Website:
Email :
Tel :
0918.775.368
Đại học quốc gia Hà Nội
Đại học khoa học xã hội và nhân văn
Khoa lịch sử
-----------
Môn: Lịch sử Đảng
Đề bài: Vì sao trong quá trình tìm đường cứu nước Nguyễn ái Quốc
lại lựa chọn con đường cách mạng vô sản? Nội dung con đường cách
mạng vô sản Việt Nam được Người nêu lên trong thời gian từ 1920 –
1927.
1
Website:
Email :
Tel :
0918.775.368
Những năm 20 của thế kỷ XX là những năm rất quan trọng
trong đời sống chính trị của đất nước, có thể gọi là những năm bản lề
trong lịch sử cận đại Việt Nam gắn chặt với tên tuổi của Nguyễn ái
Quốc”. Đây là thời kỳ đánh dấu sự tìm ra con đường cứu nước đúng
đắn của Người cho dân tộc Việt Nam và bắt đầu hướng dân tộc Việt
Nam đi theo con đường đó - con đường cách mạng vô sản. Vậy tại sao
Nguyễn ái Quốc lại lựa chọn con đường cách mạng vô sản trong quá
trình tìm đường cứu nước và nội dung của con đường cách mạng vô
sản (trong giai đoạn hoạt động 1920-1927) ra sao?
Nguyễn ái Quốc (1890-1969) sinh ra trong một gia đình nhà nho
giàu truyền thống yêu nước, tại một vùng quê giàu tinh thần cách
mạng. ý chí quyết tâm tìm đường cứu nước của Người đã có từ rất
sớm.
Ngay từ khi còn rất trẻ, Nguyễn ái Quốc đã biết đến con đường
cứu nước theo ý thức hệ phong kiến, hay theo tư tưởng dân chủ tư sản
với hai khuynh hướng bạo động của Phan Bội Châu và ôn hoà của
Phan Châu Trinh,... rồi sau này trên bước đường hoạt động đầy gian
khổ ở nước ngoài (1911-1919), Người đã tiếp xúc với nhiều con
đường, cách thức đấu tranh của các dân tộc thuộc địa khác hoặc của
ngay bản thân giai cấp công nhân,... Đến năm 1920, Nguyễn ái Quốc
bắt đầu biết đến và tiếp xúc với con đường cách mạng vô sản qua “Sơ
thảo luận cương về các vấn đề dân tộc và thuộc địa” của Lênin đăng
trên báo Nhân Đạo - cơ quan ngôn luận của Đảng cộng sản Pháp. Sau
một thời gian tìm hiểu, nghiên cứu con đường cách mạng vô sản,
Nguyễn ái Quốc càng củng cố niềm tin của mình vào con đường cách
đó đối với sự nghiệp giải phóng các dân tộc thuộc địa. Từ đây, Người
hoàn toàn tin và đi theo chủ nghĩa Mác-Lênin, đi theo cách mạng
2
Website:
Email :
Tel :
0918.775.368
tháng Mười Nga. Cuối cùng, sau một quá trình nghiên cứu, tìm hiểu
nhiều con đường giải phóng dân tộc khác nhau: con đường theo ý
thức hệ phong kiến, ý thức hệ tư sản, ý thức hệ vô sản, Nguyễn ái
Quốc quyết định chọn con đường cách mạng vô sản để giải phóng dân
tộc Việt Nam. Nguyễn ái Quốc đã lựa chọn con đường này là vì:
Thứ nhất, đến cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX, con đường cứu
nước của Việt Nam đi vào giai đoạn bế tắc. Những con đường cứu
nước mà Người biết đến từ rất sớm đều bị thất bại do nó có nhiều hạn
chế, sai lầm lớn: con đường cứu nước theo ý thức hệ phong kiến đã
thất bạị. Năm 1897, ngọn lửa Hương Sơn tắt, phong trào Cần Vương
thất bại chấm dứt thời kỳ đấu tranh dưới sự lãnh đạo của tầng lớp sĩ
phu mang đậm tư tưởng Nho giáo. Đến thế kỷ XX, cầm vũ khí đánh
Pháp tương đối quy mô chỉ còn có Hoàng Hoa Thám ở Yên Thế. Mà
Hoàng Hoa Thám thì không thể đề ra cho mình một phương lược nào
mới, nếu thắng lợi cũng lại thực hiện tư tưởng “khôi phục Đại Nam y
cựu” mang nặng cốt cách phong kiến. Trong khi lịch sử đã vượt qua
mức ấy rồi, yêu cầu chính trị bắt đầu rộng hơn, nước Việt Nam độc
lập trở lại không thể là một nước quân chủ chuyên chế nữa. “Xa xa,
Nhật Bản đã duy tân, trở nên cường thịnh, gần hơn, trí giả Trung
Quốc đang xôn xao bàn luận tư tưởng Âu Mỹ, tiếng dội đến Việt
Nam”. Thất bại của phong trào này đầu thế kỷ XX chứng tỏ sự phá
sản của chủ nghĩa trung quân, sự thất bại hoàn toàn của nó trước các
nhiệm vụ lịch sử. Nguyễn Tất Thành xuất thân trong một gia đình nhà
Nho nhưng không bị ràng buộc bởi tư tưởng trung quân, kiên quyết
không lựa chọn con đường này vì nó không thể giải phóng dân tộc
Việt Nam.
Con đường cứu nước theo hệ ý thức tư sản cũng thể hiện sự bất lực
trước những nhiệm vụ lịch sử. Ngọn cờ tiên phong được “Duy tân
3
Website:
Email :
Tel :
0918.775.368
hội” phất lên đó là vào đầu thế kỷ XX với tư tưởng: phải duy tân,
không duy tân thì không quang phục được. Và chỉ có một con đường
duy tân sang Nhật học hỏi (Đông du) cũng chính là đi cầu viện. Điều
này không khác nào là “đuổi hùm cửa trước rước sói” cửa sau. Kết
quả là Phan Bội Châu nhận ra rằng: “đồng văn đồng chủng” không
bằng “đồng bệnh”, tư tưởng chủng tộc lùi bước trước tư tưởng dân
tộc. Trái ngược với đường lối của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh
chủ trương cách mạng theo đường lối ôn hoà. Tư tưởng cốt lõi là “ỷ
Pháp cầu tiến bộ”, dựa vào Pháp mà đi lên. Song dù có bạo động hay
bất bạo động, dù theo đường lối của Phan Bội Châu hay Phan Châu
Trinh thì kết quả cuối cùng đều bị thực dân Pháp phá hoại, bắt giam
những người lãnh tụ hoặc tìm mọi cách ly khai họ ra khỏi phong trào
và lợi dụng tư tưởng của họ. Nhận thức được những sai lầm trong con
đường cứu nước của cả hai khuynh hướng trên, Nguyễn ái Quốc đã
không tham gia phong trào Đông du (1905) khi cụ Phan Bội Châu
muốn đưa ông và một số thanh niên sang Nhật.
Như vậy, dù rất kính trọng các bậc anh hùng tiền bối, nhưng
Nguyễn Tất Thành không bằng lòng với đường đi nước bước của họ
và không muốn đi theo vết mòn lịch sử. Người không tán thành hoàn
toàn cách làm của một người nào vì Người thấy rõ những hệ tư tưởng
phong kiến hay tư sản mà họ dựa vào để chống thực dân Pháp đã trở
nên lỗi thời, yếu kém hơn rất nhiều so với sự phát triển của chủ nghĩa
tư bản trong giai đoạn đó. Do đó Người không lựa chọn con đường
cứu nước của họ và tự quyết định con đường nên đi.
Mặt khác, Người chọn con đường cách mạng vô sản còn vì tính
đúng đắn của nó đối với cách mạng một nước thuộc địa. Đây là con
đường cách mạng duy nhất có khả năng giải phóng dân tộc Việt Nam,
là con đường phù hợp với hoàn cảnh cụ thể đầy khó khăn của cách
4
Website:
Email :
Tel :
0918.775.368
mạng nước ta khi đó. Tính đúng đắn phù hợp của nó được thể hiện rõ
nét qua nội dung con đường cách mạng mà Người đã nêu lên trong
thời gian hoạt động từ 1920-1927. Sự kiện đánh dấu bước ngoặt trong
cuộc đời hoạt động của Nguyễn ái Quốc là việc Người đọc được bản
“Sơ thảo luận cương về các vấn đề dân tộc và thuộc địa” của Lênin
đăng trên báo Nhân đạo. Với sự kiện này, lần đầu tiên Nguyễn ái
Quốc tìm thấy và đến với con đường cách mạng vô sản. Trên đường đi
tìm chân lý cho dân tộc, Nguyễn ái Quốc đã đến với chủ nghĩa Mác-
Lênin từ một phương diện hết sức thực tế: chỉ có chủ nghĩa cộng sản,
con đường cách mạng vô sản mới có thể chỉ ra con đường cứu nước
đúng đắn để giải phóng dân tộc và đồng thời thực hiện được ba cuộc
giải phóng vốn là ước mơ từ lâu của nhân loại là giải phóng dân tộc,
giải phóng giai cấp và giải phóng con người.
Nếu như luận cương của Lênin làm cho Nguyễn ái Quốc hoàn
toàn tin theo Lênin, tin theo Quốc tế III, lựa chọn con đường cách
mạng vô sản thì một loạt những sự kiện chính trị sau đó đã góp phần
củng cố vững chắc thêm niềm tin ấy. Đó là việc đọc được điều thứ 8
trong 21 điều kiện kết nạp vào Quốc tế Cộng sản làm Nguyễn ái Quốc
thật sự tâm đắc bởi vì nó khẳng định sự giúp đỡ, tinh thần đoàn kết
quốc tế của giai cấp vô sản ở các nước đế quốc đối với các nước
thuộc địa và phụ thuộc: “Về vấn đề thuộc địa và dân tộc bị áp bức thì
các Đảng ở các nước của giai cấp tư sản có thuộc địa và áp bức các
dân tộc khác, phải có một đường lối đặc biệt rõ ràng minh bạch. Đảng
nào muốn gia nhập Quốc tế III đều buộc phải thẳng tay vạch mặt
những thủ đoạn xảo trá của bọn đế quốc nước mình ở các thuộc đại,
ủng hộ bằng thực tế chứ không bằng lời nói mọi phong trào giải
phóng ở thuộc địa, đòi hỏi phải trục xuất bọn đế quốc nước mình ra
khỏi các thuộc địa ấy, gây trong công nhân nước mình thái độ anh em
5