Nếu loại 1H ra khỏi ankin ta được gốc
ankinyl
Nguyên tử chứa hóa trị tự do là C số 1
Lưu ý; IUPAC chấp nhận tên thường của
một số hợp chất ankin đơn giản ví dụ
axetilen
CH=C-CH
2
-
C
H
2
=
C
H
-
C
H
2
C
=
C
-
2-propin-1-yl
4-penten-1-in-1-yl
(2-propinyl)
(
4
-
p
e
n
t
e
n
-
1
-
i
n
y
l
)
1 Đồng phân cấu tạo
Mạch cacbon
Vị trí liên kết ba
Khác với anken chúng không có đồng phân
hình học
2. Đồng phân quang học:
Nếu có C* thì có đồng phân quang học
Trạng thái
Tỉ khối: lớn hơn anken,ankan và tăng theo
M
Nhiệt độ sôi
Nối ba giữa mạch cao hơn đầu mạch
5.5.1 Điều chế axetylen
Từ cacbua canxi
Đề hidro hoá metan
C
a
C
2
+
H
2
O
C
H
C
H
+
C
a
(
O
H
)
2
CH
4
1500
o
C
CH CH + H
2
a) Từ dẫn xuất di và tetra halogenua ankyl
CH
3
-CHI-CHI-CH
3
+ 2KOH → CH≡CH + 2KI + 2H
2
O
CH
3
-CBr
2
-CBr
2
-CH
3
CH
3
-CBr=CBr -CH
3
Z
n
/
C
2
H
5
O
H
t
o
Zn/C
2
H
5
OH
t
o
CH
3
-C = C -CH
3
Lưu ý: Phản ứng tách HX từ dẫn xuất halogen được tiến
hành trong dung môi có độ phân cực không cao ( ancol),
không dùng dung môi nước