Giáo án Lịch Sử 8: Bài 5: CÔNG XÃ PARIS 1871 pot

Bài 5:
CÔNG XÃ PARIS 1871
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức
–

Nguyên nhân bùng nổ diễn biến Công xã Paris
–

Thành tựu của Công xã
–

Công xã Paris – Nhà nước kiểu mới.
2. Tư tưởng
–

Lòng tin tưởng vào năng lực lãnh đạo quản lý Nhà nước của
giai cấp vô sản
–

Chủ nghĩa anh hùng cách mạng
–

Lòng căm thù với giai cấp bóc lột tàn ác.
3. Kỹ năng
–

Nâng cao khả năng trình bày, phân tích một sự kiện lịch sử.
–

Sưu tầm, phân tích tài liệu tham khảo có liên quan.

–

Liên hệ kiến thức đã học với cuộc sống hiện nay.
II. CHUẨN BỊ BÀI GIẢNG
–

Bản đồ Paris
–

Sơ đồ bộ máy Hội đồng công xã
–

Tài liệu tham khảo
o

Sách giáo khoa Sử 8
o

Sách giáo viên Sử 8
o

Lịch sử thế giới cận đại
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ: Bài 4 – Tiết 2
Câu hỏi:


Trình bày phong trào công nhân từ 1848 đến 1870. Sự thành lập
Quốc tế I?


Giáo viên nhận xét.
3. Giảng bài mới
Vào bài: Đầu những năm 70 của thế kỷ XIX là thời kỳ chuyển
biến quan trọng trong lịch sử thế giới. Chủ nghĩa tư bản được xác lập
ở Châu Âu, Bắc Mỹ, Nhật Bản và bắt đầu chuyển sang giai đoạn đế
quốc chủ nghĩa. Phong trào công nhân cũng bắt đầu bước vào giai
đoạn mới được đánh dấu bằng cuộc cách mạng vô sản 1871 ở Pháp
và sự thành lập Công xã Paris, Nhà nước vô sản đầu tiên của giai cấp
công nhân thế giới.
Công xã Paris nổ ra trong điều kiện nào? Cuộc khởi nghĩa
18/3/1871 diễn ra như thế nào? Tại sao nói Công xã Paris là một Nhà
nước kiểu mới? Đó là nội dung bài học hôm nay.

Tiết 9
I. SỰ THÀNH LẬP CÔNG XÃ
Hoạt động 1: Nội dung chính
–

Hoàn cảnh ra đời của Công xã.
–

Sự thành lập Công xã.
Giáo viên: Cùng sự phát triển của nền
sản xuất công nghiệp, giai cấp công nhân
hình thành và phát triển về số lượng.
Mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản và vô sản
càng gay gắt

các cuộc đấu tranh của

giai cấp vô sản chống lại giai cấp tư sản
với các hình thức từ thất đến cao. 1848 ở
Pháp, Đức, Anh diễn ra phong trào đấu
tranh của giai cấp công nhân đòi quyền
lợi cho mình. Giai cấp tư sản tiến hành
khủng bố, đàn áp giai cấp vô sản. Tuy
nhiên, phong trào vẫn tiếp tục phát triển.
Tổ chức Quốc tế I của giai cấp công
nhân ra đời khi phong trào công nhân
diễn ra rầm rộ, mâu thuẫn giai cấp gay
gắt. Trong phong trào công nhân, chủ
nghĩa xã hội khoa học được hình thành
đánh dấu bằng việc ra đời Tuyên ngôn
của Đảng Cộng sản nêu lên sứ mệnh lịch
sử và sự đoàn kết quốc tế của giai cấp vô
sản để đánh đổ chế độ tư bản xác lập chủ
nghĩa xã hội. Đến 1870, tình hình quốc

Hoàn cảnh ra đời của
Công xã

tế có nhiều chuyển biến, cuộc chiến
tranh Pháp – Phổ bùng nổ. Cuối tháng
6/1870 Đế chế II bước vào thời kỳ
khủng hoảng sâu sắc.
Phỏng vấn:
Sự trưởng thành của giai cấp vô sản làm
cho giai cấp tư sản như thế nào? Và dẫn
đến kết quả gì?

(Giai cấp tư sản rất lo sợ, giai cấp tư
sản đã nhận thức được rằng kẻ thù thực
sự của họ chính là giai cấp vô sản


mâu thuẫn giữa hai giai cấp này không
điều hoà được và ngày càng gay gắt)


Cách mạng vô sản bùng nổ 19/7/1870
chiến tranh Pháp – Phổ bắt đầu).
Mục đích của Napoleon III?

(Nhằm ngăn cản quá trình thống nhất
Đức và giảm nhẹ mâu thuẫn bên trong
nước Pháp).
Trình bày giáo viên:
Khi chiến tranh Pháp – Phổ mới bắt
đầu, Mác gửi lời kêu gọi công nhân toàn
thế giới. Trong lời kêu gọi đó, Mác phân
tích tính chất của chiến tranh và nêu rõ
rằng về phía Đức, cuộc chiến tranh đó là
tiến bộ bởi vì Napoleon III trong nhiều
năm đã cản trở sự thống nhất nước Đức,
kìm hãm sự phát triển kinh tế văn hóa
của nước Đức. Mác đề ra nhiệm vụ cho
giai cấp công nhân Đức là ngăn chặn
không để cuộc chiến tranh này trở thành
cuộc chiến tranh xâm lược, lật đổ
Napoleon III, không để Phổ cướp phá
nước Pháp và đi đến ký hòa ước danh dự

Mâu thuẫn giai cấp vô sản
và tư sản gay gắt

cách
mạng vô sản bùng nổ.

Cuộc chiến tranh Pháp –
Phổ
–

19/7/1870 bắt đầu
–

02/09/1870 thất bại
Xơ-đăng.
–

04/09/1870 nhân dân
Paris khởi nghĩa


thiết lập chế độ cộng
hòa

chính phủ
lâm thời tư sản được
thành lập: Chính phủ
Vệ quốc.

giữa nhân dân Pháp và Đức.
Vào cuộc chiến, quân đội Pháp thua
hết trận này đến trận khác, bị vây hãm
trong pháo đài Mítdơ và bị dồn về Xơ-
đăng.
Quân đội Pháp thất bại vì nguyên nhân
nào?

(chưa chuẩn bị chu đáo để tham gia
cuộc chiến, quân đội chưa được huấn
luyện, thiếu sự thống nhất,…).
Giáo viên: Pháp thất bại trong cuộc
chiến vì thiếu kế hoạch, tổ chức hỗn
loạn, chỉ huy thiếu sự thống nhất, vũ khí
trang thiết bị,…

nguyên nhân thất bại
của quân đội Pháp.
Ngày 02/09/1870, sau khi thất bại ở
Xơ-đăng, Napoleon III kéo cờ trắng trên
thành Xơ-đăng và cùng với toàn bộ quân

chủ lực Pháp bị bắt làm tù binh.
Phỏng vấn:
Thái độ của giai cấp tư sản như thế
nào?

(tư sản Pháp sợ nhân dân được vũ
trang hơn sợ quân Đức xâm lược đã đầu
hàng Đức để rảnh tay chống lại nhân
dân).

Đây chính là nguyên nhân bùng nổ
khởi nghĩa 04/09/1870 của nhân dân
Pháp.
Giáo viên:
Sau khi nghe tin đầu hàng của giai cấp
cầm quyền, nhân dân Paris đã căm phẫn
nổi dậy khởi nghĩa với khẩu hiệu: “phế
truất hoàng đế”, “nước Pháp muôn

năm”, đòi thành lập chế độ cộng hòa và
tổ chức bảo vệ tổ quốc, nền đế chế II bị
sụp đổ. Một chính phủ lâm thời tư sản
được thành lập lấy tên là “Chính phủ vệ
quốc”.
Tên chính phủ vệ quốc nói lên điều gì?
Vì sao chính phủ lâm thời đầu hàng quân

Đức?

Yêu cầu học sinh đọc lời trích trang
38.
Thái độ của chính phủ lâm thời Paris
trước tình hình nước Pháp sau ngày
04/09/1870?

(Trước tình hình đất nước bị lâm
nguy, chính phủ lâm thời không lo chế
tạo vũ khí, động viên nhân dân đấu
tranh, sợ quần chúng nhân dân hơn sợ
giặc.

Chỉ lo thương lượng đầu hàng, ra sức
đàn áp, tiêu diệt cách mạng vô sản).
Trình bày Giáo viên:
Chính phủ tư sản Pháp ký hiệp ước
đình chiến chấp nhận những điều khoản
của Phổ 28/2/1871. Trước hành động
phản quốc của chính phủ tư sản, quần
chúng nhân dân và vệ quốc quân đã
thành lập và bầu ra cơ quan lãnh đạo của
nó đứng đầu là “ủy ban trung ương quân
vệ quốc. Một cuộc chiến đấu có tính chất
quyết định giữa chính phủ tư sản và
nhân dân Paris bắt đầu và đó chính là
nguyên nhân trực tiếp nổ ra cuộc cách
mạng ngày 18/3/1871
Hoạt động 2: Nội dung

–

Nguyên nhân dẫn đến cuộc khởi

Cuộc khởi nghĩa ngày
18/3/1871. Sự thành lập
Công xã


Nguyên nhân
Mâu thuẫn giữa chính phủ
tư sản và nhân dân Paris
ngày càng tăng.


Diễn biến
Sáng 18/3/1871, Chie
đanh úp đồi Mông-mác


bị thất bại. Vệ quốc quân
tiến vào trung tâm Paris

cuộc khởi nghĩa kết
thúc.


Kết quả
Lật đổ chính quyền tư sản


Ý nghĩa
Là cuộc cách mạng vô sản
đầu tiên.















nghĩa 18/3/1871.
–

Diễn biến, kết quả và ý nghĩa.
–

Công xã được thành lập
Phỏng vấn:
Nguyên nhân dẫn đến cuộc khởi nghĩa?

(Mâu thuẫn giữa chính phủ tư sản và

nhân dân Paris ngày càng tăng).
Tường thuật Giáo viên:
3 giờ đêm 17 rạng sáng 18/3/1871
chính phủ Chie cho quân đi chiếm các vị
trí chiến lược thuộc tả ngạn sông Xen, bí
mật đánh úp đồi Môngmáctơrô ở phía
Bắc Paris để chiếm lấy trọng pháo của
quân vệ quốc được bố trí ở đây

nhân
dân Paris đông đảo phụ nữ và vệ quốc
quân kéo đến tiến lên đồi và bao vây
chặt. Binh lính trong đội quân của chính
phủ ngã về nhân dân, tước vũ khí của
các sĩ quan và quay súng bắn chết tại
chỗ tên tướng chỉ huy.
9 giờ sáng, các lực lượng của chính
phủ thất bại hoàn toàn. Trưa 18/3
UBTƯVQ ra lệnh tiểu đoàn tiến vào
trung tâm thành phố Paris và chỉ sau
mấy tiếng đồng hồ đã chiếm được các cơ
quan chính phủ, các trại lính và toà thị
chính. Trước sự thất bại bất ngờ và
nhanh chóng. Chính phủ Pie hoảng sợ
vội chạy về Vecxai và tập hợp lại lực
lượng phản công. Đến 10 giờ đêm, cờ đỏ
cách mạng tung bay trên toà thị chính và
trên khắp công sở ở Paris.
Vai trò của quần chúng trong đấu tranh
cách mạng là gì?


(là lực lượng chủ yếu nòng cốt chống













Ngày 26/3/1871 bầu
Hội đồng Công xã.


Ngày 28/3/1871 Hội
đồng Công xã làm lễ
ra mắt quốc dân.



Tổ chức bộ máy
–

Cơ quan cao nhất
của Nhà nước là Hội
đồng Công xã.
+ Ban bố luật
+ Lập các ủy ban thi
hành luật.
–

Thực hiện các chính
sách, biện pháp tiến
bộ cho nhân dân
lại sự phản bội của giai cấp tư sản).
Kết quả – tính chất – ý nghĩa của cuộc
khởi nghĩa?

(Lật đổ chính quyền tư sản, là một
cuộc cách mạng vô sản đầu tiên, giai cấp
công nhân là lực lượng chủ yếu lãnh đạo
cuộc khởi nghĩa).
Giáo viên: Đó là cuộc cách mạng vô sản
đầu tiên trên thế giới; lần đầu tiên trong
lịch sử, giai cấp công nhân lật đổ chính
quyền tư sản, Ủy ban trung ương Vệ
quốc quân đảm nhiệm vai trò Chính phủ

lâm thời, phá được âm mưu của chính
phủ tư sản muốn tước vũ khí và giải tán
Vệ quốc quân, giai cấp tư sản đầu hàng
Đức muốn đàn áp, tiêu diệt lực lượng
cách mạng, hoảng sợ rút chạy trước sức
mạnh của quần chúng.
Ngày 26/3/1871 nhân dân Paris tiến
hành bầu cử Hội đồng Công xã trong
không khí tưng bừng nhộn nhịp. Ngày
28, Hội đồng Công xã long trọng tuyên
bố thành lập trứơc quần chúng nhân dân
Paris.
Vì sao Hội đồng Công xã được nhân dân
Paris nồng nhiệt chào mừng?
Giáo viên: Công xã là một Nhà nước
kiểu mới, một Nhà nước vô sản. Công xã
Paris là biểu hiện đầu tiên về chuyên
chính vô sản, thể hiện rõ tính chất vô sản
quốc tế.

II. TỔ CHỨC BỘ MÁY VÀ CHÍNH
SÁCH CỦA CÔNG XÃ PARIS
Hoạt động 3: Nội dung
(SGK trang 40).

Công xã Paris là một
Nhà nước kiểu mới.



Nội chiến ở Pháp
–

Những điểm chứng tỏ Công xã
Paris là Nhà nước kiểu mới.
–

Những chính sách của Công xã
Paris.
Giáo viên: Cơ quan cao nhất là Hội đồng
Công xã

ban bố pháp luật và lập các
ủy ban thi hành pháp luật. Đứng đầu mỗi
ủy ban là một ủy viên Công xã chịu
trách nhiệm trước Công xã, nhân dân.
Vẽ sơ đồ bộ máy Nhà nước (SGK
trang 40).
Phỏng vấn:
Tổ chức bộ máy Nhà nước và chính sách
của công xã phục vụ quyền lợi cho ai?

(cho tầng lớp nhân dân).
Trong chế độ tư bản chủ nghĩa, ai nắm
chính quyền?

(Giai cấp tư sản nắm chính quyền,
tầng lớp nhân dân lao động bị áp bức, bị
bóc lột).
Chính quyền tư sản có đại diện cho nhân

dân?

(Bảo vệ quyền lợi giai cấp mình, ra
sức bóc lột nhân dân lao động).
Giáo viên: tổ chức bộ máy Công xã và
những chính sách biện pháp của Công xã
đã có tác động tích cực đối với nhân dân.
Cụ thể:


Kinh tế: Công xã giao cho công
nhân quản lý tất cả những xí nghiệp
và công xưởng mà bọn chủ đã chạy
trốn; thành lập ủy ban lao động
chăm lo việc tổ chức sản xuất và thu
xếp công ăn việc làm cho những
Ngày 20/5 –
28/5/1871 cuộc chiến diễn
ra ác liệt

“Tuần lễ đẫm máu” >
thất bại


Ý nghĩa Công xã
–

Là một cuộc cách
mạng đầu tiên của
giai cấp vô sản.

–

Là một Nhà nước
kiểu mới.
Bài học kinh nghiệm
–

Phải tăng cường khối
liên minh công –
nông
–

Phải xây dựng một
chính đảng tiên
phong của giai cấp
công nhân.
–

Phải kiên quyết trấn
áp kẻ thù, xây dựng
nhà nước của dân, do
dân, vì dân.




người thất nghiệp.


Ra chế độ ngày làm 8 giờ, tăng

lương cho công nhân, quy định giá
bán bánh mì, loại thịt bò, thịt cừu.


Chính trị: bảo đảm quyền công dân
của phụ nữ, vạch kế hoạch xây dựng
nhà giữa trẻ, vườn trẻ cho con em
công nhân


Văn hóa – giáo dục: tách nhà thờ
khỏi hoạt động giáo dục, Nhà nước
tăng lương cho giáo viên, thihành
chế độ giáo dục bắt buộc và không
mất tiền.
Toàn bộ hoạt động trên chứng tỏ Công
xã là một Nhà nước kiểu mới – Nhà
nước vô sản.
Những điểm nào chứng tỏ Công xã khác
hẳn Nhà nước tư bản?

(Bảo đảm quyền làm chủ thực sự của
nhân dân lao động , phục vụ lợi ích của
nhân dân lao động)
II. NỘI CHIẾN Ở PHÁP – Ý NGHĨA
LỊCH SỬ CỦA CÔNG XÃ PARIS
Hoạt động 4: Nội dung
–

Sự đàn áp của giai cấp tư sản.

–

Cuộc đấu tranh anh dũng của nhân
dân.
–

Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh
nghiệm.
Giáo viên:
Sau ngày 18/3 Chính phủ Chie hầu
như không có quân đội, trốn thoát về
Vecxai, Chie tập hợp lại lực lượng và tận
dụng thời gian rảnh không có sự tấn
công của lực lượng cách mạng để chuẩn
bị chiến tranh đánh Paris. 02/04 quân
Vecxai bắt đầu tấn công Paris, các chiến
sĩ Công xã nam nữ thủ đô chiến đấu
dũng cảm, anh hùng hy sinh nhưng
những cố gắng phản công của các chiến
sĩ không tránh khỏi thất bại do tổ chức
quân sự còn yếu, chính trị chưa đầy đủ,
thiếu lãnh đạo quân sự,… Trong tháng
4-5 quân Vecxai chiếm được phần lớn
pháo đài ở phía Tây và phía Nam Paris
Trong khi chiến sự đang diễn ra ở
Paris thì chính phủ Chi-e ký hòa ước với
Đức ngày 10/5/1871, Pháp nhượng cho
Đức vùng Andát và phần vùng Loren,
bồi thường chiến tranh 5 tỷ frăng vàng.
Ngày 20/5 quân Vecxai tổng tấn công

vào thành phố, diễn ra một trận đấu ác
liệt ở các đường phố, lịch sử gọi “Tuần
lễ đẫm máu” kéo dài từ 20 – 28/5/1871.
nhân dân Paris bao gồmngười già, trẻ
em, phụ nữ đều kiên quyết chống lại kẻ
thù.
Tuy chỉ tồn tại 72 ngày nhưng Công
xã Paris có ý nghĩa thực sự lớn lao, là
hình ảnh của một chế độ mới, xã hội
mới.
Phỏng vấn:
Vì sao Công xã Paris thất bại?

(Giai cấp vô sản còn yếu, bị tư sản
đàn áp khủng bố quyết liệt, thiếu tổ chức
lãnh đạo, chưa thực hiện được liên minh
công nông…).
Giáo viên:
Khách quan: Chủ nghĩa tư bản trên đà
phát triển, lực lượng đấu tranh của giai
cấp công nhân ở các nước trên thế giới
chưa trở thành mặt trận thống nhất.
Chủ quan: Chưa có đảng lãnh đạo
giai cấp công nhân, chưa chú ý đến việc
huấn luyện, tổ chức trang bị cho các lực
lượng vũ trang, mắc một số sai lầm,
chưa thực hiện liên minh giữa công nhân
với nông dân.
Công xã Paris đem lại ý nghĩa gì?


(Cổ vũ cho nhân dân lao động trên
toàn thế giới đấu tranh, là một cuộc cách
mạng vô sản đầu tiên, biểu hiện gắn bó
chặt chẽ giữa tính dân tộc, tính giai cấp
và tính quốc tế của công nhân và những
người lao động Pháp).
Công xã Paris để lại bài học kinh nghiệm
gì?

(Sự cần thiết xây dựng một chính
đảng tiên phong của giai cấp công nhân,
tăng cường khối đoàn kết liên minh công
– nông. Xây dựng Nhà nước của dân, do
dân, vì dân).
4. Củng cố
Bài tập:
Lập niên biểu những sự kiện tiêu biểu của Công xã Paris?

Gồm 2 mục: niên đại và sự kiện.
5. Dặn dò
–

Xem lại bài + học bài
–

Làm bài tập trong sách giáo khoa trang 42.
–

Đọc trước bài 6 – phần I (Anh – Pháp – Đức).