Giáo án Lịch Sử lớp 8: Bài 2: CÁCH MẠNG TƯ SẢN PHÁP (1789 – 1794) docx

Bài 2:
CÁCH MẠNG TƯ SẢN PHÁP (1789 – 1794)

I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1/ Kiến thức: giúp HS biết và hiểu:
-

Những sự kiện cơ bản về diễn biến của CM qua các giai đoạn;
vai trò của nhân dân trong việc đưa đến thắng lợi và phát triển của
CM.
-

Ý nghĩa lịch sử của CM.
2/ Tư tưởng:
-

Nhận thức tính chất hạn chế của CMTS.
-

Bài học kinh nghiệm rút ra từ CMTS Pháp.
3/ Kỹ năng:
-

Vẽ, sử dụng bản đồ, lập niên biểu, bảng thống kê.
-

Biết phân tích, so sánh các sự kiện, liên hệ kiến thức đang học
với cuộc sống.
II/ THIẾT BỊ, TÀI LIỆU:
-

Bản đồ nước Pháp thế kỉ 18.
-

Tìm hiểu nội dung các hình trong SGK.
-

Tra cứu các thuật ngữ CC/DC/CM; khái niệm giai cấp, đ/cấp.
-

Sơ đồ 3 đẳng cấp.
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
1/ On định.
2/ KT bài cũ: CC tiết 2.
3/ Bài mới:
a/ Giới thiệu bài mới:
CMTS đã thành công ở một số nước mà ta đã học và tiếp tục nổ
ra; trong đó ở nước Pháp đạt đến sự phát triển cao. Vì sao CMTS nổ
ra và phát triển ở Pháp? CM trải qua những giai đoạn nào? Ý nghĩa
lịch sử ra sao? Đó là những vấn đề mà chúng ta cần biết.
b/ Dạy và học bài mới:
Tiết 3:
I/ NƯỚC PHÁP TRƯỚC CÁCH MẠNG:
* Hoạt động 1: 1/ Tình hình kinh tế:
- HS đọc SGK. - Về nông nghiệp:

Tính chất lạc hậu của nền NN
Pháp thể hiện ở những điểm nào?

Nguyên nhân của sự lạc hậu này
do đâu? (sự bóc lột của PK địa chủ)

- GV giảng thuật.
+ Công cụ và phương thức
canh tác thô sơ lạc hậu.
+ Ruộng đất bị bỏ hoang, mất
mùa, đói kém.
- HS đọc SGK.

CĐPK đã kìm hãm sự phát triển
của công thương nghiệp ra sao?
(thuế nặng, ko có đv tiền tệ và đo
lường thống nhất, sức mua của dân
hạn chế).
- Công thương nghiệp: phát triển
nhưng bị chế độ PK kìm hãm.
2/ Tình hình chính trị xã hội:
- GV trình bày: trước CM

Pháp
là nước QCCC – vua nắm mọi
quyền hành, ND: nộp tô thuế cho
quý tộc, địa chủ.
- Chính trị: là nước quân chủ
chuyên chế.

XH Pháp trước CM phân ra
những đẳng cấp nào?
- gt KN g/ cấp, đẳng cấp SGK/154
- XH: chia làm 3 đẳng cấp:
- sử dụng mô hình XH Pháp sau: SƠ ĐỒ XÃ HỘI PHÁP TRƯỚC
CM:

- Qua sơ đồ này: em hãy cho biết
vai trò, vị trí, quyền lợi của các







ĐẲNG CẤP THỨ BA
NÔNG DÂN

TƯ S
ẢN

CÁC T
ẦNG LỚP NHÂN DÂN
KHÁC

TĂNG L
Ữ

QUÝ T
ỘC

- có mọi quyền
hành.

- không có

quyền gì cả
- phải đóng thuế
và làm ngh
ĩa vụ
đẳng cấp.

sự khác nhau giữa các đẳng cấp
và giai cấp:
(TD: GCPK gồm 2 đ/c: QT + tăng
lữ
Đẳng cấp 3 gồm: ND, TS, các
tầng lớp khác (B/dân thành thị))
- Thảo luận nhóm: quan sát hình 5
SGK, hãy miêu tả tình cảnh người
ND trong XH Pháp?
( 1 nông dân già, tay chống chiếc
cuốc (tiêu biểu cho nền NN lạc
hậu) cõng trên lưng QT+TL (chịu
sự áp bức). Trong túi áo, túi quần
ND có những tờ văn tự vay nợ,
cầm ruộng đất. Các hình chim, thỏ
nói lên đặc quyền của thế lực PK
(có quyền nuôi các loài vật này,
nếu ND bắt giết sẽ bị trừng phạt) +
chuột (phá hoại mùa màng)
- HS đọc SGK 3/ Đấu tranh trên mặt trận tư
tưởng:

Nội dung tư tưởng mới? (tố cáo,
phê phán CĐPK)

- Cho HS xem ảnh ở nhà tt +
những đoạn trích

Dựa vào những đoạn trích trong
SGK, em hãy nêu 1 vài điểm chủ
yếu trong tt của M-V-R?
(M+R: nói về quyền tự do của con
người + việc bảo đảm quyền tự do.
V: thể hiện sự quyết tâm đánh đổ
bọn PK thống trị (thể hiện sự dối
trá) và tăng lữ (bọn đê tiện)
- Xuất hiện tư tưởng “Triết học
ánh sáng” tiêu biểu là: Saclơ
Mông–texki–ơ Vônte, Giăng
giắc Rútxô.
* Hoạt động 2: II/ CÁCH MẠNG BÙNG NỔ:
- HS đọc SGK. 1/ Sự khủng hoảng của chế độ
quân chủ chuyên chế

Sự khủng hoảng của CĐ QCCC
thể hiện ở những điểm nào?
(1789: 5 tỉ Livrơ)
- Nhà nước mắc nợ không trả
được

thu nhiều thuế.

CTN đình đốn

CN + thợ

TC thất nghiệp.

Vì sao nhân dân đứng dậy đấu
tranh? Kể một vài cuộc khởi
nghĩa?
- GV nhắc lại (hoặc hỏi hs) về tình
hình nước Pháp trước CM + sự KH
của CĐ QCCC

gợi ý cho hs trả
lời về hệ quả tất yếu => cuộc CM
chống PK do GCTS đứng đầu sẽ
nổ ra.

Vì sao CM bùng nổ?

- GV trình bày tóm tắt về hội nghị
3 đẳng cấp

thể hiện >< giữa vua
+ đẳng cấp 3 đạt tới tột đỉnh.
=>

những nguyên nhân nào dẫn
tới CMTS Pháp?

2/ Mở đầu thắng lợi của CM:
- 5/5/1789: vua Lu-I 16 triệu
tập Hội nghị 3 đẳng cấp.
- 17/6/1789: Đẳng cấp 3 họp

thành Hội Đồng Dân Tộc


tuyên bố QH lập hiến ( có
quyền soạn thảo Hiến Pháp,
thông qua các đạo luật về tài
chính)

những nhà tư tưởng tiến bộ
Pháp (TK 18) đã đóng góp gì trong
việc chuẩn bị cho CM?
- Dùng bức tranh “Tấn công pháo
đài – nhà tù Baxti” để nói về cuộc
đấu tranh của QCND: “Pháo đài
Baxti được xây dựng để bảo vệ
kinh thành Paris; có hào sâu xung
quanh ngăn cách; có cầu treo và
đại bác phòng giữ. Về sau, pháo

đài được dùng để giam cầm; giết
hại những người chống CĐPK.
Ngục Baxti là tượng trưng cho uy
quyền của CĐPK. Sáng sớm
14/7/1789, 300.000 quần chúng
Paris cầm vũ khí, kéo đến bao vây,
tấn công ngục Baxti. Sau 4 giờ
chiến đấu, quần chúng ùa vào; đội
bảo vệ đầu hàng; giết chết viên sỹ
quan chỉ huy chống cự lại.”


Vì sao việc đánh chiếm pháo
đài Baxti đã mở đầu cho thắng lợi
của CM? (CĐ/ QCCC bị giáng đòn
đầu tiên quan trọng; CM bước đầu
thắng lợi, tiếp tục phát triển)

CMTS Pháp bắt đầu ntn?
- 14/7/1789: quần chúng vũ
trang phá ngục Baxti.

mở đầu cho thắng lợi của
CMTS Pháp.
4/ Củng cố:
-

Tình hình nước Pháp trước CM?
-

CMTS Pháp bùng nổ ntn? – làm BTLS.
5/ Dặn dò:
-

Học thuộc bài.
-

Xem trước III bài 2.
-

Tập trả lời CH/SGK – làm BTLS.

Tiết 4:
* Hoạt động 3: III/ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA
CM:
1/ Chế độ QCLH (14/7/1789 –
10/8/1792)
- GV nhắc hs nhớ lại CĐ QCLH ở
Anh

nói rõ: CM thắng lợi ở Paris
nhanh chóng lan rộng. GCTS lợi
dụng sức mạnh của quần chúng để
nắm chính quyền, xoa dịu sự căm
phẫn của nhân dân, hạn chế quyền
- CM thắng lợi ở Paris

phái
lập hiến (đại tư sản) lên cầm
quyền.
vua (dù vua Lu-I 16 vẫn ở ngôi vua)
- Về nội dung Tuyên Ngôn: hs đọc
SGK/13.

Em có nhận xét gì về TN nhân
quyền và dân quyền?
Gợi ý:
+ Tuyên ngôn và Hiến pháp 1791
phục vụ quyền lợi của ai là chủ yếu?

+ Quần chúng có được hưởng quyền
lợi gì ko?

+ Sự thỏa hiệp của GCTS với PK
thể hiện ở điểm nào?
+ Vì sao có sự thỏa hiệp này?
- Cuối tháng 8/1789: Quốc hội
thông qua Tuyên ngôn Nhân
quyền và Dân quyền.

em hiểu thế nào là CĐ QCLH?
(vua ko nắm thực quyền – quyền lực
thuộc về QH)
- GV giảng thuật:
Vua liên kết với lực lượng phản
động + cầu cứu PK Châu Âu


4/1792 Ao – Phổ

Pháp. 8/1792:
80 vạn quân Phổ vào nước Pháp.
- 9/1791: thông qua HP xác lập
chế độ QCLH.

Nhân dân pháp đã hành động ntn
khi “Tổ quốc lâm nguy”? Kết quả?
Nền CH được xác lập.
- 10/8/1792: Nhân dân Paris
cùng quân tình nguyện các địa
phương đứng lên lật đổ sự thống
trị của phái lập hiến, xóa bỏ
CĐPK.

- GV giảng thuật. 2/ Bước đầu của nền Cộng hòa
(21/9/1792 – 2/6/1793)

Kết quả của ngày 10/8/1792 có
cao hơn giai đoạn trước ko? Thể
hiện ở những điểm nào?
- Dựa vào lược đồ: nước Pháp
TK18, cụ thể hóa tình hình “Tổ
quốc lâm nguy”
(Vùng nổi loạn chống CM lan rộng;
- Sau khi lật đổ phái lập hiến,
chính quyền chuyển sang tay TS
công thương nghiệp (phái Gi-
rông-đanh).
- 21/9/1792: nền CH đầu tiên
của nước Pháp được thành lập.
- 20/9/1792: Pháp thắng Ao –
cuộc tấn công nước Pháp từ nhiều
phía) (SGK/14” mùa xuân

quyền
lực “) (lược đồ h.10 SGK/15)
Phổ trận Van-mi.


Khi nước Pháp bị KH, thái độ
của phái Gi-rông-đanh ra sao?
(SGK) Quần chúng nhân dân phải
làm gì để bảo vệ Tổ quốc; lật đổ
phái Gi – rông-đanh?


Tình hình chiến sự trên đất Pháp
1792-1793?
- Mùa xuân 1793: A + các nước
PK Châu Âu tấn công Pháp.
Trong nước, bọn phản động nổi
loạn

đ/sống nhân dân khốn
khổ, phái Gi-rông-đanh chỉ lo
củng cố quyền lực.

vì sao nhân dân Pháp phải lật đổ
phái Gi-rông-đanh? (ko lo tổ chức
chống ngoại xâm, nội phản, ổn định
cuộc sống; chỉ lo củng cố quyền
lực)
- 2/6/1793: nhân dân Paris đã lật
đổ phái Gi-rông-đanh.
- GV giảng thuật: chú ý những biện
pháp kiên quyết, tiến bộ của CP/CM
để hs hiểu k/n Chuyên chính DCCM
(SGK/16)
3/ Chuyên chính dân chủ CM
Gia – cô – banh (2/6/1793 –
27/7/1794)
- sau khi phái Gi-rông-đanh bị
lật đổ, chính quyền CM thuộc về
phái Gia-cô-banh.


Em có nhận xét gì về những biện
pháp của chính quyền Gia-cô-banh
(HS thảo luận)
- gt về Rô-be-xpi-e, nêu các phẩm
chất tốt đẹp của ông. (kiên quyết
CM, ko chịu khuất phục trước kẻ
thù, là người “ko thể bị mua chuộc”)
(cho xem ảnh)
- QH do phái Gia-cô-banh chiến
đa số, cử ra UB quốc ước, đứng
đầu là Rô-be-xpi-e.
- HS thảo luận: vì sao TS phản CM
tiến hành cuộc đảo chính? (ngăn
chặn CM tiếp tục phát triển vì đụng
chạm nhiều đến quyền lợi của
chúng.)


Những nguyên nhân nào dẫn đến - Sau chiến thắng, nội bộ phái
sự thất bại của phái Gia-cô-banh?
(>< nội bộ phái cầm quyền, nhân
dân xa rời CP) – vì sao? (quyền lợi
nhân dân ko được bảo đảm như phái
Gia-cô-banh đã hứa) Thái độ của
GCTS Pháp? Vì sao sau năm 1794,
CM Pháp ko thể tiếp tục phát triển?
Gia-cô-banh bị chia rẽ. Nhân
dân ko ủng hộ chính quyền.
- 27/7/1794: TS phản CM đảo
chính


Rô-be-xpi-e + các bạn
chiến đấu bị xử tử.
=> CMTS Pháp kết thúc.
-HS đọc SGK
- GV phân tích.
4/ Ý nghĩa LS của CMTS Pháp:

Vì sao nói CMTS Pháp là cuộc
CMTS triệt để nhất? (do những kết
quả đạt được

nêu cụ thể – lớn
hơn Anh + BM; đặc biệt đã giải
quyết vấn đề ruộng đất cho ND)

Tác động, ảnh hưởng của CM
Pháp đối với trong nước (SGK) và
nước ngoài (góp phần thúc đẩy cuộc
đấu tranh cho mục tiêu DTDC)
- CMTS Pháp đã lật đổ CĐPK,
đưa GCTS lên cầm quyền, xóa
bỏ nhiều trở ngại trên con đường
phát triển của CNTB.
- Quần chúng nhân dân là lực
lượng chủ yếu đưa CM đạt đến
đỉnh cao: nền chuyên chính dân
chủ Gia-cô-banh.

Những hạn chế của CMTS Pháp?

(SGK)

Dựa vào đoạn trích SGK/17,
nhận xét về CM Pháp + Mỹ TK18?
* KL bằng đoạn văn SGV/27
“người ta gọi… tạo ra”
- Hạn chế;
+ Chưa đáp ứng đầy đủ quyền
lợi cơ bản của nhân dân (không
giải quyết triệt để vấn đề ruộng
đất cho ND, không hoàn toàn
xóa bỏ CĐ bóc lột PK).

SƠ KẾT BÀI HỌC:
GV nhấn mạnh các điểm chủ yếu:
-

CM Pháp 1789 là cuộc CMTS triệt để nhất, nó đã lật đổ CĐ
QCCC trong nước và có ảnh hưởng đến sự phát triển LSTG; để
lại dấu ấn sâu sắc ở Châu Âu trong suốt TK XIX và sang cả TK
XX, được Lênin đánh giá là “ đại CM Pháp”.
-

Quần chúng nhân dân có vai trò to lớn trong việc đưa đến thắng
lợi và phát triển của CMTS Pháp cuối TK18.
-

Tuy có nhiều hạn chế, nhưng CMTS Pháp đã để lại nhiều bài
học kinh nghiệm.
4/ Củng cố:

-

Lập niên biểu những sự kiện chính của CMTS Pháp (1789-
1794)
-

Vai trò của nhân dân trong CMTS Pháp được thể hiện ở những
điểm nào?
-

Nêu những sự kiện chủ yếu qua các giai đoạn để chứng tỏ sự
phát triển của CMTS Pháp.
-

Trình bày + phân tích ý nghĩa LS của CMTS Pháp.
5/ Dặn dò:
-

Học thuộc bài.
-

Tập trả lời Ch/SGK
-

Làm BTLS.