giai phap trong gian lan pps

1.bạn đã được trang bị để chống lại gian lận chưa?
Trong bối cảnh tình hình gian lận gia tăng, thành viên HĐQT kiểm
toán độc lập, các cơ quan thực thi pháp luật và các bên liên quan
khác đã nâng cao nhận thức và kỳ vọng ở hành vi kinh doanh và
thông lệ quản trị của DN. Sự quan tâm của họ đã đặt ban điều
hành cấp cao trước những câu hỏi sau về việc DN đối phó thế
nào với rủi ro gian lận:
- Bạn có các biện pháp quản trị gian lận và quy trình nhận biết rủi
ro gian lận phù hợp không?
- Bạn có biết các loại rủi ro gian lận nào phổ biến nhất trong
ngành của bạn không? Bạn có biết các loại gian lận nào dễ xảy ra
tại các một số bộ phận kinh doanh hoặc địa phương của bạn
không?
- Bạn có các biện pháp kiểm soát nội bộ đủ khả năng giảm thiểu
rủi ro gian lận không? Bạn có các biện pháp kiểm soát tự động có
thể phát hiện các hành vi gian lận không?
- Bạn có kiểm tra tính hiệu quả của các biện pháp kiểm soát
phòng ngừa và phát hiện không?
- Bạn có các quy định về điều tra gian lận để áp dụng khi phát
hiện gian lận không?
Chương trình quyết tâm phòng chống gian lận có thể là bằng
chứng hữu hình về văn hóa trung thực; giúp ngăn chặn gian lận
và hỗ trợ phát hiện sớm; hạn chế các bất ngờ tiêu cực làm ảnh
hưởng tới uy tín, độ tin cậy và giá cổ phiếu; và nâng cao niềm tin
của các bên liên quan chính.
Chương trình phòng chống gian lận giúp ban điều hành cấp cao
đánh giá từng yếu tố của mô hình phòng chống gian lận, xác định
cơ hội cải tiến, đưa ra quy trình áp dụng các cải tiến đó, và giúp
ban lãnh đạo trong việc giám sát tính hiệu quả của chương trình
này.
Cách tiếp cận thực tế

Sơ đồ dưới đây minh họa chương trình phòng chống gian lận mà
các công ty có thể áp dụng, và nêu lên 6 yếu tố chính của
chương trình này. (Xem sơ đồ dưới).
Thiết lập văn hóa chung phù hợp trong tổ chức bao gồm:
- Bộ quy tắc ứng xử - thúc đẩy hành vi trung thực và phù hợp đạo
đức;
- Các chính sách phòng chống gian lận - thiết lập các chính sách
hướng dẫn nhân viên trong những vấn đề phức tạp, đưa ra quy
trình báo cáo các nghi ngờ về gian lận và hỗ trợ/bảo vệ người tố
giác;
- Đào tạo nâng cao nhận thức về gian lận - giáo dục nhân viên về
quy tắc ứng xử của DN, giúp nhân viên hiểu về quy trình báo cáo
các hành vi nghi ngờ có gian lận và truyền thông về các biện
pháp kỷ luật có thể áp dụng trong trường hợp gian lận.
Các biện pháp phòng ngừa nhằm xác định và giảm thiểu các rủi
ro gian lận cụ thể bao gồm:
- Đánh giá rủi ro gian lận - xác định các lĩnh vực dễ bị các loại
gian lận như loại gian lận phổ biến với đa số DN, loại gian lận cụ
thể trong ngành nghề kinh doanh của DN và/hoặc rủi ro phổ biến
tại khu vực địa lý cụ thể;
- Giám sát, kiểm soát - đối chiếu rủi ro gian lận xác định được từ
quy trình đánh giá rủi ro với các biện pháp kiểm soát và đánh giá
hiệu quả của các kiểm soát đó trong việc phòng ngừa hoặc phát
hiện gian lận.
Các phương thức đối phó cần áp dụng khi có nghi vấn về gian
lận hoặc khi phát hiện gian lận bao gồm:
- Kế hoạch đối phó với gian lận - thiết lập quy định điều tra, trong
đó có bao gồm việc phân tích nguyên nhân sâu xa của vấn đề,
qua đó xác định các biện pháp điều chỉnh nhằm ngăn ngừa hoặc
phát hiện được gian lận trong tương lai và củng cố quy trình kỷ

luật đảm bảo tính nhất quán.
Để áp dụng thành công chương trình phòng chống gian lận cần
có kiến thức chuyên môn, kỹ năng và kinh nghiệm. Mỗi đơn vị
cần đánh giá đúng mức tầm quan trọng của chương trình phòng
chống gian lận dựa trên quy mô và thực trạng của mình.
2.Để phát hiện gian lận, nhà đầu tư cần thường xuyên cập nhật
thông tin phi tài chính về công ty, đội ngũ lãnh đạo và sự thay đổi
các cổ đông lớn. Khi có sự thay đổi liên tục giám đốc tài chính
hoặc kế toán trưởng, nhà đầu tư cũng cần tìm hiểu nguyên nhân.
Các cổ đông nên làm quen với cách đọc báo cáo tài chính, đặc
biệt là các thông tin trong thuyết minh báo cáo và hiểu một số chỉ
số tài chính cơ bản như vòng quay hàng tồn kho, số ngày phải
thu, tỉ lệ lãi gộp. Có như vậy, nhà đầu tư mới thấy được sự bất
hợp lý của số ngày phải thu trong báo cáo năm nay so với năm
trước, rủi ro nợ xấu không được lập dự phòng, sự biến động lớn
số dư của các tài sản hay các khoản nợ tiềm ẩn. Nhà đầu tư
cũng cần cảnh giác trước sự thay đổi chính sách khấu hao, các
giao dịch với các bên liên quan và những khoản chi phí hay thu
nhập bất thường.
3.Các giải pháp cho VN
Gian lận nói chung và gian lận trên báo cáo tài chính nói riêng
phát triển cùng với sự phát triển của xã hội và ngày càng biểu
hiện tinh vi, là hành vi không thể triệt tiêu. Gian lận có ảnh hưởng
tiêu cực đến sự phát triển của xả hội. Tại VN cũng như các quốc
gia trên thế giới, nguy cơ xuất hiện gian lận trên báo cáo tài chính
doanh nghiệp ở rất cao.
Để hạn chế và phát hiện gian lận, trước hết cần xây dựng hệ
thống kiểm soát nội bộ hữu hiệu. Các doanh nghiệp VN cần có
nhận thức đúng đắn và đầy đủ về tầm quan trọng và lợi ích của
việc xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ vững mạnh. Ngoài ra,

để phát hiện gian lận, doanh nghiệp cần sử dụng các biện pháp
khác như là: thành lập bộ phận kiểm toán nội bộ, hay thiết lập
đường dây nóng để thu nhận các thông tin nhanh chóng nhất.
Kế đến, cần tăng cường trách nhiệm của KTV đối với gian lận
trong kiểm toán BCTC và đây cũng là xu hướng chung của các
quốc gia trên thế giới. Bởi lẽ xét cho đến cùng, một trong những
mục tiêu quan trọng của kết quả kiểm toán báo cáo tài chính là
phải nhằm góp phần ổn định thị trường chứng khoán, thông qua
việc xác nhận là các báo cáo tài chính có trung thực và hợp lý
hay không. Nếu mục tiêu này không đạt, sự tồn tại của nghề
nghiệp kiểm toán sẽ không còn cần thiết.
Để giúp KTV phát hiện gian lận, cần có các hướng dẫn chi tiết
cho KTV về các nhân tố đưa đến gian lận và các phương pháp
thực hiện gian lận. Muốn vậy, cần hiệu đính chuẩn mực kiểm toán
VSA 240 về gian lận. Có thể dựa trên các công trình nghiên cứu
để hiệu đính chuẩn mực kiểm toán VAS 240. Ba nhân tố chính
cần được nêu ra trong chuẩn mực VSA 240 là: áp lực, cơ hội và
thái độ. Các hướng dẫn chi tiết về các phương pháp thực hiện
gian lận có thể dựa vào công trình nghiên cứu của ACFE như đã
nêu trên.