BISPHOSPHONATES TRONG VIỆC KIỂM SOÁT BỆNH LOÃNG XƯƠNG Ở PHỤ NỮ MÃN KINH docx

BISPHOSPHONATES TRONG VIỆC
KIỂM SOÁT BỆNH LOÃNG XƯƠNG Ở
PHỤ NỮ MÃN KINH


Khái niệm về y học dựa trên bằng chứng nên ứng dụng trong loãng
xương và điều trị loãng xương cần được đánh giá qua khả năng làm giảm xuất
độ gãy xương trong những thử nghiệm ngẫu nhiên so với giả dược. Mặc dù
nhiều trị liệu được đề nghị cho điều trị loãng xương, chỉ 1 số ít chứng minh
hiệu quả chống gãy xương. Mãn kinh làm gia tăng đáng kể chu chuyển xương,
trong đó có sự mất cân bằng giữa hủy xương và tạo xương, là nguyên nhân của
việc tăng tốc độ mất xương.
Tăng chu chuyển xương và mất xương kéo dài suốt thời kỳ sau mãn
kinh, cho thấy cần sử dụng trị liệu chống hủy xương. Bisphosphonates là những
chất ức chế mạnh nhất sự hủy xương được sử dụng trong 1 số bệnh lý về
chuyển hóa xương, bao gồm loãng xương. Etidronate, bisphosphonate thế hệ
đầu tiên và hoạt lực yếu, có khả năng sự ngăn ngừa mất xương ở bệnh nhân
loãng xương, nhưng chưa có bằng chứng làm giảm gãy xương do loãng xương.
Alendronate là bisphosphonate đầu tiên có mặt rộng rãi, có bằng chứng nhất
quán và thuyết phục về hiệu quả chống gãy xương.
Alendronate làm giảm đáng kể và có ý nghĩa tỷ lệ gãy đốt sống, cổ tay,
cổ xương đùi, và những xương khác không phải đốt sống ở những phụ nữ
loãng xương có khuynh hướng ưu thế về gãy đốt sống. Thêm vào đó, ở những
phụ nữ không có khuynh hướng ưu thế về gãy đốt sống nhưng bị loãng xương
theo tiêu chuẩn chẩn đoán của Tổ chức Y Tế thế giới, nghĩa là mật độ xương
thấp hơn –2,5 đơn vị, Alendronate có hiệu quả tương tự làm giảm gãy đốt sống
và không đốt sống do loãng xương.
Alendronate cũng ngăn ngừa mất xương sau mãn kinh ở phụ nữ mới
mãn kinh , và được xem như sự thay thế đáng chú ý của trị liệu hormone thay
thế (HRT: Hormone Replacement Therapy) ở những phụ nữ không thể hoặc
không muốn dùng HRT, đặc biệt vì sợ ung thư vú. 1 nghiên cứu gần đây cho

thấy HRT và Alendronate cho hiệu quả cộng thêm đối với mật độ xương ở phụ
nữ mới mãn kinh khi dùng kết hợp hai thuốc này với nhau. Risedronate
(Actonel
®
) là 1 bisphosphonate mới đã xuất hiện gần đây ở một số nước, chứng
minh được hiệu quả đối với chuyển hóa xương so sánh được với Alendronate.
Risedronate giảm gãy đốt sống và không đốt sống ở phụ nữ có khuynh
hướng ưu thế về gãy đốt sống. Trong 1 nghiên cứu rộng những trường hợp gãy
khớp hông, Risedronate làm giảm có ý nghĩa tỷ lệ gãy cổ xương đùi ở phụ nữ
70-80 tuổi có mật độ xương rất thấp, nhưng không hiệu quả ở phụ nữ trên 80
tuổi được lựa chọn vào thử nghiệm dựa vào yếu tố nguy cơ lâm sàng liên quan
đến nguy cơ té ngã. Do đó, cần đo mật độ xương để chọn những bệnh nhân
thích hợp cho điều trị. Thời gian điều trị tối ưu vẫn còn phải xác định và cơ chế
bisphosphonate làm tăng sức mạnh của xương còn cẩn được tìm hiểu thêm.