Giáo án Hóa học lớp 9 : Tên bài dạy : SƠ LƯỢC BẢNG HỆ THỐNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC (tiết 2) potx

SƠ LƯỢC BẢNG HỆ THỐNG TUẦN
HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC
(tiết 2)

I. Mục tiêu :
1. Kiến thức :
- HS biết được: Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố theo chiều tăng
dần của điện tích hạt nhân nguyên tử; Cấu tạo bảng hệ thống tuần
hoàn mới ở lớp 9 gồm ô nguyên tố, chu kì, nhóm; Quy luật biến
đổi tính chất trong chu kì, nhóm. Áp dụng với chu kì 2,3, nhóm I,
VII; Dựa vào vị trí của nguyên tố (20 nguyên tố đầu) suy ra cấu tạo
nguyên tử, tính chất cơ bản của nguyên tố và ngược lại.
2. Kĩ năng :
- HS dự đoán tính chất cơ bản của nguyên tố khi biết vị trí của nó
trong bảng; Biết cấu tạo nguyên tử của nguyên tố suy ra vị trí và
tính chất của nó.
3. Thái độ :
- HS có thế giới quan khoa học.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh :
1. Giáo viên :
- Bảng tuần hoàn lớn, chu kì 2,3 phóng to, nhóm I, VII phóng to,
sơ đồ cấu tạo nguyên tử.
2. Học sinh :
- Ôn lại các kiến thức về cấu tạo n.tử, bảng tuần hoàn nhỏ.
III. Tiến trình bài dạy :
1. Kiểm tra bài cũ : (4p)
Chu kỳ là gì ? tại sao các nguyên tố Na, Mg, Al, Si, P cùng một
chu kỳ.(10đ)
TL: - Chu kì là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng
số lớp electron và được sắp xếp theo chiều điện tích hạt nhân tăng
dần .5đ

- Các nguyên tố Na, Mg, Al, Si, P cùng một chu kỳ 3 vì các
nguyên tố trên đều có 3 lớp electron trong nguyên tử 5đ
* Đặt vấn đề vào bài mới : (1p) Ở tiết trước các em đã nắm được
nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn, củng như
đặc điểm cấu tạo của bảng. Vậy sự biến đổi tính chất của các
nguyên tố trong bảng tuần hoàn như thế nào? Ý nghĩa của bảng
tuần hoàn các nguyên tố hoá học ra sao? Ta tiếp tục nghiên cứu các
phần tiếp theo
2. Bài mới :

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung bài học
GV


?



HS

Treo bảng tranh phóng to chu kì 2
lên bảng cho HS quan sát.
Số lượng nguyên tố , số thứ tự của
nhóm cho ta biết điều gì ? Từ đó em
hãy cho biết số electron lớp ngoài
cùng của từng nguyên tử từ Li , Ne

Hoạt động nhóm , quan sát chu kì 2 ,

I. Sự biến đổi tính chất của
các nguyên tố trong bảng
tuần hoàn(20p)
1. Trong một chu kì:










?




GV

?



thảo luận để trả lời lần lượt các ý
+ Có 8 nguyên tố
+ Số e lớp ngoài cùng của nguyên tử
:
Li ( nhóm I ) có 1e lớp ngoài cùng

Be ( nhóm II ) có 2e lớp ngoài
cùng

Ne ( nhóm III ) có 3e lớp ngoài
cùng
Tính kim loại và phi kim của các
nguyên tử thay đổi như thế nào ?



Yêu cầu HS quan sát chu kì 3
Qua quan sát chu kì 2,3 em có nhận


- Đi từ trái  phải theo
chiều tăng dần điện tích hạt
nhân nguyên tử:
+ Số e lớp ngoài cùng của
nguyên tử tăng từ 1  8e.



+ Tính kim loại của các
nguyên tố giảm dần, đồng
thời tính phi kim của các
nguyên tố tăng dần.

HS


HS





GV




GV



HS

xét gì về số electron lớp ngoài cùng
?
Tính kim loại , tính phi kim của của
các nguyên tố trong một chu kì khi
đi từ đầu tới cuối chu kì
Cho ví dụ minh hoạ
Tiếp tục quan sát chu kì 3 theo các
thông tin như trên để đưa ra các ý trả

lời
Đại diên nhóm HS đưa ra nhận xét
chung
+ Số e lớp ngoái cùng tăng từ 1 đến
8
+ Tính kim loại giảm dần , tính phi
kim tăng dần .
VD : Na > Mg ; P < S < Cl
Giới thiệu cho HS quy luật biến đổi














2. Trong một nhóm .



GV

GV

?


HS





?

HS



trong chu kì và nhấn mạnh : Đầu chu
kì là một kim loại kiềm, cuối chu kì
là một halogen, kết thúc chu kì là khí
hiếm .
Yêu cầu HS quan sát nhóm I , nhóm
VII rút ra nhận xét về sự biến đổi số
lớp electron
Quan sát nhóm I , nhóm VII đọc
SGK và lời câu hỏi :
Thông báo quy luật biến đổi tính
kim loại, tính phi kim trong nhóm để
HS vận dụng .
Nêu vấn đề

Sự biến đổi số lớp electron , quy luật
biến đổi tính phi kim , tính kim loại
trong nhóm có gì khác với chu kì ?
Nêu quy luật biến đổi tính chất trong










- Khi đi từ trên xuống dưới
theo chiều tăng của điện tích
hạt nhân:
+ Số lớp e của nguyên tử
tăng dần.
+ Tính kim loại của các
nguyên tố tăng dần đồng

GV


?


HS

HS

GV

nhóm Khi đi từ trên xuống dưới :Số
lớp electron của nguyên tử tăng dần .

Tính kim loại của các nguyên tố tăng
dần, tính phi kim giảm dần .
Em cho biết nguyên tố kim loại nào
mạnh nhất và khi kim nào mạnh nhất
?
VD: Li < Na < K , F > Cl > Br
Kim loại mạnh nhất là franxi
Phi kim mạnh nhất là flo

Ví dụ 1: Biết nguyên tố A có số hiệu
nguyên tử là 17 chu kì 3, nhóm VII.
Hãy cho biết cấu tạo nguyên tử, tính
chất của nguyên tố và so sánh với
nguyên tố lân cận?
Lên bảng làm bài

thời tính phi kim của các
nguyên tố giảm dần.
II. Ý nghĩa của bảng tuần
hoàn các NTHH: (15p)













?





GV





HS

GV

HS

Giải:
Cấu tạo của nguyên tố A như sau:
- A có số hiệu nguyên tử là 17 nên:
+ Điện tích hạt nhân là 17+
+ Có 17p, 17e
+ A ở chu kì 3 nên co s3 lớp e
+ A thuộc nhóm 7 nên lớp ngoài
cùng có 7e
Nhận xét bổ sung
Bổ sung và chốt kiến thức
Qua ví dụ em có nhận xét gì khi biết
vị trí của nguyên tố trong bảng tuần
hoàn ?





1. Biết vị trí của nguyên tố
ta có thể suy đoán cấu tạo
nguyên tử và tính chất của
nguyên tố, đồng thời so sánh

tính kim loại hay phi kim
của nguyên tố này với
nguyên tố khác lân cận.












Ví dụ 2: nguyên tử, nguyên tố X có
điện tích hạt nhân là +12 có 3 lớp e,
lớp e ngoài cùng có 2e. Cho biết vị
trí của X trong bảng tuần hoàn và
tính chất cơ bản của nó
Giải:
- Vị trí X trong bảng tuần hoàn : Số
thứ tự: 12, chu kì 3, nhóm II. X là
kim lọai mạnh
Yêu cầu các HS khác nhận xét bổ
sung
Rút ra nhận xét .


2. Biết cấu tạo nguyên tử

của nguyên tố có thể suy
đoán vị trí của nguyên tố
trong bảng tuần hoàn và tính
chất hoá học cơ bản của nó.
3. Củng cố, luyện tập : (4p)
Hoàn thành nội dung còn thiếu ở bảng dưới đây

TT

Kí
hiệu

Vị trí trong bảng
HTTH
Cấu tạo nguyên tử
Tính
chất
HH
cơ
bản
Thứ
tự
Chu
kì
Nhóm

Số p

Số e
Số

lớp
e
Số e lớp
ngòai
1 Na 11 3 I
2 Br 35 35 4 7
3 Mg 12 3 II
4 O 8 8 2 6
4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà : (1p)
- Bài tập 1,2,3,4,5,7 SGK
- Học bài cũ , đọc trước bài mới