Đề tài tiểu luận : Đầy nhanh công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước docx

1
A.
ĐẶT

VẤN

ĐỀ

Sau
Đạ
i h
ộ
i toàn qu
ố
c l
ầ
n th
ứ
IX chúng ta b
ướ
c vào th
ờ
i k
ỳ
phát tri
ể
n
m
ớ

i th
ờ
i k
ỳ
“
đầ
y nhanh công nghi
ệ
p hoá hi
ệ
n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c ”
đị
nh h
ướ
ng
phát tri
ể
n nh
ằ
m m
ụ
c tiêu “xây d
ự
ng n

ướ
c ta thành m
ộ
t n
ướ
c có cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t
k
ỹ
thu
ậ
t hi
ệ
n
đạ
i, cơ c
ấ
u kinh t
ế
h
ợ
p l
ý
quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t ti
ế
n b
ộ
phù h
ợ
p v
ớ
i
tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t,

đờ
i s
ố
ng v
ậ
t ch
ấ
t và tinh th
ầ
n
đượ
c
nâng cao qu
ố
c ph
ò
ng an ninh v
ữ
ng ch
ắ
c, dân giàu n
ướ
c m
ạ
nh x
ã
h
ộ
i công b
ằ

ng
văn minh”. Không ph
ả
i ng
ẫ
u nhiên vi
ệ
c nghiên c
ứ
u quy lu
ậ
t quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t
phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
phát tri
ể

n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t là m
ộ
t trong
nh
ữ
ng n
ộ
i dung quan tr
ọ
ng c
ủ
a công cu
ộ
c
đổ
i m
ớ
i ch
ủ
ngh

ĩ
a x
ã
h
ộ
i mà chúng ta
đang ti
ế
n hành hôm nay. Vi
ệ
c th
ự
c hi
ệ
n mô h
ì
nh này trong th
ự
c t
ế
không nh
ữ
ng
là n
ộ
i dung c
ủ
a công cu
ộ
c

đổ
i m
ớ
i, mà hơn th
ế
n
ữ
a nó là công c
ụ
, là phương
ti
ệ
n
để
n
ướ
c ta đi t
ớ
i m
ụ
c tiêu xây d
ự
ng ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ

i. Th
ắ
ng l
ợ
i c
ủ
a ch
ủ

ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i
ở
n
ướ
c ta m
ộ
t ph
ầ
n ph
ụ
thu
ộ
c vào vi
ệ
c xây d

ự
ng này t
ố
t hay
không. M
ộ
t x
ã
h
ộ
i phát tri
ể
n
đượ
c đánh giá t
ừ
tr
ì
nh
độ
c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ

t và
s
ự
k
ế
t h
ợ
p hài hoà gi
ữ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t và l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t th
ờ
i
đạ
i ngày nay
tr
ì

nh
độ
khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t
đã
phát tri
ể
n m
ạ
nh m
ẽ
song quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t phù h
ợ
p
v
ớ
i tính ch
ấ
t c

ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t v
ẫ
n là cơ s
ở
chính cho s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a nó.
Do v
ậ
y v
ấ
n
đề
quy lu
ậ
t quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
phát
tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t v
ẫ
n là m

ộ
t trong nh
ữ
ng v
ấ
n
đề
nan gi
ả
i mà chúng ta
c
ầ
n ph
ả
i quan tâm và gi
ả
i quy
ế
t.
Ch
ủ
ngh
ĩ
a duy v
ậ
t l
ị
ch s
ử

đã
kh
ẳ
ng
đị
nh r
ằ
ng l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t có vai
tr
ò
quy
ế
t
đị
nh
đố
i v
ớ
i quan h
ệ
s
ả

n xu
ấ
t và ng
ượ
c l
ạ
i, có th
ể
thúc
đầ
y ho
ặ
c k
ì
m
h
ã
m s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu

ấ
t. V
ấ
n
đề
này t
ừ
ng là bài h
ọ
c
đắ
t giá
trong công cu
ộ
c xây d
ự
ng ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i
ở
n
ướ
c ta. S
ự

tác
độ
ng tr
ở
l
ạ
i c
ủ
a
các y
ế
u t
ố
c
ủ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t
đố
i v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s

ả
n xu
ấ
t khá phong phú và
ph
ứ
c t
ạ
p, nh
ấ
t là trong nh
ữ
ng đi
ề
u ki
ệ
n c
ụ
th
ể

ở
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay.


2

V
ấ
n
đề
quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t có tác
độ
ng thúc
đầ
y hay k
ì
m h
ã
m s
ự
phát tri
ể
n
c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s

ả
n xu
ấ
t
đã

đượ
c
Đả
ng ta nh
ậ
n th
ứ
c và v
ậ
n d
ụ
ng đúng
đắ
n trong
quá tr
ì
nh l
ã
nh
đạ
o
đấ
t n
ướ

c theo
đườ
ng l
ố
i
đổ
i m
ớ
i.
Đả
ng ta
đã
kh
ẳ
ng
đị
nh r
ằ
ng:
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t b
ị
k

ì
m h
ã
m không ch
ỉ
trong tr
ườ
ng h
ợ
p quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t l
ạ
c
h
ậ
u, mà c
ả
khi quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t phát tri
ể

n khong
đồ
ng b
ộ
, có nh
ữ
ng y
ế
u t
ố
đi
quá xa so v
ớ
i tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t “

Đả
ng c
ộ
ng s
ả
n Vi
ệ
t
Nam. Văn ki
ệ
n
Đạ
i h
ộ
i
đạ
i bi
ể
u toàn qu
ố
c l
ầ
n th
ứ
VI.”. Quan h
ệ
s
ở
h
ữ

u
đượ
c
hi
ể
u là “h
ì
nh th
ứ
c chi
ế
m h
ữ
u c
ủ
a c
ả
i v
ậ
t ch
ấ
t do l
ị
ch s
ử
quy
đị
nh, trong đó th
ể

hi
ệ
n quan h
ệ
gi
ữ
a con ng
ườ
i v
ớ
i con ng
ườ
i trong quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i ”. S
ở

h
ữ
u tư li
ệ
u s

ả
n xu
ấ
t gi
ữ
vai tr
ò
quy
ế
t
đị
nh
đố
i v
ớ
i m
ọ
i h
ì
nh th
ứ
c khác c
ủ
a quan
h
ệ
s
ả
n xu
ấ

t, do v
ậ
y, khi h
ì
nh th
ứ
c c
ủ
a quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u thay
đổ
i s
ẽ
kéo theo s
ự

thay
đổ
i trong m
ọ
i h
ì
nh th
ứ
c khác c

ủ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t. V
ề
nguyên t
ắ
c, nh
ữ
ng
thay
đổ
i c
ủ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t nói chung là nh
ằ
m thúc
đầ
y l
ự

c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
phát tri
ể
n, do l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
đã
phát tri
ể
n
đò
i h
ỏ
i nó ph
ả
i thay
đổ
i cho phù

h
ợ
p.
Chúng ta
đã
t
ừ
ng ph
ạ
m sai l
ầ
m là xây d
ự
ng nhi
ề
u y
ế
u t
ố
c
ủ
a quan h
ệ
s
ả
n
xu
ấ
t v
ượ

t tr
ướ
c so v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t mà chúng ta hi
ệ
n có. Đó là vi
ệ
c ch
ỉ

cho phép các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u Nhà n
ướ
c và s

ở
h
ữ
u t
ậ
p th
ể
t
ồ
n t
ạ
i, trong khi các
h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u khác đang c
ò
n có tác d
ụ
ng m
ạ
nh m
ẽ

đố

i v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
th
ì
l
ạ
i b
ị
ngăn c
ấ
m, không
đượ
c phép phát tri
ể
n. vi
ệ
c đó
đã
d
ẫ
n

đế
n t
ì
nh tr
ạ
ng
s
ả
n xu
ấ
t b
ị

đì
nh
đố
n, không phát tri
ể
n. Sau khi nh
ậ
n th
ứ
c
đượ
c sai l
ầ
m này,
chúng ta
đã

đổ
i m
ớ
i
đườ
ng l
ố
i chi
ế
n l
ượ
c trong l
ĩ
nh v
ự
c kinh t
ế
, đó là xác l
ậ
p l
ạ
i
các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ

u, cho phép nhi
ề
u ki
ể
u quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t cùng t
ồ
n t
ạ
i
để
m
ở

đườ
ng cho l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t phát tri
ể

n.


3
B. G
IẢI

QUYẾT

VẤN

ĐỀ

I. CƠ
SỞ

LÝ

LUẬN
CHO
VIỆC
PHÂN TÍCH
MỐI
QUAN
HỆ

GIỮA

LỰC

LƯ ỢNG

SẢN

XUẤT
VÀ QUAN
HỆ

SẢN

XUẤT
.
1. L
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t.
Th
ự
c ti
ế
n cho th
ấ
y, s
ự
phát tri

ể
n kinh t
ế
– x
ã
h
ộ
i ph
ụ
thu
ộ
c vào nhi
ề
u y
ế
u
t
ố
, nhi
ề
u đi
ề
u ki
ệ
n nhưng ch
ủ
y
ế
u nh
ấ

t v
ẫ
n là ph
ụ
thu
ộ
c vào con ng
ườ
i. Đi
ề
u
kh
ẳ
ng
đị
nh trên l
ạ
i càng đúng v
ớ
i hoàn c
ả
nh n
ướ
c ta trong gian đo
ạ
n
đẩ
y m
ạ
nh

công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c. Do v
ậ
y, hơn b
ấ
t c
ứ
ngu
ồ
n l
ự
c nào khác,
ngu
ồ
n nhân l
ự
c ph
ả
i chi
ế
m v

ị
trí trung tâm trong chi
ế
n l
ượ
c phát tri
ể
n kinh t
ế
x
ã

h
ộ
i n
ướ
c ta. Nh
ậ
n th
ứ
c r
õ
đi
ề
u đó
Đả
ng ta xác
đị
nh con ng
ườ

i v
ừ
a là m
ụ
c tiêu,
v
ừ
a là
độ
ng l
ự
c c
ủ
a s
ự
phát tri
ể
n x
ã
h
ộ
i b
ề
n v
ữ
ng. Đây là ngu
ồ
n l
ự
c c

ủ
a m
ọ
i
ngu
ồ
n l
ự
c, nhân t
ố
quan tr
ọ
ng b
ậ
c nh
ấ
t
để
đưa n
ướ
c ta nhanh chóng tr
ở
thành
m
ộ
t n
ướ
c công nghi
ệ
p phát tri

ể
n. trong công cu
ộ
c công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c,
Đả
ng ta “l
ấ
y vi
ệ
c phát huy ngu
ồ
n l
ự
c con ng
ườ
i làm y
ế
u t
ố
cơ b

ả
n cho
s
ự
phát tri
ể
n nhanh và b
ề
n v
ữ
ng”, coi vi
ệ
c “Nâng cao dân trí, b
ồ
i d
ưỡ
ng và phát
huy ngu
ồ
n l
ự
c to l
ớ
n c
ủ
a con ng
ườ
i Vi
ệ
t Nam là nhân t

ố
quy
ế
t
đị
nh th
ắ
ng l
ợ
i
c
ủ
a công cu
ộ
c công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá” (
Đả
ng c
ộ
ng s
ả
n Vi
ệ
t Nam. Văn
ki

ệ
n
Đạ
i h
ộ
i
đạ
i bi
ể
u toàn qu
ố
c l
ầ
n th
ứ
VIII). Do v
ậ
y, khai thác, s
ử
d
ụ
ng và phát
tri
ể
n ngu
ồ
n nhân l
ự
c là v
ấ

n
đề
quan tr
ọ
ng góp ph
ầ
n th
ự
c hi
ệ
n thành công quá
tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c.
L
ự
c l
ượ
ng s
ả

n xu
ấ
t bi
ể
u hi
ệ
n m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a con ng
ườ
i v
ớ
i t
ự
nhiên.
Tr
ì
nh
độ
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu

ấ
t th
ể
hi
ệ
n tr
ì
nh
độ
trinh ph
ụ
c thiên nhiên c
ủ
a con
ng
ườ
i trong m
ộ
t giai đo
ạ
n l
ị
ch s
ử
nh
ấ
t
đị
nh. L
ự

c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t là s
ự
k
ế
t h
ợ
p
gi
ữ
a ng
ườ
i lao
độ
ng v
ớ
i tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t.
Ng
ườ

i lao
độ
ng v
ớ
i nh
ữ
ng kinh nghi
ệ
m s
ả
n xu
ấ
t, thói quen lao
độ
ng, s
ử

d
ụ
ng tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t
để
t
ạ
o ra c

ủ
a c
ả
i v
ậ
t ch
ấ
t. Tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t g
ồ
m
đố
i t
ượ
ng


4
lao
độ
ng và tư li
ệ
u lao
độ
ng khác c

ầ
n thi
ế
t cho vi
ệ
c chuy
ể
n, b
ả
o qu
ả
n s
ả
n ph
ẩ
m

Trong th
ờ
i
đạ
i ngày nay, khoa kh
ọ
c
đã
tr
ở
thành l
ự
c l

ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t tr
ự
c
ti
ế
p. Nó v
ừ
a là ngành s
ả
n xu
ấ
t riêng. V
ừ
a xâm nh
ậ
p vào y
ế
u t
ố
c
ấ
u thành l
ự
c
l

ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, đem l
ạ
i s
ự
thay
đổ
i v
ề
ch
ấ
t c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Các y
ế
u t
ố

c
ấ
u thành l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t tác
độ
ng l
ẫ
n nhau m
ộ
t cách khách quan, làm cho
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t tr
ở
thành y
ế
u t

ố

độ
ng nh
ấ
t.
S
ự
tác
độ
ng c
ủ
a cách m
ạ
ng khoa kh
ọ
c và công ngh
ệ
cùng v
ớ
i
đò
i h
ỏ
i tăng
tr
ưở
ng kinh t
ế
nhanh và b

ề
n v
ữ
ng đang
đặ
t ra nh
ữ
ng yêu c
ầ
u m
ớ
i cho vi
ệ
c khai
thác và phát huy ti
ề
m năng c
ủ
a con ng
ườ
i. Quá tr
ì
nh t
ì
m ki
ế
m nh
ữ
ng cách th
ứ

c,
gi
ả
i pháp nh
ằ
m s
ử
d
ụ
ng và phát tri
ể
n ngu
ồ
n l
ự
c quan tr
ọ
ng này đang di
ễ
n ra
ở

h
ầ
u h
ế
t các qu
ố
c gia trên th
ế

gi
ớ
i. Do
đặ
c đi
ể
m kinh t
ế
– x
ã
h
ộ
i khác nhau nên
m
ỗ
i n
ướ
c
đề
u có gi
ả
i pháp và b
ướ
c đi khác nhau trong trong t
ừ
ng th
ờ
i đi
ể
m l

ị
ch
s
ử
c
ụ
th
ể
. Tuy nhiên, g
ắ
n v
ớ
i nh
ữ
ng tác
độ
ng c
ủ
a cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa kh
ọ
c và
công ngh
ệ
, xu h
ướ
ng ph

ổ
bi
ế
n c
ủ
a s
ự
phát tri
ể
n ngu
ồ
n nhân l
ự
c trong quá tr
ì
nh
công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá
đề
u mang nh
ữ
ng nét ch
ủ
y
ế

u sau:
Th
ứ
nh
ấ
t, con ng
ườ
i
đượ
c coi là ngu
ồ
n cơ b
ả
n
để
tăng trư
ở
ng và phát
tri
ể
n kinh t
ế
– x
ã
h
ộ
i.Trong b
ấ
t c
ứ

h
ì
nh thái kinh t
ế
nào, con ng
ườ
i
đề
u là nhân
t
ố
trung tâm c
ủ
a quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t.
Th
ứ
hai, khai thác ti
ề
m năng trí tu
ệ
, phát huy năng l
ự
c sáng t
ạ

o tr
ở
thành
yêu c
ầ
u ch
ủ
y
ế
u c
ủ
a chi
ế
n l
ượ
c phát tri
ể
n ngu
ồ
n nhân l
ự
c.
Cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa kh
ọ
c và công ngh
ệ

hi
ệ
n nay
đã
tác
độ
ng và làm
bi
ế
n
đổ
i m
ạ
nh m
ẽ
lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i theo h
ướ
ng tăng t
ỷ
tr
ọ
ng c
ủ
a lao

độ
ng trí tu
ệ
,
gi
ả
m b
ớ
t các ho
ạ
t
độ
ng chân tay, làm cho lao
độ
ng trí tu
ệ
tr
ở
thành ho
ạ
t
độ
ng cơ
b
ả
n c
ủ
a con ng
ườ
i. Vi

ệ
c
ứ
ng d
ụ
ng ngày càng r
ộ
ng r
ã
i trí th
ứ
c vào s
ả
n xu
ấ
t và t
ổ

ch
ứ
c lao
độ
ng
đã
làm cho trí th
ứ
c nhanh chóng tr
ở
thành y
ế

u t
ố
s
ả
n xu
ấ
t quan
tr
ọ
ng nh
ấ
t, thành ngu
ồ
n l
ự
c kinh t
ế
cơ b
ả
n và ch
ủ
y
ế
u. Vai tr
ò
c
ủ
a các y
ế
u t

ố
s
ả
n
xu
ấ
t truy
ề
n th
ố
ng như
đấ
t đai, tài nguyên thiên nhiên, v
ố
n d
ẫ
u không m
ấ
t đi
song
đã
tr
ở
thành th
ứ
y
ế
u. Các nghiên c
ứ
u tr

ắ
c l
ượ
ng g
ầ
n đây cho th
ấ
y ch
ỉ
m
ộ
t


5
ph
ầ
n nh
ỏ
c
ủ
a s
ự
tăng tr
ưở
ng có th
ể
gi
ả
i thích b

ở
i
đầ
u vào v
ố
n, c
ò
n ph
ầ
n quan
tr
ọ
ng c
ủ
a tăng tr
ưở
ng g
ắ
n li
ề
n v
ớ
i ch
ấ
t l
ượ
ng c
ủ
a l
ự

c l
ượ
ng lao
độ
ng.
Th
ứ
ba, ưu tiên
đầ
u tư cho phát tri
ể
n giáo d
ụ
c và đào t
ạ
o nh
ằ
m nâng cao
ch
ấ
t l
ượ
ng ngu
ồ
n nhân l
ự
c là yêu c
ầ
u cơ b
ả

n c
ủ
a chi
ế
n l
ượ
c phát tri
ể
n ngu
ồ
n
nhân l
ự
c.
Để
khai thác và phát huy có hi
ệ
u qu
ả
ti
ề
m năng con ng
ườ
i, c
ầ
n có ngu
ồ
n
nhân l
ự

c ch
ấ
t l
ượ
ng cao trên các m
ặ
t văn hoá x
ã
h
ộ
i, chuyên môn, nghi
ệ
p v
ụ
và
tri th
ứ
c khoa h
ọ
c trong t
ấ
t c
ả
các chính sách, bi
ệ
n pháp nh
ằ
m nâng cao ch
ấ
t

l
ượ
ng ngu
ồ
n nhân l
ự
c th
ì
giáo d
ụ
c đào t
ạ
o là cái có
ý
ngh
ĩ
a quan tr
ọ
ng hơn c
ả
.
B
ở
i l
ẽ
, m
ộ
t m
ặ
t, giáo d

ụ
c đào t
ạ
o góp ph
ầ
n nâng cao tr
ì
nh
độ
nh
ậ
n th
ứ
c chung
cho con ng
ườ
i trên các m
ặ
t văn hoá x
ã
h
ộ
i, tri th
ứ
c khoa h
ọ
c, k
ỹ
thu
ậ

t, chuyên
môn, nghi
ệ
p v
ụ
M
ặ
t khác, sau khi
đượ
c đào t
ạ
o, quan ni
ệ
m v
ề
giá tr
ị
c
ủ
a ng
ườ
i
lao
độ
ng s
ẽ

đượ
c
đổ

i m
ớ
i, tính k
ỷ
lu
ậ
t,
ý
th
ứ
c trách nhi
ệ
m
ở
h
ọ

đựơ
c nâng cao.
V
ớ
i
ý
ngh
ĩ
a đó, giáo d
ụ
c đào t
ạ
o

đượ
c coi là ti
ề
n
đề
và là cơ s
ở
ch
ủ
y
ế
u
để
nâng
cao hi
ệ
u qu
ả
s
ử
d
ụ
ng và phát tri
ể
n ngu
ồ
n nhân l
ự
c.
Th

ứ
tư, chuy
ể
n h
ướ
ng t
ừ
s
ử
d
ụ
ng
đạ
i trà sang t
ổ
ch
ứ
c qu
ả
n l
ý
và s
ử
d
ụ
ng
linh ho
ạ
t ngu
ồ

n nhân l
ự
c.
D
ướ
c tác
độ
ng c
ủ
a cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ
, vi
ệ
c áp d
ụ
ng r
ộ
ng r
ã
i
ti
ế
n b
ộ
k
ỹ

thu
ậ
t vào s
ả
n xu
ấ
t làm cho s
ố
ng
ườ
i dôi ra và ph
ả
i
đổ
i ngh
ề
ngày
càng nhi
ề
u hơn. Quá tr
ì
nh đó
đồ
ng th
ờ
i c
ò
n làm cho t
ố
c

độ
tăng tr
ưở
ng kinh t
ế

không c
ò
n đi đôi v
ớ
i s
ự
tăng trư
ở
ng v
ề
vi
ệ
c làm. T
ì
nh h
ì
nh đó
đặ
t ra nh
ữ
ng
thách th
ứ
c tr

ự
c ti
ế
p trong quá tr
ì
nh s
ử
d
ụ
ng ngu
ồ
n nhân l
ự
c. M
ộ
t m
ặ
t, ph
ả
i nâng
cao hi
ệ
u qu
ả
ho
ạ
t
độ
ng c
ủ

a t
ừ
ng cá nhân và toàn x
ã
h
ộ
i trên cơ s
ở
nâng cao tr
ì
nh
độ
h
ọ
c v
ấ
n và chuyên môn ngh
ề
nghi
ệ
p, m
ặ
t khác, ph
ả
i gi
ả
m
đế
n m
ứ

c t
ố
i thi
ể
u
s
ố
ng
ườ
i th
ấ
t nghi
ệ
p ho
ặ
c không có vi
ế
c làm trong toàn b
ộ
n
ề
n kinh t
ế
. Do v
ậ
y,
ch
ỉ
có trên cơ s
ở

áp d
ụ
ng các h
ì
nh th
ứ
c, bi
ệ
n pháp t
ổ
ch
ứ
c và qu
ả
n l
ý
lao
độ
ng
linh ho
ạ
t m
ớ
i có th
ể
v
ượ
t qua
đượ
c thách th

ứ
c
ấ
y.
Th
ứ
năm, h
ợ
p tác qu
ố
c t
ế
trong l
ĩ
nh v
ự
c phát tri
ể
n ngu
ồ
n nhân l
ự
c là m
ộ
t
xu h
ướ
ng ph
ổ
bi

ế
n trong đi
ề
u ki
ệ
n cách m
ạ
ng khoa kh
ọ
c công ngh
ệ
hi
ệ
n nay.


6
V
ớ
i s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a công ngh
ệ
m
ớ
i, cu

ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c công
ngh
ệ
hi
ệ
n nay đang t
ạ
o ra s
ự
phát tri
ể
n m
ớ
i c
ủ
a quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t. Xu h
ướ
ng
khu v

ự
c hoá, qu
ố
c t
ế
hoá, toàn c
ầ
u hoá đang tr
ở
thành xu h
ướ
ng ch
ủ

đạ
o. S
ự

xu
ấ
t hi
ệ
n c
ủ
a các Công ty xuyên qu
ố
c gia
đã
làm cho s
ự

phân công và hi
ệ
p tác
lao
độ
ng ngày càng phát tri
ể
n t
ừ
quy mô Xí nghi
ệ
p
đế
n t
ậ
p đoàn, t
ừ
quy mô
qu
ố
c gia
đế
n liên qu
ố
c gia, đa qu
ố
c gia Đi
ề
u đó đang làm xu
ấ

t hi
ệ
n nhu c
ầ
u
và kh
ả
năng th
ự
c hi
ệ
n các h
ì
nh th
ứ
c h
ợ
p tác qu
ố
c t
ế
v
ề
phát tri
ể
n ngu
ồ
n nhân
l
ự

c.
2. Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t:
Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i là quan h
ệ
kinh t
ế
gi
ữ
ng
ườ
i v
ớ
i ng
ườ

i trong quá
tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t và tái s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i: s
ả
n xu
ấ
t – phân ph
ố
i – trao
đổ
i – tiêu dùng.
Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ

t bao g
ồ
m quan h
ệ
kinh t
ế
– x
ã
h
ộ
i và quan h
ệ
kinh t
ế
t
ổ
ch
ứ
c.
Quan h
ệ
kinh t
ế
– x
ã
h
ộ
i bi
ể
u hi

ệ
n h
ì
nh th
ứ
c x
ã
h
ộ
i c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t, nó bi
ể
u
hi
ệ
n m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a ng
ườ
i v
ớ

i ng
ườ
i trên ba m
ặ
t ch
ủ
y
ế
u:
Quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t, quan h
ệ
t
ổ
chưc, qu
ả
n l
ý
s

ả
n xu
ấ
t và
quan h
ệ
phân ph
ố
i s
ả
n ph
ẩ
m, trong đó quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t gi
ữ
vai tr
ò

quy

ế
t
đị
nh.
Quan h
ệ
kinh t
ế
t
ổ
ch
ứ
c xu
ấ
t hi
ệ
n trong quá tr
ì
nh t
ổ
ch
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t. Nó
v
ừ
a bi

ể
u hi
ệ
n quan h
ệ
gi
ữ
a ng
ườ
i v
ớ
i ng
ườ
i, v
ừ
a bi
ể
u hi
ệ
n tr
ạ
ng thái t
ự
nhiên k
ỹ

thu
ậ
t c
ủ

a n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t. Quan h
ệ
kinh t
ế
– t
ổ
ch
ứ
c ph
ả
n ánh tr
ì
nh
độ
phân công
lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i, chuyên môn hoá và hi
ệ
p tác hoá s

ả
n xu
ấ
t. Nó do tính ch
ấ
t và
tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t quy
đị
nh.
S
ự
th
ố
ng th

ố
ng nh
ấ
t và tác
độ
ng qua l
ạ
i gi
ữ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t và quan
h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i h
ợ

p thành phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t. Trong s
ự
th
ố
ng nh
ấ
t bi
ệ
n
ch
ứ
ng này, s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu

ấ
t đóng vai tr
ò
quy
ế
t
đị
nh
đố
i v
ớ
i
quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t, quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t ph
ả
i ph
ụ
thu
ộ

c v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
phát
tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. L
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t th

ườ
ng xuyên v
ậ
n
độ
ng, phát


7
tri
ể
n, nên quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t c
ũ
ng luôn luôn thay
đổ
i nh
ằ
m đáp
ứ
ng yêu c
ầ
u phát
tri
ể

n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t.
S
ự
tác
độ
ng ng
ượ
c l
ạ
i c
ủ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t
đố
i v

ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
di
ễ
n ra theo hai h
ướ
ng, ho
ặ
c là thúc
đầ
y l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t phát tri
ể
n, ho
ặ

c ki
ề
m
h
ã
m s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Trong tr
ườ
ng h
ợ
p quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t

phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t th
ì
nó s
ẽ
thúc
đầ
y l
ự

c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t phát tri
ể
n. Ng
ượ
c l
ạ
i, quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t l
ạ
c h
ậ
u s
ẽ
k
ì
m
h
ã
m s

ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Ngay c
ả
trong tr
ườ
ng h
ợ
p quan h
ệ
s
ả
n
xu
ấ
t đi quá xa so v
ớ
i tr
ì

nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t th
ì
nó c
ũ
ng k
ì
m
h
ã
m s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l

ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t.
M
ố
i quan h
ệ
bi
ệ
n ch
ứ
ng gi
ữ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t và quan h
ệ
s
ả

n xu
ấ
t làm
h
ì
nh thành quy lu
ậ
t quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t ph
ả
i phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
phát
tri
ể
n c
ủ

a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Đây là quy lu
ậ
t kinh t
ế
chung c
ủ
a m
ọ
i phương th
ứ
c
s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i.
Quy lu
ậ

t kinh t
ế
đó chi ph
ố
i l
ị
ch s
ử
phát tri
ể
n c
ủ
a các phương th
ứ
c s
ả
n
xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i,
đồ
ng th
ờ
i c
ũ
ng tr

ự
c ti
ế
p tác
độ
ng t
ớ
i s
ự
v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a m
ỗ
i phương
th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t.
L
ị
ch s
ử
phát tri

ể
n c
ủ
a n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i là l
ị
ch s
ử
phát tri
ể
n c
ủ
a nh
ữ
ng
phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ

t k
ế
ti
ế
p nhau t
ừ
th
ấ
p
đế
n cao: phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t c
ộ
ng
s
ả
n nguyên thu
ỷ
, chi
ế
m h
ữ
u nô l
ệ
, phong ki

ế
n, tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a và c
ộ
ng s
ả
n ch
ủ

ngh
ĩ
a.
3. Quan h
ệ
gi
ữ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t và quan h

ệ
s
ả
n xu
ấ
t.
- L
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t quy
ế
t
đị
nh quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t: Xu h
ướ
ng c
ủ
a s
ả

n xu
ấ
t
v
ậ
t ch
ấ
t là không ng
ừ
ng phát tri
ể
n, s
ự
bi
ế
n
đổ
i bao gi
ờ
c
ũ
ng b
ắ
t
đầ
u b
ằ
ng s
ự

bi
ế
n
đổ
i c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t.
Trong quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t,
để
lao
độ
ng b
ớ
t n
ặ
ng nh

ọ
c và
đạ
t hi
ệ
u qu
ả
hơn
con ng
ườ
i luôn luôn t
ì
m cách c
ả
i ti
ế
n công c
ụ
lao
độ
ng và ch
ế
t
ạ
o ra nh
ữ
ng công
c
ụ
lao

độ
ng tinh x
ả
o hơn. Cùng v
ớ
i s
ự
bi
ế
n
đổ
i và phát tri
ể
n c
ủ
a công c
ụ
lao


8
độ
ng th
ì
kinh nghi
ệ
m s
ả
n xu
ấ

t, thói quen lao
độ
ng k
ỹ
năng s
ả
n xu
ấ
t ki
ế
n th
ứ
c
khoa h
ọ
c c
ủ
a con ng
ườ
i c
ũ
ng ti
ế
n b
ộ
. L
ự
c l
ượ
ng s

ả
n xu
ấ
t tr
ở
thành y
ế
u t
ố

đồ
ng
nh
ấ
t, cách m
ạ
ng nh
ấ
t. C
ò
n quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t là y
ế
u t
ố

ổ
n
đị
nh, có khuynh h
ướ
ng
l
ạ
c h
ậ
u hơn s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. L
ự
c l
ượ
ng s

ả
n xu
ấ
t là n
ộ
i dung
là phương th
ứ
c c
ò
n quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t là h
ì
nh th
ứ
c x
ã
h
ộ
i c
ủ
a nó. Trong m
ố
i quan
h

ệ
gi
ữ
a n
ộ
i dung và h
ì
nh th
ứ
c th
ì
n
ộ
i dung quy
ế
t
đị
nh h
ì
nh th
ứ
c, h
ì
nh th
ứ
c ph
ụ

thu
ộ

c vào n
ộ
i dung, n
ộ
i dung thay
đổ
i tr
ướ
c sau đó h
ì
nh th
ứ
c thay
đổ
i theo, t
ấ
t
nhiên trong quan h
ệ
v
ớ
i n
ộ
i dung và h
ì
nh th
ứ
c không ph
ả
i là m

ặ
t th
ụ

độ
ng, nó
c
ũ
ng tác
độ
ng tr
ở
l
ạ
i
đố
i v
ớ
i s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a n
ộ
i dung.
Cùng v
ớ
i s

ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t c
ũ
ng h
ì
nh
thành và bi
ế
n
đổ
i cho phù h
ợ

p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c lư
ợ
ng
s
ả
n xu
ấ
t, s
ự
phù h
ợ
p đó là
độ
ng l
ự
c làm cho l

ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t phát tri
ể
n m
ạ
nh
m
ẽ
. Nhưng l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t th
ườ
ng phát tri
ể
n nhanh c
ò
n quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t có
xu h
ướ
ng
ổ
n
đị
nh khi l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
đã
phát tri
ể
n lên m
ộ
t tr
ì
nh
độ
m

ớ
i,
quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t không c
ò
n phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n
xu

ấ
t, m
ở

đườ
ng cho l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t phát tri
ể
n.
- Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t tác
độ
ng tr
ở
l
ạ
i
đố

i v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t: S
ự
h
ì
nh
thành, bi
ế
n
đổ
i phát tri
ể
n c
ủ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t là h

ì
nh th
ứ
c x
ã
h
ộ
i mà l
ự
c l
ượ
ng
s
ả
n xu
ấ
t d
ự
a vào đó
để
phát tri
ể
n, nó tác
độ
ng tr
ở
l
ạ
i
đố

i v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t,
có th
ể
thúc
đầ
y ho
ặ
c k
ì
m h
ã
m s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l

ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. N
ế
u quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự

c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t nó
thúc
đầ
y s
ả
n xu
ấ
t phát tri
ể
n nhanh. N
ế
u nó không phù h
ợ
p nó k
ì
m h
ã
m s
ự
phát
tri
ể
n c
ủ

a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, song tác d
ụ
ng k
ì
m h
ã
m đó ch
ỉ
t
ạ
m th
ờ
i theo tính t
ấ
t
y
ế
u khách quan, cu
ố
i cùng nó s
ẽ
b

ị
thay th
ể
b
ằ
ng ki
ể
u quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t phù h
ợ
p
v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
l
ự
c l
ượ
ng s
ả

n xu
ấ
t.
S
ở
d
ĩ
quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t có th
ể
tác
độ
ng m
ạ
nh m
ẽ
tr
ở
l
ạ
i
đố
i v
ớ
i l

ự
c l
ượ
ng
s
ả
n xu
ấ
t (thúc
đầ
y ho
ặ
c k
ì
m h
ã
m ), v
ì
nó quy
đị
nh m
ụ
c đích c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t, quy
đị

nh h
ệ
th
ố
ng t
ổ
ch
ứ
c qu
ả
n l
ý
s
ả
n xu
ấ
t và qu
ả
n l
ý
x
ã
h
ộ
i, quy
đị
nh phương th
ứ
c
phân ph

ố
i và ph
ầ
n c
ủ
a c
ả
i ít hay nhi
ề
u mà ng
ườ
i lao
độ
ng
đượ
c h
ưở
ng. Do đó


9
nó
ả
nh h
ưở
ng
đế
n thái
độ
qu

ả
ng
đạ
i qu
ầ
n chúng lao
độ
ng l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t ch
ủ

y
ế
u c
ủ
a x
ã
h
ộ
i, nó t
ạ
o ra nh
ữ

ng đi
ề
u ki
ệ
n kích thích ho
ặ
c h
ạ
n ch
ế
vi
ệ
c c
ả
i ti
ế
n
công c
ụ
lao
độ
ng áp d
ụ
ng nh
ữ
ng thành t
ự
u khoa kh
ọ
c và k

ỹ
thu
ậ
t vào s
ả
n xu
ấ
t,
h
ợ
p tác và phân ph
ố
i lao
độ
ng.
Tuy nhiên, không
đượ
c hi
ể
u m
ộ
t cách đơn gi
ả
n tính tích c
ự
c c
ủ
a quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t ch
ỉ
là vai tr
ò
c
ủ
a nh
ữ
ng h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u, m
ỗ
i ki
ể
u quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ

t là
m
ộ
t h
ệ
th
ố
ng m
ộ
t ch
ỉ
nh th
ể
h
ữ
u cơ g
ồ
m ba m
ặ
t, quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u, quan h
ệ
qu
ả
n

l
ý
và quan h
ệ
phân ph
ố
i. Ch
ỉ
trong ch
ỉ
nh th
ể
đó, quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i tr
ở
thành
độ
ng l
ự
c thúc
đầ
y con ng
ườ

i hành
độ
ng nh
ằ
m phát tri
ể
n s
ả
n xu
ấ
t.
Quy lu
ậ
t v
ề
s
ự
phù h
ợ
p c
ủ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t v
ớ
i tính ch

ấ
t và tr
ì
nh
độ
c
ủ
a
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t là quy lu
ậ
t chung nh
ấ
t c
ủ
a s
ự
phát tri
ể
n x
ã
h
ộ

i s
ự
tác
độ
ng
c
ủ
a quy lu
ậ
t này
đã
đưa x
ã
h
ộ
i lo
ạ
i ng
ườ
i tr
ả
i qua các phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t,
công x
ã

nguyên thu
ỷ
, chi
ế
m h
ữ
u nô l
ệ
, phong ki
ế
n, tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a, x
ã
h
ộ
i ch
ủ

ngh
ĩ
a.
Th
ờ
i k
ỳ

đầ
u trong l
ị
ch s
ử
là x
ã
h
ộ
i c
ộ
ng s
ả
n nguyên thu
ỷ
v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng
s
ả
n xu
ấ
t th
ấ
p kém, quan h

ệ
s
ả
n xu
ấ
t c
ộ
ng
đồ
ng nguyên thu
ỷ

đờ
i s
ố
ng c
ủ
a h
ọ
ch
ủ

y
ế
u thu
ộ
c vào săn b
ắ
t hái l
ượ

m.
Trong quá tr
ì
nh sinh s
ố
ng h
ọ

đã
không ng
ừ
ng c
ả
i ti
ế
n và thay
đổ
i công c
ụ

(l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t )
đế

n sau m
ộ
t th
ờ
i k
ỳ
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t phát tri
ể
n quan h
ệ

c
ộ
ng
đồ
ng b
ị
phá v
ỡ
d
ầ
n d

ầ
n xu
ấ
t hi
ệ
n h
ệ
tư nhân nh
ườ
ng ch
ỗ
cho nó là m
ộ
t x
ã

h
ộ
i chi
ế
m h
ữ
u nô l
ệ
. V
ớ
i quan h
ệ
s
ả

n xu
ấ
t ch
ạ
y theo s
ả
n ph
ẩ
m th
ặ
ng dư, ch
ủ
nô
mu
ố
n có nhi
ề
u s
ả
n ph
ẩ
m d
ẫ
n
đế
n bóc l
ộ
t, đưa ra công c
ụ
lao

độ
ng t
ố
t, tinh x
ả
o
vào s
ả
n xu
ấ
t, nh
ữ
ng ng
ườ
i lao
độ
ng trong th
ờ
i k
ỳ
này b
ị

đố
i x
ử
h
ế
t s
ứ

c man r
ợ
.
H
ọ
là nh
ữ
ng món hàng trao
đổ
i l
ạ
i, h
ọ
l
ầ
m t
ưở
ng do nh
ữ
ng công c
ụ
lao
độ
ng
d
ẫ
n
đế
n cu
ộ

c s
ố
ng kh
ổ
c
ự
c c
ủ
a m
ì
nh nên h
ọ

đã
phá ho
ạ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t,
nh
ữ
ng cu
ộ
c kh

ở
i ngh
ĩ
a nô l
ệ
di
ễ
n ra kh
ắ
p nơi.
Ch
ấ
m d
ứ
t ch
ế

độ
x
ã
h
ộ
i chi
ế
m h
ữ
u nô l
ệ
, x
ã

h
ộ
i phong ki
ế
n ra
đờ
i, x
ã
h
ộ
i
m
ớ
i ra
đờ
i giai c
ấ
p th
ờ
i k
ỳ
này là
đị
a ch
ủ
, th
ờ
i k
ỳ

đầ
u giai c
ấ
p
đị
a ch
ủ
n
ớ
i l
ò
ng
hơn ch
ế

độ
tr
ướ
c, ng
ườ
i nông dân có ru
ộ
ng
đấ
t, t
ự
do thân th
ể
.

10
Cu
ố
i th
ờ
i k
ỳ
phong ki
ế
n xu
ấ
t hi
ệ
n công tr
ườ
ng th
ủ
công ra
đờ
i và d
ẫ
n t
ớ
i
l
ự
c l
ượ
ng s

ả
n xu
ấ
t mâu thu
ẫ
n v
ớ
i quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t, cu
ộ
c cách m
ạ
ng tư s
ả
n ra
đờ
i ch
ế

độ
tư b
ả
n th
ờ
i k

ỳ
này ch
ạ
y theo giá tr
ị
th
ặ
ng dư và l
ợ
i nhu
ậ
n h
ọ
đưa ra
nh
ữ
ng k
ỹ
thu
ậ
t m
ớ
i nh
ữ
ng công c
ụ
s
ả
n xu
ấ

t hi
ệ
n
đạ
i áp d
ụ
ng vào s
ả
n xu
ấ
t th
ờ
i
k
ỳ
này l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t mang tính ch
ấ
t c
ự
c k
ỳ
hoá cao và quan h

ệ
s
ả
n xu
ấ
t là
quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t tư nhân v
ề
tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t nên d
ẫ
n t
ớ
i cu
ộ
c
đấ
u tranh gay g
ắ

t
gi
ữ
a tư s
ả
n và vô s
ả
n n
ổ
ra xu
ấ
t hi
ệ
n m
ộ
t s
ố
n
ướ
c ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i. Ch
ủ
ngh

ĩ
a
x
ã
h
ộ
i ra
đờ
i quan tâm
đế
n x
ã
h
ộ
i hoá công h
ữ
u nhưng trên th
ự
c t
ế
ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã

h
ộ
i ra

đờ
i
ở
các n
ướ
c chưa qua th
ờ
i k
ỳ
tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a ch
ỉ
có Liên Xô là qua
th
ờ
i k
ỳ
tư b
ả
ch
ủ
ngh
ĩ
a nhưng ch
ỉ

là ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n trung b
ì
nh.
Quy lu
ậ
t v
ề
s
ự
phù h
ợ
p c
ủ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr

ì
nh
độ
c
ủ
a
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t là quy lu
ậ
t v
ậ
n d
ụ
ng phát tri
ể
n c
ủ
a x
ã
h
ộ
i s
ự

tác
độ
ng qua s
ự

thay th
ế
k
ế
ti
ế
p nhau t
ừ
th
ấ
p
đế
n cao c
ủ
a phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t.
- M
ố
i quan h
ệ

bi
ệ
n ch
ứ
ng gi
ữ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t và quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t:
Khi tr
ì
nh
độ
l
ự
c l
ượ
ng s

ả
n xu
ấ
t c
ò
n th
ủ
công th
ì
tính ch
ấ
t c
ủ
a nó là tính ch
ấ
t cá
nhân. Nó th
ể
hi
ệ
n
ở
ch
ỗ
ch
ỉ
m
ộ
t ng
ườ

i có th
ể
s
ử
d
ụ
ng
đựơ
c nhi
ề
u công c
ụ
khác
nhau trong quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t
để
t
ạ
o ra s
ả
n ph
ẩ
m. Như v
ậ
y, t

ấ
t y
ế
u d
ẫ
n
đế
n quan
h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t s
ở
h
ữ
u tư nhân (nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ
c ) v
ề
tư li
ệ
u s
ả

n xu
ấ
t.
Khi s
ả
n xu
ấ
t b
ằ
ng máy ra
đờ
i, tr
ì
nh
độ
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t công nghi
ệ
p
m
ộ
t ng
ườ

i không th
ể
s
ử
d
ụ
ng
đượ
c nhi
ề
u mà ch
ỉ
m
ộ
t công c
ụ
, ho
ặ
c m
ộ
t b
ộ

ph
ậ
n, ch
ứ
c năng. Như v
ậ
y, quá tr

ì
nh s
ả
n xu
ấ
t ph
ả
i nhi
ề
u ng
ườ
i tham gia, s
ả
n
ph
ẩ
m lao
độ
ng là thành qu
ả
c
ủ
a nhi
ề
u ng
ườ
i,
ở
đây l
ự

c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
đã
mang
tính x
ã
h
ộ
i hoa. Và t
ấ
t y
ế
u m
ộ
t quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t thích h
ợ
p ph
ả
i là quan h

ệ
s
ả
n
xu
ấ
t s
ở
h
ữ
u v
ề
tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t. Ănghen vi
ế
t: “Giai c
ấ
p tư s
ả
n không th
ể
bi
ế
n tư
li

ệ
u s
ả
n xu
ấ
t có tính ch
ấ
t h
ạ
n ch
ế

ấ
y thành l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t m
ạ
nh m
ẽ

đượ
c
n
ế

u không bi
ế
n nh
ữ
ng tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t c
ủ
a cá nhân thành nh
ữ
ng tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t
có tính ch
ấ
t x
ã
h
ộ
i mà ch
ỉ
m

ộ
t s
ố
ng
ườ
i cùng làm m
ớ
i có th
ể
s
ử
d
ụ
ng
đượ
c”.
Quan h
ệ
bi
ệ
n ch
ứ
ng gi
ữ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả

n xu
ấ
t và quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t bi
ể
u hi
ệ
n
ở
ch
ỗ
:


11
Xu h
ướ
ng c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t v
ậ

t ch
ấ
t là không ng
ừ
ng bi
ế
n
đổ
i phát tri
ể
n. s
ự

bi
ế
n
đổ
i đó bao gi
ờ
c
ũ
ng b
ắ
t
đầ
u b
ằ
ng s
ự
bi

ế
n
đổ
i và phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng
s
ả
n xu
ấ
t mà tr
ướ
c h
ế
t là công c
ụ
. Công c
ụ
phát tri
ể
n
đế
n mâu thu
ẫ

n gay g
ắ
t v
ớ
i
quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t có và xu
ấ
t hi
ệ
n
đò
i h
ỏ
i khách quan ph
ả
i xoá b
ỏ
quan h
ệ
s
ả
n
xu
ấ

t c
ũ
thay b
ằ
ng quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i. Như v
ậ
y, quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t v
ố
n là h
ì
nh
th
ứ
c phát tri
ể
n c

ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t (
ổ
n
đị
nh tương
đố
i), quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t tr
ở

thành xi
ề
ng xích k
ì
m h
ã

m s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t (không phù h
ợ
p).
Phù h
ợ
p và không phù h
ợ
p là bi
ể
u hi
ệ
n c
ủ
a mâu thu
ẫ
n bi

ệ
n ch
ứ
ng c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng
s
ả
n xu
ấ
t và quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t, t
ứ
c là s
ự
phù h
ợ
p trong mâu thu
ẫ
n và bao hàm
mâu thu

ẫ
n.
Khi phù h
ợ
p c
ũ
ng như lúc không phù h
ợ
p v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t luôn có tính
độ
c l
ậ
p tương

đố
i v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, th
ể
hi
ệ
n trong s
ử

d
ụ
ng s
ự
tác
độ
ng tr
ở
l
ạ
i
đố

i v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, quy
đị
nh m
ụ
c đích x
ã
h
ộ
i
c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t, xu h
ướ
ng phát tri
ể
n c

ủ
a quan h
ệ
l
ợ
i ích, t
ừ
đó h
ì
nh thành nh
ữ
ng
y
ế
u t
ố
ho
ặ
c thúc
đầ
y, ho
ặ
c k
ì
m h
ã
m s
ự
phát tri
ể

n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t.
S
ự
tác
độ
ng tr
ở
l
ạ
i nói trên c
ủ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t bao gi
ờ
c

ũ
ng thông qua
các quy lu
ậ
t kinh t
ế
cơ b
ả
n phù h
ợ
p và không phù h
ợ
p gi
ữ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
và quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t là khách quan và ph

ổ
bi
ế
n c
ủ
a m
ọ
i phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t.
S
ẽ
không đúng n
ế
u quan ni
ệ
m trong ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n luôn luôn di
ễ
n ra “không
phù h

ợ
p”, c
ò
n d
ướ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i “phù h
ợ
p” gi
ữ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t và l
ự
c
l
ượ
ng s
ả

n xu
ấ
t.
II. QUAN
HỆ

SẢN

XUẤT
VÀ
LỰC

LƯ ỢNG

SẢN

XUẤT
TRONG
THỜI

KỲ
QUÁ
ĐỘ

LỆ

CHỦ

NGHĨA

XÃ

HỘI

Ở

NƯ ỚC
TA VÀ
NHỮNG
MÂU
THUẪN

CÒN

TỒN

TẠI
.
- Nh
ữ
ng sai l
ầ
m v
ề
quy lu
ậ
t quan h
ệ
s
ả

n xu
ấ
t – l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t tr
ướ
c
kia:
Do nh
ậ
n th
ứ
c chưa đúng
đắ
n v
ề
m
ố
i quan h
ệ
bi
ệ
n ch
ứ

ng gi
ữ
a l
ự
c l
ượ
ng
s
ả
n xu
ấ
t và quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t trong công cu
ộ
c c
ả
i t
ạ
o quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t c

ũ
và xây
d
ự
ng quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i chúng ta
đã
ra s
ứ
c v
ậ
n
đồ
ng g
ầ
n như c
ưỡ
ng b
ứ
c
nông dân đi vào h
ợ
p tác x

ã
, m
ở
r
ộ
ng phát tri
ể
n quy mô nông tr
ườ
ng qu
ố
c doanh,


12
các nhà máy Xí nghi
ệ
p l
ớ
n mà không tính
đế
n tr
ì
nh
độ
l
ự
c l
ượ
ng s

ả
n xu
ấ
t đang
c
ò
n th
ờ
i k
ỳ
quá th
ấ
p kém chúng ta
đã
t
ạ
o ra nh
ữ
ng quy mô l
ớ
n và ng
ộ
nh
ậ
n là
đã
có “Quan h
ệ
s
ả

n xu
ấ
t XHCN” và c
ò
n nói r
ằ
ng: m
ỗ
i b
ướ
c c
ả
i t
ạ
o quan h
ệ
s
ả
n
xu
ấ
t c
ũ
, xây d
ự
ng quan h
ệ
s
ả
n xu

ấ
t m
ớ
i
đề
u thúc
đầ
y s
ự
ra
đờ
i và l
ớ
n m
ạ
nh c
ủ
a
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i. Quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a có kh
ả
năng “v
ượ
t
tr
ướ
c” “m
ở

đườ
ng” cho s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l

ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Th
ự
c t
ế
nhi
ề
u năm
qua
đã
ch
ứ
ng minh quan đi
ể
m đó là sai l
ầ
m. Sai l
ầ
m ch
ủ
y
ế
u không ph
ả

i ch
ỗ

chúng ta duy tr
ì
quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t l
ạ
c h
ậ
u so v
ớ
i s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n

xu
ấ
t như ng
ườ
i ta th
ườ
ng nói mà ch
ủ
y
ế
u có nh
ữ
ng m
ặ
t c
ủ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t b
ị

thúc
đầ
y lên quá cao, quá xa m
ộ
t cách gi

ả
t
ạ
o làm cho nó tách r
ờ
i v
ớ
i tr
ì
nh
độ

th
ấ
p kém c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. B
ở
i v
ậ
y, nh
ậ

n
đị
nh trong
đạ
i h
ộ
i l
ầ
n th
ứ
6 là
có căn c
ứ

đã
làm phong phú thêm l
ý
lu
ậ
n bi
ệ
n ch
ứ
ng gi
ữ
a l
ự
c l
ượ
ng s

ả
n xu
ấ
t và
quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t “L
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t b
ị
k
ì
m h
ã
m không ch
ỉ
trong tr
ườ
ng h
ợ

p
quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t l
ạ
c h
ậ
u, mà c
ả
khi quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t phát tri
ể
n không
đồ
ng b
ộ

có nh
ữ
ng y
ế

u t
ố
đi quá xa so v
ớ
i tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t ”.
Để
ch
ứ
ng minh cho “Quan ni
ệ
m s
ả
n xu
ấ

t đi tr
ướ
c” ho
ặ
c nói theo cách
th
ờ
i b
ấ
y gi
ờ
là
để
gi
ả
i quy
ế
t mâu tu
ẫ
n gi
ữ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t tiên ti
ế
n v

ớ
i l
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t l
ạ
c h
ậ
u chúng ta
đã
ra s
ứ
c xây d
ự
ng l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t m
ộ

t cách
kh
ẩ
n trương b
ằ
ng cách đưa khá nhi
ề
u máy móc vào các cơ s
ở
s
ả
n xu
ấ
t Nông
nghi
ệ
p m
ớ
i h
ì
nh thành c
ò
n non y
ế
u, què qu
ặ
t nh
ằ
m xây d
ự

ng mô h
ì
nh lâu dài
công – Nông nghi
ệ
p trên
đị
a bàn c
ấ
p huy
ệ
n mà không tính
đế
n kh
ả
năng qu
ả
n l
ý

tr
ì
nh
độ
, t
ổ
ch
ứ
c s
ử

d
ụ
ng c
ủ
a nông dân.
Quan đi
ể
m v
ề
quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t đi tr
ướ
c là không đúng và nói
đế
n quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ

i ch
ủ
ngh
ĩ
a là nh
ấ
n m
ạ
nh vi
ệ
c xây d
ự
ng ch
ế

độ
công h
ữ
u v
ề
tư
li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t và cơ ch
ế
th

ự
c hi
ệ
n ch
ế

độ
đó là phi
ế
n di
ệ
n. Đành r
ằ
ng y
ế
u t
ố
này
cơ b
ả
n nhưng không th
ể
xem xét nh
ẹ
quan h
ệ
qu
ả
n l
ý

và quan h
ệ
phân ph
ố
i.
Ph
ả
i th
ấ
y r
ằ
ng quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u
đượ
c th
ể
hi
ệ
n trong t
ấ
t c
ả
vi
ệ
c xoá b

ỏ
ch
ế

độ
tư
h
ữ
u, thi
ế
t l
ậ
p công h
ữ
u v
ề
tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t không ph
ả
i ch
ỉ
th
ờ
i gian ngăn là
xong. Nhưng d

ẫ
u có làm
đượ
c th
ì
c
ũ
ng không ph
ả
i là m
ụ
c tiêu tr
ướ
c m
ắ
t c
ủ
a


13
n
ướ
c ta khi mà ch
ế

độ
công h
ữ
u này chưa th

ể
phù h
ợ
p v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
hi
ệ
n có. Hơn n
ữ
a nh
ữ
ng thành ph
ầ
n kinh t
ế
khác có kh
ả
năng góp ph
ầ
n làm cho
s

ả
n xu
ấ
t phát tri
ể
n. M
ộ
t trong nh
ữ
ng sai l
ầ
m cơ b
ả
n mà chúng ta
đã
v
ấ
p ph
ả
i là
xoá b
ỏ
quá s
ớ
m quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ

t TBCN, khi n
ề
n kinh t
ế
XHCN c
ủ
a chúng ta
chưa c
ò
n
đủ
s
ứ
c thay th
ế
. Đi
ề
u đó
ả
nh h
ưở
ng không t
ố
t
đế
n s
ự
phát tri
ể
n c

ủ
a l
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t và
đã
làm m
ấ
t m
ộ
t kh
ả
năng t
ạ
o ra s
ả
n ph
ẩ
m d
ồ
i dào cho x
ã
h
ộ

i.
C
ũ
ng v
ậ
y, chúng ta xoá s
ạ
ch ti
ể
u thương khi h
ệ
th
ố
ng thương nghi
ệ
p qu
ố
c
doanh và h
ợ
p tác x
ã
mua bán c
ủ
a ta chưa làm n
ổ
i vai tr
ò
“ng
ườ

i n
ộ
i tr
ợ
cho x
ã

h
ộ
i ” gây nhi
ề
u khó khăn ách t
ắ
c cho lưu thông hàng hoá và không đáp
ứ
ng nhu
c
ầ
u thi
ế
t y
ế
u cho nhân dân.
- Gi
ả
i pháp
để
phát tri
ể
n l

ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t: C
ầ
n ph
ả
i sàng l
ọ
c trong l
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t truy
ề
n th
ố
ng nh
ữ
ng y
ế

u t
ố
nào có giá tr
ị

để
b
ổ
sung cho vi
ệ
c xây
d
ự
ng l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t hi
ệ
n
đạ
i c
ầ
n ph
ả
i k

ế
t h
ợ
p các y
ế
u t
ố
truy
ề
n th
ố
ng v
ớ
i
y
ế
u t
ố
hi
ệ
n
đạ
i, b
ả
o
đả
m tính ph
ủ

đị

nh có k
ế
th
ừ
a, ti
ế
p thu có ch
ọ
n l
ọ
c cho phép
t
ạ
o nên m
ộ
t s
ự
phát tri
ể
n
ổ
n
đị
nh, b
ì
nh th
ườ
ng c
ủ
a l

ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t tránh
đượ
c s
ự
“g
ã
y g
ụ
c” trong ti
ế
n tr
ì
nh phát tri
ể
n nó.
Nh
ữ
ng ti
ế
n b
ộ
to l
ớ

n c
ủ
a cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa kh
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t ngày nay
cho phép n
ướ
c ta có th
ể
tranh th
ủ
v
ậ
n d
ụ
ng tr
ự
c ti
ế
p nh
ữ
ng thành t

ự
u khoa kh
ọ
c
– k
ỹ
thu
ậ
t, nh
ậ
p kh
ẩ
u tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t hi
ệ
n
đạ
i, chuy
ể
n giao công ngh
ệ
qua liên
k
ế
t kinh t

ế
và h
ợ
p tác kinh t
ế
v
ớ
i n
ướ
c ngoài. T
ừ
đó chúng ta có th
ể
t
ạ
o nên s
ự

k
ế
t h
ợ
p nh
ữ
ng ti
ế
n b
ộ
v
ề

l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t do đó ti
ế
p thu có ch
ọ
n l
ọ
c t
ừ
bên
ngoài v
ớ
i nh
ữ
ng cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t và l
ự
c l

ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t v
ố
n có trong n
ướ
c
để

đầ
y
nahnh và rút ng
ắ
n th
ờ
i h
ạ
n phát tri
ể
n l
ị
ch s
ử
t
ự
nhiên c
ủ

a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t,
vươn lên k
ị
p tr
ì
nh
độ
c
ủ
a th
ế
gi
ớ
i.
Con ng
ườ
i tham gia vào quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ

t v
ừ
a v
ớ
i tư cách là s
ứ
c lao
độ
ng, vưa v
ớ
i tư cách là con ng
ườ
i có
ý
th
ứ
c ch
ủ
th
ể
c
ủ
a nh
ữ
ng quan h
ệ
kinh t
ế
.
Tr

ì
nh
độ
văn hoá, tr
ì
nh
độ
k
ỹ
thu
ậ
t chuyên môn,
ý
th
ứ
c và thái
độ
c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng
đố
i v
ớ
i s
ả
n xu

ấ
t và s
ả
n ph
ẩ
m là nh
ữ
ng y
ế
u t
ố
t quan tr
ọ
ng
để
s
ử
d
ụ
ng, khai
thác k
ỹ
thu
ậ
t và tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ

t v
ố
n có,
để
sáng t
ạ
o trong quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t
Ănghen
đã
nh
ấ
n m
ạ
nh “mu
ố
n nâng cao s
ả
n xu
ấ
t công nghi
ệ
p và Nông nghi
ệ
p

14
đế
n m
ứ
c
độ
cao mà ch
ỉ
có phương ti
ệ
n cơ gi
ớ
i và hoá h
ọ
c phù h
ợ
p th
ì
chưa
đủ
.
C
ò
n c
ầ
n ph
ả
i phát tri

ể
n m
ộ
t cách tương x
ứ
ng năng l
ự
c c
ủ
a con ng
ườ
i s
ử
d
ụ
ng
nh
ữ
ng phương ti
ệ
n đó n
ữ
a” ngh
ĩ
a là ph
ả
i có s
ự
ph
ố

i h
ợ
p phát tri
ể
n hài hoà các
nhân t
ố
khách quan c
ủ
a các l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t hi
ệ
n
đạ
i.
- Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t m
ớ

i theo
đị
nh h
ướ
ng XHCN – xây d
ự
ng n
ề
n kinh t
ế

nhi
ề
u thành ph
ầ
n:
Xây d
ự
ng quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ

t và tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n
c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t luôn là yêu c
ầ
u
đặ
t ra
đố
i v
ớ
i m
ọ
i ch
ế

độ
x
ã
h
ộ
i.
Đố
i v
ớ
i
n
ướ
c ta
đồ
ng chí T
ổ
ng bí thư
Đỗ
M
ườ
i
đã
kh
ẳ
ng
đị
nh: “n
ế
u công nghi
ệ

p hoá
hi
ệ
n
đạ
i hoá t
ạ
o nên l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t c
ầ
n thi
ế
t cho ch
ế

độ
m
ớ
i th
ì
vi
ệ
c phát

tri
ể
n n
ề
n kinh t
ế
nhi
ề
u thành ph
ầ
n chính là
để
xây d
ự
ng h
ệ
th
ố
ng quan h
ệ
s
ả
n
xu
ấ
t phù h
ợ
p”.
Đả
ng

đã
ch
ủ
trương phát tri
ể
n n
ề
n kinh t
ế
nhi
ề
u thành ph
ầ
n là đúng. B
ở
i
v
ì
, nó bi
ể
u hi
ệ
n s
ự
l
ự
a ch
ọ
n nh
ữ

ng h
ì
nh th
ứ
c, b
ướ
c đi, gi
ả
i pháp thích h
ợ
p v
ớ
i
tr
ạ
ng thái kinh t
ế
hi
ệ
n nay.
Đườ
ng l
ố
i đó xu
ấ
t phát t
ừ
tr
ì
nh

độ
và tính ch
ấ
t c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay v
ừ
a th
ấ
p không
đồ
ng
đề
u nên không th
ể
nóng v
ộ

i nh
ấ
t lo
ạ
t xây
d
ự
ng quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t m
ộ
t thành ph
ầ
n d
ự
a trên cơ s
ở
ch
ế

độ
công h
ữ
u XHCN
v
ề

tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t như tr
ướ
c
đạ
i h
ộ
i VI. Làm như v
ậ
y là
đầ
y quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t đi
quá xa so v
ớ
i tr
ì
nh
độ
l

ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. M
ở
ra n
ề
n kinh t
ế
nhi
ề
u thành ph
ầ
n
đã

khơi d
ậ
y ti
ề
m năng, c
ủ
a s
ả
n xu
ấ

t, xây d
ự
ng năng l
ự
c sáng t
ạ
o, ch
ủ

độ
ng c
ủ
a các
ch
ủ
th
ể
lao
độ
ng trong s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh thúc
đầ
y s
ả
n xu
ấ
t phát tri

ể
n.
Th
ự
c ti
ễ
n m
ấ
y năm qua cho th
ấ
y, chính sách kinh t
ế
nhi
ề
u thành ph
ầ
n
đã

góp ph
ầ
n gi
ả
i ph
ò
ng và phát tri
ể
n l
ự
c l

ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, đưa
đế
n nh
ữ
ng thành t
ự
to
l
ớ
n có
ý
ngh
ĩ
a r
ấ
t quan tr
ọ
ng. V
ì
v
ậ
y,
Đạ
i h
ộ

i VIII kh
ẳ
ng
đị
nh: “ti
ế
p t
ụ
c th
ự
c
hi
ệ
n nh
ấ
t quán lâu dài chính sách này, khuy
ế
n khích m
ọ
i doanh nghi
ệ
p và cá
nhân trong n
ướ
c khai thác ti
ề
m năng ra s
ứ
c
đầ

u tư phát tri
ể
n trong khi th
ự
c
hi
ệ
n chính sách kinh t
ế
nhi
ề
u thành phàn, m
ộ
t m
ặ
t c
ầ
n ph
ả
i thoát ra kh
ỏ
i s
ự
trói
bu
ộ
c c
ủ
a tư duy c
ũ

, nh
ữ
ng nh
ậ
n th
ứ
c không đúng tr
ướ
c đây
đố
i v
ớ
i các thành
ph
ầ
n kinh t
ế
cá th
ể
, tư b
ả
n tư nhân Nhà n
ướ
c trong quá tr
ì
nh xây d
ự
ng ch
ủ
ngh

ĩ
a


15
x
ã
h
ộ
i, t
ừ
đó không ch
ủ

độ
ng tháo g
ỡ
nh
ữ
ng v
ướ
ng m
ắ
c ho
ặ
c thi
ế
u s
ự
qu

ả
n l
ý

h
ướ
ng d
ẫ
n các thành ph
ầ
nkt này phát tri
ể
n đúng h
ướ
ng.
-
Đườ
ng l
ố
i phát tri
ể
n quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t và l
ự
c l

ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t theo
đị
nh
h
ướ
ng XHCN:
Quá tr
ì
nh l
ã
nh
đạ
o xây d
ự
ng
đấ
t n
ướ
c đi lên CNXH
Đả
ng ta
đã
rút ra
nh
ữ

ng kinh nghi
ệ
m b
ổ
ích và xác
đị
nh r
ằ
ng: m
ộ
t trong nh
ữ
ng nguyên nhân làm
cho s
ả
n xu
ấ
t ch
ậ
m phát tri
ể
n,
đờ
i s
ố
ng nhân dân g
ặ
p nhi
ề
u khó khăn là “không

n
ắ
m v
ữ
ng quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c
l
ượ
ng s

ả
n xu
ấ
t ”. T
ừ
đó
Đả
ng
đã
rút ra c
ố
t l
õ
i
để

đầ
y m
ạ
nh vi
ệ
c v
ậ
n d
ụ
ng quy
lu
ậ
t b
ằ

ng cách nêu v
ấ
n
đề
g
ắ
n li
ề
n v
ớ
i cách m
ạ
ng quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t v
ớ
i cách
m
ạ
ng khoa kh
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t, chú tr

ọ
ng vi
ệ
c t
ổ
ch
ứ
c l
ạ
i n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i
để
xác
đị
nh nh
ữ
ng h
ì
nh th
ứ
c và b

ướ
c thích h
ợ
p.
Đả
ng nh
ậ
n th
ứ
c r
ằ
ng: s
ự
phù h
ợ
p gi
ữ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t và quan h
ệ
s
ả
n

xu
ấ
t không bao gi
ờ
là s
ự
phù h
ợ
p tuy
ệ
t
đố
i, không có mâu thu
ẫ
n, không thay
đổ
i. S
ự
phù h
ợ
p c
ủ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t v
ớ

i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t không bao gi
ờ
là s
ự

phù h
ợ
p chung mà bao gi
ờ
c
ũ
ng t
ồ
n t
ạ
i d
ướ
i nh
ữ
ng h
ì
nh th

ứ
c c
ụ
th
ể
, thích
ứ
ng
v
ớ
i nh
ữ
ng
đặ
c đi
ể
m nh
ấ
t
đị
nh v
ớ
i tr
ì
nh
độ
nào đó c
ủ
a l
ự

c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Trong
th
ờ
i k
ỳ
quá
độ
đi lên CNXH, n
ề
n kinh t
ế
không c
ò
n là n
ề
n kinh t
ế
tư b
ả
n, nhưng
c
ũ
ng chưa hoàn toàn là n
ề

n kinh t
ế
XHCN. B
ở
i v
ậ
y công cu
ộ
c c
ả
i t
ạ
o XHCN
ph
ả
i chú
ý

đế
n
đặ
c đi
ể
m c
ủ
a s
ự
t
ồ
n t

ạ
i khách quan c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
nhi
ề
u thành
ph
ầ
n. Trong c
ả
i t
ạ
o quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t c
ũ
và xây d
ự
ng quan h
ệ
s
ả

n xu
ấ
t m
ớ
i,
đạ
i
h
ộ
i VI
đã
nh
ấ
n m
ạ
nh là ph
ả
i gi
ả
i quy
ế
t
đồ
ng b
ộ
ba m
ặ
t, xây d
ự
ng ch

ế

độ
s
ở
h
ữ
u,
ch
ế

độ
qu
ả
n l
ý
và ch
ế

độ
phân ph
ố
i, không ch
ỉ
nh
ấ
n m
ạ
nh vi
ệ

c xây d
ự
ng ch
ế

độ

công h
ữ
u, coi đó là cái duy nh
ấ
t
để
xây d
ự
ng quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i. Th
ự
c t
ế
ch
ỉ

r
õ
, n
ế
u ch
ế
qu
ả
n l
ý
và phân ph
ố
i không
đượ
c xác l
ậ
p theo nguyên t
ắ
c c
ủ
a
CNXH và tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a l

ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t nh
ằ
m c
ủ
ng c
ố
ch
ế

độ
công
h
ữ
u v
ề
tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t mà c
ò

n c
ả
n tr
ở
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t phát tri
ể
n.
Trong công cu
ộ
c
đổ
i m
ớ
i
đấ
t n
ướ
c ph
ả
i tuân th
ủ
quy lu

ậ
t v
ề
s
ự
phù h
ợ
p
gi
ữ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự

c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
hi
ệ
n có
để
xác
đị
nh b
ướ
c đi và nh
ữ
ng h
ì
nh th
ứ
c thích h
ợ
p. Quy lu
ậ
t đó luôn
đượ
c coi là tư t
ưở
ng ch

ỉ

đạ
o công cu
ộ
c c
ả
i t
ạ
o quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t c
ũ
, xây d
ự
ng


16
quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t m

ớ
i trên nh
ữ
ng đi
ề
u ki
ệ
n phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t.
Đạ
i
h
ộ
i VI ch
ỉ
r
õ
“
đả

m b
ả
o s
ự
phù h
ợ
p gi
ữ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t và quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t
luôn luôn k
ế
t h
ợ
p ch
ặ
t ch

ẽ
t
ạ
o quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t v
ớ
i t
ổ
ch
ứ
c và phát tri
ể
n s
ả
n
xu
ấ
t ”, không nên nóng v
ộ
i duy
ý
chí trong vi
ệ
c xác
đị

nh tr
ậ
t t
ự
b
ướ
c đi c
ũ
ng
như vi
ệ
c l
ự
a ch
ọ
n các h
ì
nh th
ứ
c kinh t
ế
c
ầ
n ph
ả
i c
ả
i t
ạ
o n

ề
n s
ả
n xu
ấ
t nh
ỏ
, cá th
ể

để
đưa n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t t
ừ
ng b
ướ
c và
đồ
ng b
ộ
. Rà soát l
ạ
i quá tr
ì
nh c

ả
i t
ạ
o XHCN
trong th
ờ
i gian qua
Đả
ng ta
đã
đưa ra k
ế
t lu
ậ
n: “Theo quy lu
ậ
t v
ề
s
ự
phù h
ợ
p
gi
ữ
a quan h
ệ
s
ả
n xu

ấ
t v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t,
quá tr
ì
nh c
ả
i t
ạ
o XHCN ph
ả

i có b
ướ
c đi và h
ì
nh th
ứ
c thích h
ợ
p” “Ph
ả
i coi tr
ọ
ng
nh
ữ
ng h
ì
nh th
ứ
c kinh t
ế
trung gian, quá
độ
t
ừ
th
ấ
p lên cao, t
ừ
quy mô nh

ỏ

đế
n
quy mô l
ớ
n, trong m
ỗ
i b
ướ
c đi c
ủ
a quá tr
ì
nh c
ả
i t
ạ
o x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a, ph
ả
i
đầ

y
m
ạ
nh vi
ệ
c xây d
ự
ng cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t – k
ỹ
thu
ậ
t t
ạ
o ra l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i trên

cơ s
ở
đó ti
ế
p t
ụ
c đưa quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t lên h
ì
nh th
ứ
c và quy mô thích h
ợ
p
để

thúc
đầ
y l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu

ấ
t phát tri
ể
n ”.



17
K
ẾT

LUẬN

L
ị
ch s
ử
phát tri
ể
n c
ủ
a x
ã
h
ộ
i loài ng
ườ
i là l
ị
ch s

ử
thay
đổ
i các phương
th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t, s
ự
thay
đổ
i b
ắ
t
đầ
u t
ừ
s
ự
thay
đổ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả

n xu
ấ
t, l
ự
c l
ượ
ng
s
ả
n xu
ấ
t là n
ộ
i dung, là quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t, quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t là h
ì
nh th
ứ
c c

ủ
a quá
tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t, h
ì
nh th
ứ
c c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t bao gi
ờ
c
ũ
ng
ổ
n
đị
nh hơn. Song s
ự

ổ

n
đị
nh đó c
ũ
ng ch
ỉ
là t
ạ
m th
ờ
i và s
ớ
m mu
ộ
n c
ũ
ng ph
ả
i thay
đổ
i cho phù h
ợ
p.
Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t ra

đờ
i t
ừ
l
ự
c lư
ợ
ng s
ả
n xu
ấ
t, nhưng khi ra
đờ
i nó có vai tr
ò
tác
độ
ng tr
ở
l
ạ
i tích c
ự
c. Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t phù h

ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
c
ủ
a l
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t th
ì
nó thúc
đầ
y s
ự
phát tri
ể
n c
ủ

a n
ề
n kinh t
ế
, c
ò
n ng
ượ
c l
ạ
i nó s
ẽ

k
ì
m h
ã
m s
ự
phát tri
ể
n đó. Trong th
ờ
i
đạ
i công nghi
ệ
p hoá hi
ệ
n

đạ
i hoá v
ớ
i n
ề
n
kinh t
ế
nhi
ề
u thành ph
ầ
n th
ì
c
ầ
n ph
ả
i có s
ự
phát tri
ể
n cân
đố
i gi
ữ
a l
ự
c l
ượ

ng s
ả
n
xu
ấ
t và quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t. L
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t c
ủ
a n
ướ
c ta đông
đả
o, tuy nhiên
l
ạ
i chưa n
ắ

m b
ắ
t
đượ
c h
ế
t các thành t
ự
u c
ủ
a khoa kh
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t, s
ự
v
ậ
n d
ụ
ng
vào th
ự
c t
ế
c
ò
n h

ạ
n ch
ế
. Trong tương lai ph
ả
i có chính sách đào t
ạ
o phù h
ợ
p
nâng cao tay ngh
ề
cho
độ
i ng
ũ
cán b
ộ
, công nhân viên, quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t c
ũ
ng
c
ầ
n phát tri

ể
n
để
tương lai ph
ả
i có chính sách đào t
ạ
o phù h
ợ
p nâng cao tr
ì
nh
độ

tay ngh
ề
cho
đọ
i ng
ũ
cán b
ộ
, công nhân viên. Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t c
ũ

ng c
ầ
n ph
ả
i
phát tri
ể
n
để
tương x
ứ
ng v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Quy lu
ậ
t quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t – s

ả
n
xu
ấ
t l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t là quy lu
ậ
t ph
ổ
bi
ế
n c
ủ
a m
ọ
i h
ì
nh thái kinh t
ế
x
ã
h
ộ

i,
v
ạ
ch ra tính ch
ấ
t phù thu
ộ
c khách quan c
ủ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t vào s
ự
phát tri
ể
n
c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ

t. Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t l
ạ
i tác
độ
ng tr
ở
l
ạ
i
đố
i v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng
s
ả
n xu
ấ
t.
Đạ
i h

ộ
i IX ti
ế
p t
ụ
c ch
ủ
trương phát tri
ể
n n
ề
n kinh t
ế
nhi
ề
u thành ph
ầ
n,
khơi d
ậ
y ti
ề
m năng c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t, xây d
ự

ng năng l
ự
c sáng t
ạ
o, thúc
đầ
y s
ả
n xu
ấ
t
phát tri
ể
n.


18

DANH
MỤC
TÀI
LIỆU
THAM
KHẢO


1. Giáo tr
ì
nh tri
ế

t h
ọ
c Mác – LêNin
2. T
ạ
p chí tri
ế
t h
ọ
c sô 1-1993
3. T
ạ
p chí tri
ế
t h
ọ
c s
ố
3-4997
4. T
ạ
p chí tri
ế
t h
ọ
c s
ố
5-2000
5. T
ạ

p chí tri
ế
t h
ọ
c s
ố
1-2001
6. Tài li
ệ
u nghiên c
ứ
u văn ki
ệ
n
đạ
i h
ộ
i VI c
ủ
a
Đả
ng
7. Tài li
ệ
u nghiên c
ứ
u văn ki
ệ
n
đạ

i h
ộ
i VIII c
ủ
a
Đả
ng
8. Tài li
ệ
u nghiên c
ứ
u văn ki
ệ
n
đạ
i h
ộ
i IX c
ủ
a
Đả
ng
9. Th
ự
c tr
ạ
ng quan h
ệ
s
ả

n xu
ấ
t
ở
Vi
ệ
t Nam



19

M
ỤC

LỤC


A.
Đặ
t v
ấ
n
đề
1
B. Gi
ả
i quy
ế
t v

ấ
n
đề
3
I. Cơ s
ở
l
ý
lu
ậ
n cho vi
ệ
c phân tích m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t và
quan h
ệ
s

ả
n xu
ấ
t. 3
1. L
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t 3
2.Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t Error! Bookmark not defined.
3. Quan h
ệ
gi
ữ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả

n xu
ấ
t và quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t 7
II. Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t và l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t trong th
ờ
i k
ỳ
quá
độ
l

ệ
ch
ủ
ngh
ĩ
a
x
ã
h
ộ
i
ở
n
ướ
c ta và nh
ữ
ng mâu thu
ẫ
n c
ò
n t
ồ
n t
ạ
i 11
K
ế
t lu
ậ
n 17

Danh m
ụ
c tài li
ệ
u tham kh
ả
o 18