một số vấn đề lý luận về kinh tế trang trại

Website: Email : Tel : 0918.775.368
A. Lời nói đầu
Quá trình thực hiện đờng lối đổi mới toàn diện đất nớc đã làm xuất hiện
nhiều nhân tố mới, nhiều mô hình tổ chức trên tất cả các lĩnh vực đời sống xã
hội. Kinh tế trang trại là một trong những mô hình tổ chức mới trong sản xuất
nông nghiệp và phát triển kinh tế xã hội nông thôn nớc ta trong những năm gần
đây kinh tế trang trại đã góp phần tạo ra một bớc tiến quan trọng trong sự phát
triển của xã hội nông nghiệp và kinh tế - xã hội nông thôn. Từ khi hình thành và
phát triển đến nay trang trại đã khẳng định đợc vị trí và vai trò quan trọng của
mình trong sản xuất nông nghiệp, có những bớc đi đúng đắn, phù hợp với điều
kiện cụ thể của đất nớc. Bên cạnh những khởi sắc đã nêu trên kinh tế trang trại
còn gặp nhiều khó khăn, vớng mắc trong quá trình phát triển mà nổi bật nhất là
vấn đề nhận thức về kinh tế trang trại không những của đại đa số chính vì vậy
em đã chọn đề tài: "Một số vấn đề lý luận về kinh tế trang trại". Với mục đích
làm rõ những vấn đề cơ bản về trang trại về chủ trơng, chính sách của Đảng và
Nhà nớc về phát triển kinh tế trang trại.
Em xin đợc cảm ơn các thầy cô giáo trong Khoa Kinh tế Nông nghiệp và
Phát triển Nông thôn và Thầy giáo Vũ Đình Thắng đã hớng dẫn em hoàn thành
đề tài này.
Do trình độ còn hạn chế, nên trong quá trình viết còn nhiều khiếm
khuyết, rất mong đợc sự đóng góp ý kiến của các thầy, cô và các bạn
Tác giả
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
B. Nội dung
Phần I
Một số vấn đề cơ bản về trang trại
I. Bản chất, khái niệm về kinh tế trang trại
1. Bản chất kinh tế trang trại
Trong lịch sử phát triển của nông nghiệp các nớc trên thế giới cũng nh ở
nớc ta đã từng tồn tại các hình thức sản xuất nông nghiệp mang tính tập trung đ-

ợc tiến hành trên một diện tích quy mô đủ lớn nhằm sản xuất ra khối lợng nông
sản phẩm lớn hơn so với hình thức sản xuất nông nghiệp truyền thống, phân tán
trên những diện tích ruộng đất nhỏ.
Nhìn chung các hình thức sản xuất nông nghiệp tập trung trong các ph-
ơng thức sản xuất trớc chủ nghĩa t bản đều sản xuất ra đợc một khối lợng nông
sản phẩm lớn hơn so với hình thức sản xuất truyền thống nhng mục đích chính
vẫn là tự cung tự cấp, đảm bảo nhu cầu tiêu dùng trực tiếp. Thời kỳ này trình độ
khoa học kỹ thuật, tổ chức sản xuất còn kém phát triển, do đó cũng làm hạn chế
rất nhiều đến hiệu quả sản xuất. Đến giai đoạn suất hiện phơng thức sản xuất t
TBCN dới sự tác động của cơ chế thị trờng, sự phát triển mạnh mẽ về khoa học
kỹ thuật, sự thay đổi của lực lợng sản xuất và quan hệ sản xuất đã tạo ra bớc đột
phá lớn trong nền kinh tế nói chung, nền nông nghiệp nói riêng. Trong thời kỳ
này sản xuất đã chuyển từ tự cung tự cấp là chủ yếu sang sản xuất hàng hoá.
Sản phẩm sản xuất ra chủ yếu là để bán nhằm tăng thu nhập và lợi nhuận. Nếu
nh trớc chủ nghĩa t bản hình thức sở hữu của các phơng thức sản xuất chủ yếu là
sở hữu nhà nớc thì giai đoạn này hình thức sở hữu về cơ bản là dựa trên quyền
sở hữu t liệu sản xuất (quyền sử dụng ) của một ngời chủ độc lập.
Nh vậy, trong điều kiện kinh tế thị trờng, về bản chất, trang trại (hay
nông trại ) là một thuật ngữ gắn liền với hình thức sản xuất nông nghiệp mang
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
tính tập chung trên một diện tích ruộng đất đủ lớn nhằm sản xuất nông sản, sản
phẩm hàng hoá với quy môt gia đình là chủ yếu.
ở Việt Nam nhờ đờng lối đổi mới của Đảng và nhà nớc kinh tế trang trại
đã hình thành và phát triển đặc biệt là từ khi ban hành nghị quyết 10/QĐ - TW -
1988.3 thực hiện chính sách giao đất và cung cấp giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất để ổn định lâu dài cho hộ nông dân.
2. Khái niệm về kinh tế trang trại
Để làm rõ khái niệm kinh tế trang trại trớc hết cần phân biệt thuật ngữ
(trang trại) và ( kinh tế trang trại) là những khái niệm không đồng nhất. Trong

một số tài liệu sử dụng hai thuật ngữ này gần nh không có phân biệt rạch ròi.
Nhng thực chất " trang trại và kinh tế trang trại" là những khái niệm không
đồng nhất. Kinh tế trang trại là tổng thể các yếu tố vật chất của sản xuất mà các
quan hệ kinh tế nảy sinh trong quá trình tồn tại và hoạt động của trang trại, còn
trang trại là nơi kết hợp các yếu tố vật chất của sản xuất và là chủ thể của các cơ
quan hệ kinh tế đó.
Nh vậy nói kinh tế trang trại là nói đến mặt kinh tế của trang trại, khái
niệm trang trại rộng hơn khái niệm kinh tế trang trại và có thể hiểu trang trại về
mặt kinh tế nh sau:
"Trang trại là một hình thức tổ chức sản xuất cơ sở trong nông lâm, ng
nghiệp. Có mục đích chủ yếu là sản xuất hàng hoá, t liệu sản xuất thuộc quyền
sở hữu hoặc quyền sử dụng của một ngời chủ độc lập, sản xuất đợc tiến hành
trên quy mô rộng đất và các yếu tố đợc tập trung đủ lớn với cách thức tổ chức
tiến bộ và trình độ kỹ thuật cao, hoạt động tự chủ và luôn gắn với thị trờng".
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
II. Đặc điểm cơ bản và vai trò của kinh tế trang trại trong nền kinh
tế thị trờng.
1. Những đặc điểm cơ bản của kinh tế thị trờng
Suất phát từ bản chất , khái niệm của kinh tế trang trại đã trình bầy ở
trên có thể thấy kinh tế trang trại có những đặc trng sau:
1.1. Mục đích chủ yếu của kinh tế trang trại là sản xuất nông sản
phẩm sản xuất theo nhu cầu của thị trờng.
Nông hộ vừa là gia đình - đơn vị trực tiếp tiêu dùng của xã hội, vừa là cơ
sở sản xuất nông, lâm, ng nghiệp sản xuất ra những sản phẩm tới cần thiết cho
cuộc sống có thể tiêu dùng trực tiếp. Mục đích sản xuất của hộ nông dân sản
xuất tự cung, tự cấp là đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của họ về các loại nông sản.
Có thể nói sản xuất trực tiếp tự túc là cái vốn có của kinh tế hộ nông dân. Do
vậy hộ nông dân muốn thoát khỏi tình trạng sản xuất tự túc, tự cấp, muốn làm
giầu phải từng bớc chuyển sang sản xuất hàng hoá theo mô hình kinh tế trang

trại.
Các trang trại gia đình đều đi lên từ kinh tế hộ nông dân khi kinh tế hộ
phá vỡ vỏ bọc, tự cấp, tự túc vốn có. Nh vậy quá trình hình thành và phát triển
tại đây là quá trình nâng cao hay mở rộng tính chất và trình độ sản xuất hàng
hoá của trang trại đồng thời cũng là quá trình thu hẹp tính chất sản xuất trực
tiếp tự cấp, tự túc vốn có của kinh tế hộ nông dân.
Đặc trng về mục đích sản xuất hàng hoá là đặc trng quan trọng nhất của
kinh tế trang trại vì mục đích sản xuất hàng hoá chi phối và ảnh hởng rất lớn,
thậm trí quyết định tới các đặc trng khác của kinh tế trang trại.
1.2. T liệu sản xuất trang trại thuộc quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng
của một ngời chủ độc lập.
Tất cả các t liệu sản xuất trong trang trại phải thuộc sở hữu, hoặc quyền
sử dụng (nếu là đi thuê) của ngời chủ trang trại. Có nh vậy trang trại mới hoàn
toàn tự chủ trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Từ lựa chọn xu hớng sản xuất,
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
quyết định kỹ thuật, công nghệ.... cho đến tiếp cận thị trờng, tiêu thụ sản
phẩm...
1.3. Các yếu tố sản xuất mà đặc biệt là ruộng đất và tiền vốn đợc tập
trung với quy mô đủ lớn có thể đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất hàng
hoá.
Đặc trng này của trang trại chính là xuất phát từ đặc trng về mục đích sản
xuất hàng hoá. Không chỉ trong nông nghiệp mà ở các ngành sản xuất hàng
hoá, vật chất khác, sản xuất hàng hoá đợc tiến hành khi mà các yếu tố sản xuất
đợc tập trung tới quy mô cần thiết (ruộng đất, tiền vốn, t liệu sản xuất ...) tập
trung đủ lớn.
Tuy nhiên mức độ tập trung này chỉ nên phù hợp với yêu cầu sản xuất
hàng hoá, chuyên canh, thâm canh chứ không nên vợt quá tầm kiểm soát, quá
trình sản xuất - sinh học trên đồng ruộng hoặc trong chuồng trại của chủ trang
trại.

Đặc trng về sự tập trung các yếu tố sản xuất của kinh tế trang trại có thể
biểu thị về mặt lợng bằng những chỉ tiêu chủ yếu sau:
* Quy mô diện tích ruộng đất (nếu là trang trại lấy trồng trọt làm sản
xuất chính) hoặc số lợng gia súc, gia cầm (nếu trang trại chăn nuôi là chính).
Hiện nay trồng trọt trang trại đợc quy định là đơn vị kinh doanh có quy mô diện
tích 2 ha với cây hàng năm ở phía Bắc, 3 ha đối với cây hàng năm ở Tây
Nguyên và Đồng Bằng Sông Cửa Long.... có 3 ha với cây lâu năm ở tất cả các
miền trong nớc.
* Quy mô đầu t cho sản xuất kinh doanh, trong đó lu ý 2 yếu tố là vốn và
lao động. Các tiêu chí đợc quy định cụ thể cho từng loại hình kinh doanh của
trang trại. Hiện nay, ngời ta quy định trang trại có vốn đầu t trên 20 triệu và
thuê 2 lao động trở lên.
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
1.4. Kinh tế trang trại có cách thức tổ chức và quản lý sản xuất tiến bộ
dựa trên cở chuyên môn hoá sản xuất, thâm canh ứng dụng tiến bộ kỹ thuật,
thực hiện hoạch toán, điều hành sản xuất hợp lý và thờng xuyên tiếp cận thị
trờng. Điều này đợc biểu hiện:
* Về trình độ chuyên môn hoá.
Xu hớng của các trang trại là chuyển từ sản xuất đa dạng, đa canh kết
hợp trồng trọt với chăn nuôi sang sản xuất chuyên canh, tập trung vào một vài
nông sản hàng hoá có lợi thế so sánh và khả năng sinh lời cao. Nhìn chung do
mục đích là sản xuất hàng hoá nên hầu hết các trang trại đều kết hợp giữa
chuyên môn hoá với phát triển tổng hợp. Đây là điểm khác biệt của trang trại so
với hộ sản xuất tự cấp, tự túc.
* Cách thức điều hành sản xuất: cũng do sản xuất hàng hoá, đòi hỏi các
trang trại phải ghi chép, hạch toán kinh doanh, tổ chức sản xuất khoa học trên
cơ sở những kiến thức về nông học, về kinh tế thị trờng.
* Về tiếp cận thị trờng: do sản phẩm trang trại làm ra chủ yếu để bán
trên thị trờng nên hoạt động của trang trại đòi hỏi phải tiếp cận với thị trờng để

biết đợc thị trờng cần loại sản phẩm nào, số lợng bao nhiêu, chất lợng và chủng
loại giá cả và thời điểm cung cấp nh thế nào?... Nếu chủ trang trại không có
những thông tin và các vấn đề trên, hoạt động kinh doanh sẽ không có hiệu quả.
Vì vậy, tiếp cận thị trờng là yêu cầu cấp thiết với trang trại.
1.5. Chủ trang trại là ngời có ý chí, có năng lực tổ chức quản lý, có
kiến thức và kinh nghiệm sản xuất, có hiểu biết nhất định về kinh doanh.
Những nhân tố của ngời chủ trại nêu trên, về cơ bản không có ở ngời chủ
nông hộ sản xuất tự cấp, tự túc. Tuy nhiên những đặc trng trên của chủ trang
trại không đợc hội tụ đủ ngay từ đầu nên đợc hoàn thiện dần cùng với quá trình
phát triển của trang trại.
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368
2. Vai trò của trang trại
Trong các nghị quyết Đại hội Đảng gần đây, Đảng ta luôn xác định nông
nghiệp vẫn là mặt trận hàng đầu trong quá trình thực hiện, CNH - HĐH đất nớc.
Trang trại là hình thức tổ chức sản xuất nông nghiệp nh chủ yếu của nên sản
xuất hàng hoá, vì vậy trang trại có vai trò hết sức to lớn trong việc sản xuất lơng
thực, thực phẩm cung cấp cho xã hội. Trang trại là tế bào kinh tế quan trọng để
phát triển nông nghiệp nông thôn, thực hiện sự phân công lao động xã hội.
Trong điều kiện nền kinh tế nớc ta chuyển t sản xuất tự cấp tự túc sang sản xuất
hàng hoá, sự hình thành và phát triển các trang trại có vai trò cực kỳ quan trọng.
ở Việt Nam, kinh tế trang trại mà chủ yếu là trang trại gia đình tuy mới
phát triển nhng những năm gần đây, nhng vai trò tích cực quan trọng của nó đã
thể hiện khá rõ nét cụ thể là:
* Trang trại là hình thức tổ chức sản xuất lấy việc khai thác tiềm năng và
lợi thế so sánh phục vụ nhu cầu xã hội làm phơng thức sản xuất chủ yếu, vì vậy
nó cho phép huy động, khai thác đất đai, sức lao động và nguồn lực khác một
cách đầy đủ, hợp lý và có hiệu quả. Nhờ vậy, nó góp phần tích cực thúc đẩy sự
tăng trởng và phát triển của nông nghiệp và kinh tế nông thôn.
* Trang trại với kết quả và hiệu quả sản xuất cao góp phần chuyển dịch

cơ cấu kinh tế phát triển các loại cây trồng, vật nuôi có giá trị hàng hoá cao,
khắc phục dần tình trạng manh mún, phân tán, tạo vùng chuyên môn hoá cao,
đẩy nanh nông nghiệp sang sản xuất hàng hoá. Mặt khác qua thúc đẩy chuyển
dịch cơ cấu kinh tế, trang trại góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp đặc biệt
là công nghiệp chế biến và dịch vụ sản xuất nông thôn.
* Trang trại là đơn vị sản xuất có quy mô lớn hơn kinh tế hộ nông dân.
Do đó có khả năng áp dụng hiệu quả các thành tựu khoa học và công nghệ vào
sản xuất, nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực. Mặt khác với cách thức tổ
chức sản xuất và quản lý kinh doanh tiên tiến, trang trại là nơi tiếp nhận và
truyền tải các tiến bộ khoa học và công nghệ đến hộ nông dân thông qua chính
hoạt động sản xuất của mình.
7
Website: Email : Tel : 0918.775.368
* Phát triển kinh tế trang trại góp phần quan trọng làm tăng hộ giầu có
trong nông thôn, tạo thêm việc làm và tăng thu nhập cho lao động. Điều này rất
có ý nghĩa trong giải quyết vấn đề lao động và việc làm, một trong những vấn
đề bức súc của nông nghiệp, nông thôn nơc ta hiện nay. Mặt khác phát triển
kinh tế trang trại còn góp phần thúc đẩy phát triển kết cấu hạ tầng trong nông
thôn và tạo tấm gơng cho các hộ nông dân về cách tổ chức và quản lý sản xuất
kinh doanh. Do đó phát triển kinh tế trang trại góp phần tích cực vào việc giải
quyết các vấn đề xã hội và đổi mới bộ mặt xã hội nông thôn mới.
Về mặt môi trờng, do sản xuất kinh doanh tự chủ và vì lợi ích thiết thực,
lâu dài của mình mà các chủ trang trại luôn có ý thức khai thác hợp lý và quan
tâm bảo vệ các yếu tố môi trờng, trớc hết là trong phạm vi trang trại và sau nữa
là trong phạm vi từng vùng. Các trang trại ở Trung Du, Miền Núi đã góp phần
quan trọng vào việc trồng rừng, bảo vệ rừng, phủ xanh đất trống đồi trọc và sử
dụng hiệu quả tài nguyên đất đai. Những việc làm này đã góp phần tích cực cải
tạo và bảo vệ môi trờng sinh thái trên các vùng đất nớc.
Nh ta đã phân tích chúng ta thấy đợc tầm quan trọng to lớn của nền kinh
tế trang trại trong nền kinh tế hiện nay. Chính vì vậy mà nhà nớc cần thực sự tập

trung các nguồn lực vốn có, tạo điều kiện cho kinh tế trang trại phát triển đúng
hớng, có những bớc đi vững chắc sứng đáng là tổ chức sản xuất trọng yếu trong
nền nông nghiệp.
III. Chỉ tiêu đánh giá trình độ phát triển trang trại
Do sản xuất hàng hoá là quá trình sản xuất ra sản phẩm để trao đổi, để
bán, nên chỉ tiêu quan trọng nhất phảm ánh trình độ của sản xuất hàng hoá là
chỉ tiêu tỷ suất sản xuất hàng hoá trong tổng sản phẩm của ngời sản xuất. Chỉ
tiêu này có thể tính bằng tỷ lệ về mặt hiệnvật, nếu trong cơ cấu sản phẩm là
đồng nhất, có thể so sánh đợc về lợng hiện vật.
Ví dụ: Trong sản xuất chăn nuôi gà, nếu sản phẩm của trang trại chỉ là gà
nuôi lấy trứng thì tỷ trọng sản phẩm hàng hoá có thể tính đợc bằng cách so sánh
8
Website: Email : Tel : 0918.775.368
giữa số lợng trứng hàng hoá (đem bán) với số lợng trứng đợc sản xuất ra. Nếu
trong năm sản xuất đợc 30.000 quả trứng mà bán ra đợ 27.000 quả. Thì tỷ suất
hàng hoá là 90%.
Ngoài ra chỉ tiêu này có thể đợc sử dụng để phân tích trình độ sản xuất
hàng hoá khi sản phẩm nằm trong cùng một nhóm có tính chất gần nh nhau.
(Sản lợng lơng thực quy thóc, sản lợng ngũ cốc, rau xanh...)
Bên cạnh tỷ suất sản phẩm hàng hoá tính theo tỷ lệ hiện vật, ngời ta còn
sử dụng chỉ tiêu tỷ suất giá trị sản phẩm hàng hoá. Đây là chỉ tiêu phổ biến khi
nghiên cứu trình độ sản xuất hàng hoá của một đơn vị kinh doanh hoặc một
vùng kinh tế. Tính chỉ tiêu này, bằng cách so sánh giữa sản lợng của trang trại.
Điều cần lu ý, nếu muốn so sánh chỉ tiêu này qua các năm, có thể dùng giá cố
định, hoặc có thể dùng giá hiện hành. Nếu so sánh trình độ sản xuất hàng hoá
của các đơn vị trong cùng năm, ngời ta thờng dùng giá hiện hành để tính toán.
Trong phân tích trình độ phát triển trang trại, chỉ tiêu tỷ suất hàng hoá là chủ
yếu. Tuy nhiên trong nhiều trờng hợp, nếu chỉ sử dụng chỉ tiêu này sẽ đánh giá
không chính xác trình độ phát triển của trang trại. Ví dụ: Trong một năm, trang
trại chăn nuôi đợc 50 con gà và bán hết cả 50 con, thì tỷ suất hàng hoá là 100%.

Nếu trang trại khác nuôi đợc 100 con nhng chỉ bán 75 con thì tỷ suất hàng hoá
chỉ là 75%. Nh vậy thì không thể đánh giá đúng trang trại nào có trình độ sản
xuất cao hơn. Để khắc phục hạn chế trên, ngời ta dùng chỉ tiêu quy mô giá trị
sản phẩm hàng hoá đi kèm với chỉ tiêu tỷ suất hàng hoá.
Ngoài ra, để đánhgiá trình độ sản xuất hàng hoá từng loại nông sản ngời
ta còn sử dụng chỉ tiêu cơ cấu giá trị nông sản hàng hoá.
9
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Phần II
Xu hớng hình thành và phát triển
kinh tế trang trại
I. Khái quát về kinh tế trang trại ở một số nớc trên thế giới
1. Quá trình hình thành và phát triển
Trong cuộc cách mạng công nghiệp lần 1 diễn ra ở Châu Âu, ngời ta đã
tiến hành tìm các phơng thức tổ chức sản xuất nông nghiệp phù hợp với yêu cầu
công nghiệp hoá.
Tuy nhiên xu hớng chung giữa thế kỷ XIX, ngời ta coi các xí nghiệp
nông nghiệp lớn với phơng thức sản xuất kinh doanh t bản chủ nghĩa cùng với
việc sử dụng nhiều lao động làm thuê là con đờng tất yếu cho sự phát triển nông
nghiệp.
Khi bớc vào thờikỳ công nghiệp hoá. Nhng vào cuối thế kỷ XIX, khi
khoa học công nghệ đã phát triển với trình độ khá cao đã thúc đẩy tăng sản lợng
nông nghiệp, giảm giá thành nông sản, cơ sở vật chất kỹ thuật phát triển (giao
thông, máy móc, phân bón....) đã làm tăng năng suất lao động, ngành công
nghiệp phát triển mạnh kéo theo việc tăng giá lao động nông nghiệp. Vì vậy
nông nghiệp không phù hợp hình thức sản xuất với quy mô lớn và sử dụng
nhiều lao động làm thuê. Tình trạng này đã làm mất dần u thế của trang trại lớn,
thúc đẩy sự phát triển của trang trại gia đình. Sang đầu thế kỷ XX, lao động
nông nghiệp bắt đầu giảm, số trang trại cũng giảm lao động làm thuê, khoảng
75 - 80% số trang trại gia đình không thuê lao động, số còn lại có thuê nhng số

lợng rất hạn chế. Đây là thời kỳ phát triển mạnh của hình thức trang trại gia
đình.
10
Website: Email : Tel : 0918.775.368
ở Châu á, kinh tế nông nghiệp sản xuất hàng hoá ra đời muộn hơn. Tuy
vậy, cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX sự xâm nhập của t bản phơng Tây, cùng
việc du nhập phơng thức sản xuất kinh doanh t bản chủ nghĩa đã nảy sinh hình
thức kinh tế trang trại trong nông nghiệp. Sau thế, nhiều nớc Châu á đã tiến
hành cải cách ruộng đất với nội dung, mức độ khác nhau nhằm chuyển ruộng
đất cho những ngời nông dân trực tiếp sản xuất nông nghiệp. Điều này đã có tác
động trực tiếp đến quá trình hình thành và phát triển các trang trại gia đình theo
hớng sản xuất hàng hoá.
Nh vậy kinh tế trang trại sản xuất hàng hoá đã tồn tại hàng trăm năm gắn
liền với sự ra đời và phát triển của chủ nghĩa t bản. Tuy nhiên, kinh tế trang trại
ở các nớc trên thế giới có sự khác biệt nhất định về quy mô, về phơng pháp
điều hành sản xuất kinh doanh và hớng kinh doanh. Điều đó phản ánh tính đa
dạng của kinh tế trang trại phù hợp với điều kiện tự nhiên, xã hội, phong tục, tập
quán truyền thống.
II. Xu hớng hình thành và phát triển kinh tế trang trại ở nớc ta
1. Xu hớng hình thành.
ở nớc ta hiện nay, phần lớn các nông hộ đều là các hộ tiểu nông. Tuy
nhiên trên thực tế đã và đang có xu hớng hình thành các hộ sản xuất hàng hoá
theo kiểu trang trại. Các trang trại xuất hiện không những ở vùng sản xuất hàng
hoá, mà cả ở vùng sản xuất hàng hoá cha phát triển, ở vùng có diện tích đất
bình quân theo đầu ngời cao mà cả ở vùng diện tích đất bình quân đầu ngời
thấp.
Hớng hình thành trang trại diễn ra không đồng đều giữa các vùng do các
vùng có điều kiện khác nhau về đất đai, dân số, vốn trong dân, cơ sở sản xuất
đang hình thành, sự phát triển của kết cấu hạ tầng.
* Vùng Trung du và miền núi: Về thực chất đã xuất hiện các trang trại từ

trớc những năm đổi mới kinh tế, nhng quy mô còn nhỏ bé dới hình thức các mô
hình kinh tế gia đình kiểu vờn rừng, vờn đồi.... Trong những năm đổi mới kinh
11