TĂNG TRƯỞNG TIỀN TỆ VÀ LẠM PHÁT pdf

1
Copyright © 2004 South-Western
30
30
Tng trng Tin t
và Lm phát
Bài ging ca TS Phm Th Anh

Copyright © 2004 South-Western
KHÁI NIM V TIN
• Tin là tp hp các tài sn trong nn kinh t mà
con ngi thng xuyên s dng  mua hàng
hoá và dch v.
Copyright © 2004 South-Western
LÝ THUYT C IN V LM PHÁT
• Lm phát là s gia tng ca mc giá chung.
• Siêu lm phát là khi t l lm phát c bit cao.
Copyright © 2004 South-Western
LÝ THUYT C IN V LM PHÁT
• Lm phát: Nhng khía cnh lch s
• Trong hn 60 nm qua, giá c ã tng trung bình
khong 5% mt nm.
• Gim phát, có ngha là mc giá trung bình gim,
xy ra  M trong th k 19.
• Siêu lm phát phn ánh t l lm phát cao ví d nh
ã xy ra  c trong nhng nm 1920.
Copyright © 2004 South-Western
LÝ THUYT C IN V LM PHÁT
• Lm phát: Nhng khía cnh lch s
• Trong nhng nm 1970, giá c tng 7%/nm.
• Trong nhng nm 1990, giá c tng trung bình

khong 2%/nm.
Copyright © 2004 South-Western
LÝ THUYT C IN V LM PHÁT
• Lý thuyt s lng tin t c s dng  gii
thích nhng nhân t quyt nh mc giá và t l
lm phát trong dài hn.
• Lm phát là mt hin tng ph bin ca nn
kinh t liên quan n giá tr ca phng tin
thanh toán.
• Khi mc giá chung tng, giá tr ca tin gim.
2
Copyright © 2004 South-Western
Cung Tin, Cu Tin, và Cân bng Tin t
• Cung tin là bin chính sách c kim soát bi
NHT.
• Thông qua các công c nh hot ng th trng
m, NHT trc tip kim soát cung tin.
Copyright © 2004 South-Western
Cung Tin, Cu Tin, và Cân bng Tin t
• Có nhiu nhân t quyt nh cu tin, bao gm
lãi su t và mc giá trong nn kinh t.
Copyright © 2004 South-Western
Cung Tin, Cu Tin, và Cân bng Tin t
• M!i ngi gi tin bi vì nó là phng tin
thanh toán.
• Lng tin mà m!i ngi la ch!n gi ph thuc
vào giá c ca hàng hoá và dch v.
Copyright © 2004 South-Western
Cung Tin, Cu Tin, và Cân bng Tin t
• Trong dài hn, mc giá chung iu ch"nh v

mc mà ti ó cu tin b#ng v$i cung tin.
Hình 1 Cung Tin, Cu Tin, và Mc Giá Cân bng
Copyright © 2004 South-Western
Lng tin
Giá tr
ca tin,
1/
P
Mc
giá,
P
Lng c nh
bi NHT
Cung tin
0
1
(Thp)
(Cao)
(Cao)
(Thp)
1
/
2
1
/
4
3
/
4
1

1.33
2
4
Giá tr
cân bng
ca tin
Mc giá
cân bng
Money
demand
A
Hình 2 Hiu ng ca vic tng cung tin
Copyright © 2004 South-Western
Lng tin
Giá tr
ca tin,
1/
P
Mc
giá,
P
Cu tin
0
1
(Thp)
(Cao)
(Cao)
(Thp)
1
/

2
1
/
4
3
/
4
1
1.33
2
4
M
1
MS
1
M
2
MS
2
2. . . . làm gim
giá tr ca tin…
3.
. . . và
làm tng
mc giá
1. S gia tng
cung tin…
A
B
3

Copyright © 2004 South-Western
LÝ THUYT C IN V LM PHÁT
• Lý thuyt S lng Tin t
• Lý thuyt gii thích mc giá c quyt nh th
nào và ti sao nó có th thay i theo thi gian c
g!i là lý thuyt s lng tin t.
• Lng tin có trong nn kinh t quyt nh giá tr ca
tin.
• Nguyên nhân c bn gây ra lm phát là s gia tng lng
tin.
Copyright © 2004 South-Western
S phân ôi c in và tính trung lp ca tin
• Các bin danh ngha là các bin c tính theo
n v tin t.
• Các bin thc t là các bin c tính theo n
v hin vt.
Copyright © 2004 South-Western
S phân ôi c in và tính trung lp ca tin
• Theo Hume và các nhà kinh t khác, các bin
kinh t thc t không thay i theo s thay i
ca cung tin.
• Theo s phân ôi c in, các lc lng khác nhau
có nh hng n các bin thc t và các bin danh
ngha.
• S thay i ca cung tin tác ng n các bin
danh ngha ch không phi các bin thc t.
Copyright © 2004 South-Western
S phân ôi c in và tính trung lp ca tin
• S c lp ca nhng thay i tin t i v$i
các bin thc t c g!i là tính trung lp ca

tin.
Copyright © 2004 South-Western
Tc  lu chuyn và phng trình s lng
• Tc  lu chuyn ca tin phn ánh tc  chu
chuyn ca ng tin t% ví ngi này sang ví
ngi khác trong nn kinh t.
Copyright © 2004 South-Western
Tc  lu chuyn và phng trình s lng
V = (P
×
Y)/M
• Trong ó: V = tc  chu chuyn
P = mc giá
Y = sn lng
M = lng tin
4
Copyright © 2004 South-Western
Tc  lu chuyn và phng trình s lng
• Vit li phng trình trên cho ta phng trình
s lng tin t:
M
×
V = P
×
Y
Copyright © 2004 South-Western
Tc  lu chuyn và phng trình s lng
• Phng trình s lng phn ánh mi liên h
gia lng tin (M) v$i giá tr danh ngha ca
sn lng (P

×
Y).
Copyright © 2004 South-Western
Tc  lu chuyn và phng trình s lng
• Phng trình s lng cho th y s gia tng ca
lng tin trong nn kinh t phi c phn ánh
qua mt trong ba bin khác:
• mc giá phi tng,
• sn lng phi tng, hoc
• tc  lu chuyn tin phi gim.
Hình 3 GDP danh ngha, lng tin,
và tc  lu chuyn ca tin
Copyright © 2004 South-Western
Ch s
(1960 = 100)
2,000
1,000
500
0
1,500
1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000
GDP danh ngha
Tc  lu chuyn
M2
Copyright © 2004 South-Western
Tc  lu chuyn và phng trình s lng
• Mc Giá Cân b#ng, T l Lm phát, và Lý
thuyt S lng Tin t
• Tc  lu chuyn ca tin là tng i n nh
theo thi gian.

• Khi NHT thay i lng tin, nó d&n n s thay
i cùng t l v giá tr danh ngha ca sn lng (P
× Y).
• Do tin có tính trung lp, tin không nh hng n
sn lng.
Copyright © 2004 South-Western
Tình hung: Tin và Giá c trong 4 thi k
Siêu l m phát
• Siêu lm phát là lm phát vt mc 50%/tháng.
• Siêu lm phát xy ra  mt s n$c do chính
ph in quá nhiu tin  trang tri cho chi tiêu
ca h!.
5
Hình 4 Tin và Giá c  4 n!c có Siêu l m phát
Copyright © 2004 South-Western
(a) Austria (b) Hungary
Cung tin
Mc giá
Ch s
(01/1921 = 100)
Ch s
(07/1921 = 100)
Mc giá
100,000
10,000
1,000
100
19251924192319221921
Cung tin
100,000

10,000
1,000
100
19251924192319221921
Hình 4 Tin và Giá c  4 n!c có Siêu l m phát
Copyright © 2004 South-Western
(c) Germany
1
Ch s
(01/1921 = 100)
(d) Poland
100,000,000,000,000
1,000,000
10,000,000,000
1,000,000,000,000
100,000,000
10,000
100
Cung tin
Mc giá
19251924192319221921
Mc giá
Cung tin
Ch s
(01/1921 = 100)
100
10,000,000
100,000
1,000,000
10,000

1,000
19251924192319221921
Copyright © 2004 South-Western
Thu" L m phát
• Khi chính ph tng doanh thu b#ng cách in tin,
tc là chính ph ã ánh thu lm phát.
• Lm phát ging nh thu ánh vào các cá nhân
gi tin.
• Lm phát kt thúc khi chính ph thc thi các ci
cách tài chính ví d nh c't gim chi tiêu.
Copyright © 2004 South-Western
Hiu ng Fisher
• Hiu ng Fisher phn ánh s iu ch"nh mt
mt ca lãi su t danh ngha v$i t l lm phát.
• Theo hiu ng Fisher, khi t l lm phát tng,
lãi su t danh ngha tng cùng mt lng.
• Lãi su t thc t không i.
Hình 5 Lãi su#t danh ngha và t$ l l m phát
Copyright © 2004 South-Western
% nm
1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000
0
3
6
9
12
15
L m phát
Lãi su#t danh ngha
Copyright © 2004 South-Western

CHI PHÍ C%A LM PHÁT
• Sc mua gim?
• Lm phát bn thân nó không làm gim sc mua
thc t ca ngi dân.
6
Copyright © 2004 South-Western
CHI PHÍ C%A LM PHÁT
• Chi phí giy da
• Chi phí thc n
• Bin ng giá c tng i
• Sai lch v thu
• R'c ri và b t tin
• Tu( tin tái phân phi ca ci
Copyright © 2004 South-Western
Chi phí giy da
• Chi phí giy da là các ngun lc b lãng phí khi
lm phát khin cho nhiu ngi gim lng tin
n'm gi.
• Lm phát làm gim giá tr thc ca tin, do vy
m!i ngi có ng c ti thiu hoá lng tin
mt mà h! n'm gi.
Copyright © 2004 South-Western
Chi phí giy da
• Tin mt tí hn òi h)i m!i ngi phi n
ngân hàng thng xuyên hn  rút tin t%
nhng tài khon có lãi su t.
• Chi phí ca vic gim lng tin n'm gi ó là
thi gian và s tin li mà bn phi t% b) khi
gi ít tin mt hn.
• Vic n ngân hàng thng xuyên hn c*ng

làm gim thi gian dành cho các hot ng sn
xu t.
Copyright © 2004 South-Western
Chi phí thc n
• Chi phí thc n là chi phí iu ch"nh giá c.
• Trong nhng thi k( lm phát, cn phi cp
nht n giá và các loi giá c ã niêm yt.
• ây là mt quá trình tiêu tn ngun lc i v$i
các hot ng sn xu t khác.
Copyright © 2004 South-Western
S bi"n ng giá c tng i và s phân
b ngu&n lc kém hiu qu
• Lm phát bóp méo giá c tng i.
• Các quyt nh ca ngi tiêu dùng b bóp méo,
và th trng ít có kh nng phân b ngun lc
mt cách tt nh t.
Copyright © 2004 South-Western
S sai lch ca thu" do l m phát gây ra
• Lm phát phóng i li tc t bn và tng gánh
nng thu i v$i loi thu nhp này.
• V$i thu lu+ tin, li tc t bn b ánh thu
nng hn.
7
Copyright © 2004 South-Western
S sai lch ca thu" do l m phát gây ra
• Thu thu nhp coi tin lãi danh ngha ca tit
kim là thu nhp, mc dù mt phn ca lãi su t
danh ngha thun tuý  bù 'p cho lm phát.
• Lãi su t thc t sau thu gim, khin cho tit
kim ít h p d&n hn.

Bng 1 L m phát làm tng gánh n'ng thu"
i v!i ti"t kim
Copyright©2004 South-Western
Copyright © 2004 South-Western
R(c ri và b#t tin
• Khi NHT tng cung tin và gây ra lm phát,
nó bào mòn giá tr thc t ca n v hch toán.
• Lm phát khin cho ng tin có giá tr thc t
khác nhau  các thi im khác nhau.
• Do vy, khi giá c tng, s, khó so sánh doanh
thu, chi phí, li nhun thc t theo thi gian
hn.
Copyright © 2004 South-Western
Mt chi phí 'c bit ca l m phát không d
ki"n: Tái phân phi ca ci mt cách tùy tin
• Lm phát không d kin tái phân phi ca ci
trong công chúng theo h$ng không có li và
c*ng không cn thit.
• S tái phân phi này xy ra bi vì nhiu khon
vay trong nn kinh t c tính theo n v
hch toán—tin.
Copyright © 2004 South-Western
Tóm t(t chng
• Mc giá chung trong nn kinh t iu ch"nh 
cân b#ng cung tin và cu tin.
• Khi ngân hàng trung ng tng cung tin, nó
khin cho mc giá tng.
• S gia tng liên tc ca cung tin gây ra lm
phát kéo dài.
Copyright © 2004 South-Western

Tóm t(t chng
• Nguyên lý v tính trung lp ca tin kh-ng nh
r#ng nhng thay i ca cung tin ch" nh
hng n các bin danh ngha ch không nh
hng n các bin thc t.
• Chính ph có th trang tri cho chi tiêu ca
mình b#ng cách in thêm tin.
• iu này có th d&n n “thu lm phát” và
siêu lm phát.
8
Copyright © 2004 South-Western
Tóm t(t chng
• Theo hiu ng Fisher, khi t l lm phát tng,
lãi su t danh ngha tng mt lng tng ng,
và lãi su t thc t không i.
• Nhiu ngi ngh r#ng lm phát làm cho h!
nghèo i bi vì nó làm tng chi phí ca nhng
gì mà h! mua.
• Quan im này là mt sai lm vì lm phát c*ng
làm tng thu nhp danh ngha.
Copyright © 2004 South-Western
Tóm t(t chng
• Các nhà kinh t ã phân loi 6 chi phí ca lm
phát:
• Chi phí giy da
• Chi phí thc n
• Gia tng bin ng giá c tng i
• Nhng thay i không d kin v ngha v thu
• R'c ri và b t tin
• Tái phân phi ca ci mt cách tu( tin