Báo cáo khoa học: "tiền đề và triển vọng phát triển nghiên cứu hệ thống phương pháp luận quản lý dự án" pot

tiền đề v triển vọng phát triển nghiên cứu
hệ thống phơng pháp luận quản lý dự án

GVC. Nghiêm xuân phợng
TS. Bùi ngọc toàn

Bộ môn Dự án v quản lý dự án
Khoa Công trình - Trờng Đại học GTVT

Tóm tắt: Quản lý dự án từ lâu đã đợc các nớc trên thế giới sử dụng nh một công cụ
quản lý tối u trong điều kiện môi trờng có nhiều thay đổi. Việt nam chúng ta cũng đã quan
tâm đến vấn đề ny nhng mới chỉ ở một mức độ nhất định. Đã đến lúc phải nghĩ đến một hệ
thống phơng pháp luận quản lý dự án hon chỉnh. Đây sẽ l một chuyên ngnh khoa học độc
lập v có tính thời sự cao.
Summary: Project Management has been for long practised internationally as one of very
effective managerial tools under constanly changing circumstances. However, in Vietnam,
project management has been taken into consideration only at a certain level. It is therefore
essential now for us to work out a project management methodology. The subject of Project
Managment could obviously become an independent science subject, which attracts high
attention of reseachers, managers and readers.

nội dung
Bất kỳ một dự án nào cũng trải qua một số
giai đoạn phát triển nhất định. Để đa dự án qua
các giai đoạn đó, đơng nhiên ta phải, bằng cách
này hoặc cách khác, quản lý đợc nó (dự án).
Trong lịch sử phát triển của mình, loài
ngời đã quản lý và có thể nói là thành công
những "dự án" còn lu lại đến tận ngày nay. Có
thể kể ra đây những "dự án" nh Kim tự tháp Ai

Cập, Vạn lý trờng thành Trung quốc
Sự cần thiết của một hệ thống phơng
pháp luận độc lập về quản lý dự án đã đợc
nhận thức ở các nớc phát triển phơng Tây
từ những năm 50 của thế kỷ XX [1; 2]. Bắt đầu
từ lĩnh vực quân sự, dần dần quản lý dự án
đợc ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực kinh
tế xã hội khác. Ngày nay, ở tất cả các nớc
phát triển, quản lý dự án đợc công nhận nh
một hệ thống phơng pháp luận của hoạt
động đầu t.
Công cuộc xây dựng đất nớc của chúng
ta hiện nay đợc đánh dấu bằng hàng loạt các
dự án lớn nhỏ, ở khắp mọi vùng miền, khắp các
lĩnh vực, khắp các cấp quản lý. Chính vì lý do
đó, nghiên cứu hệ thống phơng pháp luận
quản lý dự án mang ý nghĩa cực kỳ quan trọng:
nâng cao hiệu quả của công cuộc xây dựng đất
nớc, nhanh chóng đa nớc ta đến đích trên
con đờng xây dựng chủ nghĩa xã hội.
1. Một số tiền đề cơ bản của hệ thống
phơng pháp luận quản lý dự án
Chính những thay đổi trong quá trình
chuyển mình của đất nớc là tiền đề cho việc
vận dụng hệ thống phơng pháp luận quản lý
dự án. Một số trong những tiền đề cơ bản đó là:
- Quá trình xoá bỏ hệ thống kế hoạch
hoá tập trung, xây dựng một nền kinh tế hàng
hoá vận hành theo cơ chế thị trờng.
- Sự xuất hiện các thành phần kinh tế

khác không phải kinh tế Nhà nớc.
- Sự thay đổi các hình thức tổ chức tơng

ứng với các thay đổi hình thức sở hữu và kèm
theo đó là vấn đề phi tập trung hoá quản lý,
phân quyền cho các cấp quản lý tại chỗ.
- Quá trình chống độc quyền trong sản
xuất hàng hoá.
- Sự hình thành thị trờng tài chính trong
đó có thị trờng chứng khoán; thị trờng bất
động sản; các hình thức đấu thầu và thị trờng
các dự án đầu t
Trong bối cảnh đó, vấn đề quản lý nền
kinh tế ngày càng trở nên phức tạp với sự tăng
lên không ngừng của số lợng các chủ thể
quản lý, sự đa dạng của các đối tợng quản
lý mà trớc hết là các loại dự án đầu t. Với
khả năng kinh tế, tài chính của nớc ta có
hạn, chính sách đầu t là phải tập trung vào
các dự án thực hiện trong thời gian ngắn, khả
năng mang lại hiệu quả kinh tế cao nhất.
Để giải quyết bài toán phức tạp này thì hệ
thống phơng pháp luận quản lý dự án là một
công cụ đã đợc kiểm chứng trong việc thực
hiện các dự án đảm bảo chất lợng yêu cầu,
trong thời hạn cho phép với ngân sách có hạn
đã ấn định (hình 1).

Hình 1. Biểu tợng của hệ thống phơng pháp luận
quản lý dự án

2. Triển vọng phát triển của hệ thống
phơng pháp luận quản lý dự án
Kinh nghiệm của Đức, Nhật, Hàn quốc,
Mỹ và nhiều quốc gia phát triển khác cho thấy
rằng các phơng pháp quản lý dự án là
phơng thuốc hiệu nghiệm thoát ra khỏi
khủng hoảng kinh tế, là phơng pháp tốt nhất
giải quyết các vấn đề kinh tế - xã hội lớn đặt
ra trong từng thời kỳ [1; 3]. Đây chính là công
cụ quản lý tối u trong các hệ thống/đất nớc
đang phát triển khi điều kiện môi trờng luôn
luôn thay đổi, thiếu vắng sự ổn định kinh tế -
chính trị cần thiết cho các nhà đầu t với sự
yếu kém của hệ thống lập pháp, thị trờng tài
chính cha phát triển, lạm phát cha đợc
kiểm soát, hệ thống thuế không ổn định
Không những thế, ở các nớc có nền kinh
tế thị trờng đã phát triển, hệ thống phơng
pháp luận quản lý dự án không chỉ là công cụ
để quản lý sự hình thành, phát triển và thực
hiện các dự án với mục đích hoàn thành
chúng đúng thời hạn, đảm bảo chất lợng,
trong hạn mức chi phí cho phép, mà nó đã trở
thành một cái gì đó giống nh tiếng nói tập thể
của khách hàng/chủ đầu t thôi thúc tối u
hoá mọi nỗ lực của nhà thầu để thực hiện dự
án trong sự liên kết với nhà sản xuất, ngời
cung ứng Điều này cho phép không chỉ đơn
thuần là xác định chính xác mà còn ở một mức
độ nào đó giảm đợc chi phí thực hiện dự án.

Các viện, trờng, các công ty, các
chuyên gia hoạt động trong lĩnh vực quản lý
dự án đã xây dựng các cơ cấu chuyên nghiệp
cần thiết và hình thành "Thế giới quản lý dự
án" bao gồm các tổ chức tầm cỡ quốc gia và
quốc tế về: đầu t, công nghiệp, xây dựng, t
vấn, kiến trúc, thiết kế v.v tổ chức các hội
nghị, hội thảo, xuất bản sách báo, tạp chí,
sách giáo khoa, giáo trình và đặc biệt hình
thành cả thị trờng các phần mềm ứng dụng
trong quản lý dự án.
Tổ chức quốc tế lớn nhất trong lĩnh vực này là
Hiệp hội quản lý dự án quốc tế (IPMA - International
Project Management Association) liên kết hơn 20
nớc Châu Âu và các nớc khác [4].
Hầu hết các trờng đại học trên thế giới
đã đ
a môn học/chuyên ngành quản lý dự án
vào chơng trình giảng dạy. Tại đây ngời ta
đã và đang đào tạo ở trình độ đại học, sau đại
học, tiến sỹ và hơn nữa theo chuyên ngành
quản lý dự án.
(Xem tiếp trang 31)