Sẹo và các biện pháp xử lý sẹo doc

Sẹo và các biện pháp xử lý sẹo


Sẹo là kết quả của quá trình lành hoặc thay thế bằng tổ chức mô sợi
cho tổ chức da bị phá hủy hoặc bị mất. Sẹo có thể do nhiều nguyên nhân
như nhiễm trùng, tai nạn, phẫu thuật, bệnh da… S có thể xuất hiện ở bất kỳ
đâu miễn là ở đó có hiện tượng mất tổ chức.
Sẹo được hình thành thế nào?
Sẹo được hình thành khi lớp trung bì hoặc sâu hơn bị phá hủy. Độ lớn
và mức độ tổn thương càng nhiều thì tính chất sẹo càng xấu và càng phức
tạp. Cơ thể hình thành các sợi collagen mới thay thế vùng tổn thương và kết
quả hình thành sẹo. Mật độ và đặc tính của tổ chức sẹo khác với tổ chức da
xung quanh.
Có nhiều loại sẹo khác nhau. Hầu hết sẹo có tính chất phẳng, màu
nhạt, còn một chút tính chất của tổn thương ban đầu gây ra sẹo. Tuy nhiên,
trong trường hợp cơ thể sản xuất quá mức collagen, sẹo có thể nổi cao hoặc
quá trình hình thành sẹo gây nên mất tổ chức đệm bên dưới mà sản xuất
collagen không đáp ứng đầy đủ sẽ tạo thành sẹo lõm.
Các yếu tố tác động xấu đến quá trình hình thành sẹo?
Các sẹo xấu hay gặp như sẹo lồi, sẹo lõm, sẹo co kéo, cầu da, sẹo tăng
sắc tố. Một số yếu tố tác động xấu đến quá trình hình thành sẹo như vết
thương quá lớn, nhiễm trùng lan rộng, dị vật trong tổn thương, đường rạch
da không đúng đường căng da, vết khuyết được đóng da quá căng, dinh
dưỡng kém như sẹo ở vị trí chi dưới, vùng cùng cụt, thiếu máu cục bộ, hoặc
từng vùng, bệnh chuyển hóa, bệnh mạn tính như suy gan, thận, bệnh lý tuyến
giáp, rối loạn nội tiết. Các vết thương xuất hiện trên người cơ địa sẹo lồi
thường sẽ tiến triển thành sẹo lồi.
Biện pháp làm hạn chế tình trạng sẹo xấu?
Dự phòng sẹo xấu thường khó và ít đạt được kết quả mong muốn. Một
số điều lưu ý trong quá trình chăm sóc như: Điều trị sớm các bệnh da viêm,
chăm sóc các vết thương phần mềm sớm, hạn chế tình trạng nhiễm trùng, vết

thương cần được cắt lọc sạch, khâu theo đường thẩm mỹ, điều trị hỗ trợ: sử
dụng các chế phẩm vitamin E dạng bôi hoặc uống giúp cho quá trình lành
sẹo nhanh hơn và hạn chế sẹo xấu. Tuy vậy, vitamin E không có tác dụng
giảm kích thước, hình dạng và màu sắc của sẹo. Một số thuốc bôi giúp hạn
chế hình thành sẹo xấu sau điều trị như madecassol, hirudoid, contractubex,
A derma epitheliale… Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng hợp lý, nghỉ ngơi cũng
giúp cho quá trình hình thành sẹo tốt hơn.
Điều trị sẹo như thế nào?
Dù bằng phương pháp điều trị gì, sẹo không thể lấy bỏ hoàn toàn.
Điều trị phù hợp cho từng loại sẹo sẽ giúp cho sẹo được hạn chế và gần trở
về với cấu trúc da xung quanh. Các phương pháp sau đây thường được sử
dụng trong điều trị sẹo xấu:
Trang điểm: sẹo có thể được che dấu bằng các cách trang điểm.
Băng ép: băng giúp tác động liên tục áp lực lên sẹo trong 4-6 tháng
giúp cho sẹo hạn chế phát triển về kích thước nhưng phải tiến hành sớm và
khi tiên lượng sẹo quá phát có thể xảy ra.
Tiêm mỡ, collagen, hoặc hyaluronic acid tại chỗ: áp dụng tốt trong
điều trị sẹo lõm. Kết quả điều trị thường tạm thời và cần phải điều trị nhắc
lại.
Tiêm corticoid tại chỗ: Là phương pháp hiệu quả tốt trong điều trị sẹo
quá phát và sẹo lồi, tiêm thuốc corticoid vào nội tổn thương giúp làm sẹo trở
nên mềm và phẳng hơn. Nhưng phương pháp này cần điều trị dài ngày và có
một số tác dụng phụ do dùng corticoid gây nên.
Điều trị lạnh bằng nitơ lỏng: giúp giảm kích thước sẹo bằng cách làm
đông băng sẹo.
Bong da bằng hóa chất: thường sử dụng TCA (Tricholoracetic acid)
giúp kích thích tái tạo tại tổ chức, đặc biệt hay dùng trong điều trị sẹo do
trứng cá.
Bào da: lấy bỏ bề mặt da bằng dụng cụ đặc biệt. Bào da sử dụng đối
với sẹo nổi cao hơn so với vùng xung quanh, nhưng ít hiệu quả trong điều trị

sẹo lõm. Máy siêu bào da điều trị tốt trong các tổn thương sẹo nông.
Laser: áp dụng giống như bào da. Laser giúp lấy bỏ lớp nông của da
với mức độ khác nhau tùy từng loại laser. Một số loại laser mới hiện nay có
khả năng tác động đến sợi collagen ở trung bì mà không làm tổn thương lớp
thượng bì bên trên.
Phẫu thuật: mặc dù không giúp xóa mất sẹo, điều trị phẫu thuật giúp
cho sửa lại hình dạng và giúp sẹo đỡ được nhận ra hơn. Tuy vậy, phẫu thuật
không nên áp dụng cho các trường hợp sẹo quá phát và sẹo lồi do tăng nguy
cơ xuất hiện sẹo nặng hơn trước điều trị. Các phương pháp có thể áp dụng
trong điều trị sẹo bằng phẫu thuật là cắt bỏ, tạo đường khâu mới, ghép da
rời, chuyển vạt da, xoay da hình chữ Z, giãn da.
Tia xạ: tia xạ nông, liều thấp giúp điều trị phòng tái phát sẹo quá phát
hoặc sẹo lồi. Chỉ áp dụng trong điều trị trường hợp nặng vì có nhiều tác
dụng phụ.
Phương pháp khác: Tiêm silicone tại đáy của sẹo lõm, dùng các
interferon tiêm tại chỗ…
Sẹo không thể lấy bỏ hoàn toàn. Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến quá
trình hình thành sẹo. Thầy thuốc chuyên khoa sẽ giúp bạn đưa ra phương
pháp điều trị tốt nhất cho từng loại sẹo.