Hội chứng ruột kích thích và thuốc điều trị potx

Hội chứng ruột kích thích và
thuốc điều trị


Hội chứng ruột kích thích hay còn gọi là hội chứng đại tràng kích
thích; đại tràng co thắt. Là một thực thể bệnh lý nằm trong các rối loạn
chức năng ống tiêu hóa.
GS.TS. Tạ Long
Gọi là rối loạn chức năng vì không tìm thấy một tổn thương thực thể
hay rối loạn sinh học nào. Toàn bộ ống tiêu hóa có biểu hiện: nuốt khó, trào
ngược dạ dày thực quản, rối loạn tiêu hóa, đau ngực không do bệnh tim; táo
bón hoặc tiêu chảy, đau bụng, chướng bụng.
Triệu chứng
Các triệu chứng thay đổi khác nhau ở mỗi bệnh nhân và có thể thay
đổi theo thời gian. Mỗi triệu chứng có thể gặp riêng lẻ trong các triệu chứng
rối loạn chức năng ruột khác. Trong các triệu chứng, người ta phân ra các
thể loại lớn:
Các triệu chứng về tiêu hóa: Đau bụng hoặc bụng khó chịu.
Đau là triệu chứng chủ yếu của hội chứng ruột kích thích, có khi đau
khiến bệnh nhân phải thức dậy khi đang ngủ. Đau tăng khi bệnh nhân thấy
căng thẳng hoặc mệt nhọc, giảm đau khi nghỉ ngơi.
Khó chịu là cảm giác nặng bụng, thậm chí có cảm giác có khối đá đè
trong bụng. Đau và khó chịu sẽ bớt khi đại tiện, trung tiện được và tăng lên
khi bị táo bón.
Chướng bụng: rất thường gặp, đôi khi lại đứng hàng đầu. Lúc ngủ dậy
thì không bị, nhưng trong ngày tăng dần lên.
Rối loạn chuyển vận ruột: biểu hiện bằng số lần đi cầu, thay đổi mật
độ và hình dạng của phân như tiêu chảy hoặc táo bón. Hội chứng ruột kích
thích thể tiêu chảy ít gặp hơn thể táo bón. Rối loạn chuyển vận ruột có thể
ảnh hưởng đến cách thức đi ngoài: mót rặn, đau nhẹ hậu môn, phân có nhày

mũi, són phân.
Các triệu chứng tiêu hóa ở cao: Trào ngược dạ dày thực quản: cảm
giác nóng ở thượng vị, buồn nôn, nuốt khó, cảm giác có cục vướng ở họng
hoặc đau ngực không do bệnh tim.
Các dấu hiệu không phải tiêu hóa phối hợp: Bệnh nhân có thể có các
triệu chứng ngoài tiêu hóa rất khác nhau.
Đái khó, rối loạn về phụ khoa, đau nhức đầu, đau lưng, mệt mỏi, khó
ngủ, đau cơ. Mệt mỏi hay gặp nhất và gây trở ngại nhất.
Các triệu chứng về tâm lý rất hay gặp ở bệnh nhân có hội chứng ruột
kích thích, thường là trạng thái suy sụp, lo lắng đôi khi còn hơn là người có
bệnh thực thể.
Điều trị
Phần lớn trường hợp mắc hội chứng ruột kích thích không có khả
năng điều trị khỏi hoàn toàn; Chưa có một thuốc đơn độc nào có hiệu quả
duy nhất với hội chứng ruột kích thích; Điều trị theo triệu chứng nổi trội là
hợp lý và hữu ích.
Để giảm các triệu chứng, bệnh nhân cần thực hiện chế độ vệ sinh ăn
uống. Cần chú ý các thức ăn làm bệnh tăng như: cà phê, bia, chất xơ, các chế
phẩm từ sữa, ăn uống thái quá, nhiều chất béo, tránh sinh hoạt làm việc căng
thẳng. Ngoài ra, thuốc nhuận tràng đôi khi cũng làm tăng triệu chứng.
Trong nhiều trường hợp nếu chỉ dùng biện pháp vệ sinh, chế độ ăn
uống thôi thì không đủ. Cần phải điều trị bằng thuốc, tùy vào triệu chứng nổi
trội và nên phối hợp các thuốc. Cụ thể như sau:
Thuốc chống tiêu chảy: Loperamid (inodium) là một opioid, không
qua hàng rào máu não, làm giảm nhu động ruột. Viên 2mg, 1-2viên x 2-3
lần/ngày.
Diphenoxylate (diarsed), viên có chứa diphenoxylate và atropine, điều
trị tăng vận động ruột.
Thuốc chống táo bón: Forlax gói 10g. Cisapride cũng có khả năng
làm tăng vận động chuyển ruột.

Thuốc chống đau: Nếu đau là triệu chứng nổi trội thì có thể dùng các
thuốc chống co thắt, kháng cholin, các thuốc chống trầm cảm, an thần, các
thuốc ức chế kênh calci, các thuốc điều chỉnh ngưỡng đau.
Đau sau ăn: dicyclomine, dicycloverine (kremil-S); chống co thắt
uống spasmaverine; thuốc kháng cholinergic; pinaverium (dicetel), thuốc đối
kháng Ca ở dạ dày – ruột, trimebutine (debridat); nospa viên; mebeverine
(dupastaline), một dẫn chất của papaverine.