Người tiêu dùng trong thế kỷ 21 docx

Người tiêu dùng trong thế
kỷ 21

Từ xu hướng của người tiêu dùng thế giới và Trung Quốc
Thế kỷ XXI sẽ là kỷ nguyên của sự toàn cầu hoá kinh tế và cạnh
tranh trở thành động lực chính thúc đẩy sự phát triển của các
doanh nghiệp cũng như các nền kinh tế.
Đối với doanh nghiệp, đưa được sản phẩm và dịch vụ đến với
người tiêu dùng mới chỉ là một nửa chặng đường gian nan, làm
sao để người tiêu dùng mua sản phẩm và dịch vụ của mình chính
là nửa gian nan còn lại. Thách thức làm sao đáp ứng được thị
hiếu người tiêu dùng trong thế kỷ XXI ngày càng trở nên nặng nề
hơn. Muốn đáp ứng được người tiêu dùng, trước hết cần phải
hiểu về người tiêu dùng trong bối cảnh đang thay đổi hậu khủng
hoảng, trong bối cảnh của kỷ nguyên kỹ thuật số.
Thị hiếu và cách chi tiêu của người tiêu dùng không phải là bất
biến và thay đổi theo các thời kỳ - gắn với các chu kỳ kinh tế.
Trong thời kỳ suy thoái, tiêu dùng giảm sút, nhu cầu tìm kiếm
thông tin về sản phẩm, dịch vụ và doanh nghiệp cung cấp tăng
lên; quá trình mua hàng dài hơn; người tiêu dùng mua hàng đa
phần là có chủ đích rõ ràng (chứ không phải là tuỳ hứng) với sự
chú ý đặc biệt về giá cả. Trong thời kỳ này, các giá trị được người
tiêu dùng quan tâm là tính tiết kiệm, độ bền, độ tin cậy, độ an
toàn, tính cộng đồng và lạc quan.
Sau thời kỳ suy thoái, người tiêu dùng lại có những thay đổi trong
hành vi mua sắm và chuyển sang những mối quan tâm mới,
những tiêu chuẩn mới. Những nhu cầu bị dồn nén trong thời kỳ
suy thoái sẽ được giải tỏa tùy theo điều kiện kinh tế, tuy nhiên
điều chắc chắn là người tiêu dùng sẽ không còn vung tay mua
sắm nhiều như trước.
Xét theo một chiều kích khác, bước sang thế kỷ XXI, người tiêu

dùng có những xu hướng quan trọng như: quan tâm nhiều hơn
đến việc tiết kiệm năng lượng - sử dụng năng lượng xanh, mua
sắm trực tuyến nhiều hơn, hướng tới việc tự phục vụ - sáng tạo
sản phẩm và cùng nhau tạo nên ý nghĩa của thương hiệu. Ngoài
việc chịu ảnh hưởng của các xu hướng chung của người tiêu
dùng thế giới, người tiêu dùng châu Á nói chung và Việt Nam nói
riêng còn có những đặc điểm đặc thù. Có thể tìm hiểu người tiêu
dùng Trung Quốc để liên hệ với người tiêu dùng Việt Nam.
Theo Juan Antonio Fernandez và Laurie Underwood trong cuốn
CEO ở Trung Quốc, người tiêu dùng Trung Quốc có đòi hỏi, kỳ
vọng rất cao (chứ không phải sẵn sàng chấp nhận những sản
phẩm lỗi thời, kém chất lượng như mọi người vẫn nghĩ), đồng
thời họ cũng là những người mặc cả số 1 (do hạn chế về ngân
sách chi tiêu), kém trung thành với nhãn hiệu (do vẫn quen mua
những sản phẩm không có thương hiệu). Một trở ngại khi tiếp cận
người tiêu dùng Trung Quốc là thiếu những thông tin marketing
đáng tin cậy do các công ty nghiên cứu thị trường làm việc không
hiệu quả và các cơ quan công quyền không cung cấp được
những thông tin tốt. GS. John Quelch, nguyên Phó hiệu trưởng
Trường Kinh doanh Harvard, khái quát về Trung Quốc như miếng
mồi đầy quyến rũ với 1,3 tỷ người tiêu dùng có sực khác biệt
đáng kể về sức mua, ở đó chính mối quan hệ là yếu tố quyết định
sự thành công trong kinh doanh, mức độ tiêu dùng được coi là
biểu hiện của vị thế xã hội.
Người tiêu dùng Việt Nam có những nét riêng
Người tiêu dùng Việt Nam đã và đang nhanh chóng giàu lên, đặc
biệt ở các khu vực đô thị. Người tiêu dùng Việt Nam cũng chịu
ảnh hưởng của những xu thế người tiêu dùng thế giới và cũng có
những khác biệt bên cạnh những nét giống người tiêu dùng
Trung Quốc. Người tiêu dùng Việt Nam hiện nay thường thu thập

thông tin từ nhiều nguồn, cân nhắc kỹ càng trước khi quyết định
mua một sản phẩm hay sử dụng dịch vụ - giống hệt như người
tiêu dùng ở các nước phát triển trên thế giới. Cũng như người
tiêu dùng Trung Quốc, họ được đánh giá là những khách hàng
gay go – do họ khá sành điệu, đòi hỏi cao, quan tâm nhiều đến
giá cả và dễ thay đổi. Họ cũng còn ít trung thành với nhãn hiệu
nên người ta cũng dạo đủ các nơi, so sánh giá cả rất sát.
Một thách thức quan trọng là ở Việt Nam có nhiều thị trường chứ
không phải có một thị trường với các nhóm người tiêu dùng rất
khác biệt được phân chia theo các yếu tố về nhân khẩu, trình độ
học vấn và thu nhập. Sự phong phú đa dạng này đòi hỏi các
doanh nghiệp phải điều chỉnh sản phẩm/dịch vụ của mình để có
thể đáp ứng nhu cầu cho nhiều phân khúc khách hàng khác
nhau.
Ở Việt Nam, có một thực tế nữa cần chú ý là trẻ con chính là
những người tiêu dùng có quyền quyết định rất mạnh mẽ, được
bố mẹ và ông bà sẵn sàng móc ví ra chi trả cho các nhu cầu. Mặt
khác, chế độ dinh dưỡng và chăm sóc sức khỏe được cải thiện
khiến số người ở tuổi hưu trí ngày càng tăng và đây là một phân
khúc thị trường cần được chú ý đến.
Những gợi ý cho công tác bán hàng
Mục tiêu hoạt động chính của doanh nghiệp là thu hút và giữ
khách hàng , bằng cách đó tạo ra lợi nhuận kinh tế, cải thiện viễn
cảnh tồn tại và tăng trưởng của doanh nghiệp và làm tăng giá trị
cổ đông. Để đạt được mục tiêu này, rõ ràng cần phải hiểu rõ
khách hàng và quá trình ra quyết định của khách hàng - người
tiêu dùng (có một số khác biệt rõ ràng giữa khách hàng là Cá
nhân, gia đình và tổ chức -tất cả cần đều được nghiên cứu kỹ
càng).
Tiếp thị trong thế kỷ XXI không còn bó hẹp trong công thức 4P

truyền thống nữa mà đã và đang mở rộng ra thêm 3P thành Công
thức 7P: Product (Sản phẩm), Price (Giá), Promotion (Xúc tiến),
Place (Địa điểm), Packaging (Đóng gói), Positioning (Định vị) và
People (Con người). Trước tiên, hãy tạo dựng thói quen nhìn vào
các sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp dưới góc nhìn của một
nhà tư vấn tiếp thị bên ngoài được doanh nghiệp thuê để quyết
định xem nên hay không nên đưa nó ra thị trường vào thời điểm
này. Có nhiều câu hỏi quan trọng cần đặt ra, chẳng hạn như: Sản
phẩm hay dịch vụ hiện tại có tương thích và phù hợp với thị
trường và với khách hàng? Đồng thời, nên phát triển thói quen
suy nghĩ về cách thức doanh nghiệp, sản phẩm/dịch vụ được
định vị trong trái tim và tâm trí các khách hàng. Al Reis và Jack
Trout trong cuốn sách nổi tiếng Positioning (Định vị) đã chỉ ra
rằng những suy nghĩ và nhìn nhận của các khách hàng về doanh
nghiệp là nhân tố quyết định thành công trong một thị trường
cạnh tranh.
Theo các chuyên gia, những cách làm hay nhất khi tiếp cận
người tiêu dùng trong thế kỷ XXI là: cố gắng thích ứng tốt nhất
với thị trường, đa dạng hóa việc chào hàng, xác định rõ phải
nhắm đến người tiêu dùng ở đâu. Những cách làm trên trước hết
phải dựa trên kết quả của việc nghiên cứu thị trường một cách kỹ
lưỡng - để hiểu và phục vụ người tiêu dùng một cách có hiệu
quả.