Chủ đề thảo luận : Tìm hiểu hình thức thanh bằng séc, bằng ủy nhiệm thu, ủy nhiệm chi & Tìm hiểu về nghiệp vụ huy động vồn của Ngân hàng thương mại cụ thể pptx

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
1
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH
* * * * * * * * *
BÀI THẢO LUẬN
MÔN: TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
Giảng viên : NGUYỄN NGỌC LÝ
Lớp : K6A7
Nhóm sinh viên : NHÓM 7 – K6A7
Thái Nguyên, năm 2011
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
2
BÀI THẢO LUẬN MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
Chủ đề thảo luận:
A. Tìm hiểu về nghiệp vụ huy động vồn của Ngân hàng thương mại cụ thể.
B. Tìm hiểu hình thức thanh bằng séc, bằng ủy nhiệm thu, ủy nhiệm chi.
Giáo viên hướng dẫn : NGUYỄN NGỌC LÝ.
Nhóm thuyết trình : NHÓM 7 – K6A7.
Thành viên nhóm : LÝ VĂN TOÀN (Trưởng BTC)
LÊ VĂN TIẾN
TRẦN VŨ HOÀNG
ĐỖ TRỌNG THANH
LÊ VĂN DUY

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
SƠ LƯỢC NỘI DUNG:
PHẦN A: 4
Tìm hiểu về nghiệp vụ huy động vồn của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt
Nam (AGRIBANK) tại tỉnh Bình Định 4
I. Huy động vốn của ngân hàng thương mại 4
1. Các hình thức huy động vốn 4
a. Nguồn vốn huy động tiền gửi: 4
b. Nguồn vốn vay: 5
2. Vai trò của huy động vốn tại các ngân hàng tương mại: 6
a. Vai trò huy động vốn đứng trên góc độ ngân hàng thương mại: 6
b. Vai trò huy động vốn đứng trên góc độ khách hàng: 6
c. Vai trò huy động vốn đối với nền kinh tế: 6
3. Các nhân tố ảnh hưởng đến huy động vốn: 7
II. Nghiệp vụ huy động vốn của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển 7
nông thôn (AGRIBANK) tỉnh Bình Định 7
1. Các hình thức huy động vốn của Ngân hàng AGRIBANK tỉnh Bình Định: 8
2. Đồng tiền dùng trong huy động vốn: 8
3. Quyền lợi của khách hàng gửi tiền: 8
4. Trách nhiệm của Ngân hàng: 9
5. Lãi suất huy động: 9
6. Qui định trả lãi: 9
PHẦN B: 11
Tìm hiểu 3 thể thức thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế: Thể thức thanh toán bằng
séc, bằng ủy nhiệm thu, ủy nhiệm chi 11
I. Thể thức thanh toán bằng séc 11
1. Khái niệm: 11
2. Những người liên quan đến séc 13

3. Sơ đồ lưu thông séc 15
4. Phân loại séc 17
5. Ưu, nhược điểm của thể thức thanh toán bằng séc 19
II. Thanh toán bằng ủy nhiệm thu 19
1. Khái niệm về uỷ nhiệm thu 19
2. Phương thức thanh toán bằng hình thức uỷ nhiệm thu 20
3. Nội dung thanh toán bằng ủy nhiệm thu 21
4. Ưu, nhược điểm của thanh toán bằng ủy nhiệm thu 21
III. Thanh toán bằng ủy nhiệm chi – chuyển tiền 22
1. Khái niệm uỷ nhiệm chi 22
2. Phương thức thanh toán bằng hình thức uỷ nhiệm chi 22
3. Thực trạng về thể thức thanh toán bằng ủy nhiệm chi 23
4. Nội dung thanh toán ủy nhiệm chi 24
5. Ưu, nhược điểm của thanh toán bằng ủy nhiệm chi 24
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
3
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
PHẦN A:
Tìm hiểu về nghiệp vụ huy động vồn của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển
nông thôn Việt Nam (AGRIBANK) tại tỉnh Bình Định.
I. Huy động vốn của ngân hàng thương mại.
Vốn huy động là bộ phận lớn nhất trong tổng nguồn vốn của ngân hàng
thương mại. Với việc huy động vốn, ngân hàng có được quyền sử dụng vốn và có
trách nhiệm phải hoàn trả cả gốc lẫn lãi đúng hạn cho người gửi. Ngân hàng có thể
huy động vốn từ dân cư, các tổ chức kinh tế – xã hội với nhiều hình thức khác
nhau bao gồm: Tiền gửi thanh toán ( tiền gửi giao dịch ), tiền gửi có kỳ hạn của
doanh nghiệp, các tổ chức xã hội , tiền gửi tiết kiệm của dân cư , tiền gửi các ngân
hàng khác.

1. Các hình thức huy động vốn.
a. Nguồn vốn huy động tiền gửi:
- Tiền gửi không kỳ hạn.
Là loại tiền gửi mà khách hàng có thể rút ra bất cứ lúc nào. Khách hàng có thể
yêu cầu ngân hàng trích tiền trên tài khoản để chuyển trả cho người thụ hưởng,
hoặc chuyển số tiền được hưởng vào tài khoản này. Đối với tài khoản tiền gửi này,
mục đích chính của người gửi tiền là nhằm đảm bảo an toàn về tài sản và thực hiện
các khoản thanh toán qua ngân hàng, do vậy, nó còn được gọi là tiền gửi thanh
toán. Tiền gửi không kỳ hạn có chi phí thấp, tuy nhiên ngoài chi phí lãi, còn có chi
phí phát sinh trong hoạt động phục vụ thanh toán.
Để tăng nguồn tiền gửi không kỳ hạn, ngân hàng phải đa dạng hóa và phục vụ
tốt các dịch vụ trung gian, huy động nhiều khách hàng là các doanh nghiệp lớn sẽ
làm cho mức dư tiền gửi bình quân tại các ngân hàng luôn cao và ổn định, tạo điều
kiện cho ngân hàng có thể sử dụng lượng tiền này để cho vay mà không làm ảnh
hưởng đến khả năng thanh toán của ngân hàng.
- Tiền gửi có kỳ hạn.
Là loại tiền gửi mà khách hàng được rút ra sau một thời gian nhất định theo kỳ
hạn đã được thỏa thuận khi gửi tiền. Mục đích của người gửi tiền là lấy lãi cho nên
ngân hàng có thể chủ động kế hoạch hóa việc sử dụng nguồn vốn vì chủ động được
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
4
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
thời gian. Mức lãi suất cụ thể phụ thuộc vào thời gian gửi tiền và sự thỏa thuận giữa
hai bên về những điều kiện đảm bảo an toàn trong quan hệ tín dụng. Để mở rộng
khoản vốn này, ngoài biện pháp lãi suất, ngân hàng có thể thực hiện một số biện
pháp nhằm tạo nên tính lỏng cho loại tiền gửi có kỳ hạn như cho phép khách hàng
rút trước hạn hoặc sổ xố trúng thưởng…
- Tiền gửi tiết kiệm.

Là loại tiền gửi để dành của các tầng lớp dân cư, được gửi vào ngân hàng để
được hưởng lãi, hình thức phổ biến của loại tiền gửi này là tiết kiệm có sổ. Là loại
tiết kiệm người gửi tiền được ngân hàng cấp cho một sổ dùng để gửi tiền vào và rút
tiền ra, đồng thời nó còn xác nhận số tiền đã gửi.
Ở Việt Nam, hình thức gửi tiền tiết kiệm phổ biến là:
- Tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn: Là loại mà khách hàng có thể gửi nhiều lần
và rút ra bất cứ lúc nào.
- Tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn: Là loại tiền gửi được rút ra sau một thời gian
nhất định. Tuy nhiên, nếu khách hàng có nhu cầu rút trước hạn cũng có thể được
đáp ứng nhưng phải chịu lãi suất thấp.
- Tiền gửi tiết kiệm có mục đích: Thường là hình thức tiết kiệm trung và dài
hạn, người tham gia ngoài việc được trả lãi còn được ngân hàng cấp tín dụng nhằm
mục đích bổ sung thêm vốn để mua sắm các phương tiện phục vụ nhu cầu tiêu
dùng.
Tiền gửi có kỳ hạn và tiền gửi tiết kiệm là loại tiền gửi phi giao dịch. Chúng
có cùng tính chất là được hưởng lãi cao và chủ tài khoản không được phát hành
séc.
b. Nguồn vốn vay:
Các ngân hàng thương mại có thể vay vốn từ ngân hàng trung ương, các ngân
hàng thương mại hoặc các trung gian tài chính khác và vay từ công chúng, dưới các
hình thức:
- Phát hành chứng từ có giá.
Ngân hàng chủ động phát hành kỳ phiếu ngân hàng để huy động vốn nhằm
thực hiện những những dự án đầu tư đã định. Việc huy động vốn dưới hình thức
phát hành kỳ phiếu ngân hàng được thực hiện theo hai phương thức: Phát hành theo
mệnh giá (trả lãi sau, người mua trả tiền theo mệnh giá được ghi trên bề mặt kỳ
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
5
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD


BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
phiếu) và phát hành bằng hình thức chiết khấu (trả lãi trước, người mua sẽ trả một
số tiền bằng mệnh giá trừ đi khoản lãi mà họ được hưởng).
- Vay của các ngân hàng và các trung gian tài chính khác.
Vay qua thị trường liên ngân hàng nhằm mục đích đảm bảo nhu cầu vốn khả
dụng trong thời gian ngắn, ngân hàng có thể khai thác các khoản vốn nhàn rỗi từ
các ngân hàng, tổ chức tài chính tín dụng khác. Hoạt động vay mượn này nhằm
mục đích điều hòa nhu cầu vốn khả dụng và đảm bảo nguồn vốn lưu chuyển thông
suốt liên tục trong hệ thống ngân hàng
2. Vai trò của huy động vốn tại các ngân hàng tương mại:
a. Vai trò huy động vốn đứng trên góc độ ngân hàng thương mại:
- Là hoạt động chủ yếu của ngân hàng thương mại.
- Huy động vốn tốt còn là tiền đề thúc đẩy ngân hàng thương mại phát triển
được các sản phẩm, dịch vụ khác.
- Là hoạt động để ngân hàng gia tăng thu nhập, cải tiến cơ cấu thu nhập của
ngân hàng thương mại. Vì hiện nay 90% thu nhập của ngân hàng thương mại là từ
hoạt động tín dụng, là rủi ro cao đối với ngân hàng thương mại.
b. Vai trò huy động vốn đứng trên góc độ khách hàng:
- Giúp khách hàng tiết kiệm.
- Khách hàng có thể lựa chọn được hình thức tiền gửi phù hợp.
- Giúp khách hàng tăng nhu nhập qua việc trả lãi của Ngân hàng.
- Khách hàng còn được tiện ích trong thanh toán, an toàn tài sản, an toàn thanh
toán, tốc độ thanh toán nhanh hơn. Ngoài ra khách hàng còn có thể được bảo hiểm
số tiền gửi của mình.
c. Vai trò huy động vốn đối với nền kinh tế:
- Điều phát.
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
6
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD


BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
- Huy động vốn giúp tăng tiết lượng tiền tệ lưu thông trong nền kinh tế, giúp
ổn định thị trường tiền tệ, kiểm soát được lạm vốn để phát triển nền kinh tế.
- Giúp phát triển thị trường tài chính, ví dụ như kỳ phiếu, trái phiếu trở thành
hàng hóa trên thị trường chứng khoán.
3. Các nhân tố ảnh hưởng đến huy động vốn:
- Mội trường kinh tế: Chỉ số giá cả, tiến độ cổ phần hóa các ngân hàng thương
mại nhà nước, chính sách của nhà nước đối với các ngân hàng thương mại cũng
gây nên những ảnh hưởng lớn đối với việc huy động vốn của ngân hàng thương
mại.
- Khách hàng: Việc huy động vốn của ngân hàng phụ thuộc nhiều vào thu
nhập của khách hàng, tập quán tiêu dùng và độ tin cậy của khách hàng vào ngân
hàng.
- Ngân hàng thương mại: Sản phẩm dịch vụ ngân hàng có chất lượng tốt,
phong phú, thuận tiện cho khách hàng hay không và lãi suất, cơ sở hạ tầng của
ngân hàng cũng ảnh hưởng đến việc huy động vốn.
II. Nghiệp vụ huy động vốn của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển
nông thôn (AGRIBANK) tỉnh Bình Định.
AGRIBANK là ngân hàng thương mại lớn nhất Việt Nam cả về vốn, tài sản,
đội ngũ cán bộ nhân viên, mạng lưới hoạt động và số lượng khách hàng. Đến tháng
3/2007, vị thế dẫn đầu của AGRIBANK vẫn được khẳng định với trên nhiều
phương diện: Tổng nguồn vốn đạt gần 267.000 tỷ đồng, vốn tự có gần 15.000 tỷ
đồng; Tổng dư nợ đạt gần 239.000 tỷ đồng, tỷ lệ nợ xấu theo chuẩn mực mới, phù
hợp với tiêu chuẩn quốc tế là 1,9%. AGRIBANK hiện có hơn 2200 chi nhánh và
điểm giao dịch được bố trí rộng khắp trên toàn quốc với gần 30.000 cán bộ nhân
viên.
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
7
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD


BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
1. Các hình thức huy động vốn của Ngân hàng AGRIBANK tỉnh Bình
Định:
Các Chi nhánh Ngân hàng nông nghiệp và Phát triển nông thôn trên địa bàn
tỉnh Bình Định đang áp dụng các hình thức huy động vốn sau đây:
- Nhận tiền gửi của các tổ chức, cá nhân dưới hình thức mở tài khoản tiền
gửi, huy động tiết kiệm (bao gồm tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn các loại).
Riêng hình thức tiền gửi tiết kiệm, chi nhánh đang áp dụng các thể thức tiết
kiệm không kỳ hạn, tiết kiệm có kỳ hạn các loại, tiết kiệm hưởng lãi bậc thang
theo thời hạn gửi, tiết kiệm gửi góp, tiết kiệm dự thưởng (huy động theo từng
đợt).
- Phát hành kỳ phiếu, chứng chỉ tiền gửi theo từng thời kỳ.
- Các hình thức huy động vốn khác theo quy định của Ngân hàng Nhà nước
và Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam.
2. Đồng tiền dùng trong huy động vốn:
Hiện nay, Ngân hàng đang huy động vốn bằng Đồng Việt Nam (VNĐ), Đô
la Mỹ (USD), Ơ rô (EUR),
3. Quyền lợi của khách hàng gửi tiền:
- Được hưởng lãi suất theo quy định của Ngân hàng nơi giao dịch;
- Được Ngân hàng bảo hiểm tiền gửi bằng Đồng Việt Nam theo quy định
của Nhà nước (trừ giấy tờ có giá vô danh);
- Được cấp sổ tiền gửi, sổ tiết kiệm, giấy tờ có giá và toàn quyền sử dụng
tiền gửi, giấy tờ có giá của mình để thực hiện quyền tài sản theo luật định;
- Được rút tiền theo yêu cầu trong phạm vi nguồn tiền gửi của mình (kể cả
bằng tiền mặt và thanh toán không dùng tiền mặt);
- Được hoàn trả cả gốc và lãi theo từng thể thức gửi đã thoả thuận với Ngân
hàng;
- Được giữ bí mật và bảo vệ quyền lợi theo qui định của pháp luật;
- Số dư trên tài khoản tiền gửi, sổ tiết kiệm, sổ tiền gửi, giấy tờ có giá do
Ngân hàng phát hành được chiết khấu, cầm cố vay vốn theo chế độ hiện hành

của Ngân hàng;
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
8
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
- Được Ngân hàng nơi giao dịch xác nhận quyền sở hữu miễn phí khi khách
hàng có yêu cầu;
- Khách hàng gửi bằng ngoại tệ nào được lĩnh cả gốc và lãi bằng ngoại tệ
đó.
4. Trách nhiệm của Ngân hàng:
- Tạo điều kiệm cho khách hàng gửi vào thuận lợi, lĩnh ra dễ dàng;
- Giữ bí mật theo qui định của pháp luật và bảo đảm an toàn tiền gửi của
khách hàng;
- Tham gia mua bảo hiểm tiền gửi cho khách hàng có tiền gửi bằng Đồng
Việt Nam theo đúng qui định của Nhà nước (trừ giấy tờ có giá vô danh);
- Chịu trách nhiệm bồi thường theo qui định hiện hành của Ngân hàng Nhà
nước và Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam cho khách
hàng trong trường hợp do chủ quan Ngân hàng gây ra;
- Niêm yết công khai lãi suất, thời hạn và phương thức huy động tại nơi
giao dịch.
5. Lãi suất huy động:
Phù hợp với quan hệ thị trường từng thời gian và khu vực, theo qui định của
Tổng Giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam.
Khi có thay đổi lãi suất, Ngân hàng sẽ áp dụng chế độ như sau:
- Với tiền gửi không kỳ hạn: thực hiện theo mức lãi suất mới kể từ ngày có
hiệu lực thi hành.
- Với tiền gửi có kỳ hạn, kể cả kỳ phiếu, chứng chỉ tiền gửi: Giữ nguyên
mức lãi suất đã thoả thuận ghi trên giấy tờ có giá từ ngày gửi cho đến hết kỳ hạn.
6. Qui định trả lãi:

* Tiền gửi không kỳ hạn (bao gồm tiền gửi trên tài khoản tiền gửi thanh
toán và tiết kiệm không kỳ hạn): Lãi được tính trả hàng tháng, nếu khách hàng
không lĩnh ra, được Ngân hàng nhập lãi vào gốc.
* Tiền gửi có kỳ hạn (bao gồm tiền gửi trên tài khoản và tiết kiệm có kỳ
hạn, trừ tiết kiệm hưởng lãi bậc thang theo thời hạn gửi, tiết kiệm dự thưởng có
qui định riêng):
- Rút vốn đúng hạn:
Ngân hàng trả lãi theo đúng mức lãi suất ghi trên giấy tờ có giá.
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
9
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
- Rút vốn trước hạn:
Được Ngân hàng trả lãi bằng lãi suất tiền gửi không kỳ hạn.
Riêng đối với thể thức tiết kiệm hưởng lãi bậc thang theo thời hạn gửi,
khách hàng có thể rút một phần hoặc toàn bộ vốn trước thời hạn, được trả lãi
bằng lãi suất tương ứng với thời gian thực gửi.
- Rút vốn sau hạn:
Ngân hàng sẽ nhập lãi vào gốc và chuyển sang kỳ hạn mới tương ứng, áp
dụng lãi suất hiện hành cho kỳ hạn mới. Nếu tại thời điểm chuyển, Ngân hàng
không qui định loại kỳ hạn tương ứng thì giữ nguyên kỳ hạn chuyển tiếp và được
hưởng lải suất cao nhất của loại tiền gửi có kỳ hạn ngắn hơn liền kề mà Ngân
hàng đang huy động.
Trường hợp hết kỳ hạn khách hàng chỉ rút lãi thì Ngân hàng chỉ trả lãi cho
khách hàng, số tiền gốc chuyển sang kỳ hạn mới tương ứng theo nội dung trên.
* Đối với kỳ phiếu, chứng chỉ tiền gửi:
- Nếu thanh toán trước hạn: Ngân hàng trả lãi theo mức lãi suất tiết kiệm
không kỳ hạn hiện hành.
Với kỳ phiếu, chứng chỉ tiền gửi trả lãi trước, khách hàng được hưởng lãi

suất tiết kiệm không kỳ hạn tính trên số tiền thực nộp khi mua kỳ phiếu, chứng
chỉ tiền gửi.
- Nếu thanh toán đúng hạn: Khách hàng được thanh toán gọn một lần cả
gốc và lãi (đúng với mức lãi suất đã ghi trên kỳ phiếu, chứng chỉ tiền gửi khi
phát hành).
- Nếu thanh toán sau hạn: Ngân hàng không chuyển sang kỳ hạn tiếp theo
mà phải theo dõi riêng để thanh toán kỳ phiếu, chứng chỉ tiền gửi quá hạn.
Kỳ phiếu, chứng chỉ tiền gửi quá hạn được hưởng thêm lãi suất theo mức
lãi suất không kỳ hạn hiện hành đối với thời gian quá hạn và chỉ tính trên số tiền
gốc của kỳ phiếu, chứng chỉ tiền gửi.
- Với phương thức thanh toán lãi định kỳ: Nếu khách hàng không đến lĩnh
lãi đúng định kỳ quy định thì sẽ được trả vào kỳ kế tiếp theo (không tính lãi nhập
gốc)
* Đối với trái phiếu:
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
10
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
Ngân hàng chỉ thanh toán trái phiếu khi đến hạn, khi khách hàng có nhu cầu
thanh toán trước hạn, Ngân hàng thực hiện nghiệp vụ chiết khấu, cầm cố, mua
bán trên thị trường chứng khoán (nếu trái phiếu đó được niêm yết trên thị trường
chứng khoán) để đáp ứng vốn cho khách hàng.
PHẦN B:
Tìm hiểu 3 thể thức thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế: Thể
thức thanh toán bằng séc, bằng ủy nhiệm thu, ủy nhiệm chi.
Thể thức thanh toán không dùng tiền mặt là tổng thể các quy định về một cách
thức trả tiền. Đó cũng là sự liên kết các yếu tố trong quá trình thanh toán. Có nhiều
cách để liên kết các yếu tố của quá trình thanh toán, cho nên cũng có nhiều thể thức
thanh toán không dùng tiền mặt. Theo quy định hiện hành của Việt Nam thì các

khách hàng có mở tài khoản tại ngân hàng được quyền lựa chọn các thể thức thanh
toán không dùng tiền mặt để thanh toán cho nhau đó là:
- Thể thức thanh toán bằng séc;
- Thể thức thanh toán ủy nhiệm thu, ủy nhiệm chi;
- Thể thức thanh toán bằng thư tín dụng;
- Thể thức thanh toán bằng thẻ thanh toán.
Mỗi thể thức thanh toán đều có nội dung và những quy định riêng phù hợp với
từng quan hệ mua – bán hàng hóa. Việc lựa chọn thể thức thanh toán nào là do
khách hàng tự thỏa thuận với nhau trên cơ sở hợp đồng kinh tế hợp lệ và với sự
hướng dẫn của ngân hàng nhằm đảm bảo tăng nhanh tốc độ thanh toán và tiết kiệm
chi phí trong quá trình tổ chức thanh toán.
I. Thể thức thanh toán bằng séc.
1. Khái niệm:
Séc là lệnh trả tiền của chủ tài khoản, được lập trên mẫu do Ngân hàng Nhà
nước quy định, yêu cầu đơn vị thanh toán trích một số tiền từ tài khoản tiền gửi
thanh toán của mình để trả cho người thụ hưởng có ghi tên trên tờ séc. Ngoài ra séc
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
11
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
còn là một phương tiện thanh toán có thể chuyển nhượng trong thời gian có hiệu
lực.
Người có tiền mở tại ngân hàng một tài khoản, ngân hàng sẽ cấp cho người
gửi tiền một quyển séc. Mỗi lần muốn rút tiền ra thì lập một tờ séc đưa đến ngân
hàng để lĩnh tiền.
Séc là một phương tiện thanh toán được sử dụng rộng rãi trong các nước có hệ
thống ngân hàng phát triển cao. Hiện nay séc là phương tiện chi trả được dùng hầu
như phổ biến trong thanh toán nội địa của tất cả các nước. Séc cũng được sử dụng
rộng rãi trong thanh toán quốc tế về hàng hóa, cung cấp lao vụ, du lịch và về các

chi trả phi mậu dịch khác.
Séc có giá trị thanh toán trực tiếp như tiền tệ, do vậy nó phải có những quy
định về nội dung và hình thức theo luật định. Theo công ước Genève năm 1931
được nhiều nước áp dụng, một tờ séc cần ghi đủ những điều sau đây:
Tiêu đề của séc: Một lệnh trả tiền muốn được coi là séc thì phải có tiêu đề
SÉC ghi trên tờ lệnh đó. Vì séc là lệnh nên khi ngân hàng nhận được séc sẽ phải
chấp nhận vô điều kiện lệnh này, trừ trường hợp tài khoản phát hành séc không còn
tiền hoặc tờ séc không đầy đủ tính chất pháp lý.
Địa điểm và ngày tháng năm phát hành séc: Đây là một yếu tố quan trọng để
xác định thời hạn thanh toán của tờ séc cũng như là căn cứ để giải quyết các tranh
chấp nếu có xảy ra giữa các bên liên quan đến séc.
Số tiền ghi trên séc phải rõ ràng, phải vừa ghi bằng số vừa ghi bằng chữ khớp
nhau, có ký hiệu tiền tệ.
Tên địa chỉ của người yêu cầu trích tài khoản, tài khoản được trích trả, ngân
hàng trả tiền, tên địa chỉ của người hưởng số tiền trên séc, chữ ký của người phát
hành séc. Nếu là tổ chức thì phải có chữ ký của chủ tài khoản, kế toán trưởng và
dấu của tổ chức đó (nếu có).
Các yếu tố trên đây phải được ghi rõ ràng, chính xác tuyệt đối, không tẩy xóa
và phải được ghi cùng một loại chữ, một thứ mực, không được ghi bằng mực đỏ.
Điều cơ bản trong phát hành séc là người phát hành séc phải có tiền trên tài khoản
mở tại ngân hàng, số tiền trên tờ séc không vượt quá số dư có trên tài khoản ở ngân
hàng. Séc có thể phát hành để trả tiền cho một tổ chức, một cá nhân hoặc nhiều
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
12
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
người, séc cũng có thể do một ngân hàng này phát hành trả tiền cho một ngân hàng
khác.
Séc thường được in sẵn theo mẫu có những dòng để trống để người phát hành

séc điền vào.
Ngày nay, rất nhiều ngân hàng trên thế giới dùng máy in nhiều màu số tiền, ký
hiệu tiền, số tiền bằng số, bằng chữ lên chỗ trống của tờ séc.
Đặc điểm của séc là có tính thời hạn, tức là tờ séc chỉ có giá trị tiền tệ hoặc
thanh toán nếu thời hạn hiệu lực của nó chưa hết đối với séc thương mại. Thời hạn
hiệu lực của tờ séc được ghi rõ trên tờ séc và tùy thuộc vào phạm vi không gian mà
séc lưu hành và luật pháp các nước quy định. Nói chung séc lưu hành trong nội địa
thời gian ngắn hơn lưu hành trong thanh toán quốc tế.
Séc trả tiền ngay, thời hạn hiệu lực là 8 ngày làm việc kể từ ngày phát hành
séc, nếu là séc lưu hành trong nước, thời hạn hiệu lực là 20 ngày làm việc nếu lưu
thông ngoài nước trong cùng một châu, là 70 ngày nếu séc được trả ở một nước
không cùng châu. Qúa thời hạn trên nếu séc không quay trở lại ngân hàng thì séc sẽ
mất hiệu lực. Đối với séc du lịch thì không quy định thời hạn hiệu lực. Ở Việt Nam,
thời hạn thanh toán séc là 15 ngày kể từ ngày ký phát séc.
Có thể nói, phương tiện thanh toán bằng séc đã xuất hiện ở Việt Nam từ đầu
thê kỷ 20, khi có sự xuất hiện của người Pháp ở Việt Nam. Tuy nhiên vào thời
điểm đó, chỉ có những người có địa vị trng xã hội và một số tâng lớp thượng lưu
mới được mở tài khoản tại ngân hàng và sử dụng séc. Những người dân bình
thường chưa tiếp cận với loại phương tiện thanh toán này. Sau này, với sự phát
triển ngày càng nhanh của thương mại quốc tế, nhất là sau thòi ký mở kinh tế của
nước ta từ những năm 1990 và cải cách mạnh mẽ trong lĩnh vực ngân hàng, các
phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt đã ngày càng mở rộng và hiện nay séc
cũng đã được sử dụng khá phổ biến. Tuy nhiên, đối tượng sử dụng séc chủ yếu vẫn
là những pháp nhân, những cá nhân vẫn còn sử dụng hầu hết là thanh toán bằng
tiền mặt.
2. Những người liên quan đến séc.
Những người liên quan đến việc phát hành và sử dụng séc thường bao gồm
ngưới ký phát séc, người hưởng lợi séc và ngân hàng thanh toán séc. Người phát ra
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
13

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
séc để trả nợ gọi là người phát hành séc. Ngân hàng thanh toán là người trả tiền cho
người hưởng lợi tờ séc. Người nhận tiền là người hưởng lợi tờ séc.
Sau khi séc được phát hành, người có quyền hưởng lợi tờ séc gọi là người cầm
séc. Séc có thể chuyển nhượng cho nhiều người liên tiếp bằng phương pháp ký hậu
trong thời hạn hiệu lực của séc.
Ký hậu có 2 ý nghĩa. Thứ nhất, ký hậu chứng nhận việc chuyển giao quyền
hưởng séc cho một người khác. Thứ hai, ký hậu xác nhận trách nhiệm của người
chuyển nhượng đối với tất cả những người cầm giữ tờ séc sau đó về việc trả tiền
đối với tờ séc. Tuy nhiên người chuyển nhượng séc có thể thoái thác trách nhiệm
này bằng cách ghi thêm một điều kiện về bảo lưu cùng với chữ ký hậu “không
được truy đòi”. Việc ký hậu séc chỉ được thực hiện đối với loại séc theo lệnh.
Quyền hạn, nghĩa vụ của người cầm séc: Người phát hành séc phỉ lập séc
đúng quy định, đảm bảo có đủ số tiền trên tài khoản tiền gửi thanh toán để thanh
toán khi tờ séc được xuất trình tại đơn vị thanh toán. Nếu trên tài khoản tiền gửi
thanh toán không còn đủ tiền để thanh toán tờ séc thì séc bị từ chối thanh toán,
người phát hành hành séc phải chịu trách nhiệm thanh toán tờ séc đó và các khoản
tiền phạt cùng các chi phí phát sinh liên quan đến việc khiếu kiện. Người phát hành
séc có quyền yêu cầu đơn vị thanh toán bảo chi tớ séc đã phát hành. Quyền hạn của
người thụ hưởng: trong thời gian có hiệu lực của tờ séc thanh toán, người thụ
hưởng séc phải trực tiếp nộp séc cho đơn vị thanh toán hoặc đơn vị thu hộ để đòi
thanh toán. Người thụ hưởng có quyền chuyển nhượng tờ séc cho người khác bằng
cách ký tên vào nơi quy định ở mặt sau tờ séc nếu như trước đó tờ séc chưa có cụm
từ “không tiếp tục chuyển nhượng”, hoặc cụm từ “không được phép chuyển
nhượng” chấm dứt việc chuyển nhượng tiếp theo bằng cách ghi trước chữ ký của
mình cụm từ “không tiếp tục chuyển nhượng” ở phần quy định việc chuyển
nhượng.
Trường hợp mất séc: Nếu người phất hành séc bị mất séc phải thông báo ngay

cho đơn vị thanh toán và người thụ hưởng (nếu là séc ký danh). Nếu người thụ
hưởng làm mất séc, phải thông báo ngay cho đơn vị thanh toán và người phát hành
séc biết. Thông báo mất séc phải lập bằng văn bản theo mẫu quy định và được kịp
thời gửi đến cho đơn vị thanh toán. Đơn vị thanh toán khi nhận được thông báo mất
séc, phải kiểm tra ngay xem tờ séc báo mất đã thanh toán chưa. Nếu chưa thì đơn vị
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
14
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
thanh toán ra lệnh đình chỉ thanh toán tờ séc đó. Nếu đơn vị thanh toán nhận được
thông báo mất séc sau thời điểm tờ séc đã được thanh toán thì đơn vị thanh toán
thông bán ngay cho người làm mất séc biết và người làm mất séc phải chị trách
nhiệm về các thiệ hại do việc mất séc.
Trường hợp khiếu nại và xử lý vi phạm: Khi tớ séc bị từ chối thanh toán,
người thụ hưởng có quyền khiếu nại người phát hanh séc và người chuyển nhượng
séc để đòi lại số tiền đã ghi trên séc. Đơn khiếu nại phải có phiếu từ chối thanh toán
của người bị từ chối thanh toán kèm theo. Người nhận được đơn khiếu nại có trách
nhiệm trả lời cho người gửi đơn khiếu nại. Nếu chấp nhận thì phải thanh toán ngay
số tiền ghi trên séc cho người khiếu nại. Trường hợp không giải quyết được bằng
khiếu nại, người thụ hưởng có quyền khởi kiện để đòi tiền. Vụ kiện về séc do Tòa
án giải quyết theo pháp luật. Nghiêm cấm các hành vi giả mạo, sửa chữa tờ séc, cố
ý trao và nhận tờ séc giả mạo, séc bị sửa chữa, séc đã hết hạn hiệu lực thanh toán,
séc đã có lệnh đình chỉ thanh toán. Nếu phát hành séc quá số dư trên tài khoản
thanh toán lần thứ nhất sẽ bị phạt tiền theo quy định xử phạt vi phạm hợp đồng và
có công văn nhắc nhở để tránh tái phạm. Còn nếu tiếp tục vi phạm lần thứ hai,
ngoài việc bị phạt tiền như vi phạm lần thứ nhất còn bị đình chỉ phát hành séc trong
6 tháng và thu hồi toàn bộ số séc chưa sử dụng của các tổ chức, cá nhân vi phạm.
Sau đó, phải có cam kết không tái phạm của chủ tài khoản mới được khôi phục
quyền phát hành séc. Nếu vẫn tái phạm thì bị cấm phát hành séc vĩnh viễn.

3. Sơ đồ lưu thông séc.
Có hai trường hợp lưu thông séc: Lưu thông séc qua một ngân hàng và lưu
thông séc qua hai ngân hàng.
- Lưu thông séc qua một ngân hàng: Thường sử dụng trong thanh toán nội địa.
Sơ đồ lưu thông séc qua một ngân hàng:
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
15
Ngân hàng
Người bánNgười mua
(1)
(2)
(3)(4)(5)
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
(1) Giao hàng hoặc cung ứng dịch vụ.
(2) Ký phát séc thanh toán.
(3) Người bán nộp séc vào ngân hàng để được chi trả.
(4) Ngân hàng ghi có tài khoản người bán.
(5) Ngân hàng ghi nợ tài khoản người mua.
- Sơ đồ lưu thông séc qua hai ngân hàng:
(1) Người bán giao hàng cho người mua.
(2) Người mua ký phát séc thanh toán cho người bán.
(3) Người bán nộp séc vào ngân hàng chi trả.
(4) Ngân hàng bên bán nhờ ngân hàng bên mua thu hộ tiền ở người
mua.
(5) Ngân hàng bên mua ghi nợ và báo nợ cho người mua.
(6) Quyết toán séc giữa hai ngân hàng.
(7) Ngân hàng bên bán ghi có và báo có cho người bán.
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7

16
Người bánNgười mua
Ngân hàng bên
bán
Ngân hàng bên
mua
(1)
(3)
(2)
(4)
(5)
(6)
(7)
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
4. Phân loại séc.
Có thể phân loại séc theo nhiều tiêu chí khác nhau. Thông thường séc được
phân loại dựa trên tính chất chuyển nhượng của nó, căn cứ vào cách thanh toán séc
và căn cứ vào người phát hành séc.
Căn cứ vào tính chất chuyển nhượng séc được chia làm 4 loại sau đây:
- Séc ghi tên là loại séc ghi rõ họ tên người hưởng lợi. Loại séc này không thể
chuyển nhượng bằng thủ tục ký hậu, chỉ có người hưởng lợi được ghi trên séc mới
được lĩnh tiền ở ngân hàng.
- Séc vô danh là loại séc không ghi tên người hưởng lợi, chỉ ghi câu “trả cho
người cầm séc”. Bất cứ ai cầm séc này cũng có thể lĩnh tiền ở ngân hàng, vì vậy
không cần qua thủ tục ký hậu séc vẫn có thể chuyển nhượng bằng hình thức trao
tay. Nếu để mất séc coi như mất tiền. Loại này dùng để nhận tiền mặt.
- Séc theo lệnh là loại séc ghi trả theo lệnh của người hưởng lợi ghi trên tờ séc
đó. Trên tờ séc ghi “yêu cầu trả theo lệnh của ông X”. Loại này có thể chuyển

nhượng được bằng thủ tục ký hậu như cách ký hậu của hối phiếu.
- Séc theo lệnh nhưng không được chuyển nhượng bằng cách ký hậu là loại
séc có ghi tên người hưởng lợi nhưng ghi thêm điều kiện là không theo lệnh của
người hưởng lợi này. đối với loại séc này, việc chuyển giao cho người khác phải
thông qua xác nhận chuyển nhượng bằng một văn bản kèm theo.
Căn cứ vào cách thanh toán séc có thể chia làm 2 loại:
- Séc chuyển khoản là loại séc mà người ký phát séc ra lệnh cho ngân hàng
trích tiền từ tài khoản của mình để chuyển trả sang một tài khoản khác của một
người khác trong hoặc khác ngân hàng. Séc chuyển khoản không thể chuyển
nhượng được và không thể lĩnh tiền mặt được.
- Séc tiền mặt: là loại séc mà ngân hàng thanh toán sẽ trả tiền mặt và người
phát hành séc phải chịu rủi ro khi bị mất séc hoặc bị đánh cắp. Người cầm séc
không cần sự ủy quyền cũng lĩnh được tiền.
Căn cứ vào người phát hành séc được chia làm hai loại:
- Séc cá nhân: được sử dụng để nhận tiền tại ngân hàng của nhà nhập khẩu.
Thuận lợi cơ bản đối với người nhập khẩu là họ được hưởng lợi cho đến khi
séc xuất trình tại ngân hàng của nhà nhập khẩu. Tuy nhiên, trong trường hợp này
nhà nhập khẩu cũng phải chịu rủi ro khi tỷ giá ngoại tệ tăng.Created on 9/16/2011
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
17
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
12:31:00 a9/p9 - 18 - Tuy nhiên séc loại này không được an toàn khi sử dụng
trong thanh toán quốc tế.
Séc bảo chi của ngân hàng hay séc xác nhận: Loại séc này bảo đảm an toàn
hơn trong thanh toán quốc tế và sử dụng thuận lợi hơn.
Ngoài ba cách phân loại séc nêu trên, còn có các loại séc đặc biệt như séc du
lịch, séc gạch chéo, séc tài khoản của người hưởng lợi.
- Séc du lịch là loại séc do ngân hàng phát hành và được trả tiền tại bất cứ một

chi nhánh hay đại lý của ngân hàng đó. Ngân hàng phát séc đồng thời cũng là ngân
hàng trả tiền. Người hưởng lợi là khách du lịch có tiền tại ngân hàng phát séc. Trên
séc du lịch phải có chữ ký của người hưởng lợi. Khi lĩnh tiền tại ngân hàng được
chỉ định, người hưởng lợi phải ký tại chỗ để ngân hàng kiểm tra, nếu đúng, ngân
hàng mới trả tiền. Thời gian của séc du lịch có hiệu lực do ngân hàng phát séc và
người hưởng lợi thỏa thuận, có thể có hạn và có thể vô hạn. Trên séc du lịch có ghi
rõ khu vực các ngân hàng trả tiền, ngoài khu vực đó, séc không có giá trị lĩnh tiền.
Có 2 đặc điểm phân biệt séc du lịch với séc thông thường, đó là séc có mệnh giá
được in trên mặt séc và séc du lịch phải được trả bằng tiền mặt khi phát hành.
-Séc gạch chéo là loại séc trên mặt trước của nó có hai gạch chéo song song
với nhau. Séc gạch chéo không thể dùng để rút tiền mặt, thường được dùng để
chuyển khoản qua ngân hàng. Séc loại này do người hưởng lợi séc gạch chéo bằng
hai cách: (1) Séc gạch chéo thường tức là gạch chéo không tên tức là giữa hai gạch
song song không ghi tên ngân hàng lĩnh hộ tiền và (2) séc gạch chéo đặc biệt, gạch
chéo có ghi tên tức là giữa hai gạch song song có ghi tên một ngân hàng nào đó.
Trong cách ghi này chỉ có ngân hàng đó mới có quyền lĩnh hộ tiền mà thôi. Gạch
chéo không tên có thể trở thành gạch chéo có tên. Ngược lại, gạch chéo có tên
không thể chuyển thành gạch chéo không tên. Mục đích của séc gạch chéo là tránh
dùng séc rút tiền mặt và nếu séc gạch chéo có tên ngân hàng thì có nghĩa là người
hưởng lợi séc chính thức nhờ ngân hàng đó lĩnh hộ tiền cho mình và chỉ có ngân
hàng ấy mà thôi.
- Séc tài khoản của người hưởng lợi: Là loại séc mà người hưởng lợi không
muốn ngân hàng trả tiền mặt mà muốn trả bằng chuyển khoản ghi vào tài khoản
của người hưởng lợi với một câu ghi ngang qua tờ séc "Trả vào tài khoản" hoặc
"chỉ ghi vào tài khoản của người hưởng lợi".
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
18
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ

5. Ưu, nhược điểm của thể thức thanh toán bằng séc.
* Ưu điểm:
Thanh toán bằng séc rất thuận lợi và nhanh chóng trong giao dịch mua bán.
Người mua hàng ký séc đưa cho người bán và người bán chỉ cần cầm séc và
CMND ra ngân hàng là có thể nhận được tiền.
* Nhược điểm:
- Tuy việc thanh toán bằng séc rất thuận lợi và nhanh chóng trong giao dịch
mua bán. Nhưng thực tế, tâm lý của người bán nhận séc thường lo ngại là trên tài
khoản của người mua không còn tiền, séc giả, dễ dẫn đến rủi ro trong giao dịch nên
hay từ chối việc thanh toán séc.
Người dân vẫn nặng thói quen dùng tiền mặt. Ở các ngân hàng thương mại,
hình thức thanh toán bằng séc chiếm tỷ lệ rất thấp (khoảng 2%) trong tổng thanh
toán phi tiền mặt; trong đó chủ yếu là thanh toán giữa các doanh nghiệp với nhau,
còn thanh toán giữa doanh nghiệp với cá nhân, giữa cá nhân với cá nhân rất ít.
- Việc thanh toán séc cũng gặp không ít phiền phức. Hiện nay khách mua và
khách bán hàng có tài khoản ở cùng một ngân hàng thì khi khách bán đến ngân
hàng để nộp séc, ngân hàng sẽ ghi có trên tài khoản khách bán và ghi nợ trên tài
khoản khách mua.Nhưng khi khách mua và khách bán không có tài khoản ở cùng
một ngân hàng, buộc các ngân hàng thương mại phải thông qua hệ thống thanh toán
bù trừ của Ngân hàng Nhà nước. Mỗi ngày ở đây chỉ có 2 phiên thanh toán bù trừ
(vào lúc 10 giờ sáng và 15 giờ) và việc kiểm tra séc ở Ngân hàng Nhà nước vẫn
chủ yếu là thủ công. Nếu các ngân hàng phát hành mấy chục ngàn tờ séc mỗi ngày
thì việc thanh toán bù trừ trong ngày gặp rất nhiều khó khăn.
II. Thanh toán bằng ủy nhiệm thu.
1. Khái niệm về uỷ nhiệm thu.
Uỷ nhiệm thu là lệnh của người bán viết trên mẫu in sẵn do đơn vị bán lập,
nhờ Ngân hàng phục vụ mình thu hộ tiền sau khi đã hoàn thành cung ứng hàng hoá,
dịch vụ theo các chứng từ thanh toán hợp pháp, hợp lệ đã được thoả thuận.
Phạm vi áp dụng của hình thức này là giữa các đơn vị mở tài khoản ở cùng địa
phương hoặc khác địa phương, ở cùng một chi nhánh ngân hàng hoặc các chi

nhánh ngân hàng khác trong cùng một hệ thống hoặc khác hệ thống.
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
19
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
2. Phương thức thanh toán bằng hình thức uỷ nhiệm thu.
Sơ đồ: Trường hợp hai bên mua bán có tài khoản ở một ngân hàng.
(1) Đơn vị bán giao hàng cho người mua.
(2) Đơn vị bán lập uỷ nhiệm thu kèm theo các hoá đơn chứng từ gởi đến ngân hàng
nhờ thu hộ.
(3) Ngân hàng ghi nợ tài khoản đơn vị mua và báo nợ cho bên mua biết.
(4) Ngân hàng ghi có và báo có cho bên bán biết.
Sơ đồ 6: Trường hợp hai bên mua bán có hai tài khoản ở hai ngân hàng khác nhau.
(1) Đơn vị bán giao hàng cho người mua.
(2) Đơn vị bán lập ủy nhiệm thu kèm theo các hoá đơn chứng từ gửi đến ngân
hàng nhờ thu hộ.
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
20
(1)
(2)
(4)
Ngân hàng
Đơn vị bán
(người thụ hưởng)
Đơn vị mua
(người trả tiền)
(3)
(3)
(6)

(2) (7)
(4)
(5)
(1)
Đơn vị bán
(người thụ
hưởng)
Ngân hàng (bên
bán)
Ngân hàng (bên
mua)
Đơn vị mua
(người trả tiền)
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
(3) Ngân hàng bán gửi uỷ nhiệm thu và hoá đơn chứng từ về ngân hàng bên
mua.
(4) Ngân hàng bên mua báo cáo cho người mua biết bên bán có giấy đòi tiền.
(5) Bên mua chấp nhận hay từ chối báo cáo cho ngân hàng biết.
(6) Ngân hàng bên mua báo có về ngân hàng bên bán.
(7) Ngân hàng bên bán chi có tài khoản cho đơn vị bán và báo có cho họ biết.
3. Nội dung thanh toán bằng ủy nhiệm thu.
Sau khi đã xuất giao hàng hóa, bên bán sẽ chủ động lập chứng từ thanh toán
gửi đến ngân hàng phục vụ nhờ thu hộ tiền. Trường hợp hai đơn vị cùng mở tài
khoản tại một ngân hàng thì ngân hàng sẽ trích tiền từ tài khoản của bên mua sang
cho tài khoản của bên bán. Trường hợp hai đơn vị mở tài khoản tại hai ngân hàng
khác nhau thì ngân hàng phục vụ bên bán phải chuyển tiếp giấy ủy nhiệm thu sang
ngân hàng phục vụ bên mua. Ngân hàng phục vụ bên mua sẽ trích tiền từ tài khoản
của đơn vị mua để chuyển trả cho đơn vị bán thông qua ngân hàng phục vụ bên

bán. Trường hợp ngân hàng nhận được giấy ủy nhiệm thu mà tiền trên tài khoản
bên mua không đủ thanh toán thì ngân hàng áp dụng kỷ luật phạt đối với bên mua.
(Số tiền phạt chậm trả = Số tiền ghi trên ủy nhiệm thu x Số ngày chậm trả x Lãi
suất nợ ngắn hạn). Khoản tiền phạt chậm trả được chuyển về cho đơn vị bán hưởng.
Thanh toán bằng ủy nhiệm thu phù hợp trõng quan hệ mua – bán thường xuyên.
Đơn vị mua tín nhiệm đơn vị bán ở số hàng thực giao và đơn vị bán tin tưởng đơn
vị mua ở khả năng chi trả.
4. Ưu, nhược điểm của thanh toán bằng ủy nhiệm thu.
* Ưu điểm:
- Giảm chi phí in ấn, vận chuyển, kiểm đếm, bảo quản tiền mặt.
- Ngân hàng sẽ huy động thêm vốn để đầu tư cho nền kinh tế.
- Thủ tục đơn giản.
* Nhược điểm:
- Thời gian thanh toán dài hơn thanh toán bằng séc, đòi hỏi 2 bên phải ký hợp
đồng mua bán mới có thể lập ủy nhiệm chi để trả tiền.
- Quyền lợi người mua bị ảnh hưởng do việc chỉ trả tuỳ thuộc vào thiện chí
bên bán.
- Khả năng kiểm soát của ngân hàng bị hạn chế.
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
21
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
III. Thanh toán bằng ủy nhiệm chi – chuyển tiền.
1. Khái niệm uỷ nhiệm chi.
Uỷ nhiệm chi là lệnh viết của chủ tài khoản yêu cầu ngân hàng phục vụ mình
trích một số tiền nhất định từ tài khoản của mình chuyển vào tài khoản được
hưởng, để thanh toán tiền mua bán, cung ứng hàng hoá, dịch vụ, nộp thuế, thanh
toán nợ. Ủy nhiệm chi được áp dụng để thanh toán cho người được hưởng có tài
khoản ở cùng ngân hàng, khác hệ thống ngân hàng khác tỉnh.

Ủy nhiệm chi và séc cũng là lệnh chi tiền song điểm khác nhau giữa ủy nhiệm
chi với séc là người chị trách nhiệm thanh toán sẽ chủ động lập giấy ủy nhiệm chi
gửi vào ngân hàng.
2. Phương thức thanh toán bằng hình thức uỷ nhiệm chi
Sơ đồ: Sơ đồ thanh toán uỷ nhiệm chi - trường hợp chủ tài khoản và người
thụ hưởng mở tài khoản tại một ngân hàng.
Sơ đồ: Sơ đồ thanh toán uỷ nhiệm chi - trường hợp chủ tài khoản và người
thụ hưởng mở tài khoản tại hai ngân hàng.
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
22
(1)
(3)
(2)
(4)
Chủ tài khoản
(người mua)
Ngân hàng
Người thụ hưởng
(người bán)
(4)
(1)Người mua
Ngân hàng phục
vụ người mua
Ngân hàng phục
vụ người thụ
hưởng
Người bán
(3)
(2)
(5)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ

(1) Người thụ hưởng giao hàng hoặc cung ứng dịch vụ cho chủ tài khoản
(người mua) theo hợp đồng kí kết.
(2) Chủ tài khoản lập uỷ nhiệm chi gửi khách hàng.
(3) Ngân hàng sau khi kiểm tra tính hợp lệ của uỷ nhiệm chi và số dư tài
khoản đơn vị mua, ghi giảm tài khoản đơn vị mua và báo cho người mua biết.
(4) a. Ngân hàng ghi tăng tài khoản người thụ hưởng và báo có cho người
thụ hưởng (nếu chủ tài khoản và người thụ hưởng mở tài khoản tại một ngân
hàng).
b. Ngân hàng bên chủ tài khoản (bên mua) báo có về ngân hàng phục
vụ người thụ hưởng (ngân hàng bên mua) nếu cả hai mở tài khoản tại ngân hàng
khác.
(5) Ngân hàng bên bán ghi tăng tài khoản người bán và báo có cho họ biết.
3. Thực trạng về thể thức thanh toán bằng ủy nhiệm chi.
Ủy nhiệm chi – chuyển tiền là thể thức thanh toán được sử dụng nhiều nhất
trong tất cả các thể thức thanh toán không dùng tiền mặt tiền mặt (70% doanh số
thanh toán trên địa bàn TP.HCM).
Ví dụ sau sẽ cho chúng ta thấy rõ điều đó:
Doanh số thanh toán UNC tại ACB
(giai đoạn 2006-2008)
( ĐVT: triệu đồng)
(Nguồn: Báo các thường niên các năm 2006-2008, NH ACB)
Chỉ tiêu
Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008
Số tiền
Tỷ
trọng

Số tiền
Tỷ
trọng
Số tiền
Tỷ
trọng
UNC 287.621.469 90,55%
425.877.62
1
90,08%
559.310.83
5
90,36%
TTKDTM
317.643.20
0
100%
472.762.40
0
100% 618.996.960 100%
Tuy nhiên xu hướng chung là giảm dần tỉ lệ thanh toán bằng ủy nhiệm chi –
chuyển tiền và chuyển sang thể thức thanh toán bằng ủy nhiệm thu, thẻ, séc.
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
23
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

BỘ MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
4. Nội dung thanh toán ủy nhiệm chi.
Sau khi bên giao vật tư hàng hóa hay dịch vụ, bên mua tổ chức kiểm tra hàng
hóa, nếu chấp nhận thanh toán sẽ lập ủy nhiệm chi gửi đến ngân hàng phục vụ yêu

cầu thanh toán. Tùy từng trường hợp, nếu hai đơn vị mua – bán đều mở tài khoản
tại cùng một ngân hàng thì ngân hàng sẽ trực tiếp chuyển tiền từ tài khoản của
người mua sang tài khoản của người bán. Còn nếu hai đơn vị mua – bán mở tài
khoản ở hai ngân hàng khác nhau thì ngân hàng phục vụ bên mua phải làm thủ tục
chuyển tiền từ tài khoản của người mua sang ngân hàng phục vụ người bán để ngân
hàng này chuyển tiền vào tài khoản của người bán.
Trường hợp khách hàng có yêu cầu cấp thiết về chuyển tiền khác địa phương
có thể sử dụng séc chuyển tiền để thay thế. Séc chuyển tiền được xem là một dạng
ủy nhiệm chi đặc biệt, được áp dụng thanh toán khác địa phương nhưng cùng hệ
thống ngân hàng. Thời gian có hiệu lực của séc chuyển tiền là 30 ngày. Có thể nói
ủy nhiệm chi là hình thức thanh toán đơn giản, đặc biệt là nó tạo thế chủ động cho
khách hàng khi sử dụng tiền trên tài khoản của mình. Do dó nó là hình thức thanh
toán được ưa chuộng và phổ nhất hiện nay trong số các hình thức thanh toán không
dùng tiền mặt.
5. Ưu, nhược điểm của thanh toán bằng ủy nhiệm chi.
* Ưu điểm:
- Giảm chi phí in ấn, vận chuyển, kiểm đếm, bảo quản tiền mặt.
- Ngân hàng sẽ huy động thêm vốn để đầu tư cho nền kinh tế.
- Thanh toán nhanh, thủ tục đơn giản, tạo thế chủ động cho khách hàng khi sử
dụng tiền trên tài khoản của mình.
* Nhược điểm:
- Đòi hỏi 2 bên phải ký hợp đồng mua bán mới có thể lập ủy nhiệm chi để trả
tiền.
- Quyền lợi người bán bị ảnh hưởng do việc chỉ trả tuỳ thuộc vào thiện chí
bên mua.
- Người bán bị chiếm dụng vốn.
- Khả năng kiểm soát của ngân hàng bị hạn chế.
BÀI THẢO LUẬN KTTC NHÓM: 7
24