Tổng quan về Thương mại quốc tế và Kinh tế theo quy mô docx

BÀI DỊCH
Tổng quan về Thương mại quốc tế và Kinh tế theo quy mô
Một lý do chính khiến cho thương mại giữa các quốc gia có thể diễn ra chính là tính
kinh tế theo quy mô. Tính kinh tế theo quy mô đặc trưng cho quá trình sản xuất mà trong
đó, sự tăng lên của một số lượng sản phẩm nhất định sẽ làm giảm chi phí bình quân trên mỗi
sản phẩm sản xuất ra. Khi sản xuất trong ngành có đặc tính này, thì việc chuyên môn hóa và
thương mại trao đổi sẽ làm tăng năng suất lao động cũng như tạo ra lợi nhuận cho tất cả các
quốc gia tham gia vào thương mại.
Theo học thuyết vè tính kinh tế theo quy mô, thương mại giữa các quốc gia không
nhất thiết phải phụ thuộc vào sự khác biệt giữa các quốc gia đó. Thật vậy, các quốc gia
tương đồng trên tất cả các phương diện vẫn có thể tiến hành hoạt động thương mại và thu về
lợi nhuận. Điều này lý giải cho hoạt động thương mại diễn ra giữa các quốc gia như Mỹ,
Nhật Bản và EU. Hầu hết các nước phát triển đều giống nhau về công nghệ, nguồn lực và
nhiều yếu tố liên quan, sử dụng các học thuyết thương mại cổ điển ( Ricardo, Heckscher-
Ohlin ) chưa thể giải thích được nguyên nhân các quốc gia này vẫn tham gia vào thương
mại, trong khi đây là loại hình thương mại chiếm tỷ trọng lớn trên thế giới.
Tính kinh tế theo quy mô và Cạnh tranh hoàn hảo
Cần chú ý rằng các giả định trong nền kinh tế theo quy mô khác biệt so với các giả
định trong mô hình cạnh tranh hoàn hảo. Trong hầu hết các mô hình cạnh tranh hoàn hảo,
người ta giả định sản xuất diễn ra với lợi nhuận cố định theo quy mô. Tức là chi phí sản xuất
trên một đơn vị sản phẩm vẫn không đổi kể cả khi mở rộng quy mô sản xuất,
Ví dụ vè lợi nhuận thu được với nền kinh tế theo quy mô
Nguyên nhân chính khiến cho tính kinh tế theo quy mô có thể tạo ra lợi nhuận trong
thương mại là do việc tái phân bổ các nguồn lực có thể giúp tăng hiệu quả sản xuất. Để hiểu
rõ hơn, chúng ta sẽ sử dụng một mô hình tương tự như trong học thuyết của Ricardo.
Các giả định cơ bản
Giả sử Mỹ và Pháp sản xuất hai loại hàng hóa là hàng dệt may và thép và sử dụng
một đầu vào là lao động. Giả thiết hai quốc gia có công nghệ sản xuất như nhau; nhu cầu,
thị hiếu của hai quốc gia với hai hàng hóa là giống nhau.
_ Sản xuất quần áo
Mỹ (US) Pháp (Fr)

Trong đó:
Q
C
, Q
C
*
: Số lượng quần áo sản xuất tại Mỹ và Pháp
L
C
, L
C
*
: Số lao động sử dụng để sản xuất quần áo tại Mỹ và Pháp
a
LC
: cầu về lao động trên một đơn vị quần áo hay số giờ lao động cần thiết để sản xuất ra
một đơn vị quần áo ( do giả thiết công nghệ sản xuất giống nhau nên cầu về lao động trên
một đơn vị quần áo của hai nước là như nhau )
_ Sản xuất thép: Giả thiết có thể đạt được tính kinh tế theo quy mô trong sản xuất thép
Mỹ (US) Pháp (Fr)
Trong đó:
Q
S,
Q
S
* : Lượng thép sản xuất tại Mỹ và Pháp
L
S
, L
S

*
: Số lao động dùng để sản xuất thép tại Mỹ và Pháp
a
LS
(Q
S
) : Cầu về lao động trên một đơn vị thép hay số giờ lao động cần thiết để sản xuất ra
một tấn thép. Giả định rằng a
LS
(Q
S
) giảm khi sản lượng tăng.
_ Hạn chế nguồn lực: Quyết định sản xuất sẽ phân bổ lao động giữa các ngành. Giả thiết
rằng lao động đồng nhất và có thể tự do chuyển đổi qua lại giữa các ngành.
Mỹ (US) Pháp (Fr)
L
C
+ L
S
= L L
C
*

+ L
S
* = L
*
Trong đó L là nguồn cung lao động tại Mỹ và Pháp
* Một ví dụ
Chúng ta xây dựng mô hình tương tự như của Ricardo trong việc giải thích lợi nhuận

thu được khi chuyên môn hóa sản xuất. Sau đó chỉ ra phương thức giúp hiệu quả sản xuất
tăng nếu như một trong hai quốc gia sản xuất toàn bộ cầu về thép trên thế giới.
Giả sử các biến ngoại sinh được cho như bảng sau:
Mỹ (US) L = 100
Pháp (Fr) L
*
= 100
_ Điểm cân bằng trong nền kinh tế đóng:
Sản xuất/tiêu thụ trong nền kinh tế đóng
Quần áo (bộ) Thép (tấn)
Mỹ (US) 50 50
Pháp (Fr) 50 50
Tổng 100 100
Bảng khả năng sản xuất quần áo và thép tại Mỹ và Pháp
Như vậy, để sản xuất 50 bộ quần áo và 50 tấn thép, mỗi quốc gia mất 100 giờ lao
động. Do sản lượng và nhu cầu, thị hiếu tại hai quốc gia là như nhau nên hai quốc gia sẽ
không có cơ sở để tiến hành hoạt động thương mại
_ Lợi nhuận thu được khi chuyên môn hóa
Tuy không có cơ sở để tiến hành hoạt động thương mại nhưng thương mại vẫn có thể
diễn ra giữa hai quốc gia này. Nếu một trong hai quốc gia sản xuất toàn bộ loại hàng hóa có
thể đạt được tính kinh tế theo quy mô, còn quốc gia kia chuyên môn hóa sản xuất hàng hóa
khác thì hai quốc gia có thể tiến hành trao đổi.
Ví dụ, giả sử Pháp chuyên môn hóa sản xuất 120 tấn thép. Theo như đồ thị, khi sản
xuất 50 tấn thép thì a
LS
=1, nhưng khỉ sản xuất 120 tấn thép thì a
LS
=0,5. Tức là để sản xuất
120 tấn thép chỉ cần 60 giờ lao động. Trong khi đó, trong nền kinh tế đóng cả hai quốc gia
mất tổng cộng 100 giờ lao động để sản xuất 100 tấn thép. Như vậy năng suất lao động đã

tăng lên ( lao động ít hơn nhưng sản lượng tăng ). Nếu như Pháp dành 40 giờ còn lại để sản
xuất quần áo còn Mỹ chuyên môn hóa hoàn toàn trong sản xuất quần áo thì sản lượng sẽ
tăng lên cả ở hai quốc gia cũng như trên thế giới. Phân bố lại sản xuất ở hai quốc gia được
biểu diễn trong bảng sau:
Phân bố lại sản xuất
Quần áo (bộ) Thép (tấn)
Mỹ (US) 100 0
Pháp (Fr) 40 120
Tổng 140 120
Điều quan trọng là nhờ phân bổ lao động hợp lý mà sản lượng cả hai loại hàng hóa
đều tăng lên. Hay nói cách khác, hiệu quả sản xuất đã tăng lên. Nếu như sản lượng hàng hóa
tăng lên, điều đó có nghĩa hai quốc gia có thể thu được thặng dư khi tiến hành thương mại.
Chẳng hạn, nếu Pháp xuất khẩu 60 tấn thép và nhập khẩu 30 bộ quần áo thì mỗi quốc gia có
thể tiêu thụ 70 bộ quần áo ( nhiều hơn 20 bộ so với nền kinh tế đóng ) và 60 tấn thép ( nhiều
hơn 10 tấn so với nền kinh tế đóng ).
Thông qua ví dụ trên, chúng ta nhận thấy nếu sản xuất đạt được tính kinh tế theo quy
mô và các quốc gia tiến hành thương mại trao đổi sau khi chuyên môn hóa và phân bố lao
động hợp lý, thì sản xuất và tiêu dùng đều tăng lên so với nền kinh tế đóng. Phúc lợi xã hội
tăng lên do khi tập trung sản xuất hàng hóa có tính kinh tế theo quy mô, hiệu quả sản xuất
tăng lên giúp cho năng suất tăng.