Phân tích và bình luận các biện pháp xử lý văn bản pháp luật khiếm khuyết

Nguyễn Thị Hương Quỳnh – 341406
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU................................................................................................... 1
NỘI DUNG............................................................................................... 1
Phân tích và bình luận các biện pháp xử lý văn bản pháp luật khiếm khuyết 1
Nguyễn Thị Hương Quỳnh – 341406
MỞ ĐẦU
Hệ thống pháp luật Việt Nam hiện nay còn tồn tại nhiều VBPL bất hợp
pháp hay còn gọi là VBPL khiếm khuyết, gây ảnh hưởng tiêu cực tới hiệu quả
điều chỉnh của pháp luật. Việc xử lí VBPL khiếm khuyết hiện nay được thực hiện
dưới các hình thức như: sửa đổi, bổ sung, thay thế, đình chỉ việc thi hành, bãi bỏ,
hủy bỏ ( quy định tại điều 9 luật ban hành VBQPPL năm 2008 ) và nghị định số
40/2010 NĐ – CP quy định về kiểm tra xử lí văn bản quy phạm pháp luật. Trong
bài tập này em xin được chọn đề tài:
“Phân tích và bình luận các biện pháp xử lý văn bản pháp luật khiếm khuyết.”
NỘI DUNG
1. Một số khái niệm chung
VBPL là những văn bản được ban hành bởi các chủ thể có thẩm quyền do
pháp luật quy định, chứa đựng ý chí của nhà nước nhằm đạt được mục tiêu quản
lí và được nhà nước đảm bảo thực hiện.
VBPL khiếm khuyết được hiểu là văn bản pháp luật “còn thiếu sót, chưa
hoàn chỉnh” không đảm bảo về chất lượng mà nhà nước yêu cầu.
Xử lí VBPL khiếm khuyết là hoạt động của cơ quan nhà nước và cá nhân
có thẩm quyền trong việc ra phán quyết đối với những văn bản pháp luật khiếm
khuyết.
2. Những khiếm khuyết của VBPL
VBPL khiếm khuyết là văn bản có một trong những biểu hiện sau đây:
- Các VBPL không đáp ứng được yêu cầu về chính trị: đó là các VBPL
(chủ yếu là các VBQPPL) có nội dung không phù hợp với đường lối, chính sách
của đảng. Các VBPL có nội dung không phù hợp với ý chí và lợi ích chính đáng
của nhân dân cũng bị coi là khiếm khuyết về chính trị.

- Các VBPL không đáp ứng yêu cầu về pháp lí : VBPL vi phạm thẩm
quyền ban hành( thẩm quyền nội dung và thẩm quyền về hình thức) như VBPL
có tên gọi không đúng theo quy định của pháp luật hiện hành hoặc sử dụng không
đúng vai trò của văn bản đối với công việc được giải quyết; VBPL do chủ thể ban
hành sử dụng để giải quyết công việc không thuộc thẩm quyền do pháp luật quy
Phân tích và bình luận các biện pháp xử lý văn bản pháp luật khiếm khuyết 2
Nguyễn Thị Hương Quỳnh – 341406
định với chủ thể đó. VBPL có nội dung trái với quy định của pháp luật: là những
văn bản có nội dung là những quy phạm hoặc những mệnh lệnh không đúng với
pháp luật hiện hành: VBPL không viện dẫn hoặc viện dẫn sai những văn bản làm
cơ sở pháp lí của văn bản đó. Nội dung VBQPPL của cấp dưới trái với nội dung
VBQPPL của cấp trên; văn bản hành chính có các quy định mang tính quy phạm
trái với các QPPL hiện hành:Các VBADPL hoặc các văn bản hành chính có nội
dung trái với quy định của VBQPPL. Các mệnh lệnh trong văn bản hành chính
không đúng với những mệnh lệnh trong văn bản áp dụng pháp luật mà nó tổ chức
thực hiện. VBPL có nội dung không phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt
Nam kí kết hoặc tham gia. Văn bản pháp luật có sự vi phạm các quy định về thể
thức và thủ tục ban hành: VBPL thiếu những đề mục cần thiết hoặc được trình
bày các đề mục không đúng quy định của pháp luật. VBPL có thể có sự vi phạm
về thủ tục trong việc ban hành VBQPPL hoặc không thực hiện những thủ tục là
cơ sở để xác định tính hợp pháp cho VBADPL.
- VBPL không đáp ứng được yêu cầu về khoa học: VBPL có nội dung
không phù hợp với thực trạng và quy luật vận động của đời sống xã hội hay có sự
khiếm khuyết về kĩ thuật pháp lí.
3. Các biện pháp xử lí VBPL khiếm khuyết
Điều 27 Nghị định 40/2010/NĐ-CP quy định:
“Các hình thức xử lý văn bản trái pháp luật gồm:
1. Đình chỉ việc thi hành một phần hoặc toàn bộ nội dung văn bản;
2. Hủy bỏ, bãi bỏ một phần hoặc toàn bộ nội dung văn bản.”
Điều 9 Luật ban hành VBQPPL năm 2008 quy định: “ Sửa đổi, bổ sung,

thay thế, huỷ bỏ, bãi bỏ hoặc đình chỉ việc thi hành văn bản quy phạm pháp luật”
(Luật ban hành VBQPPL năm 2008)
Như vậy theo quy định của pháp luật : dựa vào tính chất, mức độ khiếm
khuyết của VBPL và bản chất của mỗi biện pháp xử lí, chủ thể có thẩm quyền lựa
chọn một trong các biện pháp dưới đây để xử lí VBPL khiếm khuyết.
3.1 Biện pháp hủy bỏ
Hủy bỏ là ra quyết định làm mất hiệu lực cả về trước của một văn bản pháp
Phân tích và bình luận các biện pháp xử lý văn bản pháp luật khiếm khuyết 3
Nguyễn Thị Hương Quỳnh – 341406
lí kể từ khi văn bản đó được ban hành.( Từ điển pháp luật- Hành chính Pháp_Việt
trang 32). Hủy bỏ VBPL là hình thức xử lí nhằm phủ nhận hoàn toàn hiệu lực
pháp lí của VBPL kể từ thời điểm văn bản đó được ban hành.
Đối tượng áp dụng và trường hợp áp dụng
Hủy bỏ là biện pháp xử lí được áp dụng với toàn bộ hoặc một phần VBPL
bao gồm cả VBQPPL,VBADPL và văn bản hành chính có dấu hiệu vi phạm pháp
luật nghiêm trọng như: một phần hoặc toàn bộ văn bản đó được ban hành trái
thẩm quyền về hình thức, thẩm quyền về nội dung hoặc không phù hợp với quy
định của pháp luật từ thời điểm văn bản được ban hành.(khoản 1 điều 29 nghị
định 40/2010/NĐ-CP).
Áp dụng biện pháp hủy bỏ toàn bộ văn bản đối với trường hợp văn bản có
thể thức và nội dung như văn bản quy phạm pháp luật do người không có thẩm
quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật ban hành; hủy bỏ một phần VBPL
thường là hủy bỏ các quy phạm pháp luật trong văn bản do người có thẩm quyền
ban hành văn bản quy phạm pháp luật ban hành nhưng không đúng hình thức văn
bản theo quy định của pháp luật; các quy phạm pháp luật trong văn bản do người
không có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật ban hành.
Hậu quả pháp lí
VBPL bị hủy bỏ sẽ hết hiệu lực pháp luật kể từ khi văn bản đó được quy
định là có hiệu lực pháp lí . Điều đó có nghĩa là nhà nước hoàn toàn không thừa
nhận giá trị pháp lí của văn bản bị hủy bỏ ở mọi thời điểm, cho dù trên thực tế

trước khi bị hủy bỏ nó đã từng được coi là có hiệu lực và có thể đã được thi hành.
Nếu văn bản bị hủy bỏ là VBADPL thì pháp luật quy định trách nhiệm
bồi thường, bồi hoàn của chủ thể ban hành văn bản theo quy định tại bộ luật Dân
sự năm 2005 nếu có thiệt hại xảy ra trên thực tế do việc thực hiện VBADPL trái
pháp luật đó. Ngoài ra chủ thể ban hành VBPL khiếm khuyết tùy vào tính chất
mức độ còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hành chính hoặc trách nhiệm hình sự.
Chủ thể có thẩm quyền hủy bỏ VBPL khiếm khuyết
- UBTVQH có quyền hủy bỏ VBPL của Chính Phủ, Thủ tướng Chính phủ,
TAND tối cao, VKSND tối cao trái pháp lệnh, nghị quyết của UBTVQH.
Phân tích và bình luận các biện pháp xử lý văn bản pháp luật khiếm khuyết 4
Nguyễn Thị Hương Quỳnh – 341406
- Tòa án nhân dân cấp trên có quyền hủy bỏ văn bản áp dụng pháp luật do
tòa án nhân dân cấp dưới ban hành nếu có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Tòa án
hành chính có quyền hủy bỏ VBADPL của cơ quan hành chính nhà nước trong
một số loại việc do pháp luật quy định.
- Cơ quan nhà nước ra quyết định hủy bỏ VBPL khiếm khuyết do chính
mình ban hành, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác về chủ thể có thẩm
quyền xử lí văn bản đó.
Nhận xét
Hủy bỏ VBPL là một biện pháp xử lí VBPL khiếm khuyết đã được pháp
luật quy định tại nhiều văn bản pháp luật khác nhau, nhìn chung các quy định này
khá hoàn chỉnh. Tuy nhiên trong vấn đề quy định về trách nhiệm của chủ thể ban
hành VBPL bị hủy bỏ còn có một số điểm chưa hợp lí đó là: Việc quy định trách
nhiệm bồi thường, bồi hoàn của chủ thể ban hành VBPL bị hủy bỏ chỉ được xác
định với VBADPL. Nếu VBPL bị hủy bỏ là VBQPPL và văn bản hành chính thì
pháp luật không quy định về trách nhiệm bồi thường, bồi hoàn của chủ thể ban
hành, đây là một điểm chưa hợp lí; trên thực tế khi một văn bản QPPL sai trái
được áp dụng vào cuộc sống nó sẽ gây ảnh hưởng xấu trên diện rộng và có thể
gây hậu quả nghiêm trọng hơn là một VBADPL chính vì vậy nên chăng quy định
về trách nhiệm bồi thường thiệt hại đối với cả VBQPPL và văn bản hành chính.

3.2 Biện pháp bãi bỏ
Bãi bỏ là “ bỏ đi, không thi hành nữa” (Từ điển Tiếng Việt thông dụng
năm 1995 trang 41). Bãi bỏ VBPL là hình thức xử lí nhằm chấm dứt hiệu lực
pháp lí của một VBPL đang được thi hành trên thực tế kể từ thời điểm văn bản đó
bị bãi bỏ.
Đối tượng áp dụng và trường hợp áp dụng
Đối tượng áp dụng biện pháp bãi bỏ một phần hoặc toàn bộ nội dung văn
bản là các VBQPPL có một trong các dấu hiệu khiếm khuyết đã trình bày. Hình
thức bãi bỏ một phần hoặc toàn bộ nội dung văn bản áp dụng trong trường hợp
một phần hoặc toàn bộ văn bản làm căn cứ ban hành văn bản được kiểm tra đã
được thay thế bằng văn bản khác của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, dẫn đến
Phân tích và bình luận các biện pháp xử lý văn bản pháp luật khiếm khuyết 5