Giáo trình hướng dẫn kiểm toán doanh thu nhanh chóng và hiệu quả phần 5 ppt

§Ò ¸n m«n häc
S/v thùc hiÖn Hå thÞ Nguyªn – Líp KiÓm to¸n 43A
38

Mục tiờu
kiểm soỏt
nội bộ.
Cụng việc kiểm soỏt
nội bộ chủ yếu
Thử nghiệm
kiểm soỏt
Thử nghiệm cơ bản
Doanh
thu ghi sổ
là cú thực
-Quỏ trỡnh vào sổ
doanh thu được
chứng mỡnh = cỏc
chứng từ vận chuyển .
-Các hoá đơn, chứng
từ được đánh số và
theo dừi
-Xem xét các
hoá đơn bán
hàng trong mối
quan hệ với đơn
đặt hàng và vận
đơn.
-Kiểm tra tính
liên tục của hoá
đơn bỏn hàng

-Xem xột sổ nhật ký,
sổ cỏi, sổ chi tiết, tài
khoản 131.
-Đối chiếu các bút
toán trên cơ sở nhật
ký bỏn hàng và
chứng từ vận chuyển
.
-Đối chiếu hoá đơn
với chứng từ phờ
duyệt phương thức
bỏn
Cỏc mục
tiờu thu
được phê
chuẩn và
cho phép
một cách
đứng đắn
-Sự phờ duyệt tập
trung vào:
+ Phương thức bỏn
và giao hàng.
+ Giỏ bỏn, phương
thức thanh toỏn, cước
phớ vận chuyển.
-Xem xét các
chứng từ về sự
phê duyệt các
vấn đề trọng

điểm có đầy đủ
và đúng đắn
-So sánh giá bán trên
hoá đơn bán hàng với
biểu giá hiện hành tại
đơn vị.
-Đối chiếu các chứng
từ phê chuẩn với các
quy định tại đơn vị.
Các mục
tiêu thu
đều được
ghi sổ đầy
đủ
-Các chứng từ vận
chuyển đều được
đánh số và ghi chép.
-Các hoá đơn đều
được đánh số trước và
ghi chộp.
-Kiểm tra tính
liên tục của các
vận đơn.
-Kiểm tra tính
liên tục của các
hoá đơn bỏn
hàng.
Đối chiếu các chứng
từ vận chuyển với
các hoá đơn bỏn

hàng và cỏc bỳt toỏn
ghi sổ kế toỏn.
Doanh
thu đó
được tính
toán đúng
và ghi sổ
chính xỏc

Kiểm soát độc lập quá
trỡnh lập hoỏ đơn và
quỏ trỡnh ghi sổ
doanh thu bỏn hàng.
Xem xột sự vi
phạm quy chế
kiểm soỏt nội bộ
trờn cỏc chứng
từ nghi vấn
-Tính lại số liệu trên
hoá đơn.
-Đối chiếu bút toán
trên chứng từ với sổ
sách.
-Đối chiếu các thông
tin trên hoá đơn với
các chứng từ vận
đơn, đơn đặt hàng…
Click to buy NOW!
P
D

F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k

.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c

u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
§Ò ¸n m«n häc
S/v thùc hiÖn Hå thÞ Nguyªn – Líp KiÓm to¸n 43A
39

Doanh
thu được
ghi sổ
đúng kỳ
-Các thủ tục ghi sổ
doanh thu đặc biệt là
nhiệm vụ trước và sau
ngày khúa sổ kế toỏn.
-Kiểm tra nội bộ
-Xem xột cỏc
chứng từ chưa
tớnh tiền và chưa
vào sổ, doanh
thu nhận trước,
doanh thu bỏn

chịu.
-Kiểm tra sự vi
phạm quy chế
ki
ểm soỏt nội bộ
-So sánh ngày các
nghiệp vụ tiêu thụ đó
ghi sổ với ngày giao
hàng, ngày vận
chuyển.
-Kiểm tra nhiệm vụ
phát sinh gần ngày
kết thúc niên độ.
Các mục
tiêu thu
được ghi
chộp và
cộng dồn
đúng
-Phõn cỏch trỏch
nhiệm ghi sổ.
-Kiểm tra nội bộ
-Quan sát đối
chiếu các nghiệp
vụ.
-Kiểm tra vi
phạm quy chế
kiểm soỏt nội bộ

Cộng lại cỏc sổ nhật

ký, theo dừi quỏ
trỡnh ghi sổ TK 511,
131.

Bảng 1.2: Tổng hợp cỏc mục tiờu cỏc quỏ trỡnh kiểm soỏt nội bộ và cỏc loại
trắc nghiệm nghiệp vụ bỏn hàng.
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d

o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w

e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
§Ò ¸n m«n häc
S/v thùc hiÖn Hå thÞ Nguyªn – Líp KiÓm to¸n 43A
40

4. Kiểm toán doanh thu hoạt động tài chính.
Đối với các khoản doanh thu hoạt động tài chính số lượng nghiệp vụ phát
sinh trong năm tài chính thường không lớn lắm do đó KTV có thể tiến hành
kiểm toán 100% các nghiệp vụ hoặc cũng có thể chọn mẫu để kiểm tra. Khi
kiểm tra chi tiết các khoản này KTV cần chú ý:
 Tính đúng kỳ: Kiểm tra chứng từ của một số nghiệp vụ thu thập và

chi phớ phỏt sinh trước và sau thời gian khoá sổ để xem xét ngày
tháng ghi trên sổ chi tiết xem có mục nào là của năm sau nhưng đơn
vị lại tính vào của năm nay.
 Tớnh trọn vẹn: Để phát hiện các khoản doanh thu hoạt động tài
chính không được ghi chộp, KTV cú thể sử dụng cỏc thủ tục kiểm
toỏn sau:
+/ Xem xột cỏc nghiệp vụ ghi giảm chi phí trong kỳ, nhiều doanh
nghiệp hạch toán các khoản doanh thu hoạt động tài chính để giảm chi
phí trong kỳ. Sai sót này không làm ảnh hưởng đến tổng thu nhập của
doanh nghiệp lại gây đảo lộn trong từng loại thu nhập. Trong trường
hợp này, nếu số tiền trọng yếu, KTV đề nghị đơn vị ghi nhận vào doanh
thu hoạt động tài chính để đảm bảo trỡnh bày trung thực trờn bỏo cỏo
kết quả hoạt động kq.
+/ Xem xột cỏc nghiệp vụ cú nội dung khụng rừ ràng: Những khoản
thu này cú thể là doanh thu hoạt động tài chính mà đơn vị vụ tỡnh hay
cố ý ghi chộp vào một nội dung khỏc.
+/ Đối với các khoản thu có tính chất định kỳ như tiền thuê tài sản cố
định, lói cho vay vốn…KTV cần lập bảng kờ doanh thu tài chớnh hàng
thỏng để phát hiện những tháng chưa hoặc không được ghi chộp.
Để kiểm tra các doanh thu hoạt động tài chính được ghi sổ là có
thật, KTV tiến hành đối chiếu giữa sổ tổng hợp và sổ chi tiết các khoản
doanh thu hoạt động tài chính (TK 155) với các chứng từ liên quan.
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h

a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!

P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a

c
k
.
c
o
m
§Ò ¸n m«n häc
S/v thùc hiÖn Hå thÞ Nguyªn – Líp KiÓm to¸n 43A
41

 Kiểm tra về sự phân loại, chính xác cộng dồn đúng: KTV cũng
tiến hành đối chiếu các sổ sách với chứng từ và ngược lại. Khi kiểm
tra các khoản doanh thu hoạt động tài chính cần chú ý:
+/ Đối với các khoản liên quan đến hoạt động góp vốn liên doanh, cần
kiểm tra hợp đồng liên doanh, biên bản họp Hội đồng quản trị của công
ty liên doanh liên quan đến việc phân chia kq, BCTC và các tài liệu liên
quan khác của công ty liên doanh.
+/ Đối với khoản thu lói: Kiểm tra phiếu, bảng tớnh lói, đối chiếu các
hợp đồng có liên quan, so sánh với mức lói suất quy định hiện hành của
nhà nước, lưu ý nguyờn tắc chia cắt niờn độ trong hạch toán bằng cách
kiểm tra phiếu và bảng tính lói lần cuối trong niờn, kiểm tra bỳt toỏn
hạch toỏn.
+/ Đối với những khoản doanh thu liên quan đến hoạt động đầu tư mua
bỏn chứng khoỏn, kiểm tra bỳt toỏn hạch toỏn.
+/ Đối với các khoản doanh thu về chênh lệch tỉ giá: KTV có thể lấy
kết quả của phần kiểm toán chênh lệch tỉ giá.
+/ Kiểm tra các khoản doanh thu tài chính đó được tớnh thuế thu nhập
tại bờn thứ hai ( bờn gúp vốn, bờn nhận đầu tư ).
5. Kiểm toỏn thu nhập bất thường
Mục đích của việc kiểm tra các khoản thu nhập bất thường là nhằm xem

xột cỏc nghiệp vụ này cú làm phỏt sinh thu nhập bất thường và đúng với số
liệu đó thanh toỏn hay khụng, khi kiểm tra cần nắm vững cỏc vấn đề sau:
+/ Trường hợp thu nhập bất thường là nhượng, bỏn, thanh lý tài sản cố
định thỡ số thu nhập bao gồm toàn bộ số tiền thu được từ nhượng, bỏn, thanh
lý tài sản cố định bao gồm cả giá trị phế liệu thu hồi ( chưa trừ một khoản chi
phớ nào ).
+/ Cỏc khoản thu nhập bất thường khi phát sinh đều phải lập biên bản ghi
nhận phát sinh là ý kiến xử lý của người cú thẩm quyền, kiểm tra xem xột cỏc
khoản thu nhập bất thường khỏc chưa được ghi chộp.
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w

w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V

i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
§Ò ¸n m«n häc
S/v thùc hiÖn Hå thÞ Nguyªn – Líp KiÓm to¸n 43A
42

Để kiểm tra KTV có thể thực hiện việc xem xét các nhiệm vụ hạch toán
liờn quan như:
+/ Xem xột cỏc nghiệp vụ phỏt sinh: Sai sút này tuy khụng làm ảnh

hưởng đến thu nhập của doanh nghiệp nhưng lại ảnh hưởng đến kết quả của
từng hoạt động. Do vậy cần kiểm tra và phát hiện đề nghị hạch toán cho
đúng.
+/ Xem xột cỏc nghiệp vụ thu tiền: Nhằm phỏt hiện cỏc khoản thu tiền
bất thường hoặc cú nội dung khụng rừ ràng, cú liờn quan đến những khoản
thu bất thường trong kỳ hạch toỏn.
+/ Xem xột cỏc nghiệp vụ phải trả: Vỡ theo ý định chủ quan doanh
nghiệp có thể hạch toán một số khoản vào tài khoản phải trả nhưng thực tế
khụng trả.
III. Kết thỳc kiểm toỏn
Kết thúc kiểm toán là giai đoạn cuối cùng của kiểm toán khoản mục
doanh thu. Sau khi hoàn thành các công việc kiểm toán trong từng phần
hành, KTV phải tổng hợp, đánh giá các thông tin đó thu thập được nhằm
soát xét được toàn bộ quỏ trỡnh kiểm toỏn, cụ thể ở đây là kiểm toán doanh
thu. Để đạt được mục đích này thông thường KTV phải làm các thủ tục sau
đây:
 Áp dụng các thủ tục phân tích để đánh giá tính đồng bộ và sát thực
của các thông tin thu thập được đối với từng phần hành động trên
BCTC.
 Đánh giá sự đầy đủ của bằng chứng nhằm xem xét bằng chứng thu
thập được đó đầy đủ cho việc ra quyết định KTV hay chưa.
 Đánh giá tổng hợp các sai sót phát hiện được nhằm nhận biết tổng số sai
sút của tất cả các khoản mục trên BCTC phục vụ cho mục đích đưa ra ý
kiến.
 Rà soỏt lại hồ sơ kiểm toán để đánh giá công việc của KTV trong
nhóm. Bên cạnh đó cũn nhằm xem xột cỏc chuẩn mực kiểm toỏn đó
Click to buy NOW!
P
D
F

-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.

c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u

-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Đề án môn học
S/v thực hiện Hồ thị Nguyên Lớp Kiểm toán 43A
43

c tuừn th trong qu trnh thc hin nh th no, khc phc
nhng xột oỏn thiờn lch ca KTV.
Yờu cu n v cung cp th gii trnh ca cc nh qun lý gii
ỏp nhng thiu sút v tn ti ca n v phc v cho mc ớch ra ý
nh.
Kim tra li cỏc khai bỏo trờn BCTC cú ỳng n v tuõn theo
chun mc k toỏn hin hnh hay khng.
Xem xột cỏc thụng tin khỏc trờn bỏo cỏo ca n v phỏt hin
nhng bt hp lý trong bỏo cỏo ny v cỏc quyt nh TC hin hnh.
Ngoi ra KTV cn phi thc hin cc th tc kim ton b sung nh
xem xt cc s kin xy ra sau ngay kt thỳc niờn , xem xột cỏc gi thuyt
kinh doanh ca n v.
Cụng vic cui cựng kt thỳc cuc kim toỏn l KTV cn c vo
bng chng thu thp c v cc pht hin trong qu trnh kim ton tin
hnh pht hnh bo co kim ton. Bo co kim ton l sn phm cui cng
ca cuc kim ton cỳ vai tr ht sc quan trng nhm by t ý kin ca KTV

v BCTC, ng thi kin ngh giỳp cho khỏch hng cú c s a ra cỏc quyt
nh ỳng trong iu hnh v qun lý doanh nghip.
Phn III: MT S ớ KIN NHN XT V NH GI CHUNG V
QUY TRốNH KIM TON DOANH THU VIT NAM

Vit nam cụng tỏc kim toỏn ti chớnh núi chung m kim toỏn
doanh thu núi riờng ngy mt hon thin v em li hiu qu cao i vi cỏc
doanh nghip .Mt s cụng ty kim toỏn VACO, AASC, A&C ú thc
hin quy trnh kim ton doanh thu da trn chun mc kim ton Quc t
v chun mc kim Vit nam .Tuy nhin ,cc KTV lun cỳ s vn dng mt
cch sng to v linh hot cc th tc kim ton vo iu kin c th vi mc
ớch t c hiu qu so vi thi gian chi phớ b ra ng thi cú c nhng
ỏnh giỏ v kt lun cú chớnh xỏc cao nht em li s tin cy cho khỏch
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w

e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n

g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
§Ò ¸n m«n häc
S/v thùc hiÖn Hå thÞ Nguyªn – Líp KiÓm to¸n 43A
44

hàng và những người nhận tin .Quỏ trỡnh kiểm toỏn doanh thu cú thể được
nhận xột một cỏch khỏi quỏt như sau:
*Giai đoạn chuẩn bị kiểm toỏn : Chuẩn bị kiểm toán bao gồm việc tiếp cận
khách hàng ,lập kế hoạch tổng quát và lập kế hoạch chi tiết .Tiếp cận khách
hàng là khâu được cỏc cụng ty coi trọng vỡ đó là bước khới đầu tạo niềm tin
ban đầu cho khách hàng uy tín của công ty .Thủ tục kết thúc kiểm toán được
thực hiện theo đúng quy định của pháp luật và phù hợp với chuẩn mực kiểm
toán số 210 về “hợp đồng kiểm toán “ trong hệ thống chuẩn mực kiểm toỏn
Việt nam
*Giai đoạn thực hiện kiểm toán : Thực hiện kiểm toỏn núi chung và kiểm
toán doanh thu nói riêng được tiến hành trờn cơ sở kế hoạch kiểm toán đó
được xác định trong kế hoạch kiểm toán chi tiết và chương trỡnh kiểm toỏn
của cỏc cụng ty .Cỏc cụng ty đó tiến hành kiểm toỏn theo một trỡnh tự chặt
chẽ ,kết hợp kiểm tra đối chiếu tổng hợp và chi tiết, tiên hành chọn mẫu khoa
học và tận dụng tối đa tài liệu mà khách hàng cung cấp .Bên canh đó, KTV đó
cú sỏng tạo và vận dụng linh hoạt cỏc thủ tục kiểm toỏn khi tiến hành kiểm
toỏn doanh thu .
*Giai đoạn kết thúc : Trong giai đoạn kết thúc, các công ty thực hiện đầy đủ
các công việc cần thiết từ việc soát xét các sự kiện xảy ra sau ngày lập BCTC
đến kiểm tra giấy tờ làm việc của KTV cuối cùng là lập báo cáo kiểm toán và
thư quản lý.
Báo cáo kiểm toán do các công ty đưa ra rừ ràng ,chặt chẽ và minh
bạch phự hợp với Chuẩn mực kiểm toỏn Việt nam số 700 về “ Bỏo cỏo kiểm
toỏn về BCTC “. Cỏc ý kiến và kết luận được đưa ra trong BCTC trung thực,
độc lập, khách quan và tạo được sự tin cậy cho khỏch hàng và người quan
tõm.
Tuy vậy hoạt động kiểm toỏn ở Việt Nam cũn hết sức non trẻ so với bề
dày lịch sử của ngành kiểm toỏn thế giới, nờn hoạt động này cũn thiếu kinh
nghiệm, khụng trỏnh khỏi những mặt hạn chế trờn cả gúc độ lý thuyết và thực

Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r

a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.

d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
§Ò ¸n m«n häc
S/v thùc hiÖn Hå thÞ Nguyªn – Líp KiÓm to¸n 43A
45

tế. Hoạt động kiểm toán của chúng ta vẫn cũn nhiều tồn tại, chưa chiếm được
ưu thế cạnh tranh với cỏc cụng ty nước ngoài, chất lượng kiểm toỏn, tư vấn
chưa thỏa món cỏc đối tượng sử dụng cỏc thụng tin tài chớnh, nhận thức của
xó hội về kiểm toỏn chưa hoàn toàn đúng mức và đầy đủ. Hơn nữa, khung
pháp lý cho hoạt động kế toỏn – kiểm toỏn cũn thiếu và chưa đồng bộ, nhiều
quy định cũn chưa thống nhất, chưa phự hợp với thụng lệ và chuẩn mực quốc
tế.
Do vậy, để nâng cao chất lượng cũng như hiệu quả cuộc kiểm toán để
có thể hội nhập quốc tế không chỉ là sự nỗ lực phấn đấu của cỏc cụng ty kiểm
toỏn mà cũn phải cú sự quan tõm hơn nữa của chính phủ để đưa hoạt động
kiểm toán nước ta phỏt triển hơn nữa.

Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w

w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
§Ò ¸n m«n häc
S/v thùc hiÖn Hå thÞ Nguyªn – Líp KiÓm to¸n 43A
46


KẾT LUẬN

Kiểm toỏn khoản mục doanh thu là phần hành kiểm toỏn tương đối
phức tạp và mất nhiều thời gian do đặc điểm của các khoản doanh thu có liên
quan trực tiếp tới rất nhiều quy định quản lý của Nhà nước, việc hạch toỏn dễ
xảy ra sai sút và gian lận cú ảnh hưởng tới kết quả hoạt động của doanh
nghiệp. Do vậy đũi hỏi KTV phải thực hiện và tuõn thủ chặt chẽ quy trỡnh
kiểm toỏn để đưa ra cỏc ý kiến là xỏc thực, đúng thực tế. Tuy nhiên thực tiễn
kiểm toán khoản mục doanh thu cho thấy rằng chúng ta chưa cú một chuẩn
mực chung cú tớnh phỏp lý cao làm nền tảng cho hoạt động kiểm toán. Do đó
việc ban hành một chuẩn mực kiểm toán khoản mục doanh thu có ý nghĩa rất
quan trọng trong việc nõng cao chất lượng kiểm toỏn khoản mục doanh thu
núi riờng và kiểm toỏn BCTC núi chung. Chớnh vỡ vậy cần sự hỗ trợ mạnh
mẽ hơn nữa của Nhà nước cũng như cỏc ban ngành liờn quan nhằm nõng cao
hiệu quả của ngành kiểm toỏn.

Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u

-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w

w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m