Website hỗ trợ giảng dạy và chăm sóc trẻ em
www.mamnon.com
Trẻ em hôm nay – Thế giới ngày mai
Áp dụng phương pháp trực quan trong giảng dạy trẻ khiếm
thính như thế nào?
Trịnh Thị Kim Ngọc.
Trực quan trong giảng dạy sẽ huy động được tất cả các giác
quan tham gia vào quá trình nhận thức.
Nghiên cứu về phương pháp lĩnh hội và ghi nhớ kiến thức ở trẻ
em, ta nhận thấy:
Nếu chỉ nghe thì chỉ lĩnh hội được 20% lượng thông tin,
nếu chỉ nhìn thì lĩnh hội được 30% lượng thông tin. Nếu dùng
phợp cả nghe – nhìn và hành động thì lượng thông tin tiếp thu
được sẽ là 70%.
Ở trẻ khiếm thính nếu chỉ bắt trẻ nghe, không nhìn thì
lượng thông tin thu nhận được bằng 0. Cho nên ngồi trên lớp trẻ
không tiếp thu được gì nếu chỉ ngồi “nghe” giáo viên giảng bài.
Sử dụng trực quan hợp lý sẽ giúp trẻ khiếm thính phát triển
năng lực tư duy.
Website hỗ trợ giảng dạy và chăm sóc trẻ em
www.mamnon.com
Trẻ em hôm nay – Thế giới ngày mai
Tư duy của trẻ khiếm thính là tư duy cụ thể, trẻ rập tư duy,
suy nghĩ, so sánh, phân tích tổng hợp, tổng hợp những sự vật,
hiện tượng cụ thể.
Ví dụ: So sánh những điểm giống và khác nhau giữa quả cam và
quả táo. Trẻ không thể so sánh được bằng lời nếu không có quả
cam và quả táo trước mặt.
Cần chú ý sử dụng sơ đồ, mô hình vì đây là dạng trực quan
bậc cao(so sánh đồ vật thật, tranh ảnh), có nghĩ là năng cao dần
mức độ trừu tượng giúp trẻ chuyển dần dần từ tư duy trực quan
hình tượng (sử dụng hình tượng, biếu tượng để tư duy) sang tư
duy trừu tượng (sử dụng khái niệm, kí hiệu sơ đồ ).
Trực quan trong dạy học sẽ giúp trẻ khiếm thính phát triển
ngôn ngữ:
Đồ dùng dạy học giúp trẻ phát triển tăng nhanh vốn từ
vựng, trẻ sẽ hiểu và sử dụng vốn từ vựng mà trẻ có được.
Ví dụ: Khi hình thành khái niệm “cái bàn” đối với trẻ nghe rõ,
GV chỉ cần chỉ vào cái bàn trước mặt và nói: “cái bàn”. Trẻ hiểu
và nhớ được, lần sau chỉ vào cái bàn khác, trẻ nhận biết ngay
được đó là cái bàn. Nhung đối với trẻ khiếm thính thì khác, khi
chỉ vào cái bàn khác thì trẻ vẫn không biết đó là cái gì. Muốn
Website hỗ trợ giảng dạy và chăm sóc trẻ em
www.mamnon.com
Trẻ em hôm nay – Thế giới ngày mai
dạy trẻ khiếm thính lĩnh hội được khái niệm “cái bàn”, giáo viên
không thể chỉ bắt đầu bằng một cái bàn mà phải chỉ cho trẻ biết
từ những cái bàn khác nhau: bàn vuông, bàn tròn, bàn cao, bàn
thấp để trẻ tự rút ra dấu hiệu bản chất của cái bàn là gì thì trẻ
mới có được khái niệm này.
Đối với trẻ khiếm thính, vốn từ vựng của trẻ được tính
khônng chỉ bằng ngôn ngữ nói mà phải kể đến những cách diễn
đạt khác (cử chỉ, ký hiệu) của khái niệm.
Ví dụ: quả cam trẻ có thể biểu thị bằng lời nói, chữ viết và ký
hiệu
Đồ dùng trực quan kích thích tính tò mò và khả năng họat
động của trẻ khiếm thính
Trẻ khiếm thính chỉ nhận thức nhanh và chính xác nhất sau
khi được hoạt động với đồ vật. Trẻ cảm nhận đầy đủ nhất, toàn
diện nhất về quả cam sau khi trẻ được cầm nắm, mâm mê và bổ
quả cam, có thể dùng trực quan sẽ kích thích sự ham muốn hiểu
biết, muốn có nó để xem, để sử dụng.
Trực quan trong giảng dạy khiếm thính
Website hỗ trợ giảng dạy và chăm sóc trẻ em
www.mamnon.com
Trẻ em hôm nay – Thế giới ngày mai
Trực quan trong giảng dạy trẻ khiếm thính trước hết thể hiện
trong lời nói của giáo viên.
Mặt đối mặt trong khi nói chuỵên với trẻ khiếm thính là
cực kỳ quan trọng. Nói với trẻ sau lưng cho dù nói to trẻ cũng
chẳng biết gì.
Nói rõ ràng , mạch lạc với trẻ, dùng nưhngx từ đơn giản, dễ
hiểu.
Giáo viên không bao giờ nói “suông” trước mặt trẻ khiếm
thính, nên vừa nói vừa vẽ, vừa nói vừa chỉ, vừa nói vừa chỉ hoặc
điệu bộ, kí hiệu.
Sử dụng đồ dùng trực quan bằng vật thật.
Vật thật là đồ dùng trực quan sinh động nhất, có hiệu quả nhất,
giúp cho trẻ khiếm thính lĩnh hội kiến thức nhanh và chính xác
nhất. Vật thật sẽ kích thích tính tò mò, gây hứng thú học tập
đồng thời trẻ có điều kiện hoạt động với vật thật.
Các loại mô hình
Trong nhiều trường hợp không thể sử dụng vật thật, ta
dùng mô hình làm đồ dùng trực quan như: bò, con voi, quả sầu
riêng, cây cối
Website hỗ trợ giảng dạy và chăm sóc trẻ em
www.mamnon.com
Trẻ em hôm nay – Thế giới ngày mai
Mô hình cần đảm bảo đúng như thật về hình dáng, màu
sắc và tỉ lệ tương ứng.
Nếu đưa những mô hình không giống thật thì có thể trẻ
khiếm tính hiểu sai hoặc trẻ không chấp nhận.
Các loại tranh ảnh
Tranh ảnh là loại đồ dùng trực quan phổ biến nhất trong các hiên
tượng này, được giáo viên thường xuyên sử dụng trong các bài
dạy của mình. Tuy nhiên, , nên chọn những tranh ảnh phù hợp
với nội dung, đẹp về hình thức. Một trong những đặc điểm ở trẻ
khiếm thính là kảh năng quan sát rất phát triển, ghi nhớ hình ảnh
tốt, phát hiện ra những đặc điểm rất nhanh. Do đó khi chọn tranh
ảnh giáo viên nên chú ý:
Nội dung tập trung: tránh đưa ra cho trẻ những tranh có nội
dung rộng, quá nhiều đối tượng, nhiều màu sắc khiến cho trẻ
không biết quan sát vào cái gì.
Màu sắc đúng sự thật, tránh những tranh lòe lọet, quá nhiều
màu trong 1 tranh.
Khi quan sát cần hướng dẫn trẻ quan sát những gì và trình
tự như thế nào
Website hỗ trợ giảng dạy và chăm sóc trẻ em
www.mamnon.com
Trẻ em hôm nay – Thế giới ngày mai
Đồ dùng trực quan do trẻ tự làm.
Nên động viên hướng dẫn trẻ tự làm đồ dùng trực quan
theo khả năng của trẻ.
Đồ dùng trực quan cho trẻ tự làm sẽ giúp trẻ nắm vững
hơn, chính xác hơn, chính xác hơn những kiến thức đã tiếp thu
được
Ngoài đồ dùng trực quan như đã nêu trên, trong giảng
dạy giáo viên có thể sử dụng những phương tiện trực quan khác
nếu thấy tốt cho trẻ.
(Thông tin Khoa Học Giáo Dục Mầm Non)