KHẢO SÁT THÀNH PHẦN LOÀI PHỤ VÀ THÀNH PHẦN KIỂU HUYẾT THANH CỦA CÁC CHỦNG SALMONELLA NHIỄM TRONG THỰC PHẨM (Lời mở đầu)

LỜI CẢM TẠ
Kính dâng lên cha mẹ, anh chị, người đã có công sinh thành, dạy dỗ, chăm lo
để cho chúng con có kết quả như ngày hôm nay.
Chân thành cám ơn Ban giám hiệu Trường Đại học Nông lâm Tp. Hồ Chí
Minh, Ban chủ nhiệm Bộ môn Công nghệ sinh học đã hỗ trợ và tạo mọi điều kiện thuận
lợi cho chúng tôi trong quá trình học tập.
Trân trọng biết ơn quý thầy cô Bộ môn Công nghệ sinh học đã hết lòng giảng
dạy, tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu cho chúng tôi trong suốt thời gian học
tập.
Chân thành cám ơn quý thầy cô Khoa Thủy sản đã tạo mọi điều kiện hướng
dẫn, giúp đỡ cho chúng tôi thực hiện tốt đề tài trong thời gian thực hiện đề tài
Đặc biệt cám ơn thầy Nguyễn Hữu Thịnh đã tận tình hướng dẫn, hết lòng giúp
đỡ, chỉ bảo, động viên chúng em hoàn thành tốt đề tài.
Cảm ơn tất cả các bạn lớp CNSH Khóa 27 đã chia sẻ những vui buồn, giúp đỡ,
động viên và đóng góp ý kiến cho chúng tôi trong suốt khóa học.
Cảm ơn các bạn Tuyền, Đạt, Trung, Khoa Thủy sản và Huy, Khoa CNSH, Đại
học Khoa học tự nhiên Tp. HCM đã cùng chúng tôi trải qua những buồn vui trong
những ngày tháng thực hiện khóa luận này.
iii
TÓM TẮT
Chúng tôi nghiên cứu đáp ứng miễn dịch của thỏ và của cá rô phi đỏ với vi khuẩn
Streptococcus sp. qua 4 thí nghiệm sau:
Thí nghiệm 1: Điều chế kháng huyết thanh từ thỏ kháng vi khuẩn
Streptococcus sp. bằng cách tiêm vi khuẩn dạng FKC rồi định kì phân tích huyết thanh
thu được để kiểm tra hiệu giá của phản ứng ngưng kết .
Thí nghiệm 2: Ảnh hưởng của mật độ nuôi của cá rô phi đỏ (Oreochromis sp.)
đối với khả năng cảm nhiễm vi khuẩn Streptococcus sp. đã được tiêm vi khuẩn dạng
FKC trước đó, bằng cách xem xét tỉ lệ cá cảm nhiễm thực nghiệm.
Thí nghiệm 3: Khảo sát thời gian tạo đáp ứng miễn dịch trên cá rô phi đỏ
(Oreochromis sp.) sau khi tiêm huyền dịch dạng FKC của vi khuẩn Streptococcus sp.
bằng cách kiểm tra phản ứng ngưng kết nhanh trên phiến kính của huyết thanh cá.

Thí nghiệm 4: Khảo sát khả năng phòng bệnh do vi khuẩn Streptococcus sp. trên
cá điêu hồng đã được tạo đáp ứng miễn dịch bằng cách tiêm FKC trước đó, bằng cách
xem xét tỉ lệ cá cảm nhiễm sau khi tiêm gây cảm nhiễm thực nghiệm.
Kết quả thu được qua các thí nghiệm như sau:
• Khả năng tạo đáp ứng miễn dịch trên thỏ chưa tốt, mức hiệu giá ngưng kết
cao nhất là 8 lần sau 7 tuần theo dõi.
• Không thấy có sự khác biệt về tỉ lệ cảm nhiễm đối với vi khuẩn Streptococus
sp. trên cá có hoặc không tiêm FKC do ảnh hưởng của mật độ nuôi thấp (25 con/bể) và
trung bình (50 con/bể).
• Có sự khác biệt về tỉ lệ cảm nhiễm trên cá có và không tiêm FKC khi nuôi ở
mật độ cao (100 con/bể) là: 16% và 24%.
• Cá nuôi ở mật độ cao có tỉ lệ cảm nhiễm vi khuẩn cao hơn so với nuôi ở mật
độ thấp .
• Huyết thanh cá rô phi đỏ có trọng lượng trung bình là 87,3g cho phản ứng
ngưng kết với vi khuẩn Streptococcus sp. trong thời gian 40 ngày sau khi tiêm FKC với
liều đơn.
• Cá có trọng lượng 87,3g được tiêm FKC có khả năng đề kháng sự cảm nhiễm
vi khuẩn Streptococcus sp. sau khi gây nhiễm thực nghiệm.
iv
MỤC LỤC
ĐỀ MỤC.........................................................................................................TRANG
TÊN ĐỀ TÀI .............................................................................................................ii
TÓM TẮT ................................................................................................................iii
CẢM TẠ...................................................................................................................iv
MỤC LỤC.................................................................................................................v
DANH SÁCH CÁC BẢNG ....................................................................................viii
DANH SÁCH CÁC HÌNH ẢNH..............................................................................ix
I. GIỚI THIỆU........................................................................................1
1.1. Đặt vấn đề......................................................................................................1
1.2. Mục tiêu.........................................................................................................2

II. TỔNG QUAN TÀI LIỆU......................................................................3
2.1. Một số đặc điểm sinh học của cá rô phi.........................................................3
2.1.1. Nguồn gốc......................................................................................................3
2.1.2. Phân loại.........................................................................................................3
2.1.3. Môi trường sống.............................................................................................3
2.1.4. Đặc điểm sống và tập tính dinh dưỡng..........................................................4
2.1.5. Đặc điểm sinh sản..........................................................................................4
2.2. Tình hình nuôi cá rô phi trên thế giới và ở Việt Nam....................................5
2.2.1. Trên thế giới...................................................................................................5
2.2.2. Ở Việt Nam....................................................................................................7
2.2.3. Các tiến bộ kỹ thuật trong nghề nuôi cá rô phi..............................................7
2.3. Tình hình dịch bệnh ở cá rô phi.....................................................................8
2.4. Tình hình nghiên cứu bệnh trên cá rô phi......................................................8
2.4.1. Trên thế giới...................................................................................................8
2.4.2. Tại Việt Nam..................................................................................................9
2.5. Một số thông tin về liên cầu khuẩn Streptococcus iniae
v
gây bệnh trên cá rô phi...................................................................................9
2.5.1. Đặc điểm hình thái, sinh lí, sinh hóa..............................................................9
2.5.2. Loài cá nuôi cảm nhiễm................................................................................11
2.5.3. Triệu chứng và bệnh tích..............................................................................11
2.5.4. Huyết thanh học............................................................................................12
2.5.5. Dịch tễ học....................................................................................................12
2.5.6. Phòng. trị bệnh..............................................................................................13
2.6. Khái quát về hệ thống đáp ứng miễn dịch của thú .......................................14
2.6.1. Miễn dịch tự nhiên ở thú...............................................................................14
2.6.2. Miễn dịch thu được ở thú.............................................................................16
2.7. Khái quát về hệ thống đáp ứng miễn dịch của cá.........................................18
2.7.1. Đáp ứng miễn dịch tự nhiên của cá...............................................................18
2.7.2. Đáp ứng miễn dịch thu được của cá.............................................................20

2.8. Giới thiệu về chất bổ trợ...............................................................................21
2.8.1. Nguyên lí tác dụng của chất bổ trợ...............................................................21
2.8.2. Các chất bổ trợ thông dụng...........................................................................21
2.9. Một số nét về vacine phòng bệnh cho cá......................................................22
2.9.1 Nguyên tắc ứng dụng vaccine.......................................................................22
2.9.2 Các dạng vacine dùng cho cá........................................................................22
2.9.3. Các phương pháp chủng vaccine cho cá.......................................................23
2.10. Giới thiệu về phản ứng ngưng kết dùng trong chẩn đoán miễn dịch học.....23
2.10.1. Định nghĩa kháng nguyên, kháng thể............................................................23
2.10.2. Phản ứng ngưng kết......................................................................................24
III. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.....................25
3.1. Thời gian và địa điểm nghiên cứu................................................................25
3.1.1. Thời gian.......................................................................................................25
3.1.2. Địa điểm........................................................................................................25
3.2. Vật liệu và trang thiết bị nghiên cứu.............................................................25
3.3. Phương pháp nghiên cứu..............................................................................26
3.3.1. Phương pháp thu mẫu cá bệnh......................................................................26
3.3.2. Phương pháp bảo quản và vận chuyển mẫu..................................................26
3.3.3. Phương pháp phân lập vi khuẩn gây bệnh....................................................27
vi
3.3.4. Phương pháp nuôi cấy và thu sinh khối
vi khuẩn Streptococcus sp. dạng FKC..........................................................29
3.3.5. Phương pháp cấp vi khuẩn dạng FKC và gây cảm nhiễm cho cá.................30
3.3.6. Phương pháp lấy mẫu máu và thu huyết thanh.............................................31
3.3.7. Phương pháp thực hiện phản ứng ngưng kết nhanh trên phiến kính............32
3.3.8. Phương pháp xác định hiệu giá của phản ứng ngưng kết.............................32
3.4. Cách bố trí và tiến hành thí nghiệm..............................................................33
3.4.1. Thí nghiệm 1.................................................................................................33
3.4.2. Thí nghiệm 2.................................................................................................34
3.4.3. Thí nghiệm 3.................................................................................................37

3.4.4. Thí nghiệm 4.................................................................................................38
IV. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN............................................................40
4.1. Kết quả thí nghiệm 1.....................................................................................40
4.2. Kết quả thí nghiệm 2.....................................................................................42
4.3. Kết quả thí nghiệm 3.....................................................................................45
4.4. Kết quả thí nghiệm 4.....................................................................................46
V. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ..................................................................49
5.1. Kết luận.........................................................................................................49
5.2. Đề nghị..........................................................................................................49
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..............................................................................50
PHỤ LỤC
vii