Tìm hiểu về Định nghĩa về Công nghiệp hóa- Hiện đại hóa doc

Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-
Hiện đại hoá ở Việt Nam


1
L
ỜI
NÓI
ĐẦU


H
ộ
i ngh
ị

đạ
i bi
ể
u toàn qu
ố
c ban ch
ấ
p hành trung ương
Đả
ng gi

ữ
a
nhi
ệ
m k
ỳ
khoá VII (1-1990)
đã
nh
ậ
n
đị
nh r
ằ
ng:
“M
ặ
c dù c
ò
n nhi
ề
u y
ế
u kém ph
ả
i kh
ắ
c ph
ụ
c nh

ữ
ng thành t
ự
u quan
tr
ọ
ng
đã

đạ
t
đượ
c,
đã
và đang t
ạ
o ra nh
ữ
ng ti
ề
n
đề
đưa
đấ
t n
ướ
c sang m
ộ
t
th

ờ
i k
ỳ
phát tri
ể
n m
ớ
i
đẩ
y t
ớ
i m
ộ
t b
ướ
c công nghi
ệ
p hoá- hi
ệ
n
đạ
i hoá
đấ
t
n
ướ
c”
Công nghi
ệ
p ho

á, hi
ệ
n
đ
ạ
i ho
á s
ẽ
gi
úp chúng ta l
ự
c m
ớ
i
đ
ể
t
ăng
tr
ưở
ng nhanh t
ố
c
độ
phát tri
ể
n, không nh
ữ
ng th
ế

nh
ờ
có hi
ệ
n
đạ
i hoá chúng
ta có đi
ề
u ki
ệ
n đi t
ắ
t, đón
đầ
u đó là bài toán t
ổ
ng h
ợ
p
để
gi
ả
i bài toán phát
tri
ể
n
đấ
t n
ướ

c.
Nghiên c
ứ
u công nghi
ệ
p hoá hi
ệ
n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c trong n
ề
n kinh t
ế

l
à m
ộ
t v
ấ
n
đề
b
ứ
c xúc, nóng b
ỏ
ng trong nhi

ề
u năn nay và
đượ
c đông
đả
o các
nhà nghiên c
ứ
u, trong đó có
độ
i ng
ũ
sinh viên quan tâm. Nghiên c
ứ
u nh
ằ
m
nh
ậ
n th
ứ
c r
õ
t
ừ
đó đưa ra nh
ữ
ng gi
ả
i pháp nh

ằ
m phát huy s
ử
d
ụ
ng t
ố
i đa m
ọ
i
ngu
ồ
n l
ự
c trong n
ư
ớ
c v
à tranh th
ủ
s
ự

ủ
ng h
ộ
qu
ố
c t
ế

ph
ụ
c v
ụ
s
ự
c
ông nghi
ệ
p
hoá -hi
ệ
n
đ
ạ
i ho
á .

Cùng v
ớ
i s
ự
n
ỗ
l
ự
c c
ố
g
ắ

ng chung c
ủ
a toàn
Đả
ng, toàn dân trong công
cu
ộ
c khôi ph
ụ
c và phát tri
ể
n kinh t
ế
. Là m
ộ
t công dân tương lai c
ủ
a
đấ
t
n
ướ
c, em mong mu
ố
n
đượ
c góp ph
ầ
n nh
ỏ

bé c
ủ
a m
ì
nh nghiên c
ứ
u các v
ấ
n
đề
cơ b
ả
n v
ề
công ngh
ịê
p hoá- hi
ệ
n
đạ
i hoá
ở
Vi
ệ
t Nam.
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá

-
Hiện đại hoá ở Việt Nam


2
I . CÔNG
NGHIỆP
HOÁ,
HIỆN

ĐẠI
HOÁ LÀ
GÌ
?
T
ừ
tr
ướ
c t
ớ
i nay, có nhi
ề
u
đị
nh ngh
ĩ
a khác nhau v
ề
công nghi
ệ

p
hoá. V
ậ
y nên hi
ể
u ph
ạ
m trù này như th
ế
nào?
Quan ni
ệ
m đơn gi
ả
n nh
ấ
t v
ề
công nghi
ệ
p hoá cho r
ằ
ng “ công nghi
ệ
p
ho
á là đưa
đặ
c tính công nghi
ệ

p cho m
ộ
t ho
ạ
t
độ
ng, trang b
ị
( cho m
ộ
t vùng,
m
ộ
t n
ướ
c), các nhà máy, các lo
ạ
i công nghi
ệ
p ” Quan ni
ệ
m mang tính tri
ế
t
t
ự
này
đượ
c h
ì

nh thành trên cơ s
ở
khái quát quá tr
ì
nh h
ì
nh thành l
ị
ch s
ử

công nghi
ệ
p ho
á
ở
c
ác n
ư
ớ
c T
ây Âu, B
ắ
c M
ỹ
.


Nghiên c
ứ

u
đị
nh ngh
ĩ
a ph
ạ
m trù công nghi
ệ
p hoá c
ủ
a các nhà kinh t
ế

Liên Xô (c
ũ
) ta th
ấ
y trong cu
ố
n giáo khoa kinh t
ế
chính tr
ị
c
ủ
a Liên Xô
đư
ợ
c d
ị

ch sang ti
ế
ng Vi
ệ
t Nam 1958, ng
ườ
i ta
đã

đị
nh ngh
ĩ
a “ công nghi
ệ
p
hoá XHCN là phát tri
ể
n
đạ
i công nghi
ệ
p, tr
ướ
c h
ế
t là công nghi
ệ
p n
ặ
ng, s

ự

ph
át tri
ể
n
ấ
y c
ầ
n thi
ế
t cho vi
ệ
c c
ả
i t
ạ
o toàn b
ộ
n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân trên cơ
s
ở
k
ỹ

thu
ậ
t tiên ti
ế
n.”
Quan đi
ể
m công nghi
ệ
p hoá là quá tr
ì
nh xây d
ự
ng và phát tri
ể
n
đạ
i công
nghi
ệ
p, tr
ư
ớ
c h
ế
t l
à công nghi
ệ
p n
ặ

ng c
ủ
a c
ác nhà kinh t
ế
h
ọ
c Li
ên Xô
đ
ã

đư
ợ
c ch
úng ta ti
ế
p nh
ậ
n thi
ế
u s
ự
ph
ân tích khoa h
ọ
c
đ
ố
i v

ớ
i
đi
ề
u k
i
ệ
n c
ụ
th
ể

c
ủ
a n
ướ
c ta. Cu
ố
n “ T
ừ
đi
ể
n ti
ế
ng Vi
ệ
t”
đã
gi
ả

i thích công nghi
ệ
p hoá là quá
tr
ì
nh xây d
ự
ng n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t cơ khí l
ớ
n trong t
ấ
t c
ả
các ngành c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế

qu
ố
c dân và
đặ

c bi
ệ
t công nghi
ệ
p n
ặ
ng, d
ầ
n t
ớ
i s
ự
tăng nhanh tr
ì
nh
độ
trang
b
ị
k
ỹ
thu
ậ
t cho lao
độ
ng và nâng cao năng su
ấ
t lao
độ
ng. Trên th

ự
c t
ế
, quá
tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c nh
ữ
ng năm 60, ta
đã
m
ắ
c ph
ả
i
sai l
ầ
m đó, k
ế
t qu

ả
là n
ề
n kinh t
ế
v
ẫ
n không thoát kh
ỏ
i n
ề
n công nghi
ệ
p l
ạ
c
h
ậ
u, n
ông nghi
ệ
p l
ạ
c h
ậ
u, k
ế
t c
ấ
u h

ạ
t
ầ
ng y
ế
u
kém M
ặ
c d
ù không
đ
ạ
t
đư
ợ
c
m
ụ
c ti
êu nhưng c
ũ
ng ch
ính nh
ờ
c
ông nghi
ệ
p ho
á mà n
ư

ớ
c ta
đ
ẫ
x
ây d
ự
ng
đượ
c m
ộ
t s
ố
cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t k
ỹ
thu
ậ
t nh
ấ
t
đị
nh, t
ạ
o ra ti

ề
m l
ự
c v
ề
kinh t
ế
-
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-
Hiện đại hoá ở Việt Nam


3
qu
ố
c ph
ò
ng, ph
ụ
c v
ụ
chi
ế
n tranh,
đ

ả
m b
ả
o
đư
ợ
c ph
ầ
n n
ào
đ
ờ
i s
ố
ng nh
ân
d
ân.
Năm 1963, t
ổ
ch
ứ
c phát tri
ể
n công nghi
ệ
p c
ủ
a Liên hi
ệ

p qu
ố
c (
UNIDO)
đã
đưa ra m
ộ
t
đị
nh ngh
ĩ
a: “công nghi
ệ
p hoá là m
ộ
t quá tr
ì
nh phát
tri
ể
n kinh t
ế
, trong quá tr
ì
nh này, m
ộ
t b
ộ
ph
ậ

n ngày càng tăng các ngu
ồ
n c
ủ
a
c
ả
i qu
ố
c dân
đượ
c
độ
ng viên
để
phát tri
ể
n cơ c
ấ
u kinh t
ế
nhi
ề
u ngành
ở

trong n
ướ
c v
ớ

i k
ỹ
thu
ậ
t hi
ệ
n
đạ
i.
Đặ
c đi
ể
m c
ủ
a cơ c
ấ
u kinh t
ế
này là có m
ộ
t
b
ộ
ph
ậ
n luôn thay
đổ
i
để
s

ả
n xu
ấ
t ra tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t, hàng tiêu dùng và có
kh
ả
n
ăng
đ
ả
m b
ả
o cho to
àn b
ộ
n
ề
n kinh t
ế
ph
át tri
ể
n v
ớ

i nh
ị
p
đ
ộ
cao,
đ
ả
m
b
ả
o
đạ
t t
ớ
i s
ự
ti
ế
n b
ộ
c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
và x
ã
h

ộ
i.” Theo quan đi
ể
m này, quá
tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá nh
ằ
m th
ự
c hi
ệ
n nhi
ề
u m
ụ
c tiêu ch
ứ
không ph
ả
i ch
ỉ

nh
ằ
m m
ộ
t m

ụ
c tiêu kinh t
ế
-k
ỹ
thu
ậ
t.
C
ò
n theo quan ni
ệ
m m
ớ
i phù h
ợ
p v
ớ
i đi
ề
u ki
ệ
n n
ướ
c ta th
ì
công
nghi
ệ
p hoá, hi

ệ
n
đạ
i hoá là quá tr
ì
nh chuy
ể
n d
ị
ch cơ c
ấ
u kinh t
ế
g
ắ
n li
ề
n v
ớ
i
đ
ổ
i m
ớ
i công ngh
ệ
, xây d
ự
ng cơ c
ấ

u v
ậ
t ch
ấ
t-k
ỹ
thu
ậ
t, là quá tr
ì
nh chuy
ể
n
n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i t
ừ
tr
ì
nh
độ
công ngh

ệ
th
ấ
p sang tr
ì
nh
độ
công ngh
ệ
cao
hơn, nh
ờ

đó mà t
ạ
o ra s
ự
t
ăng tr
ư
ở
ng b
ề
n v
ữ
ng v
à có hi
ệ
u qu
ả

c
ủ
a to
àn b
ộ

n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c d
ân.
N
ói tóm l
ạ
i đó là s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu

ấ
t t
ừ
th
ấ
p
đế
n cao, t
ừ

ch
ưa hoàn thi
ệ
n
đế
n hoàn thi
ệ
n. Th
ự
c hi
ệ
n công nghi
ệ
p hoá là nh
ằ
m phát
tri
ể
n kinh t
ế

-x
ã
h
ộ
i, đưa n
ướ
c ta theo k
ị
p các n
ướ
c tiên ti
ế
n trên th
ế
gi
ớ
i.
II. M
UỐN

TIẾN
HÀNH CÔNG
NGHIỆP
HOÁ,
HIỆN

ĐẠI
HOÁ TA
PHẢI
LÀM

GÌ
?

S
ự
th
ành công c
ủ
a qu
á tr
ì
nh c
ông nghi
ệ
p ho
á, hi
ệ
n
đ
ạ
i ho
á
đ
ò
i h
ỏ
i
ngo
ài môi tr
ườ

ng chính tr
ị

ổ
n
đị
nh, ph
ả
i có các ngu
ồ
n l
ự
c c
ầ
n thi
ế
t như:
ngu
ồ
n l
ự
c con ng
ườ
i, v
ố
n, tài nguyên thiên nhiên, cơ s
ở
v
ậ
t ch

ấ
t k
ỹ
thu
ậ
t, v
ị

trí
đị
a l
ý
, ngu
ồ
n l
ự
c n
ướ
c ngoài. Các ngu
ồ
n l
ự
c này có quan h
ệ
ch
ặ
t ch
ẽ
v
ớ

i
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-
Hiện đại hoá ở Việt Nam


4
nhau, c
ùng tham gia vào quá tr
ì
nh c
ông nghi
ệ
p ho
á, hi
ệ
n
đ
ạ
i ho
á nhưng m
ứ
c
độ
tác
độ

ng và vai tr
ò
c
ủ
a chúng
đố
i v
ớ
i toàn b
ộ
quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá,
hi
ệ
n
đạ
i hoá không gi
ố
ng nhau, trong đó ngu
ồ
n l
ự
c con ng
ườ
i là y
ế
u t

ố

quy
ế
t
đị
nh.
Vai tr
ò
c
ủ
a ngu
ồ
n l
ự
c con ng
ườ
i quan tr
ọ
ng như th
ế
nào
đã

đượ
c ch
ứ
ng minh trong l
ị
ch s

ử
kinh t
ế
c
ủ
a nh
ữ
ng n
ướ
c tư b
ả
n phát tri
ể
n như
Nh
ậ
t B
ả
n, M
ỹ
, nhi
ề
u nhà kinh doanh n
ướ
c ngoài khi
đế
n tham quan Nh
ậ
t
B

ả
n th
ườ
ng ch
ỉ
chú
ý

đế
n k
ỹ
thu
ậ
t, máy móc và coi đó là nguyên nhân t
ạ
o
nên “k
ỳ
t
ích Nh
ậ
t B
ả
n”. Nh
ưng h
ọ

đ
ã
nh

ầ
m, ch
ính ng
ư
ờ
i Nh
ậ
t B
ả
n c
ũ
ng
kh
ông quan ni
ệ
m như v
ậ
y. Ng
ườ
i Nh
ậ
t cho r
ằ
ng k
ỹ
thu
ậ
t và công ngh
ệ
có

vai tr
ò
r
ấ
t to l
ớ
n nhưng không ph
ả
i là y
ế
u t
ố
quy
ế
t
đị
nh nh
ấ
t. Y
ế
u t
ố
quy
ế
t
đ
ị
nh nh
ấ
t d

ẫ
n
đế
n thành công c
ủ
a h
ọ
là con ng
ườ
i. Cho nên h
ọ

đã
t
ậ
p trung
cao
độ
và có nh
ữ
ng chính sách
độ
c đáo phát tri
ể
n y
ế
u t
ố
con ng
ườ

i.

Ngày nay
đố
i v
ớ
i nh
ữ
ng n
ướ
c l
ạ
c h
ậ
u đi sau, không th
ể
phát tri
ể
n
nhanh chóng n
ế
u không ti
ế
p thu nh
ữ
ng ti
ế
n b
ộ
khoa h

ọ
c-k
ỹ
thu
ậ
t và công
ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i c
ủ
a các n
ướ
cphát tri
ể
n. Nhưng không ph
ả
i c
ứ
nh
ậ
p công ngh
ệ

tiên ti
ế
n b

ằ
ng m
ọ
i gi
á mà không c
ầ
n t
ính
đ
ế
n y
ế
u t
ố
con ng
ư
ờ
i. C
ầ
n nh
ớ

r
ằ
ng, c
ông ngh
ệ
ti
ên ti
ế

n c
ủ
a n
ư
ớ
c ngo
ài khi
đư
ợ
c ti
ế
p thu s
ẽ
ph
át huy tác
d
ụ
ng t
ố
t hay b
ị
l
ã
ng phí, th
ậ
m chí b
ị
phá ho
ạ
i là hoàn toàn ph

ụ
thu
ộ
c vào
y
ế
u t
ố
con ng
ườ
i khi s
ử
d
ụ
ng chúng. Nhi
ề
u công ty ch
ỉ
chú
ý

đổ
i m
ớ
i k
ỹ

thu
ậ
t và công ngh

ệ
nhưng v
ì
không chú
ý

đế
n y
ế
u t
ố
con ng
ườ
i nên
đề
u th
ấ
t
b
ạ
i. Ông Victor S.L.Tan, giám
đố
c c
ủ
a Ohostate University
đã
vi
ế
t: “Đi
ề

u
m
ỉ
a mai l
ớ
n nh
ấ
t c
ò
n là
ở
ch
ỗ
, trong có nhi
ề
u công ty
đã
c
ố
th
ự
c hi
ệ
n
đổ
i
m
ớ
i, nhưng l
ạ

i có ít công ty th
ự
c hi
ệ
n
đủ
m
ứ
c
để

đạ
t t
ớ
i thành công. Nhi
ề
u
công cu
ộ
c
đ
ổ
i m
ớ
i
đ
ã
ti
ế
n h

ành nhưng th
ấ
t b
ạ
i v
ì
c
ác công ty đó
đ
ã
kh
ông
đưa vào c
ấ
u t
ạ
o c
ủ
a k
ế
ho
ạ
ch
đ
ổ
i m
ớ
i ho
ặ
c ch

ương tr
ì
nh
đ
ổ
i m
ớ
i c
ủ
a h
ọ
m
ộ
t
nh
ân t
ố
khó nh
ấ
t
để
thành công- con ng
ườ
i.”
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-

Hiện đại hoá ở Việt Nam


5


Như m
ọ
i qu
ố
c gia khác trên th
ế
gi
ớ
i, s
ự
nghi
ệ
p công nghi
ệ
p hoá,
hi
ệ
n
đạ
i hoá
ở
Vi
ệ
t Nam c

ũ
ng ph
ả
i ph
ụ
thu
ộ
c vào ngu
ồ
n l
ự
c con ng
ườ
i và
do ngu
ồ
n l
ự
c này quy
ế
t
đị
nh. B
ở
i v
ì
:
_ Th
ứ
nh

ấ
t, các ngu
ồ
n l
ự
c khác như v
ố
n, tài nguyên thiên nhiên, v
ị
trí
đị
a
l
ý
t
ự
nó ch
ỉ
t
ồ
n t
ạ
i d
ướ
i d
ạ
ng ti
ề
m năng. Chúng ch
ỉ

phát huy tác d
ụ
ng và
có
ý
ngh
ĩ
a tích c
ự
c x
ã
h
ộ
i khi
đượ
c k
ế
t h
ợ
p v
ớ
i ngu
ồ
n l
ự
c con ng
ườ
i thông
qua ho
ạ

t
độ
ng có
ý
th
ứ
c c
ủ
a con ng
ườ
i. B
ở
i l
ẽ
, con ng
ườ
i là ngu
ồ
n l
ự
c duy
nh
ấ
t bi
ế
t t
ư duy, có trí tu
ệ
v
à có

ý
ch
í, bi
ế
t “l
ợ
i d
ụ
ng” c
ác ngu
ồ
n l
ự
c kh
ác,
g
ắ
n chúng k
ế
t l
ạ
i v
ớ
i nhau, t
ạ
o thành m
ộ
t s
ứ
c m

ạ
nh t
ổ
ng h
ợ
p, cùng tác
độ
ng
vào quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá. Các ngu
ồ
n l
ự
c khác là nh
ữ
ng
khách th
ể
ch
ị
u s
ự
c

ả
i t
ạ
o, khai thác c
ủ
a con ng
ườ
i, h
ế
t th
ả
y chúng
đề
u ph
ụ
c
v
ụ
cho nhu c
ầ
u, l
ợ
i ích c
ủ
a con ng
ườ
i, n
ế
u con ng
ườ

i bi
ế
t cách tác
độ
ng và
chi ph
ố
i. V
ì
th
ế
trong các y
ế
u t
ố
c
ấ
u thành l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, ng
ườ
i lao
đ
ộ

ng là y
ế
u t
ố
quan tr
ọ
ng nh
ấ
t, là “l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t hàng
đầ
u c
ủ
a toàn
nhân lo
ạ
i”.
Ch
ẳ
ng h
ạ
n nh
ư v

ố
n c
ũ
ng l
à m
ộ
t ngu
ồ
n l
ự
c
đ
ể
ti
ế
n h
ành công nghi
ệ
p
hoá, hi
ệ
n
đ
ạ
i ho
á nhưng v
ố
n
ch
ỉ

tr
ở
th
ành ngu
ồ
n l
ự
c quan tr
ọ
ng v
à c
ấ
p thi
ế
t
c
ủ
a s
ự
phát tri
ể
n khi nó n
ằ
m trong tay nh
ữ
ng ng
ườ
i bi
ế
t s

ử
d
ụ
ng đúng m
ụ
c
đích và có hi
ệ
u qu
ả
cao.
Tương t
ự
như v
ậ
y, s
ự
giàu có v
ề
tài nguyên thiên nhiên và nh
ữ
ng ưu
th
ế
v
ề
v
ị
trí
đị

a l
ý
c
ũ
ng s
ẽ
m
ấ
t
ý
ngh
ĩ
a n
ế
u ch
ủ
nhân c
ủ
a nó không có năng
l
ự
c khai thác.
Ngày nay tr
ướ
c xu h
ướ
ng qu
ố
c t
ế

hoá
đờ
i s
ố
ng kinh t
ế
, s
ự
h
ợ
p tác
đầ
u t
ư n
ư
ớ
c ngo
ài c
ũ
ng l
à ngu
ồ
n l
ự
c quan tr
ọ
ng, n
ó t
ạ
o ra “c

ái hích” kinh t
ế
,
nh
ấ
t l
à v
ớ
i c
ác n
ư
ớ
c c
ó đi
ể
m xu
ấ
t ph
át th
ấ
p, nh
ưng s
ứ
c m
ạ
nh c
ủ
a “c
ái hích”
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-
Hiện đại hoá ở Việt Nam


6
n
ày
đ
ế
n
đâu, tác
đ
ộ
ng t
ích c
ự
c c
ủ
a n
ó như th
ế
n
ào c
ò
n tu
ỳ

thu
ộ
c v
ào y
ế
u t
ố

con ng
ườ
i khi ti
ế
p nh
ậ
n ngu
ồ
n l
ự
c đó.

Xét
đế
n cùng n
ế
u thi
ế
u s
ự
hi
ệ

n di
ệ
n c
ủ
a trí tu
ệ
và lao
độ
ng c
ủ
a con
ng
ườ
i th
ì
m
ọ
i ngu
ồ
n l
ự
c
đề
u tr
ở
nên vô ngh
ĩ
a th
ậ
m chí khái ni

ệ
m “ngu
ồ
n
l
ự
c” c
ũ
ng không c
ò
n l
ý
do g
ì

để
t
ồ
n t
ạ
i.
_ Th
ứ
hai, các ngu
ồ
n l
ự
c khác là h
ữ
u h

ạ
n, có th
ể
b
ị
khai thác c
ạ
n ki
ệ
t, trong
khi đó ngu
ồ
n l
ự
c con ng
ườ
i l
ạ
i là vô t
ậ
n. Nó không ch
ỉ
tái sinh và t
ự
s
ả
n
sinh v
ề
m

ặ
t sinh h
ọ
c m
à c
ò
n t
ự

đ
ổ
i m
ớ
i kh
ông ng
ừ
ng,
phát tri
ể
n v
ề
ch
ấ
t
trong con ng
ườ
i x
ã
h
ộ

i, n
ế
u bi
ế
t chăm lo, b
ồ
i d
ưỡ
ng và khai thác h
ợ
p l
ý
. Đó
là cơ s
ở
làm cho năng l
ự
c nh
ậ
n th
ứ
c và ho
ạ
t
độ
ng th
ự
c ti
ễ
n c

ủ
a con ng
ườ
i
phát tri
ể
n như m
ộ
t quá tr
ì
nh vô t
ậ
n xét trên b
ì
nh di
ệ
n c
ộ
ng
đồ
ng nhân lo
ạ
i.
Nh
ờ
v
ậ
y con ng
ườ
i

đã
t
ừ
ng b
ướ
c làm ch
ủ
t
ự
nhiên, sáng t
ạ
o, khám phá ra
nhi
ề
u ngu
ồ
n tài nguyên m
ớ
i, nhi
ề
u công c
ụ
s
ả
n xu
ấ
t có hi
ệ
u qu
ả

hơn, đưa x
ã

h
ộ
i chuy
ể
n qua các n
ề
n văn minh t
ừ
th
ấ
p
đế
n cao.
_ Th
ứ
ba, trí tu
ệ
con ng
ườ
i có s
ứ
c m
ạ
nh vô cùng to l
ớ
n m
ộ

t khi nó
đượ
c v
ậ
t
th
ể
ho
á, tr
ở
th
ành l
ự
c l
ư
ợ
ng s
ả
n xu
ấ
t tr
ự
c ti
ế
p. D
ự
b
áo v
ĩ

đ
ạ
i n
ày c
ủ
a C.M
áC
đ
ã
v
à đang tr
ở
th
ành hi
ệ
n th
ự
c. S
ự
ph
át tri
ể
n nh
ư v
ũ
b
ã
o c
ủ
a cu

ộ
c c
ách
m
ạ
ng khoa h
ọ
c-k
ỹ
thu
ậ
t và công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i đang d
ẫ
n n
ề
n kinh t
ế
c
ủ
a các
n
ướ
c công nghi
ệ

p phát tri
ể
n v
ậ
n
độ
ng
đế
n n
ề
n kinh t
ế
c
ủ
a trí tu
ệ
. Gi
ờ
đây
s
ứ
c m
ạ
nh c
ủ
a trí tu
ệ

đã

đạ
t
đế
n m
ứ
c mà nh
ờ
nó con ng
ườ
i có th
ể
sáng t
ạ
o ra
nh
ữ
ng ng
ườ
i máy “b
ắ
t ch
ướ
c” hay “ph
ỏ
ng theo” nh
ữ
ng
đặ
c tính trí tu
ệ

c
ủ
a
chính con ng
ườ
i. R
õ
ràng là b
ằ
ng nh
ữ
ng k
ỹ
thu
ậ
t công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i do
chính bàn tay kh
ố
i óc con ng
ườ
i làm ra mà ngày nay nhân lo
ạ
i đang ch
ứ

ng
ki
ế
n nh
ữ
ng bi
ế
n
đ
ổ
i th
ầ
n k
ỳ
trong l
ị
ch s
ử
ph
át tri
ể
n c
ủ
a m
ì
nh.

_ Th
ứ
t

ư, kinh nghi
ệ
m c
ủ
a nhi
ề
u n
ư
ớ
c v
à th
ự
c ti
ễ
n c
ủ
a ch
ĩ
nh n
ư
ớ
c ta cho
th
ấ
y s
ự
thành công c
ủ
a công nghi
ệ

p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá ph
ụ
thu
ộ
c ch
ủ
y
ế
u vào
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-
Hiện đại hoá ở Việt Nam


7
vi
ệ
c ho
ạ
ch
đ
ị

nh
đư
ờ
ng l
ố
i, ch
ính sách c
ũ
ng nh
ư t
ổ
ch
ứ
c th
ự
c hi
ệ
n, ngh
ĩ
a l
à
ph
ụ
thu
ộ
c vào năng l
ự
c nh
ậ
n th

ứ
c và ho
ạ
t
độ
ng th
ự
c ti
ễ
n c
ủ
a con ng
ườ
i.
Đố
i
v
ớ
i nh
ữ
ng n
ề
n kinh t
ế
nông nghi
ệ
p chưa công nghi
ệ
p hoá th
ì

m
ặ
t s
ố
l
ượ
ng
c
ủ
a ngu
ồ
n nhân l
ự
c có t
ầ
m quan tr
ọ
ng
đặ
c bi
ệ
t v
ì
nó qui
đị
nh quy mô c
ủ
a th
ị

tr
ườ
ng. Nhưng khi ti
ế
n hành công nghi
ệ
p hoá th
ì
m
ặ
t ch
ấ
t l
ượ
ng, cơ c
ấ
u và
c
ơ ch
ế
s
ử
d
ụ
ng ngu
ồ
n nhân l
ự
c l
ạ

i quan tr
ọ
ng hơn. Cơ c
ấ
u lao
độ
ng c
ầ
n cho
quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá ph
ả
i bao g
ồ
m: các chính khách, các nhà ho
ạ
ch
đị
nh chính sách, các h
ọ
c gi
ả
, các nhà kinh doanh, các nhà k
ỹ
thu
ậ
t và công

ngh
ệ
, c
ác công nhân lành ngh
ề
kh
ông có các chính khách, các h
ọ
c gi
ả
t
ài
ba th
ì
khó có th
ể
có
đượ
c nh
ữ
ng chi
ế
n l
ượ
c, chính sách phát tri
ể
n đúng
đắ
n;
không có các nhà kinh doanh l

ỗ
i l
ạ
c th
ì
c
ũ
ng s
ẽ
không có ng
ườ
i s
ử
d
ụ
ng m
ộ
t
cách có hi
ệ
u qu
ả
các ngu
ồ
n v
ố
n, nhân l
ự
c, công ngh
ệ

. S
ự
thi
ế
u v
ắ
ng hay
kém c
ỏ
i c
ủ
a m
ộ
t trong các b
ộ
ph
ậ
n c
ấ
u thành nhân l
ự
c trên đây s
ẽ
có h
ạ
i cho
qu
á tr
ì
nh công nghi

ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c.
Qua toàn b
ộ
phân tích trên có th
ể
k
ế
lu
ậ
n r
ằ
ng ngu
ồ
n l
ự
c con ng
ườ
i là
ngu
ồ
n l

ự
c có vai tr
ò
quy
ế
t
đị
nh s
ự
thành công c
ủ
a s
ự
nghi
ệ
p công nghi
ệ
p
hoá, hi
ệ
n
đ
ạ
i ho
á
đ
ấ
t n
ư
ớ

c. Do v
ậ
y, mu
ố
n c
ông nghi
ệ
p ho
á, hi
ệ
n
đ
ạ
i ho
á
thành công th
ì
ph
ả
i
đ
ổ
i m
ớ
i c
ơ b
ả
n c
ác chính sách
đ

ầ
u t
ư cho các ngành
khoa h
ọ
c, văn hoá, giáo d
ụ
c, y t
ế

ở
Vi
ệ
t Nam nh
ằ
m phát tri
ể
n ngu
ồ
n l
ự
c con
ng
ườ
i cho công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ

i hoá. Đây là nhi
ệ
m v
ụ
l
ớ
n nh
ấ
t và khó
khăn nh
ấ
t trong công cu
ộ
c
đổ
i m
ớ
i hi
ệ
n nay.
III . CON NGƯ
ỜI
V
IỆT
NAM CÓ
THỰC

HIỆN

ĐƯỢC

VAI
TRÒ
ĐÓ KHÔNG?
V
Ì
SAO?

Có r
ấ
t nhi
ề
u n
ư
ớ
c tr
ên th
ế
gi
ớ
i
đ
ã
th
ự
c hi
ệ
n th
ành công công cu
ộ
c

c
ông nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c v
ớ
i ngu
ồ
n l
ự
c ch
ủ

đạ
o là con ng
ườ
i.
V
ậ
y trong công cu
ộ
c
đổ

i m
ớ
i
ở
Vi
ệ
t Nam hôm nay, V
ớ
i nh
ữ
ng th
ế
m
ạ
nh và
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-
Hiện đại hoá ở Việt Nam


8
nh
ữ
ng h
ạ
n ch

ế
c
ủ
a m
ì
nh con ng
ư
ờ
i Vi
ệ
t Nam c
ó th
ự
c hi
ệ
n
đư
ợ
c vai tr
ò
c
ủ
a
m
ì
nh hay không?
Tr
ướ
c h
ế

t ta t
ì
m hi
ể
u xem ngu
ồ
n nhân l
ự
c c
ủ
a Vi
ệ
t Nam có nh
ữ
ng
đ
ặ
c đi
ể
m g
ì

để
phát huy và nh
ữ
ng h
ạ
n ch
ế
g

ì
c
ầ
n ph
ả
i kh
ắ
c ph
ụ
c.
Nh
ữ
ng th
ế
m
ạ
nh ph
ả
i nói
đế
n đó là:

_ Th
ứ
nh
ấ
t,
ở
Vi
ệ

t Nam hi
ệ
n nay có l
ự
c l
ượ
ng lao
độ
ng d
ồ
i dào v
ớ
i 36,5
tri
ệ
u ng
ườ
i trong
độ
tu
ổ
i lao
độ
ng, d
ự
báo
đế
n năm 2000 con s
ố
này s

ẽ
là
45,6 tri
ệ
u ng
ư
ờ
i.

_
Th
ứ
hai, Vi
ệ
t Nam có t
ỷ
tr
ọ
ng tương
đố
i cao v
ề
lao
độ
ng tr
ẻ
, ph
ầ
n l
ớ

n có
h
ọ
c v
ấ
n ph
ổ
thông, ngay c
ả

ở
nông thôn. Đây là m
ộ
t ti
ề
n
đề
quan tr
ọ
ng t
ạ
o
đi
ề
u ki
ệ
n ti
ế
p thu các ki
ế

n th
ứ
c k
ỹ
năng ngh
ề
nghi
ệ
p, k
ể
c
ả
nh
ữ
ng ngành
ngh
ề
m
ớ
i. L
ự
c l
ượ
ng lao
độ
ng có tr
ì
nh
độ
chuyên môn, nghi

ệ
p v
ụ

đượ
c đào
t
ạ
o tương
đố
i l
ớ
n (so v
ớ
i các n
ướ
c có thu nh
ậ
p như n
ướ
c ta). Hi
ệ
n t
ạ
i n
ướ
c
ta có trên 9000 ti
ế
n s

ĩ
và phó ti
ế
n s
ĩ
, trên 800000 ng
ườ
i có tr
ì
nh
độ

đạ
i h
ọ
c
cao
đẳ
ng, trên 2 tri
ệ
u công nhân k
ỹ
thu
ậ
t. Đây là đi
ề
u ki
ệ
n quan tr
ọ

ng cho
quá tr
ì
nh ph
át tri
ể
n khoa h
ọ
c, ti
ế
p thu, l
àm ch
ủ
v
à thích nghi v
ớ
i c
ác công
ngh
ệ
nh
ậ
p t
ừ
n
ư
ớ
c ngo
ài, k
ể

c
ả
c
ông ngh
ệ
cao.

_
Th
ứ
ba, chúng ta có m
ộ
t l
ượ
ng tương
đố
i l
ớ
n ng
ườ
i Vi
ệ
t s
ố
ng
ở
n
ướ
c
ngoài, t

ậ
p trung ch
ủ
y
ế
u
ở
châu Âu, châu M
ỹ
và Ôxtraylia; trong đó t
ỉ
l
ệ

ng
ườ
i có tr
ì
nh
độ
cao v
ề
chuyên môn và nghi
ệ
p v
ụ
là đáng k
ể
( trên 300000
ng

ườ
i). Đây là m
ộ
t ngu
ồ
n l
ự
c quan tr
ọ
ng góp ph
ầ
n phát tri
ể
n
đấ
t n
ướ
c, là
c
ầ
u n
ố
i gi
ữ
a Vi
ệ
t Nam và th
ế
gi
ớ

i v
ề
m
ặ
t chuy
ể
n giao tri th
ứ
c, công ngh
ệ
và
các quan h
ệ
qu
ố
c t
ế
.
_ Th
ứ
t
ư, đó là b
ả
n t
ính hi
ế
u h
ọ
c, th
ông minh c

ầ
n c
ù lao
đ
ộ
ng c
ủ
a con ng
ư
ờ
i
Vi
ệ
t
Nam. Truy
ề
n th
ố
ng
đó c
ầ
n
đư
ợ
c nu
ôi d
ư
ỡ
ng v
à phát huy làm cơ s

ở
cho
vi
ệ
c n
ắ
m b
ắ
t, ti
ế
p thu và v
ậ
n d
ụ
ng m
ộ
t cách nhanh chóng, sáng t
ạ
o nh
ữ
ng
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-
Hiện đại hoá ở Việt Nam

9
ph
át minh, sáng ki
ế
n khoa h
ọ
c c
ủ
a nh
ân lo
ạ
i ph
ụ
c v
ụ
cho s
ự
nghi
ệ
p ph
át
tri
ể
n kinh t
ế
-x
ã
h
ộ
i c

ủ
a
đấ
t n
ướ
c. Tính c
ộ
ng
đồ
ng,
ý
th
ứ
c trách nhi
ệ
m v
ớ
i
c
ộ
ng
đồ
ng
đượ
c phát huy m
ạ
nh m
ẽ
s
ẽ

có th
ể
h
ỗ
tr
ợ

đắ
c l
ự
c không ch
ỉ
cho
vi
ệ
c truy
ề
n bá tay ngh
ề
, kinh nghi
ệ
m ngh
ề
nghi
ệ
p mà c
ò
n có th
ể
giúp nhau

c
ả
v
ề
v
ố
n li
ế
ng, t
ạ
o d
ự
ng và phát tri
ể
n cơ nghi
ệ
p, h
ỗ
tr
ợ
nhau t
ì
m ki
ế
m công
ă
n vi
ệ
c làm, góp ph
ầ

n làm gi
ả
m s
ứ
c ép v
ề
lao
độ
ng hi
ệ
n nay. Dân t
ộ
c Vi
ệ
t
Nam c
ò
n có truy
ề
n th
ố
ng bi
ế
t ch
ị
u
đự
ng gian kh
ổ

để
ti
ế
t ki
ệ
m, tích lu
ỹ
cho
đầ
u tư m
ở
r
ộ
ng, t
ạ
o d
ự
ng cơ
đồ
cho m
ì
nh và cho n
ề
n kinh t
ế
n
ướ
c nhà nói
chung.

Nhưng bên c
ạ
nh đó, ngu
ồ
n nhân l
ự
c
ở
Vi
ệ
t Nam có nh
ữ
ng h
ạ
n
ch
ế
,nh
ữ
ng đi
ể
m y
ế
u kém sau đây:
_
Th
ứ
nh
ấ
t, s

ố
ng
ườ
i lao
độ
ng
đượ
c đào t
ạ
o quá ít ch
ỉ
chi
ế
m 5.5% dân s
ố
và
11% t
ổ
ng s
ố
lao
độ
ng. M
ặ
t b
ằ
ng dân trí c
ò
n th
ấ

p, s
ố
năm đi h
ọ
c c
ủ
a ng
ườ
i
d
ân t
ừ
7 tu
ổ
i tr
ở
lên m
ớ
i
đạ
t 4,5 năm. Đáng lo ng
ạ
i hơn là m
ặ
c dù chúng ta
đ
ã
c
ố
g

ắ
ng
để

đạ
t
đượ
c 88% dân s
ố
bi
ế
t ch
ữ
nhưng hi
ệ
n nay l
ạ
i đang di
ễ
n ra
quá tr
ì
nh tái mù ch
ữ
, nh
ấ
t là các t
ỉ
nh mi
ề

n núi (có x
ã
s
ố
ng
ườ
i mù ch
ữ
lên
t
ớ
i 70%); trong s
ố
tr
ẻ
em
ở

đ
ộ
tu
ổ
i
đi h
ọ
c ch
ỉ
c
ó 45% em h
ọ

c h
ế
t c
ấ
p I. S
ố

ng
ư
ờ
i
đư
ợ
c
đào t
ạ
o c
ó tay ngh
ề
cao c
ũ
ng nh
ư ng
ư
ờ
i c
ó h
ọ
c v
ấ

n
đ
ạ
i h
ọ
c v
à
sau
đạ
i h
ọ
c năm 1982 là 0,26% năm 1993 c
ò
n 0,2%. T
ỉ
l
ệ
này
ở
các n
ướ
c
công nghi
ệ
p m
ớ
i Đông nam á là 0,6
đế
n 0,8. Trong 75% lao
độ

ng s
ả
n xu
ấ
t
nông nghi
ệ
p ch
ỉ
có 7%
đượ
c đào t
ạ
o. V
ì
v
ậ
y năng su
ấ
t lao
độ
ng th
ấ
p, trong
c
ông nghi
ệ
p ch
ỉ

đạ
t 30% m
ứ
c trung b
ì
nh c
ủ
a th
ế
gi
ớ
i, c
ò
n trong nông nghi
ệ
p
m
ộ
t lao
độ
ng c
ủ
a ta ch
ỉ
nuôi
đượ
c 3
đế
n 5 ng
ườ

i, trong khi ch
ỉ
s
ố
này
ở
các
n
ướ
c phát tri
ể
n là 20
đế
n 30 ng
ườ
i. Đây là tr
ở
ng
ạ
i l
ớ
n nh
ấ
t khi ti
ế
n hành
công nghi
ệ
p ho
á trong nông nghi

ệ
p trong kinh t
ế
n
ông thôn nói riêng và
trong c
ả
n
ề
n kinh t
ế
Vi
ệ
t Nam n
ói chung.
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-
Hiện đại hoá ở Việt Nam


10
_
Th
ứ
hai
,

đ
ộ
i ng
ũ
c
án b
ộ
khoa h
ọ
c tr
ẻ
qu
á ít. Qua đi
ề
u tra
ở
17 tr
ư
ờ
ng
đ
ạ
i
h
ọ
c th
ì
s
ố
cán b

ộ
gi
ả
ng d
ạ
y d
ướ
i 35 tu
ổ
i ch
ỉ
có 8%. Ph
ầ
n l
ớ
n nh
ữ
ng tri th
ứ
c
có tr
ì
nh
độ
trên
đạ
i h
ọ
c đang là nh
ữ

ng chuyên gia
đầ
u ngành
đã

ở

độ
tu
ổ
i 55
đ
ế
n 60. Hơn 60% phó ti
ế
n s
ĩ
và ti
ế
n s
ĩ
, hơn 70% giáo sư và hơn 90% giáo sư
đề
u
ở

độ
tu
ổ
i này.Trong khi đó sinh viên gi

ỏ
i sau khi t
ố
t nghi
ệ
p
đề
u không
mu
ố
n
ở
l
ạ
i tr
ườ
ng. V
ì
v
ậ
y vi
ệ
c chu
ẩ
n b
ị
cho
độ
i ng
ũ

trí th
ứ
c k
ế
c
ậ
n s
ẽ
g
ặ
p
không ít khó khăn.

_Th
ứ
ba,
vi
ệ
c b
ố
tr
í s
ử
d
ụ
ng c
án b
ộ
c
ò

n nhi
ề
u vi
ệ
c b
ấ
t h
ợ
p l
ý
gi
ữ
a c
ác vùng,
c
ác ngành: 80% cán b
ộ
khoa h
ọ
c công ngh
ệ
làm vi
ệ
c t
ạ
i Hà N
ộ
i,
ở
thành

ph
ố
H
ồ
Chí Minh ch
ỉ
có 12%. Đa s
ố
các cán b
ộ
khoa h
ọ
c c
ủ
a ta làm vi
ệ
c
trong các vi
ệ
n nghiên c
ứ
u, các tr
ườ
ng h
ọ
c, c
ò
n trong các ngành s
ả
n xu

ấ
t v
ậ
t
ch
ấ
t th
ì
r
ấ
t ít Ch
ẳ
ng h
ạ
n, trong các ngành nông lâm ngư nghi
ệ
p ch
ỉ
có 8,1%
c
án b
ộ
có tr
ì
nh
độ

đạ
i h
ọ

c và 6,49% cán b
ộ
có tr
ì
nh
độ
sau
đạ
i h
ọ
c. Trong
khi có t
ớ
i 34% cán b
ộ
có tr
ì
nh
độ

đạ
i h
ọ
c và 55,47% tr
ì
nh
độ
sau
đạ
i h

ọ
c
làm vi
ệ
c trong các ngành khoa h
ọ
c t
ự
nhiên và khoa h
ọ
c x
ã
h
ộ
i. Nh
ì
n vào
m
ộ
t s
ố
n
ư
ớ
c trong khu v
ự
c, c
án b
ộ
khoa h

ọ
c l
àm vi
ệ
c trong c
ác ngành s
ả
n
xu
ấ
t chi
ế
m t
ỉ
l
ệ
r
ấ
t cao nh
ư Thái Lan: 58%, HànQu
ố
c: 48%, Nh
ậ
t B
ả
n: 64%.
Ch
ính vi
ệ
c phân b

ố
l
ự
c l
ượ
ng lao
độ
ng không h
ợ
p l
ý
này gây nên hi
ệ
n
t
ượ
ng th
ừ
a thi
ế
u gi
ả
t
ạ
o, gây ra n
ạ
n th
ấ
t nghi
ệ

p
đặ
c bi
ệ
t trong lao
độ
ng tri
th
ứ
c. Qua đi
ề
u tra
ở
55 tr
ườ
ng
đạ
i h
ọ
c có kho
ả
ng 14 ngh
ì
n sinh viên ra
tr
ườ
ng chưa có vi
ệ
c làm. Ch
ẳ

ng h
ạ
n t
ừ
năm 1988
đế
n nay s
ố
sinh viên t
ố
t
nghi
ệ
p
ở
19 tr
ườ
ng
đạ
i h
ọ
c và cao
đẳ
ng khu v
ự
c Hà N
ộ
i chưa t
ì
m

đượ
c vi
ệ
c
làm tăng d
ầ
n t
ừ
13,4% (năm 1988) lên 35,38% (năm 1992). Trong khi đó
nhi
ề
u v
ùng, nhi
ề
u mi
ề
n nh
ấ
t l
à mi
ề
n n
úi vùng sâu vùng xa l
ạ
i thi
ế
u c
án b
ộ

khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t. Nguy
ên nhân ch
ủ
y
ế
u l
à m
ộ
t m
ặ
t do sinh vi
ên ra tr
ư
ờ
ng
mu
ố
n
ở
l
ạ
i công tác t
ạ
i các thành ph

ố
, khu công nghi
ệ
p, nơi kinh t
ế
phát
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-
Hiện đại hoá ở Việt Nam


11
tri
ể
n
đ
ể
c
ó thu nh
ậ
p cao h
ơn và đi
ề
u ki
ệ
n vi

ệ
c l
àm t
ố
t h
ơn, m
ặ
t kh
ác chúng
ta ch
ưa có chính sách thu hút
để
đi
ề
u ch
ỉ
nh s
ự
phân b
ố
này.
_ Th
ứ
tư, th
ể
ch
ấ
t, s
ứ
c kho

ẻ
c
ủ
a thanh niên Vi
ệ
t Nam c
ò
n r
ấ
t nhi
ề
u h
ạ
n ch
ế
.
S
ự
phát tri
ể
n v
ề
phương di
ệ
n sinh l
ý
và th
ể
l
ự

c d
ườ
ng như ch
ữ
ng l
ạ
i “sau
hơn 40 năm thanh niên n
ướ
c ta không cao thêm 1cm nào và không cân n
ặ
ng
th
êm 1kg nào”, m
ứ
c duy dinh d
ưỡ
ng
ở
tr
ẻ
em d
ướ
i năm tu
ổ
i là 51,5%.
_ Th
ứ
năm, ng
ườ

i lao
độ
ng n
ướ
c ta nói chung chưa có n
ế
p lao
độ
ng công
nghi
ệ
p, quen theo ki
ể
u s
ả
n xu
ấ
t nh
ỏ
, lao
độ
ng gi
ả
n đơn c
ò
n g
ò
bó trong n
ế
p

s
ố
ng ph
ương đông, cha truy
ề
n
con n
ố
i. Ch
ính v
ì
th
ế
m
à cho t
ớ
i t
ậ
n th
ế
k
ỷ
20
c
ông c
ụ
làm vi
ệ
c
ở

các b
ễ
l
ò
rèn B
ắ
c Ninh v
ẫ
n không khác bao nhiêu v
ớ
i
công c
ụ

đã
rèn cày cu
ố
c và v
ũ
khí đánh gi
ặ
c Ân th
ờ
i Thánh Gióng, các cô
gái Hà Đông v
ẫ
n d
ệ
t l
ụ

a trên các khung c
ử
i mà cách đây 900 năm các cô gái
tri
ề
u L
ý

đã
s
ử
d
ụ
ng.

Trên đây là nh
ữ
ng đi
ể
m trong ngu
ồ
n l
ự
c con ng
ườ
i
ở
Vi
ệ
t Nam v

ớ
i
nh
ữ
ng th
ế
m
ạ
nh c
ũ
ng như các m
ặ
t h
ạ
n ch
ế
. Ph
ả
i có nh
ữ
ng n
ố
l
ự
c phi th
ườ
ng
b
ằ
ng hành

độ
ng th
ự
c ti
ễ
n trong vi
ệ
c huy
độ
ng và s
ử
d
ụ
ng ngu
ồ
n l
ự
c này th
ì

công nghi
ệ
p ho
á hi
ệ
n
đ
ạ
i ho
á m

ớ
i c
ó th
ể
th
ành công. Đó c
ũ
ng l
à l
ý
do v
ì
sao
nhi
ề
u nh
à khoa h
ọ
c k
êu g
ọ
i ph
ả
i ti
ế
n h
ành m
ộ
t cu
ộ

c “c
ách m
ạ
ng con ng
ư
ờ
i”
m
à th
ự
c ch
ấ
t là cách m
ạ
ng v
ề
ch
ấ
t l
ượ
ng ngu
ồ
n lao
độ
ng. “Cách m
ạ
ng con
ng
ườ
i” v

ớ
i công nghi
ệ
p hoá hi
ệ
n
đạ
i hoá là hai m
ặ
t c
ủ
a m
ộ
t quá tr
ì
nh th
ố
ng
nh
ấ
t, gi
ữ
a chúng có m
ố
i quan h
ệ
bi
ệ
n ch
ứ

ng v
ớ
i nhau. B
ở
i v
ậ
y, m
ỗ
i b
ướ
c
ti
ế
n lên c
ủ
a cu
ộ
c “cách m
ạ
ng con ng
ườ
i” s
ẽ
đem l
ạ
i nh
ữ
ng thành t
ự
u to l

ớ
n
cho quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá hi
ệ
n
đạ
i hoá và ng
ượ
c l
ạ
i.
IV.
ĐỂ
CON
NGƯỜI
V
IỆT
NAM
THỰC

HIỆN

ĐƯỢC
VAI
TRÒ
ĐÓ

CẦN
CÓ
NH
ỮNG
CHÍNH SÁCH
GÌ
?
Th
ự
c ch
ấ
t căn b
ả
n c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a Mác v
ề
con ng
ườ
i là s
ự
phát tri
ể
n
t
ự

do c
ủ
a m
ỗ
i con ng
ườ
i là đi
ề
u ki
ệ
n cho s
ự
phát tri
ể
n t
ự
do c
ủ
a m
ọ
i
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-
Hiện đại hoá ở Việt Nam

12
ng
ư
ờ
i.
X
ã
h
ộ
i lo
ài ng
ư
ờ
i ch
ỉ

đư
ợ
c ph
át tri
ể
n khi ph
át tri
ể
n t
ố
i
đa t
ừ
n

g cá
nh
ân. V
ấ
n
đề
phát tri
ể
n cá nhân không c
ò
n là v
ấ
n
đề
l
ý
thuy
ế
t mà là nhu c
ầ
u
thi
ế
t y
ế
u trong th
ự
c ti
ễ
n x

ã
h
ộ
i ta ngay t
ừ
hôm nay. C
ụ
th
ể

để
công nghi
ệ
p
hoá hi
ệ
n
đạ
i hoá c
ầ
n ph
ả
i ti
ế
n hành m
ộ
t cu
ộ
c “cách m
ạ

ng con ng
ườ
i” nh
ằ
m
t
ạ
o ra m
ộ
t s
ố
l
ượ
ng l
ớ
n các nhà khoa h
ọ
c m
ộ
t
độ
i ng
ũ
đông
đả
o các nhân
vi
ên k
ỹ
thu

ậ
t có tr
ì
nh
độ
tri th
ứ
c tương
đố
i cao và nh
ữ
ng ng
ườ
i lao
độ
ng
lành ngh
ề
. Đi
ề
u đó
đò
i h
ỏ
i s
ự
nghi
ệ
p giáo d
ụ

c b
ồ
i d
ưỡ
ng nhân tài ph
ả
i phát
tri
ể
n tương
ứ
ng.
Th
ử
nh
ì
n v
ào l
ị
ch s
ử
kinh t
ế
c
ủ
a m
ộ
t s
ố
n

ư
ớ
c t
ư b
ả
n ph
át tri
ể
n, ta th
ấ
y
n
ói chung nh
ữ
ng n
ướ
c này
đề
u r
ấ
t coi tr
ọ
ng công tác giáo d
ụ
c. Ch
ẳ
ng h
ạ
n
th

ờ
i k
ỳ

đầ
u sau chi
ế
n tranh, kinh t
ế
Nh
ậ
t b
ả
n b
ị
phá ho
ạ
i n
ặ
ng n
ề
, tài chính
qu
ố
c gia vô cùng nguy ng
ậ
p nhưng chính ph
ủ
Nh
ậ

t b
ả
n không h
ề
gi
ả
m chi
phí giáo d
ụ
c, t
ỷ
tr
ọ
ng kinh phí giáo d
ụ
c luôn chi
ế
m 20% tr
ở
lên trong kinh
ph
í hành chính c
ủ
a Nh
ậ
t c
ò
n
ở
M

ỹ
năm 1985 chi tiêu nhà n
ướ
c cho giáo d
ụ
c
chi
ế
m 4,2% GDP và chi
ế
m 12,8% chi tiêu c
ủ
a nhà n
ướ
c. Th
ự
c t
ế

đã
ch
ứ
ng
minh,
ở
M
ỹ
n
ế
u

đầ
u tư cho giáo d
ụ
c 1$ th
ì
s
ẽ
l
ã
i 4$, c
ò
n
ở
Nh
ậ
t th
ì
1$ s
ẽ
l
ã
i
10$.
Th
ự
c ra kh
ông ch
ỉ
c
ó các n

ư
ớ
c t
ư b
ả
n ph
át tri
ể
n nh
ì
n th
ấ
y vai tr
ò
c
ủ
a
gi
áo d
ụ
c trong phát tri
ể
n kinh t
ế
mà m
ộ
t s
ố
n
ướ

c Đông nam á c
ũ
ng
đã
nh
ậ
n
th
ứ
c
đượ
c v
ấ
n
đề
này. Và k
ế
t qu
ả
là s
ự
ra
đờ
i c
ủ
a nh
ữ
ng n
ướ
c công nghi

ệ
p
m
ớ
i
ở
châu á. Su
ố
t 40 năm qua, các n
ướ
c này
đã

đầ
u tư cho giáo d
ụ
c ngày
m
ộ
t tăng. T
ỷ
l
ệ
chi tiêu cho giáo d
ụ
c trong ngân sách nhà n
ướ
c
ở
c

ộ
ng h
ò
a
Tri
ề
u Tiên năm 1972 là 13,9%, năm 1981 tăng 17,9%, năm 1983 tăng lên
21,6%. Trong 30 năm t
ừ
1952
đế
n 1981
ở
Đài Loan t
ổ
ng giá tr
ị
s
ả
n ph
ẩ
m
qu
ố
c d
ân tăng 26,43 l
ầ
n nh
ưng kinh phí giáo d
ụ

c t
ăng hơn 90 l
ầ
n. Ho
ặ
c nh
ư
ở
Singapore, hi
ệ
n nay kinh ph
í giáo d
ụ
c chi
ế
m 4% gi
á tr
ị
GDP, m
ấ
y n
ăm
n
ữ
a s
ẽ
lên
đế
n kho
ả

ng 6% ngang v
ớ
i m
ứ
c c
ủ
a các n
ướ
c phát tri
ể
n phương
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-
Hiện đại hoá ở Việt Nam


13
T
ây. Nh
ữ
ng con s
ố
,
ở
m
ộ

t m
ứ
c
đ
ộ
n
ào đó t
ự
n
ó
đ
ã
gi
ả
i th
ích r
ằ
ng kh
ông
ph
ả
i ng
ẫ
u nhiên mà trong m
ộ
t t
ờ
i gian dài m
ộ
t lo

ạ
t các n
ướ
c quanh ta
đã

vươn lên tr
ở
thành “ nh
ữ
ng con r
ồ
ng châu á”.
Đó là do kinh nghi
ệ
m c
ủ
a các n
ướ
c đi tr
ướ
c, c
ò
n
ở
Vi
ệ
t Nam th
ì

sao?
Trong nhi
ề
u năm qua, nhà n
ướ
c ta
đã
chú
ý
phát tri
ể
n ngu
ồ
n l
ự
c con
ng
ườ
i b
ằ
ng nh
ữ
ng chính sách, bi
ệ
n pháp k
ị
p th
ờ
i, khá h
ợ

p l
ý
tuy không
tránh kh
ỏ
i m
ộ
t s
ố
h
ạ
n ch
ế
do đi
ề
u ki
ệ
n kinh t
ế
h
ạ
n h
ẹ
p.
Th
ử

đi sâu vào m
ộ
t trong nh

ữ
ng ch
ính sách đó- chính sách phát tri
ể
n
gi
áo d
ụ
c -đào t
ạ
o; t
ừ
đó rút ra nh
ậ
n xét, t
ì
m ra b
ướ
c đi ti
ế
p theo
để
hoàn
thành cu
ộ
c “ cách m
ạ
ng con ng
ườ
i”

ở
Vi
ệ
t Nam. Có th
ể
khái quát t
ì
nh h
ì
nh
giáo d
ụ
c
ở
Vi
ệ
t Nam như sau:
_ Quy mô giáo d
ụ
c không ng
ừ
ng
đượ
c tăng lên, liên t
ụ
c phát tri
ể
n
ở
các

ng
ành h
ọ
c và c
ấ
p h
ọ
c. Ch
ẳ
ng h
ạ
n, quy mô đào t
ạ
o sinh viên
đạ
i h
ọ
c và cao
đ
ẳ
ng có nhi
ề
u bi
ế
n
độ
ng l
ớ
n. H
ì

nh th
ứ
c đào t
ạ
o cao h
ọ
c c
ủ
a ta r
ấ
t phong
phú: chính quy t
ậ
p trung, t
ạ
i ch
ứ
c và ng
ắ
n h
ạ
n T
ỷ
l
ệ
sinh viên
đạ
i h
ọ
c, cao

đẳ
ng trong
đ
ộ
tu
ổ
i
đi h
ọ
c c
ủ
a Vi
ệ
t Nam l
à 2,3_2,5%, cao hơn m
ứ
c 2% c
ủ
a
Trung Qu
ố
c nh
ưng th
ấ
p h
ơn so v
ớ
i m
ứ
c16% c

ủ
a Th
ái Lan, 40% c
ủ
a H
àn
Qu
ố
c.
_ H
ệ
th
ố
ng giáo d
ụ
c
đượ
c m
ở
r
ộ
ng: s
ố
tr
ườ
ng h
ọ
c tăng nhanh, m
ỗ
i làng x

ã

có ít nh
ấ
t m
ộ
t tr
ườ
ng ti
ể
u h
ọ
c ho
ặ
c trung h
ọ
c cơ s
ở
. S
ố
tr
ườ
ng ph
ổ
thông
trong c
ả
n
ướ
c liên t

ụ
c tăng t
ừ
năm 1991-1992
đế
n năm 1994-1995 là 16%.
Tr
ướ
c t
ì
nh h
ì
nh ph
ả
i tăng s
ố
l
ượ
ng ng
ườ
i có tr
ì
nh
độ
chuyên môn cao, nhà
n
ướ
c ch
ủ
trương phát tri

ể
n h
ệ
th
ố
ng đào t
ạ
o
đạ
i h
ọ
c và cao
đẳ
ng. Tính
đế
n
năm 1994, Vi
ệ
t Nam
đ
ã
c
ó 109 tr
ư
ờ
ng
đ
ạ
i h
ọ

c, cao
đ
ẳ
ng v
à đào t
ạ
o h
ơn 200
ngành h
ọ
c. Tuy nhi
ên so v
ớ
i ti
êu chu
ẩ
n qu
ố
c t
ế
th
ì
h
ầ
u h
ế
t c
ác tr
ư
ờ

ng
đ
ạ
i
h
ọ
c c
ủ
a Vi
ệ
t Nam c
ò
n nh
ỏ
bé.
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-
Hiện đại hoá ở Việt Nam


14
_ Trong ch
ính sách phát tri
ể
n gi
áo d

ụ
c v
à đào t
ạ
o, h
ì
nh th
ứ
c gi
áo d
ụ
c t
ạ
i
ch
ứ
c
đượ
c nhà n
ướ
c quan tâm chú
ý

đặ
c bi
ệ
t. Hi
ệ
n nay
đã

có kho
ả
ng 200
trung tâm đào t
ạ
o ngh
ề
theo các chương tr
ì
nh ng
ắ
n h
ạ
n và dài h
ạ
n, nhưng
hàng năm m
ớ
i ch
ỉ
đáp
ứ
ng
đượ
c 15% nhu c
ầ
u c
ủ
a ng
ườ

i h
ọ
c.
_ H
ợ
p tác qu
ố
c t
ế
trong l
ĩ
nh v
ự
c giáo d
ụ
c và đào t
ạ
o c
ũ
ng
đượ
c phát tri
ể
n.
T
ính
đế
n cu
ố
i năm1994,

đã
có 1900 sinh viên, 394 sinh viên cao h
ọ
c, 715
nghiên c
ứ
u sinh, 298 th
ự
c t
ậ
p sinh đang h
ọ
c t
ậ
p nghiên c
ứ
u t
ạ
i 25 n
ướ
c trên
th
ế
gi
ớ
i.
Để
có v
ố
n

đầ
u tư phát tri
ể
n giáo d
ụ
c Vi
ệ
t Nam
đã
kêu g
ọ
i các t
ổ

ch
ứ
c qu
ố
c t
ế
t
ài tr
ợ
v
à cho vay v
ố
n. Trong chu k
ỳ
1991
-1995, UNICEF

đ
ã

h
ỗ
tr
ợ
10 tri
ệ
u USD
để
nâng c
ấ
p các nhà tr
ẻ
, m
ở
thêm các trung tâm d
ạ
y
ngh
ề
. Chính ph
ủ
Vi
ệ
t Nam
đã
vay c
ủ

a Nh
ậ
t B
ả
n t
ừ
ngu
ồ
n ODA th
ờ
i k
ỳ

1993-1995 là 1431,02 tri
ệ
u yên, c
ủ
a ngân hàng th
ế
gi
ớ
i 70 tri
ệ
u USD
để

nâng c
ấ
p và c
ả

i t
ạ
o m
ộ
t s
ố
tr
ườ
ng h
ọ
c l
ụ
p x
ụ
p. Ngoài ra ngân hàng th
ế
gi
ớ
i
c
ò
n cam k
ế
t cho Vi
ệ
t Nam vay 60 tri
ệ
u USD th
ờ
i k

ỳ
1995-1998
để

đầ
u tư
phát tri
ể
n tr
ườ
ng ĐH Qu
ố
c gia HN và ĐH Qu
ố
c gia thành ph
ố
HCM. Có th
ể

nói h
ợ
p tác trong l
ĩ
nh v
ự
c khoa h
ọ
c và giáo d
ụ
c là ti

ề
n
đề
nâng
đỡ
Vi
ệ
t Nam
v
ư
ợ
t qua nh
ữ
ng kh
ó khăn v
ề
v
ố
n, kh
ắ
c ph
ụ
c c
ác m
ặ
t y
ế
u k
ém v
ề

ch
ương
tr
ì
nh, v
ề
c
ông ngh
ệ
gi
áo d
ụ
c, t
ăng c
ư
ờ
ng s
ự
hi
ể
u bi
ế
t gi
ữ
a Vi
ệ
t Nam v
à các
n
ướ

c trong khu v
ự
c.
_ T
ừ
năm 1990, ngân sách giáo d
ụ
c c
ủ
a Vi
ệ
t Nam
đã

ở
m
ứ
c 10-11% t
ổ
ng
ngân sách hàng năm c
ủ
a nhà n
ướ
c. So v
ớ
i nh
ữ
ng năm tr
ướ

c đây, ngân sách
n
ày
đã
tăng nhưng c
ũ
ng m
ớ
i ch
ỉ
đáp
ứ
ng
đượ
c 50% yêu c
ầ
u c
ủ
a ngành giáo
d
ụ
c. Giá tr
ị
th
ự
c t
ế
b
ì
nh quân

đầ
u ng
ườ
i v
ề
ngân sách giáo d
ụ
c c
ủ
a Vi
ệ
t
Nam vào kho
ả
ng 7,7 USD ch
ỉ
b
ằ
ng 1/29 c
ủ
a Hàn Qu
ố
c, 1/22 c
ủ
a Malaixia
và 1/8 c
ủ
a Th
ái Lan.
Tuy nhiên so v

ớ
i c
ác n
ư
ớ
c c
ó thu nh
ậ
p b
ì
nh qu
ân
đ
ầ
u ng
ư
ờ
i th
ấ
p nh
ư
Vi
ệ
t Nam th
ì
n
ề
n giáo d
ụ
c Vi

ệ
t Nam v
ẫ
n
đượ
c x
ế
p vào lo
ạ
i khá.
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-
Hiện đại hoá ở Việt Nam


15

M
ặ
c d
ù v
ậ
y s
ự
nghi
ệ

p gi
áo d
ụ
c
ở
Vi
ệ
t Nam c
ò
n b
ộ
c l
ộ
m
ộ
t s
ố
m
ặ
t
y
ế
u kém như:
_ Mô h
ì
nh giáo d
ụ
c -đào t
ạ
o đa ngành và chuyên môn h

ẹ
p
đã
không thích
nghi k
ị
p xu th
ế

đổ
i m
ớ
i, không ph
ả
n
ứ
ng nh
ạ
y bén tr
ướ
c yêu c
ầ
u c
ủ
a n
ề
n
kinh t
ế
th

ị
tr
ườ
ng, đào t
ạ
o ngành ngh
ề
không tương x
ứ
ng v
ớ
i
đò
i h
ỏ
i kh
ắ
t
khe c
ủ
a thi tr
ườ
ng lao
độ
ng. Nhi
ề
u năm x
ả
y ra s
ự

m
ấ
t cân
đố
i gi
ữ
a đào t
ạ
o
và s
ử
d
ụ
ng
_ Cùng v
ớ
i nó là cơ c
ấ
u đào t
ạ
o t
ạ
o không h
ợ
p l
ý
gi
ữ
a đào t
ạ

o
đạ
i h
ọ
c và
đào t
ạ
o ngh
ề
. C
ó d
ự
b
áo cho r
ằ
ng t
ương lai Vi
ệ
t Nam s
ẽ
thi
ế
u c
ác nhà toán
h
ọ
c, v
ậ
t l
ý

h
ọ
c và các nhà khoa h
ọ
c khác. L
ự
c l
ượ
ng nghiên c
ứ
u cơ b
ả
n
thi
ế
u s
ẽ
ngăn c
ả
n kh
ả
năng ti
ế
p thu công ngh
ệ
và tri th
ứ
c m
ớ
i.

_ Ch
ấ
t l
ượ
ng giáo d
ụ
c c
ũ
ng là v
ấ
n
đề
đáng ph
ả
i quan tâm. Tr
ướ
c h
ế
t c
ầ
n
kh
ẳ
ng
đị
nh, b
ộ
ph
ậ
n h

ọ
c sinh gi
ỏ
i c
ủ
a Vi
ệ
t Nam không thua kém các n
ướ
c
kh
ác. Đi
ề
u đó
đượ
c ch
ứ
ng minh qua các k
ỳ
thi OLEMPIC Qu
ố
c t
ế
v
ề
toán
h
ọ
c, tin h
ọ

c, v
ậ
t l
ý
h
ọ
c Nhưng nh
ữ
ng năm g
ầ
n đây ch
ấ
t l
ượ
ng giáo d
ụ
c
ở

nhi
ề
u c
ấ
p b
ị
gi
ả
m sút, theo s
ố
li

ệ
u c
ủ
a B
ộ
giáo d
ụ
c và đào t
ạ
o c
ứ
1000 h
ọ
c
sinh năm h
ọ
c 1986
-1987 th
ì
ch
ỉ
c
ó 500 em t
ố
t nghi
ệ
p ti
ể
u h
ọ

c. Ch
ủ
y
ế
u l
à
do h
ọ
c sinh b
ỏ
h
ọ
c v
à lưu ban. Nguyên nhân là do
đ
ờ
i s
ố
n
g c
ủ
a
đông
đ
ả
o
độ
i ng
ũ
giáo viên th

ấ
p d
ẫ
n
đế
n t
ì
nh tr
ạ
ng b
ỏ
d
ạ
y, chân trong chân ngoài,
nh
ữ
ng h
ọ
c sinh gi
ỏ
i không thích nghi vào sư ph
ạ
m. Theo đánh giá c
ủ
a B
ộ

GD và ĐT, th
ì
giáo viên không

đủ
tiêu chu
ẩ
n
ở
m
ứ
c 60-70% c
ũ
ng theo
th
ố
ng kê c
ủ
a b
ộ
th
ì
ch
ỉ
có 10% giáo viên có n
ứ
c s
ố
ng tương
đố
i khá, 60% có
m
ứ
c s

ố
ng trung b
ì
nh, 30% có m
ứ
c s
ố
ng th
ấ
p. Ngoài ra, ch
ấ
t l
ượ
ng giáo d
ụ
c
gi
ả
m sút c
ò
n do t
ì
nh tr
ạ
ng thi
ế
t b
ị
h
ọ

c t
ậ
p nghèo nàn, thi
ế
u th
ố
n, công ngh
ệ

l
ạ
c h
ậ
u.

Có th
ể
n
ói giáo d
ụ
c v
à đào t
ạ
o
ở
Vi
ệ
t Nam
đang
đ

ứ
ng
tr
ư
ớ
c nh
ữ
ng
th
ách th
ứ
c l
ớ
n lao, tr
ướ
c yêu c
ầ
u
đổ
i m
ớ
i kinh t
ế
-x
ã
h
ộ
i, tr
ướ
c yêu c

ầ
u công
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-
Hiện đại hoá ở Việt Nam


16
nghi
ệ
p ho
á, hi
ệ
n
đ
ạ
i ho
á
đ
ấ
t n
ư
ớ
c, tr
ư
ớ

c s
ứ
c
ép v
ề
nguy c
ơ t
ụ
t h
ậ
u so v
ớ
i
c
ác n
ướ
c trong khu v
ự
c. Trong 20 năm t
ớ
i, giáo d
ụ
c Vi
ệ
t Nam ph
ả
i th
ự
c
hi

ệ
n
đượ
c các m
ụ
c tiêu sơ b
ả
n là nâng cao m
ặ
t b
ằ
ng dân trí, đào t
ạ
o nhân l
ự
c
và b
ồ
i d
ưỡ
ng nhân tài theo h
ướ
ng kh
ắ
c ph
ụ
c nh
ữ
ng h
ạ

n ch
ế
trong th
ờ
i gian
qua, trên cơ s
ở
n
ỗ
l
ự
c c
ủ
a b
ả
n thân và kinh nghi
ệ
m, cùng s
ự
giúp
đỡ
c
ủ
a các
n
ướ
c phát tri
ể
n.
Mu

ố
n v
ậ
y nhà n
ướ
c ph
ả
i có các chính sách, bi
ệ
n pháp phù h
ợ
p như:
_ Tăng ngân sách giáo d
ụ
c và đào t
ạ
o, s
ử
d
ụ
ng ngân sách đó m
ộ
t cách có
hi
ệ
u qu
ả
. K
ể
t

ừ
n
ăm 1996, m
ỗ
i n
ăm ngân sách giáo d
ụ
c ph
ả
i t
ăng 1%
đ
ể

đ
ạ
t
đượ
c m
ứ
c trung b
ì
nh c
ủ
a khu v
ự
c vào năm 2005.
_
Đồ
ng th

ờ
i, nhà n
ướ
c ph
ả
i chăm lo
đế
n
đờ
i s
ố
ng c
ủ
a
độ
i ng
ũ
giáo viên, c
ả
i
thi
ệ
n ch
ế

độ
ti
ề
n lương, tăng ph
ụ

c
ấ
p cho giáo viên
để
giáo viên có th
ể
nâng
cao v
ị
trí x
ã
h
ộ
i c
ủ
a m
ì
nh.
_ M
ặ
t khác, ph
ả
i chú
ý
đào t
ạ
o các ngành k
ỹ
thu
ậ

t, công ngh
ệ
nhi
ề
u hơn c
ả

v
ề
chi
ề
u r
ộ
ng l
ẫ
n chi
ề
u sâu.
_ Nâng cao ch
ấ
t l
ượ
ng c
ủ
a các b
ậ
c ti
ể
u h
ọ

c, làm ti
ề
n
đề
v
ữ
ng ch
ắ
n cho ch
ấ
t
lương c
ủ
a c
ác c
ấ
p h
ọ
c ti
ế
p sau.

Nh
ữ
ng ph
ân tích trên đây m
ớ
i ch
ỉ

đ
ề
c
ậ
p
đ
ế
n ph
át tri
ể
n gi
áo d
ụ
c v
à
đà
o t
ạ
o - m
ộ
t y
ế
u t
ố
m
ộ
t cơ s
ở

để

con ngươi Vi
ệ
t Nam có th
ể
th
ự
c hi
ệ
n vai
tr
ò
c
ủ
a m
ì
nh.
V
ì
v
ậ
y t
ồ
n t
ạ
i song song v
ớ
i phát tri
ể
n giáo d
ụ

c, nhà n
ướ
c ta c
ò
n ph
ả
i
th
ự
c hi
ệ
n nh
ữ
ng nhi
ệ
m v
ụ
c
ấ
p bách sau đây:
_ M
ộ
t là, căn c
ứ
vào yêu c
ầ
u phát tri
ể
n c
ủ

a các ngành và các vùng l
ã
nh th
ổ
,
c
ầ
n t
ổ
ch
ứ
c b
ố
trí l
ạ
i l
ự
c l
ượ
ng lao
độ
ng m
ộ
t cách h
ợ
p l
ý
trên ph
ạ
m vi c

ả

n
ư
ớ
c theo h
ư
ớ
ng
đ
ổ
i m
ớ
i c
ông ngh
ệ
, chuy
ể
n d
ị
ch c
ơ c
ấ
u kinh t
ế
, t
ạ
o ra
nh
ữ

ng ng
ành kinh t
ế
m
ũ
i nh
ọ
n.

Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-
Hiện đại hoá ở Việt Nam


17
_
Hai là, c
ầ
n tr
ả
l
ương đúng và
đ
ủ
cho ng
ư

ờ
i lao
đ
ộ
ng, trong
đó chú
ý

đ
ế
n
độ
i ng
ũ
cán b
ộ
khoa h
ọ
c. C
ầ
n nh
ấ
n m
ạ
nh r
ằ
ng, b
ả
n thân ti
ề

n lương không
đơn gi
ả
n ch
ỉ
là vi
ệ
c tr
ả
công, mà nó c
ò
n tái s
ả
n xu
ấ
t ra s
ứ
c lao
độ
ng ( nhi
ề
u
hay ít), kích thích nh
ữ
ng ph
ẩ
m ch
ấ
t (tích c
ự

c hay tiêu c
ự
c) c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng.
_
Ba là, ti
ế
n hành đào t
ạ
o b
ồ
i d
ưỡ
ng l
ạ
i l
ự
c l
ượ
ng lao
độ
ng hi
ệ
n có và đào
t

ạ
o l
ự
c l
ượ
ng m
ớ
i theo chuyên ngành nh
ấ
t
đị
nh. Trong đó, b
ả
o
đả
m s
ự
cân
đố
i và
đồ
ng b
ộ
gi
ữ
a lao
độ
ng ph
ổ
thông, lao

độ
ng k
ỹ
thu
ậ
t và lao
độ
ng khoa
h
ọ
c.

_
B
ố
n là, ti
ế
n hành m
ộ
t cách th
ườ
ng xuyên
đồ
ng b
ộ
ho
ạ
t
độ
ng giáo d

ụ
c
đố
i
v
ớ
i ng
ườ
i lao
độ
ng v
ề
các m
ặ
t: chính tr
ị
-tư t
ưở
ng, l
ợ
i ích,
ý
th
ứ
c pháp lu
ậ
t,
trách nhi
ệ
m công dân, truy

ề
n th
ố
ng. Trong đi
ề
u ki
ệ
n hi
ệ
n nay, ch
ỉ
quan tâm
đế
n l
ợ
i ích v
ậ
t ch
ấ
t mà không th
ự
c hi
ệ
n công tác giáo d
ụ
c th
ì
s
ẽ
d

ẫ
n
đế
n sai
l
ầ
m, t
ạ
i h
ạ
i, làm hư h
ỏ
ng con ng
ườ
i, th
ậ
m chí c
ả
m
ộ
t th
ế
h
ệ
ng
ườ
i. C.Mác
đ
ã
t

ừ
ng nh
ắ
c nh
ở
chúng ta, trong phát tri
ể
n kinh t
ế
ph
ả
i g
ắ
n “s
ự
nghi
ệ
p gi
ả
i
phóng con ng
ườ
i v
ớ
i cu
ộ
c
đấ
u tranh ch
ố

ng l
ạ
i bi
ể
u hi
ệ
n th
ự
c ti
ễ
n c
ự
c đoan
c
ủ
a s
ự
tha h
óa con ng
ư
ờ
i”
(7)
. Kh
ông nghi ng
ờ
g
ì
r
ằ

ng, m
ặ
t tr
ái c
ủ
a n
ề
n kinh
t
ế
th
ị
tr
ư
ờ
ng
đ
ã
v
à đang tác
đ
ộ
ng
đ
ế
n t
ừ
ng c
á nhân, t
ừ

ng gia
đ
ì
nh v
à m
ỗ
i t
ậ
p
th
ể
c
ủ
a chúng ta. Trong x
ã
h
ộ
i hi
ệ
n nay, có t
ì
nh tr
ạ
ng m
ộ
t s
ố
ng
ườ
i có kinh

t
ế
khá, th
ậ
m chí là giàu có nhưng v
ẫ
n tham ô, móc ngo
ặ
c, ăn c
ắ
p, buôn l
ậ
u.
Trái l
ạ
i, m
ộ
t s
ố
ng
ườ
i nghèo, th
ậ
m chí r
ấ
t nghèo nhưng không ch
ị
u lao
độ
ng

ch
ân chính, chuyên dùng th
ủ
đo
ạ
n l
ừ
a bip, ăn c
ắ
p Bên c
ạ
nh đó, c
ò
n m
ộ
t
l
ớ
p ng
ườ
i (th
ườ
ng là tr
ẻ
tu
ổ
i) không ch
ị
u h
ọ

c hành, làm vi
ệ
c, ch
ỉ
lo ăn chơi
và t
ừ
đây d
ẫ
n
đế
n t
ộ
i ph
ạ
m.
_ Năm là, ph
ả
i n
âng cao th
ể
l
ự
c cho thanh ni
ên. M
ặ
c d
ù đây là m
ộ
t v

ấ
n
đ
ề

đ
ò
i h
ỏ
i ph
ả
i c
ó th
ờ
i gian
đ
ể
gi
ả
i quy
ế
t tr
ên cơ s
ở
n
âng cao d
ầ
n m
ứ
c s

ố
ng c
ủ
a
nh
ân dân v
ề
v
ậ
t ch
ấ
t c
ũ
ng như v
ề
tinh th
ầ
n. Tr
ướ
c m
ắ
t, c
ầ
n t
ậ
p trung gi
ả
i
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-
Hiện đại hoá ở Việt Nam


18
quy
ế
t cho
đư
ợ
c c
ác m
ụ
c ti
êu c
ủ
a ch
ương tr
ì
nh ch
ăm sóc, b
ả
o v
ệ
tr
ẻ
em

đ
ế
n
n
ăm 2000, nh
ấ
t là các m
ụ
c tiêu gi
ả
m đáng k
ể
t
ỷ
l
ệ
suy dinh d
ưỡ
ng:
đầ
u tư
nâng cao ch
ấ
t l
ượ
ng c
ủ
a chương tr
ì
nh giáo d

ụ
c th
ể
ch
ấ
t và y t
ế
h
ọ
c
đườ
ng;
đ
ẩ
y m
ạ
nh phong trào rèn luy
ệ
n thân th
ể
trong thanh thi
ế
u niên, t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n
cho Đoàn thanh niên duy tr

ì
phong trào “ kho
ẻ
v
ì
ngày mai l
ậ
p nghi
ệ
p”,
“kho
ẻ

để
b
ả
o v
ệ
T
ổ
qu
ố
c”.
Th
ự
c hi
ệ
n nh
ữ
ng nhi

ệ
m v
ụ
trên đây có ngh
ĩ
a là v
ề
cơ b
ả
n nhà n
ướ
c ta
đã
hoàn thành cu
ộ
c “ cách m
ạ
ng con ng
ườ
i ”, bi
ế
n con ng
ườ
i Vi
ệ
t Nam
thành ngu
ồ
n l
ự

c quy
ế
t
đ
ị
nh
đưa s
ự
nghi
ệ
p c
ông nghi
ệ
p ho
á, hi
ệ
n
đ
ạ
i ho
á
đ
ấ
t
n
ướ
c đi
đế
n thành công.

K
ẾT

LUẬN


Công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá
đã
, đang và s
ẽ
là xu h
ướ
ng phát tri
ể
n
chung c
ủ
a t

ấ
t c
ả
các qu
ố
c gia trên th
ế
gi
ớ
i. Đó c
ũ
ng là con
đườ
ng phát tri
ể
n
t
ấ
t y
ế
u c
ủ
a n
ướ
c ta
để
đi t
ớ
i m
ụ

c tiêu “dân giàu, n
ướ
c m
ạ
nh, x
ã
h
ộ
i công
b
ằ
ng, văn minh” công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá không ch
ỉ
là công cu
ộ
c xây
d
ự
ng kinh t
ế
mà chính là quá tr
ì
nh bi
ế

n
đổ
i, cách m
ạ
ng sâu s
ắ
c m
ọ
i l
ĩ
nh v
ự
c
c
ủ
a
đ
ờ
i s
ố
ng x
ã
h
ộ
i (kinh t
ế
, ch
ính tr
ị
, v

ăn hoá, khoa h
ọ
c v
à con ng
ư
ờ
i), l
àm
cho x
ã
h
ộ
i ph
át tri
ể
n l
ên m
ộ
t
tr
ạ
ng th
ái m
ớ
i v
ề
ch
ấ
t. Nh
ưng cơ s

ở
,
đ
ộ
ng l
ự
c
c
ủ
a công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá là g
ì
? Theo các nhà kinh đi
ể
n c
ủ
a ch
ủ

Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-

Hiện đại hoá ở Việt Nam


19
ngh
ĩ
a M
ác-Lênin, con ng
ư
ờ
i v
ừ
a l
à đi
ể
m kh
ở
i
đ
ầ
u v
ừ
a l
à đi
ể
m k
ế
t th
úc,
đồ

ng th
ờ
i v
ừ
a là trung tâm c
ủ
a m
ọ
i bi
ế
n
đổ
i l
ị
ch s
ử
. Nói cách khác, con
ng
ườ
i là ch
ủ
th
ể
chân chính c
ủ
a các quá tr
ì
nh x
ã
h

ộ
i. Trong x
ã
h
ộ
i hi
ệ
n
đạ
i
ngày nay, ch
ủ
th
ể
c
ủ
a quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá v
ẫ
n chính là
con ng
ườ
i. Chính v

ì
v
ậ
y, quá tr
ì
nh này
đò
i h
ỏ
i ph
ả
i có ngu
ồ
n nhân l
ự
c
đủ
v
ề

s
ố
l
ượ
ng, m
ạ
nh v
ề
ch
ấ

t l
ượ
ng. Nói cách khác, ngu
ồ
n nhân l
ự
c ph
ả
i tr
ở
thành
đ
ộ
ng l
ự
c th
ậ
t s
ự
c
ủ
a s
ự
phát tri
ể
n.
Quan đi
ể
m phát tri
ể

n ngu
ồ
n nhân l
ự
c
đã

đượ
c nhi
ề
u qu
ố
c gia quan
tâm và
đ
ặ
c bi
ệ
t
đang n
ổ
i l
ên
ở
khu v
ự
c
Đông á. Xu
ấ
t ph

át là nh
ữ
ng n
ư
ớ
c
ngh
èo, ch
ỉ
có th
ể
rút ng
ắ
n th
ờ
i k
ỳ
công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá và
đạ
t
đượ
c
t
ố

c
độ
tăng tr
ưở
ng cao, b
ề
n v
ữ
ng trong tr
ườ
ng h
ợ
p
đầ
u tư phát tri
ể
n
đủ

m
ạ
nh ngu
ồ
n nhân l
ự
c. S
ự

đầ
u tư

ấ
y
đượ
c hi
ể
u c
ả
ba m
ặ
t: chăm sóc s
ứ
c
kho
ẻ
, nâng cao m
ứ
c s
ố
ng và phát tri
ể
n giáo d
ụ
c, trong đó
đầ
u tư có hi
ệ
u qu
ả

nh

ấ
t là
đầ
u tư cho giáo d
ụ
c. Khi nghiên c
ứ
u quan h
ệ
gi
ữ
a GDP và các y
ế
u t
ố

c
ủ
a ngu
ồ
n nhân l
ự
c, ng
ườ
i ta th
ấ
y s
ự
phát tri
ể

n c
ủ
a ngu
ồ
n nhân l
ự
c càng
s
ớ
m th
ì
t
ố
c
độ
tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
càng cao. Th
ự
c t
ế

đã
ch
ứ
ng minh, do phát
tri
ể

n ngu
ồ
n nh
ân l
ự
c m
à Hàn Qu
ố
c
đ
ã
mau ch
óng tr
ở
th
ành n
ư
ớ
c c
ông
nghi
ệ
p, c
ó s
ự
h
ộ
i nh
ậ
p th

ầ
n k
ỳ

ở
khu v
ự
c
Đông á và tr
ở
th
ành m
ộ
t
đi
ể
m
s
áng bên Nh
ậ
t B
ả
n siêu c
ườ
ng.


Đồ
ng th
ờ

i, xu
ấ
t phát t
ừ
tư t
ưở
ng c
ủ
a C.Mác v
ề
s
ự
phát tri
ể
n v
ì
con
ng
ườ
i, v
ì
s
ự
nghi
ệ
p gi
ả
i phóng c
ủ
a con ng

ườ
i, gi
ả
i phóng nhân lo
ạ
i, chúng ta
có th
ể
kh
ẳ
ng
đị
nh r
ằ
ng s
ự
nghi
ệ
p công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá trên th
ế
gi
ớ
i
nói chung và

đặ
c bi
ệ
t là
ở
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay chính là m
ộ
t cu
ộ
c cách m
ạ
ng-
cách m
ạ
ng con ng
ư
ờ
i. Trong “T
ư b
ả
n”, C.M
ác
đ
ã
kh
ẳ

ng
đ
ị
nh: “
đ
ể
s
ả
n xu
ấ
t
ra nh
ữ
n
g con ng
ư
ờ
i to
àn di
ệ
n” c
ầ
n ph
ả
i c
ó m
ộ
t n
ề
n kinh t

ế
ph
át tri
ể
n, m
ộ
t
n
ề
n văn hoá m
ớ
i, m
ộ
t n
ề
n khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t hi
ệ
n
đạ
i, m
ộ
t n
ề
n giáo d

ụ
c tiên
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-
Hiện đại hoá ở Việt Nam


20
ti
ế
n. V
à ông coi t
ạ
o ra nh
ữ
ng th
ành tưu kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i
đó “không ph
ả
i ch

ỉ
l
à
m
ộ
t phương pháp
để
làm tăng thêm n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i, mà c
ò
n là m
ộ
t
phương pháp duy nh
ấ
t
để
s
ả
n xu
ấ

t ra nh
ữ
ng con ng
ườ
i phát tri
ể
n toàn di
ệ
n”
(8)
- nh
ữ
ng ch
ủ
nhân th
ự
c s
ự
c
ủ
a m
ộ
t x
ã
h
ộ
i v
ì
con ng
ườ

i. Như v
ậ
y công
nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá ph
ả
i v
ì
m
ụ
c tiêu phát tri
ể
n con ng
ườ
i. Ch
ỉ
có như
v
ậ
y, công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ

i hoá m
ớ
i tr
ở
thành s
ự
nghi
ệ
p cách m
ạ
ng c
ủ
a
qu
ầ
n chúng.

Qua toàn b
ộ
ph
ân tích trên, có th
ể
kh
ẳ
ng
đ
ị
nh r
ằ
ng, b

ư
ớ
c sang th
ờ
i k
ỳ

ph
át tri
ể
n m
ớ
i,
đẩ
y m
ạ
nh công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c theo
đị
nh
h

ướ
ng XHCN chúng ta ph
ả
i l
ấ
y vi
ệ
c phát huy ngu
ồ
n l
ự
c con ng
ườ
i Vi
ệ
t
Nam hi
ệ
n
đạ
i làm y
ế
u t
ố
cơ b
ả
n cho s
ự
phát tri
ể

n nhanh và b
ề
n v
ữ
ng, ph
ả
i
g
ắ
n tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
v
ớ
i c
ả
i thi
ệ
n
đờ
i s
ố
ng nhân dân, phát tri
ể
n văn hoá,
gi
áo d
ụ
c, th

ự
c hi
ệ
n ti
ế
n b
ộ
và công b
ằ
ng x
ã
h
ộ
i.
Đồ
ng th
ờ
i công nghi
ệ
p hoá,
hi
ệ
n
đạ
i hoá ph
ả
i là v
ì
s
ự

phát tri
ể
n con ng
ườ
i Vi
ệ
t Nam toàn di
ệ
n, con
ng
ườ
i ph
ả
i
đượ
c coi là giá tr
ị
t
ố
i cao và là m
ụ
c đích c
ủ
a s
ự
nghi
ệ
p
đầ
y khó

khăn, ph
ứ
c t
ạ
p nh
ưng t
ấ
t y
ế
u n
ày.


DANH
MỤC
CÁC TÀI
LIỆU
THAM
KHẢO


· Nguy
ễ
n
Đì
nh Toàn- Phát huy y
ế
u t
ố
con ng

ườ
i trong l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t

t
ạ
p chí tri
ế
t h
ọ
c s
ố
1 (3/1993).
·
H
ồ
Anh D
ũ
ng- Cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h

ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t hi
ệ
n
đạ
i

t
ạ
p chí tri
ế
t h
ọ
c s
ố
1 (3/1993).
· Nguy
ễ
n Th
ế
Ngh
ĩ
a- Ngu
ồ
n nhân l
ự

c CNH, HĐH
đấ
t n
ướ
c
t
ạ
p chí tri
ế
t h
ọ
c s
ố
1 (2/1996).
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

Tiểu luận KTCT
Côn
g nghiệp hoá
-
Hiện đại hoá ở Việt Nam


21
· Nguy
ễ
n Thanh- M
ụ
c tiêu con ng
ườ

i trong s
ự
nghi
ệ
p CNH, HĐH
t
ạ
p ch
í tri
ế
t h
ọ
c s
ố
5 (10/1996).

·
Đặ
ng H
ữ
u Toàn- Phát tri
ể
n v
ì
con ng
ườ
i trong quan ni
ệ
m c
ủ

a Mác và
t
ạ
p ch
í tri
ế
t h
ọ
c s
ố
1 (2/1997).

· Tr
ầ
n H
ữ
u Ti
ế
n
- V
ấ
n
đ
ề
con ng
ư
ờ
i, c
á nhân, x
ã

h
ộ
i tron
g h
ọ
c thuy
ế
t c
ủ
a
M
ác T
ạ
p chí c
ộ
ng s
ả
n 1/1994.
·
V
õ

Đ
ạ
i L
ư
ợ
c
- Công nghi
ệ

p ho
á, hi
ệ
n
đ
ạ
i ho
á Vi
ệ
t Nam
đ
ầ
u n
ăm 2000.
· Ph
ạ
m Khi
êm ích, Nguy
ễ
n
Đ
ì
nh Phan
- Công nghi
ệ
p ho
á, hi
ệ
n
đ

ạ
i ho
á
ở

Vi
ệ
t Nam và các n
ướ
c trong khu v
ự
c.