VỎ TRẤU VÀ CÔNG DỤNG CỦA VỎ TRẤU potx

VỎ TRẤU VÀ CÔNG DỤNG CỦA VỎ TRẤU
( Rice husk and Its Application)








I. Giới thiệu
Việt nam là nước có nền văn minh lúa nước rất lâu đời, từ lâu cây lúa
đã gắn liền với đời sống của nhân dân. Không những hạt lúa được sử
dụng làm thực phẩm chính, mà các phần còn lại sau khi đã thu hoạch
lúa cũng được người dân tận dụng trở thành những vật liệu có ích trong
đời sống hàng ngày. Ví dụ rơm được sử dụng lợp nhà, cho gia súc ăn,
làm chất đốt, hoặc ủ làm phân. Trấu được sử dụng làm chất đốt hay
trộn với đất sét làm vật liệu xây dựng… Không những trấu được sử
dụng làm chất đốt trong sinh hoạt hàng ngày mà còn được sử dụng như
là một nguồn nguyên liệu thay thế cung cấp nhiệt trong sản xuất với giá
rất rẽ.
Trấu là lớp vỏ ngoài cùng của hạt lúa và được tách ra trong quá trình
xay xát. Trong vỏ trấu chứa khoảng 75% chất hữu cơ dễ bay hơi sẽ
cháy trong quá trình đốt và khoảng 25% còn lại chuyển thành tro (Theo
Energy Efficiency Guide for Industry in Asia–
www.energyefficiencyasia.org ). Chất hữu cơ chứa chủ yếu cellulose,
lignin và Hemi - cellulose (90%), ngoài ra có thêm thành phần khác
như hợp chất nitơ và vô cơ. Lignin chiếm khoảng 25-30% và cellulose
chiếm khoảng 35-40%.
Các chất hữu cơ của trấu là các mạch polycarbohydrat rất dài nên hầu
hết các loài sinh vật không thể sử dụng trực tiếp được, nhưng các thành

phần này lại rất dễ cháy nên có thể dùng làm chất đốt. Sau khi đốt, tro
trấu có chứa trên 80% là silic oxyt, đây là thành phần được sử dụng
trong rất nhiều lĩnh vực.
II. Các ứng dụng của vỏ trấu hiện nay
2.1 Sử dụng làm chất đốt
Từ lâu, vỏ trâu đã là một loại chất đốt rất quen thuộc với bà côn nông
dân, đặc biệt là bà con nông dân ở vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Chất đốt từ vỏ trấu được sử dụng rất nhiều trong cả sinh hoạt (nấu ăn,
nấu thức ăn gia súc) và sản xuất (làm gạch, sấy lúa) nhờ những ưu điểm
sau:
+ Trấu có khả năng cháy và sinh nhiệt tốt do thành phần có 75% là chất
xơ: Theo bảng thì 1kg trấu khi đốt sinh ra 3400 Kcal bằng 1/3 năng
lưọng đưọc tạo ra từ dầu ra dầu nhưng giá lại thấp hơn đến 25 lần (năm
2006).

(Nguồn: Công ty Thai Boiler Co., Ltd ,2006)
Theo bảng trên thì 1kg trấu khi đốt sinh ra 3400 Kcal bằng 1/3 năng
lưọng đưọc tạo ra từ dầu ra dầu nhưng giá lại thấp hơn đến 25 lần (năm
2006).
+ Trấu là nguồn nguyên liệu rất dồi dào và lại rẻ tiền: Sản lượng lúa
năm 2007 cả nước đạt 37 triệu tấn, trong đó, lúa đông xuân 17,7 triệu
tấn, lúa hè thu 10,6 triệu tấn, lúa mùa 8,7 triệu tấn (Nguồn Bộ NN &
PTNT . Như vậy lượng vỏ trấu
thu được sau xay xát tương đương 7,4 triệu tấn. Còn theo TS Phạm Văn
Lang (Báo Công nghiệp Việt Nam - số 35/2006) thì sản lượng trấu có
thể thu gom được ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long lên tới 1,4-1,6
triệu tấn (2006).
+ Nguyên liệu trấu có các ưu điểm nổi bật khi sử dụng làm chất đốt: Vỏ
trấu sau khi xay xát ở luôn ở rất dạng khô, có hình dáng nhỏ và rời, tơi
xốp, nhẹ, vận chuyển dễ dàng. Thành phần là chất xơ cao phân tử rất

khó cho vi sinh vật sử dụng nên việc bảo quản, tồn trữ rất đơn giản, chi
phí đầu tư ít.
Chính vì các lý do trên mà trấu được sử dụng làm chất đốt rất phổ biến.
Trong sinh hoạt người dân đã thiết kế một dạng lò chuyên nấu nướng
với chất đốt là trấu. Lò này có ưu điểm là lượng lửa cháy rất nóng và
đều, giữ nhiệt tốt và lâu. Lò trấu hiện nay vẫn còn được sử dụng rộng
rãi ở nông thôn.


Đối với sản xuất tiểu thủ công nghiệp và chân nuôi, trấu cũng đưọc sử
dụng rất thường xuyên. Thông thường trấu là chất đốt dùng cho việc
nấu thức ăn nuôi cá hoặc lợn, nấu rượu và một lượng lớn trấu được
dùng nung gạch trong nghề sản xuất gạch tại khu vực đồng bằng sông
Cửu Long.



Hình: Bốc trấu lên bè cá- Châu Đốc, An Giang
(
2.2 Các ứng dụng khác của vỏ trấu
+ Sử dụng nhiệt lượng của trấu sản xuất điện năng: Với khá năng đốt
cháy mạnh và rẻ, có thể ứng dụng hơi nóng sinh ra khi đốt nóng không
khí bằng trấu để làm quay tua bin phát điện. Theo tính toán mỗi kg trấu
có thể tạo được 0,125kW giờ điện và 4 kW giờ nhiệt, tùy theo công
nghệ (Thăng Long, Báo Công nghiệp Việt Nam - số 35/2006). Ứng
dụng này được áp dụng chế tạo máy phát điện loại nhỏ cho các khu vực
vùng sâu vùng xa.
+ Sử dụng làm vật liệu xây dựng: Võ trấu nghiền mịn và có thể được
trộn với các thành phần khác như mụn dừa, hạt xốp, xi măng, phụ gia
và lưới sợi thuỷ tinh. Trọng lượng của vật liệu nhẹ hơn gạch xây thông

thường khoảng 50% và có tính cách âm, cách nhiệt và không thấm
nước cao. Đây là vật liệu thích hợp với các vùng như miền Tây, miền
Trung bị ngập úng, lũ lụt và nền đất yếu. Sau khi sử dụng có thể nghiền
nát để tái chế lại. Hiện nay đã có công ty sản xuất thương mại loại vật
liệu này ứng dụng vào thực tế (theo />bai765.htm , Sài gòn tiếp thị).
+ Sử dụng tro trấu sản xuất ôxyt silic: Tro của trấu sau khi đốt cháy có
hơn 80% là silic oxyt. Ôxyt silic là chất được sự dụng khá nhiều trong
nhiều lĩnh vực như xây dựng, thời trang, luyện thủy tinh….Vấn đề tận
dụng ôxyt silic trong vỏ trấu hiện đang đưọc rất quan tâm, mục đích là
thu được tối đa lượng silic với thời gian ngắn. Hiện nay đã có công
trình nghiên cứu về trích ly ôxyt silic bằng NaOH thành công mang lại
hiệu quả kinh tế cao (theo Việt Thắng, Tech Monitor, 9/2003).
+ Một số ứng dụng khác của vỏ trấu: Không dừng ở các ứng dụng trên,
vỏ trấu còn có thể dùng làm thiết bị lọc nước, thiết bị cách nhiệt, làm
chất độn, giá thể trong công sản xuất meo giống, dùng đánh bóng các
vật thể bằng kim loại, tro trấu có thể dùng làm phân bón

Trấu có thể được ứng dụng rất đa dạng trong đời sống của con người
Việt Nam. Trấu có ưu thế rất lớn về nguồn nguyên liệu và giá thành
nên việc nghiên cứu sử dụng trấu vào sản xuất luôn mang lại hiệu quả
kinh tế cao và tiết kiệm chi phí. Thực tế hiện nay một số tỉnh nhất là ở
đồng bằng sông Cửu Long lượng trấu vẫn còn rất dồi dào nên cần lưu ý
tăng cường việc nghiên cứu ứng dụng nguồn nguyên liệu này nhằm mở
rộng khả năng sử dụng trấu vừa tiết kiệm chi phí sản xuất, vừa có lợi
cho môi trường.