i
Li cam đoan
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca cá nhân tôi di s hng
dn ca tp th các nhà khoa hc và các tài liu tham kho đã trích dn. Kt qu
nghiên cu là trung thc và cha đc công b trên bt c mt công trình nào khác.
Tác gi
Lê Th Thu Hà
ii
Li cm n
Trong quá trình làm lun án, tôi đã nhn đc rt nhiu góp ý v chuyên môn
cng nh s ng h v các công tác t chc ca tp th cán b hng dn, ca các nhà
khoa hc, ca các bn đng nghip. Tôi xin đc gi ti h li cám n sâu sc.
Tôi xin bày t lòng cm n đn tp th hng dn đã tâm huyt hng dn tôi
trong sut th
i gian qua.
Tôi cng xin chân thành cm n các nhà khoa hc, các đng nghip, các t chc
Khoa, Trung tâm thí nghim, Phòng ban ca Trng i hc K thut công nghip
Thái Nguyên đã có nhng ý kin đóng góp quý báu và to điu kin thun li cho tôi
trong sut quá trình thc hin đ tài lun án.
Nhân đây tôi cng xin đc cm n gia đình bé nh ca tôi, chng và con trai, đã
ht lòng ng h tôi v thi gian, tinh th
n, tình cm, giúp tôi vt qua rt nhiu khó
khn đ hoàn thành đc quyn lun án này.
Tác gi lun án
Lê Th Thu Hà
iii
Mc lc
Các ký hiu đc s dng vi
Bng các ký hiu vit tt vii
Bng danh mc các hình v viii
PHN M U 1
Tng quan v các phng pháp điu khin h truyn đng 1
c đim bài toán điu khin h truyn đng 1
Các phng pháp điu khin hin có 2
V tính cp thit, mc đích và nhim v ca đ tài 13
Tính cp thit ca đ tài 13
Mc tiêu nghiên cu 15
i tng và phm vi nghiên cu 16
Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài 17
Nhng đóng góp ca lun án 17
Cu trúc ca lun án 18
CHNG 1: C S LÝ THUYT IU KHIN THÍCH NGHI BN VNG PHI
TUYN 20
1.1 Gii thiu chung 20
1.2 Các khái nim mô t 21
1.2.1 Khái nim n đnh Lyapunov 21
1.2.2 Khái nim n đnh ISS 23
1.2.3 Tiêu chun xét tính n đnh Lyapunov 24
1.3 Các phng pháp điu khin phi tuyn 26
1.3.1 iu khin n đnh và phng pháp backstepping 27
1.3.2 iu khin n đnh thích nghi và nguyên tc certainty equivalence 29
1.3.3 iu khin thích nghi theo mô hình mu 31
1.3.4 iu khin n đnh bn vng và phng pháp ISS-CLF 32
1.3.5 iu khin trt 34
1.4 iu khin thích nghi vi h m và mng neural 35
1.4.1 Xp x bng h m 35
1.4.2 Xp x bng mng neural 37
1.4.3 iu khin m thích nghi 39
1.5 Kt lun 41
iv
CHNG 2: XÂY DNG MÔ HÌNH TOÁN CHO H TRUYN NG QUA
BÁNH RNG 43
2.1 H truyn đng qua bánh rng 43
2.1.1 Gii thiu chung 43
2.1.2 Mt s yêu cu v c khí đi vi h truyn đng bánh rng 44
2.1.3 Bin pháp c hc làm gim sai s khi gia công bánh rng 45
2.2 Xây dng mô hình toán tng quát 47
2.2.1 Cu trúc vt lý và các đnh lut cân bng 48
2.2.2 Mô hình toán ch đ n khp, có tính đn hiu ng mài mòn vt liu, đ
đàn hi và moment ma sát 51
2.2.3 Mô hình toán ch đ khe h (dead zone) 53
2.2.4 Mô hình tng quát 54
2.3 Mô t h ch đ xác lp 54
2.3.1 Mô hình toán ch đ xác lp 54
2.3.2 Mô phng trên MatLab 55
2.4 Kt lun 57
CHNG 3: IU KHIN THÍCH NGHI VÀ BN VNG H TRUYN NG
QUA BÁNH RNG 59
3.1 iu khin m thích nghi theo mô hình mu 59
3.1.1 Xây dng c cu bù theo nguyên tc cân bng vi mô hình mu 59
3.1.2 Thit k b điu khin m thích nghi cho h đã đc bù bt đnh 61
3.1.3 Kt qu mô phng trên MatLab 64
3.2 iu khin thích nghi bn vng trong không gian trng thái 65
3.2.1 Xây dng b điu khin bám thích nghi bn vng trên nn điu khin trt
và gi đnh rõ cho h phi tuyn truyn ngc cht 65
3.2.2 ng dng cho h truyn đng qua bánh rng 71
3.2.3 Kt qu mô phng trên MatLab 74
3.3 iu khin thích nghi bn vng vi phn hi tc đ 79
3.3.1 Mô hình phn hi tc đ 79
3.3.2 Thit k b điu khin thích nghi bn vng 79
3.3.3 Kt qu mô phng trên MatLab 80
3.4 Kt lun 87
CHNG 4: XÂY DNG MÔ HÌNH VT LÝ H TRUYN NG QUA BÁNH
RNG VÀ CÁC KT QU THC NGHIM 89
4.1 Xây dng mô hình thc nghim 89
4.1.1 Máy tính Pentum IV - phn mm Matlab 7.0.4 và phn mm ControlDesk
Version 5.0 90
4.1.2 Card điu khin DS1104 90
v
4.1.3 Driver Servo motor Midi-Maestro 140x14/28 92
4.1.4 ng c, khp ni hai bánh rng và ti 92
4.2 Kt qu thí nghim vi b điu khin PID 93
4.2.1 H truyn đng qua bánh rng khi cha có b điu khin 93
4.2.2 Kt qu thí nghim vi b điu khin PID kinh đin 95
4.2.3 Kt qu vi b điu khin PI m 97
4.3 Kt qu thí nghim khi có thêm khâu chnh đnh thích nghi theo mô hình mu 99
4.4 Kt lun 101
Kt lun và nhng hng nghiên cu tip theo 102
vi
Các ký hiu đc s dng
(), ()Gs Rs
Hàm truyn
, ,
pID
kTT
Tham s b điu khin PID
()
1
, , = …
T
n
xxx
Vector các tín hiu trng thái
()
1
, , = …
T
m
uuu
Vector các tín hiu đu vào (tín hiu điu khin)
()
()
1
1
( ) ( ), , ( )
() (), , ()
T
n
T
m
ff
gg
=
=
…
…
fx x x
gx x x
Các vector hàm mô t h thng
(,)dtx
Hàm s bt đnh
(, , )Buu
τ
τ
=
Hàm mô t khe h
2
, , ,
ms c d
MMJJ
Moment ma sát, moment cn và moment quán tính
,
nn nm××
∈∈ABRR Ký hiu các ma trn
(,)Vtx
Hàm Lyapunov
() ()
f
V
LV
∂
=
∂
xfx
x
o hàm Lie
(
)
1
, ,
T
q
p
θθ
=∈R…
θ
Vector các tham s hng bt đnh
1
(), , ()
μ
μ
…
n
XX
xx
Ký hiu các hàm thuc mô t tp m
112 2
,
ω
ϕω ϕ
==
Vn tc góc ca các bánh rng
01 1
,
L
rr
Bán kính trong và ngoài ca bánh rng
12
, zz
S rng ca các bánh rng
c ,
L
α
cng vng vt liu và góc n khp hai bánh rng
()tx
Module ca vector
()tx
Chun ca vector
()t
∞
x
Chun vô cùng ca vector
sup ( )
t
tx
Giá tr chn trên nh nht
inf ( )
t
tx
Giá tr chn di ln nht
()
()
1
1
( ) ( ), , ( )
( ) ( ), , ( )
=
=
G
H
…
…
T
m
T
n
xgx gx
xhx hx
Ma trn hàm
vii
Bng các ký hiu vit tt
BIBS H có tín hiu vào b chn - trng thái b chn (bounded inputs - bounded states)
LTI H tuyn tính tham s hng (linear time-invariant systems)
ISS H n đnh vào-trng thái (input to states stable)
K
Tp các hàm thc (), 0rr
γ
≥ đn điu tng và có giá tr nh nht bng 0 ti 0,
tc là
(0) 0
γ
=
∞
K
Tp các hàm thc (), 0rr
γ
≥ đn điu tng, không b chn và có giá tr nh nht
bng 0 ti 0, tc là (0) 0
γ
=
và lim ( )
r
r
γ
→∞
=
∞
L
Tp các hàm (), 0tt
δ
≥ đn điu gim tha mãn lim ( ) 0
t
t
δ
→∞
=
KL
Tp các hàm thc hai bin (,), 0, 0rt r t
β
≥≥ mà khi t c đnh thì thuc
K
và
khi r c đnh thì thuc L
∞
KL
Tp các hàm thc hai bin
(,), 0, 0rt r t
β
≥≥
mà khi t c đnh thì thuc
∞
K
và
khi r c đnh thì thuc L
O
Min n đnh
GAS H n đnh tim cn toàn cc (global asymptotic stable)
LF Hàm Lyapunov (Lyapunov function)
CLF Hàm điu khin Lyapunov (Control Lyapunov function)
Z
Tp các đim trng thái không điu khin đc, tc là tp các đim trng thái mà
ti đó tín hiu điu khin không thay đi đc hng ca qu đo trng thái.
H
Min hp dn (attractor)
SISO H mt đu vào-mt đu ra (single input - single output system)
MIMO H nhiu đu vào-nhiu đu ra (multi inputs - multi outputs system)
BSB
Mng neural brain-states-in-a-box, là mng có khâu chuyn đi tuyn tính dng
quán tính bc nht và khâu phi tuyn dng tuyn tính bão hòa.
viii
Bng danh mc các hình v
Hình 0.1: H truyn đng
1
Hình 0.2: iu khin h truyn đng lý tng bng b điu khin PI
4
Hình 0.3: Bn cht ca khe h và mô hình nghch đo ca khe h
5
Hình 0.4: Bù khe h bng mô hình ngc
6
Hình 0.5: iu khin bù khe h bng mô hình ngc và b điu khin PI
6
Hình 0.6: iu khin bù khe h bng mng neural
7
Hình 0.7: Nâng cao cht lng bù khe h nh mng neural bng chnh đnh thích nghi
8
Hình 0.8: Nâng cao cht lng bù khe h nh mng neural bng phn hi trng thái
9
Hình 0.9: Bù khe h moment ma sát và moment xon bng phn hi trng thái.
10
Hình 0.10: iu khin bù khe h và ma sát [ 41]
11
Hình 0.11: Mô hình tuyn tính xp x ca h khp ni mm có khe h [ 38]
12
Hình 0.12: Mô t nguyên tc làm vic ca b điu khin d báo [ 8]
13
Hình 0.13: Bài toán điu khin h truyn đng qua bánh rng
14
Hình 0.14: Nguyên lý điu khin h truyn đng ca lun án
16
Hình 1.1: Minh ha Lyapunov gián tip
27
Hình 1.2: Minh ha nguyên tc ca certainty equivalence
30
Hình 1.3: Minh ha nguyên tc thích nghi theo mô hình mu
32
Hình 1.4: Cu trúc ca h m
36
Hình 1.5: Mô t các hàm thuc ca b xp x m
37
Hình 1.6: Cu trúc mng neural [ 1]
38
Hình 1.7: iu khin h truyn đng bng b điu khin m thích nghi
40
Hình 2.1: Mt s dng h truyn đng qua bánh rng
43
Hình 2.2: H nhiu cp bánh rng là h truyn ngc ca nhiu h mt cp bánh rng
48
Hình 2.3: Cu trúc vt lý ca h truyn đng qua mt cp bánh rng
49
Hình 2.4: Minh ha các đnh lut cân bng gia cp bánh rng
50
Hình 2.5: S đ đng lc hc
51
Hình 2.6: Thit lp phng trình đng lc hc khi hai bánh rng n khp
51
Hình 2.7: Mô t trng thái hai bánh rng vùng cht ca khe h
53
Hình 2.8: S đ khi mô t h truyn đng qua bánh rng vi mô hình (2.12)
56
Hình 2.9: nh hng ca các thành phn đ xon, ma sát, hiu ng khe h ti cht lng
truyn đng
56
Hình 2.10: Xp x khe h bng h s truyn đng tuyn tính nh và hàm đn tr bt đnh
57
Hình 3.1: Cu trúc điu khin theo mô hình mu
61
Hình 3.2: Cu trúc h điu khin hình 3.1 vi b điu khin PI m thích nghi
62
Hình 3.3: S đ mô t khi đng c
62
Hình 3.4: S đ mô t h bánh rng
63
Hình 3.5: M hóa tín hiu vào ra và lut hp thành ca b PI m
64
Hình 3.6: th quan h vào ra ca b PI m (surface)
64
Hình 3.7: Kt qu mô phng, so sánh vi trng hp không s dng PI m thích nghi
65
ix
Hình 3.8: Cu trúc b điu khin thích nghi bn vng cho h truyn ngc cht (3.12)
69
Hình 3.9: S đ h điu khin hình 3.8 trên MatLab cho h truyn đng bánh rng
75
Hình 3.10: Cu trúc h truyn đng bánh rng (3.37) biu din trên MatLab
75
Hình 3.11: Cu trúc b điu khin (3.41) biu din trên MatLab
75
Hình 3.12: Cu trúc h con Subsystem trong b điu khin hình 3.11
76
Hình 3.13: Cu trúc h con theta_f_estimate trong b điu khin hình 3.11
76
Hình 3.14: Cu trúc h con theta_g_estimate trong b điu khin hình 3.11
76
Hình 3.15: Kt qu chnh đnh các tham s
f
θ
77
Hình 3.16: Kt qu chnh đnh tham s
g
θ
78
Hình 3.17: Kt qu tín hiu đu ra thc
1 2
x
ϕ
=
ca h và tín hiu mu w
78
Hình 3.18: Sai lch bám gia tín hiu đu ra thc
1 2
x
ϕ
=
và tín hiu mu w
78
Hình 3.19: S đ mô phng h điu khin cho h truyn đng bánh rng
80
Hình 3.20: i tng điu khin Plant trong hình 3.19
81
Hình 3.21: B điu khin Controller theo công thc (3.43) trong hình 3.19
81
Hình 3.22: C cu chnh đnh Adjustor theo công thc (3.43) trong hình 3.19
82
Hình 3.23: Kt qu mô phng tín hiu mu ()wt và tín hiu đu ra
1 2
x
ϕ
=
83
Hình 3.24: So sánh tham s bt đnh
g
θ
vi tham s chnh đnh
g
θ
84
Hình 3.25: So sánh tham s bt đnh [3]
f
θ
vi tham s chnh đnh [3]
f
θ
84
Hình 3.26: So sánh tham s bt đnh [2]
f
θ
vi tham s chnh đnh [2]
f
θ
84
Hình 3.27: So sánh tham s bt đnh [1]
f
θ
vi tham s chnh đnh [1]
f
θ
85
Hình 3.28: Mô phng kh nng bám tín hiu mu khi tham s bt đnh thay đi theo t
86
Hình 3.29: So sánh tham s bt đnh
[3]( )
f
t
θ
vi tham s chnh đnh
[3]( )
f
t
θ
86
Hình 3.30: So sánh tham s bt đnh
[2]( )
f
t
θ
vi tham s chnh đnh
[2]( )
f
t
θ
86
Hình 3.31: So sánh tham s bt đnh [1]( )
f
t
θ
vi tham s chnh đnh [1]( )
f
t
θ
87
Hình 4.1: Cu trúc h thng thc nghim
89
Hình 4.2: Giao din hin th
90
Hình 4.3: Card điu khin DSP 1104
91
Hình 4.4: B bin đi công sut
92
Hình 4.5: Driver DC servo motor
92
Hình 4.6: ng c, khp ni bánh rng và ti
92
Hình 4.7: Bàn thí nghim phn ngun, kt ni và máy tính điu khin
93
Hình 4.8: Mô hình thc nghim khi cha có b điu khin
94
Hình 4.9: Tc đ
2
ϕ
khi cha có b điu khin
94
Hình 4.10: Tc đ
2
ϕ
khi cha có b điu khin trong thi gian 5s
94
Hình 4.11: Tc đ
2
ϕ
khi cha có b điu khin trong thi gian 0.2s
95
Hình 4.12: Mô hình thc nghim khi có b điu khin PID
95
x
Hình 4.13: Tc đ
2
ϕ
khi có tín hiu tc đ đt
(
)
() 50sin 2wt t
π
=
96
Hình 4.14: Tc đ
2
ϕ
khi có tín hiu tc đ đt
(
)
( ) 200 sinwt t
π
=
96
Hình 4.15: Mô hình thc nghim khi có b điu khin PI m
97
Hình 4.16: Cu trúc b PI m (m hóa và surface)
97
Hình 4.17: Tc đ
2
ϕ
khi có tín hiu tc đ đt
(
)
( ) 200 sinwt t
π
=
98
Hình 4.18: Tc đ
2
ϕ
khi có tín hiu tc đ đt
(
)
() 50sin 2wt t
π
=
98
Hình 4.19: Mô hình thc nghim vi b PI m và khâu chnh đnh thích nghi
99
Hình 4.20: Tc đ
2
ϕ
khi có tín hiu tc đ đt
(
)
( ) 200 sinwt t
π
=
99
Hình 4.21: Tc đ
2
ϕ
khi có tín hiu tc đ đt
(
)
() 50sin 2wt t
π
=
99
Hình 4.22: Tc đ
2
ϕ
và sai lch tc đ khi có tín hiu tc đ đt
()
() 50sin 2wt t
π
=
100
Hình 5.1: Hin tng rung trong h bám thích nghi bn vng
103
Hình 5.2: xut gim hin tng rung trong h bng vic b sung khâu m xác đnh xp
x hàm phi tuyn bt đnh
103
Hình 5.3: xut điu khin tuyn tính gán đim cc vi b xp x m vn nng
104
Hình 5.4: C cu chp hành gm bin tn và đng c là mt phn ca đi tng điu
khin
105
1
PHN M U
Tng quan v các phng pháp điu khin h truyn đng
c đim bài toán điu khin h truyn đng
Theo Meriam-Webster thì h truyn đng đc hiu là mt tp hp các c cu
ghép ni c khí phc v bin đi tc đ, moment. Các h truyn đng này có th có
nhiu dng cu trúc c hc khác nhau, chng hn nh c cu xích, khp ly hp, c cu
trc dn, c cu bánh rng H truyn đng luôn tn ti trong các h bin đ
i và
truyn ti nng lng [ 53]. Hình 0.1 cho ta mt cách nhìn trc quan v mt s h
truyn đng qua trc hay bánh rng thng gp.
Hình 0.1a) là mt h truyn đng đin đn gin gm mt đng c phát công sut
đin (đng c to moment dn đng), mt trc truyn đng dn công sut t đng c
đin ti ti và mt đng c quay gi vai trò ca ti. Còn li, hình 0.1b) là c cu
truyn đng qua cp bánh rng đ truyn moment quay và thay đi vn tc góc quay.
Nhim v ca bài toán điu khin h truyn đng là phi xác đnh đc quy lut
thay đi moment dn đng to ra t đng c dn đng đ h có đc tc đ góc ca
ti đu ra luôn bám n đnh đc theo mt qu đo đt trc và điu này phi không
đc ph thuc vào các tác đng không mong mun vào h.
Hình 0.1: H truyn đng
a)
b)
2
Tt nhiên, đ thc hin đc bài toán điu khin trên, ta cn phi xây dng đc
mô hình toán mô t tính cht đng lc hc ca h truyn đng vi đy đ nhng yu t
kt cu c khí, vt liu ca nó. T mô hình toán c th ca tng lp h truyn đng mà
ngi ta mi có th phân tích đc, cng nh l
a chn đc phng pháp điu khin
thích hp và tng hp đc b điu khin cho h truyn đng đó. Song, nhìn nhn mt
cách tng quát thì các bài toán điu khin h truyn đng đu có nhng đc đim
chung nh sau:
− Th nht, h truyn đng là mt h phi tuyn, không t sinh ra nng lng (h
th đng). Nó luôn có th mô t đc bng mô hình Euler-Lagrange.
− Th hai, h luôn cha nhng thành phn rt khó xác đnh đc mt cách chính
xác trong mô hình. in hình ca các thành phn đó là các moment ma sát trên
nhng trc truyn đng, moment ti, đ không cng vng tuyt đi ca vt liu
làm trc truyn đng hoc bánh rng và s không chính xác trong ch to c khí
hoc s mài mòn ca vt liu to ra các khe h
gia nhng khp truyn đng khi
ni vi nhau.
Nhìn chung, nhim v điu khin bám n đnh vn tc hay qu đo góc ca c
cu chp hành trong các h truyn đng ca máy t hp nói chung là mt bài toán
đng lc hc rt phc tp. Nó ph thuc nhiu yu t nh: Ngun nng lng dn
đng, lc hoc moment c
n, moment ma sát, bôi trn, khe h, đ đàn hi ca các khâu
và đ cng vng ca toàn h thng cng nh các yu t môi trng. c bit đi vi
các máy t hp sau mt thi gian làm vic các yu t tác đng k trên là nhng yu t
ngu nhiên, khó lng trc và nó thay đi theo thi gian dn ti mt n đnh đng
lc hc. Mt n đnh đng lc hc là trng thái nguy him nht xy ra khi tn s lc
kích đng có giá tr bng hoc xp x vi tn s dao đng riêng ca h. Khi mt quá
trình gia công b ri vào trng thái mt n đnh thì biên đ dao đng ca h rt ln,
làm cho h thng rung đng mnh, gây n và gim đ chính xác cng nh cht lng
ca sn phm. Vì vy điu khin bám n đnh tc đ ca c cu chp hành là nhim v
hàng đu đang đc đt ra cho các nhà tích hp h thng điu khin h truyn đng
nói chung và h truyn đng qua bánh rng nói riêng.
Các phng pháp điu khin hin có
Trong bài toán điu khin h truyn đng, bên cnh vic có đc kh nng bám
n đnh theo qu đo góc quay đt trc, ngi ta còn phi rt quan tâm ti nhng vn
đ nâng cao cht lng h thng, bao gm:
1. Vic n đnh tc đ ca các c cu chp hành.
2. Gim thiu ti đa các dao đng sinh ra t đ xon ca các trc truyn moment.
3
3. Gim thiu ti đa s nh hng ca các xung moment trên trc truyn đng quá
trình quá đ, s nh hng ca ting n, va đp sinh ra t các khe h gia các trc
truyn đng.
4. Cht lng bám n đnh tc đ hoc góc quay ca h theo qu đo mong mun đt
trc không b nh hng bi nhng moment ma sát, moment cn trong h.
Nhng yêu cu nâng cao cht lng k trên là mt vn đ cp thit ca thc t
ng dng vì nó liên quan ti tui bn ca máy, đ tin cy và chính xác ca dng c và
đm bo môi trng làm vic cho ngi lao đng, do ting n và rung đng gây ra.
T trc đn nay đã có nhiu công trình nghiên cu v lý thuyt cng nh thc
nghim nhm gii thích nguyên nhân, bn ch
t ca hin tng mt n đnh đng lc
hc và đã đa ra các gii pháp k thut đ tìm cách khng ch và loi tr nó. Chng
hn nh các bin pháp c khí ph thông hin đc dùng là lp thêm bánh đà, nâng cao
đ chính xác khi ch to các chi tit, điu chnh và lp ráp theo các quy trình nghiêm
ngt, chp hành các ch đ bo trì
Các gii pháp c hc nêu trên ch thích hp v
i ch đ làm vic xác lp ca h
thng cng nh h thng có tính đng hc bin đi chm và cng ch gii quyt đc
mt phn mang tính cht đnh k. Trng hp chung, khi các yu t ngu nhiên xy ra
bt thng tác đng lên h thng, thì các bin pháp c khí nêu trên không th khc
phc ngay đc.
Vi nhng bài toán nâng cao cht lng h
thng ch đ làm vic quá đ cng
nh có tính đng hc nhanh, di gi thit không th đo đc chính xác các moment
ma sát, moment cn, đ xon trên trc truyn đng và khe h gia các bánh rng,
ngi ta phi s dng kèm thêm cùng gii pháp c khí là các b điu khin đin, đin
t nhm có th d dàng cài đt đc các phng pháp điu khi
n chnh đnh thích nghi
và bn vng làm vic theo c ch phn hi.
iu khin vi mô hình xp x tuyn tính bng b điu khin PI: ây là phng pháp
ph thông nht và trc đây cng đc s dng nhiu nht [ 17, 30].
Phng pháp này ch s dng đc nu nh h truyn đng là mô t xp x tuyn
tính đc di dng tuyn tính tham s hng, tc là mô t xp x đc bng hàm
truyn
()Gs
. Khi đó b điu khin đc s dng là b điu khin PI có hàm truyn:
1
() 1
p
I
Rs k
Ts
⎛⎞
=+
⎜⎟
⎝⎠
(0.1)
vi h s khuch đi
p
k và hng s thi gian tích phân
I
T . Công vic thit k b điu
khin đây đc hiu là phi xác đnh hai tham s ,
pI
kT này sao cho h đt đc
nhng cht lng đng hc yêu cu đã nêu trên.
4
Ta thy ngay rng đ s dng đc b điu khin PI (0.1) thì cn phi có gi
thit là các thành phn khe h, ma sát, moment xon hay đ không cng vng ca vt
liu trong h là b qua đc hoc ít nht cng phi xp x tuyn tính đc. Ngoài ra,
cht lng ca h vi b điu khin PI (0.1) trên cng ch có th đc đm b
o trong
mt ch đ làm vic có sai lch nh xung quanh đim làm vic xác lp ca h mà đó
h đã đc mô t xp x bi hàm truyn ()Gs .
Hình 0.2 mô t nguyên tc điu khin bng b điu khin PI này, trong đó h
truyn đng lý tng đây đc hiu là h không có khe h, không có ma sát, không
có moment xon (vt liu là tuyt đi cng) và mô hình ca nó là luôn xp x tuyn
tính bng hàm truyn
()Gs . Tham s ,
pI
kT ca b điu khin PI, tùy theo tng loi
h truyn đng c th, tc là dng hàm truyn ()Gs , s đc xác đnh theo các phng
pháp đã đc gii thiu trong tài liu [ 17, 30].
Tt nhiên các gi thit nêu trên rt d b phá v trong thc t. Bi vy nhm nâng
cao tính bn vng cho b điu khin PI, trong các tài liu [ 26, 44] ngi ta đã đa ra
vn đ là phi s dng kèm thêm cùng gii pháp c khí cng nh thay b điu khin
PI (0.1) phn hi đu ra bng b điu khin PI phn hi trng thái. Mt trong các b
điu khin PI phn hi trng thái này đã đc gii thiu tài liu [
33]. phng pháp
điu khin tuyn tính này, mc dù h truyn đng vn phi đc tuyn tính hóa xp x
xung quanh đim làm vic, song không phi bi hàm truyn ()Gs mà là bi mô hình
trng thái tng đng (thng là mô hình trng thái chun điu khin):
AB=+
xxu
(0.2)
vi
()
1
, ,
T
n
xx= …x là vector các bin trng thái
1
, ,
n
xx… ca h,
()
1
, ,
T
m
uu…u =
là vector các tín hiu đu vào
1
, ,
m
uu… và s m
T
là ký hiu ca phép tính chuyn
v cho vector hoc ma trn. B điu khin PI phn hi trng thái này khi đó s là:
0
t
pI
KKdt=+
∫
ue e vi
d
=
−ex x (0.3)
trong đó
d
x là qu đo trng thái mong mun cho trc,
,
pI
KK
là hai ma trn đc
chn phù hp vi cht lng điu khin đt ra.
w u
y
e
H truyn
đng lý
tng
B điu
khin PI
,
pI
kT
Hình 0.2: iu khi
n h truyn
đng lý tng bng
b điu khin PI
5
Vi vic s dng PI phn hi trng thái (0.3) thay cho (0.1) ngi ta đã có th có
thêm c hi chnh đnh thích nghi cho tham s b điu khin nhm nâng cao hn na
tính bn vng ca h thng điu khin. Mt s phng pháp điu khin PI phn hi
thích nghi b sung thêm này đã đc gii thiu khá chi tit các tài liu [
26, 44] mà
ngi ta vn gi là b điu khin PI t chnh (PI selft tuning).
Song theo [ 18] thì vic ch s dng PI t chnh thích nghi không đ đ làm gim
dao đng xon trên trc mt cách hiu qu. Chính vì th ngi ta đã tìm cách b sung
thêm cùng vi PI t chnh thích nghi các b điu khin phn hi trng thái đc tng
hp vi lý thuyt điu khin hin đi.
iu khin h truyn đng có khe h: Các phng pháp điu khin tuyn tính đng
nhiên ch áp dng đc cho h tuyn tính. Mun áp dng cho h phi tuyn ta phi
tuyn tính hóa xp x mô hình phi tuyn ca nó xung quanh các đim làm vic. iu
đó dn ti cht lng h thng thu đc ch có th đc đm bo trong mt lân cn
nh xung quanh đim làm vic cng nh h thng không có quá trình quá đ nhanh.
Vi h truyn đng có khe h ta không th tuyn tính hóa đc khe h và do đó
bt buc phi áp dng các phng pháp điu khin phi tuyn. Khe h có nhiu dng
khác nhau, nó có th là khe h xut hin trong các khp ni truyn đng hoc là khe
h gia các bánh rng trong h truyn đng qua bánh rng. Khe h sinh ra do s mài
u
τ
a
−
a
m
1
m
u
u
a
a
−
u
τ
a)
b)
Hình 0.3: Bn cht ca khe h và
mô hình nghch đo ca
khe h
6
mòn ca vt liu trong quá trình làm vic và cng có th bi k thut gia công ch to
vt liu không đ chính xác. Khe h là nguyên nhân gây ra ting n và rung lc ca h
truyn đng trong quá trình vn hành, dn ti gim tui th ca thit b, máy móc.
Xác đnh khe h và điu khin loi b s nh hng ca khe h ti cht lng
truyn đng là bài toán thng gp nht trong các bài toán điu khin h truyn đng.
Khe h có mô hình toán nh sau (hình 0.3a, [ 46]):
khi 0 và ( )
( , , ) khi 0 và ( )
0 ngoài ra
mu u m u a
Buu u mua
τ
ττ τ
>=−
⎧
⎪
== <=+
⎨
⎪
⎩
(0.4)
Tuy nhiên trong ng dng khó khn thng nm vic xác đnh chính xác đc
các tham s
m
và
a
ca nó cng nh tính phi tuyn và đa tr ca hàm (0.4) đ có th
to ra đc tín hiu bù khe h.
Hình 0.4: Bù khe h bng mô hình ngc
Trong trng hp mô hình (0.4) là chính xác thì theo [ 41] ta có th điu khin
loi b khe h bng hàm ngc (hình 0.3b):
1
(,, )uB uuu
−
=
(0.5)
vi s đ điu khin h cho hình 0.4, đ h đó có đc quan h vào ra dng lý tng
tuyt đi:
u
τ
=
(0.6)
Hình 0.5: iu khin bù khe h bng mô hình ngc và b điu khin PI
u
u
τ
u
H truyn đng có khe h
u
τ
y
H truyn
đng lý
tng
B điu
khin PI
,
pI
kT
w
e
7
Hình 0.5 mô t nguyên tc điu khin bù khe h bng mô hình ngc. Tt nhiên
là nguyên tc điu khin này ch có ngha khi ta xác đnh đc chính xác mô hình
ngc (0.5) ca khe h và mô hình truyn đng luôn có th tách đc hai thành phn
riêng bit là khe h và phn mô hình lý tng tuyn tính còn li mc ni tip nhau.
iu khin thích nghi bù khe h bng mng neural và h m: Vn đ tn ti ca
phng pháp điu khin h hình 0.3 là ta li không có mô hình (0.4) tuyt đi chính
xác cho khe h. Nh vy ch cn mt sai lch nh trong mô hình (0.4) s dn ti mt
sai s rt ln trong phép tính nghch đo (0.5). Hn na phép tính nghch đo (0.5) ca
hàm không toàn ánh (0.4) li không tng minh, tc là t mt hàm (0.4) ta có th có
nhiu, thm chí đây là vô s mô hình ngh
ch đo (0.5) và dng nghch đo biu din
đ th hình 0.3b) ch là mt trong s đó.
iu khó khn trên gây không ít khó khn cho ngi thit k, vì cng cha có
mt công trình nghiên cu nào đ tng quát v vic đánh giá cht lng h thng theo
các hàm ngc đó. Bi vy có th nói k thut điu khin bng hàm ngc là không
kh thi trong thc t.
Trên c s suy lun nh vy, nhiu công trình đã đc công b cho vic thay
hàm ngc (0.5) bng vic xp x nó nh h m hay mng neural nh mô t hình
0.6. Có th lit kê mt s công trình đó là [ 11, 26, 38, 46, 48].
Hình 0.6: iu khin bù khe h bng mng neural
Mc dù vy nhng phng pháp điu khin bù xp x này cng có mt hn ch
ca nó. ó là:
− Vic xp x hàm phi tuyn nh mng neural hay h m ch có th có đc kt
qu xp x vi sai lch nh tùy ý trong min gii hn cho phép, nu nh hàm phi
tuyn cn đc xp x đó là liên tc. Gi thit này ta có th d dàng thy ngay
H truyn đng có khe h
u
τ
y
H truyn
đng lý
tng
B điu
khin PI
,
pI
kT
w
e
1
s
8
đc là nó không đc tha mãn mô hình khe h (0.4). Bi vy phng pháp
điu khin bù khe h bng vic xp x mô hình ngc thông qua mng neural
hay h m ch áp dng đc đi vi các h có khe h đ nh (hng s a là rt
nh).
− Vic bù bng mng neural hình 0.6 ch thc s có ý ngha khi tín hiu
τ
bên
trong h truyn đng có khe h là đo đc. iu này gn nh là không th. Do
đó ngi ta phi chuyn sang xác đnh
τ
t các tín hiu đo đc khác (quan
sát). iu này dn đn giá tr quan sát đc là
τ
có sai s so vi giá tr thc
τ
,
kéo theo nguy c nghch đo sai s trong mô hình mng neural s rt ln.
Khc phc nhc đim trên ca vic bù thành phn nghch đo (0.5) ca hàm phi
tuyn không liên tc, không tng minh (0.4), xu hng nhn dng online tham s mô
hình khe h (0.4) cng đã đc hình thành. Kt qu ca bài báo [
49] là mt ví d. Tuy
nhiên kt qu đó cng mi ch dng li mc cha trn vn vi nhiu vn đ lý
thuyt v tính hi t ca thut toán còn dang d. Kt qu mô phng trong [ 49] mà đó
không cn s dng ti phn chng minh còn thiu v tính hi t ca thut toán, mc
dù là chp nhn đc, song cha nói lên đc kh nng ng dng ca nó trong điu
khin bù khe h vi h phi tuyn, vì nó mi ch dng li cho h truyn đng có mô
hình tuyn tính tham s hng di dng hàm truyn ()Gz .
Hình 0.7: Nâng cao cht lng bù khe h nh mng neural bng chnh đnh thích nghi
Nh vy có th nói rng so vi vic bù bng mô hình ngc, vic bù bng mng
neural không th bù hoàn toàn đc ht hiu ng ca khe h. Do đó, mc dù đã đc
H truyn đng có khe h
u
τ
y
H truyn
đng lý
tng
B điu
khin PI
,
pI
kT
w
e
1
s
B chnh
đnh tham
s
9
gim bt nhiu, song trong h vn tn ti mt thành phn d tha nh ca khe h.
Thành phn này li bin đi liên tc do hàm liên tc:
1
(,, ) (,,)
NN
ybuuuBuuu
−
=≈
to ra bi mng neural đ bù khe h là không c đnh. Bi vy đ nâng cao cht lng
bù khe h bng mng neural xp x ging đc nh cht lng bù bng mô hình
ngc, ngi ta đa thêm vào thành phn chnh đnh thích nghi tham s PI nh mô t
hình 0.7.
iu khin h truyn đng có khe h, ma sát và đ đàn hi: Theo [ 17, 42] thì phn ln
h truyn đng có khe h luôn tách đc thành hai khâu phi tuyn mc ni tip gm
khâu mô t khe h đng trc và mt khâu phi tuyn dng affine truyn ngc cht
(,)
τ
=
xfx đng phía sau (hình 0.6), tc là khâu phi tuyn truyn ngc cht này luôn
bin đi v đc dng:
1
khi 1 1
() (,) ()
kk
n
xx kn
xf dtg
τ
+
=≤≤−
⎧
⎨
=+ +
⎩
xx x
(0.7)
vi
()
1
, ,
T
n
xx= …x là vector ca các bin trng thái
(), ()fgxx là các hàm mô t h thng
(,)dtx là hàm bt đnh đi din cho nhng thành phn không xác đnh đc
ca mô hình.
Hình 0.8: Nâng cao cht lng bù khe h nh mng neural bng phn hi trng thái
Ngoài ra, tài liu [ 18, 48] còn khng đnh vic nâng cao cht lng bù khe h
nh c cu chnh đnh thích nghi PI có th thay đc bng b điu khin phn hi
trng thái gán đim cc. Bi vy khi s dng mô hình trng thái (0.7) ta có cu trúc
H truyn đng có khe h
u
τ
y
H truyn
đng lý
tng
B điu khin
phn hi
trng
thái
d
x
e
1
s
x
10
điu khin bù khe h cho h truyn đng bng phn hi trng thái đc mô t hình
0.9.
Hình 0.9: Bù khe h moment ma sát và moment xon bng phn hi trng thái
Chính t cu trúc điu khin bù khe h bng b điu khin phn hi trng thái
thay vì b điu khin phn hi đu ra PI thích nghi đó mà ngi ta đã hoàn toàn d
dàng b sung vào cu trúc điu khin bù khe h hình 0.8 thêm mt khâu phn hi
trng thái th hai có nhim v nhn dng đ bù các thành phn hàm bt đnh
(,)dtx
này, đc xem nh hàm mô t moment ma sát ()
ms
Mt và đàn hi, đ điu khin h
truyn đng va có khe h ma sát và đ đàn hi ca vt liu (hình 0.9). Hình 0.10 là
mt s đ điu khin minh ha kh nng ng dng tt ca nguyên lý điu khin bù
này trong thc t.
Khâu phn hi trng thái th hai này có th là mt b điu khin bn vng làm
vic theo nguyên lý trt đã đc gii thiu tài liu [ 39], song cng có th li là mt
khâu bù s dng h m nh [ 38] hay mng neural nh trong tài liu [ 41]. Mc dù
vy, song do vn s dng phng pháp bù khe h thông qua xp x mô hình ngc
không liên tc (0.5) bng mng neural hay h m nên h thng điu khin đó vn
không thoát khi hn ch c hu đã đ cp trên. Có chng nó ch ci thin thêm
đc cht lng ca h thng truyn đng khi moment ma sát là không th b qua
đc.
Ngoài ra, do phi phn h
i trng thái nên bên cnh vic bù ma sát, moment xon
li sinh ra thêm nhng vn đ mi ca điu khin là các bin trng thái phi đc gi
thit là đo đc hay trong trng hp không đo đc thì phi ít nht là quan sát đc.
H truyn đng có khe h
u
τ
H truyn
đng lý
tng
B điu khin
phn hi
trng
thái
d
x
e
1
s
x
Nhn dng
moment ma sát
và moment xon
11
Tài liu [ 45] đã gii thiu phng pháp s dng b quan sát Kalman thích nghi phi
tuyn đ minh ha cho kh nng quan sát trng thái h truyn đng phi tuyn. Tuy
nhiên, vic s dng quan sát Kalman phi tuyn nói chung, còn có tên gi là Kalman
m rng, và Kalman phi tuyn thích nghi nói riêng, là không đc khuyn cáo trong
điu khin phi tuyn phn hi trng thái [
13, 7, 40] bi:
− Th nht, đó là tc đ hi t ca quan sát Kalman m rng ph thuc rt nhiu
vào vic chn đim trng thái đu cho b quan sát.
− Th hai, đó là tính tha mãn nguyên lý tách ca Kalman m rng khi kt hp
vi b điu khin phn hi trng thái là cha đc đm bo.
iu khin h truyn đng không theo nguyên lý bù: Thông dng nht trong trong bài
toán điu khin h truyn đng theo nguyên lý bù, mà đó đ cng vng c ca vt
liu mô t s nh hng ca đàn hi trong h truyn đng đc xem là hng s, vn là
s dng b điu khin PI [ 17] đ điu khin tc đ hay b điu khin phn hi trng
thái gán đim cc [ 18]. Tuy nhiên các phng pháp này đu là nhng phng pháp
điu khin tuyn tính nên cn phi có mô hình tuyn tính xp x ca h truyn đng.
iu đó phn nào hn ch cht lng điu khin cho toàn b h thng.
Mt ý tng rt khác v điu khin h truyn đng khp ni mm có khe h, so
vi nhng phng pháp nêu trên, đã đc gii thiu tài liu [ 38]. ó là phng pháp
Hình 0.10: iu khin bù khe h và ma sát [ 41]
12
điu khin MPC (điu khin d báo theo mô hình), thay cho điu khin bù. Mc dù
phng pháp này vn cn đn mô hình xp x tuyn tính, song cng nên đc tham
kho và phát trin tip sau này vì tính đc đáo ca nó.
Hình 0.11 biu din mô hình xp x tuyn tính ca h truyn đng đc s dng
vi phng pháp điu khin MPC trong [ 38], trong đó:
12
,
ω
ω
: tc đ ca đng c dn đng và ca ti
12
,
mm
TT: hng s thi gian quán tính ca đng c dn đng và ca ti
2
, um: moment ca đng c dn đng và ca ti,
α
góc ca khe h
c
: đ cng vng ca vt liu (mô t nh hng ca khp ni mm)
d : h s suy gim moment truyn đng (mô t nh hng ca ma sát).
Có th thy mô hình đó là không phi tuyn tính tuyt đi, vì trong nó vn có cha
thành phn phi tuyn xp x ca khe h. Vic xp x đó cho khe h đc thc hin nh
đã b qua thành phn đa tr trong đó. Ngoài ra moment ma sát ()
ms
Mt cng đã đc
thay th xp x bng hng s suy gim moment d .
Hình 0.12 mô t nguyên lý làm vic ca b điu khin d báo nói chung. Ti
tng khong thi gian
NT
, trong đó
T
là chu k trích mu, và sau khi trích mu đc
vector các giá tr trng thái
k
x ca đi tng điu khin, ngi ta da vào mô hình
không liên tc ca nó:
Hình 0.11: Mô hình tuyn tính xp x ca h khp ni mm có khe h [ 38]
u
1m
T
2m
T
2
m
c
d
2
ω
2
ω
u
1
ω
2
m
2
α
α
−
α
α
−
α
c
d
1
ω
1
1
m
Ts
2
1
m
Ts
1
s
13
1
(, )
(, )
kkk
kkk
yg
+
=
⎧
⎨
=
⎩
xfxu
xu
(0.8)
đ xác đnh dãy các giá tr tín hiu điu khin ti u:
1
, , ,
kk N
uu u
+
…
(0.9)
t vic cc tiu hóa hàm mc tiêu:
()
2
( , ) min , 0,
kN
ii ii i
ik
Qawg a i
+
=
=− →>∀
∑
xu (0.10)
sau đó s dng giá tr
k
u
tính đc đu tiên làm tín hiu điu khin. Quy trình trên sau
đó đc lp li vi vic thay th k bi 1k
+
.
Hình 0.12: Mô t nguyên tc làm vic ca b điu khin d báo [ 8]
Nh vy thc cht bài toán thit k b điu khin MPC chính là bài toán bài toán
ti u hóa (0.10) vi điu kin ràng buc (0.8). Do đó nó hoàn toàn m rng đc cho
c nhng bài toán điu khin phi tuyn.
V tính cp thit, mc đích và nhim v ca đ tài
Tính cp thit ca đ tài
Hình 0.13 mô t cu trúc ca mt h truyn đng qua bánh rng. ây là mt
trong nhng h c cu chp hành thng gp nht trong các máy công c, máy t hp
hay máy móc thit b điu khin t đng chy theo chng trình.
ng c đc điu khin bng b điu khin làm vic theo c ch phn hi vi
s h
tr ca bin tn. ng c to ra moment dn đng M
d
truyn qua h thng bánh
rng đ to ra góc quay
ϕ
2
ti trc ni vi bánh rng cui trong h thng bánh rng.
Nhim v chính ca bài toán điu khin h truyn đng này là phi to ra đc
k
x
14
moment dn đng M
d
đu vào sao cho góc quay
ϕ
2
đu ra bám theo đc qu đo
mong mun đt trc.
Hình 0.13: Bài toán điu khin h truyn đng qua bánh rng
C cu bánh rng là mt c cu khp cao dùng đ truyn chuyn đng quay gia
hai trc vi t s truyn xác đnh, nh s n khp trc tip gia hai khâu có rng gi
là bánh rng. H thng bánh rng là mt b phn quan trng trong k thut c khí, là
mt trong nhng c cu ph bin và quan trng trong nhiu máy công c cao cp,
trong các phng tin giao thông vn ti.
Nh đã đ cp t trc thì cng ging nh bài toán điu khin h truyn đng
nói chung, vi bài toán điu khin h truyn đng qua bánh rng nói riêng, bên cnh
vic h có kh nng tín hiu đu ra là tc đ
2
ϕ
bám n đnh đc theo qu đo góc
quay đt trc
()wt
, ngi ta còn phi đm bo thêm cho h thng các cht lng
khác, gm:
− Vic bám n đnh tc đ đó không b nh hng bi các tác đng không mong
mun sinh ra bi moment ma sát
ms
M trên trc truyn đng và gia các bánh
rng.
− Cht lng điu khin phi luôn đc đm bo tính thích nghi vi mi moment
ti
c
M ca h.
− Gim thiu ti đa s nh hng ca dao đng sinh ra t đ xon ca các trc
truyn moment, cng nh t đ không cng vng tuyt đi ca vt liu làm
bánh rng.
− Gim thiu ti đa ting n, hin tng rung, lc cng nh nhng xung lc va đp
gia bánh rng, sinh ra bi khe h gia chúng.
ng nhiên h truyn đng qua bánh rng ch là mt h truyn đng đc bit,
nên ta có th áp dng các phng pháp điu khin h truyn đng đã có [ 18, 23, 25,
2ms
M
1ms
M
4ms
M
3ms
M
M
d
ϕ
1
M
3∼
Bin tn
B điu khin
ϕ
2
M
c
Ti
15
26, 43, 44, 45]. Song, nh đã phân tích phn tng quan, tng phng pháp đó đu có
nhng u nhc đim riêng hn ch cht lng điu khin ca h. Ngay c trng
hp c th là h truyn đng bánh rng vi c ba yu t bt đnh gm khe h, ma sát,
moment xon, thì tài liu [
34] đã gii thiu mt phng pháp gii quyt, nhng ch
dng li trng hp khi h có ma sát ph thuc tc đ tng đi nh.
Nhng nghiên cu tng quan v các phng pháp điu khin h truyn đng trên
đây cho thy tt c các phng pháp đó đu b gii hn là chúng ch có th đm bo
đc đc tính đng hc bám n đnh cho h nu nh trong đó hoc ch cha tính bt
đnh v moment xon trên trc, hoc ch có thành phn bt đnh v ma sát. Nói cách
khác chúng vn hoàn toàn cha đáp ng đc cho trng hp khi mà trong h tn ti
c ba yu t, va có khe h gia các bánh rng, va có tính bt đnh ca ma sát tc
đ thay đi nhanh và va có moment xon trên tr
c. Phn khim khuyt đó s đc
lun án này nghiên cu và b sung.
Nói cách khác, lun án tip tc nghiên cu trng thái mt n đnh ca c cu
chp hành không th khc phc bng nhng gii pháp c hc hoc bng b điu khin
PI thích nghi cng nh bng các b nhn dng, quan sát trng thái b sung cho các
thành phn khó xác đnh chính xác. Tuy nhiên lun án s
không đi theo hng nhn
dng hoc xác đnh xp x chúng đ sau đó bù bt đi s nh hng ca chúng trong
mô hình mà ngc li lun án s đi theo hng nghiên cu tng hp b điu khin
phn hi trng thái thích nghi trên c s kt hp các phng pháp điu khin thích
nghi bn vng hin có. T đó lun án s áp dng cho h
thng truyn đng qua bánh
rng, mà đó tt c các thành phn không th xác đnh đc chính xác s đc xem
nh nhng thành phn bt đnh ca mô hình toán, thay vì c gng nhn dng và quan
sát chúng. Vi nhim v đt ra đó, lun án hng ti phng pháp điu khin tng
quát, có th khng ch, loi tr các thành phn bt đnh cng nh sai lch mô hình
toán bng phng pháp điu khin phn hi ph. Vi phng pháp này, lun án s
hoàn toàn không cn nhn dng cng nh xác đnh xp x khe h, ma sát cng nh
moment xon trên trc, đ không cng vng tuyt đi ca vt liu làm bánh rng đ
điu khin bù các nh hng ca thành phn bt đnh đó. Và t đó hy v
ng có th góp
phn gii quyt bài toán điu khin không nhng h truyn đng ch qua mt cp bánh
rng mà còn c nhng h truyn đng qua nhiu cp bánh rng, đ t đó tin ti hoàn
toàn gii quyt đc bài toán n đnh đng lc hc máy, đáp ng yêu cu ca ngành
c đin t trong nc và trên th gii.
Mc tiêu nghiên cu
Lun án đt ra nhim v nghiên cu nâng cao cht lng h truyn đng qua
bánh rng mà đó có đ ý đng thi ti tt c 3 yu t rt khó xác đnh đc chính