MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG GIẢNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN
I- ĐẶT VẤN ĐỀ:
Bậc học mầm non là bậc học
đầu tiên trong hệ thống giáo dục
quốc dân. Các cháu mầm non cần
được chăm sóc chu đáo, đảm bảo
cho sự phát triển bình thường về trí
tuệ và thể chất. Các nhà nghiên
cứu khoa học đã chứng minh rằng
đây là độ tuổi có tốc độ của sự
phát triển thể chất, trí tuệ nhanh
nhất. Cho nên để giúp các cháu
phát triển thể chất và trí tuệ một
cách tốt nhất thì phải cần có một
đội ngũ giáo viên mầm non, dạy
giỏi, có tay nghề vững vàng, có
năng lực giảng dạy tốt, chính vì thế
là Hiệu trưởng hơn ai hết tôi luôn
quan tâm và suy nghĩ làm thế nào
để bồi dưỡng “nâng cao chất
lượng giảng dạy của giáo viên”
trong nhà trường.
Nhìn lại thực trạng đội ngũ
giáo viên từ năm học 2003 - 2004
đến đầu năm học 2004 - 2005 của
trường tôi có nhiều thay đổi. 01
giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh và 01
giáo viên dạy giỏi cấp huyện được
thuyên chuyển và điều động về
trường khác do yêu cầu công tác.
03 giáo viên có năng lực dạy khá
nhưng không đủ chuẩn về chuyên
môn quy định của ngành phải
chuyển sang làm công tác khác
(Thủ quỹ, Thư viện, Y tế trường),
cho nên trong 17 giáo viên thực
dạy có 09 giáo viên mới ra trường,
trong đó có 02 giáo viên còn đang
học công đoạn SPMG 12 + 2 và 01
giáo viên từ trường khác chuyển
về, tổng cộng là 10 giáo viên mới,
tất cả đều chưa tiếp cận với
chương trình thử nghiệm “đổi mới
hình thức tổ chức hoạt động giáo
dục” mầm non. Trong khi đó, năm
học 2003 - 2004 trường đã dạy
chương trình này cho học sinh
khối Lá và đến năm 2004 - 2005
được sự chỉ đạo của Phòng giáo
dục trường bắt đầu thực hiện
chương trình này cho học sinh cả
03 khối (Mầm - Chồi - Lá) đều đặt
ra ở đây làm thế nào để đội ngũ
giáo viên cũ còn lại tuy ít nhưng
phát huy tốt năng lực giảng dạy,
đồng thời làm thế nào để bồi
dưỡng nâng cao chất lượng giảng
dạy của đội ngũ giáo viên mới khi
phải thực hiện chương trình thử
nghiệm, nhằm để làm sao giữ vững
và nâng cao được chất lượng giảng
dạy toàn trường, phát huy tác dụng
trường trọng điểm của huyện.
II- NỘI DUNG VÀ BIỆN PHÁP
GIẢI QUYẾT:
* Muốn nâng cao chất lượng
giảng dạy của giáo viên, trước tiên
phải nắm được khả năng giảng dạy
của từng giáo viên cụ thể, từ đó
mới có biện pháp bồi dưỡng phù
hợp. Cho nên đầu năm học vào
khoảng tháng 10 sau khi giáo viên
thực dạy vào chương trình 03 tuần,
tôi và đồng chí Phó Hiệu trưởng
lên kế hoạch dự giờ tất cả giáo
viên, nhất là giáo viên mới ra
trường, hoặc ở đơn vị khác mới
chuyển về.
Sau khi đã dự giờ và phân loại
được tay nghề của giáo viên, tôi
báo cho Tổ trưởng chuyên môn
biết những hạn chế của từng giáo
viên trong Tổ, nhất là những giáo
viên năng lực dạy còn yếu để phối
hợp với Ban giám hiệu quan tâm
giúp đỡ bồi dưỡng. Chẳng hạn như
ở Tổ mầm chồi có cô Nguyễn Thị
Bích Ngọc về trường công tác từ
năm học 2003 - 2004 nhưng do dư
giáo viên, hơn nữa cô còn đang
học công đoạn SPMG 12 + 2, nên
được phân công làm xã hội Thủ
quỹ. Sang đầu năm học 2004 -
2005 mới được phân công dạy lớp
Chồi 1, vì vậy khi dạy chưa nắm
vững phương pháp, còn lúng túng,
gò bó. Còn cô Bé Năm và cô Tuyết
Linh tuy là giáo viên cũ nhưng vẫn
còn lúng túng khi tiếp cận chương
trình thử nghiệm 3 - 4 tuổi. Cho
nên khi dạy chưa linh hoạt và nhạy
bén Ở khối lá có cô Nguyễn Thị
Kim Ngọc mặc dù đã dạy được 01
năm những vẫn chưa tiến bộ rõ nét
trong việc quản lý nề nếp học sinh
cũng như sự sáng tạo trong tiết
dạy.
Bên cạnh từng quan tâm bồi
dưỡng chuyên môn cho giáo viên
dạy còn yếu, tôi còn lưu ý và phát
hiện ra những giáo viên tuy mới
nhưng có năng lực dạy khá tốt để
có thể bồi dưỡng bổ sung thêm đội
ngũ giáo viên dạy giỏi cho trường
như: Cô Ngoan, cô Tuyền, cô Thư,
cô Xoàn
* Để cho việc bồi dưỡng nâng
cao chất lượng giảng dạy của giáo
viên đạt hiệu quả, điều quan trọng
là sau khi đã phân loại tay nghề
của từng giáo viên. Tôi chỉ đạo và
yêu cầu các Tổ trưởng chuyên môn
phải nâng cao chất lượng họp Tổ
chuyên môn. Vì chỉ có thông qua
Tổ chuyên môn, và Tổ chuyên
môn hoạt động tốt thì mới có thể
nâng cao chất lượng giảng dạy của
giáo viên trong Tổ.
Hàng tháng trước khi họp Tổ,
tôi đều có duyệt qua kế hoạch
tháng của Tổ và yêu cầu Tổ trưởng
bàn bạc xong về chương trình
giảng dạy giúp giáo viên nắm vững
nội dung, phương pháp từng bài
dạy. Để thực hiện được việc này,
ngay từ tháng đầu tiên họp Tổ, dù
giáo viên mới hay giáo viên cũ
cũng đều được phân công phụ
trách một môn học hay một hoạt
động tùy theo năng khiếu của từng
người, nếu khối nào ít giáo viên
(như khối mầm có 04 giáo viên, thì
sau khi 04 giáo viên được phân
công phụ trách 04 môn học, còn
lại 02 môn học và 01 hoạt động thì
Tổ trưởng phụ trách). Sau đó hàng
tháng họp Tổ, khi Tổ trưởng lên kế
hoạch chuyên môn cho tuần kế tiếp
sau xong thì đến phần thảo luận
nội dung, phương pháp hay sử
dụng ĐDDH-ĐC của bài dạy, môn
dạy hoặc hoạt động góc của tuần
sau, giáo viên phụ trách từng bộ
môn hoặc hoạt động sau khi đã
nghiên cứu trước, nội dung,
phương pháp bày dạy sẽ nêu lên
cho giáo viên trong Tổ cùng biết
bàn bạc sâu hơn, chẳng hạn như
Tổ mầm chồi cô Huỳnh Thư phụ
trách môn giáo dục âm hát trước
cho giáo viên trong Tổ nghe các
bài hát trong chương trình của tuần
dạy của chủ điểm. Nếu bài hát có
yêu cầu vận động gõ phách (nhịp
múa) thì cô Huỳnh Thư sẽ thị
phạm trước và tập cho tất cả giáo
viên trong Tổ cùng hát và vận
động, đồng thời giới thiệu thêm
các bài hát ngoài chương trình phù
hợp chủ điểm để giáo viên tham
khảo tích hợp vào các môn học
khác. Tổ khối Lá cô Nguyễn Thị
Minh Trang phụ trách môn làm
quen chữ cái sẽ giới thiệu cách
chơi của một số trò chơi chữ cái,
và tích hợp bộ môn gì, câu đố, ca
dao đồng dao phù hợp với chữ cái
mới và chủ điểm đang dạy. Lần
lượt các giáo viên trong Tổ được
phân công phụ trách môn học
(hoạt động) còn lại sẽ giới thiệu
như thế. Sau đó, Tổ trưởng sẽ trao
đổi và rút kinh nghiệm về bài soạn
sau khi đã duyệt của giáo viên, làm
thế nào để sau khi thay đổi hình
thức bài soạn của chương trình thử
nghiệm giáo viên soạn đúng nội
dung phương pháp và trình bày
đẹp về hình thức.
Thỉnh thoảng tôi tham gia họp
Tổ, cùng Tổ chuyên môn để nắm
bắt nội dung cuộc họp, qua đó giúp
giáo viên giải quyết những khó
khăn vướng mắc về chuyên môn.
Ví dụ: Cung cấp tài liệu về
bài hát, trò chơi, câu đố mà Tổ
không có. Gợi ý làm một số đồ
chơi mới của các góc chơi, hay sẽ
vẽ tranh cho những truyện mới để
giáo viên nhân mẫu
Với biện pháp này, qua học kỳ
I hầu hết giáo viên đã nắm được
chương trình thử nghiệm (nhất là
khối Mầm chồi mới thực hiện năm
đầu tiên), cùng thống nhất nội dung
phương pháp dạy từng bộ môn,
thống nhất việc soạn giáo án.
* Tuy đã nắm chắc chương
trình, và bài soạn, nhưng điều quan
trọng là thể được trên tiết dạy có
chất lượng hay không ? chính vì
vậy tôi cho giáo viên đăng ký dạt
tốt, thao giảng và dự giờ lẫn nhau.
Cũng như nhiều năm qua, tôi
cho giáo viên đăng ký dạy tốt, theo
giảng: Tự do chọn đề tài, môn dạy,
từ soạn và tự làm lên tiết dạy. Qua
02 tháng đầu dự giờ, tôi thấy kết
quả các tiết dạy chưa cao (chỉ có
một số giáo viên cũ dạy tương đối
tốt). Qua đó, tôi suy nghĩ có lẽ là
khi thực hiện chương trình mới,
phương pháp mới và cách đổi mới
hình thức tổ chức giảng dạy đòi
hỏi phải phong phú và sáng tạo
hơn nên đối với giáo viên mới, nếu
để cho họ tự chọn đề tài, tự chọn
môn học, tự soạn và dạy thì tiết
dạy khó thành công. Do đó, tôi bàn
và thống nhất với đồng chí Phó
Hiệu trưởng, Tổ chuyên môn cho
giáo viên đăng ký dạy tốt, thao
giảng cùng một môn cho một chủ
điểm, từ đề tài dễ đến đề tài khó,
có sự đầu tư xây dựng của Tổ
trưởng hoặc giáo viên trong Tổ. Có
thể Tổ trưởng sẽ đăng ký dạy tốt
trước để giáo viên trong Tổ cùng
dự rút kinh nghiệm, sau đó khi dạy
đến bài khách của bộ môn này sẽ
dạy đạt kết quả tốt.
Ví dụ: Tháng 11 chủ điểm
gia đình giáo viên sẽ đăng ký dạy
tốt, thao giảng môn làm quen văn
học. Tháng 12 chủ điểm ngành
nghề giáo viên đăng ký dạy tốt,
thao giảng môn tìm hiểu môi
trường xung quanh Với biện
pháp này qua dự giờ, tôi thấy giáo
viên tiến bộ rõ nét, nắm vững
phương pháp từng bộ môn, tiết dạy
có linh hoạt sáng tạo, lồng ghép
tích hợp phong phú. Đa số các tiết
dạy đều đạt khá trở lên.
* Ngoài ra, để phát huy tốt
năng lực dạy của giáo viên dạy
giỏi những năm qua, đồng thời
nâng cao chất lượng giáo viên mới,
giáo viên dạy còn yếu qua phong
trào dự giờ lẫn nhau, tôi chỉ đạo
giáo viên dạy còn yếu thường
xuyên dự giờ những giáo viên dạy
giỏi, ngoài số tiết quy định trong
chỉ tiêu dự giờ hàng tháng là 06
tiết, có thể đổi buổi dạy để dự giờ
thêm, rút kinh nghiệm không chỉ
về nội dung phương pháp bài dạy
mà học hỏi cả nghệ thuật phong
cách đừng lớp, về hình tổ chức các
bước trong tiết dạy, về quản lý nề
nếp học tập của học sinh. Đồng
thời, giáo viên dạy giỏi, nhất là Tổ
trưởng chuyên môn phải thường
xuyên quan tâm và dự giờ giáo
viên dạy còn yếu, qua dự giờ yếu
nếu thấy dạy chưa được thì sau khi
đó góp ý đề nghị giáo viên đó dạy
lại, dạy đến khi nào được thì thôi.
Qua biện pháp này năm nay cô
Kim Ngọc luôn đạt tiết khá, cô
Bích Ngọc cũng có nhiều tiến bộ
trong giảng dạy.
* Bản thân tôi ngoài những lúc
dự giờ, góp ý chung những ưu
khuyết điểm trong nội dung,
phương pháp bài dạy của giáo viên
ở các lớp. Tôi thường gặp riêng
từng giáo viên để trò chuyện, trao
đổi về phong cách đứng lớp tùy
theo từng nội của bài dạy, về cách
chuyển đổi các hình thức giảng
dạy trong một tiết học sau cho sinh
động, hấp dẫn và nhất là động viên
các cô khắc phục những nhược
điểm của bản thân chẳng hạn như:
Cô Ngoan thì khi dạy hay
liếc mắt.
Cô Cẩm Vân khi dạy hay nói
đớt.
Cô Lam khi dạy hay chống
nạnh.
Cô Dung khi dạy hay đôi lúc
phát âm chưa chuẩn.
Cô Thy khi dạy hay từ nói
“vậy thì”.
Cô Lâm Trang khi dạy hay
nói và làm quá nhanh.
Nhược điểm tuy nhỏ, nhưng
nếu không khắc phục sẽ làm tiết
dạy mất hấp dẫn, nhẹ nhàng, đôi
lúc làm người dự cảm thấy khó
chịu và đương nhiên sẽ ảnh hưởng
đến kết quả. Cho nên sau khi góp ý
kiến các cô có phấn đấu tự sửa
chữa khoảng 80%, chỉ còn nói đớt
là sửa chậm.
* Ngoài những biện pháp bồi
dưỡng chuyên môn cho giáo viên ở
tại trường, tôi còn tổ chức cho giáo
viên tham quan học tập kinh
nghiệm giảng dạy ở trường bạn
trong và ngoài tỉnh. Riêng năm học
2004 - 2005 được sự cho phép của
Phòng giáo dục, tôi tổ chức cho
giáo viên tham quan dự giờ
Trường Mầm Non phường 15 và
Trường Mầm Non Rạng Đông 7 -
Tp. Hồ Chí Minh. Qua hình thức
này giúp giáo viên tiếp cận được
với nhiều cái mới lạ về phương
pháp giảng dạy các môn học,
ĐDDH-ĐC, trang trí lớp theo chủ
điểm. Qua đó giúp giáo viên mở
rộng nâng cao thêm nhận thức về
ngành học, nâng cao lòng yêu nghề
và nâng cao kinh nghiệm trong quá
trình giảng dạy, vì “Đi một ngày
đàng, học một sàng khôn”. Và sau
khi tham gia hình thức giảng của
các tiết học và làm nhiều ĐDDH-
ĐC mới lạ cho lớp của mình.
III- KẾT LUẬN:
Nâng cao chất lượng giảng dạy
của giáo viên hiện nay đang là vấn
đề bức xúc của ngành giáo dục nói
chung, đối với ngành học mầm non
nói riêng, vì chỉ có nâng cao chất
lượng giảng dạy của giáo viên thì
mới nâng cao chất lượng học tập
của học sinh. Chính vì vậy để có
đội ngũ giáo viên giảng dạy tốt đòi
hỏi nhà trường lúc nào cũng phải
quan tâm đến công tác bồi dưỡng
nâng cao tay nghề cho giáo viên,
ngày càng đáp ứng tốt hơn yêu cầu
đổi mới hình thức tổ chức dạy –
học đối với giáo dục mầm non hiện
nay.
THÁI THỊ KIM HƯƠNG