Sinh học lớp 9 - Tiết 3 - Bài 3: lai một cặp tính
trạng (TIẾP)
I. MỤC TIÊU.
1. Kiến thức:
- Học sinh hiểu và trình bày được nội dung, mục đích
và ứng dụng của các phép lai phân tích.
- Hiểu và giải thích được vì sao quy luật phân li chỉ
nghiệm đúng trong những điều kiện nhất định.
- Nêu được ý nghĩa của quy luật phân li đối với lĩnh
vực sản xuất.
2. Kĩ năng:
- Kĩ năng tự tin khi trình bày các ý kiến trước nhóm
,tổ, lớp.
- Kĩ năng lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ / ý
tưởng, hợp tác trong hoạt động nhóm.
- Kĩ năng tìm kiém và xử lí thông tin khi đọc SGK,
quan sát sơ đồ lai để tìm hiểu về phép lai phân tích,
tương quan trội – lặn, trội không hoàn toàn.
- Phát triển tư duy lí luận như phân tích, so sánh,
luyện viết sơ đồ lai.
3. Thái độ:
- Yêu thích bộ môn. Tích cực học tập
II. CHUẨN BỊ.
- Tranh phóng to hình 3 SGK.
- Bảng phụ ghi bài tập trắc nghiệm.
III. PHƯƠNG PHÁP.
- Đàm thoại.
- Tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh, nêu
vấn đề và giải quyết vấn đề.
- Động não.
- Vấn đáp – tìm tòi.
- Trực quan.
- Dạy học nhóm Làm việc với sách giáo khoa
IV. HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC.
1. Ổn định tổ chức
- Kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra bài cũ
- Phát biểu nội dung quy luật phân li? Menđen giải
thích kết quả thí nghiệm trên đậu Hà Lan như thế
nào? (sơ đồ)
- Giải bài tập 4 SGK.
3. Bài học mới:
Hoạt động 1: Lai phân tích (14 - 16')
Mục tiêu: Học sinh trình bày được nội dung, mục
đích và ứng dụng của phép lai phân tích.
Hoạt động của
GV
Hoạt động của
HS
Nội dung
- Nêu tỉ lệ các - 1 HS nêu: hợp
1: Lai phân
loại hợp tử ở F
2
trong thí nghiệm
của Menđen?
- Từ kết quả tr
ên
GV phân tích các
khái ni
ệm: kiểu
gen, th
ể đồng
hợp, thể dị hợp.
- Hãy xác định
kết quả của
những phép lai
sau:
P: Hoa đ
ỏ x
Hoa trắng
AA
aa
P: Hoa đ
ỏ x
tử F
2
có tỉ lệ:
1AA:
2Aa: 1aa
- HS ghi nhớ
khái niệm.
- Các nhóm thảo
luận , viết sơ đồ
lai, nêu kết quả
của từng trường
hợp.
- Đại diện 2
nhóm lên bảng
viết sơ đồ lai.
- Các nhóm
khác hoàn thiện
tích
Kết luận:
1. M
ột số khái
niệm:
- Kiểu gen là tổ
hợp toàn bộ các
gen trong tế
bào cơ thể.
- Thể đồng hợp
có kiểu g
en
ch
ứa cặp gen
tương
ứng
gi
ống nhau
(AA, aa).
- Thể dị hợp có
ki
ểu gen chứa
Hoa trắng
Aa
aa
- Kết quả lai như
thế nào thì ta có
thể kết luận đậu
hoa đỏ P thuần
chủng hay không
thuần chủng?
- Điền từ thích
hợp vào ô trống
(SGK – trang 11)
- Khái niệm lai
phân tích?
- GV nêu; m
ục
đích của phép lai
phân tích nh
ằm
đáp án.
- HS dựa vào sơ
đồ lai để trả lời.
1- Trội; 2- Kiểu
gen; 3- Lặn; 4-
Đồng hợp trội;
5- Dị hợp
- 1 HS đọc lại
khái niệm lai
phân tích.
cặp gen gồm 2
gen tương
ứng
khác nhau (Aa).
2. Lai phân
tích:
-
là phép lai
gi
ữa cá thể
mang tính tr
ạng
tr
ội cần xác
đ
ịnh kiểu gen
v
ới cá thể mang
tính trạng lặn.
+ N
ếu kết
quả phép lai
đồng tính th
ì cá
th
ể mang tính
trạng trội có
ki
ểu gen đồng
xác đ
ịnh kiểu
gen c
ủa cá thể
mang tính tr
ạng
trội.
hợp.
+ N
ếu kết quả
phép lai phân
tính theo tỉ lệ
1:1 thì cá thể
mang tính tr
ạng
tr
ội có kiểu gen
dị hợp.
Hoạt động 2: Ý nghĩa của tương quan trội lặn (12 -
13')
Mục tiêu: HS nêu được vai trò của quy luật phân ly
đối với sản xuất.
Hoạt động của
GV
Hoạt động của
HS
Nội dung
- GV yêu c
ầu
HS nghiên c
ứu
th
ồn tin SGK,
- HS thu nhận
và xử lý thông
tin.
2: Ý nghĩa của
tương quan trội
lặn
th
ảo luận nhóm
và tr
ả lời câu
hỏi:
- Nêu tương
quan trội lặn
trong tự nhiên?
- Xác định tính
trạng trội, tính
trạng lặn nhằm
mục đích gì?
Dựa vào đâu?
- Việc xác định
độ thuần chủng
của giống có ý
nghĩa gì trong
sản xuất?
- Muốn xác định
độ thuần chủng
- Thảo luận
nhóm, thống
nhất đáp án.
- Đ
ại diện nhóm
trình bày, các
nhóm khác nhận
xét, bổ sung.
- HS xác định
được cần sử
dụng phép lai
phân tích và nêu
nội dung
phương pháp
hoặc ở cây trồng
Kết luận:
- Tương quan
trội, lặn là hiện
tượng phổ biến ở
giới sinh vật.
- Tính trạng trội
thường là tính
trạng tốt vì vậy
trong chọn giống
phát hiện tính
trạng trội để tập
hợp các gen trội
quý vào 1 kiểu
gen, tạo giống có
ý nghĩa kinh tế.
- Trong chọn
giống, để tránh
của giống cần
thực hiện phép
lai nào?
thì cho tự thụ
phấn.
sự phân li tính
trạng, xuất hiện
tính trạng xấu
phải kiểm tra độ
thuần chủng của
giống.
4. Củng cố
Khoanh tròn vào chữ cái các ý trả lời đúng:
1. Khi cho cây cà chua quả đỏ thuần chủng lai phân
tích. Kết quả sẽ là:
a. Toàn quả vàng c. 1 quả đỏ: 1 quả
vàng
b. Toàn quả đỏ d. 3 quả đỏ: 1 quả
vàng
2. ở đậu Hà Lan, gen A quy định thân cao, gen a quy
định thân thấp. Cho lai cây thân cao với cây thân thấp
F
1
thu được 51% cây thân cao, 49% cây thân thấp.
Kiểu gen của phép lai trên là:
a. P: AA x aa c. P: Aa x Aa
b. P: Aa x AA d. P: aa x aa
3. Trường hợp trội không hoàn toàn, phép lai nào cho
tỉ lệ 1:1
a. Aa x Aa c. Aa x aa
b. Aa x AA d. aa x aa
5. Hướng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Làm bài tập 3, 4 vào vở.
- Kẻ sẵn bảng 4 vào vở bài tập.