GIA CÔNG POLYMER - CHƯƠNG 5 Công nghệ đùn ppt

1
2
5.1 Đặc điểm gia công
• buìnlaì mäüt ph›ång phaCp gia cäng chu… yãAuduìng
cho nh›/ade…ovaì caCcvK/tliã/u"aìnhäöinh›caosu,
trong "oC vK/tliã/uå… tra/ng thaCicha…ynhåCt"›åüc"Køy
liãn tu/cqua 1 khehå… coC tiãAt diã/nnhKAt "ënh goüilaì
"Köuta/ohƒnh.
•Ph›ång phaCp"uìnliãntu/cch, aCpdu/ng cho nh›/a
nhiã/tde…ovaì vK/tliã/u"aìnhäöi, coìn"äAivåCinh›/a
nhiã/tr=.n thƒ ch, aCpdu/ng "›åüc ph›ång phaCpgiaCn
"oa/n trãn maCy"uìnpiston.
• N=ng suKAtmaCyrKAtcao.
• Sa…nphKømch, "›åüc "ënh hƒnh theo 2 chiãöu. Do
"oC, m›Cc"äü ch*nh xaCccu…a k*ch th›åCcsa…nphKømphu/
thuäücvaìonhiãöuyãAutäA nh› chãA "äü gia cäng (nhiã/t
"äü, aCpsuKAt ), chãA "äü x›… lyC sau khi sa…nphKømra
kho…i"Köuta/ohƒnh(keCo c=ng, "ënh hƒnh ) (take
off).
• B=2ng caCch thay "äøi"Köuta/ohƒnhho=/ckãAthåüp
våCicaCc bäü phK/nx›… lyC phäi "uìnkhaCcnhau, maCy
"uìncoC thãø sa…nxuKAtranhiãöum=/thaìng khaCcnhau
nh›: maìng mo…ng, tKAmph=3ng, såüi, thanh, äAng, boüc
caCpvaì dKy dK?n, caCcsa…nphKømrä?ng, l›åCi…
3
4
• Ngoaìira, thiãAt bë"uìntru/cv*tcoìncoC thãø s›… du/ng
"ãø nh›/ahoaC, ta/oha/t, träün…
5.2 Phân loại
MaCy"uìntru/cv*tcoC nhiãöuloa/i, tuyì theo cäng
du/ng, loa/ivK/tliã/ugiacängmaì ng›åìitachoünloa/i

maCy th*ch håüp. Viã/cphKnloa/imaCy"uìncu%ng ch›a
"›åüc thäAng nhKAt.
• Theo säA v*t hoa/t"äüng.
• Theo cäng du/ng.
5
PhKn loa/i theo säA tru/cv*thoa/t"äüng
• MaCy"uìntru/cv*tcoC thãø coC 1 hay nhiãöuv*t(th›åìng
laì 2 ho=/c 3 v*t).
• bäAivåCimaCy"uìnnhiãöutru/cv*t, caCctru/cv*tcoC thãø
quay =n khåCpho=/c khäng =n khåCp, cuìng chiãöuho=/c
ng›åücchiãöu. CKAuta/oph›Ccta/p, nhKAtlaì bäü truyãön
"äüng nãn maCy"uìnnhiãöutru/c v*t *t "›åücs›… du/ng
trong cäng nghiã/p"uìnta/ohƒnhmaì th›åìng "›åücduìng
"ãø träünvaì nh›/ahoaC hä?nhåüpnhiãöucKAut›….
6
PhKn loa/i theo cäng du/ng
o b›åücchialaìmnhiãöuloa/inh›: maCy"uìngiacäng
chKAtde…o, maCy"uìngiacängcaosu, maCy"uìnsa…n
xuKAtmaìng mo…ng, äAng
o bäAivåCimä?iloa/icängdu/ng, "oìiho…ipha…icoC 1 cKAu
ta/o th*ch håüp"ãø "a…m ba…o t*nh n=ng gia cäng täAt
nhKAt.
oViã/cduìng lK?nläün cho nhau, khäng nh›%ng khäng coC
hiã/uqua… kinh tãA maì "äi khi khäng th›/chiã/n"›åüccaCc
quaC trƒnh ky% thuK/t theo yãu cKöu.
7
5.3 Cấutạomáy đùn trụcvít
5.3.1 C›…ana/pliã/u
C›…ana/pliã/ucoC thãø coC tiãAt diã/ntroìn, oval, ch›% nhK/t
ho=/c vuäng, thaình d›Cng, xiãn, tiãApxuCc

8
5.3.2 Tru/cv*t
o Laì bäü phK/nch*nhcu…amaCy, quay trong xi lanh,
nhiã/mvu/ cu…anoC laì laìmmäüt bäü phK/ntiãApnhK/nnguyãn
liã/uta/ic›…ana/pliã/u, ta…i"ãAnvuìng nh›/ahoaC, ta/oma
saCttr›åüt"ãø nh›/ahoaC vaì träün, taCcdu/ng nh› mäüt båm
nh›/alo…ng nh=2mta/omätaCpsuKAtnaìo"oC "ãø "Køynh›/a
lo…ng thoaCtkho…i"Köuta/ohƒnh.
o Nguyãn liã/u trong v*t chia laìm 3 vuìng:
o Vuìng vK/nchuyãønha/tr=.n: Nguyãn liã/uå… da/ng ha/t
r=.ntrongvuìng naìy.
o Vuìng nh›/ahoCa(vuìng neCn): Nguyãn liã/uå… da/ng
bäütnha%o, gäömhä?nhåüplK?nläünpolymer noCng cha…yvaì
c
a
C
ch
a
/tr=.
n
.
9
o Vuìng phäAiliã/u(vuìng "o l›åìng): Nguyãn liã/uå…
vuìng naìyå… da/ng cha…ynhåCt.
o Khi di chuyãønt›ì cu…ana/pliã/u"ãAn"Köuta/ohƒnh,
khäAil›åüng riãng cu…anh›/athay"äøiliãntu/cvaì do "oC
v*t cKönpha…icoC mäüthã/ säA neCnnaìo"oC.
obãø th›/chiã/n "iãöunaìycoC thãø th›/chiã/nmäüttrongcaCc
gia…iphaCpsau:
¾ Thay "äøi bãö sKu ra%nh v*t.

¾ Thay "äøi b›åCcr=ngv*t.
¾ KãAthåüpca… 2 ph›ång phaCptrãn.
10
o XeCtvãö m=/tcåhoüc thƒ tru/cv*tcoC bãö sKu ra%nh v*t
khäng "äøi bãönhån.
o XeCtvãö m=/t thiãAtkãA chãA ta/ovaì t*nh n=ng ky% thuK/t
thƒ v*t coC b›åCcr=ngkhäng"äøiäøn "ënh hån vƒ khi thay
"äøi b›åCcr=ngse% "›a "ãAns›/ thay "äøigoCcxo=.n.
oT›ì "oC keCotheos›/ thay "äøi"aCng kãø mäütloa/tcaCc
thäng säA ky% thuK/tkhaCcngoaìiviã/ckhoC kh=n khi chãA
ta/o.
11
• Mäüt trong nh›%ng thäng säA hƒnh hoüccoC a…nh h›å…ng
nhiãöu"ãAnchKAtl›åüng sa…nphKømlaì chiãöudaìitru/cv*tvƒ
noC a…nh h›å…ng "ãAn thåìigianl›ucu…anguyãnliã/utrong
maCy.
• Tuyì theo mu/c"*chs›… du/ng, chiãöudaìicu…av*tthay
"äøi trãn mäütkhoa…ng räüng. bãø gia cäng cao su thƒ ty… lã/
L/D= 3÷4 , coìn"ãø gia cäng nh›/anhiã/tde…othƒty… lã/
naìy lãn "ãAn15 ÷ 20.
12
• Chiãöudaìicu…acaCcvuìng phKn chia trãn tru/cv*ttuy
coC t*nh quy ›åCcnh›ngrKAtquantroüng nhKAtlaì chiãöu
daìivuìng phäAiliã/u.
• NãAuchiãöudaìivuìng phäAiliã/u (metering section)
ng=.nse% rKAt biãAn"äüng (trong vuìng laìmviã/c) å… nhiã/t
"äü vaì aCpsuKAt, n=ng suKAtthay"äøinhiãöu. TraCila/i,
maCycoC chiãöudaìivuìng phäAiliã/ulåCncaCcthängsäA trãn
se% äøn "ënh hån, "äöng thåìiaCpsuKAtcu%ng låCnhån.
• bãø t=ng "äü nhuyã?n, "äü "äöng nhKAtchochKAtde…o,

ng›åìitacu%ng coC thãø s›… du/ng caCctru/c v*t "=/c biã/t.
13
• Tru/c v*t th›åìng "›åücchãA ta/o b=2ng theCp khäng g,, coC
"äü c›Cng cao vaì hã/ säA ma saCt"äAivåCinguyãnliã/upha…i
beC vƒ mäüt trong nh›%ng yãAutäA "a…m ba…on=ngsuKAtcao
laì hã/ säA ma saCtcu…atru/c v*t "äAivåCi polymer pha…i beC
hån cu…axi lanh"äAivåCi polymer.
• Bãö cao cu…a r=ng v*t "›åüct*nhtoaCn"u… "ãø "a…m ba…o
"äü bãöncu…atru/cv*tvaì "äü äøn "ënh cu…adoìng cha…y.
• Chiãöucaonaìy khäng v›åütquaC 0,1 lKön bãö räüng ra%nh
v*t.
14
5.3.3 Xi lanh
o Laì mäütäAng hƒnh tru/, th›åìng "›åücchãA ta/o2 låCp,
låCpngoaìichëul›/c, låCptrongchëuma saCtvaì =n moìn
vaì coC thãø thay thãA dã? daìng.
o Tuyì theo caCch "äAtnoCng, låCpngoaìicoC thãø coC 1 hay
2 vo…. Nh›%ng maCyduìng "ãø gia cäng cao su th›åìng coC
2 vo… "ãø coC thãø gia nhiã/t b=2ng håi n›åCcho=/ctaCcnhKn
ho…inhiã/tkhaCc, vƒ "oìiho…inhiã/t"äü khäng cao nh›ng
yãu cKöukiãømsoaCtnhiã/tch=/cche%. bäAivåCigiacäng
chKAtde…o, vo… ngoaìith›åìng 1 låCp"›åüc"äAtnoCng b=2ng
"iã/ntrå… ho=/c "iã/nca…m›Cng t›ì vƒ yãu cKöunhiã/trKAt
ca
o
.
15
o Gi›%axi lanhvaì "KöucaCnh v*t coC khe hå… rKAtnho… vƒ
thãA xi lanh vaì tru/c v*t khäng tiãApxuCcvåCi nhau. Trong
quaC trƒnh quay, th›/ctãA tru/cv*thoạt động trong khäAi

chKAtde…onoCng cha…y.
o bãø t=ng n=ng suKAtvK/nchuyãøn, vK/tliã/ucu…amaCy
"uìntrãn"oa/nna/pliã/ung›åìita"äü cän vaì caCcra%nh
("äü cän coC taCcdu/ng t=ng khäAil›åüng vK/tliã/u"›åüc
na/pcoìncaCcra%nh ng=n ca…ns›/ quay quKøncu…avK/t
liã/u. Chiãöudaìicu…acaCcra%nh khoa…ng).
16
5.4 QuaC trƒnh hoa/t"äüng cu…amaCy"uìntru/cv*t
• Qua cu…ana/pliã/u, nguyãn liã/uråivaìora%nh v*t. Khi
tru/c v*t quay, nguyãn liã/use% "›åücta…idKönvãö ph*a
tr›åCc"ãAnvuìng nh›/ahoaC.
• Trong quaC trƒnh vK/nchuyãøn, nguyãn liã/use% nhK/n
nhiã/tcungcKApt›ì bãn ngoaìivaì do ma saCtchuyãønt›ì
tra/ng thaCiråìisang mãömcaovaì cuäAicuìng laì da/ng
cha…ynhåCtliãntu/c.
17
• em vuìng phäAiliã/u, nhåì ma saCtmaì nh›/alo…ng "›åüc
"KøytåCitr›åCc, ta/omäütaCpl›/cå… "Köuv*t"Køynh›/a
thoaCtkho…i"Köuta/ohƒnh.
• Ra kho…i"Köuta/o hƒnh, hƒnh daCng cu…asa…nphKøm
"›åüchƒnhthaình vaì "ãø "ënh hƒnh sa…nphKømcKön"›åüc
laìmnguäüi"ãAntra/ng thaCi thuy… tinh.
• Khäng kh* vaìomaCycuìng våCivK/tliã/use% "›åüc"Køy
ng›åücrasaunhåì aCpsuKAttrongmaCy, qua khoang liã/u
vaì ra ngoaìi.
• Sa…nphKømsaukhi"›åüc "ënh hƒnh å… da/ng liãn tu/c,
tuyì theo mu/c "*ch s›… du/ng vaì loa/isa…nphKøm, ng›åìita
c=.tthaình t›ìng "oa/ncKönthiãAt.
18
•TaCcnhKnlaìmsa/ch phäø biãAnlaì cast acrylic vaì PE -

based compounds. Nh›/a cast acrylic noCng cha…ykhäng
hoaìntoaìnvaì th*ch håüpvåCi"asäA loa/inh›/a, coìnPE-
based compound ch›CacaCctaCcnhKnmaìimoìncåhoücvaì
caCctaCcnhKnlaìmgia…ms›/ baCmcu…anh›/acu% vaì c=/n
bKøntrongmaCy"uìn th*ch håüpvåCicaCcloa/inh›/aolefin,
styren, PVC
• CåchãA laìmsa/ch cu…acaCctaCcnhKnnaìylaì coü r›%avaì
"KøycaCcloa/ic=/n bKønrangoaìi.
•L›åüng duìng khoa…ng 18g/mm "›åìng k*nh tru/cv*t.
19
•Viã/c laìm nguäüi khi thoaCt ra kho…i "Köu ta/o hƒnh coC thãø
b=2ng n›åCc ho=/c khäng kh*.
• Thay thãA nh›/a coC "äü nhåCt thKAp b=2ng nh›/a coC "äü
nhåCt cao (nh›/a coC "äü nhåCt thKAp "›åüc gia cäng tr›åCc)
• Thay thãA nh›/a coC maìu saCng hån b=2ng nh›/a coC maìu
täAi hån (rKAt täAt trong tr›åìng håüp cuìng loa/i nh›/a)
• S›… du/ng taCc nhKn laìm sa/ch.
• S›… du/ng mäüt loa/i nh›/a coC nhiã/t "äü gia cäng trung
gian gi›%a 2 loa/i nh›/a.
20
CaCc yãAu täA cKön l›u yC khi thiãAt kãA, l›/a choün t*nh n=ng
cu…a maCy "uìn tru/c v*t
• Khi l›/a choün maCy "uìn, c=n c›C cå ba…n "Köu tiãn laì
loa/i sa…n phKøm vaì n=ng suKAt. N=ng suKAt cu…a maCy "uìn
Q
e
(pound/giåì) coC thãø t*nh theo "›åìng k*nh tru/c v*t
("ån vë inch) D
b
nh› sau:

Q
e
= 16(D
b
)
2,2
• N=ng suKAt vaì sa…n l›åüng maCy "uìn "›åüc ›åCc l›åüng
b=2ng nhiãöu ph›ång phaCp lyC thuyãAt khaCc nhau. Tuy
nhiãn caCc giaC trë t*nh "›åüc ch, laì gKön "uCng vƒ n=ng
suKAt cu…a maCy phu/ thuäüc vaìo "iãöu kiã/n vK/n haình. Vƒ
vK/y n=ng suKAt th›/c cu…a noC ch, "›åüc xaCc "ënh trong
m
ä
üt "iã
ö
u kiã/n v
K
/n h
a
ì
nh t
h
›
/c tã
A
cu/ thã
ø
n
a
ì

o "
o
C
.
21
• Mäüt yãAu täA quan troüng a…nh h›å…ng "ãAn n=ng suKAt
maCy khi vK/n haình laì nhiã/t "äü. MäAi quan hã/ gi›%a s›/
thay "äøi n=ng suKAt vaì nhiã/t "äü:
Q(%) = 100.(b / n).∆T
• S›/ thay "äøi n=ng suKAt t*nh b=2ng %; b laì hã/ säA nhiã/t
"ä (
0
C
-1
ho=/c
0
F
-1
) noCi lãn m›Cc "äü thay "äøi "äü nhåCt
theo nhiã/t "äü, n laì ch, säA mu% (power law index) noCi
lãn m›Cc "äü thay "äøi "äü nhåCt theo täAc "äü tr›åüt.
22
• T›ì cäng th›Cc trãn ta thKAy, "äAi våCi mäüt säA loa/i nh›/a,
khi nhiã/t "äü thay "äøi se% dK?n "ãAn s›/ thay "äøi n=ng
suKAt rKAt låCn (V* du/ PVC). biãöu naìy laìm cho aCp suKAt
ta/i "Köu ta/o hƒnh cu%ng dao "äüng. Ngoaìi ra s›/ thay
"äøi vK/n täAc na/p liã/u vaì vK/n täAc laìm cha…y cu…a 2 vuìng
na/p liã/u vaì laìm cha…y cu…a v*t cu%ng se% laìm aCp suKAt thay
"äøi. S›/ biãAn "äüng vãö aCp suKAt ta/i "Köu ta/o hƒnh cu%ng coC
thãø laì do s›/ thay "äøi trå… l›/c cu…a doìng cha…y trong thåìi

gian hoa/t "äüng, v* du/ l›åCi loüc dKön dKön bët=.t. TKAt ca…
nh›%ng yãAu täA trãn laìm cho aCp suKAt trong thåìi gian hoa/t
"äüng dao "äüng chung quanh giaC trë trung bƒnh ∆P ,
"oC laì giaC trë "o "›åüc vaì duìng "ãø t*nh toaCn.
23
• bäAi våCi v*t coC ra%nh ca/n se% äøn "ënh trong hoa/t "äüng
hån laì "äAi våCi v*t coC ra%nh hoa/t "äüng sKu.
• Mäüt yãAu täA quan troüng cKön l›u yC laì thåìi gian l›u
cu…a nh›/a trong maCy.
• Khi thiãAt kãA maCy "uìn, thäng th›åìng laì xaCc "ënh k*ch
th›åCc cu…a maCy "ãø thoa… ma%n mäüt loa/t caCc yãu cKöu å… chi
ph* täAi thiãøu. CaCc yãu cKöu naìy gäöm: C aCc t*nh chKAt cu…a
vK/t liã/u "›åüc "uìn, vK/n täAc "uìn. Nhiã/t "äü vaì aCp suKAt
cu…a polymer noCng cha…y å… "Köu ra cu…a v*t vaì caCc yãu
cKöu vãö s›/ träün lK?n, "äöng nhKAt, t*nh äøn "ënh.
24
• Nh› vK/y ro% raìng chuCng ta khäng thãø lK/p caCc ph›ång
th›Cc thiãAt kãA hoaìn toaìn coC hã/ thäAng maì mäüt thiãAt kãA
thaình cäng se% laì kãAt qua… cu…a s›/ phäAi håüp gi›%a lyC
thuyãAt vaì kinh nghiã/m.
• Th›åìng ng›åìi ta thiãAt kãA maCy "uìn b =2ng caCch quy mä
hoaC mK?u maCy th* nghiã/m.
25
5.5 bKöu ta/o hƒnh
• bKöu ta/o hƒnh laì mäüt bäü phK/n "›åüc l=.p vaìo ph*a
tr›åCc cu…a maCy "uìn "ãø ta/o hƒnh cho sa…n phKøm.
• Yãu cKöu quan troüng "äAi våCi "Köu ta/o hƒnh laì trãn bKAt
kyì m=/t c=.t ngang naìo doìng vK/t liã/u dëch chuyãøn våCi
mäüt täAc "äü khäng "äøi vaì caCc vë tr* thay "äøi khäng
"›åüc pheCp "äüt ngäüt. Bå…i vƒ ta/i caCc vë tr* naìy doìng

cha…y coC thãø bëng›ìng trã/ gKy ra s›/ phKn huy… nhiã/t.
• bãø t=ng thãm aCp l›/c trong maCy, å… gi›%a "Köu ta/o hƒnh
vaì tru/c v*t pha…i l=.p thãm chi tiãAt ta/o ra s›Cc ca…n.