hai
bùçng tiïën sơ danh dûå tẩi Helsinki.
Nhû chng ta cố thïí nhúá vïì thúâi gian trûúác, àiïån
thoẩi di àưång khưng phẫi lâ ûu tiïn sưë mưåt trong
chiïën lûúåc àùåt trổng têm ca Kairamo. Àố lâ k
ngun trổng têm àiïån tûã vâ àiïån thoẩi di àưång
chó lâ mưåt trong têët cẫ mổi thûá àa dẩng hốa mâ
thưi. Lc nây Koski lâ ngûúâi àûáng àêìu cưng ty con
chun vïì àiïån thoẩi di àưång.
Àiïån thoẩi thúâi bêëy giúâ chùỉc chùỉn khưng giưëng
nhû ngây nay. Nghơa lâ, thïë giúái chûa cố nhûäng hïå
thưëng k thåt nïìn tẫng nhû GSM hay CDMA nhû
bêy giúâ. Trong nhiïìu nùm, xûúãng sẫn xët àiïån
thoẩi di àưång ca Nokia chó lâm ra nhûäng dông
àiïån thoẩi cố thõ trûúâng nhỗ. Tuåt nhiïn khưng cố
chiïën lûúåc sẫn phêím àưìng loẩt hâng chc ngân
nhû ngûúâi khưíng lưì Motorola.
* * *
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 3736 JORMA OLLILA & NOKIA
Vâo thấng 4.1987, Nokia cố mưåt sûå kiïån phi
thûúâng, khi Mikhail Gorbachev (Tưíng thưëng Liïn
Xư) thûåc hiïån cåc gổi àiïån thoẩi dng Nokia tẩi
Helsinki. Cåc àiïån thoẩi “spontaneous” àậ lưi
cën cưång àưìng toân cêìu ch àiïån thoẩi cêìm tay
múái nhêët ca Nokia. Thûåc ra, hoẩt àưång nây àûúåc
soẩn lẩi búãi Nokia. Stefan Widomski, giấm àưëc
thûúng mẩi ca Nokia vúái liïn bang Soviet, cố hai
mấy cêìm tay, mưåt cấi dûå phông, vâ mưåt cấi nưëi kïët

àùåc biïåt àûúåc dûång lïn gêìn àố, nïëu nhû mưåt trong
nhûäng cấi àiïån thoẩi mêët tđn hiïåu trûúác khi nố úã
trong tay Gorbachev, nhûng thûåc tïë nố àậ diïỵn ra
rêët tưët. Gorbachev àậ nối chuån vúái Bưå trûúãng
truìn thưng Xư viïët Glinka úã Moscow.
Vâ nhû vêåy, trong thúâi k àêìu ca àiïån thoẩi di
àưång Nokia, cố lệ chûa cố nhiïìu dêëu hiïåu àïí Nokia
cố thïí ài xa hún trong sûá mïånh kïët nưëi con ngûúâi.
Mùåt khấc, cấc dêëu hiïåu khúãi sùỉc tûâ chiïën lûúåc àiïån
tûã cng gốp phêìn lâm múâ cấc tiïìm nùng ca àiïån
thoẩi di àưång. Vâ, cố hâng tấ l do àïí thêëy vò sao
àiïån thoẩi di àưång khưng àûúåc têåp trung tẩi Nokia,
tûâ tđnh phûác tẩp ca cêëu trc súã hûäu, tđnh bêëp
bïnh ca thõ trûúâng qëc tïë trong àiïìu kiïån chiïën
tranh lẩnh – nhû Ollila àậ viïët trong lån vùn
chđnh trõ ca mònh. Nhûäng “lng cng nưåi bưå”
cng tham gia vâo bûác tranh chung.
Trong nhiïìu nùm cẫ CEO Kairamo vâ Koski, ph
trấch phên nhấnh Mobile Phone, àïìu àưìng vúái
nhau rùçng àiïån thoẩi di àưång lâ khưng cố mưåt
tûúng lai chùỉc chùỉn.
Nùm 1987, cưng ty con vïì àiïån thoẩi di àưång
thua lưỵ.
Mưåt nùm sau, nùm 1988, Koski qua àúâi trïn mưåt
chuën bay cưng cấn do bõ xët huët nậo. Vâ
ngay sau àố vâi thấng Kairamo cng ra ài.
Hưåi àưìng quẫn trõ múái vâ ban lậnh àẩo tiïëp theo
tiïëp tc xấc àõnh cưng ty Nokia Mobile Phone vêỵn
chó lâ cưng c lêëp lưỵ hưíng thõ trûúâng mâ thưi. Ngay
cẫ khi àûúåc chổn vúái mưåt vai diïỵn ph nhû vêåy, nố

cng cêìn chûáng tỗ lâ phẫi lâm ùn àûúåc cấi àậ.
Ollila àậ àûúåc Vuorilehto gổi àïí hoân têët àiïìu kiïån
cho mưåt vai ph. Phûúng ấn bấn cưng ty con nây
àậ cố. Vâ chó cêìn Ollila khưng vûúåt qua àûúåc,
phûúng ấn sệ àûúåc thûåc thi ngay.
Mổi thûá vêỵn lâ cấi hưì bùng giấ suy thoấi. Nố
nguy hiïím àïën mûác nhû thïë nây: Khưng thïí tòm
thêëy bêët cûá ai mën mua lẩi cấi mẫng kinh doanh
àiïån tûã ca cưng ty – nố àậ lâm tiïu tan mêët gêìn
mưåt tó àưla chó trong nùm nùm, 1988 àïën 1993.
Chùèng nhâ àêìu tû hay tâi phiïåt nâo côn mën
mua cấi cc núå cẫ tó àư. Giấo sû Martti Haikio, nhâ
viïët sûã hiïån àẩi ca Phêìn Lan, tấc giẫ cën sấch
àêìu tiïn vïì lõch sûã hậng Nokia (xët bẫn nùm
2001) - Nokia - The Inside Story, àấnh giấ: “Nùm
1991 chđnh lâ “thúâi gian khố khùn nhêët, mùåt hâng
àiïån tûã gia dng thua lưỵ nùång vâ “hïå thưëng tâi
chđnh liïn ngânh ca cưng ty bõ tï liïåt”. Vâ, àiïìu
tưìi tïå nhêët lâ “cấc nhâ súã hûäu àậ nghơ àïën chuån
bấn cưng ty.”
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 3938 JORMA OLLILA & NOKIA
Nhûng sau àêy múái lâ thưng tin àùåc biïåt ngẩc
nhiïn vúái bẩn àổc Viïåt Nam vâ nhiïìu núi trïn thïë
giúái. Theo giấo sû Erkko Autio, mưåt chun gia vïì
cấc cưng ty toân cêìu ca Phêìn Lan, vâo thúâi àiïím
nhûäng nùm 90, Phêìn Lan cố àïën 300 nhâ kinh
doanh àưåc lêåp, rẫi rấc trong cấc nûúác cng khu
vûåc. Mưåt nïìn thõ trûúâng mâ theo giấo sû lâ phûác
tẩp vò nố vûâa vûún ra ngoâi vûâa cẩnh tranh vúái nưåi
àõa. Tuy nhiïn, àiïìu quan trổng vúái bẩn àổc khi

tòm hiïíu vïì doanh nhên Ollila chđnh lâ chưỵ nây:
Chó duy nhêët àiïån thoẩi Nokia sau àố àậ trân lan
toân cêìu.
Mưåt sûå kiïån àưåc àấo nhû vêåy àậ xët phất tûâ mưåt
nhên vêåt àưåc àấo. Vâ cêu chuån ca chng ta
múái chó lâ khc dẩo àêìu àêìy bậo tưë quanh nhên
vêåt vư danh, mâ vïì sau chđnh ngûúâi nây lẩi gêy ra
mưåt cún bậo khấc lâm lưå rộ nhûäng chên trúâi lêìn
àêìu tiïn àûúåc biïët. Vâ tïn tíi ca ưng àûúåc trđch
dêỵn trong nhiïìu cën sấch kinh doanh hiïån àẩi.
THÙỈP LÛÃA CHO NHÛÄNG NGÛÚÂI CƯÅNG SÛÅ
Mưåt ngây thấng 2.1992, Jorma Ollila àûúåc tưíng
hânh dinh gổi vïì tûâ Solo – núi ưng lâm viïåc rêët nhiïìu
vúái cấc nhâ nghiïn cûáu vâ phất triïín. Ưng mën àưët
lïn ngổn lûãa nhiïåt huët núi nhûäng cưång sûå, mâ
theo ưng lâ cưët lội trong viïåc tòm ra cấc àấp ấn.
Thïë rưìi, Ollila àûúåc gổi vïì tûâ Solo àïí nhêån chûác
tưíng giấm àưëc àiïìu hânh. CEO múái toanh nây àûúåc
thûâa kïë mưåt di sẫn bïn búâ vûåc thùèm. Bâi toấn lẩi
quay vïì vêën àïì cêëu trc súã hûäu, àêåm àùåc mâu sùỉc
tâi chđnh – lơnh vûåc mâ Ollila lâ lûåa chổn sưë mưåt.
Àố cố thïí lâ l do quan trổng hún so vúái nhûäng
thânh quẫ nhỗ nhoi tûâ xûúãng àiïån thoẩi di àưång.
Hậy bùỉt àêìu bùçng cåc “sất hẩch tuín chổn”
ca ban lậnh àẩo dânh cho ngûúâi àân ưng 41 tíi.
Thêåt ra “vêën àïì” CEO tiïëp theo àậ àûúåc Hưåi àưìng
quẫn trõ - nhûäng àẩi diïån súã hûäu – bân lån trûúác
àố, tûác thấng 11.1991. Hai nhên vêåt àẩi diïån súã
hûäu têåp àoân Nokia lc nây lâ: Ahti Hirvonen vâ
Casimir Ehnrooth. Hổ àậ chó àùåt vêën àïì duy nhêët

cho qn sû tâi chđnh ca têåp àoân Nokia, àưìng
thúâi lâ ûáng cûã viïn CEO, rùçng: Liïåu cố thïí cûáu àûúåc
Nokia hay khưng?
Liïåu cố thïí cûáu àûúåc toân bưå Nokia?
Thêåt ra, cêu hỗi khi àố chđnh xấc lâ: Trong
trûúâng húåp cûáu khưng àûúåc thò sao? Cấc nhâ súã
hûäu àậ sùén sâng cêu trẫ lúâi: Bấn. Nùm 1991, cưí
àưng lúán nhêët ca têåp àoân àậ sùén sâng bấn phêìn
ca mònh cho Ericsson. Bìn thay, ngay àưëi th
ca nûúác lấng giïìng nây cng chï vâ khưng mua.
Nhûng trûúác khi dng àïën phûúng ấn nây, ngûúâi
Phêìn Lan cêìn têån dng hïët mổi cấch trûúác àậ. Cấc
cưí àưng ngên hâng vâ cấc nhâ tâi chđnh trûúác àố
thûúâng khưng theo àûúâng lưëi ca Kairamo vâ
Koski. Thiïån cẫm ca hổ nghiïng vïì ngûúâi ph
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 4140 JORMA OLLILA & NOKIA
trấch tâi chđnh Ollila – cêìn nhúá lẩi chđnh Ollila àậ
hốa giẫi xung àưåt súã hûäu nưåi àõa bùçng cấch àûa
Nokia lïn nhiïìu sân giao dõch qëc tïë vâ lêëy
ngìn vưën tûâ cưng cưång. Chđnh Ahti Hirvonen,
CEO ca SYP, cưí àưng lúán trong Nokia, lâ ngûúâi
àêìu tiïn àïì xët Ollila vâo trổng trấch CEO. Vâ cẫ
Casimir Ehnrooth, ch tõch hậng bẫo hiïím Pohjola
lêỵn phố ca ưng nây lâ Yrjo Niskanen, cng ng
hưå àïì xët Ollila.
Côn cêu trẫ lúâi ca Ollila: Cûáu àûúåc!
Mưåt lêìn nûäa, Ollila lûåa chổn àấp ấn “cố” cho
cấc bâi toấn bïë tùỉc lúâi giẫi. Lêìn trûúác lâ “cố” cho
phên nhấnh Nokia Mobile Phone. Nhûäng gò Ollila
nối trong bíi sất hẩch cëi nùm vúái hai “ưng

ch”, sệ àûúåc trònh bây lẩi sau àố vúái hưåi àưìng
quẫn trõ vâ ban lậnh àẩo vâo ma xn nhêån
chûác CEO, nùm 1992.
Vâ lõch sûã diïỵn ra nhû vêåy. Côn trûúác mùỉt lâ mưåt
hưì nûúác bùng giấ mâ Ollila àậ lao xëng àố.
JORMA OLLILA VÂ TRIÏËT L
THĐCH NGHI CÅC SƯËNG
Liisa Annikki, phu nhên ca Jorma Ollila nối vïì
chưìng mònh: “Ưng êëy cố thïí lâm tùng nhiïåt àưå ca
phông xưng húi sauna nống thïm 15
0
- à àïí àun
sưi mưåt tấch trâ. Nhûng cng chđnh ưng cố thïí rúâi
phông xưng húi vâ lao xëng mùåt hưì àêìy bùng giấ.”
Business Week vûâa tûúâng thåt cêån cẫnh chên
dung ngûúâi àân ưng 47 tíi àêìy cấ tđnh, vâo ngây
10.8.1998. Àố lâ nùm têåp àoân Nokia, lêìn àêìu
tiïn khiïën cẫ thïë giúái sûãng sưët búãi mưåt hậng vư
danh àậ vûâa vûúåt mùåt têåp àoân khưíng lưì Motorola
ca ngûúâi M, chó sau bẫy nùm Ollila dêỵn dùỉt
Nokia. Ngûúâi àân ưng lao xëng hưì tuët lẩnh giấ
cng àậ khiïën cho ngûúâi khưíng lưì chêu Êu lâ hậng
Ericson thêëy rộ lâ àang bõ thấch thûác vâ cêìm chùỉc
phêìn thua.
Jorma Ollila nối vúái Business Week rùçng, con
ngûúâi cố khẫ nùng thđch nghi, ln ln thđch nghi
vò bẫn nùng sinh tưìn. Nghơa lâ con ngûúâi cố khẫ
nùng chõu nống vâ cẫ chõu lẩnh. Vâ vò thïë, con
ngûúâi cố khẫ nùng dêën thên vâo nhûäng bđ êín chûa
biïët trûúác ca tûúng lai. Business Week cố mưåt

khấm phấ àưåc àấo rùçng, tđnh cấch dêën thên ca
ưng, quan niïåm sưëng ca ưng giưëng nhû cấch
nhêën mẩnh êm “O” trong cấi tïn “Ollila” ca ưng,
mưỵi khi phẫi gổi tïn ưng bùçng tiïëng Anh hay tiïëng
Phêìn Lan. Nố rêët mẩnh mệ vâ quẫ quët. Ưng
cng ln tin con ngûúâi cố sûác mẩnh vò ln khao
khất sûå tiïån nghi hún, àấp ûáng tưët hún nhûäng nhu
cêìu ca chđnh mònh vâ àố lâ l do hổ dấm lao vâo
nhûäng vng chûa biïët.
Àïën lûúåt Nokia thúâi hiïån àẩi trúã thânh mưåt minh
chûáng cho tinh thêìn ca ngûúâi Phêìn Lan mưỵi khi
dên tưåc nây phẫi àûúng àêìu vúái sống giố.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 4342 JORMA OLLILA & NOKIA
Ma thu bïn búâ hưì bùng tuët Pukala nùm
1998, Jorma Ollila ngưìi bïn tấch câ phï. Nhûäng
ngûúâi àưìng hûúng ca Ưng Giâ Tuët ln ln cố
câ phï sùén úã trong nhâ hay trong cưng súã. Trïn
bân ca Ollila cố mưåt cën sấch vïì cấch chúi
tennis àùåt trïn bân. Súã thđch ca ưng chđnh lâ
tennis. Ưng cố thïí nhòn thêëy vúå ưng, Liisa Annikki,
àang xúái àêët cho mêëy lëng hoa ngoâi sên. Thêåt
thanh bònh vâ nïëu bẩn nhòn vâo cẫnh tûúång àố,
cố thïí thêëy àêy lâ ngûúâi àân ưng cố têët cẫ. Àêy lâ
lc cẫ thïë giúái tô mô vïì ưng, vïì mưåt cưng ty Phêìn
Lan vûâa vûúåt mùåt Motorola khưíng lưì ca nûúác M
giâu mẩnh vâ dêỵn àêìu thïë giúái vïì cưng nghïå viïỵn
thưng. Business Week nối, ưng àang bân vïì tûúng
lai ca cưng nghïå giao tiïëp khưng dêy – mưåt bûúác
tiïëp theo ca Nokia. Wireless (cưng nghïå khưng
dêy) lâ mưåt lơnh vûåc cưng nghïå cao. Ưng cố thối

quen suy nghơ, suy nghơ vâ suy nghơ mưỵi khi vẩch
ra mưåt hûúáng ài múái nâo àố cố sûác ẫnh hûúãng
àïën thïë giúái di àưång. Vêåy mâ àưåt nhiïn, thêåt “k
cc” khi ngûúâi àân ưng lâm nïn huìn thoẩi nây
lẩi tûå nhêån rùçng “Tưi khưng phẫi lâ mưåt chun gia
k thåt”. Àố lâ mưåt trûúâng húåp khấ xa lẩ trong thïë
giúái cưng nghïå cao, núi mâ nhûäng doanh nhên vơ
àẩi nhêët thûúâng lâ mưåt nhâ cưng nghïå àấng kđnh.
Vđ d nhû bẩn ln nhúá àïën Bill Gates vúái phêìn
mïìm Windows thưëng trõ thïë giúái bùçng têåp àoân
Microsoft, nhúá àïën Larry Page cha àễ ca thåt
toấn PageRank àậ lâm nïn Google, nhúá àïën
Micheal Dell vúái mấy tđnh cng tïn
Trong khi àố, Jorma Ollila tûå giïỵu mònh vúái Busi-
ness Week vâo nùm 1998 rùçng, ưng côn chûa tûâng
nưëi ưëng nûúác trong nhâ nghó ca mònh bïn búâ hưì
nûäa lâ. Ollila khưng sấng lêåp ra Nokia, cng khưng
phất minh ra nhûäng cưng nghïå.
Nhûng bùçng cấch nâo mưåt ngûúâi khưng thïí biïët
k thåt nưëi ưëng nûúác mâ lẩi thânh cưng vûúåt bêåc
trong lậnh àõa cưng nghïå cao, núi àêìy nhûäng cao
th xët thên lâ nhâ cưng nghïå? Business nối Ollila
lâ “nhòn tai hổa bùçng con mùỉt ca mưåt ngûúâi àûúåc
giấo dc vâ àâo tẩo bâi bẫn”. Nhêån àõnh nây vâo
thúâi àiïím 1998, khi Nokia bùỉt àêìu lốe sấng trïn
bêìu trúâi thûúng mẩi, cố lệ lâ mưåt nhêån àõnh “cưí
àiïín” – cố hổc lâ hún. Nhûng nhiïìu nùm sau, khi
Nokia trúã thânh nhâ tiïn phong trong quan àiïím
kinh doanh cưng nghïå cao vúái thûúng hiïåu hâng
àêìu – thò nhêån àõnh nây khưng côn àng nûäa.

Nhiïìu bt mûåc trïn thïë giúái, àùåc biïåt lâ úã chêu Êu
vâ bïn trong Phêìn Lan bùỉt àêìu l giẫi huìn thoẩi
sưë mưåt ca Phêìn Lan àûúng àẩi vúái phẩm vi lúán
hún: Tinh thêìn Phêìn Lan trong bưëi cẫnh ca nố vâ
hiïån tûúång toân cêìu hốa trïn quy mư thïë giúái. Vâ
chng ta cêìn quay lẩi quấ khûá vư danh ca Jorma
Ollila trong toân bưå cấc gốc nhòn khấc nhau.
Khng hoẫng dêìu lûãa - Ollila ài hổc
Phêìn Lan lâ mưåt trong nhûäng nûúác nhiïìu rûâng,
bònh qn 4ha rûâng/ngûúâi, àûáng àêìu thïë giúái vâ
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 4544 JORMA OLLILA & NOKIA
gêëp 15 lêìn mûác trung bònh ca cấc nûúác Têy Êu.
Cho àïën têån hưm nay, thêåp niïn àêìu ca thïë k
XXI, dên sưë ca àêët nûúác nây chó vâo khoẫng nùm
triïåu ngûúâi – tûúng àûúng mưåt nûãa dên sưë ca
thânh phưë Hưì Chđ Minh. Bònh qn trïn mưåt cêy
sưë vng thò chó cố 16,6 ngûúâi trïn àố.
Tẩi thânh phưë biïín Seinậjoki ca Phêìn Lan, bế
trai Jorma Ollila cêët tiïëng khốc châo àúâi ngây
15.5.1950. Cha ca ưng lâ k sû àiïån tûã. Ma thu
úã àêët nûúác gêìn cûåc Bùỉc nây tuët àậ rúi trùỉng xốa.
Thêåt ra, àêët nûúác úã vơ àưå 60-70 àậ nùçm ngay
trong chđnh vânh àai Bùỉc Cûåc hóåc nối theo cấc
nhâ àõa l hổc lâ vông Bùỉc Cûåc. Vâ qụ hûúng ca
ch bế vêỵn côn mi thúâi k hêåu chiïën. Àố lâ mưåt
thânh phưë biïín vúái nhûäng rûâng bẩch dûúng,
nhûäng cùn nhâ Bùỉc Êu mấi cao chưëng rết vúái
nhûäng ưëng khối êëm ấp vâ thêåt nhiïìu hoa.
Khi Jorma àïën tíi ài hổc, àêët nûúác ca ưng
cng chó vûâa ra khỗi cåc chiïën tranh dai dùèng

àố. Th àư Helsinki chó bùỉt àêìu chûúng trònh xêy
dûång lẩi vâo àng nùm sinh ca ưng. Phêìn Lan
khưng giâu cố gò vâ thêåm chđ lâ mưåt nûúác rêët nhỗ.
Qëc gia nây cố 94% dên sưë nối tiïëng Phêìn Lan vâ
6% nối tiïëng Thy Àiïín, mưåt dên tưåc lấng giïìng
tûâng àư hưå Phêìn Lan hún 600 nùm – mưåt trûúâng
húåp lõch sûã lâm gúåi nhúá thúâi k Bùỉc thåc ca Viïåt
Nam kếo dâi 1000 nùm. Ngûúâi Phêìn Lan cố mưåt
sûác bẫo tưìn vùn hốa mẩnh mệ. Àố chđnh lâ tiïëng
nối ca dên tưåc nây, vúái sưë dên khưng nhiïìu, vêỵn
trûúâng tưìn qua àïm dâi chiïën tranh vâ bõ àư hưå.
Vò nhûäng l do lõch sûã àùåc biïåt nhû vêåy nïn nïìn
kinh tïë Phêìn Lan khưng phẫi lâ mưåt nïìn kinh tïë
mẩnh ca chêu Êu. Trấi lẩi, nïìn cưng nghiïåp rêët
nhỗ bế vâ lổt thỗm bïn ròa Bùỉc Cûåc.
Khi Jorma Ollila trẫi qua thúâi hổc sinh trung hổc
úã qụ nhâ thò Phêìn Lan rúi vâo vông xoấy khng
hoẫng dêìu lûãa ca thïë giúái nhûäng nùm 70 ca thïë
k XX. Ngûúâi Phêìn Lan cố niïìm tûå hâo lúán búãi
chđnh núi àêy lâ qụ hûúng ca phất minh phông
xưng húi (sauna). Àố lâ mưåt truìn thưëng lêu àúâi.
Ngûúâi Phêìn Lan tùỉm xưng húi hâng ngây giưëng
nhû ngûúâi Viïåt Nam tùỉm mưỵi ngây vêåy. Vâo mưỵi
cëi ngây, trûúác giúâ cúm tưëi, nïëu bẩn thêëy àûúâng
phưë vùỉng tanh thò àố chđnh lâ lc ngûúâi ta tùỉm húi
àïí rưìi sệ dng bûäa tưëi ngon miïång ngay sau àố.
Nhûng vâo thúâi àiïím nây, nïìn kinh tïë Phêìn Lan
àang úã tònh trẩng ca mưåt lô xưng húi àậ àïí quấ
nhiïåt àưå cêìn thiïët. Khưng khđ trúã nïn bûác bưëi vâ
ngưåt ngẩt.

Àng lc àố, Jorma Ollila 17 tíi àoẩt mưåt sët
hổc bưíng trung hổc tẩi trûúâng Atlantic úã xûá Wales,
Vûúng qëc Anh. Àố lâ chuën chu du àêìu tiïn
ca ngûúâi thanh niïn mâ vïì sau cố rêët nhiïìu
bùçng cêëp trong cåc àúâi ca mònh. Tẩi Atlantic
College, Ollila lêëy bùçng t tâi qëc tïë (International
Baccalaureate Diploma).
Trong khi àố, chiïëc ba khng hoẫng dêìu vêỵn
ba mẩnh lïn cấc cưỵ mấy cưng nghiïåp nùång.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 4746 JORMA OLLILA & NOKIA
Nhûäng nhâ kinh tïë hổc Phêìn Lan vâ nhûäng nhâ
nghiïn cûáu vïì lõch sûã hậng Nokia, khi nghiïn cûáu
vïì hiïån tûúång toân cêìu hốa ca têåp àoân nây, do
Ollila sau àố tiïën hânh thânh cưng, khưng thïí
khưng àùåt nố trong bưëi cẫnh lõch sûã ca àêët nûúác
mâ nố båc phẫi lâ mưåt phêìn khưng thïí tấch rúâi.
Lc êëy, cưng ty Nokia nhỗ bế vêỵn cố thïí cêìm cûå
àûúåc cho àïën nùm 1973 nhúâ vâo chđnh quy mư
nhỗ bế chó úã mûác àõa phûúng ca nố. Àïën nùm
1975, mưåt nhên vêåt quan trổng trong lõch sûã ca
cưng ty xët hiïån. Àố lâ ưng Kari Kairamo, àûúåc
giao trổng trấch CEO àïí àiïìu khiïín con tâu Nokia
bế nhỗ. Võ giấm àưëc cố têìm nhòn dâi hẩn vâ vûúåt
khỗi cấnh rûâng lâng nây àậ viïët ra mc tiïu mâ vïì
sau nố thay àưíi sưë phêån ca cưng ty vâ ẫnh
hûúãng rộ àïën sûå nghiïåp lûâng lêỵy ca Ollila. Mc
tiïu ca Kairamo lâ biïën Nokia thânh cưng ty thêåt
lúán cho àêët nûúác Phêìn Lan. Mưåt tû tûúãng lâm ùn
lúán nhû vêåy quẫ lâ nghõch l trong tònh trẩng thiïëu
dêìu. Nhûng hûúáng ài ca ưng lâ hậy trấnh xa mưëi

nguy hiïím. Vò tònh cẫnh bûác bấch nùng lûúång,
cưng ty nây vâo nhûäng nùm khng hoẫng àậ bõ
båc phẫi nghơ àïën nhûäng ngânh sẫn xët vâ
thûúng mẩi đt ph thåc vâo dêìu hỗa. Cố thïí nối
àêy lâ cåc cẫi cấch thûá nhêët trong thúâi k hiïån
àẩi ca cưng ty. Kari Kairamo hûúáng cưng ty vâo
lơnh vûåc àiïån tûã nhùçm thoất khỗi cấi lô xưng húi
àậ trúã nïn ngưåt ngẩt vò thiïëu dêìu lûãa.
Trong khi CEO Kairamo àang àûa Nokia lïn nêëc
thang ưín àõnh vâ bûúác àêìu ca huy hoâng thò
Ollila tûâ Anh trúã vïì Phêìn Lan. Ollila vâo mưåt
trûúâng qn sûå! Àố lâ trûúâng àâo tẩo sơ quan dûå
bõ ca Bưå Qëc Phông. Bẩn àổc cố thïí nghơ rùçng,
hổc chun mưn tûâ trûúâng nây rưìi sệ chùèng dđnh
dấng gò àïën ngânh nghïì kinh doanh àiïån thoẩi di
àưång sau nây ca Jorma Ollila. Dơ nhiïn úã giai àoẩn
nây, àiïån thoẩi di àưång vêỵn côn úã giai àoẩn thûã
nghiïåm vâ nố xa lẩ vúái anh châng hổc viïn sơ quan.
Ngûúâi Phêìn Lan gổi àêy lâ Reserviupseerikoulu,
trûúâng àâo tẩo sơ quan úã quy mư lúán. Trûúâng nùçm
úã Hamina gêìn biïn giúái vïì phđa àưng nam ca
Phêìn Lan. Jorma Ollila trẫi qua hai nùm úã àêy
cng vúái 750 thanh niïn gưìm cẫ nam vâ nûä, àïí
trúã thânh sơ quan. Cố nhiïìu ngânh hổc úã àêy tûâ
khưng qn cho àïën thy qn hay hêåu cêìn.
Theo truìn thưëng, viïåc àâo tẩo sơ quan dûå bõ cố
nghơa xậ hưåi lâ nhûäng ngûúâi nây cố thïí tham gia
vâo cấc ngânh hóåc cú quan kinh tïë nâo àố nhûng
khi “tưí qëc cêìn” thò qn àưåi cố sùén ngay ngìn
dûå trûä úã cêëp sơ quan. Mưåt kiïíu “ng binh û nưng”

– qn úã sùén trong dên. Ollila trúã thânh ngûúâi
àûáng àêìu ca khốa àâo tẩo. Trûúâng nây khưng chó
dẩy àấnh àêëm trïn chiïën trûúâng nïëu chiïën tranh
nưí ra, mâ côn dẩy rêët c thïí vïì nghïå thåt lậnh
àẩo, chó huy, chiïën thåt tấc chiïën vâ ch trổng
rên luån thïí chêët. Trûúâng qn sûå thò chùèng dđnh
gò túái cưng viïåc kinh doanh cưng nghïå cao sau nây
nhûng dûúâng nhû nố trúã thânh mưåt phêìn phêím
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 4948 JORMA OLLILA & NOKIA
chêët lậnh àẩo ca Ollila – ngûúâi quẫ quët lao
xëng hưì nûúác bùng tuët nhû anh lđnh xưng trêån
biïët cấch thđch nghi trong tònh cẫnh phẫi sưëng sốt.
Ollila tûâng lâ ch tõch khốa sơ quan dûå bõ ca
trûúâng nây. Cng giưëng nhû kïët quẫ thúâi trung
hổc, úã trûúâng sơ quan dûå bõ Ollila cng hoân thânh
khốa hổc mưåt cấch xët sùỉc.
Trong khi àêët nûúác tòm cấch xoay trúã giûäa thïë
kểt thõ trûúâng phûúng Àưng vâ phûúng Têy, mưåt
cấch tiïën thoấi lûúäng nan, thò Ollila àang theo hổc
nhûäng khốa lậnh àẩo vâ chó huy cng tẩi mưåt
trûúâng ca Bưå Qëc phông gổi lâ Qn lûåc Phêìn
Lan (Finnish Defence Forces). Trong khi Kairamo
cùng ốc vúái nhûäng quët sấch chûa cố tiïìn lïå, thò
Ollila àûúåc àấnh giấ lâ mưåt sinh viïn chun
ngânh chđnh trõ nùng àưång trong sët khốa hổc
ca mònh. Ưng ch têm thûåc hânh lậnh àẩo trong
cấc khốa hổc ca trûúâng qn sûå. Cho àïën hưm
nay (2006) ưng vêỵn lâ mưåt chđnh khấch cố cúä tẩi
Phêìn Lan, bïn cẩnh vai trô lâ mưåt nhâ kinh doanh
lûâng lêỵy.

Nùm 1973, Phêìn Lan àûáng trûúác lûåa chổn gia
nhêåp Hiïåp ûúác Thûúng mẩi Tûå do chêu Êu hay
khưng (hiïåp ûúác EEC nây lâ tiïìn thên ca EU). Àêy
lâ dêëu hiïåu àêìy triïín vổng múã ra khuynh hûúáng
Liïn minh chêu Êu mâ kïët quẫ àûúåc thêëy ngây
nay lâ khưëi EU. Phêìn Lan àûáng trûúác cú hưåi gia
nhêåp thõ trûúâng chung chêu Êu, tûâ àố thưng ra
thïë giúái tû bẫn nhûng àưìng thúâi phẫi xem xết vïì
mùåt chđnh trõ vúái thõ trûúâng truìn thưëng Liïn Xư
vâ khu vûåc Àưng Êu. Àố lâ vêën àïì lõch sûã ca thúâi
k nây.
Kaimaro nhêån thêëy Hiïåp ûúác EEC tiïën triïín quấ
chêåm chẩm vâ thiïëu sûå gùỉn kïët giûäa giúái doanh
nghiïåp vâ giúái khoa hổc. Trong khi Nokia àậ àùåt
chên vâo lơnh vûåc cưng nghïå cao lc àố lâ àiïån tûã
vâ viïỵn thưng, àôi hỗi lao àưång k thåt vâ sẫn
phêím chêët xấm.
Jorma Ollila bûúác vâo con àûúâng chđnh trõ.
Khưng cố tâi liïåu nâo giẫi thđch vò sao ưng cố lûåa
chổn nây. Ưng trúã thânh mưåt trong nhûäng àẫng
viïn trễ ca àẫng Trung têm, mưåt àẫng mẩnh ca
Cưång hôa Phêìn Lan. Ngay lc nây, ưng tham gia
vâo SYL, tûác y ban Qëc gia Sinh viïn Phêìn Lan.
Tưí chûác sinh viïn nây rêët cố tiïëng nối trong àúâi
sưëng chđnh trõ úã qëc gia đt dên sưë nây. Vâ Ollila
chđnh lâ ngûúâi lậnh àẩo y ban. Àêy lâ võ trđ lậnh
àẩo àêìu tiïn trong sûå nghiïåp ca ưng. Dûúái sûå
lậnh àẩo ca châng trai trễ Ollila, SYL cố cấch
nhòn ngûúåc lẩi so vúái nhêån àõnh ca Kairamo. SYL
cho rùçng Hiïåp ûúác EEC lẩi ài quấ nhanh vâ chïånh

hûúáng vúái Phêìn Lan.
Nhûng chó mưåt nùm sau àố, nùm 1974, Ollila rúâi
khỗi tưí chûác nây.
Vâ 20 nùm sau, ưng trúã thânh quan chûác ca y
ban chêu Êu vúái tû cấch lâ thânh viïn Hưåi àưìng
Tû vêën Cẩnh tranh, tham gia vâo tưí chûác mâ thúâi
trai trễ ưng àậ lậnh àẩo àïí chó trđch lẩi nố. Ưng
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 5150 JORMA OLLILA & NOKIA
àûúåc bưí nhiïåm vâo võ trđ nây khi mâ ưng àậ àûa
Nokia lïn àónh cao nhû ngây nay vâ tham gia Hưåi
nghõ Bân trôn cấc nhâ Tû bẫn Cưng nghiïåp.
Cố thïí nhêån thêëy rùçng ngûúâi sinh viïn cêëp tiïën
nây u thđch vai trô th lơnh vâ àam mï cấc vêën
àïì xậ hưåi. Nhûng tấc giẫ Steinbock dûúâng nhû
khưng cho rùçng Ollila u thđch lậnh àẩo mâ lâ
“hùng hấi xêy dûång mưåt sûå nghiïåp mâ nố sệ gip
àûa ưng lïn têìng lúáp cao nhêët trong xậ hưåi Phêìn
Lan”. Àố lâ bònh lån ca Steinbock trong Nokia
Revolution, mùåc d ưng phất hiïån ra rùçng Ollila lâ
mưåt sinh viïn thưng minh vâ nùng nưí, hùng hấi.
Dan Steinbock lâ nhâ nghiïn cûáu sêu sùỉc vïì cấc
vêën àïì chiïën lûúåc ca Nokia, mưåt loẩt bđ quët dêỵn
àïën thânh cưng ca têåp àoân nây tûâ thïë k XIX.
Nhêån àõnh ca Steinbock d sao cng gúåi àïí
quay trúã lẩi cêu chuån xët thên ca Ollila. Ưng
àûúåc sinh ra ngay sau Chiïën tranh Thïë giúái Thûá
hai, trong mưåt àêët nûúác mâ kinh nghiïåm chó cho
hổ cấch xêy dûång quët sấch qëc phông vúái lûåc
lûúång sơ quan ln ln àûúåc dûå bõ. Àậ vêåy, Ollila
àûúåc sinh ra trong mưåt gia àònh rêët bònh thûúâng,

khưng cố xët thên con ưng chấu cha hay thânh
phêìn tû bẫn. Tốm tẩi lâ thânh phêìn khưng quìn
lûåc, khưng ẫnh hûúãng. Vâ àêy chđnh lâ àiïím khấc
biïåt mâ Dan Steinbock phẫi nhêån lâ khấc xa vúái cấc
nhâ lậnh àẩo cng thúâi Ollila. Steinbock viïët:
“Àiïím quan trổng nhêët lâ nïìn tẫng cấ nhên ca
Ollila khấc nhûäng nhâ lậnh àẩo thúâi k àố. Nhiïìu
ngûúâi trong sưë hổ àûúåc sinh ra trong nhûäng gia
àònh cha mể lâ giấm àưëc ngên hâng, nhâ giấo dc
hay chđnh trõ cố uy tđn. Khấc vúái nhûäng “kễ nưíi
loẩn” cố àùåc quìn àùåc lúåi àố, ưng àậ phẫi tûå
mònh giânh àûúåc võ trđ lậnh àẩo”. Nùm 1970, ưng
cố ngûúâi u, Liisa Metsola, cng chó lâ cư nûä sinh
y tấ xët thên bònh thûúâng. Àiïím khấc biïåt ca cư
nûä sinh ngânh y vïì sau trúã thânh phu nhên ca
ngâi Ollila chđnh lâ thưng minh vâ cng nhiïìu hoâi
bậo nhû anh châng ngûúâi u th lơnh sinh viïn.
Sau nây, hổ kïët hưn vâ cố ba con. Ngây nay, tuy
khưng quìn lûåc vâ nưíi tiïëng nhû chưìng nhûng
ngûúâi Phêìn Lan biïët àïën bâ Liisa Ollila vúái vai trô
y viïn Hưåi àưìng Bưå trûúãng, trong bưå phêån cấc vêën
àïì qëc tïë, ca Bưå Y tïë Phêìn Lan.
Mưåt chi tiïët àấng ch trong tiïíu sûã Ollila lâ ưng
ln àùåt giấo dc vâo vai trô sưë mưåt. Vâ àố lâ cấch
ưng “tûå mònh giânh lêëy võ trđ lậnh àẩo”. Cêu chuån
dâi vïì cåc àúâi ưng sệ chûáng minh àiïìu àố.
Lån vùn “Thûúng mẩi qëc tïë” vâ àưi mùỉt
toân cêìu
Thấng 6.2006, khi Jorma Ollila àậ lâm cho cẫ
“thïë giúái biïët àïën cấi tïn Nokia côn nhiïìu hún lâ

biïët àïën cấi tïn Phêìn Lan” – Wired nhêån àõnh vâo
thấng 11.1999 – ưng rúâi khỗi chûác v sau hai
nhiïåm k. Lc nây, ngûúâi Phêìn Lan bùỉt àêìu cố thúâi
gian suy nghơ vïì ngûúâi àậ gip hổ trúã nïn sấng
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 5352 JORMA OLLILA & NOKIA
chối trïn trûúâng qëc tïë. Talouselama, mưåt tẩp chđ
ca Phêìn Lan àậ tòm hiïíu vïì ngûúâi hng ca àêët
nûúác.
Talouselama àậ hỗi: “Liïåu ưng àậ biïët trûúác àûúåc
tûúng lai ca cưng ty khi nhêån chûác vâo àêìu
nhûäng nùm 1990?”.
Ollila àậ thưët lïn: “Trúâi úi, lâm gò cố!”
Ưng giẫi thđch thïm: “Khưng cố chuån chng tưi
cố thïí nhòn thêëy trûúác cấi hâo quang mâ Nokia sệ
theo àíi. Nhûng chng tưi cố ûúác mú vâ khất
vổng chûáng tỗ bẫn thên vâ khùèng àõnh dên tưåc.
Àêìu nhûäng nùm 1990, mổi thûá àïìu rêët ẫm àẩm úã
Phêìn Lan. Chng tưi quët àõnh cho cẫ thïë giúái
thêëy cấi gò àố, cho thêëy rùçng cưng ty nây cố thïí
lâm tưët hún. Rưìi mổi chuån tûå nố sệ vêån àưång”.
Khất vổng chûáng tỗ bẫn thên vúái thïë giúái, àố lâ
toân bưå cêu chuån ca Nokia. Tommi Melender vâ
Eljas Repo ca Arvopaperi, tẩp chđ chûáng khoấn
hâng àêìu ca Phêìn Lan àậ thåt lẩi cêu chuån
trïn trong bâi viïët bùçng tiïëng Anh trïn website Bưå
Ngoẩi giao nûúác nây, vúái nhan àïì: Phêìn Lan – nïìn
kinh tïë thõnh vûúång gan lò trûúác suy thoấi
(7.7.2006). Dûúâng nhû, úã qụ hûúng phêìn mïìm
Linux mậ ngìn múã, àïí chûáng minh mưåt vêën àïì
thânh cưng nâo àố ca Phêìn Lan, cấch thuët

phc nhêët lâ ngûúâi ta dêỵn chûáng Nokia vâ Ollila.
Riïng cêu chuån ca Ollila, tấc giẫ ca “quët
àõnh cho thïë giúái thêëy”, cng àậ bùỉt àêìu bùçng khất
vổng ca bẫn thên. Thoẩt àêìu, ûúác mú ca ngûúâi
thanh niïn trễ lâ chđnh trõ.
Rúâi khỗi y ban Sinh viïn, Ollila tiïëp tc lâm viïåc
tẩi tr súã ca àẫng Trung têm, têåp trung nghiïn
cûáu vïì cấc vêën àïì qëc tïë. Mùåt khấc, ưng tiïëp tc
àïën giẫng àûúâng àïí nghiïn cûáu thẩc sơ vïì khoa
hổc chđnh trõ. Nùm 1976, ngûúâi thanh niïn àeo
àíi con àûúâng chđnh trõ nây viïët lån ấn thẩc sơ
cố nưåi dung àêìy mâu sùỉc kinh tïë vâ kinh doanh
qëc tïë: Thûúng mẩi qëc tïë trong àiïìu kiïån bêëp
bïnh. Nùm àố, ưng chó múái 26 tíi. Bẫn lån ấn
thẩc sơ cho thêëy Ollila àậ suy tû nhiïìu vïì hiïån thûåc
àiïìu kiïån bêëp bïnh ca thúâi k mâ nhiïåt huët
thanh niïn trẫi qua. Vâ chùỉc hùèn ưng àậ quan têm
àïën vêën àïì thûúng mẩi vâ thûúng mẩi qëc tïë. Àẩi
hổc Helsinki trao bùçng thẩc sơ chđnh trõ hổc cho ưng
cng nùm àố.
Dûúâng nhû cấc suy tû vïì thúâi cåc trong giai
àoẩn nây àậ thưi thc ưng bễ ngóåt sang lơnh vûåc
kinh tïë, tûâ kinh nghiïåm chđnh trõ mâ ưng vûâa nïëm
trẫi úã tíi ngoâi 20. Ưng tiïëp tc úã th àư àïí lêëy
bùçng thẩc sơ tẩi Àẩi hổc K thåt Helsinki. Tuy
nghiïn cûáu àïí lêëy bùçng k thåt nhûng lån ấn tưët
nghiïåp ca ưng tiïëp tc lâ k thåt thûúng mẩi:
“Tưëi ûu hốa tùng trûúãng kinh tïë”. Tûâ quan sất
thûúng mẩi qëc tïë trong àiïìu kiïån bêëp bïnh àïën
giẫi phấp tưëi ûu hốa tùng trûúãng kinh tïë rộ râng

lâ dêëu êën ca cấc bûúác ài cố tđnh liïn tc trong
nhûäng suy tû, nhûäng trùn trúã cho cẫ dên tưåc.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 5554 JORMA OLLILA & NOKIA
Nhẫy vâo hổc thåt vâ nghiïn cûáu úã trònh àưå cao
cấc hiïån trẩng thúâi sûå tiïëp tc thïí hiïån tđnh cấch
vâ hònh thânh phẫn xẩ trđ thûác àưëi vúái ưng sau
nây. Dûúâng nhû, ưng thêëy quanh qín trong
nhûäng cấnh rûâng bẩch dûúng qụ nhâ sệ chó lâ
con àûúâng bêëp bïnh àïí hiïíu rộ tònh thïë – mưåt tònh
thïë mâ ngûúâi thanh niïn mú ûúác lậnh àẩo nố bùçng
chđnh trõ. Dûúâng nhû ưng thêëy rùçng khưng thïí quan
sất rộ mưåt tònh trẩng khi khưng àûáng tûâ bïn ngoâi
nhòn vâo nố. Nối lâ “dûúâng nhû” búãi vò àố àún
thìn chó lâ suy àoấn logic vâ do Ollila giẫi thđch vïì
cấ nhên mònh nhû tđnh cấch ca ngûúâi Phêìn Lan.
Bùçng chûáng àïí suy àoấn nhû vêåy lâ vò Ollila,
mưåt lêìn nûäa trúã lẩi Vûúng qëc Anh àïí hổc vâ
nghiïn cûáu kinh tïë. Lêìn trûúác, khi 17 tíi, ưng ài
hổc àïí trúã thânh nhâ lậnh àẩo tẩi trûúâng Atlantic
ca xûá Wales. Lêìn nây, lûåa chổn ca Ollila lâ trûúâng
Kinh tïë Ln Àưn. Àêy lâ trûúâng kinh tïë danh tiïëng
bêåc nhêët chêu Êu vâ hâng àêìu thïë giúái vïì kinh tïë
hổc. Anh lâ qëc gia thõnh vûúång nhêët chêu Êu,
vâ têån hưm nay àêy lâ nïìn kinh tïë nùçm bïn ngoâi
cưång àưìng chung EU mùåc d vïì àõa l vâ vùn hốa
lâ mưåt phêìn ca chêu lc nây. Tûâ “bïn ngoâi chêu
Êu” cố thïí quan sất bẫn thên nố tưët hún lâ àûáng
tûâ bïn trong. Nhòn cấch khấc, Ollila àùåt chên àïën
Ln Àưn sûúng m cng chđnh lâ bûúác vâo trung
têm hâng àêìu ca phûúng Têy tû bẫn, cấch rêët xa

vng Bùỉc Êu kểt giûäa Liïn Xư – dêỵn àêìu thõ trûúâng
phûúng Àưng.
Jorma Ollila hoân têët nghiïn cûáu thẩc sơ kinh tïë
tẩi xûá súã sûúng m. Vâ àïën àêy, vêỵn chûa thïí
àûa ra mưåt tẩm kïët nâo vïì mưëi liïn quan giûäa
chuån hổc, nghiïn cûáu vâ quan sất ca Ollila vúái
thânh cưng vûúåt bêåc ca ưng sau nây tẩi Nokia,
cho Phêìn Lan vâ ca thïë giúái. Cåc tòm kiïëm bđ
mêåt phi thuìn Jorma Ollila ca ch ra Nokia chó
múái bùỉt àêìu vúái nhûäng chó dêỵn àêìu tiïn, bùỉt àêìu
tûâ khng hoẫng dêìu hỗa vâ con àûúâng du hổc
ca ưng. Chûa xët hiïån mưëi liïn hïå c thïí nâo
giûäa phi thuìn vâ ch ra.
Cố phẫi lâm thụ lâ mưåt cấch hổc?
Thấp ngâ hân lêm ca giẫng àûúâng àẩi hổc dûúâng
nhû chûa à àưëi vúái mưåt ngûúâi thûåc sûå ài tòm súã
hổc qëc tïë. Ollila úã lẩi th àư nûúác Anh sau khốa
hổc vâ bùỉt àêìu lâm thụ cho ngûúâi nûúác ngoâi.
Trong khi úã Phêìn Lan, Kairamo bùỉt àêìu àùåt ra
têìm nhòn qëc tïë hốa cho Nokia thò úã Anh, Jorma
Ollila bùỉt àêìu sûå nghiïåp quẫn trõ ca mònh bùçng
cấch bûúác vâo lơnh vûåc tâi chđnh. Sët hai nùm úã
àêët nûúác sûúng m ưng giûä chûác v kïë toấn
trûúãng ca Ngên hâng Bùỉc M CitiGroup (Citibank)
chi nhấnh tẩi Ln Àưn. Ưng giûä võ trđ nây ngay
khi vûâa rúâi trûúâng kinh tïë Ln Àưn vâo nùm
1978. Phêìn Lan vêỵn úã àónh àiïím bûác bưëi ca
khng hoẫng dêìu trong sët hai nùm sau, cho àïën
khi Ollila vïì nûúác vâo nùm 1980.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 5756 JORMA OLLILA & NOKIA

Cố rêët đt tâi liïåu cho biïët vïì thúâi gian ưng lâm
viïåc tẩi Ln Àưn cho Citibank. Àêy lâ ngên hâng
hâng àêìu ca M lâm ùn khùỉp thïë giúái. Àưëi vúái mưåt
ngûúâi sưëng vâ chûáng kiïën mư hònh thûúng mẩi Xư
viïët úã vng Scandinavia nhû Ollila thò àêy lâ mưåt
trẫi nghiïåm khấc biïåt. Khấc biïåt àố chó diïỵn ra
trong nhêån thûác búãi vò úã Phêìn Lan, mùåc d Ollila
hoẩt àưång hùng say trong nïìn chđnh trõ sinh viïn
vâ tûâng nghiïn cûáu nhûäng dêëu hiïåu àêìu tiïn ca
trâo lûu toân cêìu hốa trân qua bấn àẫo nây,
nhûng Ollila chûa tûâng quẫn trõ doanh nghiïåp nâo
tẩi àêët nûúác ca ưng. Cố nghơa lâ ưng chó bùỉt àêìu
“têåp sûå” quẫn trõ doanh nghiïåp vúái thïí chïë tû bẫn
ngay úã mưåt trong nhûäng trung têm ca nố. Cåc
gùåp gúä àêìu tiïn àố lẩi diïỵn ra ngay trong lơnh vûåc
tâi chấnh ngên hâng – cưng c huët mẩch àiïìu
khiïín nïìn cưng nghiïåp tû bẫn, vâ vïì bẫn chêët, nố
chi phưëi mổi mư hònh kinh tïë khấc, qua mổi thúâi
àẩi.
ÚÃ Ln Àưn, Ollila giûä mưåt chûác v nhỗ lâ kïë
toấn trûúãng ca chi nhấnh Citibank – mưåt giai
àoẩn hai nùm bõ lậng qụn trong tiïíu sûã ca Ollila.
Cố lệ khi àố ưng chó lâ mưåt nhên viïn vư danh.
Nhûng chùỉc chùỉn lâ vâo thúâi àiïím nây Ollila côn
rêët trễ, úã tíi 27 vâ 28 vúái mưåt lûúång kiïën thûác àa
ngânh vâ chun sêu trong bưå nậo ca mònh. D
vêåy, ngûúâi thanh niïn nây vêỵn giûä liïn lẩc vúái Àẫng
Trung têm
(*)
, theo Dan Steinbock thò chđnh xấc lâ

vúái Paavo Vayrynen, mưåt nhâ chđnh trõ àêìy ẫnh
hûúãng theo àûúâng lưëi ưn hôa tẩi Phêìn Lan.
Vayrynen tûâng àûúåc tưíng thưëng Kekkinen ca
Phêìn Lan bẫo trúå vâ lc nây ưng lâ àưëi th nùång
k trong cåc àua àïën ghïë tưíng thưëng.
Sau hai nùm lâm thụ úã thïë giúái phûúng Têy,
Jorma Ollila trúã vïì nûúác vâo nùm 1980. Thânh
quẫ àêìu tiïn ca Ollila lâ àem Citibank àïën th àư
Helsinki ca Phêìn Lan. Àiïìu nây cng cố nghơa lâ
Phêìn Lan àậ cố nhûäng bûúác ài quan trổng trong
cưng cåc àưíi múái, khuën khđch ngìn tâi chđnh
nûúác ngoâi tham gia vâo thõ trûúâng nưåi àõa. Àố
cng lâ dêëu hiïåu àêìu tiïn cho thêëy khẫ nùng nùỉm
bùỉt cú hưåi ca Ollila. Khẫ nùng nây sệ côn thïí
hiïån nhiïìu lêìn trong sưë phêån ca Nokia sau nây.
Trong khi àố, Nokia dûúái sûå lêo lấi àêìy tâi nùng
ca Kairamo àậ bùỉt àêìu xêm nhêåp thânh cưng
lậnh vûåc àiïån tûã tuy côn rêët nhiïìu nhûäng râng
båc xung quanh, àiïìu thûúâng thêëy trong nhûäng
giai àoẩn bẫn lïì khùỉc nghiïåt.
Châng thanh niïn Ollila bûúác vâo têìng lúáp cao úã
th àư Phêìn Lan vúái võ trđ chun gia cao cêëp ca
Citibank tẩi Helsinki. Ngûúâi ta thêëy mưåt Ollila tâi
__________________
* Àẫng trung têm ca Phêìn Lan bao gưìm: Àẫng Xậ hưåi Dên ch (SPD),
Àẫng Trung têm, Àẫng Bẫo th, Àẫng Nhên dên Thy Àiïín (SFP), Àẫng
Liïn minh cấnh tẫ, Àẫng xanh (Mưi trûúâng), Trong àố, Àẫng Trung
têm lâ mưåt trong nhûäng àẫng lúán àûúåc thânh lêåp àêìu tiïn úã Phêìn Lan,
vâo nùm 1906, àẩi diïån cho quìn lúåi ca giai cêëp nưng dên cng phấi
chđnh trõ cấnh trung têm; Th tûúáng hiïån nay ca Phêìn Lan – ưng Matti

Taneli Vanhanen, àûúåc bêìu ngây 26.6.2003, thåc Àẫng Trung têm.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 5958 JORMA OLLILA & NOKIA
chđnh lõch thiïåp khấc hùèn th lơnh sinh viïn hùng
hấi nhiïìu nùm trûúác.
Tẩi Citibank Phêìn Lan, Ollila trúã thânh giấm àưëc
bưå phêån kïë toấn ca ngên hâng cho àïën nùm
1982. Trong thúâi gian nây, ưng vûâa lâm giấm àưëc
vûâa tiïëp tc ài hổc! Dûúâng nhû ưng ln ln
thêm hổc. Àêët nûúác nây d trong hoân cẫnh khố
khùn vêỵn àùåt giấo dc vâ àâo tẩo ngìn nhên lûåc
lâm ëu tưë hâng àêìu àïí chín bõ cho chuën ài xa.
Àng nhû nhâ doanh nghiïåp hâng àêìu Kairamo
ca Nokia àậ nối: “Chng ta chó cố tâi ngun con
ngûúâi”. Ollila vûâa àûúåc chûáng kiïën nhûäng cåc
chuín mònh ca cấc cưng ty trong nûúác nhùçm
thoất khỗi cåc khng hoẫng dêìu lûãa. Mưåt cåc
àưíi múái tûâ cưng nghiïåp nùång nhùçm thoất ph
thåc nhiïn liïåu. Trong sưë àố, Nokia nưíi lïn nhû
lâ doanh nghiïåp tòm àûúåc chưỵ àûáng trong khu vûåc
Scandinavia vïì quy mư vâ hûúáng àïën cưng nghïå
cao vïì trònh àưå sẫn xët.
Ollila cng chûáng kiïën nhûäng cåc chuín mònh
trong chđnh sấch tûâ khu vûåc nhâ nûúác sang tû
nhên. Ưng cng chûáng kiïën nhûäng nưỵ lûåc chuín
hûúáng thûúng mẩi vâ thõ trûúâng àêìy cam go trong
thïë bẫn lïì Àưng - Têy, mâ cấn cên thûúng mẩi
thûåc tïë àang nghiïng vïì quan hïå Xư viïët trong khi
nhu cêìu vưën, thõ trûúâng tiïu th vâ mư hònh quẫn
trõ àang àôi hỗi hûúáng vïì phûúng Têy. Cấc nhâ
lậnh àẩo doanh nghiïåp bõ thûåc tïë àôi hỗi phẫi am

hiïíu vâ tinh tïë trong thïë cúâ giùçng co. Jorma Ollila
d àậ cố nhiïìu bùçng cêëp trong tay vêỵn chûa chổn
mưåt cưng ty nưåi àõa nâo àïí àêìu qn mâ tiïëp tc
lâm thụ cho têåp àoân tâi chđnh phûúng Têy vâ ài
hổc tiïëp. Dûúâng nhû ưng chín bõ mưåt cấi gò àố xa
hún vâ rưång hún. Ollila lêëy bùçng thẩc sơ ngânh xêy
dûång ca àẩi hổc cưng nghïå Helsinki vâo nùm
1981, trong khi vêỵn à thúâi gian vâ tâi cấn àïí
phêët lïn trong hïå thưëng khùỉt khe ca Citibank.
Ollila trúã thânh thânh viïn ban quẫn trõ ngên hâng
nây tẩi Phêìn Lan, vâo nùm 1982. Vâ ưng nùỉm võ
trđ àố trong sët ba nùm liïn tc sau àố.
Vâ úã àêy, chng ta bùỉt àêìu tòm thêëy mưëi quan
hïå ca Ollila vúái Nokia.
Nokia, mưåt cưng ty cố tr súã khưng nùçm úã th àư
mâ úã bïn búâ võnh Espoo, vâo nùm 1982 àậ cố hùèn
mưåt phên nhấnh àiïån thoẩi di àưång sau khi mua
cưng ty Mobira. Cng vúái hâng àiïån tûã vâ nhûäng
liïn doanh, Nokia àậ cố mưåt chưỵ àûáng nhûng vêỵn
chûa àẩt àùèng cêëp cẩnh tranh trïn thõ trûúâng
chêu Êu. Àïí àẫm bẫo ngìn vưën cho chiïën lûúåc
thõ trûúâng múã rưång ra chêu Êu vâ têån bïn M
cng nhû Hân Qëc ca chêu Ấ mâ Kaimaro dưëc
têm thûåc hiïån, Nokia trúã thânh khấch hâng quan
trổng ca Citibank. Ollila chùỉc àậ phẫi quan sất
khấch hâng ca mònh khưng chó vúái nhiïåm v ca
mưåt àưëi tấc mâ côn lâ vúái thûác ca mưåt ngûúâi
Phêìn Lan u nûúác – àêët nûúác mâ ưng tûâng cố ûúác
mú hoẩt àưång chđnh trõ. Ollila nhiïåt tònh giúái thiïåu
dõch v ngên hâng vúái cấc cưng ty hâng àêìu Phêìn

ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 6160 JORMA OLLILA & NOKIA
Lan, trong àố cố Nokia. Ưng nhêån thêëy “àêy lâ thúâi
àiïím múã cûãa thõ trûúâng tiïìn tïå”. Theo ưng “mưỵi
ngûúâi phẫi tòm hiïíu nïìn kinh tïë hoẩt àưång nhû
thïë nâo, lâm thïë nâo mưåt ngûúâi cố thïí phên tđch
cấc doanh nghiïåp vâ viïåc lûu chuín dông vưën
ẫnh hûúãng nhû thïë nâo àïën nhûäng thûá khấc”.
Chđnh lc nây, vúái tû cấch lâ nhâ thêím àõnh
doanh nghiïåp àïí cho vay, ưng àûúåc tiïëp cêån àïí
phên tđch tònh trẩng, àiïìu kiïån kinh doanh ca
Nokia vâo lc Kairamo àang thûåc hiïån hai mc tiïu
lâ qëc tïë hốa têåp àoân vâ hoẩt àưång mua bấn sất
nhêåp àang hưìi cao trâo. Vâ àêy lâ lêìn àêìu tiïn ưng
tranh lån vúái cấc nhâ lậnh àẩo Nokia vïì cêëu trc
tưí chûác. Bùçng cấc phên tđch thêëu àấo, ưng phất
hiïån ra cấc khố khùn mâ Nokia sệ gùåp phẫi trïn
con àûúâng thûåc hiïån mc tiïu qëc tïë hốa. Cấc
khố khùn àố chđnh nùçm úã nhûäng hoẩt àưång bïn
ngoâi àêët nûúác. Ưng khưng phẫn àưëi mc tiïu vûúåt
khỗi biïn giúái ca cưng ty, trấi lẩi, ưng cho rùçng
cêìn thay àưíi toân diïån cêëu trc ca tưí chûác thò
múái lâm àûúåc chuån àố.
Jorma Ollila bưåc lưå tâi nùng ca mònh trong giai
àoẩn nây. Kari Mannola, th trûúãng ca Ollila tẩi
Citibank Phêìn Lan àậ nối vïì ưng nhû sau: “Jorma
rêët thưng minh trong viïåc nùỉm bùỉt l thuët vâ
ûáng dng nố vâo thûåc tïë chûá khưng cêìn phẫi
tranh lån gò cẫ”.
CHẨY VÏÌ PHĐA CÚ HƯÅI
CA LIÏN MINH - LIÏN KÏËT

Ollila cố tâi ûáng khêíu trûúác cưng chng, kïí cẫ
cấnh nhâ bấo qëc tïë nhâ nghïì. Nhûng lc nây,
trong cåc ra mùỉt chđnh thûác vai trô CEO trûúác hưåi
àưìng quẫn trõ, ưng bấo cấo chiïën lûúåc ca mònh
bùçng nhûäng bẫn slide chun nghiïåp, khưng phẫi
àïí cho àểp mùỉt mâ phẫi àẫm bẫo truìn tẫi rộ
thưng àiïåp xa lẩ ca mònh. Cố lệ bêët cûá ai trong
trûúâng húåp ca ưng, vúái chó mưåt cht àïí , cng
sệ cẫm nhêån àûúåc khoẫng cấch truìn thưng giûäa
mònh vâ ngûúâi nghe. Búãi àiïìu ưng nối lâ àiïìu
chùèng ai tûâng nghơ àïën: Têåp trung vâo Àiïån thoẩi
di àưång. Nố xa lẩ vúái sưë àưng quan chûác trong
khấn phông nùång nïì, dêỵu bïn ngoâi lâ ma xn
êëm ấp, búãi vò ưng àưíi cấi ph thânh cấi chđnh. Àố
lâ, cưng c vưën chó àïí lêëp lưỵ hưíng thõ trûúâng sệ trúã
thânh trổng têm ca têåp àoân. Cåc thuët trònh
ca ưng thânh cưng: Sệ cûáu àûúåc Nokia, nïëu têåp
trung àûúåc ngìn lûåc cho lơnh vûåc àiïån thoẩi di
àưång, àïí cố lúåi thïë ca nhâ tiïn phong.
Àậ lêu lùỉm rưìi ngûúâi Phêìn Lan khưng thêëy hònh
ẫnh tiïn phong ca mònh trong mưåt thïë giúái àang
ài rêët nhanh. Trong khi àố, qëc gia sất bïn cẩnh
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 6362 JORMA OLLILA & NOKIA
lâ Thy Àiïín – cng lâ nhâ àư hưå Phêìn Lan trong
mưåt thúâi gian dâi ca quấ khûá - àậ cố tïn tíi
toân cêìu. Àố lâ Ericsson.
Vïì sau, sûã dng slide trong cấc bíi thuët trònh
trúã thânh mưåt àôi hỗi cố tđnh ngun tùỉc trong cấc
cåc hổp nhỗ hay lúán ca cưng ty. Nố àûúåc thiïët
kïë sao cho mổi ngûúâi cố thïí thưng sët, mưåt cấch

chđnh xấc, tưëc àưå nhanh vâ lûu trûä àïí tham khẫo
àûúåc.
Mùåt khấc, Ollila chó ra, lêìn àêìu tiïn, cú hưåi àïí
Nokia ài tiïn phong lâ xu hûúáng Liïn minh ca
chêu Êu trong chđnh trõ vâ thûúng mẩi – àiïìu mâ
thúâi sinh viïn trai trễ ưng tûâng chó trđch hiïåp àõnh
thûúng mẩi tûå do chêu Êu. Xu hûúáng nây sệ múã
ra mưåt thõ trûúâng thưng sët vâ cho phếp phất
triïín nhanh chống. Nhûng lâm thïë nâo àïí àẩt
àûúåc mc tiïu nây? Àố lâ nhûäng dêëu hiïåu chó ra
khuynh hûúáng liïn minh cưng nghïå gổi lâ GSM.
Cho d lc nây GSM chûa hoân thiïån vïì cưng
nghïå vâ chûa cố gò lâ mưåt liïn minh chùỉc chùỉn.
Nhûng chùỉc chùỉn nố sệ khưng lâm quay ngûúåc
bấnh xe lõch sûã. Khấn giẫ àûúåc thuët phc nhû
cấc nhâ “sất hẩch” àậ àûúåc thuët phc.
Nhûng cng cố ưng ch khưng thđch mc tiïu
“sệ” vâ “nïëu” nây. Àố lâ àẩi diïån ngên hâng KOP,
cng súã hûäu Nokia. Chó mưåt thấng sau bíi trònh
bây ca Ollila, KOP bấn toân bưå cưí phêìn ca mònh
trong Nokia. Mưåt sưë tònh hònh qëc tïë lc nây àậ
gip quan àiïím ca Ollila trúã nïn hêëp dêỵn. Àố lâ,
sệ chùèng thïí khai thấc gò lêu dâi tûâ thõ trûúâng khu
vûåc búãi vò chiïën tranh lẩnh àang hưìi cao àiïím,
trong àố Liïn Xư lâ thõ trûúâng ch ëu àưëi vúái nïìn
xët khêíu ca Phêìn Lan. Vâ nhûäng suy thoấi ca
toân bưå nïìn kinh tïë àậ lưå diïån. Nhiïìu ngûúâi thêët
nghiïåp vâ mêët viïåc lâm lâ chuån nhòn thêëy rộ
àûúåc. Nhu cêìu vûún ra khỗi khu vûåc, thêåm chđ
khỗi chêu Êu vâ nhùỉm àïën toân cêìu lâ con àûúâng

phất triïín bïìn vûäng, cho Phêìn Lan.
Khất vổng àố khưng ẫo tûúãng, cố cú súã nhûng
àôi hỗi dêën thên vâ trẫ giấ.
Chđnh Ollila àậ thuët phc thïm rùçng, chđnh xu
hûúáng liïn minh cưng nghïå GSM cho phếp cố àûúåc
lúåi thïë tiïn phong, lâ cấch duy nhêët àïí vûúåt khỗi
lc àõa chêu Êu, àïí ph khùỉp toân cêìu. Vâ theo
ưng, thûåc tïë àậ chûáng minh mưåt cấch khoa hổc
rùçng, àố lâ mư hònh, lâ cấch thûác àậ gip nhiïìu
cưng ty nhỗ ca cấc nûúác nhỗ trúã thânh têåp àoân
toân cêìu. Cố lệ, khi àố, khưng ai trong sưë cûã tổa
khưng nhúá àïën Ericsson ca Thy Àiïín. Lâ mưåt
ngûúâi tưn trổng giấo dc, nhû Business Week nhêån
xết, ưng àậ àûa ra cấc bùçng chûáng thûåc tïë hún lâ
l thuët sng. Vâ àố lâ cấch ưng àậ thânh cưng
trong thuët phc vïì mưåt àiïìu xa lẩ. Tûúng lai cố
vễ nhû àậ gêìn hún trong khấn phông ca tr súã
Nokia.
Cấc nhâ nghiïn cûáu sau nây, Dan Stienbock
chùèng hẩn, àậ gổi àố lâ lûåa chổn duy nhêët ca
Ollila. Côn bấo chđ, trong àố cố Fortune, àậ gổi àố
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 6564 JORMA OLLILA & NOKIA
lâ nhiïåm v “make or break” mâ ban quẫn trõ àậ
trao vâo tay Ollila. Hóåc thânh cưng trïn toân thïë
giúái vúái GSM hóåc khưng lâ gò cẫ.
Cam kïët giûäa hổ: Nïëu Ollila tỗ ra thêët bẩi, ban
quẫn trõ sệ can thiïåp. B lẩi, Ollila cêìn à toân
quìn khi àiïìu hânh. Àố lâ cam kïët gêìn nhû duy
nhêët ca hai bïn.
Mưåt cam kïët nhû vêåy, cố vễ nhû rêët bònh thûúâng

vúái bêët cûá CEO nâo, thêåt ra àậ tẩo ra àiïìu kiïån
khấc biïåt cho Ollila so vúái cấc thïë hïå tiïìn nhiïåm
trong lõch sûã dâi ca Nokia. Ollila dûúâng nhû àậ
nhòn thêëy vư sưë bâi hổc tûâ quấ khûá quẫn trõ ca
têåp àoân núi mâ cấc loẩi sûác mẩnh thûúâng tỗ ra
xung àưåt vúái nhau. Vđ d gêìn nhêët lâ nhûäng cún
“àau àêìu” ca tâi nùng Kairoma.
Cam kïët nây cho phếp Ollila thûåc hiïån chuën
bay bùçng phi thuìn cho c ra 133 tíi theo kiïíu
“khấc biïåt hay lâ chïët”. Ollila àậ àôi hỗi mưåt loẩi
v khđ quẫn l theo cấch ca mưåt sơ quan chó huy:
têåp trung à quìn lûåc àiïìu hânh.
Ollila àậ cố à quìn lûåc. Nhûng thêåt th võ khi
sau nây ưng diïỵn tẫ rùçng ưng àậ khưng lâm gò cẫ
mâ úã àêy nhûäng quët àõnh sệ thåc vïì nhûäng
ngûúâi hiïíu biïët nhêët.
*
* *
Ngûúâi ta thûúâng nối: “chúâ cú hưåi àïën” hay “chưåp
lêëy thúâi cú”. Hóåc ngûúâi Trung Hoa nối: “Th chêu
àậi thưë” – ưm gưëc cêy mâ chúâ hûúãng lúåi tûâ viïåc con
thỗ àêm àêìu vâo gưëc cêy àố. Ollila khưng chúâ cú
hưåi chẩy àïën cng khưng tiïëu lêm túái mûác àúåi cú
hưåi àêm sêìm vâo mònh vâ cûá thïë ưm nố vïì nhâ.
Trấi lẩi, trong mưåt tònh hëng mâ ngổn lûãa àậ
àûúåc nhốm lïn, Ollila àậ ba chên bưën cùèng mâ tûå
chẩy vïì phđa cú hưåi. Cú hưåi àố lâ cưng nghïå GSM.
Vêën àïì húi dâi dông mưåt cht. Chng ta àânh
phẫi sú lûúåc vïì con àûúâng cưng nghïå dêỵn àïën
quët àõnh àêìy ch quan ca Ollila.

Trûúác tiïn, GSM lâ mưåt thânh tûåu ca liïn minh
chđnh trõ vâ kinh tïë ca chêu Êu, sau àố múái lâ
vêën àïì cưng nghïå.
Nhûäng nùm 1980, chêu Êu àêíy mẩnh quấ trònh
liïn minh àïí tẩo ra thõ trûúâng chung sau àố, vâ
cëi cng lâ cưång àưìng chung EU nhû bêy giúâ. Àố
lâ xu hûúáng mâ Ollila cho rùçng sệ thânh hiïån thûåc.
Chêu Êu cêìn tòm ra phûúng thûác têåp húåp àïí trúã
thânh àưëi trổng ca ngûúâi M trong nhu cêìu cên
bùçng thïë giúái. Lõch sûã cho thêëy, sau khi Liïn Xư
sp àưí, chêu Êu trúã thânh mưåt àưëi trổng nhû vêåy,
trấnh cho thïë giúái tònh trẩng àún cûåc.
Ollila, vưën lâ mưåt nhâ chđnh trõ, mën nùỉm cú
hưåi hònh thânh liïn minh àïí thûåc hiïån chiïën lûúåc
qëc tïë hốa Nokia.
Trong xu hûúáng liïn minh, dêỵn àïën dng chung
àưìng tiïìn vâ hâng loẩt chđnh sấch chung khấc,
chêu Êu nhêët àõnh phẫi tđnh àïën vêën àïì chín
chung cho àiïån thoẩi di àưång. Cấc bân lån vïì
GSM trúã nïn sưi àưång trong sët thúâi gian nây.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU 6766 JORMA OLLILA & NOKIA
Trûúác khi cố lúåi thïë lâ thânh viïn EU, Nokia dûúái
sûå lậnh àẩo ca Ollila, vúái cấc chđnh sấch àưíi múái
ca Phêìn Lan, àậ xêm nhêåp chêu Êu trong viïỵn
thưng di àưång GSM. Nùm 1980, ngûúâi chêu Êu àậ
gùåp nhau trong hưåi nghõ bân vïì Quẫn trõ Bûu
chđnh Viïỵn thưng ca chêu lc vâ hổ quët àõnh
GSM lâ tiïu chín dng chung. Hưåi nghõ nây gổi
lâ CEPT. Cam kïët àậ nùçm trïn giêëy nhûng thûåc tïë
thò chûa cố thõ trûúâng. Nhiïìu núi lậng qụn. Hai

nùm sau, nhốm Bùỉc Êu, trong àố cố Phêìn Lan vúái
tiïëng tùm ca Mobira, vâ Hâ Lan hêm nống quët
àõnh bùçng àïì xët lêåp nhốm di àưång àùåc biïåt –
Group Special Mobile. Chđnh nhốm nây àậ tẩo ra
mưåt chûúng quan trổng khi viïët ra cấc chi tiïët cho
quët àõnh trûúác àố. Khi Ollila côn mẫi lo cấc vêën
àïì tâi chđnh cho Nokia vâ Kairamo côn ch têm
vâo àiïån tûã thò Viïån Tiïu chín Viïỵn thưng chêu
Êu ra àúâi vâo nùm 1989. Viïån nây tiïu chín hốa
GSM c thïí vúái dẫi bùng têìn 900/1800/
1900MHz, sûã dng cưng nghïå TDMA (àa truy cêåp
phên chia thúâi gian).
Nùm 1991, têët cẫ cấc qëc gia chêu Êu cưng
nhêån GSM vúái giêëc mú cố hai tó ngûúâi trïn thïë giúái
dng nố vâo nùm 2010. Ngûúâi M khưng lâm theo
cấch nây mâ, nhû thối quen ca hổ, àïí thõ trûúâng
tûå àõnh àoẩt hïå tiïu chín nâo àố bùçng cẩnh tranh
lânh mẩnh. Nhêåt Bẫn dng hïå riïng trong nûúác.
Nhêån àõnh nhû vêåy cố thïí khiïën nhiïìu ngûúâi cho
rùçng “ngoa ngưn”. Nhûng sệ khưng nối quấ cht
nâo, nïëu biïët rùçng Motorola dêỵn àêìu thïë giúái khi
àố vêỵn ng n trïn chiïën thùỉng analog. Ch ra
Nokia àậ dng lúåi thïë ca phi thuìn GSM k
thåt sưë àïí thùỉng sai lêìm analog ca (cấc) ch thỗ.
Ng ngưn hiïån àẩi àûúåc viïët tiïëp trong thò hiïån tẩi.
Ollila àậ chó bùçng trûåc giấc, nối nhû Business
Week, mâ tiïën lïn phđa trûúác. Nhûng thêåt ra, Ollila
cố lệ àậ cố nhûäng “nghiïn cûáu” riïng ca mònh
bùçng sûå nhẩy cẫm ca mưåt sơ quan chó huy, nhâ
hoẩt àưång chđnh trõ vâ mưåt doanh nhên qëc tïë.

Cố thïí hònh dung rùçng, nïëu thiïëu mưåt trong nhûäng
phêím chêët àố, Ollila khố mâ cố àûúåc hònh ẫnh
mưåt CEO bïì ngoâi lc nâo cng àiïìm tơnh, lõch lậm
nhû àûúåc bấo chđ mư tẫ. Bẩn chó cố thïí àiïìm tơnh
khi biïët rộ mổi chuån sệ ài vïì àêu.
Thûá hai, Ollila mën lâ ngûúâi àêìu tiïn nùỉm lêëy
cú hưåi GSM vúái tû cấch mưåt cưng nghïå, cho phếp
cố mưåt ngânh kinh doanh múái. Àố gêìn nhû lâ con
àûúâng duy nhêët àïí úã võ thïë tiïn phong. Vâ phẫi
lâm ngay múái kõp. Kễ ëu thò cêìn phẫi chẩy trûúác.
Vâ khi Ollila, lêìn àêìu tiïn, bûúác chên vâo xûúãng
àiïån thoẩi úã Solo nùm 1990, ưng àậ truìn hy
vổng cho nhên viïn úã àêy vïì viïỵn cẫnh GSM, sau
khi lùỉng nghe hổ trònh bây nguån vổng, suy nghơ
vïì tònh trẩng tt dưëc ca têåp àoân. Giûäa khi giấ cưí
phiïëu ca têåp àoân tt xëng chó côn 10%, Ollila
vúái vai trô giấm àưëc cưng ty con vïì àiïån thoẩi di
àưång àậ “àưët nống” cấc nhâ nghiïn cûáu úã phông
R&D bùçng chiïën dõch chín bõ tiïën vâo GSM.